społeczny kontekst przesiebiorczości

- istotnym aspektem przedsiębiorczości jest jej społeczny kontekst

*psychologia społeczna bada w jaki sposób rzeczywista, bądź wyobrażona obecność innej
osoby/innych ludzi wywiera wpływ na myśli, uczucia i zachowania

* cechy dobrze skonstruowanej teorii naukowej:

- teoria ma deskryptywną (opisuje)
- posiada wartość eksplanacyjną (wyjaśnia dane zjawisko stawiając hipotezy)
- charakteryzuje się predykcją (zakłada jakiś rezultat)
- spełnia warunek poperowski (dana koncepcja musi być falsyfikowalna)

--------------
- jako ludzie żyjemy w tzw. świecie VUCA (volatility/uncertainty/complexity/ambiguity 
zmienności/niepewności/złożoności/niejednoznaczności)
- zmienny i niepewny = pragniemy poczucia bezpieczeństwa, a bezpieczeństwo to może zapewnić
nam np: obecność lidera
- złożony i niejednoznaczny = dążymy do tego by nasz świat był łatwy i przewidywalny, a tym
samym bezpieczny

- jak odnaleźć się w świecie VUCA 

- przeciwdziałaj zmienności mając wizje (w kontekście planu działania) nie tylko dla siebie, ale też
swoich współpracowników (wizualizacja celu ułatwia jego realizację)
- pozwól na zderzenie niepewności ze zrozumieniem (gdzie przez zrozumienie mamy na myśli
poznanie/zreserchowanie) ponieważ zrozumienie pozwala przewidzieć nam potencjalne zmiany
- na złożoność należy odpowiadać klarownością (w kontekście komunikacji), przykładem takiej
klarowności może być właśnie jasno określony cel
- należy być zwinnym = agility 
 - samoświadomość = świadomość swoich mocnych i słabych stron/refleksja nad naszymi
działaniami/aktywne poszukiwanie informacji zwrotnej na swój temat/praca nad sobą/umiejętność
przyznania się do porażki/otwartość na feedback zarówno ten pozytywny jak i negatywny
* negatywnego feedbacku zawsze udzielamy na osobności, pochwały natomiast mogą być dawane
w grupie
- mental agility = ciekawość świata/zadawanie pytań/dociekanie
przyczyn/kwestionowanie/dostrzeganie niuansów -> osoby takie są w stanie znajdować nieoczywiste
rozwiązania nowych problemów
- people agility = łatwość w nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich i pracy w grupie
- change agility = osoby takie starają się ulepszać samych siebie/szukać nowych perspektyw/są
odporne na presję
- results agility = koncentracjach na wynikach działania/łatwość w adaptowaniu się/chęć
podejmowania wyzwań

- elementy składowe przedsiębiorczości = cechy osoby przedsiębiorczej 

- umiejętność widzenia szans rynkowych (dostrzeganie zapotrzebowania na produkt)
- umiejętność ponoszenia ryzyka (jak również niezałamywania się i nie osiadania na laurach)
- umiejętność kreowania nowej sytuacji dzięki posiadanym już zasobom
- osoba przedsiębiorcza jest osoba aktywną (poznawczo i fizycznie)
- osoba ta charakteryzuje się wrażliwością poznawczą/ jest refleksyjna (w kontekście patrzenia na
sytuację z różnych perspektyw)
- osoba ta jest elastyczna
- osoba ta jest zwinna

==============================
- autorytet 
*w dzisiejszych czasach mamy do czynienia z kryzysem autorytetów -> autorytety są poszukiwane,
ale liderzy w korporacjach nie do końca potrafią nimi być
*Cladini rozdział 6/”40 prac badawczych, które zmieniły oblicze psychologii” (rozdział 40 – „Posłuszni
do końca”)
- autorytet jest schematem poznawczym, czyli strukturą poznawczą (jakąś szufladką, stereotypem
nad którego rozumieniem nie musimy zastanawiać) -> jego cechami charakterystycznymi jest
wiedza/władza/wiarygodność
- autorytet wpisuje się w jakiś znany nam schemat, co uruchamia w nas bezrefleksyjną reakcję
(ułatwia to nasze procesy poznawcze i pozwala lepiej działać w szumie informacyjnym) -> w wypadku
w którym podwładni działają bezrefleksyjnie refleksyjny musi być lider
- posiada władze co prowadzi do lęku
- posiada wiedzę, która wywołuje w nas skąpstwo poznawcze
- wiarygodność natomiast wywołuje potrzebę posiadania racji
*pierwszymi autorytetami w życiu dziecka są jego rodzice (nawet ci, którzy swoje dzieci zaniedbują)
- posiadają władzę i tym samym wzbudzają lęk (to oni dystrybuują kary i nagrody)
- posiadają wiedzę co owocuje skąpstwem poznawczym (ufamy, że to co mówią rodzice jest prawdą)
- wiemy również, że wiedza ta jest wiarygodna co skutkuje potrzebą posiadania racji

- badania nad posłuszeństwem = eksperyment Milgrama 

*w eksperymencie brali udział sami mężczyźni (40)

* ich wykształcenie wahało się pomiędzy szkołą podstawową, a doktoratem
* badani mogli w każdej chwili wycofać się z badania i w dalszym ciągu otrzymać obiecaną zapłatę
- każdy z badanych doszedł do progu 300 V (wtedy zrezygnowało pierwsze 5 osób)
- maksymalny wstrząs elektryczny (450 V) zadało 26 uczestników
- osoby badane mówiły, że odczuwały konflikt pomiędzy swoimi wartościami a nieposłuszeństwem
(czuli się w obowiązku wypełnić powierzone im zadanie) -> mimo, ze wielu z nich w trakcie
eksperymentu odczuwało bardzo silne emocje to i tak aż 26 osób doszło do progu 450 V
* kilka lat temu metodologia eksperymentu Milgrama była mocno krytykowane, nikt nigdy nie
zarzucił mu jednak fałszowania wyników

- jakie czynniki wpływają na to że ulegamy autorytetowi (w eksperymencie, ale również w życiu

zawodowym)
----------------
- sytuacje sprzyjające bezrefleksyjności 

*autorytet musi być świadomy faktu, że wywołuje bezrefleksyjność jeśli chce być dobrym liderem
- umiejętności dobrego lidera ->
- zauważenie każdej osoby z jej motywacją -> odpowiednie zarządzanie
- spójność i wiarygodność -> szef sam jest najlepszym wzorem do naśladowania, jeśli czegoś
wymaga to tylko wtedy gdy wie że sam dałby radę dane zadanie wykonać
- chęć podejmowania nowych wyzwań
- elastyczność -> otwartość na czyjeś pomysły, podchwytywanie i ewentualne modyfikowanie
- burza mózgów -> wyznacznika sprawnie działającej organizacji, w której liczy się każdy kto ma coś
kreatywnego do powiedzenia
- umie słuchać zespołu -> „szef jest mądry mądrością teamu”
- obserwuje i wyciąga wnioski z obserwacji
- w momencie kiedy podwładni nie są traktowani jako współpracownicy może dojść do zjawiska
kapitanozy 
- kapitanoza to zjawisko, które zostało opisane po katastrofie boeinga -> analizy czarnych skrzynek
pokazały, że do katastrofy doszło ponieważ załoga bezrefleksyjnie słuchała wszystkich poleceń
kapitana
- definicja : kapitanoza to bezrefleksyjne przeniesienie kontroli nad sytuacją na osoby uważane za
autorytety
* zjawisko kapitanozy nie występuje jedynie z winy autorytetu, ale też pracowników ( np.
pracownik ubiegający się o awans może zastosować technikę ingrancjacji, które polega nie biernym
komplementowaniu działań lidera, czyli niewykazywaniu jakichkolwiek obiekcji)

- rodzaje podwładnych :
- kameleon = pracownik nie zgłaszający żadnych obiekcji na spotkaniach, który jednocześnie narzeka
w gronie innych pracowników (współpraca nie jest możliwa kiedy nie komunikujemy wprost swoich
obiekcji)
- owca = osoba bezrefleksyjna, która ślepo wykonuje polecenia lidera
- rodzaje liderów:
- żmija = taka osoba wzbudza lęk i tym samym prowokuje u swoich pracowników dwulicowość
- lew = mobilizuje ponadprzeciętnie energię swoich pracowników jednocześnie ograniczając swój
własny osad i inicjatywę (jak lew otoczony stadem lwic) -> lew ma skłonność do mobbingowania
pracowników, co powoduje u nich wypalenie zawodowe
* najbardziej komfortowa sytuacja jest wtedy, gdy team nie boi się wyrażać własnych opinii, a lider
ufa ich pomysłom i stara się wdrażać (po wcześniejszym omówieniu i ewentualnej modyfikacji)
------
- przykład kapitanozy zaobserwowanej w trakcie eksperymentu  eksperyment Charles’a K Hoffin’a z
1966
- badanie polegało na sprawdzeniu bezrefleksyjności pielęgniarek w warunkach naturalnych -> do
pielęgniarki dzwonił lekarz, przedstawiał się a następnie prosił o podanie konkretnego leku
pacjentowi XY -> większość badanych pielęgniarek posłusznie wykonywała zadane polecenie
- taka sytuacja nie powinna, jednak mieć miejsca ponieważ :
- zalecany lek podawać można jedynie po uzyskaniu odpowiedniego polecenia na piśmie
 - zalecana przez lekarza dawka była pięciokrotnie wyższa niżą maksymalnie dozwolona ilość
- dzwoniący lekarz nie pracował w szpitalu (pielęgniarki nie miały prawa znać jego nazwiska)
- mimo, ze te czynniki powinny wytrącić pielęgniarki z bezrefleksyjności to tak się jednak nie działo

---------
- moc ubioru  eksperyment Leonarda Bickmana z 1974
- eksperyment polegał na pozorowaniu codziennych sytuacji i sprawdzaniu jak ubiór uczestników
wpływał na reakcje badanych np. przy parkomacie stał pozorant, któremu zabrakło pieniędzy na bilet
-> w tym samym momencie do badanego, który stał w pobliżu podchodził badacz i prosił badanego
by ten oddał pozorantowi swoje drobne -> gdy badacz miał na sobie zwykłe ubrania to większość
badanych odmawiała oddania sowich pieniędzy, gdy jednak badacz miał na sobie strój policjanta to
jedynie 8% badanych w dalszym ciągu nie przekazała mu swoich pieniędzy
- badania Bickaman wykazały że ubiór wpływa na to jak postrzegają nas inni, ale również jak my sami
siebie postrzegamy (np. ubierając się bardziej profesjonalnie zyskujemy pewność siebie)
- ponadto nasz wygląd jest przesłanką dla innych do generowania naszych cech charaktery -> efekt
anielski i efekt diabelski

======================
- jakie atrybuty uruchamiają schemat autorytetu ? 
- wzrost/dochody/tytuły to przykłady atrybutów uruchamiających schemat autorytetu
- wzrost = większy autorytet przypisujemy osobom wysokim/ po osobach będących autorytetem
spodziewamy się większego wzrostu -> np. badanym pokazano zdjęcie pewnego mężczyzny, ale
każdej grupie powiedziano że pełni on inne stanowisko = osoby, które uważały że patrzą na zdjęcie
profesora podawały wzrost o 6 cm wyższy od osób przekonanych, ze patrzą na studenta
- status majątkowy = ludzie przypisują lepsze cechy (głównie związane z byciem liderem czy lepsza
przedsiębiorczością) osobom z droższym autem -> jest to atrybut, który aktywizuje w nas schemat
autorytetu (jest większa szansa na to, że na światłach otrąbimy tanie auto od tego znacznie
droższego)
- tytuły = przeprowadzono eksperyment, w którym do czasopism naukowych wysłano 12
artykułów o tej samej treści, zmieniano jedynie stopień naukowy ich autorów -> 9 z 12 artykułów nie
przyjęto, ponieważ ich autor był jedynie magistrem

- efekt Stroopa i test Flenkerów 

- efekty te udowadniają, że ludzie podatni są na dystrakcję i bodźce zakłócające -> jak to ma się do
autorytetu ?
- jeśli uruchomiony zostaje schemat autorytetu na skutek działania jakiegoś bodźca to gdy we
wspomnianym bodźcu coś się nie zgadza nasz mózg przestaje działać automatycznie

- budowanie wizerunku autorytetu 

- autorytet miękki i twardy:

- autorytet twardy = rzeczy widoczne gołym okiem

- autorytet miękki = atrybuty, które ni są „widoczne” (np. żeby zobaczyć, że ktoś ma doświadczenie to
musimy zobaczyć go w pracy) -> żeby mówić o autorytecie miękkim trzeba uruchomić spostrzeganie
* władze podkreślamy raczej poprzez rzeczy , które autentycznie posiadamy np. tytuły, szacunek
natomiast zdobywamy poprzez nasze zachowania i osiągnięcia

- blaski i cienie bycia autorytetem 

- bezrefleksyjność, która prowadzi do uległości
- ingracjacja poprzez lizusostwo
- pławienie się w cudzej chwale (ludzie ocieplają swój wizerunek poprzez przyznawanie się do
znajomości z danym autorytetem)
- odpowiedzialność za działania teamu
- szacunek innych
- możliwość wpływania na innych (wpływ społeczny zarówno w swoim pozytywnym jak i negatywnym
aspekcie)

====================
AUTOPREZENTACJA
- kreowania wizerunku poprzez fotografie 
- jako ludzie zawsze będziemy czerpać informację o drugim człowieku z jego wyglądu -> badania
spostrzegania społecznego jednogłośnie pokazują, że kierujemy się wyglądem i nie mamy problemu z
ocenianiem i rangowaniem ludzi na podstawie ich wizerunku
- spostrzeganie kończy się na etapie wnioskowania -> już na samym początku oceniamy czy danej
osoby chcemy unikać czy za nią podążać = spostrzeganie społeczne jest automatyczne i
bezrefleksyjne
* jako psychologowie mamy prawo do oceny innych, ale jesteśmy też zobowiązanie do reflektowania
się i działania świadomie

* wszelkiego rodzaju wskazówki odnośnie autoprezentacji, które znajdujemy w sieci do bzdury = nie
mają poparcia empirycznego

- co na temat autoprezentacji mówi psychologia społeczna 

- jakie czynniki wpływają na nasz odbiór drugiej osoby =

- nie oznacza to, jednak ze komunikacja niewerbalna jest jedynym liczącym się elementem w
autoprezentacji
- Mehrabian w swoim eksperymencie badał reakcje ludzi na niespójność docierających do nich
bodźców ( badani np. oglądali uśmiechnięta twarz, która smutny głosem mówiła neutralną
wiadomość itd. i mieli za zadanie ocenić jak bardzo lubią daną osobę) -> badanie to wykazało, że w
przypadku bodźców niespójnych sympatia była najbardziej określana na podstawie ekspresji
niewerbalnej
* wyniki badań Mehrabiana są często nadinterpretowywane przez ogół społeczny -> ludzie
zapominają że badanie dotyczyło symapti i bodźców niespójnych, a nie samej komunikacji
niewerbalnej

- czy nasza postawa wpływa na nasza pewność siebie ? badania Amy Cubby 
- studenci na początku badania oddawali próbki śliny (w celu zmierzenia poziomu hormonów) a
następnie rozdzielani byli na dwie grupy
- członkowie jednej z grup zostali poproszeni do przyjęcie postawy „dominacji” (wyprostowane plecy,
wypięta klatka piersiowa itd.), a członkowie drugiej o przyjęcie postawy „uległości” (zgarbienie, wzrok
w dół itd.)
- badani pozostawali w danej pozycji przez kilka minut a następnie byli proszeni o wypełnienie
kwestionariusza „jak silny czujesz się w stosunku do…”
- następnie zaproponowano badanym udział w grze losowej, a po otrzymaniu deklaracji znowu
pobrano próbki hormonów

- badaczki doszły do wniosków, ze pozycja ciała wpływa na stężenie hormonów (a co za tym idzie
pozycja „dominacji” wzbudza w nas chęć walki, a pozycja „uległości” chęć ucieczki)
- ale czy na pewno ? -> po czasie okazało się, bowiem że badania Amy Cubby nie replikują się
(niezależne badania nie uzyskiwały istotności statystycznej)
* Cubby i współpracowniczki nie wyłączały z badań przypadków odstających, które ciągnęły wyniki w
górę i dół -> przypadki te odbiegały od wylosowanej próby przez co tworzyły istotną statystycznie
różnicę

- jakie teorie związane z autoprezentacją są aktualnie modne w psychologii 

- schemat spostrzegania społecznego =
- bodziec spostrzegany jako całość składa się z wielu innych „mniejszych” bodźców (np. człowiek
składa się z koloru oczu, włosów, głosu itd.) -> bodźce te integrują się ze sobą i dochodzi do oceny
(podążanie vs unikanie)
*ocenianie jest integralną częścią spostrzegania społeczne
* każdy z etapów tego schematu obarczony jest deformacjami (np. może dojść do błędu na etapie
zauważenia bodźca i integrowania tak jak to jest w przypadku iluzji optycznych)
- spostrzeganie społeczne na przykładzie eksperymentu Solomona Asch’a = eksperyment
„ciepły/zimny” 
- Asch stworzył dwa hipotetyczne modele integrowania informacji ->
- model sumowy = ludzie sumują ze sobą cechy danej osoby i na ich podstawie stawiają ocenę
(jedna cecha nie ma wpływu na percepcje pozostałych)
- model dyfuzyjny = ludzkie cechy nie są oddzielne i tworzą całość naszego charakteru (jedna cecha
ma wpływ na percepcje pozostałych)
- Asch stworzył dwie grupy badawcze i każdej z nich przedstawił ten sam zestaw cech (inteligentny,
zręczny, pracowity, stanowczy, praktyczny, ostrożny) oraz jedną cechę różną (ciepły/zimny)
- następnie poproszono badanych o opisanie osoby, której cechy zostały przedstawione -> badani
znacznie krytyczniej oceniali osobę „zimną” niż „ciepłą”

- zgodnie z hipotezą Ascha okazało się, że nasze cechy tworzą sieć semantyczną w której nie
wszystkie mają równoważną wartość (gdyby tak było na podstawie jednej cechy nie
wnioskowalibyśmy o innych cechach)

- obie grupy poproszono aby z listy antonimów wybrały te określenia, które ich zdaniem bardziej
pasują do opisywanej osoby

- słowa ciepły/zimny ewidentnie wpływały na przypisywanie podanej osobie kolejnych (chociaż efekt
ten nie dotyczył ich wszystkich)
- czy taka specyfika dotyczy tylko słów ciepły/zimny czy może też innych ? -> w kolejnym badaniu
Asch zastąpił te słowa słowami uprzejmy/obcesowy = po zamianie tej w wielu przypadkach różnica
statystyczna zanikła

- Harold Kelley postanowił powtórzyć eksperyment ciepły/zimny, ale na nieco innych zasadach ->
- dwie grupy badanych studentów uczestniczyły w pewnej prelekcji
- prowadzącym był ten sam człowiek (aktor), który w zależności od grupy odgrywał osobę bardziej
ciepłą lub zimną (materiał z zajęć nie ulegał zmianie, prowadzący opowiadał nawet te same żarty)
- każda z grup uprzedzono, ze prowadzący ową prelekcję jest osoba zimną/ciepłą
- pod koniec prelekcji uczestnicy byli proszeni o ocenę przeprowadzonych zajęć (1), a niewielka grupa
obserwujących (którzy nie słyszeli sugestii ciepły/zimny) miała opisać zachowanie studentów w
trakcie zajęć (2)

---------
- autoprezentacja a spostrzeganie społeczne 
* obronność percepcyjna = unikanie/ignorowanie bodźców, które w przeszłości nam zagrażały ->
spostrzeganie społeczne narażone jest na deformacje

- Erving Goffman, uważał że człowiek cały czas znajduje się w teatrze życia codziennego, w którym
granie jakiejś roli jest naturalną i nieuniknioną konsekwencją życia w społeczeństwie
- autoprezentacja to strojenie min czy przybieranie masek ? ->
- strojenie min = ujawniamy pewne cechy, a ukrywamy inne przy jednoczesnym pozostawaniu sobą
- przybieranie masek= udawanie kogoś kim się nie jest
- odpowiedź brzmi: przybieranie min -> jako ludzie staramy się pokazać z jak najlepszej strony i
rzadko udajemy kogoś kim nie jesteśmy

- normy autoprezentacyjne 
* dane normy bardzo mocno osadzone są w danej kulturze (chodź teraz stosunek ten rozluźnia się ze
względu na globalizację)
* w naszym kraju szczególnie silnie przestrzegane są: norma skromności/ norma dotycząca
konsekwencji/ norma uprzejmej uwagi/ normy autoprezentacyjne dotyczące płci