មេម ៀនទី២៖ ប្រព្័នធកព្

ុំ យទ័
ូ (Computer System)

ើ ំេយូទ្យ័រែំពណើរការយ៉ាងែូចពម្តច?
ពតក

ម្ន្ែំបូងកំេយូទ្យ័រទ្យទ្យួលយកទ្យន្
ិ ន្ ័ (Data) បនាទប់ម្កែំពណើរការបដម្ាងេ័តា
ន យ ៌ ន្ទំងពនាោះរួចពហយ
ើ
បពញ្ច ញលទ្យធសល ។ ែំពណើរការខាងពលើពន្ោះវាចាប់ពសតើម្ពៅពេលអនកពត្បត្ើ បាស់ (User)បាន្វាយពាកយបញ្ញា
( Instruction ) តាម្រយៈ keyboard ឬឧបករណ៍បញ្ចូ លទ្យិន្ន្
ន យ័ ែនទ្យពសេងៗពទ្យៀតរបស់ កំេយូទ្យ័រ ។ ពាកយ
បញ្ញាទំងពន្ោះត្តូវបាន្បកដត្បពោយត្បេ័ន្ត្ធ បតប
ិ តតកា
ិ រ ( Operating System ) របស់ កំេយូទ្យ័រ ដែលជាកម្ម
វធ
ិ ីេិពសសម្ួយសត្ាប់សត្ម្បសត្ម្ួលត្គប់ការងារទំងអស់ របស់ កំេយូទ្យ័រ។ ពាកយបញ្ញាទំងពនាោះត្តូវបាន្
សទកជាបព្ត ោះអាសន្នពៅកនង RAM ( Random Access Memory ) របស់ កំេយូទ្យ័រ។ បនាទប់ម្កពទ្យៀតពាកយ
បញ្ញាទំងពនាោះត្តូវបាន្បញ្ាូ ន្ពៅកាន្់ CPU ( Central Processing Unit ) ដែលជាសំ ណំ ត្បតប
ិ តតិការ
របស់ កំេយូទ្យ័រ។ ទ្យីបំសតលទ្យធសលេ័តា
៌ ន្ទំងពនាោះត្តូវបាន្បងាាញពៅពលើ Monitor ជាបន្តបនាទប់ឬត្តូវបាន្
ពបាោះេម្ពពចញម្កពត្ៅតាម្រយៈា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ព ( Printer ) ករណីដែលអនកពត្បត្ើ បាស់ចង់បាន្ ។
Computer System ដចកជាេរី ដសនកគឺ ៖
 Computer Software
 Computer Hardware

២.១ Computer Software

Software គឺជាសំ ណំ នន្ឃ្លាត្បពយគបញ្ញាត្តួតេិន្ិតយការអន្វតតពែើម្បឱ្

ី យដសនករងនន្ក
ឹ ំេយូទ្យ័រត្បតិបតត
ឫគណនាតាម្តត្ម្ូវការ។

Computer Softwareដចកពចញជាេីរគ៖
ឺ System Software ន្ង
ិ Application Software។

System Software
• Operating system
• Utility program

Application Software

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 23
២.១.១ System Software

System software គជា

ឺ កម្មវធ
ិ ស
ី ត្ាប់ត្តួតេន្
ិ ិតយ ត្គប់ត្គង ន្ិងសត្ម្បសត្ម្ួលន្ូវរាល់ ត្បតិបតតកា
ិ រ
រវាងដសនករងរបស់
ឹ កំេយូទ្យ័រ ន្ិងឧបរកណ៍ពសេងៗឫApplication Software ឱ្យសាគល់គ្នន ន្ិងពធវើការជាម្ួយគ្នន
បាន្។

System softwareដចកពចញជាេីរគឺOperating systems ន្ិងUtility Programs ។

Operating Utility
systems Programs

អវីពៅជាត្បេ័ន្ត្ធ បតិបតតិការ Operating System (OS)?

ត្បេ័ន្ត្ធ បតិបតតកា
ិ រ(Operating System) គជា
ឺ សំ ណំ នន្កម្មវធ
ិ ដី ែលជាបណាំ ពោយពាកយបញ្ញា
សត្ាប់ត្តួតេិន្ិតយ ន្ិងសត្ម្បសត្ម្ួលការអន្វតតត្គប់ដសនកទំងអស់ របស់ កំេយូទ្យ័រឱ្យសាគល់គ្នន ន្ិងពធវើការ
ជាម្ួយគ្ននបាន្។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 24
Operating Systems ាន្បីត្បពភ្ទ្យគឺ៖ Stand-Alone Operating Systems, Server Operating
Systems ន្ង
ិ Embedded Operating Systems។

 A stand-alone operating system

Windows Mac OS X

UNIX Linux

 Server Operating Systems

Windows
UNIX
Server

Linux Solaris

 Embedded operating system

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 25
អវពី ៅជាUtility Program?

Utility Program គជា

ឺ ត្បពភ្ទ្យ system software ដែលអន្ញ្ញាតឱ្
ិ យអនកពត្បត្ើ បាស់ អាចពធវើការត្គប់
ត្គងឯកសាររបស់អតិែិជន្ក៏ែូចជាការត្គប់ត្គងឫដកដត្បនន្អងគចងចាំអចិនស្តន្តយ(៍ Secondary Storage)ឫ
ដែរកា (Mainternance)កំេយូទ្យ័រ។

ឧទហរណ៍៖ Window Explorer, Mycomputer, etc.

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 26
២.១.២ Application Software

Application software ជាដសនកទ្យន្់ដែលពគម្ន្

ិ អាចប៉ាោះឫសាទបបាន្វាជាកម្មវធ
ិ ីដែលពរៀបចំពឡើង
សត្ាប់ត្បតិបតតិកិចកា
ច រពសេងៗរបស់ អក
ន ពត្បើត្បាស់ ។ ាន្ត្បពភ្ទ្យ Application Softwareជាពត្ចើន្ដែលពគ
អភ្វិ ឌ្ឍពៅតាម្តត្ម្ូវការអនកពត្បត្ើ បាស់ ពសេងៗគ្នន។

Business software គឺជា Application software ដែលជួយែល់អក

ន ពត្បើត្បាស់ ត្បតិបតតិការពៅ
តាម្សកម្មភាេជំន្ញ
ួ ។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 27
 Word processing software ជាត្បពភ្ទ្យ Application software ដែលអន្ញ្ញាឱ្យអនកពត្បត្ើ បាស់
សត្ាប់កច
ិ កា
ច រពធវឯ
ើ កសារជាត្បពភ្ទ្យកិចកា
ច ររែឋបាល ឫជាការចងត្កងឯកសារ ឫអតថបទ្យពសេងៗ។

Clip art ជាត្បពភ្ទ្យ Application software ដែលអន្ញ្ញាឱ្យអនកពត្បត្ើ បាស់ ពរៀបចំរចនារូបភាេឫ

សកម្មពសេងៗ ។ល។ ន្ិង ។ល។

២.២ Computer Hardware

Computer Hardware គជា

ឺ ដសនករងដែលាន្លកខ
ឹ ណៈរូបពគអាចប៉ាោះវាបាន្ ាន្ទ្យម្ៃន្់ ាន្- េ
ណ៌។ល។ Computer Hardware ដចកពចញជា៖
 ឧបករណ៍សត្ាប់បញ្ចូ លេ័តា
៌ ន្ (Input devices)
 ត្បេ័ន្ត្ធ បតិបតតកា
ិ រ (System Unit)
 ឧបករណ៍បពញ្ច ញេ័តា
៌ ន្ (Output devices)

២.២.១ Input devices (Category Input Hardware)

ពតអ
ើ ពីវ ៅដែលពៅថា Input devices?
Input Hardware គឺជាឧបករណ៍ដែលទ្យទ្យួលយកន្ូវទ្យិន្ន្
ន យ័ ន្ិងកម្មវធ
ិ ីដែលអនកពត្បើត្បាស់អាចអាន្
ើ បដម្ាងជាទ្យត្ម្ង់ដែលកំេយូទ្យ័រអាចែំពណើរការបាន្។ ទ្យត្ម្ង់កូែដែលកំេយូទ្យ័រអាចអាន្បាន្គឺ
យល់បាន្ ពហយ
បដម្ាងពៅជាត្បេ័ន្ពធ គ្នលេរី ដែលអនកពត្បត្ើ បាស់ ពលខ 1s ន្ង
ិ ពលខ ០s ឬជាសញ្ញា Off ន្ង
ិ On ។

Input Devices: គត្ឺ តូវបាន្ដចកជាេរី ដសនកៈ

- ការបញ្ចូ លតាម្រយៈ Keyboard

- ការបញ្ចូ លពោយផ្ទទល់ (DirectEntry)

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 28
២ ១.១.២.កា រញ្ចូ លតាេ យៈ Keyboard

Keyboard ពរៀបតាម្ត្បេ័ន្S
ធ tandard ាន្េីរគឺ៖
 QWERTY តាម្ត្បេ័ន្រធ បស់អង់ពគាស
 AZERTY តាម្ត្បេ័ន្រធ បស់បារាំង
Keyboard គឺជាឧបករណ៍ដែលាន្អកខរត្កម្ សញ្ញា ពលខ ពៅពលើបូតង Key សត្ាប់ឱ្យអនក ពត្បើ
ត្បាស់ត្បាត្ស័យទក់ទ្យង ឫបញ្ចូ លេ័តា
៌ ន្ពៅ Computer ។ វាាន្បូតងចពនាាោះេី១០១ពៅ១០៥។

ជាធម្មតា Keyboards ពៅពលើទ្យូរស័ េា

ទ ន្ទ្យំហំតូច ន្ង
ិ ាន្ចំន្ន្
ួ Key តិចជាង Computer
Keyboad ទ្យូរស័េខ
ទ ោះា ាន្ោក់បញ្ចូ លអតថបទ្យរួចជាពត្សចពែើម្បប
ី ងករការងាយត្សួលែល់អនកពត្បើត្បាស់ ។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 29
 Keyboard កំេយូទ្យ័រដែលពគន្យ
ិ ម្ពត្បា
ើ ន្េរី ត្បពភ្ទ្យគឺ IBM PS/2 ន្ង
ិ Apple Macintosh
Keyboard Layout ប៉ាដន្តាន្ត្បពភ្ទ្យពសេងៗពទ្យៀតពែើម្បងា
ី យកនងការពត្បត្ើ បាស់ កំេយូទ្យ័រាន្បូតងម្ួយចំន្ន្
ួ
ពៅកដន្ាងពសេងគ្នន ។ ពៅពលើ Keyboard ាន្បូតងសត្ាប់ចចជាពត្ចើន្ដែលដបងដចកពចញជា ៤ ដសនកគឺៈ
ដសនកទ្យ១
ី : គជា
ឺ ដសនកដែលធំជាងពគពបើពយង
ើ ពត្បៀបពធៀបពៅន្ង
ឹ ដសនកែនទ្យពទ្យៀតរបស់ Keyboard ។
ពៅកនងដសនកពនាោះវាាន្តួអកេរេី A,B,C…ពៅែល់ Z ពហយ
ើ ពៅាន្ពលខ 1,2,3,….9,0 រួចពហយ
ើ ពៅាន្
សញ្ញាជាពត្ចើន្ពទ្យៀតែូ ចជា ` ! @ # $ % & * ( ) { } [ ] \ l ត្េម្ទំងាន្ Keys េិពសសពសេងពទ្យៀតែូចជា
៖ Shift, Ctrl, Tap, Caps Lock,Spacebar,Enter key, Backspace Key, Alt។
Enter key ចំពពាោះ Macintosh, Key ពន្ោះពគពៅថា Key Return
Backspace Key ចំពពាោះ Macintosh, Key ពន្ោះពគពៅថា Key delete
Alt ចំពពាោះ Macintosh, Key ពន្ោះពគពៅថា Key Option
ដសនកទ្យី ២: គឺជា Function Key ដែលាន្ Key រហូតែល់ ១២គឺេី F1ែល់F12 ន្ិងEsc Key
ដសនកទ្យី ៣ : គជា
ឺ Keys ដែលាន្ែូចជា៖ Insert, Delete, Home, End, Page Up ,Page Down,
Print Screen, Scroll Lock, Pause Break ន្ិង Arrow Key
ដសនកទ្យី ៤ : គឺជា Keys ដែលាន្ែូចជា៖ 0, 1, 2 , 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, Num Lockពហើយរួម្ាន្
សញ្ញាន្េន្ត(.,+, -, *, /) ន្ិងKey Enter។

២ ២.១.២.កា រញ្ចូ លមោយផ្ទាល់ (Direct Entry)

រួម្ាន្ឧបករណ៍ជាពត្ចន្
ើ ដែលាន្ទ្យត្ម្ង់ខសៗគ្ននកនងការបញ្ចូ លទ្យន្
ិ នន្យ
័ (Data)។ ឧបករណ៍ខាោះ
ម្ន្
ិ ដម្ន្ជា Keyboard ពទ្យ ។ Direct Entry Devices ជាត្បពភ្ទ្យអងគចងចាំអចិនស្តន្តយ៍ ឬ Pointing device
ដែល Computer អាចអាន្ទ្យន្
ិ ន្ ័ បញ្ចូ លពៅកនងែំពណើរការរបស់ កំេយូទ្យ័រពោយផ្ទទល់។
ន យ
Direct Entry devices រួម្ាន្ែូចខាងពត្កាម្៖
- Pointing device
- Game Controllers
- Digital Cameras
- Voice Input
- Video Input
- Scanners and Reading Devices
- Biometric Input devices
ក. Pointing Device

Pointing device គឺជាឧបករណ៍បញ្ចូ លេ័តា

៌ ន្ដែលអាចឱ្យពគបញ្ញាពៅពលើពអត្កង់Computer ។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 30
 Pointer គជា
ឺ ន្ម្
ិ តិ ស
ត ញ្ញាតូចដែលពៅពលើពអត្កង់ ឱ្យអនកពត្បើត្បាស់ អាចផ្ទាស់ ទ្យឬ
ី ផ្ទាស់ បូ រទ្យ
ា តាី ង
ំ ្
ម្ួយរបស់ pointing device។
ត្បពភ្ទ្យ Pointing devices ាន្ែូចជា៖ Mouse, Track ball, Touchpad, Pointing stick,
Touch screen, Surface computer, Pen input ឬ Digital pen, Digitizing Tablets ។
 Mouseគជា
ឺ ឧបករណ៍បញ្ចូ ន្េ័តា
៌ ន្ដែលឱ្យអនកពត្បត្ើ បាស់ កំណត់យកឬពត្ជើសពរសយករូ
ើ បភាេ
( Icon ) ម្ួយពៅពលើពអត្កង់(Screen) ។ បាន្ជាពគោក់ព្មោះឱ្យវារពបៀបពន្ោះពោយសារដតវាាន្រូបរាង
ែូចពៅន្ង
ឹ សតវកណតរេត ិ ត្បាកែ ។ វាាន្ខាួន្តូចកន្ទយដវងដែលជាដខេតភាាប់ពៅ ន្ងិ System Unit ។
Mouse ត្តូវបាន្ផ្ទាស់ ទ្យីជវំ ញនសទ
ិ ត( Desktop ) ពគសំ គ្នល់ Mouse ពៅពលើពអត្កង់បាន្ពោយសញ្ញាត្េួញ
ចងអលម្ួយពហយ
ើ វាផ្ទាស់ទ្យតា
ី ម្ទ្យស
ិ ពៅដែលពយង
ើ បាន្រ ំកល
ិ វា។ ការផ្ទាស់ ទ្យីដបបពន្ោះាន្លកខណៈពលឿន្
ន្ង
ិ ាន្ភាេងាយត្សួលកនងការពត្ជើសពរសយក
ើ Item ពៅពលើពអត្កង់នន្កំេយូទ្យ័រ។ Mouseដែលបាន្ពត្បើ
ែំបូងបងអស់គឺជាកម្មវធ
ិ ីGUI( Graphical User Interface ) សត្ាប់ពត្ជើសពរសយក
ើ Icons( រូបភាេតូចៗ
ដែលតាងឱ្យ file, Document, Program Commands ពសេងៗពៅកនងកម្មវធ
ិ ី ) ន្ិងពាកយបញ្ញាពៅកនង
Menu ។ ម្ន្
ិ ដតប៉ាព្ណ ោះវាាន្សារៈសំ ខាន្់ ្ស់ដែរកនងការគូ ររូបភាេ ផ្ទត់េណ៌ពៅពលើរូបភាេពៅតាម្
កម្មវធ
ិ ីម្យ ួ ដែលពយើងពត្បើត្បាស់ ។ Mouse ត្តូវបាន្ពគសលិតែំបូងបងអស់ពៅឆ្ន១
ួ ចំន្ន្ ំ ៩៦៣ ពោយ Doug
Englebart ពៅឯវទ្យាសា
ិ ថ ន្ត្សាវត្ជាវ Stanford ។ពៅអំឡងពែម្
ើ ឆ្ន ំ ១៩៧០ អនកវទ្យាសាស្តសត
ិ ពៅ
ម្ជឈម្ណាលត្សាវត្ជាវ Xerox's Palo Alto បាន្ពត្បើ Mouse ពោយអភ្វិ ឌ្ឍេីកម្មវធ
ិ ី GUI ជាពលើកទ្យីម្យ
ួ ។

Mouse ពលើកែំបូង(http://images.yourdictionary.com)

ពទោះបីជាយ៉ាង្ Mouse ម្ន្

ិ ត្តូវបាន្ពគពត្បើពោយទ្យូលំទ្យូោយរហូតទល់ដតាន្ការបពងកើត
ំ ៩៨០ ។ ត្កុម្ហន្ Microsoft បាន្បដន្ថម្ Mouse ជំន្ស
ន្ូវ Personal Computers ពៅឆ្ន១ ួ សត្ាប់កម្ម
វធ
ិ ី Word processor បាន្បពងកើតពឡង
ើ កនងឆ្ន១
ំ ៩៨៣។ Mouse ភាគពត្ចន្
ើ ាន្ buttons ចចចំន្ន្
ួ េីរ
( Left button and Right button ) ពយង
ើ អាចពធវើការចចបញ្ញាបាន្ពៅដសនកន្ីម្យ
ួ ៗ ជាទ្យូពៅ button ពៅ
ដសនកខាងពវវងត្តូវបាន្ពគពត្បញ
ើ ឹ កញប់ជាងពគ រឯ
ី button ពៅដសនកខាងសាតំពគម្ន្
ិ សូ វពត្បប
ើ នា
៉ា ម ន្ពទ្យ។ ការចច
buttonន្ឹងផ្ទាស់ទ្យីរបស់ Mouse ពៅពលើនសទត (Desktop)ពោយចងអលកំណត់យក ( Select ) ន្ិងពត្ជើស
ពរសយកឱ្យែ
ើ ំពណើរការាន្លកខណៈខសគ្នន ។ ពបើពយង
ើ បញ្ញា Mouse ោក់ឱ្យចំ Icon Document ្ម្ួយ

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 31
ពហយ
ើ ពយង
ើ ចច button ពៅដសនកខាងពវវងម្ួយែងបាន្ន្័យថាពយង
ើ កំណត់យក ( Select ) Icon
Document ពនាោះ ដតពបពើ យង
ើ បញ្ញា Mouse ោក់ឱ្យចំ Icon Document ្ម្ួយពហយ
ើ ពយង
ើ ចចបូតងពៅ
ដសនកខាងពវវងេីរែងសទួន្ៗគ្ននបាន្ន្័យថាពយង
ើ ពត្ជើសពរសយក
ើ Icon Document ពនាោះឱ្យែំពណើរការ។ ម្៉ាាង
វញពទ្យៀតពៅពេល្ពយ
ិ ង
ើ ចង់ Move Icon ្ម្ួយពយង
ើ បញ្ញា Mouse ោក់ឱ្យចំ Icon ពនាោះ ពហយ
ើ ពយង
ើ
ចចបូតងពៅដសនកខាងពវវងឱ្យជាប់ពហយ
ើ ពយង
ើ រ ំកិល Mouse តាម្បំណងដែលពយង
ើ ចង់បាន្ ។

A Track ball គឺជា Pointing deviceដែលពៅន្ឹងម្ួយកដន្ាងពោយាន្បាល់ម្យ

ួ សថិតពៅដសនក
ខាងពលើ។ ចំពពាោះ Track ball វាាន្ដត Tracking ball ដែលត្តូវរ ំកិលពហើយជំន្ស
ួ ឱ្យការរ ំកិលរបស់
Mouse ទំងម្ូលពៅពលើនសទតពែើម្បផ្ទ
ី ា ស់ ទ្យតា
ី ងំ Pointer របស់ Mouse ដែលត្តូវគ្ននពៅពលើពអត្កង់ ។ ត្គ្នប់
ឃាីអាចរ ំកិលបាន្ពោយពត្បើត្ាម្នែឬបាតនែ។ Track ball ាន្បូតងចចពែើម្បពី ត្ជើសយកពាកយបញ្ញា
Track ball អាចពធវកា
ើ រងារបាន្ែូចគ្ននន្ង
ឹ Mouse ដែរ ។ Track ball គជា
ឺ ឧបករណ៍បញ្ចូ លេ័តា
៌ ន្ែ៏ាន្
ត្បសិទ្យភា
ិធ េសត្ាប់ពធវកា
ើ រពៅកដន្ាងតូ ចចពងអៀតដែលម្ន្
ិ អាចពត្បើ Mouse បាន្ ។ ពោយសារលកខណៈដបប
ពន្ោះពហើយ Track ball ត្តូវបាន្ពគពត្បើជាទ្យូពៅជាម្ួយកំេយូទ្យ័រត្បពភ្ទ្យ Notebook ន្ិង Laptop ។ ជាធម្មតា
ពគពត្ចើន្ោក់ Track ball ពៅចំក្ត លឬជាយខាងពត្ៅនន្ Keyboard របស់ Laptop ពហយ
ើ ាន្ត្គ្នប់ឃាី
តូចម្ួយដែលអាចឱ្យពយង
ើ ពត្បើវាពោយត្គ្នន្់ដតពត្បើត្ាម្នែម្ួយប៉ាព្ណ ោះ ។

Track ball
សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 32
  A touchpadគឺ Pointing device ដែលវាាន្រាងជាម្ដំ កងពហើយរាបពសមើសត្ាប់សងកតន្
់ ឹងបញ្ញា
ឱ្យ Pointer ាន្ចលនា។

Touchpad

 A pointing stick ាន្ស្ឋ ន្ែូចជាជ័រលបរបស់ ពមមនែវាសថិតពៅចពនាាោះ keys ពៅពលើ

keyboard។

 A Touch screen គជា

ឺ Video display Screen ម្ួយដែលអាចទ្យទ្យួលចូលបាន្តាម្រយៈការ
ពត្បើត្បាស់ត្ាម្នែបញ្ញាផ្ទទល់ពលើពអត្កង់Computer ។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 33
 A surface computer គឺជាកំេយូទ្យ័រដែលវាាន្សកម្មភាេជាម្ួយន្ឹងអនកពត្បើត្បាស់ ពោយផ្ទទល់
ពោយវាងកាត់ពលើនសទធម្មតានន្វតថ វាាន្ភាេឆ្ប់រហ័ សជាងកាលដែលពយង
ើ ពត្បត្ើ បាស់ ពោយ វាងកាត់
monitor ន្ិង keyboard។

 Pen input ឬ Digital pen គឺជាឧបករណ៍បញ្ចូ លទ្យិន្ន្

ន យ័ ដែលអាចបដម្ាងការសរពសរពោយនែ
ឱ្យកាាយពៅជាទ្យិន្ន្
ន យ័ ដែលកំេយូទ្យ័រអាចអាន្បាន្។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 34
  Digitizing Tablets គស
ឺ ំ ពៅពៅពលើបន្ទោះម្ួយដែលអាចសរពសរឬលបបាន្ដែលភាាប់ជាម្ួយដខេ
ពែើម្បគ
ី ូ ររូបឬបាងជា
់ ពែើម្។

Digitizing Tablets

ខ.Game Controllers

Video games ន្ង

ិ computer games ពត្បត្ើ បាស់ a game controller ពែើម្បផ្ទ
ី ា ស់ ទ្យស
ី កម្មភាេ
របស់វតថទំងពនាោះដែលបាន្បងាាញពៅពលើពអត្កង់ ាន្ែូចជា៖ Gamepads, Joysticks and Wheels,
Light guns, Dance pads, Motion-sensing controllers។

Game Controllers

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 35
 គ.Digital Cameras
A digital camera គជា
ឺ ឧបករណ៍ចល័តដែលអនកពត្បត្ើ បាស់ អាចែតរូប ន្ិងរការទ្យកវាបាន្។

ឃ.Voice Input
Voice inputគឺជាត្បតិបតតិការបញ្ចូ លទ្យិន្ន្
ន យ័ ពោយការន្ិយយពៅកនង microphone។
Voice recognitionគជា
ឺ សម្តថភាេរបស់ កំេយូទ្យ័រអាចដបងដចកពាកយដែលបាន្ន្យ
ិ យ។
Audio inputគឺជាត្បតិបតតិការោក់បញ្ចូ លសពម្ាងពៅកនងកំេយូទ្យ័រ។ កម្មវធ
ិ ី Music production អាច
ឱ្យអនកពត្បត្ើ បាស់ ែត ដតង បញ្ចូ ល ន្ង
ិ ដកសត្ម្ួលតស្តន្តី ន្ង
ិ សពម្ាងបាន្។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 36
 ង.Video Input

ឺ ែំពណើរការនន្ការែតរូបភាេពៅរាល់សកម្មភាេទំងអស់ ពហយ
Video inputគជា ើ អាចរកាទ្យកពៅ
កនងកំេយូទ្យ័រ។

្.Scanners and Reading Devices

Scanner គជា
ឺ ឧបករណ៍បញ្ចូ លេ័តា
៌ ន្ដែលអាចអាន្បាន្ន្ូវេ័តា
៌ ន្ដែលបាន្ពបាោះេម្ពពហយ
ើ
៌ ន្ digital ដែលកំេយូទ្យ័រអាចយល់បាន្ពោយាន្ជំន្ួយរបស់កម្ម
ែូចជារូបភាេឬអតថបទ្យវាដត្បពៅជាេ័តា
វធ
ិ ីវភាគ
ិ បនាទប់េីបាន្វភាគរួ
ិ ចម្ករូបភាេត្តូវបាន្ពឃើញពៅពលើពអត្កង់ ពេលពនាោះអនកពត្បើត្បាស់ អាចបដម្ាង
រូបភាេឬពបាោះេម្ពរូបភាេពនាោះម្កពលើត្កោសវញ។
ិ ពបស
ើ ិ ន្ជាអតថបទ្យពបាោះេម្ពជាអតថបទ្យសរពសរពោយនែ
បាន្វភាគបញ្ច
ិ ូ លរួចពនាោះាន្កម្មវធ
ិ ីបដន្ថម្ដែលាន្ព្មោះOCR ( Optical Character Recognition )
ដែលចាំកងការបកដត្បដខេបនា
ន ទ ត់ ន្ិងការអាន្អកេរដែលសរពសរពោយនែឱ្យពៅជាតួអកេរេិតត្បាកែដែល
អាចពធវឱ្
ើ យកំេយូទ្យ័រយល់បាន្។ រពបៀបខាងពលើពន្ោះត្តូវបាន្ពធវពើ ឡង
ើ ពោយពត្បៀបពធៀបរូបភាេអកេរម្ួយ ដែល
បាន្វភាគពៅជាតារាងអកេរ
ិ ពហើយតួអកេរពសេងពទ្យៀតបាន្សទកពៅកនងឯកសារម្ួយពយង
ើ ពត្បើកម្មវធ
ិ ី OCR
ពន្ោះពធវកា
ើ រទ្យសេន្៍ទយបាន្ត្បពសើរបំសតែូចពៅន្ង
ឹ ការសំ គ្នល់នន្តួអកេរន្ីម្យ
ួ ៗ ពៅពេលពនាោះអនកពត្បើ
ត្បាស់ អាចាន្លទ្យធភាេដកតត្ម្ូវពៅពលើអតថបទ្យពនាោះ ពែើម្បឱ្
ី យាន្ភាេត្តឹម្ត្តូវបនាទប់េវា
ី បាន្វភាគបញ្ច
ិ ូល
ន្ិងដត្បសំ រល
ួ ពោយកម្មវធ
ិ ី OCR ។
ពគន្យ
ិ ម្ពត្បើ Scanner ជាងពគគ៖
ឺ Flatbed ន្ង
ិ Pen ឬ Handheld Scanner។ Flatbed
Scanner ែំពណើរការ (ពៅពេលពយើងពឃើញពៅពលើរូបរាងខាងពត្កាម្របស់ វា)គឺែូចពៅា៉ាសី ន្ែតចំលង។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 37
រូបភាេពលើត្កោសត្តូវបញ្ចូ លពៅកនងា៉ាសី ន្ពហយ
ើ វភាគ
ិ ន្ង
ិ បដម្ាងពៅជាសញ្ញាដែលកំេយូទ្យ័រអាចយល់
បាន្ ។ Hand-held Scanner ាន្ទ្យំហំតូចជាង flatbed Scanner ពហយ
ើ វាាន្លកខណៈលអសត្ាប់ចាប់
យករូបភាេតូចៗ ឬរូបភាេដែលសថិតពៅពលើនសទរពវករវូច។ អនកពត្បើត្បាស់ ែំពណើរការ Scanner កាត់ពលើរូប
ភាេពោយយត
ឺ ៗ ជួន្កាលវាត្តូវការចាំបាច់ពែម្
ើ បវី ភាគរូ
ិ បភាេធំម្យ
ួ ពោយបំដបកជាវនូតតូចៗពត្ចន្
ើ ពត្ពាោះ
Scanner ាន្ទ្យំហំតូច ។ តាម្លទ្យធសល Hand-held Scanner ឱ្យលទ្យធសលាន្គណភាេម្ន្
ិ ែូចគ្ននពៅ
ន្ឹង flatbed Scanner ពទ្យអាត្ស័យពោយភាេរពវករវូចដែលបាន្បពញ្ច ញម្កកនងពេលែំពណើរការវភាគ
ិ
ពទោះជាយ៉ាង្ក៏ពោយ Hand-held Scanner ត្តូវបាន្ពគចូ លចត
ិ ពត ត្ចន្
ើ ជាង flatbed Scanner ដែរ។

Pen ឬ Handheld Scanner Flatbed Scanner

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 38
 Optical character recognition (OCR)ចាំបាច់សត្ាប់ការអាន្តួអកេរេឯ
ី កសារធម្មតាខាោះៗ។

Optical mark recognition (OMR) សត្ាប់អាន្ពៅពលើការសាគល់ពោយនែែូចជា៖ គូសពលើ

រងវងច
់ តពកាណ រាល់ ឯកសារទំងពៅត្តូវបាន្បញ្ចូ លជាគំរូរច
ួ ជាពត្សច។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 39
 A Bar code reader ពគដតងពៅថា bar code scannerអនកពត្បត្ើ បាស់ ការំ សមីបញ្ញចំងពៅពលើbar
codes ពែើម្បអា
ី ន្ន្ូវ codes ទំងពនាោះ។

RFID (radio frequency identification) ពគពត្បត្ើ បាស់ សត្ាប់ការទ្យំនាក់ទ្យំន្ងដែលទក់ទ្យងន្ង

ឹ
ការសេេវសាយតាម្ឬរលកវទ្យយ
ិ ជាម្ួយន្ឹងកដន្ាងដែលទ្យទ្យួលឬភាាប់ជាម្ួយវតថទំងពនាោះ វាអាន្រាល់េត
័ ា
៌ ន្
ដែលវាងកាត់តាម្រលកសញ្ញា ។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 40
 Magnetic stripe card reader ជាា៉ាសី ន្អាន្វនូតពម្ដែកពៅពលើសក
ន ខាងពត្កាយនន្កាតាន្ែូច

ជា Credit cards, Entertainment cards, Bankcards ន្ង

ិ កាតែនទ្យពសេងពទ្យៀត។

វ.Biometric Input devices

Biometric Input devices ត្តួតេន្

ិ ិតយពែើម្បប
ី ញ្ញាក់េភា
ី េេត
ិ ត្បាកែរបស់ លកខណៈសាគល់អតត-
សញ្ញាណរបស់ម្ន្សេានក់ៗពោយសំ អាងពៅពលើភ្ន្
ិ ភាគឬសញ្ញាសាគល់ាន្ែូចជា៖ Fingerprint
reader , Face recognition system, Hand geometry system, Voice verification system,
Signature verification system, Iris recognition system, Retinal scanners។

Fingerprintreader Hand geometry system

Face recognition system Iris recognition system

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 41
 Signature verification system Retinal scanners

២.៣ Outputdevices

លទ្យធសល(Output)គជា
ឺ ទ្យន្
ិ ន្ ័ ដែលបាន្ពធវើែំពណើរការពែម្
ន យ ើ បកា
ី ា យពៅជាទ្យត្ម្ង់ដែលាន្
ត្បពយជន្៍។
៌ ន្ (output device) គឺជាឧបករណ៍ដែលែំពណើរការបកដត្បេ័តា
ឧបករណ៍បពញ្ច ញេ័តា ៌ ន្េី
ទ្យត្ម្ង់កូែរបស់កំេយូទ្យ័រដែលាន្ពលខ 1’s ន្ិង 0’s ពៅជាទ្យត្ម្ង់ម្យ
ួ ដែលម្ន្សេអាចយល់បាន្ ។ការ
បពញ្ច ញេ័តា
៌ ន្រួម្ាន្េីរត្បពភ្ទ្យសំ ខាន្់គឺ Hardcopy ន្ិង Softcopy។
Hardcopy ន្យ
ិ យសំ ពៅពៅពលើការពបាោះេម្ពបពញ្ច ញម្កពត្ៅ ពហយ
ើ ពយង
ើ ម្ន្
ិ អាចដកដត្បវាបាន្
ឧទហរណ៍ែូចជាការពបាោះេម្ពន្ូវអតថបទ្យឬរូបភាេជាពែើម្តាម្រយៈា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ព (Printer) ។
Softcopy ន្ិយយសំ ពៅពៅពលើទ្យិន្ន្
ន យ័ ឬេ័តា
៌ ន្ឫឯកសារដែលអនកពត្បើត្បាស់ រកាទ្យកកនងអងគ
ចងចាំនន្កំេយូទ្យ័រ ឯកសារពន្ោះពគអាចពបក
ើ យកម្កពត្បើត្បាស់ ឫដកតត្ម្ូវពេល្ក៏បាន្ពៅតាម្តត្ម្ូវការ។
ឧបករណ៍បពញ្ច ញេ័តា
៌ ន្ទំងពនាោះាន្ែូចជា ៖ Display devices, Printers, Speakers,
headphones, and ear buds, Data projectors, Interactive whiteboards, Force-feedback game
controllers, Tactile output។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 42
២.៣.១ Display device

A display device គឺជាឧបករណ៍សត្ាប់បងាាញន្ូវេ័តា

៌ ន្ដែលអន្ញ្ញាតឱ្យអនកពត្បើត្បាស់ អាច
ពម្ល
ើ ពឃញ
ើ ។
Display Screens ាន្ពត្ចន្
ើ ត្បពភ្ទ្យែូចជា CRT (Cathode Ray Tubes ), Flat-Panel Display
CRT ពត្បើន្ូវ Vacuum tube ដែលបាន្ពរៀបចំពៅកនងទ្យូរទ្យសេន្៍ម្យ
ួ ។ Flat-Panel displays វាាន្លកខ
ណៈពសតើង ន្ង
ិ ត្សាលពហយ
ើ ពត្បថា
ើ ម្េលតិច។ Flat-Panel display គា
ឺ ន្ Liquid-Crystal Display
(LCD), Electroluminescent ( EL ) Display ឬ Gas-plasma Display។ អនកពត្បើត្បាស់ ត្តូវដតសពត្ម្ច
ចិតអ
ត ំេី Screen ដែលចាស់លអ Mono-chrome ដែលាន្េណ៌ពសេងៗគ្នន ន្ិង Video display Adapter
ពសេងៗពទ្យៀតែូចជា VGA, SVGA ន្ង
ិ XGA ( Video Graphics Array, Super Graphics Array,
Extended Graphics Array ) ត្បពភ្ទ្យន្ីម្យ
ួ ៗាន្ Resolution ន្ិងេណ៌ខសៗគ្នន។ Softcopy Output
ជាទ្យូពៅពត្បើពែម្
ើ បប
ី ងាាញពៅពលើ Monitor ម្ួយដែលជា Output device ដែលអាចឱ្យពយង
ើ ពត្បើត្បាស់ បាន្
ពត្ចន្
ើ ។ Monitor ាន្េរី ត្បពភ្ទ្យគC
ឺ athode-Ray Tube ( CRT) ន្ិង Flat-Panel ។
ទ្យំហំរបស់ ពអត្កង់ (Screen) ម្ួយត្តូវបាន្ពគវាស់ ពៅពលើដខេអងកតត្់ ទ្យូងេីត្ជុងាខងពៅត្ជុងាខងពទ្យៀត
គត
ិ ជាអង
ី (inch = 2.56 cm) ែូចពៅន្ង
ឹ ពអត្កង់របស់ទ្យូរទ្យសេន្៍ដែរ ។ សត្ាប់desktop computers គពឺ អ
ត្កង់ជាទ្យូពៅាន្ទ្យំហំ ១៤ អីង ពហើយចំពពាោះ Notebook ន្ិង Subnotebooks គពឺ អត្កង់របស់ េក
ួ វាាន្
ទ្យំហំ ៧.៤ ពៅ ១០.៤ អីង រឯពអត្កង់
ី របស់ Pocket Computer កាន្់ដតតូចជាងពន្ោះពៅពទ្យៀតពគអាចពត្បើ
ទ្យូរទ្យសេន្៍ជំន្ស
ួ ឱ្យ desktop Monitor សងដែរ ។
Cathode-Ray Tubes ( CRTs) គឺជា Vacuum Tube ម្ួយដែលពត្បើែូចជា Display Screen ពៅ
កំេយូទ្យ័រម្ួយឬ Video display Terminal ។ CRT ជាឧបករណ៍ដែលពគពត្បជា
ើ ម្ួយន្ឹង Computer
Systems បពចចវទ្យាពន្ោះពគបាន្ពរៀបចំ
ិ ពឡង
ើ ែូចពៅន្ង
ឹ ការពរៀបចំពៅកនងទ្យូរទ្យសេន្៍។ CRT Screen
display ពកើតពឡើងេីចំណចតូចៗរបស់ រូបភាេ ( Dots ) ត្តូវបាន្ពៅថា Pixels ។ Pixel ជាចំណចតូច
បំសតពៅពលើពអត្កង់ ។
Flat-Panel Displays គឺវាាន្លកខណៈពសតើងលអត្បពសើរចំពពាោះត្បពភ្ទ្យកំេយូទ្យ័រងាយពលើកោក់
(Portable Computer) វាបពងកើតពឡង
ើ ពោយបន្ទោះកញ្ច ក់េរី ត្សទប់រម្
ួ ជាម្ួយន្ង
ឹ សារជាតិម្ា
៉ា ងពៅចពនាាោះ
វាទំងេរី ពោយសារធាតពនាោះពៅចពនាាោះបន្ទោះកញ្ច ក់ទង
ំ េរី ន្ង
ិ ការពរៀបចំនន្Transistorsពៅពលើពអត្កង់។
ពទោះបីជា CRT ាន្ត្បពយជន្៍សត្ាប់ Computer Screen ក៏ពោយវាពៅដតាន្ទ្យម្ៃន្ធ
់ ៃន្់
ត្បដហល 25pounds(1Kg=2.20462 Pounds) ាន្ទ្យម្ៃន្ធ
់ ៃន្ជា
់ ង Notebooks or Subnotebooks CRT
សតល់ន្ូវភាេចាស់លអ ប៉ាដន្តវាសី ពភ្ាង
ើ ពត្ចើន្ាន្ទ្យម្ៃន្ធ
់ ន្
ៃ ព់ ទ្យៀតសងពបើពយង
ើ ពត្បៀបពធៀប CRT ន្ិង Flat-
Panel displays។
Monitor វាជាឧបករណ៍សត្ាប់បងាាញេ័តា
៌ ន្ដែលអាចឱ្យពយង
ើ ពម្ល
ើ ពឃញ
ើ ពៅពេលកំេងពធវើ
ការងារជាម្ួយន្ឹងកំេយូទ្យ័រវាជាឧបករណ៍ម្ួយនន្កំេយូទ្យ័រ។ វាាន្ពត្ចើន្ត្បពភ្ទ្យែូចជា៖ ត្បពភ្ទ្យ CGA,
ត្បពភ្ទ្យ EGA, ត្បពភ្ទ្យ VGA, ត្បពភ្ទ្យLCD ន្ង
ិ ត្បពភ្ទ្យLED។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 43
 ក. Monitor ត្បពភ្ទ្យ CGA (Color Graphics Adapter) ពន្ោះាន្ Solution េណ៌៤យ៉ាងពោយ
ាន្ ៣២០x២០០ ចំណចកនងម្ួយអង
ី ។ វាត្តូវបាន្សលិតពឡង
ើ ម្ន្ឆ្ន១ ើ ពន្ោះជាពលើកែំបូង
ំ ៩៨០ ពហយ
ដែលពគបាន្សលិត Monitor ត្បពភ្ទ្យេណ៌ដែរ ។

ខ. Monitor ត្បពភ្ទ្យ EGA (Enhanced Graphics Adapter) ពន្ោះត្តូវបាន្ដកលំ អេី Monitor

ត្បពភ្ទ្យ CGA វាាន្ Solution េណ៌១៦យ៉ាងពោយាន្៦៤០x៣៦០ចំណចកនង១អីង។

គ. Monitor ត្បពភ្ទ្យ VGA(VideoGraphic Array)

Monitor ត្បពភ្ទ្យពន្ោះត្តូវដចកពចញជា៣ទ្យត្ម្ង់គឺៈ VGA, Enhanced VGA ន្ិង Super VGA ។
Monitor ត្បពភ្ទ្យ VGA ធម្មតាាន្ Resolution គា
ឺ ន្េណ៌២៥៦យ៉ាងពោយាន្៦៤០x៤៨០ចំណចកនង
ម្ួយអីញដែរ ។ Enhanced VGA ាន្ Resolution ែល់ពៅ ៨០០x៦០០ចំណចកនង១អង
ី ។ រឯ
ី Super
VGA ាន្ Resolution ែល់ពៅ១០២៤x៧៦៨ចំណចកនងម្ួយអង
ី ។

ឃ. Monitorត្បពភ្ទ្យ LCD (Liquid Crystal Display)

Monitorត្បពភ្ទ្យពន្ោះាន្រាងជាបន្ទោះពសាើងដែលពត្បត្ើ បាស់ សារធាតត្គសា
ី ត ល់ពែម្
ើ បប
ី ពញ្ច ញន្ូវេ័តា
៌ ន្។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 44
 ង. Monitor LED (Light-Emitting Diode)
Monitor ត្បពភ្ទ្យពន្ោះាន្រាងជាបន្ទោះពសាើងដែលពត្បើត្បាស់ េន្ាឺរបស់ ឌ្ីយូត
៉ា ។

ច.A Plasma monitorsវាជា display devices ដែលពត្បត្ើ បាស់ បពចចកវទ្យានន្បា

ិ ា សាម ពហយ
ើ វាទ្យំហំ
ាន្ចាប់េី១៥០អង
ី ។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 45
២.៣.២ ម៉ាសន
ី ម ោះព្េព (Printer)

ា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ព(Printer) គជា

ឺ ឧបករណ៍ម្ួយសត្ាប់បពញ្ច ញេ័តា
៌ ន្ពៅពលើត្កោសដែលអាច
ឱ្យអនកពត្បើត្បាស់ ពម្ល
ើ កិចចការរបស់ ពគពៅពលើត្កោសបាន្។

បចចបបន្នពន្ោះ Printer ាន្េីរត្បពភ្ទ្យ Impact and Non-impact Printer

Impact Printer គជា
ឺ ត្បពភ្ទ្យ Printer ដែលាន្កាលពបាោះេម្ពបោះ៉ា ន្ឹងត្កោសកនងពនាោះាន្
Printer Dot-matrix ន្ិង Printer daisywheel។
Non-impact Printer គជា
ឺ ត្បពភ្ទ្យ Printer ដែលាន្កាលពបាោះេម្ពម្ន្
ិ ប៉ាោះត្កោសែូចជា Laser,
Inkjet ន្ង
ិ Bubble-jet ជាពែើម្។ ពទោះជាាន្ Printer ពត្ចន្
ើ ត្បពភ្ទ្យពសេងៗគ្ននក៏ Printers ទំងអស់សទ្យធដត
បំពេញការងារពសទើដតែូចគ្ននពពាលគឺបពញ្ច ញគំន្ូសចំណចពលើត្កោស។ េ័តា
៌ ន្បពញ្ច ញម្កពនាោះពទោះជា
អតថបទ្យឬត្កាហវក
ិ ពោយតាម្រយៈនន្ការពបាោះេម្ពគជា
ឺ ការបងកពឡង
ើ េច
ី ំណច។ ចំណចកាន្់ដតតូចន្ង
ិ កាន្់ដត
ជិតគ្ននពធវឱ្
ើ យ រូបភាេនន្ការពបាោះេម្ពកាន្់ដតចាស់ ។ Printers ខាោះាន្បញ្ចូ ល Font រួចជាពត្សចពទោះជា
Font ដែលាន្ត្សាប់កង
ន Printers ឬFonts ដែលបាន្ម្កេក
ី ម្មវធ
ិ ី។ ពគដចក Fonts របស់ កំេយូទ្យ័រជាេីរ
ត្កុម្គ៖
ឺ Bitmapped fonts (ាន្ចំពពាោះ Dot-matrix printers) ន្ង
ិ Outlined fonts (ាន្ចំពពាោះេេួក
Laser Printers ) ។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 46
 An ink-jet printer ជាា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ពដែលាន្ទ្យត្ម្ង់អកេរ ត្កាហវក
ិ ពៅពលើត្កោសពោយការ
បាញ់ ទ្យក ំ ម្បំេង់បាញ់ ពចញពៅពលើត្កោស វាាន្ចំន្ន្
ឹ ថានតា ួ dpi (dots per inch) ពត្ចន្
ើ ាន្គណភាេ
ខពស់ ។ វាដចកពចញជាេីរត្បពភ្ទ្យគឺត្បពភ្ទ្យសពមម ន្ិងត្បពភ្ទ្យេណ៌(ាន្បួន្េណ៌គឺ ពខៀវ ត្កហម្ ពលឿង ន្ិង
ពមម ដែលេណ៌ទំងបួន្សេំគ្ននបពងកត
ើ បាន្ពៅជាេណ៌ពសេងៗជាពត្ចន្
ើ )។

A nonimpact printerជាា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ពដែលាន្ទ្យត្ម្ង់អកេរ ត្កាហវក

ិ ពៅពលើត្កោសចាស់ គរួ
ឱ្យចាប់អារម្មណ៍វាាន្ែូចជា៖ (Laser printers, Photo printers, Thermal printers, Mobile printers,
Label and postage printers, Plotters, Large-format printers)។

ក. Laser printers ជាា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ពដែលពត្បើការំ សមីសត្ាប់ពបាោះេម្ព គណភាេពបាោះេម្ពខស

ព ់
ពលឿន្ ន្ង
ិ ាន្តនម្ានែាជាងត្បពភ្ទ្យ ink-jet printer។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 47
 ខ. Photo printer ជាា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ពសត្ាប់រូបែតពោយផ្ទទល់ជាម្ួយន្ង
ឹ Digital camera ឬេី
Memory card ដែលបាន្បងាាញរូបែតពៅកនង LCD screen ាន្ភាាប់ម្កជាម្ួយ។

គ. A Thermal printer វាពបាោះេម្ពរូបភាេពោយរញកាលម្ាលពអឡិចត្តូន្ិចត្បឆ្ំងន្ឹងកពដារបស់

ត្កោស។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 48
 ឃ. A Mobile printer គជា
ឺ ត្បពភ្ទ្យា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ពដែលាន្ទ្យំហំតូច ត្សាល ាន្ថាម្េលែម
សត្ាប់ឱ្យអនកពត្បត្ើ បាស់អាចផ្ទាស់ ទ្យបា
ី ន្។

ង. ALabel and postage printer គជា

ឺ ត្បពភ្ទ្យា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ពតូចដែលអាចពបាោះេម្ពពៅពលើ
ត្កោសសអិតបិទ្យបាន្ ដតម្នត្បសណីយ៍។

ច. Plottersន្ិង Large-format printerគជា

ឺ ត្បពភ្ទ្យា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ពដែលាន្ទ្យំហំធំ។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 49
 វ. A line printer ន្ិង dot-matrix printerគជា
ឺ ត្បពភ្ទ្យា៉ាសី ន្ពបាោះេម្ពបនាទត់នន្ពេលពវោ។

ជ. A multifunction peripheral (MFP) ជាឧបករណ៍ដតម្ួយ ប៉ាដន្តវាាន្ភាាប់តនា

ួ ទ្យពី ត្ចើន្ែូចជា
ពបាោះេម្ព scans ែតចម្ាង ទ្យូសារសងដែរ។

២.៣.៣ Speakers

Speaker គឺជាឧបករណ៍បំេងសពម្ាងដែលពគពត្បើត្បាស់ វាសត្ាប់សាាប់តស្តន្តី ចំពរៀង ពម្ល

ើ វពែអូ
ី
ពលង games ជាពែម្
ើ ។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 50
២.៣.៤ Headphones

Headphones គឺជាឧបករណ៍បំេងសពម្ាងដែលបាន្បដម្ាងយកពៅោក់ពៅពលើកាលឬពៅខាង
ពត្ៅត្តពចៀក។

២.៣.៥ Data projectors

A data projector គជា

ឺ ឧបករណ៍សត្ាប់បងាាញអតថបទ្យ រូបភាេ វពែអូ
ី ពៅពលើពអត្កង់របស់ កំេយូទ្យ័
ន្ិងពអត្កង់ធំម្យ
ួ ពទ្យៀត។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 51
២.៣.៦ Interactive whiteboards

An interactive whiteboard គឺជាឧបករណ៍ដែលពត្បើពោយការប៉ាោះពោយផ្ទទល់ វាត្បហាក់ត្បដហល

ន្ង
ឹ កាារពខៀន្ ត្គ្នន្់ដតវាអាចបងាាញរូបភាេបាន្ពៅពេលភាាប់ជាម្ួយ computer screen។

២.៤ System Unit

ពៅខាងកនងធងComputer ាន្សាសភាេ Hardware ជាពត្ចន្

ើ ដែលភាាប់គ្ននពែើម្បឱ្
ី យកំេយូទ្យ័រអាច
ែំពណើរការាន្ែូចជា៖ Ports, Motherboad, RAM, CPU, Data cable,Slots, Battery,
Powersupply, Case Fan, CD-ROM Drive,DVD-ROM Drive, Hard Disk Driveជាពែម្
ើ ។

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 52
២.៤.១ Mainboard

Mainboard ឬ Motherboard ឬពៅកាត់យ៉ាងខាថា

ី Board គប
ឺ ន្ទោះពសៀគវីម្យ
ួ ដែលអន្ញ្ញាតឱ្យ
ឧបករណ៍ពអឡិចត្តូន្ិចពសេងៗអាចែំពណើរការបាន្ វាាន្តួនាទ្យីដបងដចកេ័តា
៌ ន្ឬទ្យិន្ន្
ន យ័ ន្ិងថាម្េល
អគគស
ិ ន្ពី ៅែល់ឧបករណ៍ពសេងៗដែលបាន្តភាាប់ជាម្ួយ។ វាាន្តួនាទ្យីយ៉ាងសំ ខាន្់កងការកំ
ន ណត់
ពលបឿន្កំេយូទ្យ័រសងដែរ។ ពលបឿន្របស់ បន្ទោះពម្គអា
ឺ ត្ស័ យពលើ Cache Memory (MB) ន្ង
ិ BUS (Mhz)។
CacheMemory របស់វាកាន្់ដតធំពនាោះការែឹកជញ្ាូ ន្ទ្យិន្ន្
ន យ័ បាន្កាន្់ដតទ្យូ ោយ។ BUS កាន្់ដតធំពនាោះ
ការែក
ឹ ជញ្ាូ ន្ទ្យន្
ិ នន្យ
័ បាន្កាន្់ដតពត្ចើន្។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 53
 Board ដចកពចញជា២គឺ Board ោច់ ន្ិង Board ជាប់

 Board ោច់
Board ោច់គជា
ឺ ត្បពភ្ទ្យ Board ដែលម្ន្
ិ ត្តូវបាន្សលិតពោយភាាប់ម្កជាម្ួយពត្សចន្ូវបន្ទោះ្
ម្ួយកនងចំព្ម្ Video Card ឬ Sound Card ឬ Network Card ឬ Modem Cardពយង
ើ ត្តូវទ្យិញ
ឧបករណ៍ទំងពន្ោះបដន្ថម្ពទ្យៀត ប៉ាដន្តត្បសិន្ពបើឧបករណ៍ទំងពន្ោះាន្ការខូតខាតពយង
ើ អាចបាូរវាបាន្ ពោយ
ម្ន្
ិ ចាំបាច់បូ រា Board ពនាោះពទ្យ។

 Board ជាប់
Boardជាប់គជា
ឺ ត្បពភ្ទ្យ Board ដែលត្តូវបាន្សលិតពោយភាាប់ម្កជាម្ួយពត្សចន្ូវ បន្ទោះ្ម្ួយ
កនងចំព្ម្ Video Card ឬ Sound Card ឬ Network Card ឬ Modem Card។ វាពធវើឱ្យែំពណើរការ

របស់ កំេយូទ្យ័រម្ន្
ិ សូ វបាន្រលូ ន្ែូច Board ត្បពភ្ទ្យោច់ពទ្យ ពោយប្ត លម្កេីម្ូលពហតជាពត្ចើន្ែូចជាត្តូវ

ដចករ ំដលកMemory េី RAM ពែម្ ី ំន្ួយែល់ែំពណើរការផ្ទទល់ខូ ន្របស់

ើ បជ ា Video Card ឬ Sound Card ឬ

Network Card ឬ Modem Card ត្បសិន្ពបើវាបាន្ភាាប់ម្កជាម្ួយពនាោះ ពហើយរាល់ ឧបករណ៍ដែលភាាប់

ម្កជាម្ួយខាងពលើពន្ោះពេលខូចពយង
ើ ម្ន្
ិ បតូរបាន្ពឡយ
ើ ប៉ាដន្ត Board ត្បពភ្ទ្យពន្ោះាន្តនម្ាពថាកជាង Board

ត្បពភ្ទ្យោច់។

ឧបករណ៍នានាអាចតភាាប់ជាម្ួយ Boardបាន្ាន្ត្បពភ្ទ្យែូចជា ៖

Port ឬ Connctor ជាកដន្ាងដែលអន្ញ្ញាតឱ្យពយង

ើ អាចភាាប់េីដសនកខាងពត្ៅធងត្បេ័ន្ពធ ៅន្ឹង
ឧបករណ៍ពសេងៗបាន្។ ឧទហរណ៍៖ USB Port ឬVideo or VGA Portជាពែម្
ើ ។ល។

Slot គជា
ឺ កដន្ាងដែលអន្ញ្ញាតឱ្យពយង
ើ អាចតភាាប់ឧបករណ៍ពសេងៗដែលពៅេីខាងកនង System
Unitជាម្ួយ Board បាន្។

ក. Memory Slot ជាកដន្ាងសត្ាប់ពោត RAMវាាន្ពត្ចើន្ត្បពភ្ទ្យែូចជាSIMM (single in-line

memory module) ន្ង
ិ DIMM (dual in-line memory module)ដែលពៅាន្ការពត្បត្ើ បាស់ Slot SIMM
ពត្បស
ើ ត្ាប់ SDRAM ពហើយ SlotDIMM ពត្បើសត្ាប់ DDR RAM បចចបបន្ន គឺាន្ដតសាតត្់ បពភ្ទ្យ DIMM
ពទ្យ ដែលពេញន្ិយម្ខាាង
ំ ។

DIMM Slot SIMM Slot

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 54
 ខ. AGP (Accelerated Graphics Port) Slot៖ គជា
ឺ កដន្ាងសត្ាប់តភាាប់Board ជាម្ួយន្ង
ឹ
Video Card ដែលាន្ពលបឿន្ពលឿន្។ ឧទហរណ៍ែូចជា Video Card សត្ាប់ត្បពភ្ទ្យកំេយូទ្យ័រ 3D
Graphics។

គ.PCI Slot PCI (Peripheral Component Interconnect) គឺជាកដន្ាងសត្ាប់តភាាប់ឧបករណ៍

២ត្បពភ្ទ្យគឺ ExpansionCard ន្ិង Integrated Circuit ដែលជាត្បពភ្ទ្យកាតដែលតភាាប់ជាន្ឹង Board រួច
ពត្សច PCI Slot ត្តូវបាន្រកពឃញ
ើ ពោយ ត្កុម្ហន្ Intel ពៅឆ្ន១
ំ ៩៩០។ Expansion Card ន្ង
ិ
Integrated Circuit ាន្ែូចជា Video Card, Sound Card, Modem Card, Network Card ,USB
Ports Card ។ល។

ឃ. Socket ជាកដន្ាងសត្ាប់តភាាប់រវាង Board ន្ិង CPU។

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 55
 ង.កដន្ាងតភាាប់ Connectorគជា
ឺ កដន្ាងសត្ាប់តភាាប់េី( Board ពៅឧបរណ៍ែនទ្យ ន្ង
ិ សត្ាប់
ទ្យទ្យួលយកថាម្េលេីឧបករណ៍សតល់ថាម្េល Power Supply)។

ច. CMOS( Complementary metal–oxide–semiconductor) គឺជាបពចចកវទ្យាម្ួ

ិ យដែលបពងកើត
ពឡើងពោយត្បេ័ន្ពធ សៀគវីម្យ
ួ ពហើយបពចចកវទ្យាពន្ោះត្តូ
ិ វបាន្ពគពត្បើត្បាស់ វាពៅកនង Microprocessors
Static RAM។ល។ វាត្តូវបាន្ពគពត្បត្ើ បាស់ សត្ាប់រកាទ្យកន្ូវរាល់ការកំណត់ពេលកំេយូទ្យ័រត្តូវបាន្បិទ្យ ន្ិង
ពបើកតាម្រយៈ BIOS (Basic Input Output System) ដែលជាត្បពភ្ទ្យ Software ម្ួយ ពហើយពយង
ើ អាច
ើ រកំណត់បាន្ពៅពេលពបើកែំពណើរការកំេយូទ្យ័រែំបូងពយង
ចូលពៅពធវកា ើ ចចKey ្ម្ួយែូចជា៖ F1ឬ F2 ឬ
F12 ឬ Delete keyតាម្ការកំណត់របស់ អក
ន សលិតកំេយូទ្យ័រ។
វ. ែម CMOSវាាន្តួនាទ្យីកងការសត
ន ល់ថាម្េលពៅឱ្យ CMOS Chip ពហតពន្ោះបាន្ជាកំេយូទ្យ័រត្តូវ
បាន្បទ្យ
ិ ក៏ CMOS Chip ពៅដតអាចរកាទ្យករាល់ការកំណត់រច
ួ ជាពត្សច។

CMOS Battery

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 56
២.៤.២ The Processor

Central Processing Unit (CPU)គឺជាដសនកគិតរបស់ កំេយូទ្យ័រ។ CPUាន្ម្ខងារជាខួកាលរបស់

កំេយូទ្យ័រពហើយវាអន្វតតពាកយបញ្ញាពធវើការគណនា ន្ិងពធវើការបំដលងជាម្ួយសាសធាតHardwareពសេង
ពទ្យៀតដែលត្តូវការចាំបាច់ពែម្ ី ំពណើរការកំេយូទ្យ័រ។ CPU គជា
ើ បែ ឺ បន្ទោះតូចម្ួយពធវើអំេជា
ី តស
ិ ី លីខន្(Silicon)
ពហើយភាាប់ពៅMotherboardតាម្រយៈម្ាលឆ្មរៗ។ ម្ាលឆ្មរពន្ោះត្តូវត្បម្ូលសតំជាម្ួយន្ឹង transistors,
resistors ន្ង
ឹ capacitors ( សទកអគគស
ិ ន្)ី ។
ិ ត្បាកែជាពលើកែំបូងាន្ព្មោះថាIntel៤០០៤ (៤ bits at a time)
បន្ទោះCPU ាន្លកខណៈេត
ដែលត្តូវបាន្សលិតកនងឆ្ន១
ំ ៩៧១។បាន្រកពឃើញវាពៅកនងឆ្ន១
ំ ៩៦៨ពោយអនកសលិតបន្ទោះ memory ានក់
បនាទប់ពទ្យៀតបន្ទោះMicroprocessor (CPU) របស់ វាគឺ៨០៨៦ (១៦ bits at a time)ត្តូវបាន្ពត្ជស
ើ ពរសយក
ើ
ម្កពត្បើសត្ាប់ត្បពភ្ទ្យIBM-PC ដែលIntelបាន្បពញ្ច ញលក់។ បន្ទោះ CPU ជាធម្មតាត្តូវបាន្សំ គ្នល់ពោយ
តួពលខ កាល្តួពលខខពស់ាន្ន្័យថាបន្ទោះCPU ែមន្
ី ឹងាន្អាន្ភាេខាាង
ំ ជាង។
កនងឆ្ន១
ំ ៩៧៨ Intel បាន្ត្បកាសពចញន្ូវត្បពភ្ទ្យបន្ទោះ៨០៨៨ដែលពត្បជា
ើ ម្ួយIBM-C/XT។
Microprocessor ដែលពទ្យើបបពងកើតែមីាន្ 29000 Transistors ន្ិងដខេបញ្ាូ ន្េ័តា
៌ ន្ 16 bit ន្ិងពលបឿន្
10Megahertz។ Transistors ជាទ្យតា
ី ងំ បន្ទោះតូចឆ្មរៗសទកេ័តា
៌ ន្ ន្ង
ិ លទ្យធសល ែូពចនោះពបtើ ransistors
កាន្់ដតពត្ចើន្នាំឱ្យCPUកាន្់ដតាន្អាន្ភាេខាាង
ំ ។ Intel បាន្បន្តការសលិតបន្ទោះCPU ែមីៗពទ្យៀតដែលាន្
អន្ភាេកាន្់ដតខាាង
ំ ពរៀងរាល់៤ឆ្នម្
ំ ងត ។ បនាទប់េីបាន្សលិតបន្ទោះ៨០៤៨៦ កនងឆ្ន១
ំ ៩៨៩ Intel បាន្
TM
សពត្ម្ចចត
ិ តម្ន្
ិ ោក់ពលខឱ្យបន្ទោះ CPU ែមីពទ្យៀតពទ្យ ប៉ាដន្តពគោក់ព្មោះពសេងវញគ
ិ ប
ឺ ន្ទោះ Pentium ។ កនង
ឆ្ន១
ំ ៩៨៣ Intel បាន្សលិតបន្ទោះPentium ាន្ 3,000,000 transistors ន្ិងដខេបញ្ាូ ន្េ័តា
៌ ន្64 bit។
ែូចគ្ននន្ឹងបន្ទោះ៨០៤៨៦េីម្ន្ដែរPentium ាន្ cache memory ( ជាទ្យីតាង
ំ ម្ួយពៅកនងCPU ដែល
៌ ន្ត្តូវរការហូ តែល់ វាែំពណើរការ)ន្ិងMath-coprocessor (ពម្ល
េ័តា ើ ពឃញ
ើ ពៅពលើMainboard ចំពពាោះ
ដត CPU ពសរចាស់
ី ៗាន្រហូតែល់ពសរ486SX
ី ចំដណកឯពសរ486DX
ី រហូតែល់ Pentium ពយង
ើ េំអាច
ពម្ល ើ ពៅពលើMainboard ពនាោះពទ្យ) សត្ាប់ែំពណើរការត្គប់ពាកយបញ្ញាដែលត្តូវពធវកា
ើ ពឃញ ើ រគណនាដសនកគ
ណិតវទ្យា។
ិ វាបងកឱ្យ CPU ែំពណើរការពាកយបញ្ញាពសេងពទ្យៀតដែរែូចជាការចម្ាងឯកសារម្ួយជាពែើម្ ជាង
ពន្ោះពទ្យៀតបន្ទោះ Pentium ាន្សាូវសត្ាប់ឱ្យពាកយបញ្ញា(Instructions)វាងកាត់ចំន្ន្
ួ េីរដែលអាចឱ្យវា
ែំពណើរការពាកយបញ្ញារបស់ កម្មវធ
ិ ចា
ី ប់េេ ើ ពៅកនងពេលដតម្ួយដែលជាធម្មតាវាែពំ ណើរបាន្ដតម្តងម្ួ
ី ីរពឡង
យៗប៉ាព្ណ ោះ។ កម្មវធ
ិ ីខោះា (ជាេិពសសជាម្ួយវពែអូ
ី ន្ិងត្កាហវិក) ែំពណើរការពត្ចើន្ជាងេីរែងចំពពាោះកំេយូទ្យ័រ
ពត្បើបន្ទោះPentium ពលឿន្ជាងដែលពត្បើ៨០៤៨៦។ េីម្យ
ួ ឆ្នពំ ៅម្ួយឆ្នC
ំ PU ត្បពភ្ទ្យIntel ាន្ការរកចំ
ី ពរ ើ
ន្ទំងអន្ភាេន្ិងពលបឿន្ទ្យន្ទម្
ឹ ន្ឹងពនាោះវាក៏ាន្អនកត្បកួតត្បដជង ែមីៗជាពត្ចើន្ពៅពលើទ្យីសារសងដែរដែល
ន្ឹងពធវើឱ្យបពចចកវទ្យា
ិ CPU ាន្ការរ ំពជើបរ ំជួលដែម្ពទ្យៀតសងនាពេលខាងម្ខពន្ោះ។ បន្ទោះCPU វាាន្លកខ
ណៈខសគ្ននពោយពលបឿន្ដែលត្តូវវាស់ គត
ិ ជា Megahertz។ ឧទហរណ៍CPU ៤៨៦-៣៣ megahertz
ពលបឿន្ពលឿន្ជាង CPU ៤៨៦-២៥ megahertz។១ Megahertzពសមើម្យ ំ ងម្ួ
ួ ោន្ជក ន យនាទ្យពី យង
ើ គត
ិ េី
ម្ួយជំគឺគិតែូចជាសូ បន្ាឺម្តងនន្នាឡិកាអវីម្យ
ួ ដែលពលចពឡើងកនងកំេយូទ្យ័រគឺពកើតពឡើងកនងអំឡងពេលដែល

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 57
វាបន្ាស
ឺ ូ រ។ ការពកត
ើ ពឡង
ើ បន្តបនាទប់ម្កពទ្យៀតត្តូវរងចាំរហូតែល់សូរបន្ាពឺ ឡង
ើ បនាទប់ពទ្យៀត ែូពចនោះពៅពេល
្កំេយូទ្យ័រាន្ Megahertz កាន្់ដតពត្ចន្ ើ ជំ)កនងម្ួយវនាទ្យ
ើ (ពត្ចន្ ិ នា ំ យកំេយូទ្យ័រាន្ែំពណើរការពធវកា
ី ឱ្ ើ រងារ
បញ្ាូ ន្េ័តា
៌ ន្កាន្់ដតពលឿន្។ បន្ទោះ CPU ខសគ្ននសងដែរេីចំន្ួន្េ័តា
៌ ន្ដែលវាអាចបញ្ាូ ន្ ន្ិងទ្យទ្យួលកនង
ពេលដតម្ួយ។ ទ្យំហំនន្ដខេចំលងភាាប់ពៅបន្ទោះ CPU ត្តូវវាស់ ពោយគត
ិ ជា bit ដែលេ័តា
៌ ន្បញ្ាូ ន្តាម្រយៈ
ដខេចរន្តអគគស
ី ន្ក
ី នងពេលដតម្ួយ។ដខេបញ្ាូ ន្េ័តា
៌ ន្កាន្់ដតពត្ចន្
ើ នាំឱ្យចរន្តអគគីសន្កា
ី ន្់ដតងាយបញ្ាូ ន្
េ័តា
៌ ន្ពៅវញពៅម្កេ
ិ ី CPU កនងរយៈពេលម្ួយជំ។ CPU ៤៨៦-២៥ MHz ាន្ដខេបញ្ាូ ន្េ័តា ៌ ន្ែូច
ន្ង
ឹ CPU ៤៨៦-៣៣ ដែលដតវាបញ្ាូ ន្េ័តា
៌ ន្យត ួ ជំតិចជាងកនងម្ួយវនាទ្យ
ឺ ជាងពោយសារដតវាាន្ចំន្ន្ ិ ី
បន្ទោះMicroprocessor នាំម្កន្ូវត្បពភ្ទ្យឬកំដណដត្ប( Version ) ពសេងៗគ្ននជាពត្ចើន្ពោយអាត្ស័ យពលើ
រពបៀបដែលវាត្តូវបាន្ពត្បត្ើ បាស់ Intelបាន្បងាាញឱ្យពឃញ
ើ ភាេខសគ្ននន្ូវបន្ទោះ(Chips)ពោយអកេរដែល
ពរៀបរាប់េរី ពបៀបបន្ទោះដែលអាចពត្បបា
ើ ន្ពលខពៅពលើបន្ទោះដែលបញ្ច ប់ពោយអកេរ DX ពត្បដើ ខេចំលងទ្យំហំ
៣២ែូចជាបន្ទោះ៨០៤៨៦ DX CPU.DX ដែលាន្លកខណៈពលឿន្ជាងបន្ទោះដែលបញ្ច ប់ពោយអកេរSX
ដែលម្ន្
ិ បាន្ពត្បើដខេចម្ាងទ្យំហំ៣២ពទ្យ ។ ប៉ាដន្តវាាន្ភាេខសគ្ននេប
ី ន្ទោះ DE2 ដែលាន្លកខណៈលអត្បពសើរ
បំសតចំពពាោះការងារអាជីវកម្មែូចជាការងារជាម្ួយ Spreadsheet ពត្ពាោះវាាន្លកខណៈពលឿន្។ ពលខពៅ
ពលើបន្ទោះដែលបញ្ច ប់ពោយអកេរ SX ែូចជាបន្ទោះ៨០៤៨៦-SXាន្លកខណៈយត
ឺ ជាង ន្ិងាន្តនម្ាពថាក
ជាងពោយពត្បដើ ខេបញ្ាូ ន្ទ្យំហំ១៦ bits។

PIN

First
CPU

CPU for Personal

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 58
 CPU For Server

ែំពណើរការពៅCPU: Central Processing Unit

ី ំពណើរការពៅកនង CPU
រូបភាេខាងពលើពន្ោះបងាាញេែ

សាកលវទ្យាល័
ិ យភ្នពំ េញអន្តរជាតិ 59
 ឺ កដន្ាងសត្ាប់ែំពណើរការន្ូវពាកយបញ្ញា (Instruction)របស់ Software data ពែម្
CPU គជា ើ បី
ែំពណើរការេ័តា
៌ ន្វាត្តូវបាន្ពរៀបចំពឡង
ើ ជាេរី ដសនកគឺ Control Unit (CU)ន្ង
ិ Arithmetic Logic Unit
(ALU)។ ដសនកទំងេីរពន្ោះត្តូវបាន្ពរៀបចំពឡើងពោយត្បពភ្ទ្យសាូវពអឡិចត្តូន្ិច ( Electronic readway )
ពហយ
ើ ត្តូវបាន្ពៅថា BUS ម្ួយ។
Control Unit វាត្បាប់ពៅសាសធាតរបស់ ត្បេ័ន្ក
ធ ំេយូទ្យ័រេីរពបៀបនន្ការបញ្ាូ ន្ពចញនន្ពាកយបញ្ញា
របស់ កម្មវធ
ិ ីម្យ
ួ វាជាចលនានន្សញ្ញាអគគីសន្ីរវាង Main memory ន្ិង Arithmetic Logic Unit វាជាសញ្ញា
អគគស
ិ ន្ពី ោយផ្ទទល់រវាង Main memory ន្ង
ិ Input ពហយ
ើ ន្ិង Output សងដែរ។
Arithmetic Logic Unit(ALU)គឺជាទ្យំរង់នន្ែំពណើរការត្បាណវធ
ិ ី ន្ិងែំពណើរការ Logical ពហើយ
ិ យពលបឿន្នន្ែំពណើរការទំងអស់ ពនាោះ ។
ត្តួតេិន្ត

ត្បពភ្ទ្យMicroprocessorsដែលពត្បើជាម្ួយMicrocomputer

សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ 60