ME237 Malzeme I

Dersin Tanıtımı
➢ Malzeme Nedir?
➢ Malzeme Bilimi ve Mühendisliği
➢ Malzemelerin Kullanım Alanlarına Yönelik Örnekler
➢ Malzemelerin Özellikleri
➢ Ders İçeriği
Malzeme

İnsanların ihtiyacı olan eşyaların yapımında kullanılan ve onları işleyerek

bir eser ortaya çıkardıkları her şeye malzeme denir.

Tasarlanan yapının belirli bir amaca hizmet edebilmesinde en önemli

öge malzemedir. Bu nedenle yapı malzemelerinin özelliklerinin iyi
bilinmesi gerekmektedir.
Sınıflandırma

Malzemeler

Metaller Polimerler Seramikler Kompozitler

Sınıflandırma Malzemeler

Madensel Madensel olmayan

(metal) (metalin dışındakiler)

Demirli Demirsiz
Organik İnorganik
metaller metaller

Bakır ve alaşımları
Fontlar Doğal
Alüminyum ve Doğal Yapay Yapay
Çelikler -Mineraller
alaşımları -Ahşap(ağaç) -Tuğla
-Polimerler
-Kil
-Petrol -Kağıt -Diğer seramikler
-Tuzlar
-Doğal gazlar -Selüloz -Camlar
Filizler
Çimento
-Karbonlu Bileşikler
-Reçine
-Kauçuk
Malzeme Bilimi ve Mühendisliği
Malzeme bilimi temel olarak malzemelerin yapı ve özelliklerini inceler.

Maddenin özelliklerini ve kullanım alanları ile bilim ve mühendisliğin değişik

alanlarını içine alan disiplinler arası bir bilim dalıdır.

Malzeme bilimde amaç, malzemeleri iyice tanıyıp anlayarak yeni malzemelerin

keşfini sağlamak ve
uygun prosesler tasarlayarak malzemeleri insanlığın kullanımına sunmaktır.

İŞLEM YAPI ÖZELLİK PERFORMANS

Malzemelerin Kullanım Alanlarına Yönelik
Örnekler
Malzemelerin Kullanım Alanlarına Yönelik
Örnekler
Örnek: Bisiklet gövdesi için malzeme seçimi
MALZEMELERİN ÖZELLİKLERİ
➢Mekanik

➢Fiziksel

➢Kimyasal

➢Termal (Isıl)

➢Akustik
 • Malzemelerin Özellikleri • Mühendislik Malzemeleri
• Mekanik Özellikler • Metalik Malzemeler
• Statik Özellikler • Demir İçeren Metaller
• Çekme Testi • Dökme Demir

DERS • Sertlik • Çelikler

• Dinamik Özellikler • Alaşım Elementlerinin Etkisi
İÇERİĞİ
• Darbe Testi • Alaşım Çeliklerin Sınıflandırılması
• Metal Yorulması • Çeliklerin kodlanması
• Metallerin Sürünmesi • Demir İçermeyen Metaller
• Fiziksel Özellikler • Korozyon
• Tahribatsız Muayene
REFERANS
KİTAP
 ME237 Malzeme I
Malzemelerin Özellikleri

➢ Giriş

➢ Mekanik Özellikler

➢ Gerilim ve Gerinim/Birim Şekil Değişimi (Stress & Strain)

➢ Çekme Testi

➢ Mühendislik Gerilim-Gerinim

➢ Gerçek Gerilim-Gerinim 12
Giriş
Bir malzeme seçerken ilk düşünülmesi gereken şey malzeme özelliklerinin
servis gerekliliklerini karşılayıp karşılamadığıdır. Dolayısıyla parçanın;

• hangi koşullar altında,

• hangi yükler altında,

• nasıl bir ortamda çalıştığını bilmek gerekir.

Belirli test verileri neticesinde uygun bir malzemenin kullanımı sağlanır.

13
14
Mekanik Özellikler
Malzemelerin uygulanan yüklere vereceği yanıtları belirleyecek olan
özellikler malzeme seçiminde oldukça önemlidir.

Metaller için en temel özellikler:

Mukavemet, Süneklik, Tokluk, Dövülebilirlik, vb.

Bu tarz özellikler malzemeye ait deney numunelerinin standart

laboratuvar testlerine maruz kalması ile belirlenir.

15
 Mekanik Testlerin Amacı
• Belirli bir tasarım için kullanılacak malzemenin uygun olup olmadığının tespit
edilmesi,

• Yeni bir tasarımda çeşitli malzemelerden hangisinin daha uygun olacağının kararı;

• Belirli özelliklerdeki, malzemelerden yapılmış alet ve cihazların kalite kontrolünde,

performanslarının tayininde ve kullanışları sırasında ortaya çıkan aksaklıkların tespit
ve giderilmesi ile ilgili çalışmalarda;

• Malzeme bilimi ile ilgili teorik çalışmalarda ve teorik kuralların pratiğe

uygunluğunun tespit edilmesi.
16
17
Gerilim ve Gerinim (Stress & Strain)

Malzemeye (parçaya) bir kuvvet uygulandığında, parça deforme olur, ve

bu deformasyona karşı parçanın içinde reaksiyon kuvvetleri oluşur.
Bunlar strestir.

Gerilim (stres) kesit alanından aktarılan kuvvetin kesit alanına

bölünmesi ile bulunur.

Gerinim (Birim şekil değişimi) ise birim uzunlukta oluşan uzamadır.

18
 Birim kesit alanına uygulanan yük
𝐹 mukavemet/dayanım olarak adlandırılır.
𝐺𝑒𝑟𝑖𝑙𝑖𝑚 (𝑠𝑡𝑟𝑒𝑠𝑠) =
𝐴0

∆𝐿
𝑏𝑖𝑟𝑖𝑚 ş𝑒𝑘𝑖𝑙 𝑑𝑒ğ𝑖ş𝑖𝑚𝑖 (𝑠𝑡𝑟𝑎𝑖𝑛) =
𝐿0 https://www.youtube.com/watch?v=AnwrItEvqh4
19
 Statik ve Dinamik Özellikler

Eğer malzemeye uygulanan kuvvet https://www.youtube.com/watch?v=v

eVwA3-Vpmg
sabitse, statik oldukları kabul edilir.

Eğer uygulanan kuvvet değişkense (veya hızlı ve https://www.youtube.com/watch?v=

ani ise) dinamik kuvvetler olarak kabul edilirler. 2sEw-iDD_HI

20
Çekme Testi
Malzeme özelliklerinin ciddi bir bölümü çekme testi sayesinde bulunabilir. Bu testte
ölçüleri belli bir numune kopana kapar sabit bir kuvvet ile çekilir.

Test neticesinde tespit edilebilen özellikler:

• Akma Mukavemeti • Yüzde uzama-Yüzde daralma

• Çekme Mukavemeti • Süneklik
• Kopma Mukavemeti • Kırılganlık
• Elastikiyet Modülü • Tokluk

21
Çekme Testi
Çekme testinden sonra malzemenin gerilim-birim şekil değişimi grafiği çizilebilir.

22
Çekme Testi

23
Çekme Testi

24
Çekme Testi

25
Elastik Deformasyon (Esnek Şekil Değiştirme)

26
Plastik Deformasyon (Plastik Şekil Değiştirme-Kalıcı Deformasyon)

27
28