Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 4

Matrisin ranqı— verilmiş matrisin sıfırdan fərqli minorlarının ən yüksək tərtiblisinin

tərtibi.

Elementar çevrilmələr
 Matrisin ranqını taparkən matrisin elementar çevirmələri adlanan aşağıdakı çevirmələrdən istifadə etmək olar:

 Matrisin 2 sətir və ya sütunun yerini dəyişmək;

 Matrisin 2 sətir və ya sütunu toplamaq və ya çıxmaq;

 Matrisin hər hansı bir sətir və ya sütunu ixtiyari ədədə vurub, digər sətir və ya sütunun üzərinə əlavə etmək;

Matrisin üzərində aşağıdakı əməlləri aparsaq matrisin ranqı dəyişməz.

 Bütün elementləri sıfır olan sətir və ya sütunları kənarlaşdırmaq (nəzərə almamaq) olar.

 Hər hansı sətir və ya sütun, başqa bir sətir və ya sütunun ixtiyari ədədə vurulmasından alınarsa onda bu sətir

və ya sütunu kənarlaşdırmaq olar. Başqa sözlə, mütənasib sətir və ya sütunlardan kənarlaşdırmaq olar.

Elementar çevirmələr matrisin ranqını dəyişmir.


Matrisin ranqının tapılması

Matrisin ranqını tapmaq üçün bu matrisin sətir və ya sütunlarından düzəldilmiş minorunu

yoxlamaq lazımdır. Əgər bunlardan birinin determinantı sıfırdan fərqlidirsə, onda matrisin

ranqı bu minorun tərtibinə bərabərdir. Əgər bu minorlardan hamısının determinantı sıfıra

bərabər olarsa, onda bir vahid az olan minorlara keçirik. Əməliyyatı etdikdən sonra aldığımız

minor sıfırdan fərqlidirsə, matrisin ranqı bu minorun tərtibinə bərabərdir. Əks halda yenə bir

vahid az olan minorlara keçirik. Bu qayda ilə davam etsək son nəticədə matrisin heç olmasa

bir elementli sıfırdan fərqli minoru olarsa, onda matrisin ranqı r=1 olar yəni, rang=r

MATRİS RANGININ HESABLANMASI


1<=rang<= min(matrisin ölçüsü)
Rang En böyük minorun ölçüsünə bəraber olur

Tərs matris
Tərs matris — n tərtibli A kvadrat matrisinin tərsi elə bir B matrisinə deyilirki,AB=BA= En  şərti ödənilsin.
Burada , En n tərtibli vahid matrisdir.
Məsələn bu Matrisin Tərsini tapaq. Əvvəlcə
determinant tapaq:

Sonra Hər Elementin Minorlarını tapıb


uyğun yerə yazaq
və (-1)j+i-yə vuraq sonra alınan
Matrisi transpanirə edək:

You might also like