Reviewer in AP 8 1st PT

Kondisyong Heograpikal sa Panahon ng mga Unang 3. Homo erectus – may katangiang hawig sa tao
Tao - Naglalakad ng
matuwid ,nakakagamit ng apoy,
Cell o selula – bumubuo sa unang anyo ng buhay
nakakapangaso, nakakapangisda
-matatagpuan sa mga lawa at karagatan kung - Hal ay Taong Java (Pithecanthropus
saan mababaw ang tubig at naiinitan ng araw Erectus)
o Natagpuan sa TRinil, Java,
*Pagkaraan ng 400 milyong taon nagsimulang
Indonesia
magkaroon ng unang tao sa ibabaw ng lupa
o May taas na 1.5 metro
* Mula sa selula ay unti-unting nagbago hanggang sa o May utak na kasinlaki ng
nagkaroon ng mga paa para makalakad at baga para kasalukuyang tao
makahinga. - Taong Peking – sa China
o May taas na 5 talampakan
Panahong Cenozoic – Panahong nabuo ang mga tao
4. Homo sapiens – may malaking utak, maliit na
-nabuo 63 milyong taon na ang nakaraan ngipin, malaking binti
- Natagpuan ang lab isa Central Asia,
Nahati sa dalawang panahon: Europe at Russia
Tertiary - Namuhay sa kweba kasama ang
maliit na pamilya
Quartenary - Naglilibing ng patay
Tertiary: 5 epoka - May sining at relihiyon

Paleocene After 2.5 milyon years, nagumpisa na ang Panahong

Paleolitiko – unang yugto sap ag-unald ng sinaunang tao
Eocene – naglipana ang bulalakaw, reptiles
Pag-Unlad ng Kultura ng Sinaunang Tao
Oligocene
Panahon ng Lumang Bato – Paleolitiko
Miocene
Piocene
*huling bahagi ng tertiary lumabas ang mga unang tao
Proconsul – isang bakulaw na nabuhay noon
Ebolusyon ng tao
Charles Darwin – mayroong teorya sa pinagmulan ng
tao
Apat na yugto ng ebolusyon ng sinaunang tao
1. Hominid – ninuno ng Homo Sapiens o ng
kasalukuyang uri ng tao
- Means “hayop”
- Kaya ng gumamit ng kasangkapan
- May utak na maliit kesa sa tao
- Nakakalakad na ng matuwid
- Walang kakayahang mag-isip
2. Homo habilis – Handy Man
- “zinjanthropus” – natagpuan ni Dr
Louis S.B. Leakey sa Olduvai, Gorge,
Tanzania, East Africa
o Nakakalakad ng matuwid at
may taas na 4 na
talampakan
o Gumagamit ng
kasangkapang yari sa bato
na ginagamit panghiwa ng
karne
- John Lubbock – nakahukay ng mga labi ng
sinaunang tao
- Walang bahay, damit, kagamitan at di pa
gumagamit ng apoy
- Hindi nakakapagsalita at walang wika
- Kalaunan, gumamit ng bato bilang pandurog ng
matitigas na bagay.
- Gumamit ng batong buhay o flint at mula dito ay
Nakagawa ng palakol, kutsilyo, sibat at
panghukay ng lupa
- Gumawa na rin ng kagamitang mula sa hayop
- Natuto na ring gumamit ng apoy ng pinagkiskis
ang isang bato sa batong buhay.
- Kaya nakaluto na ng karne
- Nagamit din ang apoy laban sa kaaway at
pampainit ng katawan
- Tinawag silang NOMADIC – natutulog kung saan
abutan ng dilim
- Nakatira sa malalaking bato o kweba
- Nakaasa sa kalikasan
- Mahusay na pintor dahil sap ag-ukit sa mga
yungib- halimbawa ay ang mga larawan sa kweba
ng LASCAUX, FRANCE at sa Altamira, Spain.
- May pananampalataya dahil naghahandog ng
pagkain sa bangkay
Panahon ng Bagong Bato o Neolitiko
- nanirahan na sila sa mga lawa, ilog at dagat
- naging makinis na ang mga kagamitan at sandata
- gumamit na ng paso sa pagluluto
- nakakagawa na ng basket at nakakahabi ng tela
- nakakagawa na rin ng sapatos mula sa balat ng hayop
- Nakagawa na ng mga gamit pangsaka gaya ng asarol,
palakol, gilingang bato, mortar and pestle
- hindi na gumagala dahil mayroon ng tirahan
- mayroon na ring mga pinuno
- may pwersang military na din
- tore sa Jericho, Stonehenge
Panahon ng Metal
*hindi tumatagal ang kagamitang yar isa bato dahi
nadudurog kaya Malaki ang papel na ginampanan ng
metal sa pag-unlad
Tanso
-naunang ginamit ngunit masyadong malambot kaya
naging palamuti na lamang
Bronse
-pinaghalong tanso at lata o tin
- ginagamit sa paggawa ng espada, punyal, palakol a
gamit sa pagsasaka gaya ng araro
Metallurgist – mga nag-aaral ng metal
Rebolusyong Neolitiko
Malawakang pagbabago sa pamumuhay ng sinaunang
tao
- Nagsimula ang pagaalaga ng hayop
- Nakakakain na sa oras at hindi na nangangambang
magutom
- Pinakamahalagang natutunan ay pagtatanim
- Hindi na sila nomad at dahil dito ay umusbong ang
pamayanan
Catal Hayuk – lupain na nasa bansang Turkey
- Nabuhay dito ang 5000 tao dahil sa
agrikultura
- Magkakamukha ang yari ng bahay na tila
apartment
- Mayroong fireplace
- May mga imbak na butil kaya sagana ang
pagkain
- OBSIDIAN – isang makintab na itim na
bato na ginagawang magagandang
salamin at kutsilyo
Sibilisasyon – mula sa salitang Civilis na
nangangahulugang lungsod
Katangian ng isang sibilisasyon o kabihasnan:
a. Matatag na pamahalaan
b. Maayos na relihiyon
c. May kasanayan ang mga pangkat ng tao
d. May estruktura ng antas ng tao sa
lipunan
e. May systema ng panulat
Nalilinang ang mga sibilisasyon sa mga lambak ng ilog –
river valleys.
Tatlong mahahalagang katangian ng lambak:
1. Maraming tubig
2. Matabang lupa
3. Lupang hindi nasasakop ng kagubatan
Ilog Tigris at Ilog Euphrates – Matatagpuan sa
Mesopotamia
Ilog Indus – India
- Pinagmulan ng Kabihasnang Harappa at
Mohenjo-daro
Ilog Yangtze , Huang Ho o Yellow River – pinag-ugatan
ng dinastiyang Shang
Ilog Nile- Egypt
Sibilisasyon sa Lambak ng Tigris at
Euphrates (Iraq)
*Nasa pagitan nito ang Lambak ng Mesopotamia na
bumubuo sa silangang bahagi ng Fertile Crescent
* Nanirahan dito ang mga Sumerian at tinawag nilang
Sumer ang mababang bahagi ng lambak.
Naitayo ang mga lungsod ng Uruk, Nippur at Lagash
Mataba ang mga lupa dito kaya nakakasaka ang mga
tao. Mayroon din silang Sistema ng patubig na may
hanay ng kanal at dike. Sa kanal dumadaloy ang tubig at
ang dike naman ang pumipigil sa pag-agos nito.
Yari sa luwad ang mga bahay na binuo sa init ng araw.
Ziggurat – tawag sa mga templo
Cuneiform – paraan ng pagsusulat
- Binubuo ng 600 simbolo
- Nabuo rin ng prinsipyo ng algebra
at kalendaryong batay sa pag-ikot
ng buwan
- Ladrilyo- pangunahing gamit sa
paggawa ng gusali
- Ilog ang ruta ng transportasyon
Ilog Nile – “daluyan ng buhay”
Egypt – tinawag ni Herodotus na “ang handog ng Ilog
Nile”
-pinakamahabang ilog sa daigdig
May taunang pag-apaw pagsapit ng buwan ng Hunyo
hanggang Oktubre dahil sa ulan at natutunaw na yelo
Banlik – putik na naiiwan na nagiging pataba sa lupa
Delta ng Nile- triyanggulong rehiyon
*Dahil sa pagtantya sa taunang pagbaha, natuto sila ng
astronomiya at nakabuo ng kalendaryo
* Gumagawa rin ng kanal at nagsusukat ng lupain kaya
umulad ang kaalaman sa inhineriya at matematika
Hieroglyphics – Sistema ng pagsusulat – 600 simbolo
Disyertong talampas ng Egypt na hinahati ng Ilog Nile:
1. Kanlurang Disyerto o Sahara al-Gharbiyah
2. Silangang Disyerto o Sahra’ash – Sharqiyah
Indus Valley
Pangunahing produkto – barley, dates, trigo at melon
Pangunahing lungsod:
Mohenjo -daro
Harappa
*Pinaniniwalaang winasak ng Aryan na pumasok sa
Caspian Sea ang sibilisasyong Mohenjo-dao at Harappa
O di kaya nman ay natabunan ng makapal na lupa ula sa
Indus dahil sa malaking baha
Huang Ho Valley
Tatlong Ilog sa China
a. Huang Ho o Yellow River sa hilaga
b. Yangtze River sa Gitnang China
c. Si o KAnlurang Ilog or River of Sorrow sa timog
Ilog Huang – dito nanirahan at natutong magsaka ang
mga taong Neolitiko
Nakagawa na sila ng mga kalsada, karitong de-gulong at
bangka.
Mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig
Mesopotamia
Binubuo ng lungsod-estado ng Sumer at ng Imperyo ng
Akkad, Assyria, Babylonia at Chaldea.
-nakapagtayo ng dam
-Nakapagpatayo ng kanal
Lungsod-estado – isang nagsasariling pamayanan na
pinamumunuan ng isang hari
-gumamit ng luwad sa mga estruktura
-Naniniwala sa maraming diyos at diyosa
Ziggurat – templo
Cuneiform – paraan ng pagsulat
Stylus – gamit sa pagsulat
 Sinakop ni Haring Sargon I at itinatag ang unang
imperyo sa daigdig – mula sa pangkat Akkad
Babylonia
Sinakop ni Hammurabi ng Babylonia ang Mesopotamia
Naging kabisera ng Mesopotamia ang Babylonia
Sinamantala ng mga Hittite ang pagkakawatak watak ng
mamatay si Hammurabi
Nanirahan ang mga Hittite sa Asia Minor na ngayon ay
Turkey
Assyria
Tiglah-Pileser – tumalo sa mga Hittie at nagtatag ng
Imperyong Assyrian
Assyrian – kilalang mandirigma
Ahurbanipal- pinakamaayos ngunit pinakamabagsik na
pinuno ng Assyrian
Chaldean- nagpabagsak sa Assyria
Chaldea
Nabopolassar – nanguna sa pag-aalsa laban sa Assyria
Nebuchadnezzar II – lubusang nakatalo sa mga Assyria
Hanging Garden of Babylon – pinagawa ni
Nebuchadnezzar II para sa kanyang asawa.
- Kabilang sa 7 Ancient Wonders of
the World
Egypt –
Nome – malalayang pamayanan
Dalawang Kaharian na nabuo:
1. Upper Egypt
2. Lower Egypt
Menes- pinuno ng Upper Egypt na sumakop sa Lower
Egypt kaya nagkaisa ang lupain
Tatlong panahon sa kasaysayan ng Egypt:
1. Lumang Kaharian (Panahon ng Piramide)
- Pagtatag ng pamahalaang sentral ni
Menes ang simula nito
- Pharaoh o paraon– tawag sa
pinuno
- Nagtalaga ng mga gobernador at
ginawang kabisera ang Memphis
- Nagkaroon ng koleksyon ng buwis
- Nagpatayo ng mga piramide na
naging libingan ng mga paraon
- Piramide ng Khufu (Cheops)
pinakamalaki
- Bumagsak ng mamatay si Pepin II
 2. Gitnang Kaharian – pinamunuan ni
Mentuhotep
- Thebes ang kabisera
- Humina ito ng lumakas ang Hyksos
- Chariot – sasakyang pandigma
3. Bagong Kaharian – Naitatag sa tulong ni
Ahmose
- Pinakadakilang panahon ng Egypt
- Natatag ang imperyo ng mga
paraon
- Tinawag na Panahon ng Imperyo
- Nagpataw ng buwis – maaaring
alipin, pagkain, ginto o alahas
- Reyna Hatshepsut – magaling na
pinuno na nagpagawa ng mga
templo at nagpagawa ng mga
ekspedisyon

India

Sumibol sa Ilog Indus

Sinakop ng mga Aryan

Sansrit – wika

Aryan – mahusay na mandirigma

- Nakasakay sa chariot
- Tinuturing na yaman ang kabayo st
baka

Veda- dakilang panitikan ng mga Aryan kaya ito ay

tinawag na Panahon ng Veda

- Means “kaalaman”
- Aklat ng sagradong kaalaman

Apat na Koleksyon:

Rigveda – himno ng papuri

Samaveda – awit ng papuri

Yajurveda – ritwal ng sakripisyo

Atharveda- mahika

Lipunang Aryan – bumuo ng gobyerno