NNS_SMKBTR22

Nadiah Sharif

2.3 Sifat Kimia (Part 4):

Sifat Alkohol
Chemical Properties of Alcohol

1
m/s 90 NNS_SMKBTR22

Sifat Kimia Alkohol

Chemical Properties of Alcohol
• Semua alkohol mempunyai sifat-sifat kimia yang sama kerana kehadiran kumpulan hidroksil, OH
sebagai kumpulan berfungsi.
All alcohols have the same chemical properties due to the presence of hydroxyl group, OH as a functional group.

• Tindak balas kimia yang penting bagi alkohol iaitu:

The important chemical reactions involving alcohols are:

1 2 3
Pembakaran Pengoksidaan Pendehidratan
Combustion Oxidation Dehydration

2
m/s 90 NNS_SMKBTR22

Tindak Balas Pembakaran

Combustion of Alcohol
• Alkohol terbakar dalam bekalan oksigen, 𝑂2 yang berlebihan untuk menghasilkan karbon dioksida,
𝐶𝑂2 dan air, 𝐻2 𝑂.
Alcohol burns in excess oxygen, 𝑂2 to produce carbon dioxide, 𝐶𝑂2 and water, 𝐻2 𝑂.

• Alkohol mudah terbakar dengan nyalaan biru dan tidak menghasilkan jelaga.
Alcohol is flammable and burns with a blue flame without soot.

Contoh:
For example:

• Pembakaran etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 membebaskan kuantiti haba yang banyak.

The combustion of ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 releases large quantities of heat.

• Etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 sesuai digunakan sebagai bahan api untuk roket.

Ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 can be used as fuel for rockets.

3
m/s 91 NNS_SMKBTR22

Tindak Balas Pengoksidaan

Oxidation of Alcohol
● Alkohol dioksidakan untuk membentuk asid karboksilik, siri homolog dengan kumpulan
berfungsi −𝐶𝑂𝑂𝐻 dengan kehadiran agen pengoksidaan yang sesuai.
Alcohol can be oxidised to form carboxylic acids, a homologous series with functional group
−𝐶𝑂𝑂𝐻 in the presence of a
suitable oxidising agent.

4
m/s 91 NNS_SMKBTR22

Tindak Balas Pengoksidaan

Oxidation of Alcohol
● Agen pengoksidaan yang biasa digunakan ialah larutan kalium manganat(VII) berasid, 𝐾𝑀𝑛𝑂4 atau larutan kalium
dikromat(VI) berasid, 𝐾2 𝐶𝑟2 𝑂7 .
Common oxidising agents include acidified potassium manganate(VII), 𝐾𝑀𝑛𝑂4 solution and acidified potassium dichromate(VI),
𝐾2 𝐶𝑟2 𝑂7 solution.

Contoh / Example:
a) Pengoksidaan etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 oleh larutan kalium manganat(VII) berasid, 𝐾𝑀𝑛𝑂4 .
Oxidation of ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 by acidified potassium manganate(VII), 𝐾𝑀𝑛𝑂4 solution.

5
m/s 91 NNS_SMKBTR22

Tindak Balas Pengoksidaan

Oxidation of Alcohol

● Warna ungu larutan kalium manganat(VII) berasid, 𝐾𝑀𝑛𝑂4 dinyahwarnakan dalam tindak balas ini. Warna jingga larutan
kalium dikromat(VI) berasid, 𝐾2 𝐶𝑟2 𝑂7 menjadi hijau apabila bertindak balas dengan etanol. Dalam tindak balas ini, etanol
juga dioksidakan kepada asid etanoik.
The purple colour of acidified potassium manganate(VII), 𝐾𝑀𝑛𝑂4 solution is decolourised in this reaction. The orange colour of
acidified potassium dichromate(VI), 𝐾2 𝐶𝑟2 𝑂7 solution turns green when it reacts with ethanol. In this reaction, ethanol is also
oxidised into ethanoic acid.

6
m/s 91 NNS_SMKBTR22

Tindak Balas Pengoksidaan

Oxidation of Alcohol
b) Pengoksidaan propanol, 𝐶3 𝐻7 𝑂𝐻.

7
m/s 91 NNS_SMKBTR22

Tindak Balas Pendehidratan

Dehydration of Alcohol
• Pendehidratan alkohol melibatkan penyingkiran molekul air daripada setiap molekul
alkohol untuk menghasilkan alkena yang sepadan.
Dehydration of alcohol involves the removal of a water molecule from each alcohol molecule to
produce a corresponding alkene.

• Molekul air disingkirkan apabila wap alkohol dialirkan ke atas mangkin yang telah
dipanaskan dengan kuat seperti serpihan porselin, aluminium oksida, alumina atau asid
sulfurik pekat.
Water molecules are removed from the alcohol when alcohol vapour is flowed over a strongly heated
catalyst, such as porcelain chips, aluminum oxide, alumina or concentrated sulphuric acid.

8
m/s 92 NNS_SMKBTR22

Tindak Balas Pendehidratan

Dehydration of Alcohol
Contoh: Alkena yang terhasil daripada pendehidratan
alkohol mempunyai ciri-ciri yang berikut;
Example: Alkene, produced from the dehydration of alcohol, has
the following characteristics:

i. terbakar dengan nyalaan kuning berjelaga,

burns with yellow sooty flame,

ii. menyahwarnakan warna perang air bromin,

𝐵𝑟2 kepada tanpa warna, dan
decolourises the brown colour of bromine water,
𝐵𝑟2 to colourless,

iii. menyahwarnakan warna ungu larutan kalium

manganat(VII) berasid, 𝐾𝑀𝑛𝑂4 kepada tanpa
warna.
decolourises the purple colour of potassium
manganate(VII), 𝐾𝑀𝑛𝑂4 solution to colourless.

9
m/s 92 NNS_SMKBTR22

Aktiviti Makmal 2C:

Sifat Kimia Etanol
Laboratory Activity 2C: Chemical Properties of Ethanol

10
m/s 92 NNS_SMKBTR22

Sifat Kimia Etanol

Sifat Kimia
Etanol

Chemical Properties of Ethanol

Tujuan: Mengkaji sifat kimia etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻.
Aim: To study the chemical properties of ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻.
Bahan : Etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻, serpihan porselin,wul kaca, larutan kalium dikromat(VI), 𝐾2 𝐶𝑟2 𝑂7 , larutan
Materials: kalium manganat(VII), 𝐾𝑀𝑛𝑂4 , asid sulfurik pekat, 𝐻2 𝑆𝑂4 , kertas litmus biru dan air bromin, 𝐵𝑟2 .
Ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻, porcelain chips, glass wool, potassium dichromate(VI), 𝐾2 𝐶𝑟2 𝑂7 solution, potassium
manganate(VII), 𝐾𝑀𝑛𝑂4 solution, concentrated sulphuric acid, 𝐻2 𝑆𝑂4 , blue litmus paper, bromine water, 𝐵𝑟2 .
Radas : Tabung uji, tabung didih, penyumbat dengan salur penghantar, kaki retort, pemegang tabung
Apparatus: uji, penunu Bunsen, silinder penyukat, penitis dan bikar.
Test tube, boiling tube, boiling tube stopper with delivery tube, retort stand, test tube holder, Bunsen burner,
measuring cylinder, dropper and beaker.

11
m/s 92
Sifat Kimia Etanol
Sifat Kimia
Etanol
Chemical Properties of Ethanol
A. Pengoksidaan etanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯 / Oxidation of Ethanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯.
Prosedur:
Procedure:
1. Masukkan 5 𝑐𝑚3 larutan kalium dikromat(VI),
𝐾2 𝐶𝑟2 𝑂7 ke dalam tabung didih.
Pour 5 𝑐𝑚3of potassium dichromate(VI), 𝐾2 𝐶𝑟2 𝑂7
solution into a boiling tube.
2. Tambahkan 10 titis asid sulfurik pekat,𝐻2 𝑆𝑂4.
Add 10 drops of concentrated sulphuric acid, 𝐻2 𝑆𝑂4.
3. Panaskan larutan dengan perlahan.
Gently heat the solution.
4. Tambahkan 3 𝑐𝑚3 etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 titis demi titis ke
dalam tabung didih.
Add 3 𝑐𝑚3 of ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 drop by drop into the
boiling tube.
NNS_SMKBTR22
5. Tutup tabung didih dengan salur penghantar seperti Rajah 2.13.
Panaskan campuran dengan perlahan sehingga mendidih.
Connect the delivery tube to the boiling tube as shown in
Figure 2.13. Heat the mixture with a gentle flame until the
mixture boils.
6. Kumpulkan hasil penyulingan di dalam tabung uji dan uji
dengan kertas litmus biru.
Collect the distillate in a test tube and test it with the blue
litmus paper.
7. Ulangi langkah 1 hingga 6 dengan menggantikan larutan
kalium dikromat(VI), 𝐾2 𝐶𝑟2 𝑂7 dengan larutan kalium
manganat(VII), 𝐾𝑀𝑛𝑂4 .
Repeat steps 1 to 6 by replacing potassium dichromate(VI), 𝐾2 𝐶𝑟2 𝑂7
solution with potassium manganate(VII), 𝐾𝑀𝑛𝑂4 solution.
12
m/s 93 NNS_SMKBTR22

Sifat Kimia Etanol

Sifat Kimia
Etanol

Chemical Properties of Ethanol

A. Pengoksidaan etanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯 / Oxidation of Ethanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯.

Pemerhatian / Observation:

Ujian ke atas hasil sulingan Pemerhatian

Test on Distillate Observation
Perubahan warna larutan kalium dikromat(VI), 𝑲𝟐 𝑪𝒓𝟐 𝑶𝟕 Jingga ke hijau
Colour change of potassium dichromate(VI), 𝑲𝟐 𝑪𝒓𝟐 𝑶𝟕 solution Orange to green
Perubahan warna larutan kalium manganat(VII), 𝑲𝑴𝒏𝑶𝟒 Ungu ke tidak berwarna
Colour change of potassium manganate(VII), 𝑲𝑴𝒏𝑶𝟒 solution Purple to colourless
Warna hasil penyulingan Tidak berwarna
Colour of distillate Colourless
Bau hasil penyulingan Seperti cuka
Smell of distillate Like vinegar
Kesan ke atas litmus biru Biru ke merah
Effect on blue litmus paper Blue to red

13
m/s 93 NNS_SMKBTR22

Sifat Kimia Etanol

Sifat Kimia
Etanol

Chemical Properties of Ethanol

A. Pengoksidaan etanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯 / Oxidation of Ethanol, 𝑪𝟐𝑯𝟓 𝑶𝑯.

Perbincangan / Discussion:

Soalan Jawapan
Questions Answers
Apakah hasil yang terbentuk dalam tindak balas pengoksidaan etanol, Asid etanoik
𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 ? Ethanoic acid
What is the product formed by the oxidation reaction of ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻?
Namakan agen pengoksidaan yang digunakan dalam eksperimen ini. Larutan kalium dikromat(VI)
Name the oxidising agent used in this experiment. Potassium dichromate(VI) solution

Larutan kalium manganat(VII)

Potassium manganate(VII) solution
Tulis persamaan kimia tindak balas yang berlaku. 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 + 2 𝑂 → 𝐶𝐻3 𝐶𝑂𝑂𝐻 + 𝐻2 𝑂
Write the chemical equation of the reaction that occurs. Etanol Asid etanoik Air

Apakah sifat bagi hasil pengoksidaan alkohol? Berasid

What is the property of the product of alcohol oxidation? Acidic

14
m/s 93 NNS_SMKBTR22

Sifat Kimia Etanol

Sifat Kimia
Etanol

Chemical Properties of Ethanol

A. Pengoksidaan etanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯 / Oxidation of Ethanol, 𝑪𝟐𝑯𝟓 𝑶𝑯.

Kesimpulan / Conclusion:

Pengoksidaan etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 menghasilkan asid etanoik, 𝐶𝐻3 𝐶𝑂𝑂𝐻.

The oxidation of ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 produces ethanoic acid, 𝐶𝐻3 𝐶𝑂𝑂𝐻.

15
m/s 92 NNS_SMKBTR22

Sifat Kimia Etanol

Sifat Kimia
Etanol

Chemical Properties of Ethanol

B. Pendehidratan Etanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯 / Dehydration of Ethanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯.
Prosedur: 1. Masukkan wul kaca di dalam tabung didih. 5. Kumpulkan gas yang dibebaskan di dalam dua tabung uji seperti
Procedure: Place the glass wool in a boiling tube. Rajah 2.14.
Collect two test tubes of the gas released, as shown in Figure 2.14.
2. Tuangkan 2 𝑐𝑚3 etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 ke dalam tabung
didih untuk membasahkan wul kaca. 6. (i) Beberapa titis air bromin, 𝐵𝑟2 ditambah ke dalam tabung uji
Pour 2 𝑐𝑚3 of ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 into the boiling tube to pertama dan digoncang.
wet the glass wool. Add a few drops of bromine water, 𝐵𝑟2 into the first test tube
and shake.
3. Letakkan serpihan porselin di bahagian tengah
tabung didih seperti dalam Rajah 2.14. (ii) Beberapa titis larutan kalium manganat(VII) berasid, 𝐾𝑀𝑛𝑂4
Place the porcelain chips in the middle of the boiling ditambah ke dalam tabung uji kedua dan digoncang.
tube as shown in Figure 2.14. Add a few drops of acidified potassium manganate(VII ), 𝐾𝑀𝑛𝑂4
solution into the second test tube and shake.
4. Panaskan serpihan porselin dengan kuat. Panaskan
wul kaca dengan perlahan sehingga etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻
meruap dan wapnya dilalukan melalui serpihan
porselin yang dipanaskan.
Heat the porcelain chips with a strong flame. Heat the
glass wool with a gentle flame to vaporise the ethanol,
𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 and the vapour is flowed through the heated
porcelain chips.

16
m/s 93 NNS_SMKBTR22

Sifat Kimia Etanol

Sifat Kimia
Etanol

Chemical Properties of Ethanol

B. Pendehidratan etanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯 / Dehydration of Ethanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯.

Pemerhatian / Observation:

Bahan Uji Pemerhatian

Reagents Observation
Air bromin, 𝑩𝒓𝟐 Warna perang dinyahwarkan
Bromine water, 𝑩𝒓𝟐 The brown colour turn colourless
Larutan kalium manganat(VII) berasid, 𝑲𝑴𝒏𝑶𝟒 Warna ungu dinyahwarnakan
Acidified potassium manganate(VII ), 𝑲𝑴𝒏𝑶𝟒 solution The purple colour turn colourless

17
m/s 93 NNS_SMKBTR22

Sifat Kimia Etanol

Sifat Kimia
Etanol

Chemical Properties of Ethanol

B. Pendehidratan etanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯 / Dehydration of Ethanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓𝑶𝑯.

Perbincangan / Discussion:

Soalan Jawapan
Questions Answers
Namakan gas yang terbebas apabila etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 mengalami Etena
pendehidratan. Ethene
Name the gas released when ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 undergoes dehydration.
Nyatakan fungsi serpihan porselin. Sebagai mangkin
State the function of porcelain chips. As catalyst
Tulis persamaan kimia bagi pendehidratan etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻. 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 Serpihan porselin 𝐶2 𝐻4 + 𝐻2 𝑂
Write the chemical equation for the dehydration of alcohol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻. Etanol Etena Air

14
m/s 93 NNS_SMKBTR22

Sifat Kimia Etanol

Sifat Kimia
Etanol

Chemical Properties of Ethanol

B. Pendehidratan etanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓 𝑶𝑯 / Dehydration of Ethanol, 𝑪𝟐 𝑯𝟓𝑶𝑯.

Kesimpulan / Conclusion:

Etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 mengalami pendehidratan menghasilkan etena, 𝐶2 𝐻4 .

Dehydration of ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻 produces ethene, 𝐶2 𝐻4 .

19
m/s 94 NNS_SMKBTR22

Sifat Kimia Ahli Siri Homolog Alkohol yang Lain

Chemical Properties of other Members of the Alcohol Homologous
Series
• Semua ahli siri homolog alkohol mempunyai kumpulan berfungsi hidroksil 𝑂𝐻
yang sama seperti etanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻.
All members of the alcohol homologous series have the functional group hydroxyl 𝑂𝐻, which
is similar to ethanol, 𝐶2 𝐻5 𝑂𝐻.

• Oleh itu, ahli yang lain dalam siri homolog juga mengalami pembakaran,
pengoksidaan dan pendehidratan.
Thus, other members of the homologous series also undergo combustion, oxidation and
dehydration.

20
m/s 94

Latihan / Exercise