Professional Documents
Culture Documents
Filipino Reviewer
Filipino Reviewer
balangkas na paksa
balangkas na pangungusap
- Sa yugtong ito, matiyangang iniisa-isa ng pagtataya ng mga kaalaman at pagtukoy sa
manunulat ang mga konsepto na maaaring pagkakaugnay-ugnay ng mga ito sa nais na
maging laman ng akademikong sulatin. ibahagi sa mambabasa. Sa ganitong paraan,
- Mula sa binalangkas na konsepto na maaaring nakatutulong ito sa paglilinang ng kakayahang
papaksa o pangungusap (word or sentence intelektwal ng isang manunulat na makapag-
outline), magiging gabay ito upang payamanin isip ng kritikal sa iba’t ibang paraan. Dagdag
ang nililinang na akademikong sulatin. pa, nagbibigay ito ng mas malawak na
- Sa yugto ring ito, maaaring ang manunulat ay pagkakataon upang higit na makita ang lawak
lumikha ng kaniyang burador sa isang papel o ng saklaw ng paksang nais talakayin at
hindi kaya ay gawin na agad sa kaniyang makapagmungkahi ng mga naaangkop na
kompyuter. pagkilos o solusyon. Kabilang din sa kakayahan
na ito ay ang pagiging analitikal.
b. Pagpapalawak at Pagpapalalim ng Kaalaman
- Sa iba’t ibang yugto at antas ng pag-aaral,
Pagwawasto (Editing) at Pagrerebisa
nagagawang matutuhan ng isang indibidwal
- Sa yugtong ito, inaayos ang unang burador. ang iba’t ibang konsepto at/o mga teoryang
Iniwawasto ang mga mali tulad ng baybay, kinakailangan sa isang larangan. Sa bawat pag-
bantas, at mismong nilalaman ng aaral na ito, humihingi ito ng mga gawaing
akademikong sulatin. pang-akademiko, kabilang ang sulating
- Sa yugto ng pagwawasto, may mga tiyak na akademiko. Sa paraang ito, nagagawang
simbolo upang ituwid ang mga nakitang mali mapalalim at mapalawak ng isang indibidwal
(proofreading and/or copyreading symbols). ang kaniyang kaalaman kaugnay sa hinihiling
- Ang nirebisang sulatin ang ituturing na ng paksa o temang nais niyang talakayin.
ikalawang burador ng akademikong sulatin. Maaari niyang matuklasan ang mga
kaalamang madalas ay hindi nababanggit sa
loob ng silid-aralan dahil sa intensibong
pagsasaliksik ng mga kaugnay na babasahin at
Huli o Pinal na Sulatin
mga pag-aaral. Ibig sabihin, ang akademikong
- Mababakas sa yugtong ito ang inaasahang pagsulat ay sumasaklaw rin sa pagdanas ng
kahusayan at kakinisan ng binubuong isang indibidwal sa kaalaman na kaniyang nais
akademikong sulatin. ibahagi.
- Pulidong isinulat at handang ibahagi at c. Kakayahang Propesyonal
mabasa ng iba upang ipabatid ang layunin ng - Sa pagsulat ng mga akademikong sulatin,
pagsusulat ng akademikong sulatin. bukod sa konseptong teknikal at kasanayang
nakukuha rito, nagagawa rin ng isang
Paglalathala o Pagpapalimbag indibidwal na maunawaan at matutuhan ang
propesyonalidad. Una, ang pagsusulat ng may
- Sa yugtong ito, maibabahagi sa mas pormal na tono gamit ang pormal na wika.
maraming mambabasa ang impormasyong Ikalawa, katapatan sa oras sa paglikha ng
nais ipabatid bilang ambag sa produksyon ng bawat sulatin. Sapagkat kabilang sa proseso
karunungan. ang pagsasaliksik, natutuhan ng manunulat na
- Nailalathala ang akademikong sulatin sa itakda ang mga dapat niyang gawin sa loob ng
pahayagan, magasin, dyornal, o aklat dahil sa isang araw at/o linggo upang matamo ang
taglay nitong katangiang kahingian ng inaasahang mahusay na produkto ng sulatin.
akademikong sulatin. Ikatlo, ang katapatan dulot ng taglay na
pagkilala sa mga pinagmumulan ng mga
Layunin sa Paglilinang ng Kasanayan sa Akademikong
kaalaman at/o datos sa binubuong sulatin.
Pagsulat
Panghuli, ang pagiging masinop ng isang
indibidwal. Sa kabuoan ng akademikong
pagsulat, sinasanay nito ang manunulat na
a. Kakayahan sa Kritikal na Pag-iisip maging maingat, mapanuri, at matapat sa
- Sa pagsasakatuparan ng akademikong sulatin, lahat ng ibabahagi sa kaniyang sulatin kung
hindi natatapos ang manunulat sa hayag na kaya nalilinang ang pag-uugaling masinop.
paglalahad lamang ng mga kaalaman. Kabilang Mga kakayahang hinahanap sa mundo ng
sa proseso ang pagsasagawa ng saliksik at pagtatrabaho.
d. Kasanayan sa Saliksik - Nagbibigay ng tuon ito sa mga sulating may
- sang mahalagang kahingian sa pagtutupad ng kinalaman o kabuluhan sa isang tiyak na
akademikong sulatin ay ang taglay nitong propesyon.
kaalaman na hindi lamang sumasandig sa - Halimbawa na lamang ng propesyonal na
iisang batis o batayan, sapagkat sulatin ay ang lesson plan para sa mga guro,
nangangailangan itong makapagbigay ng isang curriculum instructions para sa mga
kongkreto at makabuluhang kahulugan at/o curriculum developer, physical examination
kaalaman. Mula rito, kinakailangan na para sa mga nasa larang ng medisina, at iba
magsagawa ang manunulat ng serye ng pang sulating nakatuon sa isang propesyon.
pagsasaliksik. Sa pamamagitan nito, hindi pa Dyornalistik na Pagsulat
man o wala pa mang karanasan ang - Ito ay mga sulating may kaugnayan sa
manunulat sa ganitong gawain, kailangan pamamahayag.
niyang matuto nito at makakuha ng mga - Sa pagsulat ng ganitong uri ng sulatin ay
kakailanganing kaalaman. Naisasagawa ito sa kinakailangang taglayin ng manunulat ang
maanyo o malayang paraan, ngunit hindi mga kasanayan sa pangangalap ng
nakalilimot sa etika ng saliksik—pagkilala sa impormasyon, pagiging obhektibo, at paningin
hanguan. sa mga makabuluhang isyu tungkol sa lipunan.
- Ilan sa mga halimbawa ng ganitong pagsulat
Aralin 3: Mga Uri ng Akademikong Pagsulat ay balita, editoryal, lathalain, isports, at iba
pang katumbas na sulatin.
Reperensiyal na Pagsulat
Malikhaing Pagsulat - Layunin ng sulating ito na bigyang pagkilala
- Nilalayon ng malikhaing pagsulat na ang mga pinagkunan ng impormasyon upang
magbigay ng kasiyahan, mapukaw ang maging balido at mapagkakatiwalaan ang
damdamin, at magising ang isipan ng isang akademikong sulatin
mambabasa. - Sa mga salita naman ni Skrabanek (2012), ang
- Karaniwan itong bunga ng mapaglarong isipan pokus ng reperensiyal na pagsulat ay
ng manunulat na maaaring batay sa tunay na nakatuon sa mga makatotohanang
pangyayari o kaya naman ay bunga ng impormasyon.
imahinasyon. Ilan sa mga halimbawa ng - Gayundin, ang reperensiyal na pagsulat ay
malikhaing pagsulat ay ang maikling kuwento, naglalahad ng tesis tungkol sa pinag-uusapang
nobela, tula, pabula, parabula, at iba pa. paksa at naglalatag ng mga ebidensyang
Teknikal na Pagsulat – maaaring makatulong sa tesis.
- Ang uring ito ay isinasagawa upang pag- Akademikong Pagsulat
aralan ang isang proyekto o kaya naman ay - Ang akademikong pagsulat ay may
bumuo ng isang pag-aaral na sasagot sa isang kumbensiyon na naglalayong maipakita ang
suliranin. resulta mula sa pagsisiyasat tungkol sa
- Ayon naman kay Dupuis (2018), sa ideyang nais pangatwiranan (Alejo et.
kasalukuyan, ang teknikal na sulatin ay al.,2005).
kinabibilangan lahat ng mga dokumentasyong - Ayon naman kina Mabilin et. al. (2012), ang
may teknikal na proseso. lahat ng uri ng pagsulat ay maituturing na
- Ito ay maaaring kabilangan ng mga high-tech bunga lamang ng akademikong pagsulat.
manufacturing, engineering, biotech, energy,
aerospace, finance, information technology, at
global supply. Ang sumusunod ay halimbawa
ng teknikal na pagsulat tulad ng instruction
manuals, policy manuals, process manuals,
under manuals, at instruction for assembling a
product.
Propesyonal na Pagsulat
- uri ng sulating may kinalaman sa isang tiyak
na larangang pang-akademiya.
Nakikilala ang abstrak ayon sa layunin, gamit, katangian, at Naglilista ng mahahalagang konsepto o key terms
anyo. (CS_FA11/12PN0a-c-9) upang magsilbing gabay ng mambabasa sa mabilis
na pag-unawa sa nilalaman ng isang pag-aaral.
Yunit 3: Pagsulat ng Abstrak Ang abstrak ay madalas na lohikal ang
pagkakaayos at may kaugnayan sa kaligiran,
Aralin 1: Kahulugan, Layunin, at Gamit ng Abstrak
introduksiyon, layunin, metodolohiya, resulta, at
ABSTRAK kongklusyon. Tinatawag din itong nirestrukturang
abstrak.
Ang abstrak ay maikling lagom ng isang Ang mga abstrak naman na binubuo ng isang talata
pananaliksik, tesis, rebyu, daloy ng kumperensiya, na hindi gumagamit ng mga kaugnay na paksa ay
o anomang may lalim na pagsusuri ng isang paksa tinatawag na di-nirestrukturang abstrak.
o disiplina.
Sa madalas na pagkakataon ay tinutulungan nito LAYUNIN AT GAMIT NG ABSTRAK
ang mga mababasa na madaling matukoy ang
Narito ang naitalang mga layunin at gamit ng pagsulat ng
layunin ng pag-aaral. Ito ay matatagpuan sa unang
abstrak halaw sa artikulo mula sa University of Melbourne
bahagi ng manuskrito (Villanueva at Bandril, 2016)
na “Writing an Abstract: Understanding and Developing
Ang salitang abstrak ay mula sa salitang Latin na
Abstracts” (2010):
“abstrahere” na ang ibig sabihin ay “to draw
away,” “pull something away,” o “extract from.” Pamimili- Ito ay nagsisilbing gabay ng mambabasa
Samakatwid, ang pagsulat ng abstrak ay pagsulat upang mapadali ang kaniyang paghahanap ng
ng panibagong sulatin na tumutugon sa isang kinakailangang datos mula sa isang sinaliksik na
namamayaning sulatin —matagumpay na saliksik o papel. Ito rin ay nagiging pamantayan ng
pag-aaral. Pinatutunayan lamang ng etimolohiya pagpapasya ng mambabasa sa kagustuhang
ng abstrak na ito ay isang gawaing pagsulat na mabasa ang kabuoan ng papel.
nakatuon sa paglalagom ng (mga) pinal na papel o Kakayahang Magsuri- Una, natututo ang mga
mga sinaliksik at pinalawak na paksang pinag- mananaliksik na maging maingat sa pagkuha ng
aralan. impormasyon para sa lagom. Iniiwasan ng isang
Ayon kay Philip Koopman (1997), bagaman ang mananaliksik ang maging maligoy sa paglalahad ng
abstrak ay maikli lamang, tinataglay nito ang kaniyang paksang sinasaliksik. Ikalawa, nagiging
mahalagang elemento o bahagi ng sulating mapanuri ang mga mambabasa sa nilalaman ng
akademiko tulad ng introduksiyon, mga kaugnay pinal na papel.
na literatura, metodolohiya, resulta, at Indexing- Sa kasalukuyan, karamihan sa
kongklusyon akademikong journal ay gumagamit na ng
database na nagiging batayan ang nilalaman ng
abstrak upang mabilis na mahanap sa archives ang
KATANGIAN NG ABSTRAK kailangang papel. Nakatutulong din rito ang mga
susing salitang inilalagay sa ibaba o sa pagtatapos
Ayon kina Villanueva at Bandril (2016), ang sulating abstrak ng abstrak.
ay nagtataglay ng sumusunod na katangian: Pangangailangang Akademiko- Madalas, ito ay
nagiging akademikong pangangailangan sa pagsuri
Ang haba ng abstrak ay nagbabago ayon sa
at pagsulat ng mga pamanahong papel, tesis, at
disiplina at kahingian ng palimbagan. Karaniwan na
disertasyon. Tumutulong ito sa mabilis na
ang haba ay mula 100 hanggang 500 salita pero
paglalahad ng kaluluwa ng pinal na papel.
bihirang humigit sa isang pahina at may
Publikasyon- Ang pagsulat ng abstrak ay
pagkakataong ilan lamang ang pananalita.
nagsisilbing kasangkapan ng mga propesyunal sa
Gumagamit ito ng wikang nauunawaan ng lahat
iba’t ibang larang upang mapaunlad ang kasanayan
bilang pagtugon sa lawak ng target na mambabasa
at karanasang pampananaliksik. Nagsisilbing
Naglalaman ito ng apat na mahalagang elemento
pangunahing pangangailangan ang abstrak na
sa natapos na gawain:
natapos na o ang kasalukuyang pag-aaral upang
1. ang tuon ng pananaliksik,
ilahad ito sa mga kumperensiya at/o forum,
2. ang metodolohiya ng pananaliksik,
mailathala sa iba’t ibang research journals, o para
3. ang resulta o kinalabasan ng pananaliksik, at
sa research grants.
4. ang pangunahing kongklusyon at mga
rekomendasyon.
Aralin 2: Mga Uri ng Abstrak ● ambag sa larangang kinabibilangan (Valle
Rey. Philnews.com). Kalakip ng bionote ang
A. Palarawan o Deskriptibong Abstrak larawan ng manunulat o ng mananaliksik
- Ito ay naglalarawan ng mga pangunahing ideya ng
isang pananaliksik. Nilalaman ng Bionote
- Nakapaloob sa deskriptibong abstrak ang kaligiran, Bagaman ito ay isang pinaikling pagpapakilala
paksa ng papel at layunin nito (The University of sa manunulat, naglalaman naman ito ng
Adelaide 2014). Hindi na isinasama pa ang resulta ng mahahalagang impormasyong dapat malaman
naging pag-aaral maging ang mga pamamaraan at ng mga mambabasa tungkol sa awtor. Narito
kongklusyong nabuo. Sa halip na buod, ang ilan sa mga dapat lamanin ng bionote:
nagmimistulang balangkas ng pag-aaral ang
deskriptibong abstrak. Mapapansin din ang bilang ng pangalan ng may-akda
salitang ginagamit dito ay aabot lamang sa 100 o pangunahing trabaho
pababa (Writing Center: University of Carolina at edukasyong natamo
Chapel Hill). akademikong parangal
iba pang trabaho
organisasyong kinabibilangan
B. Pangkaalaman o Impormatibong Abstrak tungkulin sa komunidad
mga proyektong ginagawa
- Ang pokus ng impormatibong abstrak ay mailahad
ang mahahalagang ideya o datos mula sa kabuuang Ang pagsulat ng bionote ay kaiba sa pagsulat ng
pag-aaral. Nakapaloob dito ang paksa, layunin, talambuhay. Bagaman pareho itong naglalahad ng
kaligiran, metodolohiya, kinalabasan ng pag-aaral at impormasyon tungkol sa indibibwal, kadalasan ang
kongklusyon (The University of Adelaide 2014). talambuhay ay mas mahaba at detalyado ang
Bagaman maikli, komprehensibong inilalahad dito ang nilalaman kaysa sa bionote.
mga bahagi ng isinagawang pag-aaral. Nagbabago rin
Etimolohiya ng Salitang ng Bionote
ang bilang ng mga salita depende sa paksa o larang na
pinili ngunit kadalasa’y bihirang sumobra sa sampung Ang bionote ay pinaikling anyo ng mga
bahagdan (10%) ang kabuuang pag-aaral . (Writing salitang biographical note.
Center: University of Carolina at Chapel Hill). Ito ay maikling pagpapakilala ng manunulat o
mananaliksik sa kaniyang sarili.
Nakikilala ang bionote ayon sa layunin, gamit, katangian, at Nakasulat ito sa ikatlong panauhan. Maaaring
anyo. (CS_FA11/12PN0a-c-9)
nakapaloob ito sa mga aklat, journal article, o
Yunit 5: Pagsulat ng Bionote maging sa pagtatanghal sa mga kumperensya
(Thomson, Pat, 2018) ng mga manunulat.
Aralin 1: Kahulugan, Layunin, at Gamit ng Bionote Karamihan sa isinusulat na bionote ay maikli
lamang kaya kadalasan ay limitado ito sa 100
Ang bionote
hanggang 150 salita (Thomson, Pat, 2018)
isang anyo ng sulating nagpapakilala sa isang
Layunin at Gamit ng Bionote
tao.
Madalas, ito ay nasa likod ng pabalat ng aklat Layunin nito na maipakilala ang manunulat at
na nagpapakilala sa isang manunulat. mananaliksik sa mga mambabasa at upang
Gayundin, ito ay sa huling bahagi ng isang magkaroon din sila ng pahapyaw na ideya sa
pag-aaral o papel-pananaliksik. pinagmulang pananaw, paniniwala, o
Matatagpuan sa bionote ang sumusunod kaalaman ng manunulat. Bagaman ang
● personal na impormasyon tungkol sa pangunahing layunin ng pagsulat ng bionote
manunulat; ay maipakilala ang manunulat at mananaliksik
● kaligirang pang-edukasyon; at sa mga mambabasa, pinalawig pa ito ni Pat
Thomson (2018). Sinabi niya na ang bionote Mga Hakbang sa Pagsulat ng BionoteMga Hakbang sa
ay maituturing bilang: Pagsulat ng Bionote