John Benidict G.

Mergenio

II-ICT CSS POWER

Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas

Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas

Bahagi ng pagtukoy sa sitwasyon pangwika ang isa sa maituturing na makapangyarihan sa pwagpapahatid ng
impormasyon, ang media o midya. Mula ito sa salita na medium o pagtataglay ng kapasidad na maghatid ng
mensahe. Sa kabilang banda, ang mass media ay ang kakanyahan ng midya na makapaghatid ng impormasyon sa
masa.

Ang mass media ay binubuo ng alinman sa sumusunod:

1. Broadcast media - bahagi ng midya na ginagamitan ng alinman sa telebisyon o radyo sa pagpapahatid ng
impormasyon o mensahe

Ang mga napanonood sa telebisyon ay alinman sa sumusunod:

*Programang pambata - sadyang binuo para sa mga bata katulad ng palabas na nagsisilbing educational show

Ang mga sumusunod ay ang halimbawa ng mga programang pambata:

- Siniskuwela, Hiraya Manawari at Pamana, mga cartoons katulad ng Peppa Pig, Power Puff Girls at Sponge Bob
Square Pants at marami pang iba

*Komedya - isang palabas na ang layunin ay magpatawa para sa mga manonood.

Ang mga sumusunod ay ilan sa mga halimbawa ng komedya:
- Home Along Da Riles, Bubble Gang at Banana Split

* Balita - ang napanonood sa telebisyon na naglalahad ng iba’t ibang impormasyon batay sa kasalukuyang
nangyayari.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga halimbawa ng balita:
- TV Patrol at 24 oras

*Dokumentaryong pantelebisyon - naghahatid ng komprehensibong pagtalakay at paglalarawan sa ilang

pangyayaring kumakatawan sa mga isyung panlipunan.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga halimbawa ng dokumentaryong pantelebisyon:
- I - Witness, The Atom Araullo Specials at Fact or Fake ni Joseph Morong

* Soap opera - tungkol serye ng buhay ng partikular na mga tao na may katangiang melodrama at pagkasentimental.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga halimawa ng soap opera:
- Kadenang Ginto, The Killer Bride at Wild Flower

* Game show - kinapapalooban ng mga laro na kinakailangan ng kolaborasyon o maaaring indibidwal kung saan
kailangan resulbahin ang problemang inilatag ng laro.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga halimawa ng game show:
- Family Feud, Minute to Win It at, Pilipinas Game KNB? at Who Wants to Be a Millionaire

* Reality show - kinapalolooban ng mga palabas na nakabatay sa ispesipikong mga tao at ang pamamaraan ng
kanilang pamumuhay ang nagsisilbi nilang kapital sa palabas.
Ang mga sumusunod ay ilan sa halimawa ng reality show:
- Survivor Philippines, Pinoy Big Brother at Pinoy Fear Factor
* Talent show - nakabatay sa pagtatanghal ng talento ng ispesipikong tao sa pamamagitan ng isang patimpalak.
Ang mga sumusunod ay ilan sa halimawa ng talent show:
- Pinoy Dream Academy, Pilipinas Got Talent, Project Run Way at Your Face Sounds Familiar

* Variety show - baryasyon ng palabas na kinapapalooban ng iba’t ibang pamamaraan ng pagtatanghal katulad ng
pagsayaw, pagkanta, pagkakaroon ng komedya, pagkakaroon ng mahika at marami pang iba.
Ang mga sumusunod ay ilan sa halimawa ng variety show:
- Eat Bulaga!, Its Show Time at ASAP

Ang mga napakikinggan sa radyo ay alinman sa sumusunod:

*Balita sa napakikinggan sa radyo katulad ng RH Balita, Bombo Radyo News at Garantisadong Balita.
*Talk show sa radyo - kinapapalooban ng pagkakaroon ng talakayan sa isang partikular na paksa na sinisimulan ng
pagtatanong ng host.

Ang mga sumusunod ay ilan sa halimawa ng talk show sa radyo:

- Damdaming Bayan sa DZRH at S.R.O. (Suhestyon, Reaksyon at Opinyon).

*Programang kinapapalooban ng pagtawag ng tagapakinig o request show - upang mag - request ng kanta o pagbati
para sa kanila.

*Programang kinapapalooban ng pagtawag o pagsulat ng tagapakinig - upang magbahagi ng kanilang karanasan sa

buhay sa pamamagitan ng sulat.

Ang mga sumusunod ay alinman sa halimawa ng programang kinapapalooban ng pagtawag o pagsulat ng

tagapakinig:
- Papa Dudut Stories, DereChahan at Dear MOR.

*Music Chart Show - kinapapalooban ng pagtatanghal ng mga awitin na maaaring napapanahon o mula sa isang
partikular na genre. Ang mga sumusunod ay ilan sa halimawa ng music chart show ay ang MOR Hits at marami
pang iba.

Internet - kinapapalooban ng paghahatid ng impormasyon sa pamamagitan ng email, pagtataglay ng iba’t ibang

website, social media at marami pang iba. Mula sa Northern Blog (2016), “According to the Internet World
Stats website as of November 2015, ASIA has 48.2% internet users and 51.8% the rest of the world. The
Philippines has estimated population of 109,615,913 in 2015 and 47,134,843 are using the Internet, this is 43% of
our total population. Filipinos are only 2.9% Internet Users in ASIA and 47,000,000 are using Facebook.”
Northern Blog. Most Visited Websites in the Philippines all Categories. March 2016.https://www.cvnorthernblog.info/2016/03/top-
20-most-visited-websites-in-the-philippines-all-categories.html
- Mula sa nasipi makikita na patuloy na tumataas kahit papaano ang bahagdan ng populasyon na gumagamit ng
internet, isang pagpapatunay na kahit paunti - unti’y nababanaag ng marami ang pangangailangang gumamit nito
dahil sa ilang transaksyon na higit na nakapagpapagaan para sa marami. Sa katunayan, ang ilang transaksyon ay
maaari ng gawin online. Halimbawa, ang isa sa proseso ng pagre - renew ng propesyonal na lisensiya ay maaari ng
gawin online, pag - i -inquire ng pagkuha ng bahay, pagbili ng kung anomang bagay at marami pang iba.

Upang matukoy ang pagkakaiba - iba ng antas ng wika batay sa napanonood, napakikinggang programa maging sa
binibisitang site sa internet mahalagang matukoy rin ang gamit ng wika mula kay M.A.K. Halliday na batay sa
sumusunod:

Gamit ng Wika sa Lipunan:

1. Instrumental - paggamit ng wika na tumutugon sa pangunahing pangangailangan. Hal. Transaksiyunal na salik sa
pakikipag - usap katulad ng pakikipag - usap ng isang sales agent ng bahay sa mga tao sa mall upang may
mabentang bahay.
2. Regulatoryo - tungkulin ng wikang kumokontrol sa asal o ugali ng tao. Hal. Ang pagpapayo ng isang
tagapamatnubay sa mga mag - aaral na ipinatawag sa kaniyang opisina dahil sa pakikipag - away sa kapuwa mag -
aaral.

3. Interaksyonal - ang paggamit ng wika ay bunsod ng pakikipag - ugayan sa kapuwa. Hal. Ang pagbi - videocall ng
magkakaibigan upang magkumustahan.
4. Personal - nagpapahayag ng sariling opinyon o kuro - kuro sa paksang pinag - uusapan. Hal. Paglalahad ng
opinyon ng isang tao sa isang programa na komentaryong panradyo.
5. Heuristiko - pangangalap o paghahanap ng impormasiyon sa sariling paraan. Hal. Pagsasagawa ng pananaliksik.
6. Imahinatibo - gamit ng wika na nagpapahayag ng kuwento at iba pang maaaring mabuo bunsod ng paligid mula sa
pagiging malikhain ng isang tao.
Hal. Pagsusulat ng tula, awit o maikling kuwento.
7. Representatibo - paggamit ng wika sa paglalahad ng impormasiyon Hal. Paglalahad ng pananaliksik sa isang
research conference.

Bilang karagdagan at bahagi ng pagsusuri ng nilalaman ng pinanonood o pinakikinggang programa ang pagtukoy sa
varayti ng wikang nakapaloob sa programa. Ang barayti ng wika ay binubuo ng mga sumusunod:
1. Idyolek - sariling paraan ng pagsasalita. Halimbawa ng mga salitang kabilang sa idyolek ay ang paraan ng
pagsasalita nina Kris Aquino, Rufa Mae Quinto at Gus Abelgas.
2.Sosyolek - paraan ng pagsasalita na nakabatay sa antas ng lipunan o pangkat na kinabibilangan. Halimbawa:
Jejemon, Bekimon at salita ng mga bakla
2.Diyalekto - mula kina Nuncio at Morales - Nuncio et.al (2016), binigyang kahulugan ang diyalekto bilang “uri ng
pangunahing wika na nababago, nagbabago o nagiging natatangi dahil sa ginagamit ito ng mga taong nasa ibang
rehiyon o lokasyon. Halimbawa ng mga salitang kabilang sa diyalekto ay ang ang paghuhugas sa Tagalog - Maynila
ay paghihinaw sa Tagalog - Quezon
Rhoderick V. Nuncio, Elizabeth Morales - Nuncio et.al, Sidhaya 11 Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino. (C&E Publishing Inc. 839 EDSA, South Triangle, Quezon City, 2016).41.
4. Etolek - mula kay Barando (2013), kapuwa binigyang kahulugan ang dalawa bilang “Ang etnolek ay nakabatay ang
pag - develop ng mga salita ng mga itinuturing na etnolingguwistikong grupo.” Halimbawa ng mga salitang kabilang
sa etnolek ay “madekel” para sa mga Manobo ay marami at ang “ido” ay binabanggit ng mga Mangyan para sa
pagpapahayag ng aso.
5. Ekolek - mula kay Barando (2013) ito ay mga salitaing madalas na ginagamit sa loob ng tahanan.
6. Register - ay tumutukoy sa mga terminolohiyang may kaugnayan sa isang partikular na larang.

Sanggunian:
Aklat Barando, Andrew John C. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Filipino. 9005 Central
Condominium 2, 168 D Jorge Street Pasay City, 2013
Nuncio, Rhoderick V., Morales - Nuncio, Elizabeth etal., Sidhaya 11 Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino. C&E Publishing Inc. 839 EDSA, South Triangle, Quezon City, 2016.
Dyornal na Pananaliksik

Baba, Zanna I., Khadijat, Alhassan H., “The Concept of Pidgin and Creole.” IOSR Journal Of Humanities
And Social Science (IOSR-JHSS) no.20 (2015).
Website
Northern Blog. Most Visited Websites in the Philippines all Categories. March
2016.https://www.cvnorthernblog.info/2016/03/top-20-most-visited- websites-in-the- philippines-all-
categories.html
Similar Web. Top sites ranking for all categories in Philippines. April 1, 2020. https://www.similarweb.com/top-
websites/philippines
John Kenneth S. Antaran

II-ICT CSS POWER

Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas

Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas

Bahagi ng pagtukoy sa sitwasyon pangwika ang isa sa maituturing na makapangyarihan sa pwagpapahatid ng
impormasyon, ang media o midya. Mula ito sa salita na medium o pagtataglay ng kapasidad na maghatid ng
mensahe. Sa kabilang banda, ang mass media ay ang kakanyahan ng midya na makapaghatid ng impormasyon sa
masa.

Ang mass media ay binubuo ng alinman sa sumusunod:

1. Broadcast media - bahagi ng midya na ginagamitan ng alinman sa telebisyon o radyo sa pagpapahatid ng
impormasyon o mensahe

Ang mga napanonood sa telebisyon ay alinman sa sumusunod:

*Programang pambata - sadyang binuo para sa mga bata katulad ng palabas na nagsisilbing educational show

Ang mga sumusunod ay ang halimbawa ng mga programang pambata:

- Siniskuwela, Hiraya Manawari at Pamana, mga cartoons katulad ng Peppa Pig, Power Puff Girls at Sponge Bob
Square Pants at marami pang iba

*Komedya - isang palabas na ang layunin ay magpatawa para sa mga manonood.

Ang mga sumusunod ay ilan sa mga halimbawa ng komedya:
- Home Along Da Riles, Bubble Gang at Banana Split

* Balita - ang napanonood sa telebisyon na naglalahad ng iba’t ibang impormasyon batay sa kasalukuyang
nangyayari.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga halimbawa ng balita:
- TV Patrol at 24 oras

*Dokumentaryong pantelebisyon - naghahatid ng komprehensibong pagtalakay at paglalarawan sa ilang

pangyayaring kumakatawan sa mga isyung panlipunan.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga halimbawa ng dokumentaryong pantelebisyon:
- I - Witness, The Atom Araullo Specials at Fact or Fake ni Joseph Morong

* Soap opera - tungkol serye ng buhay ng partikular na mga tao na may katangiang melodrama at pagkasentimental.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga halimawa ng soap opera:
- Kadenang Ginto, The Killer Bride at Wild Flower

* Game show - kinapapalooban ng mga laro na kinakailangan ng kolaborasyon o maaaring indibidwal kung saan
kailangan resulbahin ang problemang inilatag ng laro.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga halimawa ng game show:
- Family Feud, Minute to Win It at, Pilipinas Game KNB? at Who Wants to Be a Millionaire

* Reality show - kinapalolooban ng mga palabas na nakabatay sa ispesipikong mga tao at ang pamamaraan ng
kanilang pamumuhay ang nagsisilbi nilang kapital sa palabas.
Ang mga sumusunod ay ilan sa halimawa ng reality show:
- Survivor Philippines, Pinoy Big Brother at Pinoy Fear Factor
* Talent show - nakabatay sa pagtatanghal ng talento ng ispesipikong tao sa pamamagitan ng isang patimpalak.
Ang mga sumusunod ay ilan sa halimawa ng talent show:
- Pinoy Dream Academy, Pilipinas Got Talent, Project Run Way at Your Face Sounds Familiar

* Variety show - baryasyon ng palabas na kinapapalooban ng iba’t ibang pamamaraan ng pagtatanghal katulad ng
pagsayaw, pagkanta, pagkakaroon ng komedya, pagkakaroon ng mahika at marami pang iba.
Ang mga sumusunod ay ilan sa halimawa ng variety show:
- Eat Bulaga!, Its Show Time at ASAP

Ang mga napakikinggan sa radyo ay alinman sa sumusunod:

*Balita sa napakikinggan sa radyo katulad ng RH Balita, Bombo Radyo News at Garantisadong Balita.
*Talk show sa radyo - kinapapalooban ng pagkakaroon ng talakayan sa isang partikular na paksa na sinisimulan ng
pagtatanong ng host.

Ang mga sumusunod ay ilan sa halimawa ng talk show sa radyo:

- Damdaming Bayan sa DZRH at S.R.O. (Suhestyon, Reaksyon at Opinyon).

*Programang kinapapalooban ng pagtawag ng tagapakinig o request show - upang mag - request ng kanta o pagbati
para sa kanila.

*Programang kinapapalooban ng pagtawag o pagsulat ng tagapakinig - upang magbahagi ng kanilang karanasan sa

buhay sa pamamagitan ng sulat.

Ang mga sumusunod ay alinman sa halimawa ng programang kinapapalooban ng pagtawag o pagsulat ng

tagapakinig:
- Papa Dudut Stories, DereChahan at Dear MOR.

*Music Chart Show - kinapapalooban ng pagtatanghal ng mga awitin na maaaring napapanahon o mula sa isang
partikular na genre. Ang mga sumusunod ay ilan sa halimawa ng music chart show ay ang MOR Hits at marami
pang iba.

Internet - kinapapalooban ng paghahatid ng impormasyon sa pamamagitan ng email, pagtataglay ng iba’t ibang

website, social media at marami pang iba. Mula sa Northern Blog (2016), “According to the Internet World
Stats website as of November 2015, ASIA has 48.2% internet users and 51.8% the rest of the world. The
Philippines has estimated population of 109,615,913 in 2015 and 47,134,843 are using the Internet, this is 43% of
our total population. Filipinos are only 2.9% Internet Users in ASIA and 47,000,000 are using Facebook.”
Northern Blog. Most Visited Websites in the Philippines all Categories. March 2016.https://www.cvnorthernblog.info/2016/03/top-
20-most-visited-websites-in-the-philippines-all-categories.html
- Mula sa nasipi makikita na patuloy na tumataas kahit papaano ang bahagdan ng populasyon na gumagamit ng
internet, isang pagpapatunay na kahit paunti - unti’y nababanaag ng marami ang pangangailangang gumamit nito
dahil sa ilang transaksyon na higit na nakapagpapagaan para sa marami. Sa katunayan, ang ilang transaksyon ay
maaari ng gawin online. Halimbawa, ang isa sa proseso ng pagre - renew ng propesyonal na lisensiya ay maaari ng
gawin online, pag - i -inquire ng pagkuha ng bahay, pagbili ng kung anomang bagay at marami pang iba.

Upang matukoy ang pagkakaiba - iba ng antas ng wika batay sa napanonood, napakikinggang programa maging sa
binibisitang site sa internet mahalagang matukoy rin ang gamit ng wika mula kay M.A.K. Halliday na batay sa
sumusunod:

Gamit ng Wika sa Lipunan:

1. Instrumental - paggamit ng wika na tumutugon sa pangunahing pangangailangan. Hal. Transaksiyunal na salik sa
pakikipag - usap katulad ng pakikipag - usap ng isang sales agent ng bahay sa mga tao sa mall upang may
mabentang bahay.
2. Regulatoryo - tungkulin ng wikang kumokontrol sa asal o ugali ng tao. Hal. Ang pagpapayo ng isang
tagapamatnubay sa mga mag - aaral na ipinatawag sa kaniyang opisina dahil sa pakikipag - away sa kapuwa mag -
aaral.

3. Interaksyonal - ang paggamit ng wika ay bunsod ng pakikipag - ugayan sa kapuwa. Hal. Ang pagbi - videocall ng
magkakaibigan upang magkumustahan.
4. Personal - nagpapahayag ng sariling opinyon o kuro - kuro sa paksang pinag - uusapan. Hal. Paglalahad ng
opinyon ng isang tao sa isang programa na komentaryong panradyo.
5. Heuristiko - pangangalap o paghahanap ng impormasiyon sa sariling paraan. Hal. Pagsasagawa ng pananaliksik.
6. Imahinatibo - gamit ng wika na nagpapahayag ng kuwento at iba pang maaaring mabuo bunsod ng paligid mula sa
pagiging malikhain ng isang tao.
Hal. Pagsusulat ng tula, awit o maikling kuwento.
7. Representatibo - paggamit ng wika sa paglalahad ng impormasiyon Hal. Paglalahad ng pananaliksik sa isang
research conference.

Bilang karagdagan at bahagi ng pagsusuri ng nilalaman ng pinanonood o pinakikinggang programa ang pagtukoy sa
varayti ng wikang nakapaloob sa programa. Ang barayti ng wika ay binubuo ng mga sumusunod:
1. Idyolek - sariling paraan ng pagsasalita. Halimbawa ng mga salitang kabilang sa idyolek ay ang paraan ng
pagsasalita nina Kris Aquino, Rufa Mae Quinto at Gus Abelgas.
2.Sosyolek - paraan ng pagsasalita na nakabatay sa antas ng lipunan o pangkat na kinabibilangan. Halimbawa:
Jejemon, Bekimon at salita ng mga bakla
2.Diyalekto - mula kina Nuncio at Morales - Nuncio et.al (2016), binigyang kahulugan ang diyalekto bilang “uri ng
pangunahing wika na nababago, nagbabago o nagiging natatangi dahil sa ginagamit ito ng mga taong nasa ibang
rehiyon o lokasyon. Halimbawa ng mga salitang kabilang sa diyalekto ay ang ang paghuhugas sa Tagalog - Maynila
ay paghihinaw sa Tagalog - Quezon
Rhoderick V. Nuncio, Elizabeth Morales - Nuncio et.al, Sidhaya 11 Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino. (C&E Publishing Inc. 839 EDSA, South Triangle, Quezon City, 2016).41.
4. Etolek - mula kay Barando (2013), kapuwa binigyang kahulugan ang dalawa bilang “Ang etnolek ay nakabatay ang
pag - develop ng mga salita ng mga itinuturing na etnolingguwistikong grupo.” Halimbawa ng mga salitang kabilang
sa etnolek ay “madekel” para sa mga Manobo ay marami at ang “ido” ay binabanggit ng mga Mangyan para sa
pagpapahayag ng aso.
5. Ekolek - mula kay Barando (2013) ito ay mga salitaing madalas na ginagamit sa loob ng tahanan.
6. Register - ay tumutukoy sa mga terminolohiyang may kaugnayan sa isang partikular na larang.

Sanggunian:
Aklat Barando, Andrew John C. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Filipino. 9005 Central
Condominium 2, 168 D Jorge Street Pasay City, 2013
Nuncio, Rhoderick V., Morales - Nuncio, Elizabeth etal., Sidhaya 11 Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino. C&E Publishing Inc. 839 EDSA, South Triangle, Quezon City, 2016.
Dyornal na Pananaliksik

Baba, Zanna I., Khadijat, Alhassan H., “The Concept of Pidgin and Creole.” IOSR Journal Of Humanities
And Social Science (IOSR-JHSS) no.20 (2015).
Website
Northern Blog. Most Visited Websites in the Philippines all Categories. March
2016.https://www.cvnorthernblog.info/2016/03/top-20-most-visited- websites-in-the- philippines-all-
categories.html
Similar Web. Top sites ranking for all categories in Philippines. April 1, 2020. https://www.similarweb.com/top-
websites/philippines