AD SOYAD: Ahmet Efe Subaşı

NUMARA: 160303050

İdare hukukunu önemli derecede etkilediğinden

1)“Başkanlık sistemi ile parlamento sistemi arasındaki farklar nelerdir? Avantajlı ve dezavantajları
nelerdir? Açıklayınız. (70 puan)

2- Bir kanunun iptal edilebilmesi için Danıştay’a tanınan kanuni süre ne kadardır?

3) “Tüzük”lerin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilebilmesi için başvuru hakkı hangi kurumlara
tanınmıştır? Sadece kurumları sayınız.

1)

BAŞKANLIK SİSTEMİNİN AVANTAJLARI;

Başkanlık sisteminde başkan direkt halk tarafından seçildiği için başkanlık sistemi
demokratiktir ve başkan korkmadan politikasını yürütebilir.
 Bakanların tarafından meclis içerisinden olma zorunluluğu olmadan başkan tarafından göreve
atanması sebebiyle bakanlar halka karşı değil başkana karşı olması nedeniyle başkanın etkin
bir kontrolü vardır.
 Başkanlık sistemi ile birlikte başkanın görev süresi bellidir ve bu süre içerisinde güvensizlik
oyu ile azaltılamadığı için hükümet krizlerinin ortaya çıkmasını önleyerek hükümet istikrarı
sağlar
 Başkanlık sistemin de başbakanlık makamı olmadığı için tüm sorumluluk ve yürütme görevi
tek kişinin yani başkanın sorumluluğunda olması hesap verilebilirlik açısından daha
demokratiktir.
BAŞKANLIK SİSTEMİNİN DEZAVANTAJLARI
 Başkan görev süresi içerisinde güvensizlik puanı azaldığı için bile olsa indirilemediği için bir
dahaki seçime kadar koltukta kalmayı sürdürür.
 Başkan ile uzlaşamayan bir yasama organı varsa bu durum rejim krizine neden olabilir.
 Yasam ve yürütmenin her ikisinin de halk tarafından seçilmiş olması ve her ikisi de haklı
olduğunu iddia etmesi durumunda meşruluk sorunu yaratabilir.
 Başkan sahip olduğu ayrıcalıkları politik rakiplerinin görüşlerini bastırmak ve yasaklamak için
kullanarak diktatöre dönüşebilir.
 Başkanın hem parti lideri hem ülke başkanı olması ulusal konularla partizanlığın karışmasına
neden olabilir.
 Başkanın seçim süresi belli olması nedeniyle seçime yakın zamanlarda başkanın amacı halkın
sorunlarını çözmek için değil gelecek seçimi kazanmak olacaktır

BAŞKANLIK VE PARLAMENTER SİSTEMİN FARKLARI

 Başkanlık sisteminde yürütme tek kişiden yani devlet başkanından oluşurken, parlamenter
sistemde Başkan hem hükümet hem de devlet başkanıdır. Parlamenter sistemde yürütme
organı bir taraftan sembolik yetkilerle donatılmış olan devlet başkanı, diğer taraftan başbakan
ve bakanlardan oluşan bakanlar kurulunun olduğu ikili bir yapı vardır.
 Başkanlık sisteminde Başkan halk tarafından belli süreliğine ve görev süresi bitmeden
görevden alınmayacak şekilde seçilirken, Parlamenter sistemde başbakan ve genellikle
bakanların meclis içerisinden çıktığı bakanlar kurulu ve meclis tarafından seçilerek göreve
gelen cumhurbaşkanından oluşmaktadır.
  Başkanlık sisteminde başkan meclisin güvenine dayanmaz yani başkan güvensizlik oyu
sebebiyle görev süresi bitmeden görevden indirilemeyeceği için başkan meclise karşı sorumlu
değilken onu seçen halka karşı sorumludur. Parlamenter sistem yürütme ve yasama
organının güvenine dayanmaktadır. Parlamenter sistemde başkan vatana ihanet suçu
haricinde hiçbir sorumluluğu yoktur fakat bakanlar kurulunun yasama organına karşı
sorumludur. Yasama organı yürütme organını denetleyebilir ve yürütmenin görevden
inmesini sağlayabilir. Belli koşullanın gerçekleşmesi durumunda devlet başkanı meclisi
feshedebilir.
PARLAMENTER SİSTEMİN AVANTAJLARI
 Parlamenter sistemde hükümetin meclis güven oyuna ihtiyacı vardır. Koalisyonun bozulması,
iktidar partisinin istifalar nedeniyle mecliste sahip olduğu çoğunluğu kaybetmesi durumunda
hükümet düşer ve meclis yeni çoğunluğa uygun bir hükümet kurar. Bunun da mümkün
olmadığı durumda yeniden seçimlere gidilir. Sonuç olarak yasama ve yürütme arasında
yaşanan sorun siyasi kilitlemeye neden olmaz.
 Demokratik açıdan en uzun ömürlü sistemdir.
 Parlamenter sistemde iktidarın koalisyonlarla paylaşılması kutuplaşmanın azalmasını ve
uzlaşmanın kolaylaşmasını sağlar.
 Parlamenter sistem koalisyon hükümetleri sayesinde küçük partilerin küçük partilerin iktidara
gelmesini ile demokratik katılımın güçlenmesini sağlar.
 Parlamenter sisteminde nispi seçim sisteminin uygulanması sebebiyle meclisteki siyasi parti
çeşitliliğini artırmakta yani farklı görüşten partilerin mecliste yer alması daha demokratik bir
temsil yaratmaktadır.
 Parlamenter sistemde cumhurbaşkanı partiler üstü tarafsız bir makam olması sayesinde
iktidar ve muhalefet arasında yaşanan krizlerde ve çekişmelerde ara bulucu ve uzlaştırıcı
olabilir.
PARLAMENTER SİSTEMİN DEZAVANTAJLARI
 Parlamenter sistemde çok sayıda siyasi partinin mecliste yer alması nedeniyle hiçbir partinin
tek başına iktidar olmaya yetecek kadar milletvekiline sahip olmasını engeller. Bu durumda
koalisyon hükümetlerini yaratır. Koalisyonda yer alan partiler arasında çıkan sorun nedeniyle
hükümet meclisten güvensizlik oyu alıp hükümetin düşmesine ve yeniden seçime gidilmesi
istikrarsızlık yaratır.
 Parlamenter sistemde halkın hükümeti direkt olarak kendi seçememesi, koalisyon
hükümetlerinin başarısızlıklarında hesap sorulacak partinin ve kişinin bulmasının zor olması
parlamenter sistemin demokratik niteliğini zayıflatır.

2) Bir kanunun iptal edilebilmesi için Danıştay’a tanınan kanuni süre 60 gündür.

3) Tüzüklerin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilebilmesi için başvuru hakkı grup
başkanvekillerine ve milletvekillerine tanınmıştır.