NGÖNG THÔÛ NGÖNG TIM

ÑAÏI CÖÔNG
ÔÛ treû em ngöng thôû thöôøng laø haäu quaû cuûa tình traïng suy hoâ haáp caáp. Ngöng
tim thöôøng sau ngöng thôû.
Naõo seõ bò toån thöông khi ngöng thôû ngöng tim treân 4 phuùt vaø neáu treân 10 phuùt
thöôøng töû vong, neáu soáng seõ ñeå laïi di chöùng naõo naëng neà. Vì theá khi ngöng thôû
ngöng tim caàn nhanh choùng cung caáp oxy vaø maùu cho naõo.
Coù 2 loaïi hoài söùc:
 Hoài söùc cô baûn: hoài söùc taïi hieän tröôøng, khoâng y duïng cuï
 Hoài söùc tieán boä: hoài söùc thöïc hieän taïi cô sôû y teá hoaëc treân xe cöùu thöông vôùi y
duïng cuï thuoác caáp cöùu

I. HOÀI SÖÙC CÔ BAÛN

1.1 Chaån ñoaùn ngöng thôû ngöng tim
 Hoân meâ: lay goïi khoâng tænh
 Loàng ngöïc khoâng di ñoäng
 Khoâng maïch trung taâm
Maïch trung taâm: Nhuõ nhi: maïch khuyûu, maïch beïn;
Treû lôùn: maïch coå, maïch beïn
1.2 Hoài söùc cô baûn
Thöïc hieän taïi nôi xaûy ra tai naïn ngoaøi beänh vieän
Nguyeân taéc: nhanh vaø theo thöù töï A, B, C.
Thoâng ñöôøng thôû (Airway)
Thoåi ngaït (Breathing)
Aán tim ngoaøi loàng ngöïc (Circulation)
Caùc böôùc thöïc hieän theo thöù töï öu tieân:
1. Lay goïi, keâu giuùp ñôõ
 Lay goïi beänh nhaân
 Neáu khoâng ñaùp öùng laø hoân meâ, nghi ngôø ngöng thôû ngöng tim khi hoân meâ vaø
keâu goïi ngöôøi giuùp ñôõ
2. Thoâng ñöôøng thôû
 Ngöõa ñaàu naâng caèm, neáu nghi chaán thöông coät soáng coå thì duøng phöông phaùp
ngöûa ñaàu vaø coá ñònh coå ñeå traùnh di leäch coät soáng coå
Trong tröôøng hôïp hoân meâ thì caùc cô vuøng coå maát tröông löïc gaây cheøn eùp taéc
ñöôøng thôû
 Laáy dò vaät neáu coù:
* Thuû thuaät voã löng aán ngöïc: sô sinh, nhuõ nhi
* Thuû thuaät Hemlich: treû lôùn
Khoâng duøng tay moùc muø dò vaät vì coù theå ñaåy dò vaät vaøo saâu hôn vaø laøm toån
thöông nieâm maïc mieäng haàu
3. Quan saùt di ñoäng loàng ngöïc vaø nghe caûm nhaän hôi thôû
 Loàng ngöïc khoâng di ñoäng Ngöng thôû
 Khoâng caûm nhaän ñöôïc hôi thôû BN
4. Thoåi ngaït
 Thoåi ngaït 2 caùi coù hieäu quaû
Thoåi coù hieäu quaû khi thaáy loàng ngöïc nhoâ leân khi thoåi
Ñeå coù 2 caùi coù hieäu quaû, moät soá taùc giaû khuyeán caùo neân thoåi 5 caùi vôùi
nhòp bình thöôøng
5. Baét maïch trung taâm
 Sô sinh, treû nhoû: maïch caùnh tay, maïch beïn
 Treû lôùn: maïch coå, maïch beïn
Neáu coù maïch trung taâm thì tieáp tuïc thoåi ngaït
Khoâng coù maïch trung taâm trong voøng 10 giaây  Ngöng tim
6. Aán tim ngoaøi loàng ngöïc
Khi khoâng coù maïch trung taâm trong voøng 10 giaây  ngöng tim
Tieán haønh aán tim ngoøai loàng ngöïc
 Treû sô sinh nhuõ nhi (döôùi 1 tuoåi):
- Vò trí: X. öùc, döôùi ñöôøng noái 2 vuù moät khoaùt ngoùn tay
- Kyõ thuaät:
2 ngoùn caùi hoaëc 2 ngoùn tay
Aán saâu 1 - 2 cm

Hình: Aán tim 2 ngoùn tay

 Treû lôùn (Treân 1 tuoåi):
- Vò trí: treân maáu xöông öùc 1 khoaùt ngoùn tay (1 - 8 tuoåi)
2 khoaùt ngoùn tay (> 8 tuoåi)
- Kyõ thuaät: 1 baøn tay ( 1- 8 tuoåi)
2 baøn tay (> 8 tuoåi)
Aán saâu 2 - 3 cm

Hình: Aán tim 1 baøn tay

Taàn soá aán tim 100 laàn /phuùt

Aán tim ñuùng: maïch trung taâm coù khi aán

 Ngöng thôû ngöng tim:

Tæ leä aán tim/ thoåi ngaït
- Sô sinh: 3/1
- Treû nhoû <8T: 5/1
- Treû > 8T: 15/2
Neáu coù 2 ngöôøi: ngöôøi aán tim ñeám lôùn ñeå ngöôøi thoåi ngaït nghe phoái hôïp
 Tieáp tuïc thoåi ngaït vaø aán tim 1 phuùt. Sau ñoù ñaùnh giaù laïi
7. Quan saùt di ñoäng loàng ngöïc vaø baét maïch trung taâm
 Neáu maïch trung taâm roõ, ñeàu: tim ñaäp laïi  ngöng aán tim, tieáp tuïc thoåi ngaït
 Neáu coù di ñoäng loàng ngöïc: töï thôû  ngöng thoåi ngaït
 neáu beänh nhaân vaãn coøn ngöng thôû ngöng tim phaûi tieáp tuïc aán tim thoåi ngaït
Dieãn tieán toát: hoàng haøo, töï thôû, tim ñaäp laïi, maïch roû, tænh taùo.
II. HOÀI SÖÙC TIEÁN BOÄ
Thöïc hieän taïi cô sôû y teá, beänh vieän coù ñuû y duïng cuï vaø thuoác caáp cöùu
1. Lay goïi, keâu giuùp ñôõ
 Lay goïi beänh nhaân
 Neáu khoâng ñaùp öùng, hoân meâ, keâu goïi BS, ÑD giuùp ñôõ
2. Thoâng ñöôøng thôû:
 Ngöõa ñaàu naâng caèm (nghi chaán thöông coät soáng coå: ngöûa ñaàu, coá ñònh coå )
 Huùt ñaøm
 Laáy dò vaät neáu coù:
* Thuû thuaät voã löng aán ngöïc: sô sinh, nhuõ nhi
* Thuû thuaät Hemlich: treû lôùn
 Ñaët oáng thoâng mieäng haàu khi thaát baïi vôùi ngöûa ñaàu, huùt ñaøm
3. Quan saùt di ñoäng loàng ngöïc vaø caûm nhaän hôi thôû
 Loàng ngöïc khoâng di ñoäng
 Khoâng caûm nhaän ñöôïc hôi thôû BN Ngöng thôû
4. Boùp boùng qua mask
 Boùp boùng qua mask 2 caùi coù hieäu quaû vôùi FiO2 100%
Boùp boùng coù hieäu quaû: loàng ngöïc nhoâ khi boùp
 Boùp boùng maø loàng ngöïc khoâng nhoâ:
+ Ñöôøng thôû chöa thoâng: kieåm tra ngöõa ñaàu
+ Maët naï khoâng kín
+ Côõ boùng nhoû so vôùi treû
+ Boùp boùng nheï tay
 Aán nheï suïn nhaãn (thuû thuaät Sellick): traùnh hôi vaøo daï daøy, giaûm chöôùng buïng
vaø nguy cô hít saëc
5. Baét maïch trung taâm
 Sô sinh, treû nhoû: maïch caùnh tay, maïch beïn
 Treû lôùn : maïch coå, maïch beïn
Khoâng coù maïch trung taâm trong voøng 10 giaây  Ngöng tim
6. Aán tim ngoaøi loàng ngöïc
Kyõ thuaät aán tim: xem phaàn hoài söùc cô baûn
Tæ leä aán tim/ boùp boùng
- Sô sinh: 3/1
- Treû nhoû < 8T: 5/1
- Treû > 8T: 15/2
Neáu coù 2 ngöôøi: ngöôøi aán tim ñeám lôùn ñeå ngöôøi boùp boùng nghe phoái
hôïp
Tieáp tuïc boùp boùng vaø aán tim trong voøng 1 phuùt, sau ñoù ñaùnh giaù laïi
Tröôøng hôïp khoâng töï thôû laïi sau boùp boùng qua mask (1 - 5 phuùt): ñaët noäi khí
quaûn ñöôøng mieäng vaø boùp boùng qua NKQ
7. Thuoác:
Thieát laäp ñöôøng tónh maïch
 Epinephrine
 Epinephrine (Adrenaline) 1%00 TM
Chæ ñònh: Ngöng tim
Caùch pha dd Epinephrine 1%00 duøng oáng tieâm 10 ml ruùt 1ml dd
Epinephrine 1‰ + 9 ml nöôùc caát.
 Lieàu: 0.1 ml/kg dung dòch 1%00 TM. Sau khi bôm Epinephrine, bôm 2 – 5
ml Normalsaline ñeå ñaåy thuoác.
Sau 3 - 5 phuùt tim chöa ñaäp laïi: laäp laïi lieàu hai lieàu nhö treân hoaëc gaáp 10
laàn, vaø laäp laïi moãi 3 – 5 phuùt.
 Epinephrine (Adrenaline) 1‰ bôm qua NKQ
Duøng trong tröôøng hôïp khoâng coù ñöôøng tónh maïch
Lieàu: 0,1 ml/kg dung dòch Epinephrine 1‰ pha NaCl 9‰ cho ñuû 3-5 ml.
Sau bôm NKQ: boùp boùng ñeå thuoác phaân taùn vaø haáp thu vaøo heâ tuaàn hoaøn
 Bicarbonate öu tröông: khoâng thöôøng quy vì nguy cô öù CO2 gaây naëng theâm
tình traïng toan hoâ haáp.
Chæ ñònh:
- Toan chuyeån hoùa naëng,
- Neáu khoâng thöû khí maùu ñöôïc: coù theå xem xeùt chæ ñònh Bicarbonate sau 10
phuùt boùp boùng giuùp thôû vaø tieâm Epinephrine beänh nhaân vaãn coøn ngöng thôû
ngöng tim.
Lieàu: dung dòch bicarbonate 8,4% 1 ml/kg/laàn hay dung dòch 4,2% 2
ml/kg/laàn TMC, khoâng ñöôïc duøng chung vôùi ñöôøng TM ñang truyeàn
Calcium.
 Atropine
Chæ ñònh: chaäm nhòp tim.
Lieàu: 0,02mg/kg TMC lieàu toái thieåu 0,15mg, toái ña 0,5mg/lieàu hoaëc toång
lieàu khoâng quaù 1mg.
 Amiodarone
Chæ ñònh: ñaây laø thuoác ñöôïc löïa choïn trong tröôøng hôïp rung thaát, nhòp
nhanh thaát maát maïch
Lieàu 5 mg/kg bôm TM nhanh hay qua tuyû xöông
Thuoác thay theá: Lidocain 2% (0,04g / 2ml), lieàu 1mg/kg TM, duy trì 20-
50g/kg/phuùt qua bôm tieâm töï ñoäng.
 Calcium: khoâng duøng thöôøng qui, chæ duøng trong tröôøng hôïp coù baèng chöùng
haï calci huyeát hoaëc ngoâ ñoäc thuoác öùc cheá calci.
Calcium chloride 10% 0,2ml/kg TM chaäm
Calcium gluconate 10% 1ml/kg TM chaäm
 Glucose:
Chæ ñònh: haï ñöôøng huyeát (Dextrostix)
Treû lôùn: Dung dòch glucose 30% 2ml/kg TMC
Treû sô sinh: Dung dòch glucose 10% 2ml/kg TMC
 Truyeàn dòch:
Neáu nguyeân nhaân ngöng thôû ngöng tim laø haäu quaû cuûa soác giaûm theå tích:
truyeàn nhanh Lactate Ringer 20 ml/kg/15 phuùt, neáu thaát baïi duøng cao
phaân töû.
8. Soác ñieän:
Chæ ñònh:.
 Soác ñieän khoâng ñoàng boä: Rung thaát, Ngöng tim .
 Soác ñieän ñoàng boä: Nhòp nhanh thaát, Nhòp nhanh kòch phaùt treân thaát, sau
khi ñieàu trò thuoác thaát baïi hay coù roái loaïn huyeát ñoäng
ÔÛ treû nhoû, duøng baûng ñieän côõ treû em 4 – 5 cm. Neáu khoâng coù baûn nhoû, coù theå
duøng baûng lôùn ñaët tröôùc vaø sau ngöïc
Lieàu: 2 – 4 Jun/kg.
Sau moãi laàn soác ñieän, phaûi nghe tim vaø theo doõi nhip tim qua monitor ñeå coù
höôùng xöû trí tieáp
9. Theo doõi sau hoài söùc
- Nhòp thôû, maøu da nieâm, maïch, HA, tri giaùc, ñoàng töû moãi 15 phuùt
- SaO2 (ñoä baûo hoøa oxygen)
- Nhòp tim baèng ECG monitoring,
- Khí maùu, ion ñoà, Dextrostix, XQ tim phoåi
 Dieãn tieán toát: hoàng haøo, töï thôû, tim ñaäp laïi, maïch roû, tænh taùo.
 Khi naøo ngöng hoài söùc ?
Quyeát ñònh thôøi ñieåm naøo ngöng hoài söùc tröôøng hôïp ngöng thôû ngöng
tim keùo daøi thì khoù khaên. Tuy nhieân coù theå xem xeùt vieäc ngöng hoài söùc neáu sau
30 - 60 phuùt maø tim khoâng ñaäp laïi, khoâng thôû laïi, ñoàng töû daõn vaø sau khi ñaõ
giaûi thích thaân nhaân.
LÖU ÑOÀ XÖÛ TRÍ NGÖNG THÔÛ NGÖNG TIM TRONG HOÀI SÖÙC TIEÁN BOÄ

Lay goïi, keâu giuùp ñôõ

Thoâng ñöôøng thôû

Quan saùt di ñoäng loàng

ngöïc vaø caûm nhaän hôi thôû

Boùp boùng qua mask

Baét maïch trung taâm

1 phuùt
Aán tim ngoaøi loàng ngöïc

Ñaùnh giaù nhip tim

Rung thaát, nhanh thaát, maát Ngöng tim

maïch
 LÖU ÑOÀ XÖÛ TRÍ NGÖNG THÔÛ NGÖNG TIM SAU BOÙP BOÙNG AÁN TIM

 THOÂNG ÑÖÔØNG THÔÛ

 BOÙP BOÙNG QUA MASK / NKQ
 AÁN TIM

ÑAÙNH GIAÙ NHÒP TIM

RUNG THAÁT, NHANH THAÁT NGÖNG TIM

MAÁT MAÏCH

AÁN TIM
PHAÙ RUNG X 3 laàn Adrenaline 1‰o 0,1 mL/kg TM
Lieàu: 2 – 2 – 4 J/kg/laàn Adrenaline 1‰ 0,1 mL/kg NKQ

Adrenaline 1‰o 0,1 mL/kg TM KHOÂNG ÑAÙP ÖÙNG

Adrenaline 1‰o 0,1-1 mL/kg TM
moãi 3-5 phuùt
Xem xeùt
Amiodarone 5mg/kg TM -Bicarbonate vaø buø dòch LR 20
Hoaëc Lidocaine ml/kg
1mg/kg TM -Nguyeân nhaân giaûm theå tích, TKMP
, cheïn tim, ngoä ñoäc thuoác, RLÑG,
toan CH

PHAÙ RUNG x 3 laàn

Lieàu 4 – 4 – 4 J/kg/laàn