Poznanie – Czynności posiadania wiedzy i procesów umysłowych, poprzez które człowiek

zdobywa i wykorzystuje wiedzę do rozwiązywania problemów.

Procesy poznawcze, które pozwalają nam rozmieć i adaptować się do otoczenia :
- uważanie
- postrzeganie
- uczenie się
- myślenie
- pamiętanie
Rozwój poznawczy – zmiany, które dotyczą aktywności umysłowych
Epistemologia genetyczna – eksperymentalne badanie rozwoju wiedzy, opracowane przez
Piageta
Inteligencja – w teorii Piageta podstawowa funkcja życiowa, która pozwala organizmowi
przystosować się do środowiska – rodzaj równowagi do której dążą wszystkie struktury
poznawcze – wytworzenie zrównoważonego, harmonijnego związku między procesem
myślowym a otoczeniem.
Równowaga poznawcza – termin Piageta określający sytuację, w której istnieje
zrównoważony, harmonijny związek między procesem myślowym a środowiskiem.
Zrównoważenie – proces dzięki któremu uzyskujemy równowagę poznawczą.
Jeśli dzieci mają się czegoś dowiedzieć, muszą same skonstruować wiedzę.
Dziecko jako konstruktywista – istota, która działa w reakcji na nowe obiekty i zdarzenia
dzięki czemu zaczyna rozumieć podstawowe cechy. Im bardziej niedojrzały jest system
poznawczy dziecka, tym bardziej ograniczona interpretacja całego zdarzenia. Dziecko nie
rozróżnia jeszcze obiektów ożywionych i nieożywionych a przynajmniej nie w sposób w jaki
robią to dorośli.
Schemat – zorganizowany wzór myśli czy działań, który zostaje skonstruowany, by można
było zinterpretować jakiś aspekt doświadczenia. Są to nieobserwowalne systemy umysłowe,
leżące u podstaw inteligencji, wzór myśli czy działań, utrzymująca się baza wiedzy dzięki
której dzieci interpretują świat. Praktyczne schematy to reprezentacje rzeczywistości.
Wszystkie schematy, formy zrozumienia się są tworzone poprzez działanie 2 wrodzonych
procesów umysłowych :
- Organizacji – wrodzona tendencja do łączenia i integrowania dostępnych schematów w
spójne systemy bądź korpusy wiedzy. Schemat ten pozostaje niezmienny – nie przybiera
różnych form na różnych etapach rozwoju. Jej celem jest wspieranie adaptacji.
- Adaptacja – wrodzona tendencja do przystosowywania się do wymogów otoczenia.
Zachodzi poprzez poprzez działania asymilacji i akomodacji.
Asymilacja – proces w którym dzieci próbują interpretować nowe doświadczenia poprzez już
istniejące modele świata, czyli już posiadane schematy. Uznawanie danego przedmiotu jako
już nam znany i podporządkowywanie go do tej znanej właśnie kategorii. Jednak zupełnie
nowe obiekty, wydarzenia, doświadczenia mogą nie poddawać się interpretacji poprzez
istniejące już schematy.
Akomodacja – proces modyfikowania istniejących schematów mający na celu włączenie się
lub adaptację do nowych doświadczeń
Wg. Piageta akomodacja i asymilacja występują razem, by wspierać rozwój poznawczy. Nie
zawsze zachodzą na równym poziomie.
Organizacja i adaptacja umożliwiają dzieciom konstruowanie coraz bardziej złożonego
rozumienia świata w którym żyją.

Niezmienna sekwencja rozwoju – seria zmian rozwojowych, które następują w konkretnej

kolejności, ponieważ każda zmiana w sekwencji jest niezbędna dla pojawienia się kolejnych

Stadia rozwoju poznawczego wg. Piageta:

Stadium sensomotoryczne – pierwsze stadium rozwoju intelektualnego według Piageta,

trwające od narodzin do 2 r. ż., kiedy niemowlęta polegają na schematach behawioralnych
przy badanu i rozumieniu środowiska. Schematy pozwalają oddziaływać na otoczenie i
poznawać je. Piaget wyróżnił 6 podstadiów w rozwoju poznawczym :

Rozwój umiejętności rozwiązywania problemów :

- Aktywność odruchowa – pierwsze podstadium sensoryczne – działania dziecka ograniczone
są do wykonywania wrodzonych odruchów, asymilowania nowych obiektów w te schematy
odruchowe i dokonywania akomodacji swoich odruchów do tych nowych obiektów.
Adaptacje te wskazują na początek rozwoju poznawczego.
- Dokonywanie pierwszych rozróżnień – drugie podstadium sensoryczne - pojawiają się
pierwsze nieodruchowe schematy, niemowlęta odkrywają, że różne wykonywane i
kontrolowane przez nie działania wywołują odczucie zadowolenia i w związku z tym warto
jest je powtarzać.
reakcje okrężne pierwotne – wywołująca przyjemność reakcja, skupiająca się na samym ciele
niemowlęcia odkryta przypadkowo i w kółko powtarzana.
- Odtwarzanie interesujących zdarzeń – trzecie podstadium sensoryczne – odkrycie przez
niemowlę, że może ono wywierać wpływ na obiekty poza jego ciałem