Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 27

6/4/2014

ГРЕЈАЊЕ
Предавање  I

Универзитет у Београду ‐ Архитектонски факултет
април, 2014.

> Увод
>  Увод
Системи грејања и ветрења у зградама служе за одржавање  
услова угодности и хигијене ваздуха за кориснике тих 
простора
 Физиолошки услови
температура човечијег тела (~37°C)
одавање топлоте човечијег тела – аутоматски, термичком регулацијом 
организма
16‐20 часова у затвореном простору (око 2/3 живота)
 Састав и својства ваздуха
кисеоника (О) 21%, азота (N)79%, угљен‐диоксида (CO2) 0,04%
у малим количинама аргона, хелијума, неона, криптона, ксенона,
водене паре, прашине, микроба, ...
 Хигијена ваздуха
довољно кисеоника, хемијски и механички незагађен
мање од 12% кисеоника у ваздуху може бити опасно по организам
просторије у којима живимо и радимо нису херметички затворене.

1
6/4/2014

Термичка регулација = Осећај угодности
> Термичка регулација 

Четири фактора стања ваздуха
Четири фактора стања ваздуха

 Температура ваздуха
16‐22°C (најугодније)
 Брзина ваздуха
вишој температури одговара већа брзина кретања ваздуха
брзина ваздуха 0 m/s > најугоднија температура ваздуха 20‐23°C
брзина ваздуха 0,3 m/s > најугоднија температура ваздуха 23‐25°C
 Влажност ваздуха
30‐70% (најугодније)
влажност ваздуха од 50% је угодна при свакој температури
30°C, влажност до 50% = угодно
15°C, влажност до 90% = угодно
 Температуре околних површина и предмета у просторији
зрачење унутрашњих облога (зидова, подова, плафона) и намештаја

> Грејање
> Грејање
Квалитет грејања у великој мери зависи од квалитета 
Квалитет грејања у великој мери зависи од квалитета
архитектуре
За време читаве половине животног века зграда се
мора загревати

 Потреба и значај грејања


за одржавање живота

 Задатак грејања
да у затвореним просторима независно од спољне температуре
одржи сталну и прописану температуру.

2
6/4/2014

> Грејање
> Грејање
Потребна количина топлоте (и горива) се добија на 
По ребна ко ичина о о е (и орива) се обија на
основу прорачуна губитака топлоте

губици топлоте из зграде

> Основни термотехнички појмови
> Основни термотехнички појмови

 Топлота
је енергија електромагнетног зрачења
 Количина топлоте (kcal  килограм‐калорија)
потребна да се 1 kg воде загреје за 1°C
 Специфична топлота
количина топлоте у калоријама која је потребна да се 1 kg одређеног 
тела загреје за 1°C
 Температура
је интезитет (степен, ниво) топлоте

3
6/4/2014

> Основни термотехнички појмови
> Основни термотехнички појмови

 Преношење топлоте
топлота с топлије материје се преноси на хладнију све док се не 
изједначе

спровођењем (кондукцијом) – метали и друга чврста тела, течности, плинови


струјањем (конвекцијом)
зрачењем (радијацијом)

> Основни термотехнички појмови
> Основни термотехнички појмови

 Пролаз топлоте
1) кроз зидове (трансмисија)
2) кроз процепе, пукотине, зазоре, поре и друге отворе у 
конструкцијама (инфилтрација)
3) упијањем топлоте у масивне конструкције при загревању 
(акумулација)

4
6/4/2014

> Топлотна заштита зграда
>  Топлотна заштита зграда
 Значај топлотне заштите
1) здравље корисника објеката
2) трошкови инвестиције
3) трошкови експлоатације
трошкови експлоатације
4) трошкови одржавања

 Заштитне мере при пројектовању зграда
1) заштита од губитка топлоте односно хладноће (трансмисијом, 
инфилтрацијом и акумулацијом)
2) погодна орјентација зграда у односу на стране света и правце 
ветрова
3) погодна диспозиција просторија по основи и по висини
4) смањење површина с великим губитком топлоте односно хладноће

 Топлотна изолација

> Потребна топлота и прорачун губитака топлоте
> Потребна топлота и прорачун губитака топлоте

димензионисање уређаја за грејање и потребна количина 
горива  зависи од  потребне количине топлоте за сваку 
просторију

да би се просторија загрејала потребно је:
1) загрејати ваздух, зидове, таваницу, под и
све предмете у њој
2) одржавати одређену температру

5
6/4/2014

> Врсте, састав и својства горива
> Врсте, састав и својства горива
горива су материје које сагоревајући стварају знатне 
горива су материје које сагоревајући стварају знатне
количине топлоте

главна карактеристика сваког горива је његова топлотна моћ

 према постанку
приодна (углавном биљног порекла)и вештачка горива (кокс, брикети)

 према агрегатном стању
р
чврста (дрво, угаљ)
(др ,у )
течна (нафта, бензин, мазут)
гасовита (земни плин)

> Уређаји за грејање
> Уређаји за грејање

састоје се од три основна елемента
 елементи за производњу топлоте
ложиште
 елементи за развођење топлоте
мреже цеви или канала
 елементи за одавање топлоте
грејна тела

носилац топлоте може бити: вода, пара и ваздух


 водено, парно и ваздушно грејање

према домету дејства грејање може бити: 
 локално (сви елементи заједно)
 централно (јасно одвојени елементи)

6
6/4/2014

> Локално грејање
> Локално грејање

производња топлоте у истој просторији која траба да се греје 
производња топлоте у истој просторији која траба да се греје
 огњишта, камини и пећи (на чврста, течна и гасна горива; ел. пећи)

> Локално грејање
> Локално грејање

производња топлоте у истој просторији која траба да се греје 
производња топлоте у истој просторији која траба да се греје
 огњишта, камини и пећи

7
6/4/2014

> Положај пећи у просторији
> Положај пећи у просторији

 лак приступ ваздуха са свих страна


 положај је условљен положајем димњака – на унутрашњим 
зидовима
 зависи и од распореда намештаја и намене просторије 

> Димњак
> Димњак
локално грејање губи на функционалности ако је димњак 
лоше конструисан и одржаван
лоше конструисан и одржаван

лош димњак > угрожавање здравља корисника простора
повећан ризик од пожара
економска штета

задатак димњака

 да путем промаје доведе у ложиште потребну количину 
ваздуха ‐ кисеоника 
 одвођење насталих гасова у атмосферу

8
6/4/2014

> Димњак
> Димњак
локално грејање губи на функционалности ако је димњак 
лоше конструисан и одржаван
лоше конструисан и одржаван

> Димњак
> Димњак
локално грејање губи на функционалности ако је димњак 
лоше конструисан и одржаван
лоше конструисан и одржаван

9
6/4/2014

> Димњак
> Димњак
специјални димњаци
типа “Shunt”
типа  Shunt

> Димњак
> Димњак
најчешћи узроци лоше циркулације гасова у димњаку

 лоше гориво
 влажни зидови димњака
 преоптерећење димњака
 пропусни зидови димњака
 сужење пресека димњака
 хлађење димњака у тавану и у спољ. зиду
 оштећена димњачка врата
 неочишћен димњак, пећ, прикључак
 погрешни прикључци

10
6/4/2014

> Централно грејање
>  Централно грејање
производња потребне топлоте на једном централном месту
помоћу средстава за преношење топлоте разводи се путем
цеви или канала, а преко грејних тела или отвора у зиду
одаје просторијама које се греју

према обиму цг може бити


 грејање само једног стана (етажно грејање)
 грејање куће ‐ зграде
 даљинско грејање (блокова или насеља)

> Централно грејање
> Централно грејање

према врсти средстава за преношење топлоте

 водено грејање
 парно грејање
 ваздушно грејање

11
6/4/2014

> Централно грејање

предности

 равномерно загревање свих просторија
 равномерна расподела температуре
 чистоћа ваздуха у просторији
 лако регулисање температуре
 лако и једноставно опслуживање
 сигурност од пожара
 економичност
 грејна тела заузимају мањи простор

> Централно грејање

недостаци

 високи инвестициони тршкови
 проблеми у прелазном периоду
 опасност од смрзавања
 сувоћа ваздуха

12
6/4/2014

> Централно грејање 
>  Централно грејање ‐‐ Водено
загревање воде у котлу која се путем мреже цеви преноси
до грејних тела и предаје просторији, а охлађена вода
враћа у котао
1) према топлоти воде
грејање топлом водом (до 100°C)
гравитационо (природна циркулација)
пумпно грејање (принудна циркулација)
грeјање врелом водом
р д
загревање воде на 120°C ((средњи притисак)
р д р )
загревање воде на 150‐180°C (високи притисак)

> Централно грејање 
>  Централно грејање ‐‐ Водено

загревање воде у котлу која се путем мреже цеви 
ј
преноси до грејних тела и предаје просторији, а охлађена 
вода враћа у котао

2) према начину развода топлоте 
једноцевни систем 
нема посебне цеви за одвод охлађене воде
двоцевни систем

13
6/4/2014

> Централно грејање 
> Централно грејање ‐‐ Водено
једноцевни систем (само са горњим разводом) 
ј
једноставнији
ј
боље изгледа
мање кошта него двоцевни систем

> Централно грејање 
>  Централно грејање ‐‐ Водено
двоцевни систем (са горњим разводом) 

двоцевни систем (са доњим разводом)

14
6/4/2014

> Централно грејање 
> Централно грејање ‐‐ Водено
двоцевни систем (са горњим разводом)
1) дуже цеви, скупљи 
2) бржа и снажнија циркулација воде
3) погодан за веће и издужене зграде
ћ

двоцевни систем (са доњим разводом)
1) краће цеви
2) мање губитака топлоте
3) могућност монтаже и пуштања система у рад
према степену изграђености зграде

> Централно грејање 
>  Централно грејање ‐‐ Етажно

гравитационо грејање топлом водом за спрат или стан.


котао се налази на истом спрату где и радијатори (у соби,
предсобљу или купатилу).

15
6/4/2014

> Централно грејање 
>  Централно грејање ‐‐ Водено

пумпно грејање топлом водом


због боље циркулације воде у систему уграђује се 
циркулациона пумпа у разводном или повратном воду
предности
цеви мањег пречника = мања цена мреже
мањи трошкови за изолацију цеви
слободније вођење водова
брже загревање
недостаци
инвестициони и експлоатациони трошкови саме пумпе
потреба надзора

> Централно грејање 
>  Централно грејање ‐‐ Водено
предности (у односу на локално грејање)
равномерно загревање свих просторија
угодне температуре радијатора
топлота траје након престанка грејања
ј ј
ради без шумова
сигурност од пожара
економичност у погону
недостаци
високи инвестициони трошкови
тешко регулисање температуре у прелазном периоду
могућност замрзавања мреже уколико има прекида у 
грејању
споро се загрева
споро се загрева

16
6/4/2014

> Централно грејање 
>  Централно грејање ‐‐ Парно

средство за преношење топлоте је пара која се ствара у 
котлу,  разводи мрежом цеви до грејних тела која топлоту 
р д ју р р ј , д уј у ду р р у
предају просторији, кондезује се у воду и враћа натраг у 
котао

према висини притиска паре може бити:
 парно грејање ниског притиска
 парно грејање високог притиска
 вакумско парно грејање

> Централно грејање 
>  Централно грејање ‐‐ Парно
предности
радијатори мањих димензија и мали пречници цеви
брзина загревања система
нема опасности од смрзавања јер нема воде у систему

недостаци
високе температуре грејних тела (100°C)
тешко изводљиво централно регулисање одавања топлоте
шумови у систему у почетку рада

17
6/4/2014

> Централно грејање 
>  Централно грејање –– Панелно грејање

врста централног грејања код којег се у конструктивне 
површине – таваница, под или зидови уграђују грејна тела у 
облику цеви савијених на размаку 10‐15 cm
облику цеви савијених на размаку 10‐15 cm
плафонско
подно
зидно
комбиновано

18
6/4/2014

> Централно грејање 
>  Централно грејање –– Панелно грејање
 плафонско
највиша температура плафона око 30°C
лети се може користити за хлађење
слободан под
болнице, обданишта, школе
 подно
највиша температура пода 25°C
под не сме бити покривен теписима
споља за загревање рампи, приступа објекту, у стакленицима
 зидно
најчешће као допуна подном и плафонском
температура зидних површина до 50°C
погодно при монтажној градњи
д р у р р ду ј р д д
водити рачуна о распореду намештаја и обради зидова
 комбиновано

> Даљинско грејање
>  Даљинско грејање
врста централног грејања где се топлота производи на 
једном централном месту, цевним водовима преноси на 
даљину и загрева више зграда
 групно грејање (фабрички комплекс, блок 
ру р ј (ф р ,
стамбених зграда, болнички комплекс)
 рејонско грејање (поједине градске четврти)
 градско грејање

даљинско грејање се састоји од:
 постројења за производњу топлоте (топлана)
 топлотних далековода (мрежа цеви)
 прикључних станица (у свакој згради)

19
6/4/2014

> Даљинско грејање
>  Даљинско грејање
предности
економичност у потрошњи горива
смањује се број котларница и складишта горива
смањује се транспорт горива шљаке и пепела
смањује се транспорт горива, шљаке и пепела
смањује се број упослених који опслужују котлове
смањује се загађење ваздуха
недостаци
велики инвестициони трошкови
услед квара велики број зграда остаје без грејања

> Даљинско грејање 
>  Даљинско грејање ‐‐ Топлана

постројење за производњу топлоте и снабдевање
топлом водом купатила
топлом водом купатила 

могу бити:
 водене (повољније за стамбене објекте)
 парне (повољније за индустријске објекте)

пренос топле воде (до 110°C) погоднији због лакше 
регулације топлоте из топлане

уувек с принудном циркулацијом –
р уд ц р у ц ј пумпе на повратном воду
у р ду

20
6/4/2014

> Даљинско грејање 
>  Даљинско грејање –– Топлотни далеководи

мрежа цеви која преноси топлу воду или пару до
потрошача
заварене челичне бешавне цеви термички изоловане
(стаклена вуна, пенобетон, азбест, ...)
дебљина изолације од 5‐10 cm
цеви се полажу у подземне непроходне канале
на дубини око 70 cm
може директно у земљу у сувом и песковитом тлу
тешко се установи место квара
проходни канали само на местима где је неопходно

> Даљинско грејање 
>  Даљинско грејање –– Прикључне станице 
Прикључне станице (Подстанице)

топлотну енергију из топлане и цевне мреже
прилагођавају потребама потрошача

обично је просторија у сутерену од  5‐15 m²

најмање један зид слободан за монтажу потребне 
опреме

лак приступ просторији с улице

пожељно природно осветљење и вентилација


пожељно природно осветљење и вентилација

21
6/4/2014

> Котлови
>  Котлови

место где се топлотна енергија горива сагоревањем
претвара у топлоту

могу бити водени и парни

од ливеног гвожђа и од челичног лима

према врсти употребљених горива могу бити:
котлови за чврста горива, течна и гасовита

према начину додавања горива могу бити:
с ручним ложењем, с полуаутоматским и аутоматским

> Котларница
>  Котларница

просторија у којој су смештени котлови и пратећа опрема
(пумпе, размењивачи, разделници,...)

налази се у најнижем делу зграде али изнад нивоа
највише подземне воде

величина просторије зависи од величине зграде и броја
потребних котлова

најмања висина котларнице 2,20 m

22
6/4/2014

> Котларница
> Котларница

просторија у којој су смештени котлови и пратећа опрема
(пумпе, размењивачи, разделници,...)

под котларнице је од бетона, унутрашњи зидови 25 cm
(опека), 10 cm (бетон), таваница масивна и непропусна за 
гасове
котлови морају да имају темеље од бетона
осветљење природно (површина прозора 1/12 површине 
пода) и вештачко
природна вентилација

> Котларница
>  Котларница

просторија у којој су смештени котлови и пратећа опрема
(пумпе, размењивачи, разделници,...)

отпадна вода се одводи преко бетонске јаме

треба предвидети подни сливник и славину са изливном
шкољком за прање руку

врата котларнице се отварају на споља, метална или
обложена лимом

23
6/4/2014

> Примери 
>  Примери котларница
котларница (за мању зграду до 2000 m³)

24
6/4/2014

> Примери 
>  Примери котларница
котларница (за зграду до 5000 m³) 

> Примери 
>  Примери котларница
котларница (за мању зграду до 20 000 m³)

25
6/4/2014

> Примери 
>  Примери котларница
котларница (грејање блока са 500 станова) 

> Складиште лож 
>  Складиште лож уља
уља

26
6/4/2014

> Грејна тела 
>  Грејна тела –– Радијатори

одају топлоту просторији
завршни функционални и естетски елемент централног 
грејања
ј

од ливеног гвожђа, челичног лима и алуминјума
постављају се дуж фасадних зидова, испод прозора

27

You might also like