Politechnika Wrocławska

Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego

Katedra Mechaniki Budowli i Inżynierii Miejskiej –W2/K3

Belka wieloprzęsłowa przegubowa

Przykład rozwiązania

Opracował dr inż. Wojciech Pakos

Wrocław, marzec 2018 r.
 Belka wieloprzęsłowa przegubowa


Belka wieloprzęsłowa przegubowa

Przykład rozwiązania

Belkę rozwiązać analitycznie. Sporządzić wykresy momentów

Uwagi

gnących, sił tnących i sił osiowych.

Schemat statyczny

Rys. 1. Schemat statyczny.

1. Statyczna wyznaczalność i geometryczna

niezmienność układu.

Warunek ilościowy geometrycznej niezmienności

 Warunek ilościowy
= + = 5 + 4, = 3, = 3 → 9 = 3 ∙ 3, geometrycznej
niezmienności może również
gdzie: być wyznaczony z
e – sumaryczna liczba więzi elementarnych, zależności:
ez – liczba więzi elementarnych łączących tarcze z ostoją, = + 3 → 5 = 2 + 3,
ew – liczba więzi elementarnych łączących tarcze między sobą (bez
tarczy podstawowej (ostoi, fundamentu)), = = 5, = 2,
t – liczba tarcz (bez tarczy podstawowej).
gdzie:
r – liczba reakcji,
Warunek ilościowy zachowany.
w – liczba węzłów
łączących tarcze między
Warunek jakościowy geometrycznej niezmienności
sobą (bez tarczy
podstawowej).

Rys. 2.

Statyczna wyznaczalność i geometryczna niezmienność układu.  1

 Belka wieloprzęsłowa przegubowa


Tarcza „1” ma odebrane prawidłowo 3 stopnie swobody, co wynika

z twierdzenia o dwóch tarczach  tarcza nieruchoma.
Uwagi

Tarcza „2” jest prawidłowo połączona jedną więzią elementarną z
ostoją oraz dwiema (równoległymi) więziami elementarnymi z już  Warunek jakościowy
nieruchomą tarczą „1”, twierdzenie o dwóch tarczach  tarcza geometrycznej
niezmienności można
nieruchoma.
również zapisać krócej, np.:

Tarcza „3” jest prawidłowo połączona jedną więzią elementarną z . .

0 + 1 ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯ GN
ostoją oraz dwiema więziami elementarnymi z już nieruchomą tarczą
„2”, twierdzenie o dwóch tarczach  tarcza nieruchoma. (0 + 1) + 2
. .
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯ GN
Wniosek:
wobec spełnionego kryterium jakościowego i zachowanego warunku (0 + 1) + 2 + 3
ilościowego geometrycznej niezmienności, układ jest statycznie . .
⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯ GN
wyznaczalny.
GN – układ geometrycznie
Układ jest statycznie wyznaczalny (SW) i geometrycznie niezmienny niezmienny.
(GN).

Ponieważ konsekwentnie
ma zastosowanie
twierdzenie o dwóch
tarczach, układ
charakteryzuje się typową
budową hierarchiczną –
system dźwigniowy; może
to być wykorzystywane
przy rozwiązaniu zdania
metodą pośrednią (z
podziału na belki proste)

Statyczna wyznaczalność i geometryczna niezmienność układu.  2

 Belka wieloprzęsłowa przegubowa


2. Wyznaczenie reakcji (sił biernych).

Rozwiązanie globalne – metoda bezpośrednia
Uwagi

Typowe symbole podpór

Rys. 3. Schemat statyczny.

Przyjęte kierunki i zwroty reakcji pokazano na rysunku 3. Do

wyznaczenia reakcji wykorzystano dwa warunki konstrukcyjne oraz
trzy globalne warunki równowagi dla układu.

∑ =0 warunek konstrukcyjny

∙5− ∙5− ∙ 1,5 = 0 → = + 3,4 kN

∑ =0 warunek konstrukcyjny
√2
− − + ∙ ∙7− =0 → = + 5,6 kN =
2

∑ =0 warunek równowagi

√2
− − + ∙ ∙9− − =0 → = + 2 kN
2

∑ =0 warunek równowagi

√2
+ ∙ 14 − ∙ 14 − ∙ 10,5 + ∙ ∙ 9 ∙ 4,5 − ∙5=0
2
→ = + 0,1 kNm
Znak „+”przy obliczonej
∑ =0 warunek równowagi
wartości reakcji oznacza

− ∙
√
∙9− + =0 → = +12,6 kN poprawność przyjętych
zwrotów reakcji.
Kontrola obliczeń. Znak „-” przy obliczonej
∑ =0 warunek równowagi wartości reakcji oznacza, że
zwrot reakcji jest
√2
+ ∙ 10,5 − ∙ ∙9∙6+ ∙ 5,5 + ∙ 3,5 − ∙ 3,5 = 0 przeciwny do założonego.
2
→ 0=0

Wyznaczenie reakcji (sił biernych).  3

 Belka wieloprzęsłowa przegubowa


3. Siły przekrojowe
Siły przekrojowe na przedziale A-1 oraz przedziale 2-B wyznaczono
metodą przepisu funkcyjnego. Pozostałe siły przekrojowe
Uwagi
wyznaczono w przekrojach (punktach) charakterystycznych, których

oznaczenia pokazano na schemacie obliczeniowym (por. Rys. 4.).
W przypadku pośredniego
Włókna uprzywilejowane (wyróżnione) przyjęto od dołu pręta
przekazywania obciążenia
głównego.
należy dokonać redukcji
tego obciążenia do osi pręta
głównego.
 W analizowanym
przypadku:

Rys. 4. Schemat obliczeniowy.

Przedział A-B
Moment gnący

( )= + ∙ − ∙ ∙ ; ∈ (0; 5)
2
(0) = = 0,1 kNm
= ∙ 2 = +8 kNm
(2 ) = = 0,1 + 2 ∙ 2 − 1 ∙ 2 ∙ 1 = 2,1 kNm

5
(5 ) = 0,1 + 2 ∙ 5 − 1 ∙ 5 ∙ = −2,4 kNm  Znakowanie sił
2
przekrojowych
Siła tnąca

( )= − ∙ ; ∈ (0; 5)

(0) = = 2 kN

(2 ) = 2 − 1 ∙ 2 = 0 kN (ekstremum mementu w x=2m)

(5 ) = 2 − 1 ∙ 5 = −3 kN

Siła osiowa

( )=− + ∙ ; ∈ (0; 5)

(0) = − = −12,6 kN

(5) = −12,6 + 1 ∙ 5 = −7,6 kN

Siły przekrojowe  4
 Belka wieloprzęsłowa przegubowa


Przedział 2-B
Moment gnący

( )= ∙ (5 + ) − − ∙ (3 + ) + ∙ (1,5 + ) − ∙ ∙ ; ∈ (0; 4)
2
(0) = 3,4 ∙ (5) − 8 − 4 ∙ (3) + 2 ∙ (1,5) = 0 kNm (Przegub!)

4
(4) = 3,4 ∙ (5 + 4) − 8 − 4 ∙ (3 + 4) + 2 ∙ (1,5 + 4) − 1 ∙ 4 ∙ = −2,4 kNm (= (5 ))
2

Ekstremum momentu:

( )
− = ( )=0

− + − + ∙ =0

−3,4 + 4 − 2 + 1 ∙ =0 → = 1,4

1,4
(1,4 ) = 3,4 ∙ (5 + 1,4) − 8 − 4 ∙ (3 + 1,4) + 2 ∙ (1,5 + 1,4) − 1 ∙ 1,4 ∙ = 0,98 kNm
2

Siła tnąca

( )=− + − + ∙ ; ∈ (0; 4)

(0) = −3,4 + 4 − 2 = −1,4 kN

(4) = −3,4 + 4 − 2 + 1 ∙ 4 = 2,6 kN

(1,4) = −3,4 + 4 − 2 + 1 ∙ 1,4 = 0 kN

Siła osiowa

( )= − ∙ ; ∈ (0; 4)

(0) = = 2 kN

(4) = 2 − 1 ∙ 4 = −2 kN

Pozostałe siły przekrojowe wyznaczono w miejscach charakterystycznych.

Moment gnący

=0

= ∙ 3,5 − − ∙ 1,5 = 3,4 ∙ 3,5 − 8 − 4 ∙ 1,5 = −2,1 kNm

Siły przekrojowe  5
 Belka wieloprzęsłowa przegubowa


= ∙ 2 = 3,4 ∙ 2 = 6,8 kNm

= ∙2− = 3,4 ∙ 2 − 8 = −1,2 kNm

Siła tnąca Uwagi


=− = −3,4 kN

=− + = −3,4 + 4 = 0,6 kN Obliczenie momentu w

=− + − = −3,4 + 4 − 2 = −1,4 kN punkcie 4 – na wykresie
momentów zginających
Siła osiowa występuje skok o wartość
( )= = 2 kN momentu skupionego M
przyłożonego w tym
punkcie

Siły przekrojowe  6
 Belka wieloprzęsłowa przegubowa


4. Wykresy sił przekrojowych

Wykresy sił przekrojowych  7