1.

Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa

1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Kiedy silnik uzyskuje maksymalną moc?

a) Przy optymalnym zużyciu paliwa.
1 b) Przy optymalnej emisji spalin z silnika.
c) Przy maksymalnej użytkowej prędkości
obrotowej.

Kiedy pojazd samochodowy uzyskuje

ekonomiczne zużycie paliwa?
a) Przy jeździe z pełnym obciążeniem.
2 b) Przy jeździe ze stałą prędkością bez
obciążenia.
c) Podczas dynamicznego przyspieszania,
z pełnym wykorzystaniem parametrów
jednostki napędowej.

Z czym może być między innymi związane

nadmierne zużycie paliwa?
a) Z niewłaściwą techniką jazdy.
3 b) Z długotrwałym używaniem retardera na
dłuższych zjazdach.
c) Z wykorzystywaniem wysokich wartości
momentu obrotowego podczas
przyspieszania.

Z czym może być między innymi związane

nadmierne zużycie paliwa?
a) Z niesprawnością układu wtryskowego.
4 b) Z używaniem zwalniacza na płaskich
terenach.
c) Z występowaniem w pojeździe blokady
mechanizmu różnicowego.

1
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Co ma wpływ na nadmierne zużycie paliwa?

a) Przeciążanie silnika podczas dynamicznego
przyspieszania poprzez zbyt wczesną zmianę
5 biegów.
b) Używanie zwalniacza na zjazdach.
c) Wymiana elementów ciernych układu
hamulcowego.

Co może mieć wpływ na zwiększenie zużycia

paliwa?
a) Używanie zwalniacza na zjazdach.
6 b) Wczesna zmiana biegów podczas
dynamicznego przyspieszania.
c) Korzystanie z zakresu wysokich wartości
momentu obrotowego podczas
dynamicznego przyspieszania.

Na czym polega korzystanie z obrotomierza?

a) Na słuchaniu dźwięku silnika.
b) Na ciągłym porównywaniu wskazań
7 obrotomierza i innych wskaźników.
c) Na obserwacji wskazań, gdy nie powoduje to
zmniejszenia bezpieczeństwa kierowania
pojazdem.

Do czego wykorzystywać się powinno między

innymi wskazania obrotomierza?
a) Do ciągłej kontroli prędkości obrotowej
podczas jazdy ruchem jednostajnym.
8
b) Przede wszystkim do kontroli optymalnych
obrotów podczas przyspieszania.
c) Przede wszystkim do analizy wartości
prędkości obrotowej przy redukcji biegów.

2
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Czy obrotomierz to istotne urządzenie kontrolno

pomiarowe w samochodzie ciężarowym?
a) Nie – ma niewielkie zastosowanie
praktyczne.
9 b) Tak, jeśli kierowca nie posiada dużego
doświadczenia w kierowaniu pojazdem
samochodowym.
c) Tak – bez względu na doświadczenie
kierującego.

Z czego wynika zmniejszenie hałasu

emitowanego przez pojazd?
10 a) Wzrostu masy pojazdu.
b) Wzrostu prędkości obrotowej silnika.
c) Zmniejszenia prędkości pojazdu.

Do czego zobowiązany jest kierowca, aby

ograniczyć uciążliwości oddziaływania pojazdu
na środowisko?
11 a) Do jazdy z niską prędkością.
b) Do wyłączania silnika pojazdu na zjazdach,
c) Do przestrzegania zaleceń instrukcji obsługi
pojazdu.

Do czego zobowiązany jest kierowca, aby

ograniczyć uciążliwości oddziaływania pojazdu
na środowisko?
a) Korzystania wyłącznie z niskich prędkości
12 obrotowych silnika.
b) Reagowania na występowanie wycieków
płynów eksploatacyjnych z pojazdu.
c) Przede wszystkim unikania używania
klimatyzacji kabiny kierowcy.

3
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Na co ma przede wszystkim wpływ

charakterystyka momentu obrotowego?
a) Na wartość prędkości maksymalnej
możliwej do uzyskania przez pojazd.
13
b) Na zdolność pojazdu do przyspieszeń w
określonym zakresie prędkości obrotowej
silnika.
c) Na ładowność pojazdu.

Do czego przydaje się m.in. Charakterystyka

eksploatacyjna jednostki napędowej?
a) Do pomiaru ilości chwilowego zużycia
paliwa.
14 b) Do optymalnego doboru przełożenia skrzyni
biegów.
c) Jeśli kierowca jest doświadczony,
charakterystyka techniczna ma drugorzędne
znaczenie.

O czym informuje charakterystyka

jednostkowego zużycia paliwa?
a) O warunkach pracy silnika, w których
15 pracuje on z najlepszą sprawnością.
b) O wskaźniku dynamicznym pojazdu.
c) O zużyciu paliwa przy stałej prędkości
jazdy.

Czy duża elastyczność silnika ma wpływ na

zdolność pojazdu do przyspieszeń?
a) Nie ma wpływu.
16 b) Wpływa na zwiększenie zdolności pojazdu
do przyspieszeń.
c) Wpływa na zmniejszenie zdolności pojazdu
do przyspieszeń.

4
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Czy większa liczba przełożeń w skrzyni biegów

ma wpływ na zużycie paliwa?
17 a) Nie ma żadnego wpływu.
b) Zawsze sprzyja zwiększeniu zużycia paliwa.
c) Może mieć taki wpływ.

Czy duże obciążenie pojazdu ma wpływ na

zdolność samochodu ciężarowego do
przyspieszeń?
a) Powoduje zmniejszenie zdolności
18 samochodu ciężarowego do przyspieszeń.
b) Powoduje zwiększenie zdolności samochodu
ciężarowego do przyspieszeń.
c) Ma taki wpływ, ale tylko na drogach
górskich.

Na co może mieć wpływ zwiększenie obciążenia

samochodu ciężarowego?
a) Nie ma wpływu na nic, jeśli ładunek jest
prawidłowo rozmieszczony i zabezpieczony.
19 b) Powoduje zmniejszenie zużycia paliwa, jeśli
ładunek umieszczony jest nad osią
napędową.
c) Może spowodować zmianę zachowania
pojazdu.

Czy znaczne obciążenie samochodu ciężarowego

może mieć wpływ na długość drogi zatrzymania
samochodu ciężarowego?
a) Nie ma wpływu, jeśli układ hamulcowy
działa prawidłowo.
20 b) Może powodować wydłużenie drogi
zatrzymania.
c) Nie, ponieważ nowoczesny pneumatyczny
układ hamulcowy sterowany elektronicznie
zatrzymuje pojazd na takim samym odcinku
- niezależnie od obciążenia.

5
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Czy duże obciążenie pojazdu ma wpływ na

zdolność do pokonywania wzniesień?
a) Tak, ponieważ wówczas zmniejsza się
zdolność do pokonywania wzniesień.
21 b) Nie ma wpływu, jeśli kierowca dobierze
zawczasu odpowiednio niski bieg, a
następnie pokona wzniesienie bez jego
zmiany.
c) Nie ma wpływu, jeśli moment obrotowy
jednostki napędowej jest wysoki.

Czy konfiguracja drogi (liczne łuki, wzniesienia)

ma wpływ na zużycie paliwa?
a) Nie ma wpływu.
22 b) Powoduje zmniejszenie zużycia paliwa, jeśli
kierowca będzie często realizował zmiany
przełożeń skrzyni biegów.
c) Może powodować wzrost zużycia paliwa.

Czy częste silniejsze hamowanie ma wpływ na

eksploatacyjne zużycie paliwa?
a) Może powodować istotne zwiększenie
zużycia paliwa.
23
b) Nie ma wpływu.
c) Powoduje istotne zmniejszenie zużycia
paliwa oraz poprawę sprawności
pneumatycznego układu hamulcowego.

Czy gwałtowne hamowanie ma wpływ na

bezpieczeństwo jazdy samochodem
ciężarowym?
a) Tak, ponieważ może to zagrażać
24 bezpieczeństwu przewożonego ładunku.
b) Nie, ponieważ kierowca hamuje gwałtownie
wyłącznie w razie zaistnienia
niebezpieczeństwa.
c) Nie ma żadnego wpływu.

6
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Jaki wpływ na bezpieczeństwo jazdy ma

gwałtowne przyspieszanie?
a) Nie ma żadnego.
25 b) Duże, jeśli ma miejsce na śliskiej
nawierzchni.
c) Niewielkie, jeśli pojazd posiada układ
ASR/TCS.

Czy elektronicznie sterowany pneumatyczny

układ hamulcowy zapobiega zawsze poślizgowi
samochodu ciężarowego, naczepy lub
przyczepy?
a) Nie, układ ten kontroluje stabilność zestawu
26 podczas hamowania
b) Tak – układ ten odpowiedzialny jest za
stabilność zestawu podczas hamowania,
a także zapobiega poślizgowi,
c) Tak, z wyjątkiem jazdy na nawierzchniach
pokrytych warstwą lodu.

Czy zbyt małe ciśnienie w ogumieniu kół

jedynie jednej osi, ma wpływ na zużycie paliwa?
a) Tak, powoduje zwiększenie zużycia paliwa.
27
b) Tak, jednak nie jest to wielkość zauważalna.
c) Tak, o ile spadek ciśnienia wystąpił na osi
posiadającej ogumienie bliźniacze.

Jaki wpływ na bezpieczeństwo jazdy ma zbyt

małe ciśnienie w ogumieniu?
28 a) Niewielkie.
b) Żadne.
c) Znaczne.

7
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Jak uzyskać korzystne zużycie paliwa podczas

jazdy ze stałą prędkością w terenie górskim?
a) Używać przez cały czas tempomatu.
b) Hamować wyłącznie przy pomocy
29 zwalniaczy przy zjeździe ze wzniesienia.
c) Właściwie dobrać przełożenie skrzyni
biegów w stosunku do prędkości oraz
optymalnie wykorzystywać układ
utrzymania stałej prędkości podczas zjazdu.

Od czego mogą zależeć opory toczenia

działające na pojazd?
30 a) Od mocy silnika.
b) Od rzeźby bieżnika opon.
c) Od wartości momentu obrotowego.

Czy konfiguracja drogi (płaski teren, niewielka

ilość łuków) ma wpływ na zużycie paliwa?
a) Nie ma wpływu – zużycie zależy od stylu
jazdy i parametrów silnika.
31
b) Może przyczynić się do zmniejszenia
zużycia paliwa.
c) Może spowodować zwiększenie zużycia
paliwa niezależnie od techniki jazdy.

Kiedy następuje optymalne zużycie paliwa w

samochodzie ciężarowym?
a) Gdy obroty silnika oscylują pomiędzy
wartościami 800 – 1000 obr./min. podczas
32 przyspieszania.
b) Gdy wskaźnik prędkości obrotowej znajduje
się w zielonym polu podczas przyspieszania.
c) Gdy używa się podczas przyspieszania
wysokich obrotów silnika.

8
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Jaki parametr ma znaczenie podczas podjazdu

samochodu ciężarowego pod górę?
a) Wysoki moment obrotowy,
33
b) Wysoka maksymalna prędkość uzyskana
zawczasu,
c) Jednostkowe zużycie paliwa.

Kiedy kierowca kierujący samochodem

ciężarowym, powinien zmienić bieg na wyższy
lub niższy?
a) Biegi należy zmieniać jak najczęściej bez
34 względu na sytuację.
b) Biegi należy zmieniać jak najrzadziej.
c) Optymalna zmiana biegów wynika zawsze z
prędkości jazdy, obciążenia pojazdu i
warunków drogowych.

Jaka jest optymalna prędkość obrotowa silnika,

jaką należy utrzymywać kierując samochodem
ciężarowym po autostradzie?
35 a) Zawsze pomiędzy 800 – 1000 obr/min.
b) Nie mniejsza niż 1300-1800 obr/min.
c) Możliwie niska przy jeździe ze stałą
prędkością na możliwie wysokim biegu.

Kiedy w samochodzie ciężarowym z przyczepą

uzyskuje się najmniejsze zużycie paliwa?
a) Przy jeździe dynamicznej, z pełnym
36 wykorzystaniem parametrów silnika.
b) Przy jeździe pod górę z pełnym
obciążeniem.
c) Podczas poruszania się ze stałą prędkością.

9
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Jak nazywana jest zdolność silnika do

samoczynnego dostosowywania się prędkości
obrotowej do obciążenia?
37
a) Elastyczność.
b) Szybkobieżność.
c) Fading.

Kiedy następuje niskie jednostkowe zużycie

paliwa w stosunku do rozwijanej mocy?
a) Gdy silnik uzyskuje wartość mocy
maksymalnej.
38
b) Gdy silnik uzyskuje co najmniej 60%
wartości maksymalnej mocy.
c) Gdy silnik pracuje z prędkością obrotową
zbliżoną do najwyższego momentu
obrotowego.

Czy bardzo wczesna zmiana biegów przy niskich

zakresach prędkości obrotowych podczas
przyspieszania samochodem ciężarowym
z ładunkiem jest prawidłowa?
a) Tak, ponieważ w ten sposób uzyskuje się
39 niskie spalanie.
b) Nie, ponieważ taki sposób jazdy nie pozwala
wykorzystać optymalnych zakresów pracy
jednostki napędowej.
c) Tak, ponieważ właśnie na tym polega jazda
w stylu „eco”.

Czy podczas eksploatacji silnika spalinowego,

kierowca samochodu ciężarowego powinien brać
pod uwagę charakterystykę momentu
obrotowego?
a) Nie, ponieważ parametr ten dotyczy
40 wyłącznie konstruktora silników
spalinowych.
b) Nie, ponieważ parametr ten nie wpływa na
sposób eksploatacji silnika.
c) Tak, parametr ten ma duże znaczenie dla
prawidłowej eksploatacji silnika.

10
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Czym jest system ESP w samochodzie

ciężarowym?

41 a) Układem stabilizacji toru ruchu pojazdu.

b) Układem kontroli trakcji.
c) Układem elektronicznej synchronizacji
pneumatycznego układu hamulcowego.

O czym informuje kierowcę samochodu

ciężarowego zielone pole zaznaczone na
obrotomierzu?
a) O tym, że podczas jazdy ruchem
jednostajnym (ze stałą prędkością),
wskazówka obrotomierza powinna zawsze
42 znajdować się na tym polu.
b) O tym, że wskazówka obrotomierza nie
może w żadnym wypadku wykraczać poza
ten obszar podczas przyspieszania.
c) O optymalnym zakresie pracy jednostki
napędowej przede wszystkim podczas
przyspieszania.

Czy moc jednostki napędowej może mieć wpływ

na zdolność pokonywania wzniesienia przez
samochód ciężarowy?

43 a) Nie, za to odpowiada wyłącznie moment

obrotowy.
b) Tak.
c) Nie, za to odpowiada wyłącznie elastyczność
silnika.

Co kierowca samochodu ciężarowego powinien

brać pod uwagę, jeśli zamierza zmienić bieg na
wyższy?
a) Głównie własne upodobania oraz własne
44 doświadczenie w zakresie kierowania
samochodem ciężarowym.
b) Przede wszystkim rodzaj drogi, po której
ruch się odbywa.
c) Charakterystykę momentu obrotowego
danego silnika.

11
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Do jakiego elementu, kierowca samochodu

ciężarowego powinien dopasować bieg?

42 a) Do prędkości jazdy.
b) Tylko do warunków ruchu.
c) Przede wszystkim do sytuacji na drodze, nie
bacząc na prędkość jazdy.

Czy z perspektywy zachowania bezpieczeństwa

w ruchu drogowym, korzystniejsza jest bardzo
wczesna czy nieco późniejsza zmiana biegu na
wyższy?
46 a) Nieco późniejsza.
b) Bardzo wczesna.
c) Opisana czynność w żaden sposób nie
wpływa na bezpieczeństwo w ruchu
drogowym.

Do czego może być wykorzystywany

obrotomierz w samochodzie ciężarowym?
a) Do doboru optymalnych obrotów dla pracy
hamulca silnikowego.
47
b) Do kontroli, aby podczas przyspieszania
samochodem ciężarowym nie przekraczać
prędkości 1300 obr./min.
c) Jest to zbędne urządzenie dla
doświadczonego kierowcy.

Jakie hamulce określane są mianem hamulców

ciągłego działania?
48 a) Jedynie hamulce główne (robocze).
b) Jedynie hamulce pomocnicze (awaryjne).
c) Jedynie hamulce alternatywne (zwalniacze).

12
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Co oznacza pole barwy zielonej zaznaczone na

obrotomierzu samochodu ciężarowego?
a) Zakres optymalnej pracy hamulca
49 silnikowego
b) Zakres optymalnej mocy silnika
c) Zakres optymalnej prędkości obrotowej do
przyspieszania

Co oznacza pole barwy zielonej zaznaczone na

obrotomierzu samochodu ciężarowego?
a) Optymalny zakres obrotów do
50 przyspieszania.
b) Optymalny zakres pracy silnika zarówno
podczas przyspieszania jak i jazdy ze stała
prędkością.
c) Zakres optymalnej mocy silnika.

Co oznacza pole barwy niebieskiej zaznaczone

na obrotomierzu u niektórych producentów
samochodów ciężarowych?

51 a) Pole najwyższej efektywności (pełnej mocy)

hamulca silnikowego.
b) Pole nieekonomicznej pracy silnika.
c) Pole optymalnej pracy turbosprężarki o
zmiennej geometrii.

Do czego służy przycisk umieszczony na

dźwigni zmiany biegów (z boku) na fotografii?
a) Jest to przycisk wyboru trybu pracy skrzyni
52 biegów – pomiędzy trybem dynamicznym i
ekonomicznym.
b) Jest to przycisk preselekcji skrzyni biegów.
c) Jest to przycisk aktywacji trybu
manewrowego.

13
1. Szkolenie zaawansowane w racjonalnej jeździe z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
1.1. Poznanie charakterystyk układu przeniesienia napędu w celu jego optymalnego wykorzystania

Przy jakich zakresach prędkości obrotowej

silnika samochodu ciężarowego osiągana jest
wysoka moc hamulca silnikowego?
53 a) Przy wysokich.
b) Przy niskich.
c) Zawsze w zakresie maksymalnego momentu
obrotowego.

Do czego między innymi przyczynia się

zastosowanie turbosprężarki o tak zwanej
zmiennej geometrii w silnikach nowoczesnych
samochodów ciężarowych?
54
a) Do eliminacji zjawiska „turbodziury”.
b) Jedynie do zwiększenia mocy silnika.
c) Jedynie do zmniejszenia zużycia oleju
napędowego.

Czy do działania retardera hydrodynamicznego

w samochodach ciężarowych, wykorzystywane
jest zjawisko prądów wirowych?
a) Tak, ale tylko w przypadku zwalniaczy
55 posiadających własny obieg oleju
b) Nie.
c) Tak, ale wyłącznie w przypadku retarderów
posiadających wspólny obieg oleju ze
skrzynią biegów.

Do jakiej usterki może doprowadzić kontynuacja

jazdy samochodem ciężarowym wyposażonym
w układ SCR bez płynu adblue?

56 a) Jedynie do zmniejszenia mocy silnika.

b) Do usterki katalizatora selektywnej redukcji
katalitycznej.
c) Awarii układu paliwowego (np.
zapowietrzenia).

14