Rivera, Sapida, Salvador, See, Serrano, Villaverde, Vismonte

LGM2B

End of COVID Pagwawakas ng Pagwawakas ng Pagwawakas ng

pandemic is ‘in pandemya, kinikita- pandemya, kinikita- pandemya, kinikita-
sight’ – WHO chief kita na-WHO Chief kita na-WHO Chief kita na-WHO Chief

Unang Pagsubok Pangalawang Pangatlong Subok

Subok

1. The world has Naging maayos ang Uminam ang Uminam ang
never been in a kalalagyan ng mundo kalalagyan ng mundo posisyon ng mundo
better position to noong nakatungo na noong nakatungo na sa pagiging sabik
end the COVID-19 sa positibo na sa positibo na upang makatungo sa
pandemic, the head kalagayan sa kalagayan sa pagtatapos ang
of the World Health pagtatapos ng pagtatapos ng pandemya na
Organization said on pandemya ng COVID- pandemya ng COVID-19, sabi ng
Wednesday, his 19, sabi ng lider ng COVID-19, sabi ng hepe ng World Health
most optimistic World Health lider ng World Health Organization sa
outlook yet on the Organization na may Organization na may positibong tanaw
years-long health positibong tanaw poot positibong tanaw poot na ang krisis na
crisis which has na ang krisis na ito ay poot na ang krisis na ito ay nakapatay
killed over six million nakapatay mahigit na ito ay nakapatay mahigit na anim na
people. anim na milyong tao. mahigit na anim na milyong tao.
milyong tao.

2. “We are not there “We are not there yet. “We are not there “We are not there
yet. But the end is in But the end is in sight,” yet. But the end is in yet. But the end is in
sight,” WHO sabi ng direktor- sight,” sinabi ng sight,” ukol ng
Director-General heneral na si Tedros direktor-heneral ng direktor-heneral ng
Tedros Adhanom Adhanom WHO na si Tedros WHO na si Tedros
Ghebreyesus told Ghebreyesus sa mga Adhanom Adhanom
reporters at a virtual reporter sa birtwal na Ghebreyesus sa mga Ghebreyesus sa mga
press conference. usapan. tagapagbalita sa tagapagbalita sa
isang birtwal na isang birtwal na
kadiinang kadiinang
kapulungan kapulungan

3. That was the Ito ang pinaka Ito ang pinaka Ito ang pinaka
most upbeat magandang pagsulit mithing tantiya galing mahusay na
assessment from galing sa ahensiya ng sa sa ahensiya ng pagsusulit galing sa
the UN agency United Nations mula United Nations mula ahensiya ng UN mula
since it declared an noong dineklara ang noong dineklara ang noong dineklara ang
international pandaigdig na pandaigdig na krsis pandaigdigang krsis
emergency in kagipitan noong Enero noong 2020 ng noong Enero 2020 na
January 2020 and 2020 at dito, inilarawan Enero na kung saan, kung saan iniilirawan
started describing ang COVID-19 bilang iniilirawan ang ang COVID-19 bilang
COVID-19 as a pandemya tatlong COVID-19 bilang pandemya tatlong
pandemic three buwan pagkatapos pandemya tatlong buwan pagkatapos
months later. buwan pagkatapos

4. The virus, which Ang virus na lumitaw Ang bayrus na Ang virus na lumitaw
emerged in China in sa Tsina noong huling lumitaw bago bago matapos ang
late 2019, has bahagi ng 2019, ay matapos ang taong taong 2019, ay
killed nearly 6.5 pumatay ng halos 6.5 2019, ay pumatay ng pumatay ng halos 6.5
million people and milyong tao at halos 6.5 milyong tao milyong tao at
infected 606 million, nakahawa ng 606 at nakahawa ng 606 nakahawa ng 606
roiling global milyon, umuugong na milyon, pagbagsak milyon, pagbagsak
economies and pandaigdigang ng pandaigdigang ng ekonomiyang
overwhelming ekonomiya at ekonomiya at labis pandaigdigan at labis
healthcare napakaraming na pangangailangan na pangangailangan
systems. pangangalagang sa kagawaran ng sa kagawarang
pangkalusugan. kalusugan pangkalusugan

5. The rollout of Nakatulong ang Nakatulong ang Nakatulong ang

vaccines and paglulunsad ng mga paglunsad ng bakuna paglunsad ng mga
therapies have bakuna at therapy at gamutan upang bakuna at therapies
helped to upang matigil ang maiwasan ang upang maiwasan ang
stem deaths and pagkamatay at pagkamatay at pagkamatay at
hospitalisations, and pagkaka-ospital ng pagkaka-ospital ng pagka-ospital ng mga
the Omicron mga mamamayan, at mga mamamayan, mamamayan, ang
variant which ang Omicron variant na ang Omicron naman Omicron naman na
emerged late last lumitaw sa huling na lumitaw sa huling lumitaw sa huling
year causes less bahagi ng nakaraang buwan ng nakaraang buwan ng nakaraang
severe taon ay naging sanhi taon ay hindi taon ay hindi
disease. Deaths ng hindi gaanong gaanong nakaapekto gaanong nakaapekto
from COVID-19 last malubha sakit. Ang sa mga sa mga mamamayan.
week were the mga pagkamatay mula mamamayan. Samantala, ang mga
lowest since March sa COVID-19 noong Samantala, ang mga nasawi mula sa
2020, the U.N. nakaraang linggo ay pagkamatay mula sa COVID-19 noong
agency reported. ang pinakamababa COVID-19 noong nakaraang linggo ay
mula noong Marso nakaraang linggo ay ang pinakamababang
2020, iniulat ito ng ang naitala ng ahensya
ahensya ng U.N. pinakamababang ng U.N. simula noong
naitala ng ahensya Marso 2020.
ng U.N. simula
noong Marso 2020.

6. Still on Noong Miyerkules rin, Noong Miyerkules, Noong Miyerkules,

Wednesday, he muli niyang hinikayat hinikayat niya rin muli muli niyang hinikayat
again urged nations ang mga bansa na ang mga bansa na ang mga bansa na
to maintain panatilihin ang panatilihin ang panatilihin ang
their vigilance and kanilang pagbabantay kanilang kanilang
likened the at inihalintulad pa ang pagbabantay, at pagbabantay, at
pandemic to a pandemya sa isang inihalintulad pa niya inihalintulad pa ang
marathon marathon race ang pandemya sa pandemya sa isang
race. isang marathon race marathon race.

“Now is the time to “Ngayon ang panahon “Ngayon ang “Ngayon ang
run harder and para mas igihan at panahon para mas panahon upang mas
make sure we cross masiguro na magpursige at igihan at mag pursigi
the line and reap the malampasan ang mga masigurado na upang masiguro ang
rewards of all our problema at makuha malalampasan ang tagumpay at
hard work.” ang tagumpay sa lahat mga problema at malampasan ang
ng ating hirap.” makuha ang ating mga dinanas na
tagumpay sa lahat ng hirap”
ating hirap.”

Countries need to Ang mga bansa ay Ayon kay Tedros, Kinakailangan ng

take a hard look at kinakailangang ang mga bansa ay mga bansa na mas
their policies and siguraduhin na ang kailangang bigyan ng pansin at
strengthen them for kanilang mga polisiya siguraduhin na ang masiguro ang
COVID-19 and ay magiging mas kanilang mga polisiya kanilang mga polisiya
future viruses, mabisa para sa ay magiging mas upang mas palakasin
Tedros said. He also COVID-19 at iba pang mabisa para sa ang bisa nito laban
urged nations to sakit sa hinaharap, COVID-19 at iba sa COVID-19 at sa
vaccinate 100% of Saad ni Tedros. pang sakit sa iba pang
their high-risk Hinimok din niya ang hinaharap. Hinimok kahaharaping sakit,
groups and keep mga bansa na din niya ang mga ayon kay Tedros.
testing for the virus. bakunahan ang bansa na bakunahan Alinsunod dito,
kanilang mga ang kanilang mga hinimok din niya ang
delikadong tauhan at maseselang tauhan bawat bansa na
panatilihing testingin at panatilihing magkaroon ng isang
para sa virus. testingin at pagaralan daang porsyento ng
ang virus. bakunado lalong lalo
na ang mga taong
madaling tamaan at
mag patuloy sa pag
aaral at pagsusuri sa
naturang sakit.

9. The WHO said Sinabi ng WHO na Sinabi ng WHO na Ayon sa WHO

countries need to kailangan ng mga kinakailangan ng kinakailangan ng
maintain adequate bansa na mapanatili mga bansa na mga bansa na
supplies of medical ang sapat na suplay ng mapanatili ang sapat panatilihin ang mga
equipment and mga kagamitang na suplay ng mga sapat na kagamitang
healthcare workers. medikal at mga kagamitang medikal medikal at mga
manggagawa sa at mga manggagawa manggagawa sa
kalusugan. sa kalusugan. kalusugan tulad ng
mga doktor, nars at
iba pa.

10. “We expect "Inaasahan namin na Ayon kay Maria Van ”Inaasahan namin
there to be future magkakaroon ng mga Kerkhove, isang ang mas matinding
waves of infections, susunod pang mahusay na impeksyon at
potentially at impeksyon, potensyal epidemyologo nang hawaan, na
different time points sa iba't ibang oras sa WHO, “Inaasahan posibleng sa iba't
throughout the world buong mundo na sanhi naming ibang mga oras sa
caused by different ng iba't-ibang magkakaroon pa ng buong mundo na
subvariants of subvariants ng mas matinding sanhi ng iba't-ibang
Omicron or even Omicron o kahit iba't- hawaan, sa mga mga subvariant ng
different variants of ibang uri ng pag- sumunod pang araw, Omicron o kahit na
concern,” said aalala," sabi ng senior sa iba’t-ibang parte iba't-ibang mga
WHO’s senior epidemiologist Maria ng mundo dahil ito sa baryante ng COVID-
epidemiologist Maria Van Kerkhove. patuloy na pag-kalat 19 na aming
Van Kerkhove. ng mutasyon ng binabantayan" saad
Omicron at nang iba ng Senior
pang baryante nasa Epidemiologist ng
aming kustodiya” WHO na si Maria Van
Kerkhove.

11. With over 1 Sa mahigit isang Sa humigit-kumulang Sa kulang-kulang

million deaths this milyong kamatayan sa isang milyong bilang isang milyong pag-
year alone, the taong ito lamang, ang nang namamatay sa kamatay ng mga
pandemic remains pandemiko ay taong ito, ang pasyente sa taong ito
an emergency nananatiling isang pandemya ay lamang, ang
globally and within kritikal na kalagayan nananatili pa ring pandemya ay
most countries. ang buong mundo at nag-dudulot ng nananatiling pa ring
sa loob ng karamihan kagipitan sa buong isang emergency sa
ng mga bansa. mundo, at higit pa sa buong mundo at sa
maraming bansa. loob ng karamihan ng
mga bansa sa buong
mundo.

12. The COVID-19 "Ang covid-19 na Batay sa isang “Ang COVID-19 na

summer wave, lumobo ngayong tag- tagapagsalita ng rumagasa sa tag-init
driven by Omicron init, sa kadahilanang European na dulot ng Omicron
BA.4 and BA.5, pagkalat ng Omicron Commission."Ang BA.4 at BA.5, ay isa
showed that the BA.4 at BA.5, ay COVID-19 na lamang halimbawa na
pandemic is not yet nagpakita na ang kumalat sa panahon ang pandemya ay
over as the virus pandemiya ay hindi pa, ng tag-init, ito ay hindi pa natatapos at
continues to at higit pa sa bilang ng hinimok ng Omicron ang virus ay patuloy
circulate in Europe virus na patuloy pa rin BA.4 at BA.5, ito ay pa ring kumakalat sa
and beyond,” a ang sirkulasyon sa nagpakita na ang Europa at sa karatig
European Europa at sa kabilang pandemya ay hindi nitong lugar” ayon ito
Commission mga bansa" sabi ng pa tapos habang ang sa tagapag-salita ng
spokesperson said. isang tagapag-salita sa virus ay patuloy pa European
European Commission. din na kumakalat sa Commission.
Europa at higit pang
bansa sa buong
mundo.”

13. WHO’s next Sa mga susunod na Pinagpapasyahan ng Susunod sa

meeting of experts pagpupulong ng mga eksperto sa pagpupulong ng mga
to decide whether experto ng WHO ay WHO sa kanilang experto sa WHO ang
the pandemic still ipagpapasyahan kung pagpupulong kung pagpapasya kung
represents a public ang pandemya ay ang pandemya ay ang pandemya ay isa
health emergency of nagbibigay parin ng nakakapag saad paring pampublikong
international pampublikong parin ng kagipitan sa
concern is due in kagipitan sa pampublikong kalusugan sa
October, a WHO pangkalusugan na kagipitan sa internasyonal na
spokesperson said. alalahanin hanggang kalusugan hanggang alalahanin hanggang
oktubre, sabi ng oktubre, ito ang sabi oktubre, batay sa
tagapagsalita sa WHO. ng tagapagsalita sa tagapagsalita ng
WHO. WHO.

14. “It’s probably fair Ayon sa naisad na Ayon sa naitalang

to say most of the Ayon kay Dr. Michael mensahe ni Dr. mensahe ni Dr.
world is moving Head, isang senior Michael Head, isang Michael Head, isang
beyond the research fellow sa senior researcher sa senior researcher sa
emergency phase of Southampton Southampton Southampton
the pandemic University “It’s University, University, karamihan
response,” said Dr probably fair to say karamihan sa mundo sa mundo ngayon ay
Michael Head, most of the world is ay kumikilos ng mas kumikilos ng mas
senior research moving beyond the mainam kaysa sa mainam kaysa sa
fellow in global emergency phase of inaasahang inaasahang pagtugon
health at the pandemic pagtugon sa bugso sa bugso dulot na
Southampton response.” dulot na pandemya. pandemya.
University.

15. Governments Dagdag pa nito, Dagdag pa nito na Aniya na ang

are now looking at “Governments are now ang gobyerno gobyerno ngayon ay
how best to manage looking at how best to ngayon ay patuloy na patuloy na
COVID as part of manage COVID as part humahanap ng humahanap ng
their routine of their routine mabisang paraan sa mabisang paraan sa
healthcare and healthcare and pamamahala ng pamamahala ng
surveillance, he surveillance, “ kanilang kalusagan. kanilang kalusagan.
said.

16. Europe, the Inaprubahan ng Inaprubahan ng Inaprubahan ng

United Kingdom and Europe, United Europe, United Europe, United
the United States Kingdom at United Kingdom at United Kingdom at United
have approved States ang mga States ang mga States ang mga
vaccines that target bakuna na bakuna na bakuna na
the Omicron variant nagpupuntirya sa nagpupuntirya sa nagpupuntirya sa
as well as the Omicron variant pati na Omicron variant pati Omicron variant pati
original virus as rin ang orihinal na na rin ang na rin ang
countries prepare to virus habang pinagmulan ng virus pinagmulan ng
launch winter naghahanda ang mga habang naghahanda bayrus habang
booster campaigns. bansa na maglunsad ang mga bansa na naghahanda ang
ng mga kampanyang maglunsad ng mga mga bansa na
winter booster. kampanyang winter maglunsad ng mga
booster. kampanyang winter
 booster.

17. In the United Sa bansang bansang Sa Amerika, ang Sa bansang Estados

States, COVID-19 Amerika, ang COVID- COVID-19 ay Unidos, ang COVID-
was initially declared 19 ay idineklara bilang idineklara bilang 19 ay idineklara
a isang public health isang public health bilang isang public
public health emergency nungEnero emergency nung health emergency
emergency in taong 2020 at Enero taong 2020 at nung Enero taong
January 2020, and nagpabago-bago ang naging bago-bago 2020 at naging bago-
that status katayuan. ang katayuan. bago ang katayuan.
has been renewed
quarterly ever since

18. The U.S. health Ang kagawarang Ang kagawarang Ang kagawarang
department is set to pangkalusugan ng pangkalusugan ng pangkalusugan ng
renew it again in Estados Unidos ay Estados Unidos ay Estados Unidos ay
midOctober for what inaasahang maglabas maglalabas ng mga sinasabing
policy experts ng mga polisiya simula polisiya simula sa maglalabas ng mga
expect is the last sa kalagitnaan ng kalagitnaan ng polisiya simula sa
time Oktubre na ayon sa Oktubre na ayon sa kalagitnaan ng
before it expires in pagtataya ng mga pagtataya ng mga Oktubre hanggang
January 2023. eksperto. eksperto. 2023 na ayon sa mga
eksperto.

19. U.S. health Ang pandemya ay Ang pandemya ay Ang pandemya ay

officials have said hindi pa tapos ngunit hindi pa tapos ngunit hindi pa tapos ngunit
that the pandemic is sa tulong ng mga sa tulong ng mga sa tulong ng mga
not over, but that bagong bakuna, may bagong bakuna, may bagong
new bivalent kakayahan nating kakayahan nating bakuna,kakayanin
vaccines mark an labananan ang COVID- labananan ang nating labananan ang
important shift in the 19 ayon sa U.S. COVID-19 ayon sa COVID-19, ito ayon
fight against the health officials. Ayon U.S. health officials. sa U.S. health
virus. They predict sakanila, inaasahan na Ayon sakanila, officials. Ayon
that a single annual ang isang turok ng inaasahan na ang sakanila, inaasahan
vaccine akin to the nasabing bakuna ay isang turok ng na sa isang turok ng
flu shot should mabisa katulad ng nasabing bakuna ay nasabing bakuna ay
provide a high isang flu shot na mabisa tulad ng mabisa tulad ng
degree of protection mabibigay ng isang flu shot na isang flu shot na
and return the panangga sa COVID- mabibigay ng mabibigay ng
country closer to 19 at inaasahang panangga sa COVID- panangga sa COVID-
normalcy. magpabalik sa maayos 19 at inaasahang 19 at inaasahang
na lagay ng bansa. maibalik sa maayos maibalik at magsasa-
na lagay ng bansa. ayos na lagay ng
bansa.
 Ang katapusan nitong pandemya ng COVID ay 'nalalapit na' --- Punong Hepe ng WHO

Hindi naging mainam ang posisyon ng mundo sa paglutas tungo sa pagtapos sa pandemya na
COVID-19, sinabi ng hepe ng World Health Organization na siya ay may positibo pa ring
pananaw kahit na ang krisis na ito ay inabot na nang taon at kumitil na ng mahigit sa anim na
milyong katao.

“We are not there yet. But the end is in sight,” pahayag ng Director General ng WHO na si
Tedros Adhanom Ghebreyesus sa mga mamamahayag na lumahok sa isang birtwal na
kadiinang pagpupulong.

Ito ang pinaka mahusay na pagsusuri galing sa United Nations mula nang naidineklara ang
pandaigdigang krisis noong Enero 2020 na kung saan inilarawan ang COVID-19 bilang
pandemya, tatlong buwan pagkatapos itong unang maitala.

Ang nasabing sakit ay unang nadiskubre sa China bago matapos ang taong 2019, ito ay
nakapagtala ng halos 6.5 na milyong katao na binawian ng buhay at nakahawa naman ng 606
milyon. Pagbagsak ng pandaigdigang ekonomiya at labis na pangangailangan sa kagawarang
pangkalusugan ang naging dagok nito.

Nakatulong ang paglunsad ng mga bakuna at iba't ibang terapi upang maiwasan ang
pagkamatay at pagka-ospital ng mga taong nagtatagalay ng sakit, ang Omicron naman na
nagsimula sa huling buwan ng nakaraang taon ay hindi naman gaanong nakaapekto sa mga
mamamayan. Samantala, ang mga nasawi mula sa COVID-19 noong nakaraang linggo ay ang
pinakamababang naitala ng United Nation simula nang Marso 2020.

Noong Miyerkules, muling idiniin at hinikayat ang mga bansa na panatilihin ang pagiging
maingat, at inihalintulad pa nito ang pandemya sa isang marathon race

“Ngayon ang panahon upang mas pag-igihan at mapursigi upang masiguro ang tagumpay at
malampasan ang ating mga dinanas na hirap."

Kinakailangang ang mga bansa na mas magbigay ng pansin at masiguro na ang kanilang mga
polisiya ay mas pinalakas ang bisa laban sa COVID-19 at sa iba pang kahaharaping sakit ayon
kay Tedros. Alinsunod dito, hinimok din niya na ang bawat bansa ay magkaroon ng isang daang
porsyento ng mga bakunadong indibidwal lalung lalo na ang mga taong may mahinang
kalusugan at magpatuloy sa pag-aaral at pagsusuri sa naturang sakit.

Ayon sa World Health Organization, kinakailangan ng mga bansa na panatilihin ang mga sapat
na bilang ng mga kagamitang medikal at mga manggagawa sa kagawaran ng kalusugan tulad
ng mga doktor, nars at iba pa.

Ayon kay Maria Van Kerkhove, isang Senior Epedimologist mula WHO, “Inaasahan pa ang
patuloy na pagdami ng mga bilang ng impeksyon sa iba’t ibang panahon sa buong mundo dahil
sa iba’t ibang klase ng Omicron at iba pang uri ng sakit na ito.

Sa humigit isang milyong pag-kamatay ng mga pasyenteng naitala sa kasalukuyang taon

lamang, ang pandemya ay nananatiling pa din na isang "emergency" sa buong mundo at sa
loob ng karamihan ng mga bansa sa mundo.
Batay sa isang tagapagsalita ng European Commission. "Ang COVID-19 na kumalat sa
panahon ng tag-init ay may kinalaman sa Omicron BA.4 at BA.5, ito ay nagpatunay na ang
pandemya ay hindi pa natatapos sapagkat ang sakit ay patuloy pa rin na kumakalat sa Europa
at sa iba pang mga bansa sa buong mundo.”

Batay sa tagapagsalita ng World Health Organization, ang susunod na pagpupulong ng mga

eksperto mula sa WHO ay tatalakay sa pagpapasya kung ang pandemya ay maituturing pa rin
bilang isang "public health emergency" na isang pandaigdigang na alalahanin hanggang sa
Oktubre.

Ayon sa naitalang mensahe ni Dr. Michael Head, isang senior researcher sa Southampton
University, sakabila ng presyensya ng COVID-19, karamihan ng tao sa mundo ngayon ay
kumikilos ng mas mainam kaysa sa inaasahang mahigpit na pagtugod dito.

Dagdag pa nito na ang gobyerno ngayon ay patuloy na humahanap ng mabisang paraan sa

pamamahala ng kanilang kalusagan.

Inaprubahan ng Europe, United Kingdom at United States ang mga bakuna na partikular na
pinapahina at sinusugpo ang Omicron variant pati na rin ang orihinal na virus habang
naghahanda ang mga bansa na maglunsad ng mga kampanyang winter booster.

Sa bansang Estados Unidos, ang COVID-19 ay agarang idineklara bilang isang public health
emergency noong Enero taong 2020 at naging pabago-bago ang katayuan tuwing ikatlong
buwan.

Ang kanilang kagawarang pangkalusugan ay inaasahang maglalabas ng mga panibagong

polisiya simula sa kalagitnaan ng Oktubre na magtatagal hanggang sa taong 2023 ayon sa
pagtataya ng mga eksperto.

Ang pandemya ay hindi pa tapos ngunit sa tulong ng mga bagong diskubreng bakuna, may
kakayahan tayo na lumaban, saad ng U.S. health officials. Ayon sakanila, inaasahan na ang
isang turok ng nasabing bakuna ay mabisa katulad ng isang flu shot na mabibigay ng mabisang
proteksyon sa COVID-19 at inaasahang unti-unting magpapanumbalik sa normal na lagay ng
bansa.