सामग्री

पृ ष्ठ क् र
प्रकरण -1 1-4

• परिचय

• अभ्यासाची उद्दिष्टे

• अभ्यासाची व्याप्ती

• अभ्यासाची पद्धत

• अभ्यासाच्या मर्यादा

धडा -2 5-21

 कं पनी प्रोफाइल

 ऑनलाइन जाहिरातींचे फायदे

 SWOT विश्ले षण

प्रकरण -3 22-29

• डे टा विश्ले षण आणि व्याख्या

प्रकरण -4 30-34

• निष्कर्ष

• सूचना

• निष्कर्ष

• ग्रंथले खन

0
 प्रकरण -१

परिचय

Myntra हे तु मच्या सर्व फॅशन आणि जीवनशै लीच्या गरजांसाठी एक स्टॉप शॉप आहे .
फॅशन आणि लाइफस्टाइल उत्पादनांसाठी भारतातील सर्वात मोठे ई-कॉमर्स स्टोअर असल्याने ,
आपल्या पोर्टलवर ब्रँड आणि उत्पादनां च्या विस्तृ त श्रेणीसह दे शभरातील खरे दीदारांना

त्रासमु क्त आणि आनं ददायक खरे दी अनु भव प्रदान करणे हे Myntra चे उद्दिष्ट आहे . ब्रँड
दे शात उपलब्ध असले ल्या नवीनतम आणि ट् रेंडी उत्पादनां च्या श्रेणीसह खरे दीदारांपर्यं त फॅशनची

शक्ती आणण्यासाठी जाणीवपूर्वक प्रयत्न करत आहे .

सप्लाय चे न मॅ ने जमें ट (एससीएम) हे अं तिम ग्राहकांना आवश्यक असले ल्या उत्पादन आणि
से वा पॅ केजे सच्या अं तिम तरतूदीमध्ये गु ं तले ल्या परस्पर जोडले ल्या व्यवसायां च्या ने टवर्क चे

व्यवस्थापन आहे (हारलँ ड, 1996). पु रवठा साखळी व्यवस्थापन कच्च्या मालाची सर्व हालचाल
आणि स्टोरे ज, वर्क -इन-प्रोसे स इन्व्हें टरी आणि तयार मालाच्या मूळ स्थानापासून ते वापराच्या

ू र्यं त (पु रवठा साखळी) व्यापते .

बिं दप Myntra ची स्थापना मु केश बन्सल, आशु तोष लावनिया

आणि विनीत सक्से ना यांनी फेब्रुवारी 2007 मध्ये केली होती. Myntra चे मु ख्यालय बं गळु रू
ये थे आहे , नवी दिल्ली, मुं बई आणि चे न्नई ये थे प्रादे शिक कार्यालये आहे त. त्याने B2B
(व्यवसाय ते व्यवसाय) विभागामध्ये भे टवस्तूंच्या वै यक्तिकरणासह आपले कार्य सु रू केले ,

ज्यामध्ये हे समाविष्ट होते :- कपडे , पादत्राणे , सौंदर्यप्रसाधने 2010 मध्ये , कंपनीने B2C
(ग्राहकांसाठी व्यवसाय) ओरिएं टेड फर्म बनण्यासाठी आपली रणनीती बदलली आणि तिचा

विस्तार केला. फॅशन आणि जीवनशै ली उत्पादनांसाठी कॅटलॉग. Myntra.com भारतातील

टॉप 10 ई-कॉमर्स कंपन्यांमध्ये आहे . गे ल्या 3 वर्षांत, Myntra हे दे शातील वै यक्तिक

उत्पादनांसाठी सर्वात लोकप्रिय ठिकाण बनले आहे . Myntra.com ई-कॉमर्स (ऑनलाइन

शॉपिं ग) व्यवसायात आहे . हे भारतातील फॅशन आणि जीवनशै ली उत्पादनांचे ऑनलाइन रिटे लर

आहे . त्याने B2B (व्यवसाय ते व्यवसाय) विभागामध्ये भे टवस्तूंच्या वै यक्तिकरणासह आपले

कार्य सु रू केले , ज्यामध्ये हे समाविष्ट होते :- कपडे , पादत्राणे , सौंदर्यप्रसाधने 2010 मध्ये ,

कंपनीने B2C (ग्राहकांसाठी व्यवसाय) ओरिएं टेड फर्म बनण्यासाठी आपली रणनीती बदलली

1
आणि तिचा विस्तार केला. फॅशन आणि जीवनशै ली उत्पादनांसाठी कॅटलॉग. Myntra.com
भारतातील टॉप 10 ई-कॉमर्स कंपन्यांमध्ये आहे . गे ल्या 3 वर्षांत, Myntra हे दे शातील

वै यक्तिक उत्पादनांसाठी सर्वात लोकप्रिय ठिकाण बनले आहे . • Myntra ने स्पोर्ट्स जर्सींचे

वै यक्तिकरण केले आणि टीम इं डिया, IPL आणि FIFA सारख्या अने क क्रिकेट आणि

फुटबॉल सं घां च्या स्पोर्ट्स जर्सी ऑफर केल्या. या जर्सी ग्राहकाच्या पसं तीच्या नाव आणि

क् रमांकासह वै यक्तिकृत केल्या जाऊ शकतात.

ऑनलाइन जाहिराती, ज्याला ऑनलाइन विपणन किंवा इं टरने ट जाहिरात दे खील म्हटले जाते हे
विपणन आणि जाहिरातीचे एक प्रकार आहे जे ग्राहकांना प्रचारात्मक विपणन सं देश वितरीत

करण्यासाठी इं टरने ट वापरते . यामध्ये ईमे ल मार्के टिं ग, सर्च इं जिन मार्के टिं ग (SEM), सोशल

मीडिया मार्के टिं ग, अने क प्रकारच्या डिस्प्ले जाहिराती (वे ब बॅ नर जाहिरातीसह), आणि

मोबाइल जाहिरातींचा समावे श आहे . इतर जाहिरात माध्यमांपर् माणे , ऑनलाइन जाहिरातींमध्ये

वारं वार प्रकाशक, जो त्याच्या ऑनलाइन सामग्रीमध्ये जाहिराती समाकलित करतो आणि एक

जाहिरातदार, जो प्रकाशकाच्या सामग्रीवर प्रदर्शित केल्या जाणार्‍या जाहिराती प्रदान करतो

अशा दोघांचाही समावे श असतो. इतर सं भाव्य सहभागींमध्ये जाहिरात एजन्सी यांचा समावे श

होतो ज्या जाहिरात प्रत तयार करण्यात आणि ठे वण्यास मदत करतात, एक जाहिरात सर्व्हर जो
तां त्रिकदृष्ट्या जाहिरात वितरीत करतो आणि आकडे वारीचा मागोवा घे तो आणि

जाहिरातदारांसाठी स्वतं तर् प्रचारात्मक कार्य करणाऱ्या जाहिरात सं लग्नकांचा समावे श होतो.

ऑनलाइन जाहिरात ही एक विपणन धोरण आहे ज्यामध्ये वे बसाइट रहदारी आणि लक्ष्य प्राप्त
करण्यासाठी आणि योग्य ग्राहकांना विपणन सं देश वितरीत करण्यासाठी इं टरने टचा वापर करणे

समाविष्ट आहे . ऑनलाइन जाहिरात म्हणजे इं टरने टचा वापर जाहिरात माध्यम म्हणून होतो

जिथे प्रचारात्मक सं देश सं गणकाच्या स्क् रीनवर दिसतात. सं पर् े षण सॉफ्टवे अर किंवा ब्राउझर

साइटच्या अभ्यागतांबद्दल पु रे शी माहिती प्रकट करत असल्याने , ऑनलाइन जाहिराती

वापरकर्त्याच्या प्राधान्यां शी जु ळण्यासाठी सानु कूल-अनु कूल केल्या जाऊ शकतात. अने क
सामान्य ऑनलाइन जाहिरात पद्धती विवादास्पद आहे त आणि वाढत्या प्रमाणात नियमन अधीन

आहे त.

2
अभ्यासाची उद्दिष्टे

myntra.com ची माहिती ग्राहकाला कोणत्या मोडद्वारे मिळाली हे शोधण्यासाठी

• ग्राहकाच्या समाधानाची पातळी उघड करणे
• ग्राहकांना प्रेरित करण्यासाठी कंपनीने पु रवले ल्या से वांमध्ये सु धारणा करणे
• उत्पादनां च्या किमतीबाबत ग्राहकां च्या धारणाचे विश्ले षण करणे

अभ्यासाची व्याप्ती

Myntra ची ताकद आणि कमकुवतपणा शोधणे . COM

• भविष्यातील खरे दीची सं ख्या शोधत आहे

• Myntra.com चे ग्राहकांचे समाधान आणि त्यां च्या जागरूकते चे साधन शोधणे

• स्पर्धकांमध्ये स्थान शोधणे

• Myntra.com बद्दल ग्राहकांची धारणा जाणून घे णे

• मजबूत पु रवठा साखळी आणि आक् रमक अधिग्रहण हे मु ख्य
लक्ष्य आहे .
अभ्यासाची पद्धत

सध्याच्या सं शोधन कार्यासाठी वापरले ला डे टा हा दुय्यम डे टा आहे .

Myntra च्या अधिकृत वे बसाइट आणि इतर वे बसाइटवरून डे टा
गोळा केला गे ला. सं बंधित साहित्य पु स्तके, वे बसाइट आणि
मासिकांमधून गोळा केले गे ले .

अभ्यासाच्या मर्यादा

 डे टा गोळा करण्यासाठी लोकसं ख्ये मध्ये प्रवे श करण्याची मर्यादा.

 सर्वेक्षण करण्यासाठी वे ळेचा अभाव.
 सर्वेक्षण करण्यासाठी आवश्यक निधीची कमतरता.

3
  स्पर्धात्मक तातडीच्या कामांमुळे सर्वेक्षण पार पाडण्यासाठी कमी
प्राधान्य.

प्रकरण -2

कं पनी प्रोफाइल

कं पनीचे नाव: मिंतर् ा

संस्थापक – श्री मु केश बन्सल

Myntra ही एक भारतीय फॅशन ई-कॉमर्स मार्के टप्ले स कंपनी आहे ज्याचे मु ख्यालय बें गळु रू,

कर्नाटक, भारत ये थे आहे . कंपनीची स्थापना 2007 मध्ये भे ट वस्तूंच्या वै यक्तिकरणावर लक्ष

केंद्रित करून झाली. 2010 पर्यं त, Myntra ने आपले लक्ष ब्रँडेड पोशाखां च्या ऑनलाइन

रिटे लिं गकडे वळवले . मे 2014 मध्ये , Myntra.com ने जून 2013 मध्ये भारतीय

बाजारपे ठेत प्रवे श केले ल्या Amazon आणि फ्यु चर ग्रुप, आदित्य बिर्ला ग्रुप आणि

रिलायन्स रिटे ल सारख्या इतर ऑफलाइन किरकोळ विक् रे त्यां शी स्पर्धा करण्यासाठी Flipkart
ने विकत घे तले . आशु तोष लावनिया आणि विनीत सक्से ना यां च्यासह मु केश बन्सल यांनी स्थापन

केले ली, मिं तर् ा भे टवस्तूंच्या मागणीनु सार वै यक्तिकरण करण्याच्या व्यवसायात होती. हे मु ख्यत्वे

त्याच्या सु रुवातीच्या काळात B2B (व्यवसाय-ते -व्यवसाय) मॉडे लवर कार्यरत होते .

Myntra ने या ब्रँड्समधील नवीनतम व्यापारां च्या विस्तृ त श्रेणीची किरकोळ विक् री

करण्यासाठी विविध लोकप्रिय ब्रँडशी करार केला आहे .

मिं तर् ाचा इतिहास

Myntra.com, डिझाईन आणि कॅज्यु अल लाइफस्टाइल आयटम्सची भारतीय ई-ट् रेड सं स्था,
तिचे मु ख्यालय बं गलोर ये थे आहे . 2007 मध्ये मु केश बन्सल यांनी आशु तोष लावनिया आणि

विनीत सक्से ना यां च्यासमवे त बां धले ले, मिं तर् ा भे टवस्तूंच्या मागणीनु सार वै यक्तिकरण

4
करण्याच्या व्यापारात होती. हे मु ळात त्याच्या प्रास्ताविक वर्षांमध्ये B2B मॉडे लवर काम

करते . 2010 पर्यं त, Myntra ने आपले केंद्र ब्रँडेड कपड्यां च्या वे ब रिटे लिं गकडे हलवले .

2007 आणि 2010 च्या आसपास कुठे तरी, ऑनलाइन प्रवे शाने ग्राहकांना आयटम

सानु कूलित करण्याची परवानगी दिली, उदाहरणार्थ, टी-शर्ट , मग, माऊस कुशन, टाइमटे बल,

घड्याळे , टे डी बे अर, पें डं ट आणि इतर. अवघ्या 3 वर्षांनंतर, मिं तर् ा अर्ध्याहन
ू अधिक

बाजारपे ठेसह भारतातील सर्वात मोठ्या वै यक्तिकरण टप्प्यात बदलली. 2011 मध्ये , Myntra
ने शै ली आणि जीवन पद्धती समाविष्ट करण्यासाठी आपला निर्दे शांक वाढवला आणि

वै यक्तिकरणापासून दरू गे ले. या ब्रँड्सच्या अलीकडील स्टॉकची विस्तृ त विविधता वितरीत

करण्यासाठी Myntra ने विविध प्रसिद्ध ब्रँडशी करार केला आहे . Myntra ने 2012 पर्यं त
350 भारतीय आणि आं तरराष्ट् रीय ब्रँड्सच्या वस्तू ऑफर केल्या. Myntra ने त्याचप्रमाणे

पु रुष आणि महिलांसाठी सहज कपडे घातले होते . साइटने फास्ट् रॅक घड्याळे आणि बीइं ग ह्युमन

या ब्रँडचे डिस्पॅ च पाहिले . मे 2014 मध्ये , Myntra.com ने Flipkart सोबत एकत्रित

केले आणि Amazon सोबत लढा दिला ज्याने जून 2013 मध्ये भारतीय बाजारपे ठेत प्रवे श

केला आणि फ्यूचर ग्रुप, आदित्य बिर्ला ग्रुप आणि रिलायन्स रिटे ल सारख्या इतर ऑफलाइन

रिटे लर्सला विरोध केला. 2014 मध्ये , Myntra च्या पोर्टफोलिओमध्ये सु मारे 1,50,000
निकालांचा समावे श होता. जगभरातील 1000 ू अधिक ब्रँड्स ते डिझायनर ब्रँड आणि
हन

भारतात सु मारे 9000 पिन कोडचे प्रसार क्षे तर् .

फोन जे पूर्णपणे स्मार्ट फोनमध्ये का भटकले आहे त या सं दर्भात एक कल्पनीय विचार प्रक्रिया

असू शकते . साधक/बाधक-स्मार्ट फोन ऍप्लिकेशनमधील रहदारी एका वर्षाच्या कालावधीत

सु मारे शून्य ते 70% पर्यं त विकसित झाली असे ल परं तु याचा अर्थ असा नाही की डे स्कटॉप

रहदारी कमी झाली आहे . त्यामु ळे मोबाईल अ‍ॅक्टिव्हिटी खरोखरच वे गाने विकसित होत असली

तरी, डे स्कटॉप ट् रॅफिक विस्तारित न झाल्यास स्थिर राहण्याची शक्यता आहे . Myntra ने या
हालचालीचे स्पष्टीकरण दे ण्याचे ठरवले ले दुसरे खरे कारण म्हणजे से ल फोन ग्राहकांसाठी अधिक

सानु कूलित प्रकरण ऑफर करण्याची क्षमता आहे .

मूल्य विधान

5
Myntra चे मूल्य प्रस्ताव ग्राहकांना ऑनलाइन फॅशन आणि जीवनशै ली उत्पादने खरे दी

करण्याची शक्ती आणि सु लभता दे ण्याभोवती फिरते . हं गामातील सर्वात मोठे उत्पादन कॅटलॉग,

100% अस्सल उत्पादने , कॅश ऑन डिलिव्हरी आणि 30 दिवसांचे रिटर्न पॉलिसी यासारख्या

ऑफरमु ळे Myntra हे दे शातील पसं तीचे शॉपिं ग डे स्टिने शन बनले आहे . तु मच्यासाठी

ऑनलाइन खरे दी सु लभ करण्यासाठी, तु मच्या प्रश्नांची २४ x ७ उत्तरे दे ण्यासाठी समर्पित

ग्राहक कने क्ट टीम स्टँ डबायवर आहे .

मिशन : फॅशन आणि जीवनशै लीचे लोकशाहीकरण करण्यासाठी तं तर् ज्ञानाचा वापर करा आणि

लोकांना चां गले दिसण्यात मदत करा. Myntra हे गु णवत्ते चे, श्रेणीबद्ध नसले ले आणि मजे दार
कार्यस्थळ आहे . आमच्या कर्मचार्‍यांना उच्च प्रमाणात मालकी आणि जबाबदारीने सशक्त केले

आहे .

दृष्टी : जगाला अधिक स्टायलिश, रं गीबे रंगी आणि आनं दी ठिकाण बनवण्यासाठी.

जाहिराती -

myntra.com द्वारे ऑफर केले ले अनन्य फायदे वास्तविक जीवनातील खरे दीवर ट् रान्स्पोज
करणे आणि प्रेक्षकांना या क्षे तर् ात काय आहे याच्या सकारात्मक गोष्टींबद्दल शिक्षित आणि

मोहित करणे हे जाहिरातींसाठी आव्हान आहे . ब्रँडबद्दल जागरुकता पसरवण्यासाठी आणि एका
बॅ नरखाली किरकोळ विक् री होत असले ल्या राष्ट् रीय आणि आं तरराष्ट् रीय ब्रँड्सचे प्रदर्शन

दर्शविण्यासाठी त्यांनी अलीकडे च “ऑनलाइन खरे दी करा” नावाची मै दानी मोहीम हाती घे तली.

6
मिं तर् ा अलीकडे टे लिव्हिजन कमर्शिअल घे ऊन आली आहे जी अबव्ह-द-लाइन जाहिरात आहे .

“रिअल लाइफ में ऐसा होता है क्या ?” ही थीम असले ली पहिली TVC जाहिरात Taproot
India ने तयार केली होती. मोफत होम डिलिव्हरी, कॅश ऑन डिलिव्हरी आणि ३० दिवसांचे

रिटर्न पॉलिसी यासारखे ऑनलाइन शॉपिं गचे विविध फायदे हायलाइट करणे . Myntra ने

जागरूकता निर्माण करण्यासाठी OOH (घराबाहे र) मोहीम दे खील चालवली.

ऑनलाइन जाहिरातींचे फायदे

7
.1 खर्च

इले क्ट् रॉनिक कम्यु निकेशनच्या कमी खर्चामु ळे ऑफलाइन जाहिरातींच्या तु लने त ऑनलाइन

जाहिराती प्रदर्शित करण्याचा खर्च कमी होतो. ऑनलाइन जाहिराती, आणि विशे षतः सोशल

मीडिया, जाहिरातदारांना मोठ्या प्रस्थापित समु दायांमध्ये गु ं तण्यासाठी कमी किमतीचे साधन

प्रदान करते . ऑनलाइन जाहिराती इतर माध्यमांपेक्षा चां गले परतावा दे तात. ऑनलाइन

जाहिरात दर जाहिरात आकार, जाहिरात स्थान, जाहिरात कार्यप्रदर्शन आणि बाजारपे ठेतील

मागणी यां च्या सं योजनाद्वारे से ट केले जातात.

2 मापनक्षमता

ऑनलाइन जाहिरातदार त्यां च्या जाहिरातींच्या परिणामकारकते वर डे टा सं कलित करू शकतात,

जसे की सं भाव्य प्रेक्षकांचा आकार किंवा वास्तविक प्रेक्षकांचा प्रतिसाद, अभ्यागत त्यां च्या

जाहिरातीपर्यं त कसा पोहोचला, जाहिरातीमु ळे विक् री झाली की नाही आणि जाहिरात

प्रत्यक्षात अभ्यागतां च्या दृश्यात लोड झाली की नाही. हे ऑनलाइन जाहिरातदारांना त्यां च्या

जाहिरात मोहिमांमध्ये कालांतराने सु धारणा करण्यास मदत करते .

3 स्वरूपन

जाहिरातदारांकडे त्यांचे प्रचारात्मक सं देश सादर करण्याचे विविध मार्ग आहे त, ज्यामध्ये

प्रतिमा, व्हिडिओ, ऑडिओ आणि लिं क्स पोहोचवण्याची क्षमता समाविष्ट आहे . अने क

ऑफलाइन जाहिरातींच्या विपरीत, ऑनलाइन जाहिराती दे खील परस्परसं वादी असू शकतात.

उदाहरणार्थ, काही जाहिराती वापरकर्त्यांना प्रश्न इनपु ट करू दे तात किंवा वापरकर्त्यांना सोशल

मीडियावर जाहिरातदाराचे अनु सरण करू दे तात. ऑनलाइन जाहिराती अगदी गे म समाविष्ट करू

शकतात.

4 लक्ष्यीकरण

8
प्रकाशक जाहिरातदारांना लक्ष्यित जाहिरातींसाठी सानु कूल करण्यायोग्य आणि अरुं द बाजार

विभागांपर्यं त पोहोचण्याची क्षमता दे ऊ शकतात. ऑनलाइन जाहिराती वापरकर्त्याच्या

भूगोलाशी सं बंधित जाहिराती प्रदर्शित करण्यासाठी भू-लक्ष्यीकरण वापरू शकतात.

वापरकर्त्याच्या मागील प्राधान्यां च्या आधारावर जाहिरातदार प्रत्ये क वै यक्तिक जाहिरात

विशिष्ट वापरकर्त्यासाठी सानु कूलित करू शकतात. अवां छित पु नरावृ त्ती होणारे एक्सपोजर कमी
करण्यासाठी आणि एक्सपोजर दरम्यान पु रेसा वे ळ अं तर दे ण्यासाठी अभ्यागताने आधीच विशिष्ट

जाहिरात पाहिली आहे की नाही हे जाहिरातदार दे खील ट् रॅक करू शकतात.

5 गती

एकदा जाहिरात डिझाइन पूर्ण झाल्यानं तर, ऑनलाइन जाहिराती त्वरित तै नात केल्या जाऊ

शकतात. ऑनलाइन जाहिरातींचे वितरण प्रकाशकाच्या प्रकाशन वे ळापत्रकाशी जोडले जाणे

आवश्यक नाही. शिवाय, ऑनलाइन जाहिरातदार त्यां च्या ऑफलाइन समकक्षांपेक्षा अधिक

वे गाने जाहिरात कॉपी सु धारू किंवा बदलू शकतात.

6 कव्हरे ज

ऑनलाइन जाहिराती जवळजवळ प्रत्ये क जागतिक बाजारपे ठेत पोहोचू शकतात आणि

ऑनलाइन जाहिराती ऑफलाइन विक् रीवर प्रभाव टाकतात.

7. वितरण आणि लवचिकता

इं टरने ट जाहिरात दिवसाचे 24 तास, आठवड्याचे 7 दिवस आणि महिन्याचे 31 दिवस वितरीत
केली जाते .

.8 ट्रॅकिं ग

विपणक वापरकर्ते त्यां च्या ब्रँडशी कसे सं वाद साधतात आणि त्यां च्या सध्याच्या रीतिरिवाज

आणि सं भाव्यते साठी काय स्वारस्य आहे ते मिळवू शकतात.

9
प्रमोशन

 जाहिरात शब्द: जाहिरात शब्द म्हणजे सर्च इं जिनवरील Google जाहिराती, जे व्हा

लोक कोणत्याही उत्पादनाशी सं बंधित कीवर्ड शोधतात ते व्हा ते दिसतात. त्यांनी न

वापरले ले मार्के ट टॅ प करण्यासाठी त्यां च्या उत्पादनां शी सं बंधित विविध वे बसाइट् सवर

जाहिरात स्लॉट खरे दी केले आहे त. उदाहरणार्थ फेसबु क आणि इं कफ् रूट. सु रुवातीला
ऑनलाइन वे बसाइट् स त्यां च्या जाहिराती ऑनलाइन बं द करतात जे बजे टमध्ये कमी

आणि प्रभाव जास्त असतात.

 SEM (सर्च इं जिन मार्के टिं ग): Myntra त्यांचे सर्व भांडवल जाहिरात शब्दां वर

गु ं तवल्यास दिवाळखोर होईल. SEM ही अशी प्रक्रिया आहे ज्याद्वारे वे बसाइटला

शोध इं जिनवर रहदारी किंवा दृश्यमानता मिळते . Myntra ले ख आणि लिं क

एक्सचें जे सद्वारे SEM करत आहे ; ते अतिशय तां त्रिक स्वरूपाचे असतात आणि त्यांना
अने कदा तज्ञांची आवश्यकता असते . Myntra ने Style mynt ब्लॉग विकसित केला
आहे ज्यामध्ये त्यांनी ग्राहकांना त्यां च्या उत्पादनां च्या श्रेणीद्वारे हं गामातील नवीनतम

फॅशन शै ली प्रदान केल्या आहे त.

 लिं क एक्सचें ज ही एक प्रभावी इं टरने ट मार्के टिं ग प्रणाली आहे जी तु मच्या वे बसाइटवर

रहदारी वाढवणे सोपे करते . वाढत्या दुव्याच्या लोकप्रियते सह शोध इं जिन रँ किंगमध्ये
वाढ होते आणि जर ते कार्यक्षमते ने चॅ ने ल केले गे ले तर ते कंपनीसाठी रोख गाय बनू

शकते . हे कंपनीला थे ट रहदारी मिळवून दे ते, इतर वे बसाइट आणि शोध इं जिन
ऑप्टिमायझे शनशी सं बंध निर्माण करण्यात मदत करते

 सवलत आणि कू पनद्वारे ग्राहकांना आकर्षित करण्यासाठी प्रमोशन कोड बनवले गे ले

आहे त.

 ऑनलाइन ते टे ली: वाढत्या रोख प्रवाह आणि IPO निधीसह, Myntra ने Tele
Vision Commercials आणले आणि ते मै दानी प्रचार, ई-मे ल, होर्डिं ग प्ले समें ट

आणि क् रॉस प्रचाराद्वारे व्हायरल जाहिराती करत आहे त.

फाऊंडे शन पासूनचा प्रवास – द लॉन्च

10
 मिं तर् ा चा प्रवास २००७ पासून सु रु झाला जे व्हा श्री मु केश बन्सल विनीत सक्से ना आणि

आशु तोष लावनिया सोबत इरास्मिक व्हें चर फंडने बॅ कअप घे तला . त्यांनी भारतातील पहिले

ई-कॉमर्स B2B फॅशन स्टोअर उघडले . सु रुवातीला त्यांनी B2B प्लॅ टफॉर्मवर काम केले .

Myntra हे 2010 पर्यं त टी-शर्ट , माउस पॅ ड, मग आणि इतर सामान्य उत्पादनांसह

वै यक्तिकृत भे टवस्तूंसाठी एक स्टॉप सोल्यूशन होते .

 2011 मध्ये , Myntra ने वै यक्तिक उत्पादनांमधून जीवनशै ली विभागाकडे वळवण्याचा

निर्णय घे तला. हे ते वर्ष आहे जे व्हा त्यांनी त्यां च्या प्लॅ टफॉर्मवर बीइं ग ह्युमन आणि फास्ट् रॅक

घड्याळे सारखे ब्रँड लॉन्च केले . ऑनलाइन प्लॅ टफॉर्मवर फॅशन जगतात त्यांची कठोर

भूमिका याने चिन्हां कित केली.

 2012 मध्ये , भारतातील 350 ब्रँड्समधून फॅशन घटक ऑफर करण्याची नोंद केली गे ली

आणि मोठ्या प्रमाणावर आं तरराष्ट् रीय ब्रँड मिळवणारे ते पहिले होते .

 Flipkart ने त्यांची कंपनी ताब्यात घे तल्याने 2014 हे त्यां च्यासाठी परिवर्तनाचे वर्ष

राहिले . भारतातील एकू ण 9000 पिन कोडचे कव्हरे ज नोंदवले आहे , 1000 ब्रँड्स त्यांचे

कार्यरत भागीदार आहे त. 2015 मध्ये , त्यांनी त्यां च्या ऑनलाइन पोर्टफोलिओमध्ये

150000 उत्पादनांचा समावे श केला आहे .

 बदल अपरिहार्य आहे आणि हा बदल स्वीकारल्यामु ळे मिं ट्राचे स्थिर यश मार्के टमध्ये राहिले .

2015 मध्ये , ते मोबाइल वापरकर्त्यांसाठी अॅप मोडवर गे ले. सु रुवातीच्या सं शोधन आणि

सर्वेक्षणातून, त्यांना आढळले की 90 टक्के वापरकर्ते मोबाइल प्लॅ टफॉर्म वापरत आहे त.

Myntra निर्णयापर्यं त पोहोचली आणि प्रचं ड यश मिळवण्यासाठी ते लागू केले . 2015 हे

वर्ष दे खील आहे जे व्हा Myntra ने बं गलोर स्थित मोबाईल अॅप फर्म - Native5 विकत
घे तली. या सं पादनामु ळे भारतीय बाजारपे ठेत त्यांची ऑनलाइन उपस्थिती मोठ्या प्रमाणात

वाढली.

 2016 मध्ये Myntra ने त्याचे प्रतिस्पर्धी फॅशन प्लॅ टफॉर्म, Jabong.com विकत

घे तले आणि भारतातील ऑनलाइन फॅशन जगतात आपले वर्चस्व प्रस्थापित केले . 2017 हे

11
 आणखी एक वर्ष आहे जे व्हा Myntra ने वस्त्रोद्योग मं तर् ालयाशी भागीदारी करून

बाजारपे ठेत आपली उपस्थिती सिद्ध केली. या भागीदारीमु ळे त्यांनी भारतातील ऑनलाइन

प्लॅ टफॉर्मवर हातमाग उद्योगाला प्रोत्साहन दे ण्यास सु रुवात केली.

Myntra चे मार्के टिं ग स्ट्रॅटेजी ज्यामुळे त्यांना प्रचंड यश मिळाले

• 2007 मध्ये काही IIT उत्तीर्ण झाले ल्या पदवीधरांनी Myntra ची स्थापना केली आहे .

ई-कॉमर्स प्लॅ टफॉर्मवर काम करणारी ही भारतातील पहिली कंपनी नव्हती. त्यामु ळे स्पर्धा

जास्त होती. त्यांनी यश मिळवून दिले ली रणनीती हे त्यांचे विपणन मिश्रण होते . त्यांनी

कपडे आणि फॅशनच्या कोनाड्यावर काम केले . हळु हळू त्यांनी त्याच सर्व विभागांचा समावे श

केला आणि सर्व जीवनशै लीच्या वस्तूंचे पूर्ण कव्हरे ज तयार केले . 2014 पर्यं त त्यांना

भारतीय बाजारपे ठेत एक ब्रँड बनवले .

• तं तर् ज्ञान हे आणखी एक उत्तम क्षे तर् आहे ज्यावर Myntra ने काम केले आहे . सु रुवातीला

ऑनलाइन प्लॅ टफॉर्मवर सु रुवात करून, त्यांनी तं तर् ज्ञानासह स्वतःला अपग्रेड करणे सु रू

ठे वले . वापरकर्त्यांचा कल समजून घे ऊन त्यांनी मोबाईल अॅपच्या आवृ त्तीवर वे गाने स्विच

केले . 2016 पर्यं त त्याने आपल्या प्रतिस्पर्ध्यांना मोठा दिलासा दिला.

• Myntra साठी दे खील लॉजिस्टिक हे प्रमु ख यशाचे क्षे तर् होते . त्यांनी भारतातील सु मारे

9000 पिन कोड कव्हर करण्यासाठी झपाट्याने विस्तार केला आणि त्यामु ळे त्यां च्या

प्रतिस्पर्ध्यांमध्ये खळबळ उडाली. ई-कॉमर्स प्लॅ टफॉर्मवरून प्रत्यक्ष खरे दी आणि खरे दी

यामधील अं तर अत्यं त पोषित लॉजिस्टिकद्वारे कमी केले जाऊ शकते . भारतातील फॅशन

जगतात आपले वर्चस्व टिकवून ठे वण्यासाठी Myntra ने याची खात्री केली.

• प्रमोशनच्या बाबतीत, Myntra ने त्याच्या यशासाठी कोणते ही व्यासपीठ सोडले नाही.

मात्र, त्यांचा दृष्टिकोन इतर स्पर्धकांसारखा नव्हता. सोशल ने टवर्क मार्के टिं गमध्ये

त्यां च्याद्वारे प्रत्ये क वे ळी एक परिपूर्ण धोरण विणले गे ले आहे . Facebook, YouTube

आणि Twitter वर मार्के टिं गवर लक्ष केंद्रित करण्यात आले होते परं तु वापरकर्त्यांना त्रास

12
 दे ण्यासाठी कठोर केले गे ले नाही. प्रत्ये क क्षणी वापरकर्त्यांपर्यं त पोहोचण्यासाठी सोल्यु शन

प्रदान करण्याची वृ त्ती कायम ठे वण्यात आली आहे . बहुते क वे ळा, त्यांची जाहिरात रणनीती

मु ख्य सक्षमते वर लक्ष्यित राहिली. त्यांनी स्पर्धकां वर ताबा मिळवला - आणि त्याद्वारे त्यांचे

शै ली विधान ठळकपणे मांडले .

उत्पादने

Myntra ने Nike, Reebok, Puma, Adidas, Lee, Converse, Lotto,

FIFA, John Miller, Indigo Nation इत्यादी सारख्या भारतातील टॉप फॅशन आणि

लाइफस्टाइल ब्रँडशी करार केला आहे .

या ब्रँड्सच्या चालू हं गामातील मालाची विस्तृ त श्रेणी ऑफर करण्यासाठी Myntra सध्या

200 हनू अधिक भारतीय आणि आं तरराष्ट् रीय ब्रँड्सची उत्पादने ऑफर करते . यामध्ये धावणे ,
टे निस, फुटबॉल, बास्केटबॉल आणि फिटने ससाठी शूजसह जगप्रसिद्ध उद्योगातील ने त्यां च्या

कॅज्यु अल पादत्राणांचा समावे श आहे .

कॅटवॉक, कार्लटन लं डन आणि रे ड टे प ये थील महिलांसाठी कॅज्यु अल आणि ड्रेसी पादत्राणे

दे खील आहे त.

ई-बिझने स म्हणजे काय

ई-व्यवसाय (किंवा इले क्ट् रॉनिक व्यवसाय) हा तु मचा व्यवसाय चालवण्यासाठी इं टरने ट वापरून

वर्णन करण्यासाठी वापरला जाणारा शब्द आहे . ई-व्यवसाय हा जगभरातील व्यवसायाचा फक्त

एक अं श दर्शवतो, परं तु सर्वात वे गाने वाढणाऱ्या क्षे तर् ांपैकी एक आहे आणि उद्योजकांना बाजारात

प्रवे श करण्याच्या उत्कृष्ट सं धी प्रदान करतो.

ऐतिहासिक अर्थाने , 1990 च्या दशकात ई-व्यवसायाच्या वाढीसह इं टरने ट हा व्यवसाय

करण्याचा तु लने ने नवीन मार्ग आहे . इं टरने ट ग्राहकांना व्यवसायां शी सं वाद साधण्यासाठी
वाढत्या प्रमाणात मार्ग प्रदान करते आणि जगभरातील खरे दी आणि विक् री अधिक स्पर्धात्मक

13
बनवते . जागतिकीकरणाच्या दरावर इं टरने टचा लक्षणीय परिणाम झाला आहे , ज्यामु ळे अं तराने
विभक्त केले ले लोक आणि सं स्था यांना एकमे कां शी सं वाद साधणे आणि सं वाद साधणे सोपे झाले

आहे .

ई कॉमर्समध्ये खालील गु णधर्मांचा विचार केला जातो:-

दोन कॉम्प्यु टर ऍप्लिकेशन्स (ऍप्लिकेशन टू ऍप्लिकेशन) किंवा कॉम्प्यु टर वापरणाऱ्या

व्यक्तीमध्ये थे ट इले क्ट् रॉनिक सं वाद.

परस्परसं वादामध्ये विशिष्ट व्यवहार किंवा व्यवहाराचा भाग पूर्ण करणे समाविष्ट असते

व्यवहार दोन व्यवसाय (B2B) किंवा व्यवसाय आणि ग्राहक (B2C) यां च्यातील एं टरप्राइझ

सीमा ओलांडतो.

व्यवहाराचे दोन मार्ग:-

खरे दीदार/विक् रे ता व्यवहार

उत्पादक/ग्राहक व्यवहार

ईआरपी प्रणाली

ईआरपी- एं टरप्राइज रिसोर्स

प्लॅ निंग सिस्टम
एफआरएम- फायनान्स रिसोर्स
मॅ ने जमें ट
एससीएम- सप्लाय चे न

मॅ ने जमें ट एचआरएम-ह्युमन
रिसोर्स मॅ ने जमें ट
CRM-ग्राहक सं बंध
व्यवस्थापन
MRP-उत्पादन सं साधन
नियोजन

14
ईआरपी प्रणालीची रचना

एं टरप्राइझ रिसोर्स प्लॅ निंग (ERP) सिस्टीममध्ये विविध मॉड्यूल असतात. त्यामु ळे कंपनी

ठरवू शकते की त्यांना कोणते मॉड्यूल आवश्यक आहे त आणि फक्त ते मिळवू शकतात, ते सर्व

खरे दी करण्याची आवश्यकता नाही, आज बाजारात असले ल्या ईआरपी सिस्टममध्ये समान मु ख्य

सं रचना आहे , जी आकृतीमध्ये पारं पारिकपणे प्रणाली दर्शविली आहे , खालीलपै की तीन

समाकलित करणे आवश्यक आहे . ईआरपी गटाशी सं बंधित कोर मॉड्यूल; उत्पादन, वितरण,

वित्त आणि मानवी सं साधने . मध्यवर्ती डे टाबे समधील ईआरपी सिस्टमच्या केंद्रस्थानी जे विविध

‍ ा ऍप्लिकेशनच्या मालिकेत ते काढते आणि फीड करते . एकल

कंपनीच्या कार्यास समर्थन दे णार्य

ू व्यवसायात माहितीचा प्रवाह सु व्यवस्थित होतो.

डे टाबे स वापरल्याने सं पर्ण

ग्राहक सं बंध व्यवस्थापन

CRM (ग्राहक सं बंध व्यवस्थापन) ही पद्धती, सॉफ्टवे अर आणि सामान्यत: इं टरने ट

क्षमतांसाठी एक माहिती उद्योग सं ज्ञा आहे जी एखाद्या एं टरप्राइझला सं घटित पद्धतीने ग्राहक

सं बंध व्यवस्थापित करण्यात मदत करते .

15
OLC:

सध्या Myntra 2-3 ऱ्या टप्प्यात आहे . कारण प्रक्रिया अजूनही

प्रगतीपथावर आहे त. प्रक्रिया सु धारणा प्रक्रिया राबविण्यात ये त
आहे . उदा. मिं तर् ा ने अलीकडे च व्हर्च्युअल फिटिं ग रूम टे क्नॉलॉजीचा
डे व्हलपर आणि सप्टें बर 2012 पासून TC डिस्रप्ट फायनलिस्ट Fitquette
विकत घे तला. अधिक फॅशन खरे दी ऑनलाइन करण्यासाठी Fitiquett चे
मु ख्य उत्पादन त्याच्या किरकोळ साइटवर वापरण्याचा मानस आहे .
शिवाय, सं पादन जोरात सु रू आहे . Myntra द्वारे अलीकडे च 2 अधिग्रहण
केले गे ले आहे त- नोव्हें बर 2012 मध्ये जे व्हा त्याने न्यूयॉर्क स्थित
Exclusively.in विकत घे तले , ज्यात शे र सिं ग असे खाजगी ले बल आहे .
सर्वात अलीकडील म्हणजे फिटिकेट- एक आभासी फिटिं ग रूम.

आकृती -OLC

SWOT विश्ले षण

सामर्थ्य:

16
  इं टरने टद्वारे बाजारपे ठेत से वा दे ण्यासाठी कमी पायाभूत सु विधांची
आवश्यकता असते .
 समर्पित गोदामांमधून कमी किमतीत जलद वितरण.
 व्हें चर कॅपिटलिस्ट द्वारे निधी पु रविले ल्या चां गल्या पायाभूत
सु विधा असणे जे पु रे से आहे
 दे शाच्या कोणत्याही भागात पोहोचा.
 24 तास कॉल सें टर तै नात करून बॅ क एं ड से वां द्वारे समर्पित ग्राहक
से वा.
 तत्सम से वा दे णार्‍या जवळच्या प्रतिस्पर्ध्याकडून कमी किंमत ऑफर
करा .

अशक्तपणा:

 दे शात इं टरने टचा फारसा प्रवे श नाही.

 भारतात खे ळांना फारसे गां भीर्याने घे तले जात नाही.
 ग्राहकांना खरे दी करण्यापूर्वी उत्पादनाचा अनु भव घे णे ने हमीच
आवडते .
 उत्पादनाच्या वितरणाबाबत प्रथम ग्राहकांचा विश्वास जिं कला
पाहिजे

सं धी:

17
  न वापरले ले विपणन प्लॅ टफॉर्म.

 फॅशन आणि जीवनशै लीकडे भारतीयांची आवड वाढणे .

 पु रवठादारां शी थे ट व्यवहार जे दे शात चां गले मार्जिन दे तात .

धमक्या

 स्पर्धा सु लभ करा

 सरकारी नियम.

 तं तर् ज्ञानाचा बिघाड, हॅ किंग.

 तृ तीय पक्ष लॉजिस्टिक कंपनीशी सं बंध

प्रकरण -3

डे टा विश्ले षण आणि व्याख्या

तक्ता क् रमांक १:

18
 उत्तरदात्यांचे वय दर्शविणारी सारणी:

प्रतिसादकर्त्यांची संख्या
वय
नाही टक्केवारी

18 च्या खाली १५ 30

18-30 वर्षे 13 २६

30-49 वर्षे 12 २४

50 वर्षांपेक्षा जास्त 10 20

एकू ण 50 100

120

100

80

60 no of respondents
percentage
40

20

0
below 18 18-30 years 30-49 years above 50 total
years

अर्थ: वरील आले खावरून असे दिसून आले आहे की 30% उत्तरदाते 18
वर्षांपेक्षा कमी आहे त, 26% 18 आणि 30, 24% 30-49, 20% 50

19
वर्षांपेक्षा जास्त आहे त. याचा अर्थ बहुसं ख्य लोक 18 वर्षांपेक्षा कमी
आहे त.

तक्ता क् रमांक 2:

प्रतिसादकर्त्यांची शै क्षणिक पार्श्वभूमी दर्शविणारी तक्ता

शै क्षणिक प्रतिसादक
पार्श्वभूमी र्त्यांची संख्या टक्केवारी

मॅ ट्रिक नसले ले 4 8

मॅ ट्रिक 11 22

पदवी २४ ४८

पदव्यु त्तर 11 22

एकू ण 50 100

100
90
80
70
60
50
40
no of respondent
30 percentage
20
10
0
percentage
e
ulat at
e
n no of respondent
ric cul tio d l
at rt i
u a ate ta
n -m m
a ad du to 20
no gr gra
st
po
व्याख्या : वरील आले खावरून हे स्पष्ट होते की 8% उत्तरदाते नॉन-
मॅ ट्रिक्यु ले ट, 22% मॅ ट्रिक, 48% पदवीधर आणि 22% पोस्ट
ग्रॅज्यु एट आहे त. याचा अर्थ बहुसं ख्य लोक पदवीधर झाले ले लोक आहे त
म्हणजे ४८%

तक्ता क् रमांक 3:

उत्तरदात्यांचा व्यवसाय दर्शविणारा तक्ता

प्रतिसादकर्त्यांची संख्या
व्यवसाय नाही टक्केवारी

व्यवसाय ९ १८

से वा 11 22

विद्यार्थी 23 ४६

इतर ७ 14

एकू ण 50 100

21
 100
90
80
70
60
50
no of respondents
40 percentage
30
20
10
0
percentage
business
service no of respondents
student
others
total

अर्थ : वरील आले खावरून हे स्पष्ट होते की 18% प्रतिसादकर्ते व्यापारी

आहे त, 22% से वा दे णारे आहे त, 46% विद्यार्थी आहे त आणि 14%
त्यां च्या व्यतिरिक्त इतर आहे त. याचा अर्थ बहुसं ख्य प्रतिसादकर्ते
विद्यार्थी आहे त

तक्ता क् रमांक 4:

प्रतिवादीचे लिं ग दर्शविणारी तक्ता

प्रतिसादक
र्त्यांची
लिंग संख्या नाही टक्केवारी

22
 पु रुष 14 २८

स्त्री ३६ ७२

एकू ण 50 100

100
90
80
70
60
50 no of respondents
percentage
40
30
20
10
0
male female total

अर्थ : वरील आले खावरून हे स्पष्ट होते की, 28% प्रतिसादकर्ते पु रुष
आणि 72% लोक महिला आहे त. याचा अर्थ बहुसं ख्य महिलांकडे
जाते .

23
तक्ता- 5.

जाहिरातींना अधिक प्रभावी बनवणारे घटक

व्याख्या:

24
 जाहिरातीला अधिक प्रभावी बनवणारा मु ख्य घटक म्हणजे चित्रपट किंवा स्पोर्ट्स स्टार
किंवा कोणत्याही से लिब्रिटीची उपस्थिती. त्याच्या पाठोपाठ मीडिया आणि मथळा. जाहिरात
प्रभावी बनवण्याचा सर्वात महत्त्वाचा मार्ग म्हणजे घोषणा.

तक्ता -6

सर्वात आकर्षक जाहिरात प्रकार

व्याख्या:

25
 सवलत कू पन असले ली ऑनलाइन जाहिरात ही सर्वात आकर्षक
प्रकारची जाहिरात असल्याचे सारणी दाखवते . अतिरिक्त खरे दी आणि
खरे दीसह भे टवस्तू दर्शविणारी जाहिरात त्यानं तर ये ते. शिपिं ग सवलत
दर्शवणारी जाहिरात हा जाहिरातीचा सर्वात कमी आकर्षक प्रकार
आहे .

प्रकरण -3
निष्कर्ष

अभ्यासाचे प्रमु ख निष्कर्ष खालीलप्रमाणे आहे त :

• बहुसं ख्य प्रतिसादकर्ते पु रुष (65%) आहे त जे विवाहित आहे त (66%) आणि 25 ते 35
वर्षे (70%) वयोगटातील आहे त.
• ,
अभ्यासाच्या एकू ण प्रतिसादकर्त्यांपैकी बहुसं ख्य उत्तरदात्यांचे (40.5%) कुटु ं ब आकार चार

इतके आहे .
• असे निदर्शनास आले आहे की बहुसं ख्य प्रतिसादकर्ते (48%) हे पदव्यु त्तर शिक्षणासह पात्र

आहे त .
• सरासरी 52% प्रतिसादकर्ते खाजगी कर्मचारी आहे त.
• बहुतां श उत्तरदात्यांचे (45%) वार्षिक उत्पन्न 3 लाख ते 4 लाख दरम्यान आहे .
• अभ्यासाच्या आधारे , बहुसं ख्य प्रतिसादकर्ते (36.5%) त्यां च्या घरातून इं टरने टवर प्रवे श

करतात .
• ,
तक्त्यावरून असे समजते की बहुसं ख्य प्रतिसादकर्ते (48%) इं टरने टवर प्रवे श करण्यासाठी

दररोज दोन तासांपेक्षा कमी वे ळ घालवत आहे त .

सूचना

26
सं शोधकाने ऑनलाइनद्वारे उत्पादने आणि से वा खरे दी केले ल्या प्रतिसादकर्त्यां शी वै यक्तिक सं पर्क

साधला आहे . विक् रे ते आणि से वा प्रदात्यां द्वारे सु धारण्यासारख्या अने क समस्या असल्या तरी

ऑनलाइन खरे दीबाबत बहुतां श प्रतिसादकर्त्यांचे मत चां गले आहे , असा निष्कर्ष काढण्यात आला

आहे .

या सूचना खालीलप्रमाणे आहे त.

• ऑनलाइन खरे दीसाठी योग्य कायदे नसल्याने निनावी घु सखोरांना रोखण्यासाठी त्यांची

अं मलबजावणी करावी लागणार आहे . हे उत्तरदात्यां शी सं बंधित सु रक्षितता आणि खाजगी

माहिती योग्यरित्या राखण्यात मदत करे ल. त्यामु ळे वे बसाइट डे व्हलपर्स आणि से वा

पु रवठादारांनी या समस्ये वर मात करण्यासाठी आवश्यक पावले उचलली पाहिजे त.

• वे ब आधारित तं तर् ज्ञान सर्जनशील सं कल्पना सु धारित करते जे तं तर् ज्ञान जाणकार

ग्राहकांकडू न प्रतिसाद सु धारे ल. त्यामु ळे कंपन्यांना अशा नवीन तं तर् ज्ञानामध्ये गु ं तवणूक

करावी लागे ल.

• कला, गतिमान आणि परस्परसं वादी तं तर् ां च्या क्षे तर् ात इं टरने टचे वातावरण सु धारावे

लागे ल. ही सु धारणा अधिक व्हिज्यु अल अपील दे ईल.

• विक् रे ते आणि से वा पु रवठादारांनी छुपे शु ल्क टाळावे . त्यामु ळे उत्पादनाच्या किमतीत

होणारी वाढ टाळण्यास मदत होईल.

निष्कर्ष

सर्वकाही सारां शित करून, मिं तर् ाची एक स्पष्ट कथा रे खाटली जाऊ शकते – पहिल्या

दिवसापासून यश! होय, हे केवळ बदलां च्या अनु कूलते मुळेच शक्य झाले आहे . यादृच्छिक आणि

जलद बदलांसाठी ओळखले जाणारे मिं तर् ा भारतातील ई-कॉमर्स प्लॅ टफॉर्मवर एक आयकॉन

राहिले . त्याने वे ळोवे ळी विपणन आणि जाहिरातींमध्ये आपले धोरण बदलले आणि ते थे हुशारीने

27
काम केले . जे व्हा विस्तार त्यां च्या दारावर ठोठावत होता ते व्हा त्याने योग्य वे ळी त्याचे प्लॅ टफॉर्म

B2B वरून B2C मध्ये बदलले . त्यांनी सरकारला, Flipkart सारख्या महाकाय ई-कॉमर्स

प्लॅ टफॉर्मवर भागीदारी करण्यासाठी खिडक्या उघडल्या. त्यांनी विलीनीकरणाची ऑफर दिली

आणि अगदी शे कडो ब्रँड्सना त्यां च्या गॅ लरीचा आकार वाढवण्याची ऑफर दिली.

एका शब्दात, त्यांनी स्वतःला भारतीय बाजारपे ठेतील ई-कॉमर्स फॅशन जगताचे ने ते म्हणून सिद्ध

केले . Myntra हे त्यां च्या स्पष्ट सं देशासह सर्व कंपन्यांसाठी एक उत्तम उदाहरण आहे . चां गले
विणले ले धोरण आणि दृष्टीकोनातील लवचिकता एखाद्या कंपनीला मक्ते दारीमध्ये सहजपणे बदलू

शकते हे ते त्यांना समजू शकतील.

ई-व्यवसाय हा व्यवसाय करण्याचा एक सं पर्ण

ू नवीन आणि फायदे शीर मार्ग दर्शवितो, इच्छे नु सार

सर्व आवश्यकता प्रदान करतो. इं टरने ट हे ऑनलाइन जगाच्या समतु ल्य आहे जे थे सर्व

सं साधनांचा पूर्णपणे वापर केला जात नाही आणि जे थे ग्राहकांना फायदे मिळू शकतात . ये थे
कॉर्पोरेशन त्यां च्या नफ्यात आणखी वाढ करू शकतात आणि वापरकर्त्यांना खरे दीचा ताण न घे ता

इच्छित उत्पादन किंवा से वा सहज मिळू शकते . पूर्वीचे खरे दीचे अनु भव आनं ददायी आणि यशस्वी

झाले तरच ग्राहक परत ये त राहतात. या गु ं तागु ं तीच्या व्यावसायिक जगात, ई-रिटे लिं ग ही एक

जबरदस्त व्यवसाय धोरणात्मक सं कल्पना बने ल. वस्त्रोद्योग आणि वस्त्र उद्योगांसाठी ये त्या
दशकात व्यवसाय प्रक्रिये ची सर्वात फायदे शीर पद्धत

28
 ग्रंथले खन

पु स्तक आणि लेखक

• प्रेसला माहिती सूचना (प्रेस रिलीज क् र. 33/2013)

• इं टरने ट मार्के टिं ग (इं टरने ट मार्के टिं ग अकादमी), ISBN: ९७८-८७-७६८१-८१५-९,

पहिली आवृ त्ती.

• कोटलर फिलिप, केलर आणि केविन ले न, मार्के टिं ग मॅ ने जमें ट (14 वी आवृ त्ती),

(2000 )PearsonEducation, Inc.

• से ठ जगदीश एन आणि अतु ल पार्वतीयार, ग्राहक सं बंध व्यवस्थापन, (2004), सागा
प्रकाशन इं क.
वृ त्तपत्र

• टाइम्स ऑफ इंडिया
• इंडिया टु डे
• व्यवसाय भारत

29
सं केतस्थळ

• http://www.myntra.com/
• http://retail.economictimes.indiatimes.com/news/e-tailing/
myntra-explains-itsone-hour-delivery-management-for-some-e-
commerce-purchases/21950837
 http://www.mxmindia.com/2012/07/well-continue-focus-on-
customer-delightsays-myntras-bansal/

30