प्रतिनिधिसभा सदस्य समानुपातिक निर्वाचन निर्देशिका, २०७९.५.31

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 64

k|ltlglw;ef ;b:o ;dfg'kflts lgjf{rg lgb]{lzsf, @)&(

lgjf{rg cfof]uaf6 :jLs[t ldlt


@)&(.)%.)!
;+zf]wg
k|ltlglw ;ef ;b:o ;dfg'kflts lgjf{rg -klxnf] ;+zf]wg_ lgb]{lzsf, @)&( @)&(.)%.#!
k|ltlglw;ef ;b:o lgjf{rg P]g, @)&$ sf] bkmf *) n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L lgjf{rg
cfof]un] of] lgb]{lzsf agfO{ nfu" u/]sf] 5 .

kl/R5]b–!
k|f/lDes
1. ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ o; lgb]{lzsfsf] gfd æk|ltlglw;ef ;b:o ;dfg'kflts lgjf{rg
lgb]{lzsf, @)&(Æ /x]sf] 5 .
-@_ of] lgb]{lzsf t'?Gt k|f/De x'g]5 .
2. kl/efiff M ljifo jf k|;ª\un] csf{] cy{ gnfu]df o; lgb{]lzsfdf,–
-s_ æcfof]uÆ eGgfn] ;+ljwfgsf] wf/f @$% adf]lhdsf] lgjf{rg cfof]u
;Demg' k5{ .
-v_ æcfo'QmÆ eGgfn] cfof]usf] lgjf{rg cfo'Qm ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] k|d'v
lgjf{rg cfo'QmnfO{ ;d]t hgfpF5 .
-u_ æpDd]bjf/Æ eGgfn] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgsf
nflu bnn] k]z u/]sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf] JolQm
;Demg' k5{ .
-3_ æpDd]bjf/sf] aGb;"rLÆ eGgfn] bkmf !# adf]lhd ;dfg'kflts lgjf{rg
k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgsf nflu bnn] k]z u/]sf] pDd]bjf/sf]
aGb;"rL ;Demg' k5{ .
-ª_ æP]gÆ eGgfn] k|ltlglw;ef ;b:o lgjf{rg P]g, @)&$ ;Demg' k5{ .
-r_ æs]Gb|Lo ;ldltÆ eGgfn] bnsf] s]Gb|Lo sfo{sfl/0fL ;ldlt jf ;f] ;/xsf]
;ldlt ;Demg' k5{ .
-5_ æv; cfo{Æ eGgfn] If]qL, a|fDx0f, 7s'/L, ;Gof;L -bzgfdL_ ;d'bfo
;Demg' k5{ .
-h_ æbnÆ eGgfn] lgjf{rgsf] k|of]hgsf] nflu cfof]udf btf{ ePsf] /fhgLlts
bn ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] Psn r'gfj lrGx lnO{ ;+o'Qm ?kdf
lgjf{rgdf ;xefuL x'g] bnx¿sf] ;d"xnfO{ ;d]t hgfpF5 .
-em_ ælgodfjnLÆ eGgfn] k|ltlglw;ef ;b:o lgjf{rg lgodfjnL, @)&$
;Demg' k5{ .
-`_ ælgjf{rgÆ eGgfn] k|ltlglw;ef ;b:osf] nflu x'g] lgjf{rg ;Demg' k5{ .
-6_ ælgjf{rg clws[tÆ eGgfn] bkmf # adf]lhd lgo'Qm ePsf] lgjf{rg
clws[t ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] d'Vo lgjf{rg clws[tnfO{ ;d]t ;Demg'
k5{ .
-7_ ælgjf{rg sfo{qmdÆ eGgfn] bkmf ^ adf]lhdsf] lgjf{rg sfo{qmd ;Demg'
k5{ .
-8_ ælgjf{rg If]qÆ eGgfn] klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd
x'g] lgjf{rgsf nflu ;ª\3Lo sfg"g adf]lhd lgjf{rg If]q lgwf{/0f
cfof]un] lgwf{/0f u/]sf] lgjf{rg If]q ;Demg' k5{ .
-9_ ælgj]bgÆ eGgfn] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf
efu lngsf] nflu bnn] bkmf & adf]lhd lbPsf] lgj]bg ;Demg' k5{ .
-0f_ ælk5l8Psf] If]qÆ eGgfn] c5fd, sflnsf]6, hfh/sf]6, h'Dnf, 8f]Nkf,
aemfª, afh'/f, d'u' / x'Dnf lhNnf ;Demg' k5{ .
-t_ æ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnLÆ eGgfn] P]gsf] bkmf % adf]lhd ;Dk"0f{
b]znfO{ Ps lgjf{rg If]q dfgL bnnfO{ dt lbg] / k|To]s bnn] k|fKt
u/]sf] s'n dt ;ª\Vofsf] cg'kftdf To:tf] bnsf] tk{maf6 k|ltlglwTj ug]{
pDd]bjf/ k|ltlglw ;ef ;b:odf lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL ;Demg'
k5{ .
-y_ æ;dfj]zL ;d"xÆ eGgfn] dlxnf, blnt, cflbjf;L hghflt, v; cfo{,
dw];L, yf?, d'l:nd ;d'bfo ;Demg' k5{ .
-b_ æ;+ljwfgÆ eGgfn] g]kfnsf] ;+ljwfg ;Demg' k5{ .

2
kl/R5]b–@
lgjf{rg clws[t ;DaGwL Joj:yf
3. lgjf{rg clws[tsf] lgo'lQm / sfof{no M -!_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhdsf] sfd
ug{ jf u/fpgsf nflu cfof]un] lgjf{rg cfof]u P]g, @)&# sf] bkmf !( adf]lhd cfof]usf]
;lrjnfO{ lgjf{rg clws[t lgo'Qm ug{]5 .
-@_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgsf] ;~rfng tyf
Joj:yfkgsf] nflu lgjf{rg clws[tn] ;xfos lgjf{rg clws[t lgo'Qm ug{ ;Sg]5 .
-#_ lgjf{rg clws[tsf] sfof{nodf cfjZos ;ª\Vofdf cGo sd{rf/L /xg]5g\ .
-$_ ;xfos lgjf{rg clws[t tyf cGo sd{rf/Lsf] sfdsf] afF8kmfF8 lgjf{rg
clws[tn] ug]{5 .
-%_ lgjf{rg clws[tsf] sfof{no cfof]un] tf]s]sf] :yfgdf /xg]5 .
4. lgjf{rg clws[tsf] sfd, st{Jo / clwsf/ M -!_ cfof]usf] lgb]{zgsf] cwLgdf /xL lgjf{rg
clws[tn] cfkm"nfO{ tf]lsPsf] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgsf]
;~rfng tyf Joj:yfkg ;DaGwL sfo{ ug{]5 .
-@_ lgodfjnL tyf o; lgb]{lzsfdf plNnlvt sfd, st{Jo / clwsf/sf] cltl/Qm
lgjf{rg clws[tsf] cGo sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 M–
-s_ lgjf{rg clws[tsf] sfof{nonfO{ cfjZos kg]{ ;xfos lgjf{rg clws[t
lgo'lQm ug]{,
-v_ lgjf{rg clws[tsf] sfof{nodf /xg] cGo sd{rf/Lsf] Joj:yf ug]{,
-u_ ;xfos lgjf{rg clws[t tyf lgjf{rg clws[tsf] sfof{nodf /xg]
sd{rf/LnfO{ lgjf{rg tyf dtbfg ;DaGwL k|lqmofsf] ljifodf
cled'vLs/0f ug]{ jf u/fpg],
-3_ lgjf{rg sfo{qmd adf]lhdsf] sfo{ :jR5 / :jtGq ?kdf ;~rfng /
Joj:yfkgsf] nflu cfjZos Joj:yf ldnfpg],
-ª_ cfof]un] tf]s] adf]lhdsf cGo sfo{ ug]{ .
3
5. clwsf/ k|Tofof]hg M lgjf{rg clws[tn] P]g tyf lgodfjnLsf] cwLgdf /xL cfkm"nfO{ k|fKt
clwsf/dWo] s]xL clwsf/ ;xfos lgjf{rg clws[t jf lgjf{rgsf] sfd ug{ vl6Psf]
clws[t sd{rf/LnfO{ k|Tofof]hg ug{ ;Sg]5 .
kl/R5]b–#
lgjf{rg sfo{qmd / lgj]bg
6. lgjf{rg sfo{qmd k|sfzg ug]{ M -!_ cfof]un] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g]
k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rgsf] nflu cg';"rL–! adf]lhd lgjf{rgsf] sfo{qmd tof/ u/L
k|sfzg ug]{5 . o;/L lgjf{rg sfo{qmd tof/ ubf{ lgjf{rg sfo{qmd adf]lhdsf] sfd ug'{
kg]{ ldlt / ;do ;d]t pNn]v ul/g]5 .
-@_ lgjf{rg sfo{qmddf b]xfosf s'/fx¿ ;dfj]z ug'{ kg{]5 M—
-s_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng
rfxg] bnn] lgj]bg k]z ug]{ ;DaGwdf ;"rgf k|sfzg ug]{,
-v_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng
rfxg] bnn]] lgj]bg k]z ug]{,
-u_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0fnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng
lgj]bg k]z ug]{ bnx¿sf] gfdfjnL k|sfzg ug]{,
-3_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng
lgj]bg k]z ug]{ bnn] lgj]bg lkmtf{ lng ;Sg],
-ª_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng]
bnsf] clGtd gfdfjnL k|sfzg ug{] / lgjf{rg lrGx k|bfg ug]{,
-r_ bnn]] aGb;"rL k]z ug{sf nflu tof/L ug]{,
-5_ bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ug]{,
-h_ pDd]bjf/sf] aGb;"rL 5fglag u/L cfjZostf cg';f/ ;Rofpg
bnnfO{ ;"lrt ug]{,
-em_ bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;+zf]wg u/L k]z ug]{,
-`_ pDd]bjf/n] cfk\mgf] gfd pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 lkmtf{ lng rfx]df
lgj]bg lbg],
-6_ pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 pDd]bjf/n] gfd lkmtf{ lnPsf] hfgsf/L
;DalGwt bnnfO{ lbg],
4
-7_ pDd]bjf/n] gfd lkmtf{ lnO{ l/Qm x'g cfPsf] :yfgdf bnn] csf]{
pDd]bjf/sf] gfd ;dfj]z u/L gfdfjnL k]z ug],{
-8_ pDd]bjf/sf] aGb;"rLsf] ;"rgf k|sfzg ug]{ -aGb;"rL ;fj{hlgs
ug]{_,
-9_ pDd]bjf/sf] of]Uotf ;DaGwdf bfaL lj/f]w ug{ lgj]bg lbg],
-0f_ pDd]bjf/sf] of]Uotf ;DaGwL bfaL lj/f]wsf] lgj]bg pk/ hfFra'em /
lg0f{o ug]{,
-t_ pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 pDd]bjf/sf] gfd x6]sf] ;"rgf k|sfzg ug]{,
-y_ pDd]bjf/sf] aGb;"rL clGtd ?kdf k|sfzg ug]{,
-b_ dtbfg ug{] .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] lgjf{rg sfo{qmd g]kfn /fhkqdf k|sfzg ul/g]5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgjf{rg sfo{qmd lgjf{rg clws[tn] cfˆgf] sfof{nodf
k|sfzg ug'{ kg]{5 .
7. bnn] lgj]bg lbg' kg]{ M -!_ lgjf{rg k|of]hgsf] nflu cfof]udf btf{ eO{ ;dfg'kflts
lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng rfxg] bnn] lgjf{rg sfo{qmddf
tf]lsPsf] ;dofjlw leq lgjf{rg clws[t ;dIf cg';"rL–@ adf]lhd lgj]bg lbg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg k|fKt ePdf lgjf{rg clws[t jf lghn] v6fPsf]
sd{rf/Ln] To:tf] lgj]bg cg';"rL–# adf]lhdsf] btf{ lstfadf btf{ u/L ;f]sf] hfgsf/L
cg';"rL–$ adf]lhd ;DalGwt bnnfO{ lbg' kg]{5 .
-#_ o; bkmf adf]lhd lgj]bg lbFbf ;DalGwt bnsf] s]Gb|Lo ;ldltn] lg0f{o u/L
clwsf/ k|bfg u/]sf] bnsf] kbflwsf/Ln] b:tvt u/L lbg' kg]{5 .
-$_ Psn r'gfj lrGx lnO{ ;+o'Qm ?kdf lgjf{rgdf ;xefuL x'g] u/L cfo]fudf btf{
ePsf bnsf] tk{maf6 o; bkmf adf]lhd lgj]bg lbFbf To:tf ;a} bnsf] s]Gb|Lo ;ldltn]
;+o'Qm jf cnu–cnu ?kdf lg0f{o u/L Pp6} JolQmnfO{ clwsf/ lbPsf]df To:tf] clwsf/
k|fKt JolQmn] / To:tf bnx¿n] cnu–cnu JolQmnfO{ clwsf/ lbPsf]df To:tf]
clwsf/k|fKt JolQmx¿n] ;+o'Qm ?kdf x:tfIf/ u/L pkbKfmf -!_ adf]lhd lgj]bg lbg' kg]{5 .
8. ;"rL k|sfzg ug]{ M lgjf{rg sfo{qmd adf]lhd lgj]bg btf{ ug]{ ;do ;dfKt ePkl5
lgjf{rg clws[tn] bkmf & adf]lhd lgj]bg lbPsf bnsf] ;"rL cg';"rL–% adf]lhd tof/
u/L cfˆgf] sfof{nodf k|sfzg ug'{ kg]{5 .
5
9. gfd lkmtf{ lng ;Sg] M -!_ bkmf * adf]lhdsf] ;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf] s'g} bnn] ;f]
;"rLaf6 cfˆgf] gfd lkmtf{ lng rfx]df ;f]sf] nflu bnsf] s]Gb|Lo ;ldltsf] lg0f{o ;lxt
bKfmf & sf] pkbkmf -#_ jf -$_ adf]lhdsf] JolQmn] lgjf{rg sfo{qmddf plNnlvt ldlt,
;do / :yfgdf lgjf{rg clws[t ;dIf cg';"rL–^ adf]lhd lgj]bg lbg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgj]bg k|fKt ePdf lgjf{rg clws[t jf lghn] v6fPsf]
sd{rf/Ln] To:tf] lgj]bg cg';"rL–& adf]lhdsf] btf{ lstfadf btf{ u/L cg';"rL–*
adf]lhdsf] e/kfO{ lbg' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] lgj]bg btf{ u/]kl5 To:tf] lgj]bg lkmtf{ ug{ jf ab/
ug{ ;lsg] 5}g .
-$_ pkbkmf -@_ adf]lhd btf{ ePsf] lgj]bg pk/ hfFra'em ubf{ lgjf{rg clws[t
ljZj:t ePdf To:tf bnsf] gfd bkmf * adf]lhdsf] ;"rLaf6 x6fO{ cg';"rL–( adf]lhdsf]
;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{5 .
10. clGtd ;"rL k|sfzg ug]{ M lgjf{rg sfo{qmddf pNn]v eP adf]lhd lgj]bg lkmtf{ lng]
;do ;dfKt ePkl5 lgjf{rg clws[tn] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g]
lgjf{rgdf efu lng] bnx¿sf] clGtd ;"rL cg';"rL–!) adf]lhd tof/ u/L cfˆgf]
sfof{nodf k|sfzg ug'{ kg]{5 .
11. lgjf{rg lrGx M lgjf{rg clws[tn] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf
efu lng] bnnfO{ lgjf{rg lrGx k|bfg ubf{ To:tf] bn lgjf{rg k|of]hgsf] nflu cfof]udf
btf{ x'Fbf k|bfg ul/Psf] lgjf{rg lrGx g} k|bfg ug{]5 .
12. lgjf{rgdf efu lng gkfpg] M bkmf & adf]lhd lgj]bg glbPsf] jf bkmf ( adf]lhd gfd
lkmtf{ lnPsf] bnn] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng kfpg]
5}g .
kl/R5]b–$
pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ug]{ ;DaGwL Joj:yf
13. pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ug'{ kg]{ M -!_ bnn] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g]
lgjf{rgsf] nflu pDd]bjf/ dgf]gog ubf{ pDd]bjf/ x'g of]Uotf k'u]sf] JolQmsf] gfd
;dfj]z u/L cg';"rL–!! adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL tof/ u/L lgjf{rg sfo{qmddf
tf]lsPsf] ;dofjlw leq lgjf{rg clws[t ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .
-@_ pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ a9Ldf Ps ;o bz / sDtLdf P3f/ hgf
pDd]bjf/sf] gfd ;"rLs[t ug'{ kg]{5 .
6
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL tof/ ubf{ bnn] b]xfo adf]lhd
;dfj]zL l;4fGt cg';f/ tof/ ug'{ kg{]5 M–
-s_ blnt, cflbjf;L hghflt, v; cfo{, dw];L, yf? / d'l:ndsf] hg;ª\Vof
k|ltztsf] cfwf/df b]xfo adf]lhd k|ltlglwTj x'g] u/L pDd]bjf/sf] gfd
;dfj]z ug'{ kg]{ M–

-!_ blnt 13.8 k|ltzt

-@_ cflbjf;L hghflt 28.7 k|ltzt


-#_ v; cfo{ 31.2 k|ltzt
-$_ dw]zL 15.3 k|ltzt
-%_ yf? 6.6 k|ltzt
-^_ d'l:nd 4.4 k|ltzt

-v_ v08 -s_ adf]lhdsf] ;"rLdf k|To]s ;dfj]zL ;d"xaf6 sDtLdf krf;
k|ltzt dlxnfsf] gfd ;dfj]z ug'{ kg]{, o;/L krf; k|ltzt ;L6
;ª\Vof lgwf{/0f ubf{ gfd ;dfj]z ug'{ kg]{ dlxnfsf] ;ª\Vof bzdnadf
cfPdf ;f]eGbf dflysf] k"0f{ ;ª\Vofdf gfd ;dfj]z ug'{kg]{,
pbfx/0ffy{ M s'g} ;dfj]zL ;d"xdf k|ltlglwTj u/fpg' kg]{ dlxnfsf]
;ª\Vof lgwf{/0f ubf{ 5 bzdna kfFr ;ª\Vof cfPdf ;ft hgf dlxnfsf]
gfd ;dfj]z ug'{ kg]{,
-u_ v08 -s_ / -v_ adf]lhd pDd]bjf/sf] gfd ;"rLs[t ubf{ sDtLdf rf/
bzdna tLg k|ltzt lk5l8Psf] If]qsf pDd]bjf/sf] gfd ;dfj]z ug'{
kg]{,
-3_ v08 -s_ / -v_ adf]lhd pDd]bjf/sf] gfd ;"rLs[t ubf{ ckfª\utf
ePsf JolQmsf] gfd ;d]t ;dfj]z ug'{ kg]{ .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ ;dfj]z ug'{ kg]{ ;dfj]zL
;d"xsf pDd]bjf/sf] ;ª\Vof cg';"rL–!@ adf]lhd x'g]5 .
-%_ pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ bnsf] s]Gb|Lo ;ldltn] :jLs[t u/L ;f] lg0f{osf]
k|dfl0ft k|ltlnlk ;d]t k]z ug'{ kg]{5 .

7
-^_ Psn r'gfj lrGx lnO{ ;+o'Qm ?kdf lgjf{rgdf ;xefuL x'g] u/L cfo]fudf btf{
ePsf bnsf] tk{maf6 pkbkmf -%_ adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL :jLs[t ubf{ To:tf ;a}
bnsf] s]Gb|Lo ;ldltn] ;+o'Qm jf cnu–cnu ?kdf lg0f{o u/L :jLs[t ug'{ kg]{5 .
-&_ bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ ;f] ;"rLdf /x]sf k|To]s pDd]bjf/sf]
g]kfnL gful/stfsf] k|df0fkq jf dtbftf kl/rokqsf] k|ltlnlk / dtbftf gfdfjnLdf
gfd ;dfj]z ePsf] cg';"rL–!# adf]lhdsf] lg:;f ;d]t ;+nUg ug'{ kg{]5 .
:ki6Ls/0f M o; v08sf] k|of]hgsf] nflu ædtbftf kl/rokqÆ eGgfn] cfof]un]
hf/L u/]sf] kmf]6f] ;lxtsf] dtbftf kl/rokq ;Demg' k5{ .
-*_ bnn] o; bkmf adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ To:tf] aGb;"rLdf gfd
;dfj]z ePsf] ckfª\utf ePsf] JolQmsf] xsdf g]kfn ;/sf/sf] ;DalGwt lgsfon]
pknAw u/fPsf] ckfª\utfsf] kl/rokqsf] k|ltlnlk ;d]t k]z ug'{ kg]{5 .
-(_ bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ ;DalGwt JolQmn] pDd]bjf/ x'g d~h'/
u/L cg';"rL–!$ adf]lhd u/]sf] :j3f]if0ff ;lxtsf] d~h'/Lgfdf ;d]t k]z ug'{ kg]{5 .
-!)_ bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ bnsf] s]Gb|Lo ;ldltn] clwsf/ lbPsf]
To:tf] ;ldltsf] kbflwsf/Ln] b:tvt u/L k]z ug'{ kg]{5 .
-!!_ Psn r'gfj lrGx lnO{ lgjf{rgdf ;xefuL x'g] u/L cfof]udf btf{ ePsf bnsf]
tk{maf6 o; bkmf adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ To:tf ;a} bnsf] s]Gb|Lo
;ldltn] ;+o'Qm jf cnu–cnu ?kdf lg0f{o u/L Pp6} JolQmnfO{ clwsf/ lbPsf]df To:tf]
clwsf/ k|fKt JolQmn] / To:tf bnx¿n] cnu–cnu JolQmnfO{ clwsf/ lbPsf]df To:tf]
clwsf/k|fKt JolQmx¿n] ;+o'Qm ?kdf x:tfIf/ u/L k]z ug'{ kg]{5 .
-!@_ Psn r'gfj lrGx lnO{ lgjf{rgdf ;xefuL x'g] bnsf] tk{maf6 pDd]bjf/sf]
aGb;"rL k]z ubf{ ;DalGwt pDd]bjf/ s'g bn;Fu ;DalGwt xf] ;f] ;d]t v'nfpg' kg]{5 .
-!#_ bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ bkmf $! adf]lhdsf] w/f}6L jfktsf] /sd
;f] bkmf adf]lhdsf] w/f}6L vftfdf hDdf u/]sf] a}+s ef}r/ jf cfof]udf ;f] /sd gub
w/f}6L /fv]sf] gubL /l;b ;+nUg ug'{ kg]{5 .


klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt

8

-!$_ ====================
-!%_ o; bkmf adf]lhd bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ lgjf{rg clws[tn]
tf]s] adf]lhd ;f]sf] ljB'tLo k|lt ;d]t pknAw u/fpg' kg]{5 .
14. pDd]bjf/sf] of]Uotf M lgjf{rgdf pDd]bjf/ x'g] JolQmn] b]xfosf] of]Uotf k"/f u/]sf] x'g'
kg{]5 M–
-s_ g]kfnsf] gful/s,
-v_ s'g} ufpFkflnsf jf gu/kflnsfsf] clGtd dtbftf gfdfjnLdf gfd
;dfj]z ePsf]],
-u_ kRrL; jif{ pd]/ k"/f ePsf]],
-3_ s'g} ;ª\3Lo sfg"gn] cof]Uo gePsf], /
-ª_ s'g} nfesf] kbdf axfn g/x]sf] .
:ki6Ls/0f M v08 -ª_ sf] k|of]hgsf] nflu ænfesf] kbÆ eGgfn]
lgjf{rg jf dgf]gogåf/f k"lt{ ul/g] /fhgLlts kb afx]s s'g} ;/sf/L
sf]ifaf6 kfl/>lds jf cfly{s ;'ljwf kfpg] cGo kb ;Demg' k5{ .
15. pDd]bjf/sf] cof]Uotf M b]xfosf JolQm lgjf{rgdf pDd]bjf/ x'g cof]Uo dflgg] 5g\ M–
-s_ bkmf !$ adf]lhdsf] of]Uotf gePsf],
-v_ g]kfn ;/sf/, k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo txdf tyf g]kfn ;/sf/, k|b]z
;/sf/ jf :yfgLo txsf] :jfldTj jf lgoGq0fdf /x]sf] jf g]kfn
;/sf/, k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo txaf6 cg'bfg k|fKt ;+:yfdf
kfl/>lds kfpg] u/L axfn /x]sf],
-u_ lgjf{rg ;DaGwL k|rlnt sfg"g adf]lhd ;hfo kfO{ To:tf] ;hfo
ef]lu;s]sf] ldltn] b'O{ jif{ e'Qmfg gu/]sf],
-3_ e|i6frf/, ha/h:tL s/0fL, dfgj a]rlavg tyf cf];f/k;f/, nfu"
cf}ifw laqmL ljt/0f tyf lgsf;L jf k}7f/L, ;DklQ z'4Ls/0f, /fxbfgL
b'?kof]u, ckx/0f ;DaGwL s;"/ jf g}lts ktg b]lvg] cGo kmf}hbf/L
s;"/df ;hfo kfO{ jf s'g} s;"/df hGd s}b jf aL; jif{ jf ;f]eGbf
a9L s}bsf] ;hfo kfO{ To:tf] k}m;nf clGtd ePsf],
-ª_ ;Ël7t ck/fw ;DaGwL s;"/df s}bsf] ;hfo kfO{ jf st{Ao Hofg
;DaGwL s;"/df aL; jif{eGbf sd s}bsf] ;hfo kfO{ To:tf] ;hfo
e'Qmfg u/]sf] ldltn] 5 jif{ k"/f gePsf],


klxnf] ;+zf]wgåf/f lemlsPsf]

9
-r_ hftLo e]befj tyf 5'jf5"t, af]S;f af]S;L jf ax'ljjfx ;DaGwL s;"/df
s}bsf] ;hfo kfO{ To:tf] ;hfo e'Qmfg u/]sf] ldltn] tLg jif{ k"/f
gePsf],
-5_ v08 -3_ / -ª_ df plNnlvt s;"/ afx]s cGo s;"/df kfFr jif{ jf
;f]eGbf a9L s}bsf] ;hfo kfO{ To:tf] ;hfo e'Qmfg u/]sf] ldltn] 5 jif{
k"/f gePsf],
-h_ k|rlnt sfg"g adf]lhd sfnf] ;"rLdf /x]sf]df ;f] cjlwe/,
-em_ s}bdf a;]sf]df s}b a;]sf] cjlwe/,
-`_ dfgl;s ;Gt'ng 7Ls gePsf],
-6_ ljb]zL d'n'ssf] :yfoL cfjf;Lo cg'dlt k|fKt u/]sf] .
16. pDd]bjf/sf] pd]/sf] u0fgf M -!_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf
pDd]bjf/ x'g] JolQmn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ug]{ ldlt;Dddf kRrL; jif{ pd]/ k"/f
u/]sf] x'g' kg{]5 .
-@_ pDd]bjf/sf] hGd ldltsf] ;DaGwdf låljwf jf ljjfb pTkGg ePdf To:tf]
pDd]bjf/;Fu hGd ldlt v'n]sf] z}lIfs of]Uotfsf] k|df0fkq jf cGo k|df0fkq dfu ug{
;lsg]5 . o;/L k]z ePsf k|df0fkq dWo] h'g k|df0fkqdf plNnlvt hGd ldltsf] cfwf/df
sd pd]/ b]lvG5 ;f]xL k|df0fkqdf plNnlvt hGd ldltnfO{ cfwf/ dflgg]5 .
17. pDd]bjf/sf] aGb;"rL btf{ ug]{ M -!_ pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf bkmf !# sf] pkbkmf -!)_ jf
-!!_ adf]lhdsf] kbflwsf/Ln] b:tvt u/L lgh cfk}+mn] jf lghn] clwsf/ lbPsf] JolQmn]
lgjf{rg clws[t ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k]z ePsf] pDd]bjf/sf] aGb;"rL hfFr ubf{ /Lt k'u]sf]
b]lvPdf lgjf{rg clws[t jf lghn] v6fPsf] sd{rf/Ln] cg';"rL–!% adf]lhdsf] btf{
lstfadf btf{ u/L ;DalGwt bnnfO{ cg';"rL–!^ adf]lhd e/kfO{ lbg' kg{]5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd k]z ePsf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf pDd]bjf/sf] ;xL5fk
tyf d~h'/L gePsf], aGb;"rL ;fy k]z ug'{kg]{ cGo sfuhft k]z gePsf] jf cGo /Lt
gk'u]sf] ePdf lgjf{rg clws[tn] /Lt gk'u]sf] hlt s'/f ;Rofpg nufO{ To:tf] aGb;"rL
btf{ ug'{ kg]{5 . s;}n] o;/L /Lt gk'u]sf s'/f g;RofO{ aGb;"rL btf{ ug{ rfx]df lgjf{rg
clws[tn] pkbkmf -@_ adf]lhd bnnfO{ lbOg] e/kfO{df pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf /Lt
gk'u]sf] Joxf]/f ;d]t v'nfO{ btf{ ug'{ kg]{5 .

10
18. kbd'Qm ePsf] dflgg]M k|ltlglw ;ef ;b:o jf k|b]z ;ef ;b:osf] kbdf axfn /x]sf]
JolQmsf] gfd bkmf !& adf]lhd s'g} bnn] btf{ u/]sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf ;dfj]z
ePdf To:tf] ;"rL btf{ ePkl5 lgh ;f] kbaf6 :jtM kbd'Qm ePsf] dflgg]5 .
19. pDd]bjf/sf] aGb;"rL hfFr ug]{ M -!_ lgjf{rg clws[tn] lgjf{rg sfo{qmddf pNn]v ePsf]
ldlt, ;do / :yfgdf pDd]bjf/sf] aGb;"rLsf] hfFr ug{]5 .
-@_] pkbkmf -!_ adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL hfFr ubf{ lgjf{rg clws[tn] To:tf]
aGb;"rL k]z ug]{ bnsf] k|ltlglwsf] pkl:yltdf ug'{ kg]{5 .
t/ pDd]bjf/sf] aGb;"rL hfFr ug]{ ;dodf To:tf] bnsf] k|ltlglw pkl:yt gePdf
klg ;f] ;"rL hfFr ug{ afwf k'u]sf] dflgg] 5}g .
-#_ lgjf{rg clws[tn] bnn] k]z u/]sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rL b]xfo adf]lhd
hfFra'em ug'{ kg]{5 M–
-s_ pDd]bjf/sf] gfd s'g} ufpFkflnsf jf gu/kflnsfsf] clGtd dtbftf
gfdfjnLdf ;dfj]z eP, gePsf],
-v_ pDd]bjf/sf] gfd ;"rLs[t ubf{ ;+ljwfg, P]g tyf lgodfjnL adf]lhd
;dfj]zL tyf ;dfg'kflts k|ltlglwTj x'g] u/L u/], gu/]sf],
-u_ pDd]bjf/sf] aGb;"rL bkmf !# adf]lhd eP, gePsf],
-3_ pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf ;"rLs[t s'g} pDd]bjf/sf] gfd bf]xf]l/P jf
gbf]xf]l/Psf],
-ª_ pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf ;"rLs[t pDd]bjf/ bkmf !$ adf]lhd of]Uo
jf bkmf !% adf]lhd cof]Uo /x], g/x]sf],
-r_ bkmf $! adf]lhdsf] w/f}6L /fv]sf] lg:;f pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;fy
;+nUg eP, gePsf],
-5_ pDd]bjf/sf] gful/stfsf] k|df0fkq jf dtbftf kl/rokqsf] k|ltlnlk

/ dtbftf gfdfjnLdf gfd ;dfj]z ePsf] lg:;f ;+nUg eP,
gePsf],
-h_ pDd]bjf/sf] :j3f]if0ff ;lxtsf] d~h'/Lgfdf eP, gePsf],


klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt

11
-em_ ;DalGwt bnsf] cflwsfl/s lg0f{o adf]lhd aGb;"rL k]z eP,
gePsf] .

20. pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;Rofpg bnnfO{ ;"lrt ug]{ M lgjf{rg clws[tn] bkmf !( adf]lhd
pDd]bjf/sf] aGb;"rL hfFra'em ubf{ ;dfg'kflts k|ltlglwTj / ;dfj]zL l;4fGtsf cfwf/df
tof/ eP gePsf] jf cGo /Lt k'u] gk'u]sf] olsg u/L To:tf] /Lt k'u]sf] gkfOPdf
;DalGwt bnnfO{ ;f] ;"rL ;Rofpg cg';"rL–!& adf]lhd ;"lrt ug'{ kg{]5 .
21. pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;+zf]wg u/L k]z ug'{kg]{ M -!_] bkmf @) adf]lhd lgjf{rg clws[tn]
pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;Rofpg ;"lrt u/]kl5 ;DalGwt bnn] To:tf] aGb;"rL ;+zf]wg u/L
bnsf] s]Gb|Lo ;ldltsf] lg0f{oaf6 :jLs[t u/fO{ bkmf @) adf]lhd tf]lsPsf] ;dofjlwleq
lgjf{rg clws[t ;dIf k]z ug'{ kg{]5 .
-@_ Psn r'gfj lrGx lnO{ lgjf{rgdf ;xefuL x'g] u/L cfo]fudf btf{ ePsf bnsf]
tk{maf6 pkbkmf -!_ adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;+zf]wg ubf{ To:tf ;a} bnsf] s]Gb|Lo
;ldltn] ;+o'Qm jf cnu–cnu ?kdf lg0f{o u/L :jLs[t ug'{ kg]{5 .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;+zf]wg u/L k]z ubf{ s'g}
pDd]bjf/sf] gfd x]/km]/ u/L csf]{ pDd]bjf/sf] gfd ;dfj]z ug'{ kg]{ ePdf To;/L yk
ul/g] pDd]bjf/sf] gfd ;d]t ;dfj]z x'g] u/L k]z ug'{ kg]{5 .
-$_ o; bkmf adf]lhd bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;+zf]wg u/L k]z gu/]df To:tf]
aGb;"rL lgjf{rg clws[tn] vf/]h ug]{5 .
22. pDd]bjf/n] gfd lkmtf{ lng ;Sg] M -!_ pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf ;"rLs[t s'g} pDd]bjf/n]
lgjf{rg sfo{qmddf tf]lsPsf] ;dofjlwleq cfˆgf] gfd lkmtf{ lng rfx]df lgjf{rg clws[t
;dIf cg';"rL–!* adf]lhd lgj]bg lbg' kg]{5 . o;/L lbPsf] lgj]bg kl5 lkmtf{ lng kfOg]
5}g .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd gfd lkmtf{ lng lgj]bg k/]df lgjf{rg clws[tn] To:tf]
pDd]bjf/sf] gfd pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 x6fO{ ;f]sf] hfgsf/L cg';"rL–!( adf]lhd
;DalGwt bnnfO{ lbg' kg]{5 .


klxnf] ;+zf]wgåf/f ;+zf]lwt

12
23. bnn] gfdfjnL k]z ug]{ M -!_ bkmf @@ adf]lhd s'g} pDd]bjf/n] gfd lkmtf{ lnPsf]
hfgsf/L k|fKt ePkl5 lgjf{rg sfo{qmddf tf]lsPsf] ;dofjlwleq To:tf] bnn] s]Gb|Lo
;ldltsf] lg0f{oaf6 :jLs[t u/fO{ csf]{ pDd]bjf/ dgf]gog u/L k7fpg' kg]{5 .
-@_ Psn r'gfj lrGx lnO{ ;+o'Qm ?kdf lgjf{rgdf ;xefuL x'g] u/L cfof]udf btf{
ePsf bnsf] tk{maf6 pkbkmf -!_ adf]lhd lg0f{o ubf{ ;a} bnsf] s]Gb|Lo ;ldltn] ;+o'Qm
jf cnu–cnu ?kdf lg0f{o u/L :jLs[t ug'{ kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd bnn] csf]{ pDd]bjf/ dgf]gog u/L k7fpFbf h'g ;dfj]zL
;d"xsf] pDd]bjf/n] gfd lkmtf{ lnPsf] xf] ;f]xL ;d"xsf] pDd]bjf/ dgf]gog u/L k7fpg'
kg]{5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd bnn] csf]{ pDd]bjf/ dgf]gog u/L k7fpFbf gfd lkmtf{
lnPsf] pDd]bjf/sf] gfd pDd]bjf/sf] aGb;"rLsf] h'g qmddf /x]sf] lyof] ;f]xL qmddf jf
To:tf] aGb;"rLsf] clGtd qmddf ;dfj]z ug'{ kg]{5 .
pbfx/0ffy{ M s'g} bnn] Ps ;o bz hgf pDd]bjf/sf] gfd ;dfj]z u/L k]z u/]sf]
pDd]bjf/sf] aGb;"rLsf] !* g+= df gfd ;dfj]z ePsf] v; cfo{ k'?ifn] gfd lkmtf{ lnPdf
bnn] csf]{ pDd]bjf/ dgf]gog u/L k7fpFbf !* g+= df g} /xg] u/L jf clGtd qmddf /xg]
u/L gfd ;dfj]z ug'{ kg]{5 . o;/L gfd ;dfj]z ubf{ clGtd qmddf /xg] u/L ;dfj]z
u/]df qmd;ª\Vof !* l/Qm /xL To;/L gfd ;dfj]z ul/Psf] pDd]bjf/sf] qmd;ª\Vof !!!
sfod x'g]5 .
24. ;d"xsf] olsg M s'g} bnn] k]z u/]sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf ;"rLs[t s'g} pDd]bjf/sf]
;dfj]zL ;d"xsf] ;DaGwdf c:ki6tf ePdf lgjf{rg clws[tn] ;f] bn;Fu ;f] ;d"xsf]
klxrfgsf ;DaGwdf lnlvt ?kdf hfgsf/L dfu ug{ ;Sg]5 / o;df To:tf] bnn] lbPsf]
hfgsf/LnfO{ ;d]t ljrf/ u/L ;d"xsf] olsg ul/g]5 .
25. pDd]bjf/sf] aGb;"rLsf] ;"rgf k|sfzg ug]{ M -!_ ;+zf]wg ug'{kg]{ cj:yf g/x]sf] jf bnn]
Dofbleq ;+zf]wg u/L k]z u/]sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rL lgjf{rg clws[tn] cfof]usf]
j]a;fO6 / cfof]usf] ;"rgfkf6Ldf k|sfzg u/L ;fj{hlgs ug'{ kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;fj{hlgs ubf{ lgjf{rg clws[tn]
pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf] s'g} pDd]bjf/sf] ;+ljwfg jf P]g adf]lhdsf]
of]Uotf gk'u]sf] jf pDd]bjf/ x'g cof]Uo ePsf] eP ;f] ;DaGwdf ;ft lbgleq bfaL
lj/f]wdf ph"/L ug{ ;lsg] ;DaGwdf cg';"rL–@) adf]lhdsf] ;"rgf k|sfzg u/L cg';"rL–
@! adf]lhdsf] d'r'Nsf u/fO{ /fVg' kg]{5 .

13
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;fj{hlgs ePkl5 To:tf] aGb;"rLdf
gfd ;dfj]z ePsf] pDd]bjf/ klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g]
k|ltlglw ;ef ;b:o jf k|b]z ;ef ;b:osf] lgjf{rgdf pDd]bjf/ x'g kfpg] 5}g .
26. bfaL lj/f]wdf ph"/L ug{ ;Sg] M -!_ bkmf @% sf] pkbkmf -@_ adf]lhd k|sflzt ;"rgf
cg';f/ pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf] s'g} pDd]bjf/sf] ;+ljwfg tyf P]g
adf]lhd of]Uotf gk'u]sf] jf cof]Uo ePsf] egL s'g} dtbftfn] lgjf{rg sfo{qmddf
tf]lsPsf] ldlt, ;do / :yfgdf cg';"rL–@@ adf]lhd bfaL lj/f]wsf] ph"/L ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd bfaL lj/f]wsf] ph"/ k|fKt x'g cfPdf lgjf{rg clws[tn]
;f] ph"/L cg';"rL–@# adf]lhdsf] btf{ lstfadf btf{ u/L To:tf] ph"/L ug]{ JolQmnfO{
cg';"rL–@$ adf]lhdsf] e/kfO{ lbg' kg]{5 .
-#_ bfaL lj/f]wsf] ph"/L ug{ tf]lsPsf] Dofb ;dfKt ePkl5 lgjf{rg clws[tn] bfaL
lj/f]w ;DaGwL ph"/L btf{sf] ljj/0f ;DaGwL ;"rgf cg';"rL–@% adf]lhd k|sfzg ug'{
kg{]5 . o;/L ;"rgf k|sfzg ubf{ ;DalGwt bnnfO{ To:tf] bfaL lj/f]w pk/ cfˆgf] egfO{
k]z ug{ df}sf lbg' kg]{5 .
27. bfaL lj/f]w pk/ hfFra'em / lg0f{o ug]{ M -!_ bkmf @^ adf]lhd s'g} pDd]bjf/sf] of]Uotf
;DaGwdf bfaL lj/f]wsf] lgj]bg k|fKt ePdf lgjf{rg clws[tn] ;f] ;DaGwdf cfjZos
hfFra'em ug'{ kg{]5 . o;/L hfFra'em ubf{ bkmf @^ sf] pkbkmf -#_ adf]lhd bnn] cfkm\gf]
egfO{ k]z u/]sf]df ;f] ;DaGwdf ;d]t hfFra'em ul/g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd hfFra'em ubf{ pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf]
JolQmsf] ;+ljwfg / P]g adf]lhd of]Uotf k'u]sf] gb]lvPdf lgjf{rg clws[tn] ;f]xL Joxf]/f
hgfO{ To:tf] pDd]bjf/sf] gfd pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 x6fO{ ;f]sf] hfgsf/L cg';"rL–@^
adf]lhd ;DalGwt bnnfO{ lbg' kg]{5 .
t/ ;fgf]ltgf] e'nr'ssf] sf/0fn] dfq pDd]bjf/sf] gfd pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6
x6fOg] 5}g .
:ki6Ls/0f M o; bkmfsf] k|of]hgsf] nflu æ;fgf]ltgf] e'nr'sÆ eGgfn] pDd]bjf/ jf
lgh;Fu ;DalGwt JolQmsf] gfd, y/, pd]/, jtg dtbftf gDa/ jf qmd;ª\Vofsf] n]vfO{ jf
5kfO{ ;DaGwL k|fljlws jf cIf/, dfqf jf cª\ssf] ;fdfGo q'l6 ;Demg' k5{ .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd pDd]bjf/sf] gfd pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 x6fOPsf]
;"rgf lgjf{rg clws[tn] cg';r
" L–@& adf]lhd k|sfzg ug'{ kg]{5 .

14
28. pDd]bjf/sf] clGtd aGb;"rL k|sfzg ug]{ M -!_ bkmf @^ adf]lhd bfaL lj/f]w ug]{ ;do
;dfKt ePkl5 s'g} pDd]bjf/sf] ;DaGwdf bfaL lj/f]w k/]sf]df ;f] ljifodf cfjZos
hfFra'em / lg0f{o ;d]t u/L lgjf{rg clws[tn] lgjf{rg sfo{qmddf tf]lsPsf] ldlt, ;do
/ :yfgdf pDd]bjf/sf] clGtd aGb;"rL k|sfzg ug]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd pDd]bjf/sf] clGtd aGb;"rL k|sfzg ubf{ bnn] k]z u/]sf]
pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf /x]sf] qmd;d]t v'nfO{ ;DalGwt ;dfj]zL ;d"xsf pDd]bjf/sf]
gfd qmda4 ?kdf k|sfzg ul/g]5 .
-#_ lgjf{rg clws[tn] pkbkmf -!_ adf]lhd k|sflzt pDd]bjf/sf] aGb;"rL k|dfl0ft
u/L ;DalGwt bnnfO{ k7fO{ cfof]unfO{ pknAw u/fpg' kg]{5 .
29. pDd]bjf/sf] aGb;"rL dfGo x'g] M -!_ bkmf @& adf]lhd bfaL lj/f]w pk/ lg0f{o u/L s'g}
pDd]bjf/sf] gfd x6fOPsf] sf/0faf6 pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf sfod x'g] pDd]bjf/sf]
;ª\Vof pDd]bjf/L lbg'kg]{ Go"gtd ;ª\Vof jf s'g} ;dfj]zL ;d"xdf sfod x'g'kg]{ ;ª\Vof
eGbf sd ePdf ;d]t To:tf] aGb;"rL dfGo x'g]5 .
-@_ bkmf @* adf]lhd k|sflzt pDd]bjf/sf] aGb;"rL k|ltlglw ;efsf] ;f] sfo{sfn
e/ dfGo x'g]5 .
t/ k|ltlglw ;ef u7g eO{ ;s]kl5 ;DalGwt bnn] s'g} pDd]bjf/sf] gfd x6fpg
n]vL k7fPdf cfof]un] aGb;"rLaf6 To:tf] pDd]bjf/sf] gfd x6fpg ;Sg]5 .
30. pDd]bjf/sf] cof]Uotf ;DaGwL lg0f{o ug]{ M -!_ bkmf @^ adf]lhd bfaL lj/f]wdf ph'/L ug{
;Sg] cjlw ;dfKt eO{ lgjf{rg kl/0ffd 3f]if0ff eO{ g;s]sf] cj:yfdf s'g} bnn] k]z
u/]sf] aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf] s'g} pDd]bjf/ cof]Uo x'g uPsf] 5 eGg] ljifodf
P]gsf] bkmf !% adf]lhd s;}n] :ki6 k|df0f ;lxt lgjf{rg clws[t ;dIf ph'/L lbg
;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ph'/L k|fKt ePdf lgjf{rg clws[tn] ;ft lbgsf] Dofb
lbO{ ;DalGwt pDd]bjf/nfO{ :ki6Ls/0f dfu ug{ ;Sg]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd :ki6Ls/0f k|fKt ePkl5 jf Dofbleq :ki6Ls/0f k|fKt
gePdf ;f]xL Joxf]/f pNn]v u/L lgjf{rg clws[tn] pkbkmf -!_ adf]lhd k/]sf] ph'/L /
tt\;DaGwL sfuhft oyfzL3| cfof]udf k7fpg' kg]{5 .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd ph'/L ;lxtsf sfuhft k|fKt ePkl5 cfof]un] rfx]df ;f]
ljifodf ;DalGwt pDd]bjf/;Fu a'‰g jf yk k|df0f dfu ug{ ;Sg]5 .

15
-%_ cfof]un] pkbkmf -#_ adf]lhd lgjf{rg clws[taf6 k|fKt ph'/L ;lxtsf
sfuhft hfFra'em u/L ph'/L k|fKt ePsf] ldltn] ;ft lbgleq pDd]bjf/sf] cof]Uotf
;DaGwdf lg0f{o ul/;Sg' kg]{5 .
-^_ pkbkmf -%_ adf]lhd pDd]bjf/sf] cof]Uotf ;DaGwdf lg0f{o ubf{ ckgfpg' kg]{
sfo{ljlw cfof]un] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .
-&_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg cfof]un] s'g} pDd]bjf/sf]
cof]Uotfsf ;DaGwdf o; bkmf adf]lhd lg0f{o u/L g;s]sf] sf/0faf6 dfq To:tf]
lgjf{rgsf] sfd sf/afxLdf s'g} c;/ kg]{ 5}g .
31. pDd]bjf/sf] d[To' ePdf csf]{ pDd]bjf/ dgf]gog ug]{ M -!_ pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z
ePsf] t/ lgjf{rg ;DkGg eO{ g;s]sf] cj:yfdf s'g} pDd]bjf/sf] d[To' ePdf bnn] To:tf]
aGb;"rLdf csf]{ pDd]bjf/sf] gfd ;dfj]z u/L pDd]bjf/ dgf]gog ug'{ kg]{5 . o;/L
pDd]bjf/ dgf]gog ubf{ d[To' ePsf] pDd]bjf/ h'g ;dfj]zL cfwf/df dgf]gog ul/Psf] xf]
;f]xL ;dfj]zL cfwf/df csf]{ pDd]bjf/ dgf]gog ug'{ kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd bnn] pDd]bjf/ dgf]gog u/L k7fpFbf d[To' ePsf]
pDd]bjf/sf] gfd pDd]bjf/sf] aGb;"rLsf] h'g qmddf /x]sf] lyof] ;f]xL qmddf jf To:tf]
aGb;"rLsf] clGtd qmddf ;dfj]z ug'{ kg]{5 .
pbfx/0ffy{ M s'g} bnn] Ps ;o bz hgf pDd]bjf/sf] gfd ;dfj]z u/L k]z u/]sf]
pDd]bjf/sf] aGb;"rLsf] !* g+=df gfd ;dfj]z ePsf] v; cfo{ k'?ifsf] d[To' ePdf bnn]
csf]{ pDd]bjf/ dgf]gog u/L k7fpFbf !* g+= df g} /xg] u/L jf clGtd qmddf /xg] u/L
gfd ;dfj]z ug'{ kg]{5 . o;/L gfd ;dfj]z ubf{ clGtd qmddf /xg] u/L ;dfj]z u/]df
qmd;ª\Vof !* l/Qm /xL To;/L gfd ;dfj]z ul/Psf] pDd]bjf/sf] qmd;ª\Vof !!! sfod
x'g]5 .
32. lgjf{rg sfo{qmd :ylut gx'g] M pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf] s'g}
pDd]bjf/sf] d[To' ePsf] sf/0f lgjf{rg sfo{qmd :ylut x'g] 5}g .
kl/R5]b–%
pDd]bjf/sf] 5gf}6 k|lqmof
33. ;L6sf] afF8kmfF8 ug]{ M -!_ lgodfjnLsf] lgod #( sf] pklgod -&_ adf]lhd ;a} lgjf{rg
If]qaf6 ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgsf] dtu0fgf tflnsf k|fKt
ePkl5 lgjf{rg clws[tn] bnn] k|fKt u/]sf] ;b/ dt hf]8L To:tf] bnn] k|fKt u/]sf] s'n
dt ;ª\Vof olsg ug'{ kg]{5 .

16
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd bnn] k|fKt u/]sf] s'n dtsf] cfwf/df lgjf{rg clws[tn]
P]gsf] bkmf ^) sf] cwLgdf /xL bkmf #$ adf]lhdsf] dt kl/0ffd ljefhs ;"qsf] cfwf/df
bnn] k|fKt ug]{ ;L6 ;ª\Vof lgwf{/0f u/L cfof]u ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd bnn] k|fKt ug]{ ;L6 ;ª\Vof lgwf{/0f ubf{ To:tf] bnn] k|fKt
u/]sf] ;L6 ;ª\Vofsf] cfwf/df dlxnf tyf cGo ;dfj]zL ;d"xaf6 k|ltlglwTj u/fpg' kg]{
;ª\Vof ;d]t lgwf{/0f ug'{ kg]{5 .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd bnn] k|fKt u/]sf] ;L6 ;ª\VofdWo] ljleGg ;dfj]zL
;d"xaf6 k|ltlglwTj u/fpg'kg]{ ;ª\Vof lgwf{/0f ubf{ bkmf !# sf] pkbkmf -#_ sf] v08 -s_
df plNnlvt ;DalGwt ;d"xsf nflu 5'6\ofOPsf] k|ltztsf] cfwf/df bkmf #$ adf]lhdsf]
dtkl/0ffd ljefhs ;'qsf] cfwf/df lgwf{/0f ul/g]5 .
-%_ pkbkmf -#_ adf]lhd ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgaf6
k|ltlglwTj u/fpg' kg]{ dlxnfsf] ;ª\Vof lgwf{/0f ubf{ To:tf] bnsf] tk{maf6 /fli6«o ;efdf
sfod /x]sf] ;b:o ;ª\Vof tyf k|ltlglw ;efdf klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg k|0ffnL /
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL tk{maf6 k|ltlglwTj ug]{ s'n ;b:o ;ª\Vofsf] sDtLdf t]QL;
k|ltzt dlxnfsf] k|ltlglwTj x'g] u/L lgwf{/0f ug'{ kg]{5 .
-^_ pkbkmf -#_ adf]lhd ;L6 ;ª\Vof lgwf{/0f ubf{ To:tf] bnn] k|fKt u/]sf] ;L6
;ª\Vofsf] sDtLdf rf/ bzdnj tLg k|ltzt lk5l8Psf] If]qaf6 k|ltlglwTj x'g] u/L
lgwf{/0f ug'{ kg]{5 .
-&_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgtk{m lgwf{/0f ul/Psf] s'n
;b:o ;ª\Vofsf] bz k|ltzt jf ;f]eGbf a9L ;L6 k|fKt ug]{ bnsf] tk{maf6 k|ltlglwTj
u/fpg' kg]{ ljleGg ;dfj]zL ;d"xsf pDd]bjf/sf] ;ª\Vof cg';"rL–!@ adf]lhd x'g]5 .
-*_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgtk{m lgwf{/0f ul/Psf] s'n
;b:o ;ª\Vofsf] bz k|ltzt eGbf sd ;L6 k|fKt ug]{ bnsf] tk{maf6 k|ltlglwTj u/fpg'
kg]{ ljleGg ;dfj]zL ;d"xsf pDd]bjf/sf] ;ª\Vof cg';"rL–@* adf]lhd x'g]5 .
-(_ o; bkmf adf]lhd lgwf{/0f ul/Psf] ;DalGwt bnn] k|fKt ug]{ l;6 ;ª\Vof /
ljleGg ;dfj]zL ;d"xaf6 k|ltlglwTj u/fpg' kg]{ ;ª\Vof lgjf{rg clws[tn] olsg u/L
cfof]u ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .
-!)_ pkbkmf -(_ adf]lhd k]z ePsf] cfwf/df ;DalGwt bnn] k|fKt ug]{ l;6 ;ª\Vof
/ ljleGg ;dfj]zL ;d"xaf6 k|ltlglwTj u/fpg' kg]{ ;ª\Vof cfof]un] lg0f{o u/] adf]lhd
x'g]5 .
34. dt kl/0ffd ljefhs ;"q M -!_ lgjf{rgdf k|To]s bnn] k|fKt u/]sf] dt kl/0ffdnfO{ s|dzM
!, #, %, &, ( cflb -s'n pDd]bjf/ ;ª\Vof cg';f/sf] x'g]_ efhsx¿n] efu ul/g]5 .
To;/L efu u/L k|fKt x'g] glthfnfO{ efukmn -Sof];]G6_ elgg]5 .

17
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd dt kl/0ffdnfO{ efu u/L k|fKt x'g] efukmn ;ª\VofnfO{
s|dzM 7"nf] efukmnaf6 ;fgf] efukmn;Dd afF8kmfF8 ul/g]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd ;L6 ljt/0f ug{] k|of]hgsf] nflu efukmnsf] afF8kmfF8 ubf{
clGtd l;6sf] efukmn a/fa/ ePdf uf]nf k|yfåf/f lg0f{o ul/g]5 .
-$_ pkbkmf -#_ adf]lhd uf]nf k|yfåf/f ljt/0f ul/g] ;L6sf] lgwf{/0f ubf{ ;f]
l;6sf] ;Gbe{df a/fa/ efukmn /x]sf bnsf k|ltlglwx¿nfO{ /f]xj/df /fvL ug'{ kg]{5 .
t/ cfof]un] tf]s]sf] ldlt, ;do / :yfgdf To:tf] bnsf k|ltlglwx¿ pkl:yt
gePsf] sf/0fn] uf]nf k|yfåf/f lg0f{o ug{ s'g} afwf kg]{ 5}g .
-%_ o; bkmfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg ;dfg'kflts lgjf{rg
k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf bnx¿n] k|fKt u/]sf] s'n ;b/ dtsf] tLg k|ltzt jf
;f]eGbf a9L dt k|fKt ug]{ bnsf] tk{maf6 dfq pDd]bjf/ lgjf{lrt x'g]5 .
-^_ o; bkmf adf]lhd bnx¿n] k|fKt u/]sf] s"n ;b/ dt u0fgf ubf{ tLg k|ltzt
eGbf sd dt k|fKt ug]{ bnn] k|fKt u/]sf] dt bnn] k|fKt u/]sf] s"n dtdf u0fgf ul/g]
5}g .
35. bnnfO{ hfgsf/L lbg' kg]{ M -!_ bkmf ## adf]lhd bnn] k|fKt ug]{ ;L6 ;ª\Vof / ljleGg
;dfj]zL ;d"xaf6 k|ltlglwTj u/fpg' kg]{ ;ª\Vof adf]lhd pDd]bjf/ 5gf}6 u/L k7fpg
lgjf{rg clws[tn] cjlw tf]sL ;DalGwt bnnfO{ hfgsf/L u/fpg' kg]{5 .
-@_ k|To]s bnn] dt kl/0ffdsf] cfwf/df k|fKt u/]sf] ;L6 ;ª\Vof cfof]usf]
j]a;fO6 / ;"rgf kf6Ldf k|sfzg ul/g]5 .
36. pDd]bjf/ 5gf}6 ug]{ M -!_ bkmf #% adf]lhdsf] hfgsf/L k|fKt ePkl5 bnn] bkmf @*
adf]lhd pDd]bjf/sf] clGtd aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf pDd]bjf/ dWo]af6 bkmf ##
adf]lhd ;dfj]zL ;d"xsf] k|ltlglwTj x'g] u/L pDd]bjf/sf] gfd 5gf}6 u/L bnsf] s]Gb|Lo
;ldltsf] lg0f{oaf6 :jLs[t u/fO{ tLg lbgleq cg';"rL–@( adf]lhd lgjf{rg clws[t
;dIf k]z ug'{ kg]{5 .
-@_ Psn r'gfj lrGx lnO{ ;+o'Qm ?kdf lgjf{rgdf ;xefuL x'g] u/L cfof]udf btf{
ePsf bnsf] tk{maf6 pkbkmf -!_ adf]lhd lg0f{o ubf{ ;a} bnsf] s]Gb|Lo ;ldltn] ;+o'Qm
jf cnu–cnu ?kdf lg0f{o u/L :jLs[t ug'{ kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd s'g} ;dfj]zL ;d"xsf] pDd]bjf/sf] gfd 5gf}6 ubf{ To:tf]
;dfj]zL ;d"xsf] dflyNnf] qmddf ePsf] pDd]bjf/sf] gfd 5gf}6 gu/L tNnf] qmddf ePsf]
pDd]bjf/sf] gfd 5gf}6 ug{ kfOg] 5}g .

18
-$_ o; bkmf adf]lhd bnn] pDd]bjf/ 5gf}6 u/L k7fpFbf ckfª\utf ePsf]
JolQmsf k|ltlglwTj x'g] u/L k7fpg' kg]{5 .
37. 5gf}6 ul/Psf] ;"rLsf] k'g/fjnf]sg M -!_ bnn] bkmf #^ adf]lhd pDd]bjf/ 5gf}6 ul/Psf]
;"rL k]z ubf{ bkmf ## adf]lhd dlxnf tyf cGo ;dfj]zL ;d"xsf] k|ltlglwTj gePdf
lgjf{rg clws[tn] ;DalGwt bnnfO{ gfdfjnL ;RofO{ ;f] adf]lhd k|ltlglwTj x'g] u/L
pDd]bjf/sf] 5gf}6 u/L b'O{ lbgleq k]z ug{ n]vL k7fpg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgjf{rg clws[tn] n]vL k7fPsf] b'O{ lbgleq ;DalGwt
bnn] s]Gb|Lo ;ldltsf] lg0f{oaf6 :jLs[t u/fO{ ;+zf]lwt gfdfjnLsf] ;"rL k]z ug'{ kg]{5 .
-#_ Psn r'gfj lrGx lnO{ lgjf{rgdf ;xefuL x'g] u/L cfof]udf btf{ ePsf bnsf]
tk{maf6 pkbkmf -@_ adf]lhd lg0f{o ubf{ ;a} bnsf] s]Gb|Lo ;ldltn] ;+o'Qm jf cnu–cnu
?kdf lg0f{o u/L :jLs[t ug'{ kg]{5 .
-$_ pkbkmf -@_ jf -#_ adf]lhd bnn] k]z u/]sf] ;+zf]lwt gfdfjnL bkmf ## / #^
adf]lhd geP;Dd To:tf] bnsf] tk{maf6 s'g} pDd]bjf/ lgjf{lrt x'g] 5}g .
-%_ o; bkmf adf]lhd bnn] k|fKt u/]sf] dtsf] cg'kftdf k|fKt x'g] ;L6 eGbf
To:tf] bnn] k]z u/]sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf ;"rLs[t pDd]bjf/sf] ;ª\Vof sd eO{ ;a}
;L6 k"lt{ x'g g;Sg] ePdf To:tf] ;L6 bkmf #$ adf]lhdsf] dtkl/0ffd ljefhs ;"q
ckgfO{ a9L efukmn k|fKt ug]{ csf]{ bnnfO{ k|bfg ul/g]5 . o;/L k|bfg ul/Psf] l;6 k|fKt
ug]{ bnn] To:tf] ;L6df ;f]xL ;dfj]zL ;d"xsf] k|ltlglwTj x'g] u/L pDd]bjf/sf] 5gf}6 u/L
k7fpg' kg]{5 .
38. pDd]bjf/ lgjf{lrt ePsf] 3f]if0ff ug]{ M -!_ bkmf #^ jf #& adf]lhd bnn] 5gf}6 u/L ;"rL
k]z u/]sf pDd]bjf/nfO{ ;f] bkmfsf] cwLgdf /xL lgjf{rg clws[tn] lgjf{lrt ePsf] 3f]if0ff
ug]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgjf{lrt ePsf] pDd]bjf/nfO{ lgjf{rg clws[tn] cg';"rL–
#) adf]lhdsf] k|df0fkq lbg]5 .

19
kl/R5]b–^
ljljw
39. ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgsf] dtbfg :ylut x'g] M -!_ o;
lgb]{lzsfdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg
k|0ffnL adf]lhdsf] lgjf{rg tk{msf] pDd]bjf/sf] d[To' ePsf] jf ljz]if kl/l:ylt pTkGg
ePsf] sf/0faf6 dtbfg :ylut ePsf] cj:yfdf ;DalGwt lgjf{rg If]qsf] ;dfg'kflts
lgjf{rg k|0ffnL adf]lhdsf]] dtbfg ;d]t :ylut x'g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd dtbfg :ylut ePsf]df klxnf] x'g] lgjf{lrt x'g] lgjf{rg
k|0ffnL tkm{sf] nflu lgwf{/0f ul/Psf] dtbfgsf] lbgdf g} ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL
tkm{sf] dtbfg x'g]5 .
40. lgjf{rg k|ltlglwsf] lgo'lQm M -!_ bnn] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g]
lgjf{rgsf] nflu cfˆgf] tk{maf6 lgjf{rg clws[tsf] sfof{nodf ug'{kg]{ ;Dk"0f{ sfd ug{
Pshgf lgjf{rg k|ltlglw lgo'Qm ug{ ;Sg]5 .
-@_ ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf bnsf] tkm{af6 dtbfg
tyf dtu0fgfdf k|ltlglwTj ug{ bnsf] lhNnf:t/Lo sfo{ ;ldltsf] k|d'vn] k|dfl0ft u/L
k|To]s lgjf{rg If]qdf Pshgf lgjf{rg k|ltlglw lgo'Qm ug{ ;Sg]5 .
-#_ pkbkmf -!_ jf -@_ adf]lhd lgjf{rg k|ltlglw lgo'lQm ubf{ b]xfosf] of]Uotf k"/f
ePsf] JolQmnfO{ ug'{ kg]{5 M–
-s_ g]kfnsf] gful/s,
-v_ PSsfO{; jif{ pd]/ k"/f ePsf]],
-u_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgo'Qm x'g] lgjf{rg k|ltlglwsf] xsdf s'g}
ufpFkflnsf jf gu/kflnsfsf] clGtd dtbftf gfdfjnLdf gfd ;dfj]z
ePsf] / pkbkmf -@_ adf]lhd lgo'Qm x'g] lgjf{rg k|ltlglwsf] xsdf
;DalGwt lgjf{rg If]qsf] s'g} ufpFkflnsf jf gu/kflnsfsf] j8fsf]
clGtd dtbftf gfdfjnLdf gfd ;dfj]z ePsf],
-3_ ;fwf/0f n]vk9 ug{ hfg]sf],
-ª_ P]gsf] bkmf !# adf]lhd cof]Uo gePsf],
-r_ cGo k|rlnt sfg"gn] cof]Uo gePsf] .

20
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgjf{rg k|ltlglw lgo'Qm ubf{ bkmf @* adf]lhd
pDd]bjf/sf] clGtd aGb;"rL k|sfzg ePsf] ldltn] ;ft lbgleq ;DalGwt bnsf] tkm{af6
pDd]bjf/sf] aGb;"rL k|dfl0ft ug]{ kbflwsf/Ln] k|dfl0ft u/L cg';"rL–#! adf]lhdsf]
lgo'lQm kq lbO{ ;f]sf] hfgsf/L lgjf{rg clws[tnfO{ lbg' kg]{5 .
-%_ pkbkmf -@_ adf]lhd lgjf{rg k|ltlglw lgo'Qm ubf{ cg';"rL–#@ adf]lhdsf]
lgo'lQmkq lbO{ ;f]sf] hfgsf/L ;DalGwt lgjf{rg If]qsf] lgjf{rg clws[tnfO{ lbg' kg]{5 .
-^_ pkbkmf -$_ adf]lhd lgo'Qm ePsf] lgjf{rg k|ltlglwnfO{ lgjf{rg clws[tn]
tyf pkbkmf -%_ adf]lhd lgo'Qm ePsf] lgjf{rg k|ltlglwnfO{ ;DalGwt lgjf{rg If]qsf]
lgjf{rg clws[tn] cg';"rL–## adf]lhdsf] kl/rokq lbg' kg{]5 .
-&_ pkbkmf -%_ adf]lhd lgo'Qm ePsf] lgjf{rg k|ltlglwn] ;dfg'kflts lgjf{rg
k|0ffnL tk{msf] dtbfg tyf dtu0fgfdf bnsf] tk{maf6 cfk}+mn] k|ltlglwTj ug{ jf ;f]
k|of]hgsf] nflu dtbfg k|ltlglw jf dtu0fgf k|ltlglw lgo'Qm ug{ ;Sg]5 .
41. w/f}6L /fVg' kg]{ M -!_ lgjf{rg clws[t ;dIf bkmf !# adf]lhd pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z
ug]{ bnn] krf; xhf/ ?k}ofF w/f}6L /fVg' kg{]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ubf{ cfof]udf gub w/f}6L
/fv]sf] gubL /l;b jf b]xfo adf]lhdsf] w/f}6L vftfdf /sd hDdf u/L ;f]sf] ;Ssn a}+s
ef}r/ pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;fy ;+nUg u/L k]z ug'{ kg{]5 M–
-s_ w/f}6L vftf gDa/ M !!))!))!)@)#)))
-v_ sfof{no sf]8 g+= M @!@))#%)!
-u_ vftfjfnfsf] gfd M sf]if tyf n]vf lgoGqs sfof{no, n}grf}/, sf7df8f}+
-3_ vftf /x]sf] a}ª\s M /fli6«o jfl0fHo a}ª\s lnld6]8
-ª_ hDdf x'g] sfof{no M lgjf{rg cfof]u g]kfn, sflGtky, sf7df8f}+
42. bnn] /fv]sf] w/f}6L /sd hkmt x'g] M ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf
s'g} bnn] sDtLdf Ps ;L6 k|fKt gu/]df To:tf] bnn] /fv]sf] w/f}6L /sd hkmt x'g]5 .
43. w/f}6L lkmtf{ lbg] M bkmf $@ adf]lhd w/f}6L hkmt x'g] cj:yfdf afx]s lgjf{rg kl/0ffd
3f]if0ff ePsf] ldltn] tLg dlxgfleq w/f}6L /sd lkmtf{ dfu ug{ cfPdf cfof]un] ;DalGwt
bnnfO{ To:tf] w/f}6L /sd lkmtf{ lbg' kg{]5 .

21
44. lkmtf{ glnPsf] w/f}6L /sd ;ª\3Lo ;+lrt sf]ifdf bflvnf x'g] M bkmf $# adf]lhdsf]
Dofbleq w/f}6L /sd lkmtf{ glnPdf ;f] /sd ;ª\3Lo ;l~rt sf]ifdf bflvnf x'g]5 .
45. lgjf{rg vr{sf] ljj/0f M -!_ bnn] lgjf{rgdf vr{ ug{ kfpg] /sdsf] xb cfof]un] g]kfn
/fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]s] adf]lhd x'g]5 .
-@_ bnn] lgjf{rgdf ePsf] ;Dk"0f{ vr{sf] ljj/0f cg';"rL–#$ adf]lhdsf] 9fFrfdf
/fVg' kg{]5 .
-#_ bnn] lgjf{rgdf u/]sf] hDdf vr{ pkbkmf -!_ adf]lhd tf]lsPsf] vr{sf]
/sdsf] xbeGbf a9L x'g' x'Fb}g .
-$_ bnn] lgjf{rg kl/0ffd 3f]if0ff ePsf] ldltn] k}+tL; lbgleq lgjf{rg vr{sf]
ljj/0f cg';"rL-#$ adf]lhd cfof]u ;dIf k]z ug'{ kg{]5 .

$^= cg';"rL x]/k]m/ ug{ ;Sg] M cfof]un] cfjZostf cg';f/ cg';"rLdf x]/k]m/ ug{ ;Sg]5 .
$&= vf/]hL / arfp M -!_ k|ltlglw ;ef ;b:o ;dfg'kflts lgjf{rg lgb]{lzsf, @)&$ vf/]h
ul/Psf] 5 .
-@_ k|ltlglw ;ef ;b:o ;dfg'kflts lgjf{rg lgb]{lzsf, @)&$ adf]lhd eP u/]sf
sfd sf/afxL o;} lgb]{lzsf adf]lhd eP u/]sf] dflgg]5 .

22
cg';"rL–!
-bkmf ^ sf] pkbkmf -!_ ;Fu ;DalGwt_
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg sfo{qmd
ldlt ;do
qm=;+= sfo{qmd :yfg
b]lv ;Dd b]lv ;Dd
!= ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng bnx¿n] lgj]bg k]z ug]{ ;DaGwdf ;"rgf
k|sfzg ug]{
@= ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng rfxg] bnn]] lgj]bg k]z ug]{
#= ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng lgj]bg k]z ug]{ bnsf] gfdfjnL k|sfzg ug]{
$= ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng lgj]bg k]z ug]{ bnn] lgj]bg lkmtf{ lng ;Sg]
%= ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng] bnsf] clGtd gfdfjnL k|sfzg ug{] / lgjf{rg
lrGx k|bfg ug]{
^= bnn] aGb;"rL k]z ug{sf nflu tof/L ug]{
&= bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z ug]{
*= pDd]bjf/sf] aGb;"rL 5fglag u/L cfjZostf cg';f/ ;Rofpg bnnfO{ ;"lrt ug]{
(= bnn] pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;+zf]wg u/L k]z ug]{
!)= pDd]bjf/n] cfk\mgf] gfd pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 lkmtf{ lng lgj]bg lbg]
!!= pDd]bjf/n] aGb;"rLaf6 gfd lkmtf{ lnPsf] hfgsf/L ;DalGwt bnnfO{ lbg]
!@= pDd]bjf/n] gfd lkmtf{ lnO{ l/Qm /x]sf] :yfgdf csf]{ pDd]bjf/sf] gfd ;dfj]z u/L bnn] gfdfjnL k]z ug]{
!#= pDd]bjf/sf] aGb;"rLsf] ;"rgf k|sfzg ug]{ -aGb;"rL ;fj{hlgs ug]{_
!$= pDd]bjf/sf] of]Uotf ;DaGwdf bfaL lj/f]w ug{ lgj]bg lbg]
!%= pDd]bjf/sf] of]Uotf ;DaGwL bfaL lj/f]wsf] lgj]bg pk/ hfFra'em / lg0f{o ug]{
!^= pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 pDd]bjf/sf] gfd x6]sf] ;"rgf k|sfzg ug]{
!&= pDd]bjf/sf] aGb;"rL clGtd ?kdf k|sfzg ug]{
!*= dtbfg ug]{
b|i6Jo M
! k|To]s lgjf{rg If]qsf ;a} dtbfg s]Gb|sf] dtbfg ePsf] ;a} dtk]l6sf dtbfg clws[taf6 k|fKt u/]kl5 ;DalGwt lgjf{rg If]qsf] lgjf{rg
clws[tn] dtu0fgf sfo{ ug]{5 .

23
@= lgjf{rg clws[tn] dtu0fgf u/L bnn] k|fKt u/]sf] s'n ;b/ dt ;ª\Vofsf] ljj/0f d'n'se/af6 k|fKt u/L ;s]kl5 k|To]s bnn] k|fKt u/]sf] s'n
;b/ dt ;ª\Vofsf] cg'kftdf cfof]un] lgwf{/0f u/]sf] ;ª\Vof adf]lhd ;DalGwt bnn] lgjf{rg cfof]u ;dIf k]z u/]sf] aGb;"rLaf6 5gf}6
u/]sf pDd]bjf/nfO{ cfof]un] lgjf{lrt ePsf] 3f]if0ff ug]{5 .

24
cg';"rL–@
-bkmf & sf] pkbkmf -!_ ;Fu ;DalGwt_

>L lgjf{rg clws[t,


lgjf{rg clws[tsf] sfof{no,
lgjf{rg cfof]u,
sf7df8f+} .
ljifo M ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng] ;DaGwdf
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf]] lgjf{rg @)&( df
b]xfo adf]lhdsf] bnn] efu lng rfx]sf]n] ;f]sf] nflu b]xfosf] ljj/0f ;lxt of] lgj]bg k]z
u/]sf] 5' M–
!= bnsf] k"/f gfd M =========================================================================
bnsf] d'Vo sfof{no /x]sf] 7]ufgf M ================================================================
Od]n 7]ufgf M ============================================================================================
j]a ;fO6 M ===============================================================================================
@= lgjf{rg k|of]hgsf] nflu bn btf{ ePsf] ldlt / btf{ gDa/ M ================
#= bnsf] k|d'vsf],–
k"/f gfd, y/ M=======================
kb M ===================================
7]ufgf M================================
6]lnkmf]g/df]afOn gDa/===============
$= ;+nUg sfuhftM
bnsf] s]Gb|Lo ;ldltsf] lg0f{osf] k|ltlnlk

bnsf] tkm{af6 lgj]bg btf{ u/fpg clwsf/ k|fKt JolQmsf],–


;xL5fk M============================================
k"/f gfd, y/ M=====================================
kb M===================================================
bnsf] 5fk
ldlt M=================================================
7]ufgf M===============================================
Od]n 7]ufgf M=======================================
6]lnkmf]g÷df]afOn gDa/ M=======================

25
cg';"rL–#
-bkmf & sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no
lgj]bg btf{ lstfa

qm=;+= ldlt bnsf] 7]ufgf bnsf] tkm{af6 lgj]bg btf{ u/fpg clwsf/
gfd k|fKt JolQmsf]]
k"/f kb 7]ufgf 6]lnkmf]g/ Od]n
gfd 7]ufgf
df]afOn
y/
gDa/

k|dfl0ft ug]{ sd{rf/Lsf],–


;xL5fk M
lgjf{rg clws[tsf] sfof{nosf] 5fk
k"/f gfd y/ M
bhf{ M
ldlt M

26
cg';"rL–$
-bkmf & sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

lgj]bg btf{sf] hfgsf/L

>L ==============================================
-bnsf] gfd / 7]ufgf_

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( df efu
lngsf nflu To; bnn] ldlt ======================== sf lbg ============= ah] o; sfof{nodf bflvnf
u/]sf] lgj]bg qmd;ª\Vof ============== df btf{ ePsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fOPsf] 5 .

k|dfl0ft ug]{ sd{rf/Lsf],–


lgjf{rg clws[tsf] sfof{nosf] 5fk ;xL5fk M
k"/f gfd M
bhf{ M
ldlt M

27
cg';"rL–%
-bkmf * ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no
lgj]bg btf{ ePsf bnsf] ;"rL
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( df efu
lng b]xfosf bnsf] lgj]bg btf{ ePsf]]n] ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf] nflu of] ;"rL k|sfzg
ul/Psf] 5 M–

qm= lgj]bg btf{ ldlt bnsf] ljj/0f lgj]bg btf{ u/fpg


;+= g+= clwsf/ k|fKt JolQmsf]
k"/f gfd 7]ufgf bnsf] k|d'v k"/f gfd, kb
kbflwsf/Lsf] y/
gfd

ldlt M ===================
;do M================= =====================

lgjf{rg clws[t

28
cg';"rL–^
-bkmf ( sf] pkbkmf -!_ ;Fu ;DalGwt_
>L lgjf{rg clws[t,
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no,
lgjf{rg cfof]u
sf7df8f+} .
ljifo M gfd lkmtf{ lnPsf] .

lgjf{rg clws[tsf] sfof{noaf6 ldlt =========== df k|sflzt ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL


adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rgdf efu lng] bnsf] ;"rLdf b]xfosf] bnsf] ;d]t
gfd ;dfj]z ePsf]]df xfn o; bnn] ;f] lgjf{rgdf efu lng grfx]sf]n] gfd lkmtf{ lng of]
;"rgf u/]sf] 5' . o; bnsf] gfd ;f] ;"rLaf6 x6fO{ kfpg cg'/f]w 5 .
!= bnsf] k"/f gfd M =========================================================================
bnsf] d'Vo sfof{no /x]sf] 7]ufgf M ================================================================
Od]n 7]ufgf M ============================================================================================
j]a ;fO6 M ===============================================================================================
@= lgjf{rg k|of]hgsf] nflu bn btf{ ePsf] ldlt / btf{ gDa/ M ================
#= lgj]bg lbPsf] ldlt / btf{ gDa/ M =============================
$= bnsf] k|d'v kbflwsf/Lsf],–
k"/f gfd, y/ M=======================
kb M ===================================
7]ufgf M================================
6]lnkmf]g/df]afOn gDa/M bnsf] tkm{af6 lgj]bg lbg clwsf/ k|fKt JolQmsf],–
%= ;+nUg sfuhftM
bnsf] s]Gb|Lo ;ldltsf] lg0f{osf] k|ltlnlk ;xL5fk M
k"/f gfd, y/ M
bnsf] %fk kb M
ldlt M
7]ufgf M
Od]n M
6]lnkmf]g÷df]afOn g+= M
o; adf]lhdsf] ;"rgf ======================= bnsf ============= kbsf k|ltlglw >L ========================
åf/f o; sfof{nodf ldlt==================== sf lbg ======= ah] k|fKt eof] .

======================
lgjf{rg clws[t
29
cg';"rL–&
-bkmf ( sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_
lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no
gfd lkmtf{ lnPsf] lgj]bg btf{ lstfa

gfd lkmtf{
lng lgj]bg
gfd lkmtf{ lnPsf]
gfd lkmtf{ lng] bnsf]] lbg] clwsf/
lgj]bgsf]
ldlt k|fKt
qm=;+= JolQmsf] s}lkmot

k"/f
k"/f gfd / lgj]bg btf{
gfd, kb ldlt ;do
7]ufgf btf{ g+= g+=
y/

lgjf{rg clws[tsf] sfof{nosf] 5fk M k|dfl0ft ug]{ sd{rf/Lsf],–


;xL5fk M
k"/f gfd y/ M
bhf{ M

30
ldlt M

31
cg';"rL–*
-bkmf ( sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_
lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no
gfd lkmtf{ lnPsf] lgj]bg btf{sf] e/kfO{

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( df efu
lng ==================== bnn] lgj]bg btf{ u/fPsf]df ;f] bnsf tkm{af6 ======== kbsf >L
============================= n] ;f]] bnsf] gfd lkmtf{ lng cfh ldlt ============================== sf lbg
====== ah] o; sfof{nodf qmd;ª\Vof ============== df lgj]bg btf{ u/fPsf]n] of] e/kfO{ lbOPsf]
5.

lgjf{rg clws[tsf] sfof{nosf] 5fk btf{ ug]{ sd{rf/Lsf],–


;xL5fk M
k"/f gfd y/ M
bhf{ M
ldlt M

32
cg';"rL–(
-bkmf ( sf] pkbkmf -$_ ;Fu ;DalGwt_
lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no
gfd x6fOPsf] ;"rgf
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( df
efu lngsf] nflu lgj]bg btf{ u/fPsf b]xfosf bnn] ;f] lgjf{rgdf efu lng grfxL gfd lkmtf{
lngsf nflu o; sfof{nodf lgj]bg k]z u/]sf]n] ;f] bnsf] gfd pQm lgjf{rgdf efu lng]
bnx¿sf] ;"rLaf6 x6fO{ of] ;"rgf k|sfzg ul/Psf] 5 M–

qm=;+= bnsf] gfd lgjf{rgdf efu lng gfd lkmtf{ lng lbPsf] s}lkmot
lbPsf] lgj]bg btf{ g+= / lgj]bg btf{ g+= / ldlt
ldlt

ldlt M ============================ ========================


lgjf{rg clws[t

33
cg';"rL–!)
-bkmf !) ;Fu ;DalGwt_
lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf efu lng] bnsf] clGtd ;"rL

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( df
efu lng lgj]bg lbPsf bndWo] clGtd ¿kdf sfod x'g cfPsf bnsf] ;"rL b]xfo adf]lhd
/x]sf]n] ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf] nflu of] ;"rgf k|sfzg ul/Psf] 5 .

qm= lgj]bg bnsf] ljj/0f lgj]bg btf{ u/fpg bnn] k|fKt


;+= btf{ g+= clwsf/ k|fKt JolQmsf] u/]sf]
Gffd 7]ufgf k|d'v k"/f gfd, kb lgjf{rg
kbflwsf/Lsf] y/ lrGx
k"/f gfd, y/

ldlt M =================== =====================


af]wfy{ lgjf{rg clws[t
>L lgjf{rg cfof]u
sf7df8f}+ .

34
cg';"rL–!!
-bkmf !# sf] pkbkmf -!_ ;Fu ;DalGwt_

>L lgjf{rg clws[t,


lgjf{rg clws[tsf] sfof{no,
lgjf{rg cfof]u
sf7df8f+} .
ljifo M pDd]bjf/sf] aGb;"rL k]z u/]sf] .
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( sf] nflu=================== bnaf6 b]xfo
adf]lhdsf pDd]bjf/sf] gfd / ljj/0f /x]sf] aGb;"rL k]z u/]sf] 5' M–
gful/stf lk5l8Psf] ckfª\utf ;DalGwt s}lkmot
g+= / cflbjf;L If]q ePsf] /fhgLlts
dtbftf v; cfo{ blnt yf? dw];L d'l:nd
pDd]bjf/sf] lhNnf hghflt JolQm bn
qm=;+=
k"/f gfd,y/ g+=
{

dlxnf k'?if cGo dlxnf k'?if cGodlxnf k'?if cGo dlxnf k'?if cGo dlxnf k'?if cGodlxnf k'?if cGo

!=
@=
#=
$=
%=
hDdf
k|ltzt

35
o; aGb;"rLdf ;dfj]z ePsf pDd]bjf/x¿ k|ltlglw;ef ;b:o lgjf{rg P]g, @)&$ sf] bkmf !# adf]lhd cof]Uo gePsf] x'Fbf lghx¿ k|ltlglw;ef
;b:o x'g of]Uo /x]sf 5g\ .
bnsf] tk{maf6 clwsf/ k|fKt JolQmsf],–
;xL5fk M =========================================
k"/f gfd, y/ M ===================================
bnsf] 5fk
kb M ================================================
bnsf] gfd M =======================
ldlt M ==============================================
b|i6Jo M
-!_ aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf] JolQm h'g ;dfj]zL ;d"xsf] xf], ;f] sf]nddf ! c+s n]Vg' kg]{5 .
-@_ Psn r'gfj lrGx lnO{ lgjf{rgdf ;xefuL x'g] u/L btf{ ePsf bnn] ;DalGwt pDd]bjf/ s'g bn;Fu ;DalGwt xf], ;f] ;d]t v'nfpg'
kg]{5 .

36
cg';"rL–!@
-bkmf !# sf] pkbkmf -$_ / bkmf ## sf] pkbkmf -&_ ;Fu ;DalGwt_

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rgdf pDd]bjf/sf]
aGb;"rLdf ;dfj]z ug'{kg]{ tyf bz k|ltzt jf ;f]eGbf a9L ;L6 k|fKt ug]{ bnn] 5gf}6 ug'{kg]{
ljleGg ;dfj]zL ;d"xsf pDd]bjf/sf] ;ª\Vof
मदििा
-कम्िीमा
50%)
मनोनयन पिछडिएको
(उम्मेदवारको
आददवासी खस
गने थारु दलिि मधेशी मुस्लिम क्षेत्र कुि
बन्दसूचीमा
जनजाति आयय
उम्मेदवारको (6.6%) (13.8%) (15.3%) (4.4%) जम्मा
(28.7%) (31.2%) नाम समावेश (कम्िीमा
सङ्ख्या 4.3%)
गने
प्रयोजनको
िागग मात्र)

11 3 3 1 2 2 0 7 0 11
12 3 4 1 2 2 0 7 1 12
13 3 4 1 2 2 1 8 1 13
14 4 4 1 2 2 1 8 1 14
15 4 5 1 2 2 1 9 1 15
16 5 5 1 2 2 1 10 1 16
17 5 5 1 2 3 1 11 1 17
18 5 6 1 2 3 1 11 1 18
19 5 6 1 3 3 1 12 1 19
20 6 6 1 3 3 1 12 1 20
21 6 7 1 3 3 1 13 1 21
22 7 7 1 3 3 1 14 1 22
23 7 7 2 3 3 1 14 1 23
24 7 7 2 3 4 1 14 1 24
25 7 8 2 3 4 1 14 1 25
26 7 8 2 4 4 1 14 1 26
27 8 8 2 4 4 1 14 1 27
28 8 9 2 4 4 1 15 1 28
29 8 9 2 4 5 1 16 1 29
30 9 9 2 4 5 1 17 1 30

37
31 9 10 2 4 5 1 17 1 31
32 9 10 2 5 5 1 18 1 32
33 10 10 2 5 5 1 18 1 33
34 10 11 2 5 5 1 19 1 34
35 10 11 2 5 5 2 19 2 35
36 10 11 2 5 6 2 19 2 36
37 11 11 2 5 6 2 20 2 37
38 11 12 2 5 6 2 20 2 38
39 11 12 3 5 6 2 21 2 39
40 11 12 3 6 6 2 21 2 40
41 11 13 3 6 6 2 22 2 41
42 12 13 3 6 6 2 22 2 42
43 12 13 3 6 7 2 23 2 43
44 12 14 3 6 7 2 23 2 44
45 13 14 3 6 7 2 24 2 45
46 13 15 3 6 7 2 25 2 46
47 14 15 3 6 7 2 25 2 47
48 14 15 3 7 7 2 26 2 48
49 14 15 3 7 8 2 26 2 49
50 14 16 3 7 8 2 26 2 50
51 15 16 3 7 8 2 27 2 51
52 15 17 3 7 8 2 28 2 52
53 15 17 4 7 8 2 28 2 53
54 16 17 4 7 8 2 28 2 54
55 16 17 4 8 8 2 28 2 55
56 16 17 4 8 9 2 29 2 56
57 16 18 4 8 9 2 29 2 57
58 16 18 4 8 9 3 30 2 58
59 17 18 4 8 9 3 31 3 59
60 17 19 4 8 9 3 32 3 60
61 18 19 4 8 9 3 32 3 61
62 18 19 4 9 9 3 33 3 62
63 18 19 4 9 10 3 33 3 63
64 18 20 4 9 10 3 33 3 64
65 19 20 4 9 10 3 34 3 65
38
66 19 21 4 9 10 3 35 3 66
67 20 21 4 9 10 3 35 3 67
68 20 21 5 9 10 3 36 3 68
69 20 21 5 9 11 3 37 3 69
70 20 21 5 10 11 3 37 3 70
71 20 22 5 10 11 3 37 3 71
72 21 22 5 10 11 3 38 3 72
73 21 23 5 10 11 3 39 3 73
74 22 23 5 10 11 3 39 3 74
75 22 23 5 10 12 3 39 3 75
76 22 24 5 10 12 3 39 3 76
77 22 24 5 11 12 3 40 3 77
78 23 24 5 11 12 3 41 3 78
79 23 25 5 11 12 3 42 3 79
80 23 25 5 11 12 4 42 3 80
81 23 25 5 11 13 4 43 3 81
82 23 26 5 11 13 4 43 4 82
83 24 26 5 11 13 4 43 4 83
*84 24 26 6 12 13 4 43 4 85
85 24 26 6 12 13 4 43 4 85
86 24 27 6 12 13 4 44 4 86
87 25 27 6 12 13 4 45 4 87
88 25 28 6 12 13 4 45 4 88
89 25 28 6 12 14 4 45 4 89
90 26 28 6 12 14 4 45 4 90
91 26 28 6 13 14 4 46 4 91
92 26 29 6 13 14 4 47 4 92
93 27 29 6 13 14 4 48 4 93
94 27 30 6 13 14 4 48 4 94
95 27 30 6 13 15 4 49 4 95
96 28 30 6 13 15 4 49 4 96
97 28 31 6 13 15 4 50 4 97
98 28 31 6 14 15 4 50 4 98
99 28 31 7 14 15 4 51 4 99
100 29 31 7 14 15 4 52 4 100
39
101 29 32 7 14 15 4 52 4 101
102 29 32 7 14 16 4 52 4 102
103 29 32 7 14 16 5 53 4 103
104 30 32 7 14 16 5 53 4 104
105 30 33 7 14 16 5 54 5 105
106 30 33 7 15 16 5 55 5 106
107 31 33 7 15 16 5 56 5 107
108 31 34 7 15 16 5 56 5 108
109 31 34 7 15 17 5 57 5 109
110 32 34 7 15 17 5 57 5 110

*b|i6Jo M *$ -rf}/f;L_ hgf pDd]bjf/ dgf]gog ug]{ jf *$ -rf}/f;L_ ;L6 k|fKt ub]{ bnn] yf?
jf blnt ;d"xdf sfod /x]sf] ;ª\Vof dWo] s'g} Ps ;d"xaf6 Ps ;ª\Vof 36fO{
pDd]bjf/sf] aGb;"rL jf 5gf}6 ;"rL k]z ug'{ kg]{5 . o;/L *$ hgfsf] gfd ;dfj]z
ubf{ ^ hgf yf? / !! hgf blnt jf % hgf yf? / !@ hgf blntsf] gfd ;dfj]z
ug'{ kg]{5 .

40
cg';"rL–!#
-bkmf !# sf] pkbkmf -&_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
=========================sfof{no
dtbftf gfdfjnLdf gfd ;dfj]z ePsf] lg:;f

k|ltlglw;ef ;b:osf] lgjf{rgdf pDd]bjf/ x'gsf] nflu >L =================== n] cfkm"


dtbftf ePsf] Joxf]/f k|dfl0ft u/L kfpmF egL lbg' ePsf] lgj]bgsf] ;DaGwdf lghsf] gfd
=============== lhNnfsf] k|ltlglw;ef ;b:o lgjf{rg If]q g+= ==============cGtu{t =================
ufpFkflnsf÷gu/kflnsfsf] j8f g+= =========== sf] dtbftf gfdfjnLdf ;dfj]z ePsf] / lghsf]
ljj/0f b]xfo adf]lhd /x]sf] Joxf]/f k|dfl0ft ub{5' .

dtbftfsf] ljj/0f

!= dtbftfsf] gfd, y/ M =====================================


@= gful/stf g+= / lhNnf M =================================
#= dtbftf gDa/ M =============================================
$= dftf÷lktfsf] gfd M ================================
%= klt÷kTgLsf] gfd M ================================
^= pd]/ M ================================ jif{ M =======================
&= lnË M k'?if ÷dlxnf÷ cGo
*= s}lkmot M
k|dfl0ft ug]{ sd{rf/Lsf],–
;xL5fk M ======================
k"/f gfd M =====================
bhf{ M =============================
sfof{nosf] 5fk ldlt M =============================

41
cg';"rL–!$
-bkmf !# sf] pkbkmf -(_ ;Fu ;DalGwt_

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] lgjf{rgdf pDd]bjf/ x'g] JolQmn] :j3f]if0ff ;lxt pDd]bjf/ x'g
d~h'/ u/]sf] d~h'/Lgfdf

!= :j3f]if0ff
k|ltlglw ;ef ;b:o lgjf{rg @)&( df ============================ bnsf] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnLsf]
aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf] d ================================================ b]xfo adf]lhdsf] :j3f]if0ff ub{5' .
-s_ g]kfnsf] ;+ljwfg k|lt k"0f{ lgi7fjfg /x]sf] .
-v_ kRrL; jif{ pd]/ k"/f ePsf] g]kfnL gful/s ePsf] .
-u_ ==============================ufpFkflnsf jf gu/kflnsfsf]] dtbftf gfdfjnLdf gfd ;dfj]z ePsf] .
-3_ s'g} ;ª\3Lo sfg"gn] cof]Uo gePsf] .
-ª_ g]kfn ;/sf/, k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo tx tyf g]kfn ;/sf/, k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo txsf]
:jfldTj jf lgoGq0fdf /x]sf] jf g]kfn ;/sf/, k|b]z ;/sf/ jf :yfgLo txaf6 cg'bfg k|fKt
;+:yfdf kfl/>lds kfpg] u/L axfn g/x]sf] .
-r_ ;/sf/L sf]ifaf6 kfl/>lds jf cfly{s ;'ljwf kfpg] u/L s'g} nfesf] kb wf/0f gu/]sf] .
-5_ k|ltlglw ;ef ;b:o lgjf{rg P]g, @)&$ sf] bKfmf !# sf] v08 -u_, -3_, -ª_, -r_, -5_, -h_,
-em_ / -`_ adf]lhdsf] cof]Uotf gePsf] .
-h_ lgjf{rg cfof]u P]g, @)&# sf] bkmf @^ sf] pkbkmf -#_ adf]lhd sf/afxL gePsf] .
-em_ k|ltlglw ;ef ;b:osf] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL tkm{sf] pDd]bjf/sf] nflu cGo bnsf]
aGb;"rLdf gfd g/x]sf] .
-`_ s'g} klg ;/sf/L lgsfonfO{ s'g} lhG;L jf gubL a'emfpg afFsL g/x]sf] .
-6_ ;/sf/L k]ZsL, a]?h' ltg{ a'emfpg afFsL g/x]sf] .
-7_ ;+ljwfgsf] wf/f @(! adf]lhd ljb]zsf] :yfoL cfjf;Lo cg'dlt kq -l8eL÷kLcf/_ glnPsf] .
-8_ Goflos jf cw{Goflos lgsfoaf6 nfu]sf] s}b ;hfo, hl/afgf ltg{ a'emfpg afFsL g/x]sf] .
-9_ k|rlnt sfg"g adf]lhd s'g} ;/sf/L lgsfonfO{ a'emfpg' kg]{ s/, /fh:j, z'Ns, b:t'/ ltg{
a'emfpg afFsL g/x]sf] .
-9_ lgjf{rg cfof]un] hf/L u/]sf] lgjf{rg cfrf/;+lxtf k"0f{?kdf kfngf ug]{ k|lta4 /x]sf] .
-0f_ g]kfnsf] ;+ljwfg, sfg"g / lgjf{rg P]g lgod leq /xL] lgjf{rgdf efu lng k|lta4 /x]sf] .
-t_ d]/f] crn ;DklQsf] ljj/0f b]xfo adf]lhd /x]sf] 5 M–
-s_ 3/ ;ª\Vof M–
42
-v_ 3/ /x]sf] :yfg M–
-u_ hUufsf] ljj/0f -lhNnf, ufpFkflnsf÷gu/kflnsf, j8f g++, ls=g+=, If]qkmn_ M–
-!_ ======================================================================================
-@_ =====================================================================================
-#_ ========================================================================================
-$_ ======================================================================================
-%_ ======================================================================================
@= d~h'/Lgfdf
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rgdf ======================== bnsf]
tk{maf6 pDd]bjf/ x'g d~h'/ u/L of] d~h'/Lgfdf lbPsf] 5' .

#. dfly plNnlvt Joxf]/f 7Ls ;fFrf] xf] . em'7f 7x/] sfg"g adf]lhd ;x'Fnf a'emfpFnf .
pDd]bjf/sf],– bnsf] tk{maf6 pDd]bjf/sf] aGb;"rL k|dfl0ft
gfd, y/ M ug]{ kbflwsf/Lsf],–
gfd, y/ M
7]ufgf M b:tvt M
gful/stf gDa/ M kb M
dtbftf gDa/ M 6]lnkmf]g÷df]afOn gDa/ M
ldlt M
6]lnkmf]g÷df]afOn gDa/ M
Od]n 7]ufgf M
lnª\u M
;d"x÷ju{ M
!= cflbjf;L÷hghflt M
@= blnt M
#= v; cfo{ M
$= dw]zL M
%= d'l:nd M
^= yf? M
&= ckfª\utf ePsf] JolQm M
*= lk5l8Psf] If]q M
pDd]bjf/sf] b:tvt M
ldlt M

43
cg';"rL–!%
-bkmf !& sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

pDd]bjf/sf] aGb;"rL btf{ lstfa

qm=;+= bnsf] gfd pDd]bjf/sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rL btf{ u/fpg] clwsf/ k|fKt
aGb;"rL btf{ JolQmsf]
ldlt k"/f gfd, kb 6]lnkmf]g 7]ufgf
y/ g+=÷df]afOn g+=

k|dfl0ft ug]{ sd{rf/Lsf],–


lgjf{rg clws[tsf] sfof{nosf] 5fk ;xL5fk M
k"/f gfd M
bhf{ M
ldlt M

44
cg';"rL–!^
-bkmf !& sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

pDd]bjf/sf] aGb;"rL btf{sf] e/kfO{

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rgsf] nflu
================= bnaf6 btf{ x'g cfPsf] pDd]bjf/sf] aGb;"rL btf{ gDa/ ============= ldlt
================ df btf{ ePsf]n] of] e/kfO{ lbOPsf] 5 . ldlt ================== sf lbg aGb;"rLsf]
hfFra'em x'g] ePsf]n] ;f] lbg================ah]sf] ;dodf o; sfof{nodf pkl:yt x'g ;"rgf
ul/Psf] 5 . pkl:yt gePdf sfg"g adf]lhd e} hfg] Joxf]/f klg hfgsf/L u/fOG5 .

pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf /Lt gk'u]sf]df /Lt gk'u]sf] Joxf]/f pNn]v ug]{ M


=================================================================================================================================

ldlt M ==================

=======================
lgjf{rg clws[t

45
cg';"rL–!&
-bkmf @) ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

ljifo M pDd]bjf/sf] aGb;"rL ;Rofpg] ;"rgf .

>L ====================== bn,


============================ =-7]ufgf_ .

To; bnaf6 ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf]
lgjf{rg @)&( sf] nflu ldlt ================= df lgjf{rg clws[t ;dIf k]z ePsf] pDd]bjf/sf]
aGb;"rLdf b]xfo adf]lhd /Lt gk'u]sfn] ;f] ;"rL ;RofO{ ldlt ==========================, sf lbg
======================== ah]leq o; sfof{nodf k]z ug'{ x'g of] ;"rgf lbOPsf] 5 . ;f] adf]lhd
;+zf]wg eO{ gcfPdf bnn] k]z u/]sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rL vf/]h ul/g] Joxf]/ f ;d]t hfgsf/L
u/fOG5 .

;Rofpg' kg]{ ljj/0f


=================================================================================================================================
=================================================================================================================================
=================================================================================================================================
=================================================================================================================================

ldlt M ==================================
==============================
lgjf{rg clws[t

46
cg';"rL–!*
-bkmf @@ sf] pkbkmf -!_ ;Fu ;DalGwt_

>L lgjf{rg clws[t,


lgjf{rg clws[tsf] sfof{no,
lgjf{rg cfof]u,
sf7df8f}+ .

ljifo M pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 gfd lkmtf{ lng] ;DaGwdf .

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( df
======================== bnsf] tk{maf6 k]z ePsf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf d]/f] gfd ;d]t ;dfj]z
ePsf]df ;f] aGb;"rLaf6 gfd lkmtf{ lngsf] nflu of] lgj]bg k]z u/]sf] 5' . d]/f] ljj/0f lgDg
adf]lhd /x]sf] 5 .
k"/f gfd, y/ M
7]ufgf M
pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ug]{ bn M
pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd /x]sf] qmd;ª\Vof M
;dfj]zL ;d"x M
lnª\u M
lk5l8Psf] If]qsf] k|ltlglwTj ug]{ eP ;f] pNn]v ug]{ M
ckfª\utf ePsf] JolQmsf] k|ltlglwTj ug]{ eP ;f] pNn]v ug]{ M
;xL5fk M
6]lnkmf]g g+=÷df]afOn g+= M
ldlt M

47
cg';"rL–!(
-bkmf @@ sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

ljifo M pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 gfd lkmtf{ lnPsf] hfgsf/L .

>L ====================== bn,


============================ =-7]ufgf_ .

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( sf]
nflu To; bnaf6 btf{ x'g cfPsf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd /x]sf b]xfosf pDd]bjf/n] cfˆgf]
gfd lkmtf{ lng lbPsf] lgj]bg adf]lhd lghsf] gfd pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 x6fOPsf] Joxf]/f
hfgsf/L u/fPsf] 5' . lghsf] :yfgdf ;f]xL ;dfj]zL ;d"xsf] csf]{ pDd]bjf/sf] gfd ldlt
============= sf] ======ah]leq dgf]gog u/L k7fpg' x'g ;"lrt ul/Psf] 5 .

qm=;+= gfd lkmtf{ lng] pDd]bjf/sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf ;dfj]zL lnª\u s}lkmot
k"/f gfd, y/ gfd ;dfj]z ePsf] ;d"x
qmd;ª\Vof

ldlt M ==================================
==============================
lgjf{rg clws[t

48
cg';"rL–@)
-bkmf @% sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

pDd]bjf/sf] of]Uotfsf ;DaGwdf bfaL lj/f]wdf ph"/L ug{ ;lsg] ;DaGwL ;"rgf .

o; sfof{noaf6 ldlt =========================== df ;fj{hlgs ul/Psf] ;dfg'kflts lgjf{rg


k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( sf] nflu bnx?n] k]z u/]sf]
pDd]bjf/sf] aGb;"rL lgjf{rg cfof]usf] j]a;fO6 tyf ;"rgfkf6Ldf k|sfzg u/L ;fj{hlgs
ul/Psf] 5 . ;f] aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf] s'g} pDd]bjf/sf] of]Uotfsf] ;DaGwdf bfaL
lj/f]w ug{ rfxg] s'g} dtbftfn] ldlt==================== b]lv ============== ;Dd laxfg =============
ah]b]lv ;fFem ============ ah] leq o; sfof{nodf pkl:yt eO{ bfaL lj/f]wdf ph"/L ug{ ;lsg]
hfgsf/Lsf nflu of] ;"rgf k|sfzg ul/Psf] 5 .

ldlt M===========================
================================
lgjf{rg clws[t

49
cg';r
" L–@!
-bkmf @% sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg clws[tsf] sfof{no


lgjf{rg cfof]u

aGb;"rLdf /x]sf pDd]bjf/sf] of]Uotfsf] ;DaGwdf bfaL lj/f]w ug{ ;lsg] ;DaGwL ;"rgf
k|sfzg u/]sf] d'r'Nsf

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( sf]
;Gbe{df lgjf{rg clws[tsf] sfof{noaf6 ;fj{hlgs ePsf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd ;dfj]z
ePsf] s'g} pDd]bjf/sf] of]Uotfsf] ;DaGwdf bfaL lj/f]w ug{ ;lsg] ;DaGwL ;"rgf cfh
ldlt==============================sf lbg ================ ah] xfd|f] /f]xj/df cfof]usf] ;fj{hlgs ;"rgf
kf6Ldf 6fF; u/]sf] 7Ls ;fFrf] xf] egL of] d'r'Nsfdf ;xL5fk u/L lbof}F .
tkl;n

!= ============lhNnf============= ufpFkflnsf ÷dxf÷pkdxf÷g=kf j8f g+= ============ ufpF÷6f]n


============ a:g] jif{=========== sf] >L ======================= b:tvt ===============

@= =============lhNnf============= ufpFkflnsf ÷dxf÷pkdxf÷g=kf j8f g+= ============ ufpF÷6f]n


============ a:g] jif{=========== sf] >L ======================= b:tvt ===============

#= ============lhNnf============= ufpFkflnsf ÷dxf÷pkdxf÷g=kf j8f g+= ============ ufpF÷6f]n


============ a:g] jif{=========== sf] >L ======================= b:tvt ===============

d'r'Nsf tof/ ug]{ sd{rf/Lsf],–


;xL5fk M
k"/f gfd y/ M
bhf{ M
ldlt M

50
cg';"rL–@@
-bkmf @^ sf] pkbkmf -!_ ;Fu ;DalGwt_

>L lgjf{rg clws[t,


lgjf{rg clws[tsf] sfof{no,
lgjf{rg cfof]u,
sf7df8f}+ .
ljifo M pDd]bjf/sf] of]Uotfsf ;DaGwdf bfaL lj/f]wsf] ph"/L .

To; sfof{noaf6 ldlt ================= df k|sflzt ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd


x'g] k|ltlglw ;ef ;b:o lgjf{rg @)&( sf] nflu======================== bnn] txfF cfof]udf k]z
u/]sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLsf] qm=;+====df gfd ;dfj]z ePsf >L ========================== b]xfosf]
cfwf/df ;+ljwfg tyf P]g adf]lhd k|ltlglw;ef ;b:o lgjf{rgsf nflu of]Uo g/x]sf] x'Fbf
lghsf] gfd pQm ;"rLaf6 x6fO{ kfpg of] bfaL lj/f]wsf] ph"/L k]z u/]sf] 5' .

cof]Uotfsf] cfwf/
==========================================================================
===========================================================================
;+nUg k|df0f/sfuhft
lgj]bssf],–
;xL5fk M
k'/f gfd y/ M
7]ufgf M
dtbftf g+= M
6]lnkmf]g g+=÷df]afOn g+= M
ldlt M

51
cg';"rL–@#
-bkmf @^ sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

pDd]bjf/sf] of]Uotfsf] lj/f]wdf lbOPsf] ph"/L btf{ lstfa .

ph"/L bfaL lj/f]w ul/Psf] pDd]bjf/sf] ph"/Lstf{sf] ljj/0f ph"/L


btf{ g+= btf{ ug]{
ldlt ;dfj]zL
aGb;"rL dtbftf JolQmsf] s}lkmot
k"/ f gfd,y/ 7]ufgf bnsf] ;d"x k"/f gfd, y/ 7]ufgf
btf{ g+= g+= ;xL5fk
gfd

sfof{nosf] 5fk M lgjf{rg clws[tsf],–


;xL5fk M
k"/f gfd, y/ M
ldlt M

52
cg';"rL–@$
-bkmf @^ sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

bfaL lj/f]wsf] ph"/L btf{ e/kfO{ .

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( df
============= bnsf tkm{af6 k]z ePsf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLsf] qmd;ª\Vof ============= df gfd
;dfj]z ePsf >L ======================= sf] of]Uotfsf] ;DaGwdf =>L ============================ n]
lbPsf] bfaL lj/f]w ;DaGwL ph"/L cfh ldlt ======================== sf lbg=================== ah] o;
sfof{nodf qmd;ª\Vof ================== df btf{ u/L of] e/kfO{ lbOPsf] 5 .

ldlt M ===========================
btf{ ug]{ sd{rf/Lsf],–
;xL5fk M
k"/f gfd y/ M
bhf{ M
ldlt M

53
cg';"rL–@%
-bkmf @^ sf] pkbkmf -#_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

pDd]bjf/sf] of]Uotfsf] ;DaGwdf k|fKt ePsf] bfaL lj/f]wsf] ph"/L btf{ ePsf] ;"rgf

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( sf]
nflu b]xfo adf]lhdsf bnn] k]z u/]sf pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd ;dfj]z ePsf b]xfosf
JolQmsf] lj/f]wdf b]xfo adf]lhd ph"/L btf{ ePsf]n] ;DalGwt ;a}sf] hfgsf/Lsf] nflu of]
;"rgf k|sfzg ul/Psf] 5 . ;DalGwt kIfn] cf–cfˆgf] ;a'b k|df0f;fy ldlt =======================df
================= ah] o; sfof{nodf clgjfo{ ?kdf pkl:yt x'g ;d]t o;} ;"rgfåf/f hfgsf/L
u/fOPsf] 5 . plNnlvt ;dodf pkl:yt gePdf sfg"gadf]lhd e} hfg] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L
u/fOG5 .

bfaL lj/f]w ul/Psf] pDd]bjf/sf] ph"/Lstf{sf] ljj/0f


ph"/L
qm= k"/f aGb ph"/Lsf]
btf{ bnsf] k"/f gfd, s}lkmot
;+= gfd, 7]ufgf ;"rLsf] Joxf]/f 7]ufgf dtbftf g+=
g+= gfd y/
y/ qm=;+=

ldlt M ==============================================
=================================
;do M =============================================
lgjf{rg clws[t

54
cg';"rL–@^
-bkmf @& sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

ljifo M pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 gfd x6fPsf] hfgsf/L .

>L ====================== bn,


============================ =-7]ufgf_ .

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( sf]
nflu To; bnn] k]z u/]sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf gfd /x]sf b]xfosf pDd]bjf/sf] of]Uotfsf]
;DaGwdf bfaL lj/f]wsf] ph"/L k/L 5fglag x'Fbf b]xfosf] sf/0fn] lghsf] gfd To; bnn] k]z
u/]sf] pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 x6fOPsf] Joxf]/f hfgsf/L u/fPsf] 5' M–

qm=;+= pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf bnsf] gfd x6fpg' kg]{ sf/0f s}lkmot


k"/f gfd, y/ gfd ;dfj]z gfd
ePsf]
qmd;ª\Vof

ldlt M ==================================
===========================
lgjf{rg clws[t

55
cg';"rL–@&
-bkmf @& sf] pkbkmf -#_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6 gfd x6fPsf] ;"rgf

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( df
pDd]bjf/sf] aGb;"rLdf ;dfj]z ePsf b]xfosf JolQmx¿sf] gfd pDd]bjf/sf] aGb;"rLaf6
x6fOPsf]n] of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .

qm=;+= k"/f dftf÷lktf klt÷kTgLsf] pd]/ ln ;dfj] bnsf] 7]ufgf gfd


gfd sf] gfd Ë zL gfd x6fOg'sf]
y/ gfd ;d"x sf/0f
!=
@=
#=
$=
%=
^=

==============================
ldlt M ====================================== lgjf{rg clws[t

56
cg';"rL–@*
-bkmf ## sf] pkbkmf -*_ ;Fu ;DalGwt_
bz k|ltzt eGbf sd ;L6 k|fKt ug]{ bnsf] tk{maf6 k|ltlglwTj u/fpg' kg]{ ljleGg ;dfj]zL
;d"xsf] afF8kmfF8

पिछडिए कुि जम्मा


आददवासी को क्षेत्र
खस आयय दलिि मधेशी मुस्लिम
छनौट गने जनजाति थारु (6.6%) (कम्िी
(31.2%) (13.8%) (15.3%) (4.4%)
उम्मेदवारको (28.7%) मा
सङ्ख्या 4.3%)
ू िम

अगधकिम

ू िम

अगधकिम

ू िम

अगधकिम

ू िम

अगधकिम

ू िम

अगधकिम

ू िम

अगधकिम

ू िम
न्यन

न्यन

न्यन

न्यन

न्यन

न्यन

न्यन
1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0
2 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0
3 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0
4 1 2 1 2 0 1 0 1 0 1 0 1 0
5 1 2 1 2 0 1 0 1 0 1 0 1 0
6 1 2 1 2 0 1 0 1 0 1 0 1 0
7 2 3 2 3 0 1 0 1 1 2 0 1 0
8 2 3 2 3 0 1 1 2 1 2 0 1 0
9 2 3 2 3 0 1 1 2 1 2 0 1 0
10 2 3 3 4 0 1 1 2 1 2 0 1 0

57
cg';"rL–@(
-bkmf #^ sf] pkbkmf -!_ ;Fu ;DalGwt_

>L lgjf{rg clws[t,


lgjf{rg clws[tsf] sfof{no,
lgjf{rg cfof]u,
sf7df8f}+ .

ljifo M ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd ePsf] lgjf{rgaf6 5gf}6 ePsf pDd]bjf/sf] ;"rL k]z ul/Psf] .

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rg @)&( sf] kl/0ffd cg';f/ ======================= bnn] k|fKt
u/]sf] ;L6 ;ª\Vof cg';f/ ;dfj]zL ;d"x ;d]t ldnfO{ b]xfo adf]lhdsf pDd]bjf/sf] gfd 5gf}6 ul/Psf]n] of] ;"rL k]z ul/Psf] 5 .
bnsf] gfd M
5gf}6 ul/Psf] pDd]bjf/sf] ;ª\Vof M
5gf}6 ul/Psf dlxnf pDd]bjf/ ;ª\Vof M
lk5l8Psf] ckfª\utf ;DalGwt s}lkmot
cflbjf;L If]q ePsf] /fhgLlts
pDd]bjf/ aGb;"rL gful/stf v; cfo{ blnt yf? dw];L d'l:nd
hghflt JolQm bn
qm=;+= sf] k"/f sf] qmd g+= /
gfd,y/ ;ª\Vof lhNnf
dlxnf k'?if cGo dlxnf k'?if cGodlxnf k'?if cGo dlxnf k'?if cGo dlxnf k'?if cGodlxnf k'?if cGo
{

!=
@=
#=

58
$=
%=
hDdf
k|ltzt

bnsf] tk{maf6 clwsf/ k|fKt JolQmsf],–


;xL5fk M
bnsf] 5fk M–
k'/f gfd, y/ M
kb M
6]lnkmf]g÷df]afOn g+= M
ldlt M
M

59
cg';"rL–#)
-bkmf #* sf] pkbkmf -@_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no

k|df0fkq

k|ltlglw;ef ;b:o lgjf{rg P]g, @)&$ adf]lhd ========================== ;fndf ;DkGg


ePsf] lgjf{rgdf ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhdsf] lgjf{rgdf =================================
bnsf] tk{maf6 ==========================-7]ufgf_ a:g] tkfO{ >L ====================================-gfd, y/_
k|ltlglw ;ef ;b:o kbdf lgjf{lrt x'g' ePsf]n] of] k|df0fkq k|bfg ul/Psf] 5 .

ldlt M ;xL5fk M=========================


gfd, y/ M=========================
lgjf{rg clws[t

60
cg';"rL–#!
-bkmf $) sf] pkbkmf -$_ ;Fu ;DalGwt_

>L lgjf{rg clws[t,


lgjf{rg clws[tsf] sfof{no,
lgjf{rg cfof]u,
sf7df8f}+ .
ljifo M lgjf{rg k|ltlglw lgo'Qm u/]sf] .

;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rgdf ================
bnsf] tkm{af6 cfof]udf sfg"g adf]lhd ug'{kg]{ sfd ug{sf] nflu b]xfosf] JolQmnfO{ lgjf{rg
k|ltlglw lgo'Qm ul/Psf] 5 . lghn] o; bnsf] lgjf{rg k|ltlglwsf] ?kdf u/]sf] lgjf{rg ;DaGwL
sfd sf/afxLdf o; bnsf] d~h'/L 5 .

lgjf{rg k|ltlglw lgo'Qm ePsf] JolQmsf],–


k"/f gfd, y/ M
7]ufgf M
dtbftf g+= M
6]lnkmf]g÷df]afOn g+= M
Od]n 7]ufgf M
b:tvt gd"gf M

bnsf] tk{maf6 clwsf/ k|fKt JolQmsf],–


;xL5fk M
bnsf] 5fk k"/f gfd, y/ M
kb M
7]ufgf M
ldlt M

61
cg';"rL–#@
-bkmf $) sf] pkbkmf -%_ ;Fu ;DalGwt_

>L lgjf{rg clws[t,


k|ltlglw ;ef ;b:o lgjf{rg If]q g+======
===================lhNnf .

ljifo M lgjf{rg k|ltlglw lgo'lQm u/]sf] .

k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rgdf ================== lhNnf k|ltlglw ;ef ;b:o lgjf{rg
If]q g+= =========sf] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL tk{msf] dtbfg tyf dtu0fgfdf
================================= bnsf] tkm{af6 cfk}m+n] k|ltlglwTj ug{ jf dtbfg k|ltlglw tyf
dtu0fgf k|ltlglw lgo'Qm ug{sf nflu b]xfosf] JolQmnfO{ lgjf{rg k|ltlglw lgo'Qm ul/Psf] 5 .
lghn] ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL tk{msf] dtbfg tyf dtu0fgfsf ;DaGwdf o; bnsf]
lgjf{rg k|ltlglwsf] ?kdf u/]sf] sfd sf/afxLdf o; bnsf] d~h'/L 5 .
lgjf{rg k|ltlglw lgo'Qm ePsf] JolQmsf],–
k"/f gfd, y/ M
7]ufgf M
dtbftf g+= M
6]lnkmf]g÷df]afOn g+= M
Od]n 7]ufgf M
b:tvt gd"gf M

bnsf] tk{maf6 clwsf/ k|fKt JolQmsf],–


;xL5fk M
bnsf] 5fk k"/f gfd, y/ M
kb M
7]ufgf M

62
cg';"rL–##
-bkmf $) sf] pkbkmf -^_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg cfof]u
lgjf{rg clws[tsf] sfof{no
=======================
==============================

lgjf{rg k|ltlglwsf] kl/rokq

lgjf{rg k|ltlglwsf] k"/f gfd y/ M===================================== lgjf{rg k|ltlglwsf]


7]ufgf M ============================================================= b'j} sfg b]lvg]
dtbftf g+= M ====================================================== kf;kf]6{ ;fOhsf]
bnsf] gfd M ============================================================== kmf]6f]
sfo{If]q M lgjf{rg cfof]u ÷k|ltlglw ;ef ;b:o lgjf{rg If]q g+= M ===
ldlt M =========================================================================

============================
lgjf{rg clws[t

63
cg';"rL–#$
-bkmf $% sf] pkbkmf -@_ / -$_ ;Fu ;DalGwt_

lgjf{rg vr{sf] ljj/0f

>L lgjf{rg cfof]u,


sflGtky, sf7df8f}+ .
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd ePsf] k|ltlglw ;ef ;b:osf] lgjf{rgdf
===================== bnn] u/]sf] ;Dk"0f{ vr{sf] ljj/0f k|ltlglw;ef ;b:o lgjf{rg P]g, @)&$ sf]
bkmf &@ sf] pkbkmf -$_ adf]lhd k|:t't u/]sf] 5' . lgjf{rg vr{sf] ljj/0f b]xfo adf]lhd 5 M–
qm=;+= vr{sf] zLif{s sfo{ kl/df0f vr{sf] /sd s}lkmot
!=
@=
#=
$=
%=
^=
&=
*=
(=
s'n hDdf

bnsf] tkm{af6 clwsf/ k|fKt JolQmsf],–


;xL5fk M
k"/f gfd, y/ M
kb M
ldlt M
bnsf] 5fk

64

You might also like