Założenia koncepcji poznawczej

● Człowiek jest samodzielnym podmiotem, który w większości decyduje o własnym

losie oraz zwykle świadomie i celowo działa we współczesności, która bywa coraz
bardziej skomplikowana
● -Zakłada, że człowiek doświadcza, przyswaja informacje , które następnie
interpretuje i przechowuje oraz przekazuje za pomocą języka ( wiedzę i dane. Poza
tym nadaje im również znaczenie, umiejscawiając je w hierarchii wartości. Jest w
stanie sprawować nad nimi poznawczą kontrolę
● Jednostka generuje informację i wiedzę w procesie, na drodze czego opracowuje
wszelakie systemy w procesie twórczego i innowacyjnego myślenia. Wskazując poza
jego funkcjonowaniem na możliwość zmiany jego myślenia przez podstawową
metodą modyfikacji, którą jest celowe wychowanie i autokreacja ( formowanie siebie
według własnego projektu.
● Umysł ludzki posiada możliwość abstrakcyjnego myślenia, co przedstawia człowieka
jako bardziej rozwiniętego umysłowo
● Przez struktury poznawcze (system informacji wewnętrznej- analiza zebranych
danych ) i środowisko zewnętrzne przetwarzamy dane przez całe życie, co fachowo
nazywa się metabolizmem informacyjny, Struktury poznawcze dają człowiekowi
poczucie własnego ja , tożsamości, którą wytworzyła sobie na podstawie
wcześniejszych przeżyć i bez, której nie mogłaby określić własnego miejsca w
świecie. Znajdują się w nich cztery składniki, będące sądami o środowisku
naturalnym( organizmy,relacje), wiedza o kulturze (dane o sztuce, obyczajach,
mitach, sprawach metafizycznych), dane o świecie społecznym (zachowanie się
osób i społeczeństwa, o stosunkach międzyludzkich - pozytywnych i negatywnych),
wiedza o sobie (samowiedza będąca strukturą “ja”. informacje o swoim charakterze,
intelekcie, możliwościach fizycznych.
● Na wiedzę jednostki składa się podział, w którym występuje miejsce na wiedzę
deklaratywną (narracyjną) oraz wiedzę proceduralną ( operacyjną ). Ta pierwsza
składa się na dane o faktach, które składają się z kolei na sądy, przekonania,
czasami zniekształcone, mityczne lub sfabrykowane. Można ją przekazywać słownie,
kiedy wiedzę proceduralną najczęściej pokazuję się poprzez pokaz swoich
umiejętności. Za to proceduralna składa się z sieci danych o metodach, strategiach,
programach działania ( umiejętności poznawcze), które pomagają osiągnąć cele. Ten
rodzaj wiedzy wymaga zwykle poświęcenia większej ilości czasu na naukę.
● Poza treścią system struktur poznawczych, będący głównym składnikiem
osobowości można charakteryzować przez cechy formalne, na które wpływają
procesy intelektualne i zachowania jednostki. Struktury mają to do siebie, że można
je uporządkować według stopnia skomplikowania. Jednym z kryteriów złożoności jest
liczba aspektów (czasem zwanych wymiarami), które bierzemy przy ocenie danego
zjawiska. Kolejnym z tych kryteriów złożoności jest poziom wiedzy , które one
zawierają. Zakłada się, że im więcej człowiek wie, tym lepiej zna i rozumie własne
możliwości, ograniczenia, co przekłada się bezpośrednio na poziom rozwinięcia jego
osobowości.Następnym kryterium jest obfitość doświadczeń człowieka,które
przedziera się przez korelację, większe doświadczenie równa się mniejsza tendencja
do czarno- białego/zero-jedynkowego myślenia, ale za to przekłada się na większe
prawdopodobieństwo dostrzegania subtelnych różnic między ludźmi, trafniejszego
oceniania zdarzeń oraz większej elastyczności w działaniu, a także zwiększonej
kontroli nad emocjami.
 Gdyby jednak charakteryzować struktury przez korelację między ich abstrakcyjnością i
konkretnością, która jest coraz częściej podkreślana przez współczesnych psychologów
możemy podzielić ludzi na tych o wysokim stopniu konkretności, który myśli i poznaje świat
za pomocą systemu liniowego oraz na takich, których struktury są w wysokim stopniu
abstrakcyjne i którzy przy tym posiadają system o wzrastającym stopniu ogólności, zwanym
hierarchicznym. Ten pierwszy nie umie tworzyć pojęć o najwyższym stopniu ogólności, za to
drugi w toku myślenia i działania odrywa się często od rzeczywistości, manipulując
konkretnymi pojęciami oraz ukierunkowuję jednostkę na rozwiązywanie teoretycznych
problemów oraz uniezależniając człowieka od zewnętrznej kontroli.

○ Trzecią możliwością charakteryzacji systemu struktur poznawczych jest jego

otwartość. Zakłada się, że są one zamknięte gdy człowiek mimo otrzymania
nowych, kluczowych dla danej sprawy informacji, nie zmienia swoich
przekonań i poglądów. Jest to przykład sytuacji gdy kanał między
osobowością a jego środowiskiem zostaje zablokowany. Odmienną sytuację
prezentuje otwarty system , który modyfikuje swoje poglądy, przekonania i
zachowania pod napływem nowych informacji, co ułatwia człowiekowi
przystosowanie do nowych realiów.

○ Ostatnim kryterium jest aktywność lub bierność systemu struktur

poznawczych, co jest ogólnie rzecz biorąc rzadko badane. Za bierne struktury
uznaje się wiedzę, którą przyswajamy np na drodze edukacji, ale nie
jesteśmy w stanie przebić jej na realne działanie w prawdziwym życiu, przy
czym odgrywają minimalną rolę w sterowaniu zachowaniem.
● Pod wpływem dłuższej izolacji człowiek może stracić poczucie własnej tożsamości,
mając przy tym problem z oceną wartości zjawisk i uruchamianiem programów
działania. Wskazuje to również na to, że ciągły dopływ informacji i stymulacji
zewnętrznej jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania. Niedostateczne
dostymulowanie jest nazywane deprywacją zmysłową.
● Nadmiar informacji, z którymi mierzymy się na co dzień jest równie szkodliwą
sytuacją, prowadzącą do przestymulowania inaczej zwanego jako przeciążenie
informacyjne. Te założenie zakłada, że ludzie mogąc przyjmować ograniczoną ich
liczbę, są bombardowani faktami oraz różnorakimi bodźcami i nowinkami. W wyniku
tego zjawiska znaczną rolę odgrywa selekcja, która przyjmuje użyteczne z punktu
subiektywnego informacje oraz odrzuca te mało istotne. Inną koncepcją segregacji
jest filtr informacyjny, który przez świadomą inicjatywę, przyjmuje jedne treści i
blokuje inne.
Nie zawsze jednak działa sprawnie, ponieważ zdarza się, że ludzie posiadają
tendencję do zbyt surowej selekcji informacji, odrzucając dane, mające szczególne
znaczenie w zachowaniu, ignorują te kluczowe oraz całkowicie je blokują.
Kolejnym powodem ograniczonej dokładności tej metody jest selekcja informacji
przez sięganie do informacji, które potwierdzają nasze poglądy

● Podczas deficytu informacji natomiast spotkamy się ze zjawiskiem braku możliwości

funkcjonowania w środowisku, ponieważ nie posiadamy dostatecznych danych. W
wyniku tego ludzie podejmują się czynności eksploracyjnych i aktywnie poszukują
istotnych faktów.
● Dzięki odpowiedniemu poziomowi wiedzy deklaratywnej i proceduralnej oraz
procesowi metabolizmu informacyjnego człowiek lepiej rozumie świat i rozsądniej się
w nim porusza.
● Człowiek jest w stanie wychodzić poza dostarczane informacje i wiedzę , co pozwala
mu przekraczać granice swoich osiągnięć i rozwijać kulturę
● O ludzkiej twórczości decydują jego umiejętności, motywy, jego środowisko
społeczne i predyspozycje fizyczne (czynniki zewnętrzne i wewnętrzne).
● Twórczość ma ukierunkowanie w motywacji poznawczej , która zaspokaja
ciekawość, pozwalając lepiej zrozumieć i wyjaśnić nieznane zjawiska. Motywacja jest
zazwyczaj uruchamiana , gdy jednostka spotyka nowe zdarzenie, gdy otrzymuje
sprzeczne lub konfliktowe informacje oraz gdy jest zainteresowana danym
zjawiskiem, jego przyczynami i charakterystyką. Innym motywatorem twórczego
myślenia może być chęć utrwalenia poczucia własnej wartości, osiągnięcie jakiegoś
poziomu danej umiejętności,a także uzyskanie nagrody, którą jest w tym podejściu
satysfakcja.
● Hamulce zewnętrzne są zmiennymi środowiskowymi, które udaremniają i blokują
osiąganie celów. Zalicza się do nich struktury i ograniczenia społeczne np system
kształcenia, brak swobody działania, brak adekwatnych kryteriów oceny danej
rzeczy, a także świadomość oceniania, nagrody ( zwiększające ilość pomysłów, które
tracą na jakości)
● Środowisko może stymulować do twórczości zwykle przez średni stres jednostki (
skrajny poziom i jego brak przeszkadzają rozwojowi),chociaż to zależy od różnic
indywidualnych, więc nie zawsze się sprawdza. Swoboda zewnętrzna też działa
pobudzająco np przez istnienie wielu otwartych i różnych problemów.
● Im wybitniejszy twórca tym mniejszy wpływ wywierają na jego postępowanie
czynniki społeczne i tradycja kulturowa ( stymulacja przez siły podmiotowe, intelekt i
charakter).
● Wrodzone kompetencje twórcze i innowacyjne stanowią osiową własność ludzkiego
umysłu, która jest stymulowana lub hamowana przez wpływ środowiska społecznego
i kulturę. Kultura pomaga człowiekowi urzeczywistnić swoje osobiste i zawodowe
cele. Zależności między osobą i kulturą są dwukierunkowe
● Człowiek jako samodzielny podmiot wartościuje rzeczy, dzieła literackie, instytucje
społeczny oraz osiągnięcia. Poza poznawaniem świata, także go ocenia. Formułuje
sądy i przekonania o wartości indywidualnej podmiotów i przedmiotów. Określenie
wartości indywidualnej, pokazuje nam, co ludzi motywuje i jak dążą do
wyznaczonych wartości materialnych, kulturowych lub duchowych
● Hierarchia wartości jest zależna od indywidualnych doświadczeń jednostki
● W psychologii poznawczej występują dwa rodzaje walencji.
Wartość pozytywną posiadają zdarzenia, na które jest ukierunkowany człowiek oraz
te, które wywołują w nim pozytywne reakcje np przyjemność, rozkosz, ciekawość,
zadowolenie z czegoś
Wartość negatywną są wszystkimi zdarzeniami, których jednostka stara się uniknąć,
wzbudzające przykrość, strach i nienawiść .
Obie są uwarunkowane przez osobne ośrodki w mózgu i wpływają na nie także
czynniki społeczne i kulturowe. W pewnych wypadkach zjawiska negatywne mogą
nabierać w
Innym podziałem są wartości utylitarne i symboliczne.
 Utylitarne ( zwane pot. wartościami “mieć”) są niezbędne do utrzymania życia i
zachowania gatunku np pieniądze pozwalające przeżyć, leki.
Symboliczne natomiast są wartością intelektualną, estetyczną, moralną i duchową (
pot. nazywane wartościami “być”).
● W proces wartościowania włączają się mity, iluzje, aberracje poznawcze (
poznawcze odchylenia od normy) i inklinacje( skłonności).
● Iluzje walentywne, czyli złudzenia dotyczące wartości indywidualnej.
- mniej dostępna, trudniejsza do zdobycia rzecz jest subiektywnie
bardziej cenna i zwiększa tak swoją wartość indywidualną (zasada
niedostępności)
- nieznane rzeczy bardziej wartościowe, poza wyjątkami, gdy sytuacje
nieznane wywołują lęk i zagrożenia
- Najsilniejsze i najpowszechniejsze złudzenie, dotyczy własnej osoby
np uznajemy swoje osiągnięcia za bardziej wartościowe analogiczne
sukcesy innych czy idealizacja cech swojej osobowości,
deprecjonując jednocześnie zachowanie innych
Poza umocnieniem poczucie wartości danej osoby, obniżają u niej
również skuteczność i realne podejście do życia i własnej osoby.
● Przez hierarchię wartości można wyróżnić kilka kategorii ludzi:

1. Wartości dionizyjskie(egoistyczny i pasożytniczy w

skrajnej postaci) - najwyżej ocenia konsumpcję, komfort
i wygodne życie, dążąc do życia pełnego radości i
satysfakcji, skupiając się całkowicie na zanurzaniu się
w luksusie i konsumpcyjnej obfitości.
2. Wartości heraklesowe- dążenie do dominacji, władzy i
sławy. Komfort i wygody nie są ważne, jedyne co się
liczy to kontrola nad otoczeniem, grupami i strukturami
społecznymi.
3. Wartości prometejskie- motywują człowieka do działań
altruistycznych i prospołecznych, ponieważ czuje się
częścią swojej społeczności. Najwyższymi wartościami
osobistymi jest walka ze złem, okrucieństwem i
represjami.
4. Wartości apollińskie- charakteryzują życie nakierowane
na twórczość, poznawanie świata, rozwój nauki i sztuki.
Kiedyś elitarna grupa, jednak przewiduje się, że w
przyszłości będą dominować. Gwarantują przetrwanie
kultury i cywilizacji.
5. Wartości sokratyczne- popychają człowieka do
pochylenia się nad poznawaniem i rozumieniem
samego siebie i własnej osobowości, co daje mu
największą satysfakcję.

● Znając preferowane wartości, można przewidzieć styl życia poszczególnych osób.

 ● System indywidualnych wartości pełni w życiu jednostki funkcję orientacyjną, gdzie
jednostka i w świecie wewnętrznym oraz pozwala oraz odróżniającą rzeczy złe i
dobre od siebie. Poza tym pomagają zrozumieć otoczenie i podejmować jak
najbardziej trafne działania.
● Tworzenie treści językowej odgrywa fundamentalną rolę w ludzkiej egzystencji i
spełnia dwie funkcje. Mianowicie, pierwszą z nich jest przetwarzanie i opisywanie
świata oraz przekazywanie o nim wiedzy. Z kolei druga pełni funkcję
porozumiewawczą między nadawcą i odbiorcą wiadomości.
● Kompetencja komunikacyjna jest zdolnością ludzi do intencjonalnego wyrażania się.
Poza intencją są również determinowane przez kontekst kulturowy, umożliwiający
jedne formy wyrażania treści i blokujący inne . Te wzajemne stosunki nazywamy
dyskursem, będącym odniesieniem do fragmentu rzeczywistości, z intencją nadawcy
i adresatem jego wypowiedzi, co jasno wskazuje, że biorą w nim udział co najmniej
dwie osoby. Może przyjmować formę dialogową oraz monologową, a jego
podstawową formą jest akt mowy ( w formie pisanej i mówionej).
● W najpowszechniejszym dyskursie dialogowym muszą zawierać się dwie zasady.
Zasada rzeczywistości i zasada kooperacji.
Zasada rzeczywistości odnosi się do wypowiedzi na określone tematy takie jak świat
przyrody, stosunki społeczne lub wiedza o własnym “ja”, ale także rzeczywistość
wyimaginowana lub mityczna.
Za to do zasad kooperacji możemy zaliczyć:
- maksymę ilości:zamieszczanie tylko takiej ilości informacji, jaka jest
konieczna.
- maksyma jakości:ów tylko o tym, co zostało uzasadnione i sprawdzone oraz
w to, co wierzysz, że jest prawdziwe
- maksyma odpowiedzialności: wypowiadaj się tylko na temat, który aktualnie
jest poruszany w dyskusji ( nie zmieniaj tematu)
- maksyma sposobu:unikaj niejasności, dwuznaczności, nadmiaru słów i
chaosu językowego
Są uznawane za zasady skutecznego dialogu, mimo że ludzie często się nimi
nie kierują.

● Zdarza się, że nieszczerość lub nieprawdziwe informacje stanowią element gry lub
metody dydaktycznej
● Poznawcza kontrola - wykorzystywanie zdobytego doświadczenia oraz
innowacyjnych pomysłów do osiągnięcia celu
● Człowiek jest sprawcą podejmującym wielorakie działania celowe, których przebieg
jest kontrolowany przez wiedzę jego umysłu oraz informacje płynące z otoczenia
● Znaczenie dla przetrwania jednostki mają:
-działania zachowawcze ( ochronne)- wypełniając codzienność, zachodzą w stałych
granicach,wyznaczonych przez naturę i kulturę. Gdy podstawowe potrzeby człowieka
nie są zaspokojone podejmuje on wszelkie czynności byleby tylko zrealizować by
przestać odczuwać napięcie motywacyjne
Działania zachowawcze są zwykle nawykowe, powtarzalne, stereotypowe oraz
konwencjonalne. Są poznawane na zasadzie wyuczonego schematów, które powtarzamy w
określonych sytuacjach według wytycznych kultury, w które się obracamy. Pozwalają
zachować status quo (stały stan rzeczy, bez wychodzenia ze strefy komfortu, bez zmian).
● Działania transgresyjne są drugim rodzajem aktywności ( od transgresji -
przekroczenie, przełamywanie), a polegają na celowym przekraczaniu granic
dotychczasowych osiągnięć i doświadczeń. Prowadzą do zmiany osobistej i
społecznej. Po przekroczeniu granicy, która była przez nas uznana za cel, zwiększa
się motywacja jednostki do przekraczania kolejnych granic, które są jeszcze bardziej
wymagające, co definiuje się jako zjawisko uciekających celów.
● Siły motywujące ludzi są naturalne i zawarte w procesie informacyjnym. Ten proces
zachodzi przy wytworzeniu napięcia energetycznego przez informacje, które
następnie są ukierunkowane na działanie.
● Poziom aspiracji jest określoną wartością na skali osiągnięć, która daje człowiekowi
po osiągnięciu satysfakcję. Jest to względnie stałe zjawisko, które kształtuje się w
toku nauki i zdobywania doświadczenia.
Jeżeli powstanie rozbieżność między aspiracjami a rzeczywistym stanem rzeczy
rodzi się napięcie energetyczne i motywacyjne, pobudzające do formułowania
bardziej trafnych rozwiązań. Kiedy uda się zredukować różnicę między ambicjami a
rzeczywistością, daje to możliwość do zakończenia procesu poszukiwań/starań i
jednostka stawia weto, kończąc proces, ponieważ potrzeba została zaspokojona.

● Siły napędowe działania tkwią w informacji wewnętrznej i zewnętrznej o

odpowiedniej, a głównym źródłem motywacji staje się rozbieżność i sprzeczność
między informacjami. Informacje są ważniejsze dla człowieka niż powszechnie się
sądzi, a poznawcza koncepcja odkrywa dodatkowe funkcje wiedzy indywidualnej.

Motywacja jest zdecydowanie niższa, gdy rozbieżność jest mała lub bardzo duża .
W pierwszym przypadku zmiany nie robią dla nas ogromnej różnicy, dlatego nie
jesteśmy dostatecznie zmotywowani do podjęcia jakiś działań . W drugim przypadku
jesteśmy w sytuacji, gdzie osiągnięcie celu jest mało prawdopodobne i dlatego nie
działa też to na człowieka pobudzająco. Chyba że zaczyna powodować lęk i panikę,
co może ich skłaniać do nieracjonalnych zachowań.
Istnieje optymalna różnica między aspiracjami a osiągnięciami, przy której siły
motywacyjne są największe ( coś musi być w naszym zasięgu, ale nie za blisko).

● Procesy emocjonalne- emocje podobnie jak motywacja są wywoływane przez

zewnętrzne i wewnętrzne procesy informacyjne.
-Lęk i niepokój- spowodowany problemem z formułowaniem przewidywań,
stawianiem diagnozy.
- Wstyd i poczucie winy- z wytworzenia niezgodnych lub sprzecznych
informacji
Satysfakcja, silne doznanie(“szczytowanie doznania”) i
zadowolenie-wywołane przez poprawną orientację w otoczeniu.
Proces wartościowania wywołuje stany emocjonalne, w trakcie określania
wartości pozytywnych wytwarzają się emocje dodatnie , zaś wartości
negatywne wywołują te ujemne.Podczas podejmowania decyzji,
wykonywania czynności również one występują.
Pobudzenie emocjonalne podczas wykonywania zadania zwiększa jego
poziom, jednak gdy emocje są zbyt silne, zakłócają i deformują ludzkie
czynności.
● Człowiek jest sprawcą, który wykonuje w ciągu życia różnorodne
działania celowe i sprawuje nad nimi poznawczą kontrolę. Przebieg
zależy od wiedzy zakodowanej w umyśle i od informacji płynących ze
środowiska.
● Naczelnym celem wychowania jest kształtowanie sprawcy, który jest w
stanie podejmować ważne i innowacyjne przedsięwzięcia, nie tylko
dostosowując się do środowiska, ale zmieniając je i modyfikując.
● Podstawy wychowawcze:
1.Kształtowanie postawy badawczej i eksploracyjnej- rozumianej jako
trwała tendencja do poszukiwania i rozwiązywania problemów. Dzięki
temu sprawca zaczyna postrzegać otoczenie jako zbiór
pytań,niepewności, które trzeba odkryć i rozwiązać. Jednocześnie
przestaje postrzegać go jako jednolitą harmonijną strukturę.

2.Nabywanie wiedzy o świecie i samym sobie z szczególnym

wyróżnieniem wiedzy proceduralnej.

3.Kształtowanie systemu wartości utylitarnych i duchowych

Wpajanie poszanowania godności drugiego człowieka,
szacunku,tolerancji jak i udzielania pomocy potrzebującym.

4.Kształcenie sfery emocjonalnej w szczególności intelektualnych,

estetycznych i społecznych, które pobudzają do działania. Ważne jest,
żeby emocje stały się sojusznikiem człowieka.

5.Uświadamianie podmiotowości człowieka. Podmiotowość jest

orientacją zakładającą, że człowiek jest współprzyczyną zdarzeń, a
nie manipulowanym pionkiem przez wzmocnienia pozytywne bądź
negatywne. Sprawca(człowiek) inicjuje działania, przejawia
zachowania przedsiębiorcze, podejmuje ryzyko i przyjmuje za nie
odpowiedzialność. Strategia podmiotowości zmienia monolog w
dialog, a nauczanie problemowe na partnerskie (dialogowe).
Kształtuje ona poczucie kontroli nad zdarzeniami i poczucie
sprawstwa.

● Przyczyny niepowodzeń wychowawczych w niejasno sprecyzowanych

oczekiwaniach
● Celem psychoterapii poznawczej jest rozwiązywanie problemów
osobistych oraz trudności z jakimi spotyka się pacjent. Tutaj zarówno
terapeuta jak i pacjent są badaczami , którzy wspólnie próbują
rozwiązać problemy.Pacjent jest uznawany za eksperta od spraw
własnych , a podczas terapii krytycznie dyskutuje swoje teorie
dotyczące życia, bada rezultaty swojego poprzedniego zachowania,
formułuje hipotezy. Pomiędzy spotkaniami pacjent jest niezależnym
eksperymentatorem, który weryfikuje swoje hipotezy, zbiera nowe
dane, odkrywa nowe trudności i wszystkie te doświadczenia są
przedmiotem krytycznej oceny na następnym spotkaniu.
Pacjent w terapii poznawczej nie jest traktowany jak osoba chora, lecz
osoba posiadająca problemy. W procesie psychoterapii są także
stosowane techniki takie jak trening, granie ról czy wolne skojarzenia,
których celem jest zmiana osobowości pacjenta, która opiera się z
kolei na tworzeniu bardziej adekwatnego systemu konstruktów
osobistych ( systemu struktur poznawczych inaczej).. Teraputa jest
równorzędnym partnerem pacjenta, którego od niego różni zasób
doświadczeń na temat osobowości człowieka.
● Problemy pacjenta często wynikają z iluzji w postrzeganiu
świata, jego konstrukty są nieadekwatne, co nie pozwala
przewidzieć ludzkich zachowań. Ten proces równie często
prowadzi do konfliktów, zaburzeń emocjonalnych, posiadania
błędnego wyobrażenia o sobie i swoim miejscu w grupie
społecznej, a w niektórych przypadkach nawet do depresji
prób samobójczych.
● Tutaj można powrócić do stwierdzenia, że głównym punktem
samorozwoju i autokreacji jest samowiedza jednostki (inaczej
struktura poznawczo-afektywną “ja” będąca określeniem
obrazu własnej osoby) i samodzielne dążenie do niej. Składa
się ona z samoopisów i samoocen, które są często
zdeformowane i dotyczą własnych cech fizycznych,
wykonywanego zawodu, pełnionych ról społecznych, cech
osobowości, zdolności specjalnych, kompetencji i osobistych
osiągnięć w życiu publicznym oraz prywatnym.
● Wyróżniamy dwa rodzaje “ja”
- “ja realne”- system sądów, jaki jestem aktualnie
- “ja możliwe” - wyobrażenie jaki mógłbym być
“Ja możliwe” może być korzystne i niekorzystne, jednak w
procesie autokreacji zwykle odrzuca się te drugie i wybierają
opcję najbardziej odpowiadającą ich aspiracjom, co tworzy “ja
idealne”. Gdy człowiek je określi, zaczyna dążyć do
zredukowania rozbieżności między “ja realnym a “ja idealnym”.

Źródło: Kozielecki, Koncepcje psychologiczne człowieka

Edit po prezentacji:
Owa koncepcja znajduje zastosowanie także w kreowaniu
doznań użytkownika- user experience (UX), projektowaniu
pomieszczeń,architektury, produktów codziennego użytku oraz
w coachingu i tutoringu.