PDF Pedoman Teknis Ruang Isolasi Dikonversi - Compress

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 153

 

_DYK \DYDFOHFHHF
\DCNEHF SDBFK_
YTHFG K_NJH_K

Yuhfghf Yhwht Ksnjhsk Sdbhfhf Fdghtk` 

_krbujhsk Tchrh phch Yuhfghf Yhwht


Ksnjhsk Skpd _ Sdbhfhf _thfchr 

\nsksk cucub pdtukghs chf phskdf


edepdrahtkbhf hjkrhf uchrh
Yuhfghf Yhwht Ksnjhsk Sdbhfhf \nsktk` 

BDEDFSDYKHF BD_DAHSHF YK
CKYDBSNYHS MDFCDYHJ
IKFH T\H[H BD_DAHSHF

CKYDBSNYHS IKFH \DJH[HFHF \DFTFMHFG


EDCKB CHF _HYHFH BD_DAHSHF
SHATF 9<84
 

BDEDFSDYKHF BD_DAHSHF

\DCNEHF SDBFK_ YTHFG K_NJH_K

Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb


Chf _hrhfh Bdsdahthf

Ckrdbtnrht Mdfcdrhj Ikfh Tphyh Bdsdahthf


Bdedftdrkhf Bdsdahthf
Shauf 9<83

Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb Chf _hrhfh Bdsdahthf kk


 

_HEITSHF
CKYDBSTY MDFCDYHJ IKFH T\H[H BD_DAHSHF

\drtheh-theh ehrkjha
ehrkjha bkth phfmhtbhf pumk syubur bdahckrht Hjjha _WS, bhrdfh hths rhaeht chf
akchyha-Fyh \dcnehf Sdbfks Yuhfg Ksnjhsk chpht cksusuf.

Yuhf
Yu hfg
g Ks
Ksnj
njhs
hskk hc
hchjh
hjha
a ihgkhf
ihgkhf chrk
chrk ihfguf
ihfgufhf
hf ck `hskj
`hskjkth
kths
s pdjhyh
pdjhyhfhf
fhf bdsda
bdsdahth
hthf
f yhfg
yhfg
edepdfghruak bdidrahskjhf chjhe pdfydjdfgghrhhf pdjhyhfhf edckb. Njda bhrdfh ktu `hskjkths
`kskbfyh chf pdfgdjnjhhffyh ahrus ckcdshkf cdfghf idfhr, chjhe ahj kfk ededfuak pdrsyhrhthf
tdbfksfyh.
\dcneh
\dcn ehff tdtdbf
bfks
ks kfk,
kfk, ckeh
ckehbs
bsuc
ucbh
bhf
f sdih
sdihgh
ghkk uphy
uphyh
h ed edfd
fdth
thpb
pbhf
hf houh
houhff edfg
edfgdf
dfhk
hk
pdrdf
pdrdfohf
ohfhhf
hhf ufuftub
tub pdeihf
pdeihfguf
gufhfhf chf pdfgde
pdfgdeihf
ihfghf
ghf `hskj
`hskjkth
kths
s `ks
`kskb
kb Yu
Yuhf
hfg
g Ks
Ksnjhskk @hskjkths
njhs
\djhyhfh
\djhyhfhf
f Bdsdahth
Bdsdahthf f yhfg chpht
chpht edfhepuf
edfhepufg g bdiutuah
bdiutuahff pdjhyhfh
pdjhyhfhf f cdfghf
cdfghf edepdrah
edepdrahtkbh
tkbhff
hspdb bdsdjhehthf, bdhehfhf, bdfyhehfhf chf bdeuchahf ihkb ihgk pdtughs `hskjkths pdjhyhfhf
pdjhyhfhf
bdsdahthf jhkffyh.
\dcnehf tdbfks
\dcnehf tdbfks kfk cksu
cksusuf
suf uftub
uftub edjhbshf
edjhbshfhbhf
hbhf Tfchfg
Tfchfg-Tfc
-Tfchfg
hfg Fn. ?0 Shau
Shauff 9<<;
tdfthfg Bdsdahthf, Ihi Q \dfyhbkt Edfujhr chf Skchb Edfujhr, Ihgkhf Bdshtu \dfyhbkt Edfujhr,
\hshj 849 Hyht 8 = \dedrkftha, pdedrkftha chdrha chf ehsyhrhbht idrthfggufg mhwhi edjhbubhf
uphyh pdfodg
uphyh pdfodghah
hahf,
f, pdfgd
pdfgdfch
fchjkh
jkhf,
f, chf pdeidr
pdeidrhf
hfths
thshf
hf pd
pdfyh
fyhbkt
bkt edfujh
edfujhrr sdrth
sdrth hb
hbkih
kihtt yhfg
yhfg
cktkeiujbhffyh.
Cdfghf cdekbkhf
Cdfghf cdekbkhf bhek shfght
shfght edf
edfgahr
gahrhpbh
hpbhf
f pdrhf
pdrhf sdrth chrk sth
sthbd
bd anjcd
anjcdrr tdrbhkt, yhktu
hsnsk
hsnskhsk
hsk prn`ds
prn`dsk,
k, pd
pdfgd
fgdjnj
jnjh
h `hskj
`hskjkth
kths
s pdjhyh
pdjhyhfhf
fhf bdsdah
bdsdahthf
thf,, bnfsuj
bnfsujthf
thf pdrdfo
pdrdfohf
hfhhf
hhf `hskjk
`hskjkths
ths
pdjhyhfh
pdjhyhfhff bdsdahth
bdsdahthff chf pkahb
pkahb jhkf
jhkffyh
fyh chjhe
chjhe edeihftu
edeihftu Bdedftdrk
Bdedftdrkhfhf Bdsdahth
Bdsdahthff edfcubu
edfcubufg fg
hehfht Tfchfg-Tfchfg tdrsdiut.
Bhek edfguohpbhf tdrkeh bhska chf pdfgahrghhf yhfg sdtkfggk-tkfggkfyh bdphch sdeuh
pkahb yhfg tdjha edeihftu cktdriktbhffyh \dcnehf Sdbfks Yuhfg Ksnjhsk. Ckahrhpbhf \dcnehf
Sdbfks kfk chpht edfmhck pdtufmub hghr suhtu pdrdfohfhhf pdeihfgufhf hthu pdfgdeihfghf
Yuhfg
Yuhf g Ksnjhsk
Ksnjhsk ck @hskjkth
@hskjkths
s \djhyhfh
\djhyhfhf
f Bdsdahthf
Bdsdahthf chpht
chpht edfhepu
edfhepufg
fg bdiutuahf
bdiutuahf pdjhyhf
pdjhyhfhf
hf chf
`hskjkths `kskbfyh ededfuak sthfchr hehf.

Cdekbkhf
Cdekbkhf bhek shephkbhf,
shephkbhf, sdengh
sdengh idrehf`hh
idrehf`hhtt chf chpht
chpht edfkfgb
edfkfgbhtbhf
htbhf eutu `hskjkths
`hskjkths
pdjhyhfhf bdsdahthf ck Kfcnfdskh.

Mhbhrth, Cdsdeidr 9<9<84


Ckrdbtur Mdfcdrhj Ikfh Tphyh Bdsdahthf
 

BHSH \DFGHFSHY

\umk syubur
\umk syubur bkth
bkth phfmh
phfmhtbh
tbhf
f bdahck
bdahckrht
rht Suahf
Suahf [hfg
[hfg Ehah
Ehah Dsh bhrdf
bhrdfh
h hths
hths Yhaeh
Yhaehtt chf
Bhrufkh-Fyh iubu \dcnehf Sdbfks Yuhfg Ksnjhsk chpht cksdjdshkbhf cdfghf ihkb.
Yuhfg Ksnjhsk ck `hskjkths pdjhyhfhf bdsdahthf edruphbhf shjha shtu `ufgsk yhfg shfght

pdftkfg chjhe pdfydjdfgghrhhf


pdfydjdfgghrhhf pdjhyhfh
pdjhyhfhf f edckb ck `hskjkths pdjhyhfhf bdsdahthf. Nutput bdgkhthf
chjhe \djhyhfhf ck Yuhfg Ksnjhsk edruphbhf
edruphbhf shjha shtu kfckbhtnr bdidrahskjhf chjhe pdfodghahf
chf pdfgdfchjkhf kf`dbsk ck `hskjkths pdjhyhfhf bdsdahthf yhfg cksdihibhf njda ekbrn nrghfksed
phtngdf.
Yuhfg Ksnjhsk
Yuhfg Ksnjhsk ck `hskjkth
`hskjkths
s pdjhyhf
pdjhyhfhf
hf bdsdahth
bdsdahthf
f phch
phch chshrfyh
chshrfyh edfyhfgb
edfyhfgbut
ut pdbdrmhh
pdbdrmhhf
f
npdrhsk
npdr hsk chf pdedjkahrhh
pdedjkahrhhf f sdohrh
sdohrh tdbfks.
tdbfks. _dsuhk
_dsuhk cdfghf
cdfghf `ufgskfy
`ufgskfyh,
h, ehbh Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk ahrus
ahrus
ckcdshkf cdfghf edepdrahtkbhf hspdb bdhehfhf chf bdsdjhehthf, yhktu eujhk chrk hjur bdgkhthf
( phtawhy 
 phtawhy ),
) , pr
prng
ngrh
rhe
e ruruhf
hfgh
ghff tdrb
tdrbhk
hktt prng
prngrh
rhe
e `ufg
`ufgsk
sk,, bdbu
bdbuht
hthf
hf ststru
rubt
btur
ur ihfg
ihfguf
ufhf
hf chjh
chjhe
e
edfhepufg idrht pdrhjhthf chf skstde utkjkths yhfg ededfuak tkfgbht bdidrskahf ruhfghf.
\dfyusufhf \dcnehf tdbfks kfk edruphbhf shjha shtu uphyh uftub edfcubufg Tfchfg-
Tfchfg
Tfch fg Fn. ?0 Shauf
Shauf 9<<; tdfthfg
tdfthfg Bdsdahth
Bdsdahthf,
f, Ihi Q \dfyhbk
\dfyhbktt Edfujhr
Edfujhr chf Skchb
Skchb Edfujhr,
Edfujhr,
Ihgkhf
Ihgkhf Bdshtu
Bdshtu \dfyh
\dfyhbk
bktt Edfujh
Edfujhr,
r, \hshj
\hshj 849 Hyht
Hyht 8 = \dedrk
\dedrkfth
ftha,
a, pd
pdedr
edrkft
kftha
ha ch
chdrh
drha
a ch
chf
f
ehsyhrhbht idrthfggufg mhwhi edjhbubhf uphyh pdfodghahf, pdfgdfchjkhf
pdfgdfchjkhf,, chf pdeidrhfthshf
pdfyhbkt edfujhr sdrth hbkiht yhfg cktkeiujbhffyh.
\dcnehf
\dcneh f kfkfkk cksus
cksusuf
uf cdcdfgh
fghff phr
phrtks
tkskph
kphsk
sk id
idrih
rihgh
ghkk pkahb
pkahb tdrehs
tdrehsub
ub `hskjk
`hskjkths
ths pdjhyh
pdjhyhfhf
fhf
bdsda
bds dahth
hthf,
f, nr
nrghf
ghfksh
kshsk
sk prn`ds
prn`dskk chf kfs
kfsthf
thfsk
sk tdrbhk
tdrbhktt ihk
ihkb
b pdeikf
pdeikfh h ehupuf
ehupuf pdfgdj
pdfgdjnjnjh
h `hskjk
`hskjkths
ths
pdjhyh
pdjhyhfhf
fhf bdsda
bdsdahthhthf.
f. \dcneh
\dcnehf f tdbfks
tdbfks kfk
kfk edrup
edruphbhhbhff houhf
houhf ihihgk
gk phrh
phrh pdfgd
pdfgdjnj
jnjh
h `hskj
`hskjkth
kths
s
pdjhyhfhf bdsdahthf, prhbtksk ihfgufhf ck `hskjkths pdjhyhfhf bdsdahthf, phrh pdrdfohfh hthu
pdfgdeihfg
pdfgdeihf g `hskjkths pdjhyhfhf bdsdahthf chf pkahb jhkf chjhe pdeihfgufhf Yuhfg Ksnjhsk yhfg
idfhr sdakfggh tdrohphk nutput yhfg idreutu.
Bhek edfguohpbhf tdrkeh bhska chf pdfgahrghhf yhfg sdtkfggk-tkfggkfyh bdphch sdeuh
pkahb yhfg tdjha edeihftu cktdriktbhffyh
cktdriktbhffyh \dcnehf Sdbfks Yuhfg Ksnjhsk.
Ksnjhsk. Ckahrhpbhf \dcnehf
kfk chpht edfmhck pdtufmub ihgk pkahb-pkahb yhfg edeiutuabhf.

Mhbhrth, Cdsdeidr 9<84


Ckrdbtur Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb
chf _hrhfh Bdsdahthf

Kr. _nckbkf _hcdb, E.Bds


FK\. 8;0989<?8;10<?8<<3
 

SKE \DF[T_TF

\dfhfggufg Mhwhi =
cr. Cdccy Sdcmhsubehfh I,_p.B@Y(B),EHY_,EE ‟ Ckrdbtur Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg
\dfufmhfg Edckb chf
_hrhfh Bdsdahthf

Kr. _nckbkf _hcdb, E.Bds (9<84-sdbhrhfg)


(9<84-sdbhrhfg)

Bnftrkiutnr =
cr. _A Ehfuj
Ehfujjh
jhfg,
fg, _pI2
_pI2 cr. Hzkzha
Hzkzha Hrkyhf
Hrkyhfk,
k, _p\B2
_p\B2 cr. Kch Ihgus
Ihgus _k
_kjhw
jhwkw
kwdbh
dbh,, _p\2
_p\2 cr. Ykcan
Ykcan
Whayutnen, _pEB2 Wksfu Ahfcnyn, _S2 Ehoa`uc2 Kwhf Fd`hwhf, _BE2 Y. Hryn _dtn Ksh, _S2
Adrk \urwhftn, _S, EBE2 Kr. @hmrk` A. Iusthek2 cr. Cdsvkth, _pEB.

\dfyuftkfg =
Drwkf Iurahfucckf, _S2 Snshf \heiuck Wktmhbsnfn, _D, EE2 Adfcrkb \drehfh, _BE2 _ktk Tj`h
Oahfk`ha, _S, EE2 E. Yn`k‛uckf, _S2 Yhtfh Hgthshrk, _S2 Bhtarkf, __S
 

CH@SHY K_K

AHJHE
AHJHEHHF M
MTC
TCTJTJ ..
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.... kk
_HEITSHF C CKKYDBSTY MDFCDYHJ IKFH T T\ \H[H BD_DAHSHF .................... kkk
BHSH
BHSH \D
\DFG
FGH HFS
FSHY
HY .. ....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.. kv

SK
SKE
CHE@S
CH@ \D
\DF[
F[T
HY TK_TF
K_
K_K ..
....
.... ..
....
.... ....
....
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
........
......
.... vvk
CH@S
CH @SHY
HY SH
SHIDIDJ
J .. ....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.. vkk
kkkk
CH@
CH @SHY GHE
HEIH
IHY Y .. ....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.. kx

IHI K \DFCHATJTHF ................................................................................. 8


8.8
.8.. Jhthr
hthr Id
Idjh
jhb
bhf
hfg
g ..
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.... 8
8.9. Chshr Aubue ............................................................................. 9
8.?. Ehbsuc Chf Sumuhf .................................................................. ?
8.?.8. Ehbsuc … …… ……………………………………………………………... ?
8.?.9. Sumuhf …………………………………………………………………. ?
8.3. _hshrhf ..................................................................................... ?
8.4. Kstkjha/\dfgdrtkhf …………………………………………………….. ?
8.0 Yuhfg Jkfgbup .......................................................................... 3

IHI KK \DJH[HFHF YTHFG K_NJH_K CHF \DFODGHAHF \DF[HBKS 4


KF@DB_K
9.8. Teue ………………………………………………………………… 4
9.9. Bausus ………………………………………………………………… 7

IHI KKK BDS


BDSDFS DFSTHF
THF SDB
SDBFK_FK_ HY_
HY_KSDKSDBSTBSTY Y IHIHFGT FGTFHF FHF YTH YTHFG FG K_ K_NJHNJH_K _K … 89
?.8
.8.. Jnb
nbhs
hskk Y
Yuh
uhf
fg Ks
Ksnj
njhs
hskk ..
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.... 89
?.9
.9.. \rngr
rngrhe
he YuYuhhfg ..
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.... 89
?.?. \d
\drsy
rsyhrh
hrhth
thf
f Baus
Baususus YuYuhfhfg g Ksnj
Ksnjhskhsk idrc
idrchshr
hshrbhf bhf bdj bdjhs
hs c chf
hf pdfujhr
pdfujhrhffyh hffyh
…..…………………………………………………. 87
?.?.8. Bdtdftuhf Bausus Yuhfg Ksnjhsk ………………….....……………. 87
?.?.9. Auiufghf Hfthr Y Yuuhfg …………………………………………..…. 91

?.3.
?.4. B
\dne
nep
\drs p
rsyhnrhth
fd
fdf
yhrh ffch
thfchf
_tfrubt
_truIbtur
hah
ahf
ur f
IhIfguf
hf
hfg
Ihfg guhf
fh
fhf
ufhf f…………
…………
………… ………
………… ……………
………………
…………
……..
..……
………………..
…………..…
…….…. 91
?<
?.4.8. Teue …………………………………………………………………. ?<
?.4.9. \drsyhrhthf _ _ttrubtur I
Ihhfgufhf YYu
uhfg KKs
snjhsk …
……
………………… ?<
?.0. Kftdrknr Yuhfg Ksnjhsk …………...……………….…………………... ?8

IHI KKP
P BDSDFSTHF SDBFK_ \YH_HYHFH YTHFG K_NJH_K Y YT TEHA _ _H HBKS ??
3.8. Teue ...... ......
.........
......
.........
.........
......
.........
......
.........
......
.........
.........
......
.........
......
.........
......
....... ??
3.9. Bn
Bnfs
fstr
trub
ubsk
sk Kf
Kfst
sthj
hjhshskk EEdb dbhfhfkb kbhj
hj …… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ……… … ??
3.9.8. Kfst
Kfsthj
hjhs
hskk S
Sht
hthhT Tchchrhrh \hc hch hY Yuh
uhfg fg KKsnsnjhjhsk
sk … ……… ………… ………. …..… .……… …….. .... ??
3.9.8.8. _kst
_kstde
de Pd
Pdft
ftkj
kjhs
hskk H Hjh
jhekekha ha …… ………… ………… ………… ………… ………… ………. …..… .……… ……… … ?4
3.9.8.9. _kst
_kstde
de Sh
Shth
th Tc
Tchr hrhh \h\hch ch Bd Bdjhjhs s _ ((_t _thfhfchchr) r) ……
………… ………… ………… …….. ....
.... 3?
3.9.8.?. _kst
_kstde
de Sh
Shth
th Tc
Tchr hrhh\ \hc
hch hB Bdj
djhs
hs F ((Sd Sdbh bhfhfhf f Fd
Fdgh ghtk tk`)
`) … ………………… …….. 33
3.9.8.3. _kst
_kstde
de Sh
Shth
th Tc
Tchr hrhh\ \hc
hch hB Bdj
djhs
hs \n \nsk sktk
tk`` …
……… ………… ………… ………… ………… …….. .. 49
3.9.9. Kf
Kfst
sth
hjhsk
jhsk Gh
Ghs
sEEdc
dckb
kb chf P
Phb
hbue
ue Ed
Edc
ckb ……
…………
…………
…………
………
……… 0<
 

3.
3.9.
9.?.
?. Kf
Kfst
sthj
hjhs
hskk sh
shfk
fkth
thsk
sk ((Kf
Kfst
sthj
hjhs
hskk pd
pdfyfydcdckhkhhf
hf h hkr
kr id
idrsrska
ka,, kf
kfststhj
hjhs
hskk
pdfgdjnjhhf jkeiha ohkr chf kfsthjhsk pdfgdjnjhhf jkeiha phcht
(I
(I?? (e
(edc
dcksks ch
chf f fn
fnf f ed
edck cks)
s) ch
chf f Fn
Fnf f I? I?)))) ……
………… ………… ………… ………. …... .. 0<
3.9.3. Kfsthjhsk \ \rrntdbsk B Bddihbhrhf … …… ……………………………………... 09
3.9.3.8. _ks
ksttde \rntdbsk \ \hhsk` ……… ……………………………………………… 09
3.9.3.9. _ks
ksttde \\rrntdbsk H Hbbtk` …………………………………………………. 0?
3.?. Kfsthjhsk D Djjdbtrkbhj … …… ………………………………........................... 03
3.?.8. _kstde B Bd djkstrkbhf … …… ……………………………..…………………… 03
3.?.9. _kstde \rntdbsk \dtkr ………………………………………………… 00
3.?.?. _kstde \dfohahyhhf ………………………………………………… 00
3.?.3. _kstde B Bn neufkbhsk c chhf B Bddhehfhf ((KKftdrone, O OOOSP) … …… ……….. 01
3.3. Bdikskfghf … …… ……………………………………………………….…. 0;
3.0
.0.. Gdt
dth hrhf.
rhf. ......
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.... 0;

IHI P \DEDJKAHYHHF IHFGTFHF CHF \YH_HYHFH YTHFG K_NJH_K …. 7<


4.8. Mdfks \dedjka
jkahrhhf .......... ......
.........
.........
......
.........
......
.........
......
.........
......
.........
......... 7<
4.8.8. \dedjkahrhhf KKf
fspdbsk (Kfspdotknf Ehkftdfhfod) ………………... 7<
4.8.9. \dedjkahrhhf \rdvdftk` (\rdvdftkvd Ehkftdfhfod) ………………. 78
4.8.?. \dedjkahrhhf BBnnrdbtk` (Onrrdotkvd Ehkftdfhfod) ………………… 79
4.9. Jkfgbup \dedjkahrhhf Yuhfg Ksnjhsk …………………….……….. 79
4.9.8. \dedjkahrhhf __kkstde KKf
ftdrknr Y Yu uhfghf … …… …………………………. 7?
4.9.9. \dedjkahrhhf _kstde Shth Tchrh ………………………………….. 7?
4.9.?. \dedjkahrhhf _kstde Bdjkstrkbhf …………………………………… 74
4.9.3. \dedjkahrhhf _kstde Ghs Edcks …………………………………... 70
4.9.4. \dedjkahrhhf _kstde Bneufkbhsk & Bdhehfhf … …… ………………. 70
4.9.0. \dedjkahrhhf _ _kkstde __hhfkthsk … …… …………………………………… 77
4.9.7. \dedjkahrhhf _kgfhgd Yuhfghf …………………………….…….. 71
4.?. \rnsdcur CChhf E
Ed dtncd \\ddedjkahrhhf ........................................ 7;
4.?.8. \dedjkahrhhf B Bnnepnfdf H Hrrsktdbtur I Ihhfgufhf … …… ………………. 7;
4.?.9. \dedjkahrhhf Bnepnfdf _trubtur Ihfgufhf ……………………. 1?
4. ?. ?. \dedjka
jkahrhhf BBnnepnfdf Yuhfg Juhr I Ih hfgufhf … …… ……….…… ;<
4.?.3. \dedjkahrhhf Bnepnfdf Edbhfkbhj Ihfgufhf …………………. ;4
4.?.4. \dedjkahrhhf B Bnnepnfdf D Djjdbtrkbhj I Ih hfgufhf … …… ………………… ;1
4.
4.3.
3. Sh
Shah
ahph
phffCChf
hf \d
\djh
jhbs
bshf
hfhh
hhff\ \dededj djkakahr
hrhh
hhf. f...
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.....
.....8
..8<?
<?
4.3.8.
4.3 .8. Sha
Shahph
hphff \de
\dedjk
djkahr
ahrhhf
hhf...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.......
........
.........
..........
.........
.........
..........8
.....8<?
<?
4.3.9.
4.3 .9. \dj
\djhbs
hbshfh
hfhhf
hf \de
\dedjkdjkahr
ahrhh
hhf..
f.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.......
.........
.....8<3
8<3

IHI PK
PK \DF
\DFGDFGDFCHJ
CHJKHF
KHF Y YK_K
K_KBN
BN BD BD_DA_DAHSH HSHF F CHF B BD_D
D_DJHE JHEHSH HSHF F BDYM
BDYMH H
CK YTHFG K_NJH_K YTEHA _HBKS 8<;
0.8. Bnepnfdf \dfujhrhf Kf`dbsk …………………………..…...……... 889
0.9..
0.9 Mhj
Mhjur
ur \df
\dfujh
ujhrhf
rhf...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.......
.........
.....88?
88?
0.?. _trhtdgk \dfodghahf chf \dfgdfchjkhf Kf`dbsk ………………… 88?
0.
0.3.
3. _t
_thf
hfchchrr Bd
Bdah
ahtk
tk-a
-ahthtkh
khf.
f...
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.....
......
......
......
......
.....8
..883
83
0.
0.4.
4. Eh
Ehfhfhmd
mded
edf f Bd
Bdsdsdjhjheh
ehth thff \h\hsk skdf
df Ck Ksnj Ksnjhs hsk.k...
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.....
......
......
......
......
......
....88
.880
0

IHI P
PKKK \DFTST\ ........................................................................................... 890

CH@SHY \T_SHBH ............................................................................................ 897


 

Jhepkrhf 8
Jhepkrhf Onft
Onftna
na Y
Yuhfg
uhfghf
hf Y
Yhwht
hwht Kfhp Ksnjh
Ksnjhsk
sk S
Skpd
kpd _ Sdbh
Sdbhfhf
fhf _thf
_thfchr
chr
Jhepkrhf 9 Onftna Gheihr Yuhfg Yhwht Ksnjhsk
Ksnjhsk (Yuhfg Yhwht
Yhwht \hskdf
Kf`dbskus)
Jhepkrhf ? Onftna Gheihr Yuhfg Snkjdt
Jhepkrhf 3 _thfchrc Bdfyhehfhf _uau
Tchrh
Jhepkrhf 4 Kjustrhsk \dfghrua Bdjdeihihf Ydjhtk` Sdrahchp Bdfyhehfhf chf
\drtueiuahf Ihbtdrk, Pkrus, chf Mheur 
Jhepkrhf 0 Mdfks
Mdfks Hkr
 Hkr Jnob 
Jhepkrhf 7 Yhfohfghf \hrhedtdr uftub Hrdh ck @hskjkths \djhyhfhf
Bdsdahthf idrchshrbhf H_AYHD 9<88
Jhepkrhf 1 Hjht Ihftu uftub Edfgaktufg HOA chf Ohrh Edfgubur HOA
 

CH@SHY SHIDJ

Ahj

Shidj 3.8
Shidj 3.8.. Yhf
Yhfgbu
gbuehf
ehf Bdj
Bdjdik
dikahf
ahf Chf BdbBdburhurhfghfghf f_ _kst
kstde
de PdfPdftkjhtkjhsk
sk ...
......
.......
.......
......
... ?3
Shid
Shidjj 3.
3.9
9. \d
\drt
rtub
ubhhrh
rhf
f Tc
Tchhrh \h
\hc ch Pdf
dftktkjh
jhsk
sk Hjh
Hjhek ekhaha ……… ………… ………… ………… ………… …….. .. ?0
Shid
Shidjj 3
3.?
.?.. Bd
Bdjd
jdi
ikah
kahf C Chf
hf Bd
Bdbu
burhrhf
fgh
ghff Pd
Pdf ftk
tkjh
jhssk H Hjh
jhe
ekh kha
a… ………………… ………… …….. ...…
.….. .... ?0
Shid
Shidjj 3.3
3.3.. Sk
Skfg
fgbh
bhtt pdf
pdfohohah
ahyh
yhhfhf rh
rhth
th-r
-rht
hth,h, rd
rdfcfcdrdrhs
hskk chf ttde depd pdrhrhtuturr whr
whrfh fh
yhfg ckrdbnedfchskbh
ckrdbnedfchskbhf f ……………………………………………..….. 07
Shidjj 3
Shid 3.4
.4.. Chy
hyh hJ Jks
kstr
trkb
kb Eh
Ehbbske
keueue Tft ftub
ub \d\dfofoh hah
ahy yhh
hhf f… ………………… ……… …………….… .….. ....
.. 07
Shid
Shidjj 0.8
0.8.. Ih
Ihaahy
hyhh[ [hf
hfg gEEuf
ufg
gbkf
bkf S
Sdr
drmh
mhck
ck Ck YuYueh eha a_ _h hbkt …………………. …..….……… ……… ….. 8< 8<;
;
Shid
Shidjj 0.9.
0.9. Ih
Ihah
ahyh
yh ChChff D`db
D`db Bd
Bdsdsdah
ahth
thff _d
_drt
rthh \d
\dfg fgdfdfchchjkjkhf
hffy
fyh h ………….… .……… ……… … 88 888
8
Shid
Shidjj 0.?.
0.?. \d
\dek
ekjk
jkah
ahff Hjht
Hjht \d
\djk
jkfc
fcufufgg Ck
Ckrk
rk .. ....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.... 898
898
 

CH@SHY GHEIHY

Ahj

Ghe
heih
ihrr 9.
9.8.
8. Onf
nftn
tna
a hjkrh
jkrhf
f uc
uchr
hrhh ……
……… ……. ….……………… ………… ………… …….. ..….
…... ....
....
....
....
....
....
....
....
....
.... ;
Gheihr ??..8. Onftna ? ?CCY Yuuhfghf Y Yh hwht KKf fhp KKs snjhsk Pd Pdf ftkjhsk H Hjjhek………… 81
Ghe
heih
ihrr ?.
?.9.
9. _krb
krbujhs
ujhskk Tc
Tchrhrh
h \h\hchch Yu Yuh hfg
fgh hf Yh Yhwh whtt Kf Kfhp
hp Ksn Ksnjhjhssk SkSkppd _ 9<
Sdbhfhf _thfchr …………………………………………………...…
Gheihr
Gheihr ?.?
?.?.. Yuh
Yuhfgfghf
hf Yhw
Yhwht ht KKsnj
snjhsk
hsk Sdb
Sdbhfh hfhf f Fd
Fdghtghtk` k` …
…………
……………… ………….. …....…
..….. .. 9933
Gheihr
Gheihr ?.3. Yuh
Yuhfgfghf
hf Yhwh
Yhwhtt Ksnjh
Ksnjhsksk Sdbh
Sdbhfhf fhf \ns\nsktk`ktk`...
......
......
......
......
......
.......
.........
..........
..........
.........
.........
......97
.97
Ghe
heih
ihrr ?
?.4
.4.. Aui
uiuufgh
ghffH Hffth
thrr Y
Yuuhf
hfg gC Ch hjhe
jhe I Ihf
hfg guf
ufh hf Y Yu uhf
hfgg KKssnj
njhshsk…
k……… ……… … 91
Gheihr ??..0. Onftna C Cd dshkf KKfftdrknr
knr YYu uhfg KKs snjhjhssk ……… …………..………………. ?8
Ghe
heih
ihrr 3
3.8
.8.. Cds
dshk
hkf
fYYuh
uhf fgh
ghff TfTftu
tubb\ \de
dedr drkb
kbssh C Chhf \ \hhskd
kdffS SI I… ……… ………… ………. …. ?7
Gheihr 3.9. _bdehtks Yuhfg Ksnjhsk Idrvdftkjhsk Kcdhj Cdfghf _kstde 3<
Pdftkjhsk Edbhfks …………………………………………………..….
Gheihr 3.?. Dxahust @hf ……………… …………………………… …………………………… …………………………… ……………… … 38
Gheihr 3.3. Dxa xahhus
ustt @h
@hf f \j
\jh`
h`nf
nf ………………
……………………………… ……………………………… …………………... …... 38
Gheihr 3.4. @hf Ckfckfg...........................................................................................
Ckfckfg...........................................................................................3939
Gheihr 3.7.
Gheihr 3.0. @hf Edmh
@hf ……………………………………………...………….........
Idrckrk.............................................................................................39
Idrckrk.............................................................................................3?
3?
Gheihr 3.1. Kfsthjhsk Shth Tchrh Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs Fdghtk` …………….…… 34
Gheihr 3.;. Kfsthjhsk Shth Tchrh Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs \nsktk`...................................4?
Gheihr 3.8<. Jhepu adeht dfdrgk 41 juedf/whtt ……………………….………. 01
Gheihr 3.88. Jhepu JDC 7< juedf/whtt ………………………………………..… 01
Gheihr 0.8. Shfch Yuhfg Ksnjhsk [hfg Sdrtujks Ck \kftu Bhehr............................880
Gheihr 0.9. Onftna \dtufmub Ihgk [hfg Hbhf Edehsubk Edehsubk Yuhfg Ksnjhsk...........
Ksnjhsk..............887
...887
Gheihr 0.?. Onftna @nreujkr Srhfs`dr \hskdf........................................................899
Gheihr 0.3. Skfgbht Ykskbn \dfhfghfhf \hskdf Edfkfgghj Bhrdfh Kf`dbsk 894
 

IHI K
\DFCHATJTHF

8.8. Jhthr Idjhbhfg

Chjhe edeidrkbhf jhyhfhf bdsdahthf Yueha _hbkt ahrus edfdrhpbhf Bdwhsphchhf


Ksnjhsk yhfg tdrckrk chrk Bdwhsphchhf _thfchr chf Bdwhsphchhf idrihsks trhfseksk. Chjhe
edeidrk jhyhfhf bdsdahthf Yueha _hbkt ahrus ehepu edekshabhf phskdf yhfg edfgkchp
pdfyhbkt kf`dbsk chf edfujhr cdfghf yhfg thb edfujhr. Idrchshrbhf ohrh trhfseksk/pdfujhrhf
kf`dbsk
kf`dbsk ehbh chpht ckidchb
ckidchbhf
hf edfmhck
edfmhck sdohrh
sdohrh bnfthb,
bnfthb, crn
crnpjd
pjdtt hthu uchrh. Srhfseksk edjhjuk
bnft
bnfthb
hb hc
hchj
hjha
ha yhfg
yhfg tdrtk
tdrtkfg
fggk
gk,, chf
chf eu
eufo
fouj
ujfy
fyh
h bueh
buehf
f Eujt
Eujtkpjd
kpjd Crug Ydsksthf
Ydsksthftt Nrghfkse
Nrghfkse
(ECY
(ECYN)
N) pdr
pdrju
ju ck
ckpha
phahek
hek njda
njda sdjuru
sdjurua
a pdt
pdtugh
ughs
s bdsdah
bdsdahthf
thf.. Ididrh
Ididrhph
ph pd
pdfyd
fydihi
ihi dedrgkfg 
cksdhsds cktrhfseksk
cktrhfsekskbhf
bhf edjhjuk crnpjdt chf ojnsd onfthot , sdpdrtk A4F8, A8F8, EDY_ OnP cjj.
\dfyh
\dfyhbkt
bkt yhfg
yhfg ck
cktrh
trhfse
fseks
kskbh
kbhf
f edjhju
edjhjukk uc
uchrh
hrh edfmh
edfmhck
ck yhfg
yhfg hghb
hghb ruekt
ruekt bhrdfh
bhrdfh ekbrn
ekbrnih
ih
pdfydihifyh hch ck uchrh sdakfggh Yueha _hbkt ahrus edfgbnfckskbhf vdftkjhsk ruhfghf
jhyhfhf ahrus ededfuak brktdrkh hehf ihgk phskdf, pdtughs chf pdfgufmufg, sdsuhk hfmurhf
WAN, nrghfkshsk
nrghfkshsk prn`dsk
prn`dsk pdfgdfch
pdfgdfchjkjk kf`dbsk
kf`dbsk sdpdrtk
sdpdrtk K@KO, H\_KO, H\KO,
H\KO, \drchjk
\drchjkf,
f, OCO cjj.
Chjhe edfdephtbhf phskdf kf`dbsk yhfg edfujhr, ehbh pdtughs bdsdahthf ahrus tdrjhtka
uftub
uftub edfdrhpb
edfdrhpbhf
hf Bdw
Bdwhsph
hsphchhf
chhf Ksnjhsk
Ksnjhsk sdakfggh
sdakfggh ehepu
ehepu edfdephtb
edfdephtbhf
hf phskdf
phskdf sdsuhk
sdsuhk
cdfghf ohrh trhfseksk pdfyhbktfyh, bhphf pdrju ckksnjhsk, bhphf injda ck bnanrtkfg hthu bhphf
injda ck tdephtbhf idrsheh cdfghf phskdf jhkf. \dfyhbkt yhfg cktujhrbhf edjhjuk
edjhjuk uchrh ehska
edfmhck
edfmhck ehshjha
ehshjha bdsdahth
bdsdahthf
f ck Kfcn
Kfcnfdsk
fdskh,
h, sdpdrtk
sdpdrtk tuidrbuj
tuidrbujnsks
nsks ckehfh
ckehfh Kfcnfdsk
Kfcnfdskh
h sdihghk
sdihghk
pdfyueihfg SI tdrihfyhb fnenr 3 ckcufkh.
\dfodghahf
\dfodghahf chf \dfgdfchjkhf SI shht kfk ckbnjhinrhskbhf cdfghf prngrhe AKP chjhe
uphyh edfurufbhf idihf SI phch NCAH. Chth thauf 9<89 ck Kfcnfdskh, dstkehsk prdvhjdfsk
SI hchjha
hchjha 9;7/8<<.<
9;7/8<<.<<<
<< pdfcucub
pdfcucub cdfghf
cdfghf hfgbh
hfgbh bdehtkhf
bdehtkhf 97/8<<,<
97/8<<,<<<
<< pdfcucub
pdfcucub.. Kfskcdf
Kfskcdf
Suidrbujnsks (SI) rdskstdf niht ck Kfcnfdskh ckpdrbkrhbhf edfohphk 8.;% bhsus SI ihru chf
89% chrk bhsus SI yhfg tdjha cknihtk sdidjuefyh (WAN, 9<8?). Idrchshrbhf chth Bdedfbds
YK thauf 9<<;-9<8? edfufmubbhf ihawh tdrchpht 19?9 nrhfg tdrcugh phskdf SI rdskstdf
NHS. Chrk 19?9 phskdf tdrsdiut, ckckhgfnsks
ckckhgfnsks SI rdskstdf NHS sdihfyhb 939< phskdf, chrk 939<
phskdf yhfg ckckhgfnsks yhfg cknihtk sdihfyhb 8794 phskdf>
\hskdf cdfghf keufkths rdfcha idrkskbn tkfggk tdrbdfh kf`dbsk SI sdpdrtk phskdf cdfghf
AKP, CE, bdahekjh
bdahekjhf
f hthu phskdf
phskdf cdfghf
cdfghf ghfgguhf
ghfgguhf keufkths
keufkths jhkffyh.
jhkffyh. \dfkfgbh
\dfkfgbhthf
thf rkskbn
rkskbn
pd
pdrb
rbde
deih
ihfg
fghf
hf kf`d
kf`dbs
bskk SI jhtd
jhtdf
f edfm
edfmhc
hckk SI hbtk
hbtk`` phch
phch phsk
phskdf
df CE sdid
sdidsh
shrr 9,
9,4
4 bhjk
bhjk,,

ckihfckfgbhf cdfghf phskdf SI thfph CE. Muejha bhsus AKP phch phskdf SI ck Kfcnfdskh
ckpdrbkrhbhf edfohphk ?,?%.

Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb chf _hrhfh Bdsdahthf 8


 

Ykskbn
Ykskbn tdrmhckf
tdrmhckfyh
yh kf`dbsk
kf`dbsk SI phch tdfhgh bdsdahth
bdsdahthf
f ck `hskjkths
`hskjkths bdsdahth
bdsdahthf
f idrbkshr 
idrbkshr 
hfthrh 94 ‟ 4.?08 pdr 8<<.<<< nrhfg (Mnsak Y, dt hj , 9<<0). Ykskbn tkfggk pdfujhrhf kf`dbsk jdika
sdrkfg tdrmhck ck ruhfg rhwht kfhp phskdf, jhinrhtnrkue, kfsthjhsk pdfyhbkt chjhe chf kfsthjhsk
ghwht chrurht. _dchfgbhf pdtughs bdsdahthf yhfg idrkskbn tdrbdfh kf`dbsk SI hchjha cnbtdr,
pdrhwht,
pdrhwht, phrhedck
phrhedcks,
s, pdtughs
pdtughs jhin
jhinrhtnr
rhtnrkue,
kue, rhckngrh
rhckngrh`dr,
`dr, pdfchep
pdfchepkfg
kfg phskdf,
phskdf, chf pdtughs
pdtughs
ihfgshj. Ykskbn tdrmhckfyh kf`dbsk ck `hskjkths pdjhyhfhf bdsdahthf chpht ckodgha edjhjuk uphyh
pdfodghahf chf pdfgdfchjkhf kf`dbsk (\\K) tdrehsub ck chjhefyh \\K tuidrbujnsks/\\K SI
yhfg d`dbtk`
d`dbtk` chf d`kskdf.
d`kskdf. Ahskj
Ahskj \dfdjktk
\dfdjktkhf
hf ck shjha shtu Y_TC ck CBK edeiubtkbhf
edeiubtkbhf ihawh
ihawh
pdtughs bdsdahthf cdfghf Suidrbujnsks hchjha pdtughs yhfg jhfgsufg edeidrkbhf jhyhfhf
bdsdahthf tdrahchp phskdf tuidrbujnsks,
tuidrbujnsks, pdtughs yhfg tdjha idbdrmh ck Yueha _hbkt sheh hthu
jdika chrk 8< thauf whjhupuf tkchb jhfgsufg edjhyhfk phskdf SI.
Kf`dbsk yhfg idrbhkthf cdfghf pdjhyhfhf ck `hskjkths pdjhyhfhf bdsdahthf chf kf`dbsk
yhfg ckchpht
ckchpht chrk pdbdrmhhf
pdbdrmhhf cksdiut
cksdiut Adh
Adhjtaoh
jtaohrd
rd Hssnokht
Hssnokhtdc
dc Kf`dotknfs (AHKs
Kf`dotknfs AHKs)) chauju cksdiut
sdihghk
sdihghk Kf`dbsk
Kf`dbsk fnsnbnek
fnsnbnekhj.\d
hj.\dfdjk
fdjktkhf
tkhf WAN 8;;4-9<
8;;4-9<8<
8< edfchpht
edfchphtbhf
bhf rdrhth
rdrhth hfgbh
hfgbh AHK
HKs
s ck
Fdghrh ehmu 7,0%, ck T_H 3,4%, ck Mdrehf ?,0%, ck \drhfoks 3,3% chf ck fdghrh idrbdeihfg
4,7-8;
4,7-8;,8%
,8%,, sur
survdy
vdy ornss
ornss sdo
sdotkn
tknfhj
fhj njd
njda
a \drchjkf
\drchjkf idbdrmhs
idbdrmhsheh
heh cdfghf
cdfghf Y_ \dfyhbk
\dfyhbktt Kf`dbsk
Kf`dbsk
_ujkhftk _hrnsn phch thauf 9<<? edfchphtbhf AHKs hfthrh 9,3 -93,0 %.>
Eufoujfy
Eufoujfyh
h dedr
dedrgkf
gkfg
g cksdhsds
cksdhsds sdmhb thauf 9<<9 akfggh sdbhrhfg, chrk _HY_, A4F8,
A8F8, EDY_ OnP, Dinjh edfydihibhf Yueha _hbkt ahrus edfykhpbhf ruhfg Ksnjhsk sdsuhk
cdfghf bdtdftuhf ueue.
\dcnehf kfk idrtumuhf uftub edfydckhbhf pdcnehf sthfchr uftub ruhfg ksnjhsk ihru
chf yhfg hbhf ckrdfnvhsk ck `hskjkths pdjhyhfhf bdsdahthf chf ckrhfohfg sdihghk cnbuedf
rd`drdfsk ihgk pdfgdjnjh rueha shbkt, kfskfyur, hrsktdb chf pdrsnfkj pdfgdfchjkhf
pdfgdfchjkhf kf`dbsk.

8.9. Chshr Aubue

 TT Fn.
Fn. 3 Shauf
Shauf 8;13 tdfth
tdfthfg
fg Whiha
Whiha \dfyhbkt
\dfyhbkt Edfujhr 
Edfujhr 
 TT Fn.
Fn. 1 Shauf
Shauf 8;;; tdfth
tdfthfg
fg \drjkf
\drjkfcufg
cufghf
hf Bnfsue
Bnfsuedf
df
 TT Fn.
Fn. 91 Shauf
Shauf 9<<9
9<<9 tdfthf
tdfthfg
g Ih
Ihfguf
fgufhf
hf Gdcufg
Gdcufg
 TT Fn.
Fn. 9; Shauf
Shauf 9<<3
9<<3 tdfthf
tdfthfg
g \r
\rhbtk
hbtkb
b Bdcnbtd
Bdcnbtdrhf
rhf
 TT Fn. ?9 Shauf
Shauf 9<<;
9<<; tdfthf
tdfthfg
g \drjkfcuf
\drjkfcufghf
ghf chf \dfgdjn
\dfgdjnjhhf
jhhf Jkfgbu
Jkfgbufghf
fghf Akcup
Akcup
 TT Fn.
Fn. ?0 Shau
Shauf
f 9<<;
9<<; tdfth
tdfthfg
fg Bdsd
Bdsdaht
ahthf
hf
 TT Fn.
Fn. 33 Shau
Shauf
f 9<<;
9<<; tdfth
tdfthfg
fg Yueh
Yueha
a _hbkt
_hbkt
 \\ Fn.
Fn. ?9 Shauf
Shauf 8;;0
8;;0 tdfthf
tdfthfg
g Sd
Sdfhgh
fhgh Bdsd
Bdsdahth
ahthf
f
 \\ Fn.
Fn. ?0 Shauf
Shauf 9<<0
9<<0 tdfthf
tdfthfg
g Ih
Ihfguf
fgufhf
hf Gdcufg
Gdcufg

 \dredfbds
\dredfbds Fn.
Fn. 40 Shauf 9<83
9<83 tdfthfg
tdfthfg \drkmkfhf
\drkmkfhf chf
chf Bjhsk`kbh
Bjhsk`kbhsk
sk Yueha _hbkt
_hbkt
 Bdp. Edfbds
Edfbds Fn.
Fn. 89<3 Shauf
Shauf 9<<3 tdfthfg
tdfthfg \drsyhr
\drsyhrhthf
hthf Bdsdah
Bdsdahthfthf Jkfgbuf
Jkfgbufghf
ghf Y_
 

 Bdp. Edfbds
Edfbds Fn.
Fn. 97< Shauf
Shauf 9<<7 tdfthfg
tdfthfg \dcneh
\dcnehf
f Ehfhmdrkh
Ehfhmdrkhjj \dfodghah
\dfodghahf
f chf
\dfgdfchjkhf Kf`dbsk ck Y_ chf @hskjkths \djhyhfhf Bdsdahthf Jhkffyh
 Bdp. Edfbd
Edfbds
s Fn. ?19
?19 Shauf
Shauf 9<<7 tdfth
tdfthfg
fg \dcneh
\dcnehf
f \djhbshf
\djhbshfhhf
hhf \\K
\\K Y_
 Bdp. Edfbds
Edfbds Fn.
Fn. 3?9 Shauf
Shauf 9<<7
9<<7 tdfth
tdfthfg
fg \dcnehf
\dcnehf Ehfhm
Ehfhmdedf
dedf Bdsdah
Bdsdahthf
thf chf
Bdsdjhehthf Bdrmh ck Y_ (B?Y_)
 Bdp. Edfbd
Edfbds
s Fn. 8<17
8<17 Shau
Shauf
f 9<8< tdfthfg
tdfthfg _thfchr
_thfchr B? Y_

8.?. Ehbsuc Chf Sumuhf

8.?.8. Eh
Ehbs
bsuc
uc
 \dfhfghfhf
\dfhfghfhf phskdf kf`dbsk ck ruhfg ksnjhsk edeiutuabhf shrhfh, prhshrhfh, pdrhjhthf
chf jkfgbufghf yhfg edehchk uftub edfodgha pdfujhrhf tdrahchp phskdf, pdtughs
chf pdfgufmufg
 Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk pdrju
pdrju edepufyh
edepufyhkk pdcnehf
pdcnehf tdbfks
tdbfks hghr tdrohphk
tdrohphk tumuhf
tumuhf pdfdephth
pdfdephthf
f

phskdf kf`dbsk edfujhr chf edfkfgbhtbhf eutu jhyhfhf Yueha _hbkt

8.?.9. Sumuhf
\dcnehf tdbfks ruhfg ksnjhsk ihfgufhf rueha shbkt idrtumuhf edeidrkbhf pdtufmub
hghr pdrdfohfhhf, pdrhfohfghf chf pdfgdjnjhhf rueha shbkt edepdrahtkbhf bhkcha
pdfgdf
pdfgdfchj
chjkhf
khf ch
chf
f pd
pdfod
fodgha
ghahf
hf kf`
kf`dbs
dbsk,
k, sdakf
sdakfggh
ggh ruhfg
ruhfg ks
ksnjh
njhsk
sk yh
yhfg
fg hbhf
hbhf ckiuht
ckiuht
ededfuak prkfskp-prkfskp bdsdjhehthf, bdsdahthf, bdfyhehfhf chf bdeuchahf ihgk
phskdf, pdtughs chf pdfgufmufg.

8.3. _hshrhf

Y_ pu
puijk
ijkb
b ch
chf
f Y_ prk
prkvht
vht ahr
ahrus
us edf
edfykh
ykhpbh
pbhf
f ruhfg
ruhfg ksnjhs
ksnjhskk ch
chjhe
jhe edeidr
edeidrkk
jhyhfhf
jhyhfhf bdsdahth
bdsdahthff ihgk phskdf yhfg edfgkchp
edfgkchp pdfyhbkt
pdfyhbkt kf`dbsk
kf`dbsk edfujhr
edfujhr hghr
hghr tkchb
tkchb
tdrmhck trhfseksk kf`dbsk chrk phskdf bdphch phskdf jhkf, pdtughs chf pdfgufmufg. Ckfhs
bdsdahthf chpht edjhbshfhbhf pdeikfhhf chf dvhjuhsk tdrahchp Y_ yhfg edjhyhfk
ehsyhrhbht hghr edfykhpbhf ruhfg ksnjhsk uftub edekshabhf phskdf cdfghf pdfyhbkt
kf`dbsk edfujhr hghr tkchb tdrmhck pdfujhrhf phch phskdf jhkf, pdtughs chf pdfgufmufg.

8.4. Ks
Ksttkjh
kjha/\
/\d
dfgdrtkhf
khf
Yuhfg Ksnjhsk hchjha ruhfghf uftub pdfdephthf ihgk phskdf cdfghf pdfyhbkt
kf`dbsk yhfg edfujhr hghr tkchb edfujhr bdphch phskdf jhkf, pdtughs chf pdfgufmufg.

Ihfgshj rhwht sdyngyhfyh edekjkbk ruhfg ksnjhsk ekfkehj 8 ruhfg yhfg cktdephtbhf ck
 

ihgkhf cdphf ihfgshj. Muejha ruhfg ksnjhsk chpht ckhchbhf sdbkthr 8<% chrk muejha
tdeph
tdephtt tkc
tkcur
ur ck Yueha
Yueha _hbkt
_hbkt tdrghf
tdrghftuf
tufg
g mdfks
mdfks pd
pdfyh
fyhbkt
bkt kf`db
kf`dbsk
sk yhfg
yhfg ck
cktde
tdeubh
ubhf
f ck
bneuf
bneufkth
kths.
s. Ididr
Ididrhp
hph
h Fdghr
Fdghrh
h eufgbk
eufgbkf
f edeiu
edeiutua
tuabhf
bhf jdika.
jdika. Hfmurh
Hfmurhf
f chrk
chrk Nx`nrc 
Ydgknfhj Adhjta Hutanrkty hchjha 8 ruhfg ksnjhsk tkhp 8<< bhsus Suidrbujnsks pdrthauf.
_hrhfh
_hrhfh chpht
chpht idruph
idruph ruhfghf
ruhfghf cdfghf
cdfghf mdfcdjh
mdfcdjh idshr
idshr yhfg chpht ckiubh
ckiubh 8<<% ikjh
ckiutu
ckiutuabh
abhf,
f, pkftu
pkftu yhfg
yhfg ed
edeuf
eufgbk
gbkfbh
fbhf
f ph
phskd
skdf
f fhephb
fhephb ikjh ckenf
ckenfktn
ktnr,
r, cd
cdfgh
fghf
f
ckjdfgbhpk pdrhfgbht bdpdrjuhf ahfc aygkdfd,
aygkdfd, jnbdr, tnkjdt, edmh uftub ehbhf chf edmh
uftub pdrhjhthf enfktnr phskdf.

8.0. Yuhfg Jk
Jkfgbup
\deihahshf chjhe pdcnehf kfk, edjkputk =
Ihi 8 \dfchaujuhf
Ihi 9 \djhyhfhf Yuhfg Ksnjhsk
Ihi ? Bdtdftuhf Sdbfks Ihfgufhf
\nsksk ruhfg ksnjhsk ck hrdh Y_
Ihi 3 Bdtdftuhf Sdbfks \rhshrhfh
Ihi 4 \dfhfghfhf \dfgdfchjkhf chf \dfodghahf Kf`dbsk
Ihi 0 Ehfhmdedf Ykskbn chf B?
Ihi 7 \dfutup
 

IHI KK
\DJH[HFHF YTHFG K_NJH_K CHF
\DFODGHAHF \DF[HBKS KF@DB_K

9.8. Teue

\djhyhfhf phskdf kf`dbsk edfujhr ahrus edfdrhpbhf Bdwhsphchhf ksnjhsk yhfg tdrckrk
chrk Bdwhsphchhf sthfchrc chf Bdwhsphchhf idrihsks trhfseksk.
Bdwhsphchhf
Bdwhsphchhf Ksnjhsk tdrckrk chrk
h. Bdwh
Bdwhsp
sphc
hchh
hhf
f _th
_thfc
fchr 
hr 
Bdwhsphc
Bdwhsphchhf
hhf tdrpdftk
tdrpdftkfg
fg chjhe
chjhe \dfodgha
\dfodghahf
hf chf \dfgdfc
\dfgdfchjkh
hjkhf
f Kf`dbsk
Kf`dbsk (\\K)
ahrus cktdrhpbhf sdohrh rutkf tdrahchp sdjurua phskdf chjhe rueha shbkt chf `hskjkths
pdjhyh
pdjhyhfhf
fhf bdsdah
bdsdahthf
thf jhkff
jhkffyh,
yh, ih
ihkb
kb tdrck
tdrckhgf
hgfnsk
nsks
s kf`
kf`dbs
dbsk,
k, ckcug
ckcugh
h tdrkf
tdrkf`db
`dbsk
sk hthu
hthu
bnjnfkshsk.
Sdrckrk chrk 88, edjkputk=
8. Bdidrskahf thfghf
Ouok thfghf iksh ckjhbubhf (0 jhfgbha) cdfghf shiuf chf hkr edfghjkr ikjh
thfghf mdjhs bntnr hthu tdrbdfh ohkrhf tuiua hthu cdfghf hjonanj gjkodryf ihsdc 
ahfcruis ikjh thfghf tkchb thephb bntnr.
Ahskj yhfg kfgkf ckohphk chjhe bdidrskahf thfghf hchjha edfodgha hghr tkchb
tdrmhck kf`dbsk, bnjnfkshsk phch phskdf chf edfodgha bnfthekfhsk chrk phskdf bd
jkfgbufghf tdrehsub jkfgbufghf bdrmh pdtughs.
9. Hjht \djkfcufg Ckrk (H\C) = _hrufg thfghf, ehsbdr, gnggjd (bh
(bhoh
oh ehth
ehth
pdjkfcufg), `hod sakdjc (pdjkfcu
(pdjkfcufg
fg whmha), ghuf, rdspkrhtnr phrtkbujht.
\dekjkah
\dekjkahf
f Hjht
Hjht \djkfcuf
\djkfcufg
g Ckrk cdfghf edfgubur
edfgubur rksk
rkskbn
bn yhfg hbhf ckahchpk
ckahchpk
sd
sdid
idju
jue
e edei
edeidr
drkk jhyh
jhyhfh
fhf
f bd
bdph
phch
ch phsk
phskdf
df ht
hthu
hu hbhf
hbhf edjh
edjhbs
bshf
hfhb
hbhf
hf
tkf
tkfchb
chbhf.
hf.\dr
\drju
ju edjhbs
edjhbshfh
hfhbhf
bhf sdsuhk
sdsuhk cd
cdfgh
fghf
f bhkch
bhkcha
a H\C ch
chjh
jhe
e thth
thth oh
ohrh
rh
edehbhk chf edjdphsfyh.
?. Cksk
Ckskf`
f`db
dbsk
sk chf
chf std
stdrk
rkjk
jksh
shsk
sk hjht
hjht uftu
uftub
beed
drhwh
rhwhtt p
phs
hskd
kdf
f
Ahrus
Ahrus ckeujhk
ckeujhk cdfg
cdfghf
hf edjdphsb
edjdphsbhf
hf ohkrhf
ohkrhf tuiu
tuiua
a chrk pdreubhhf
pdreubhhf hjht idbhs
phbhkk uftub
phbh uftub edrhwht
edrhwht phskdf cdfghf
cdfghf edrdfche
edrdfche cdfghf
cdfghf df
dfzye
zyed
d hthu hkr chf
cdtdrgdf
cdtdrgdftt bdeuckhf
bdeuckhf ckjhbubh
ckjhbubhf
f ckskf`dbs
ckskf`dbskk chf sdjhfmutf
sdjhfmutfyh
yh edfgkbutk
edfgkbutk brktdrkh
brktdrkh
_phu
_phujc
jckf
kfg
g ,uf
,uftub
tub hjht
hjht brktks
brktks ahrus
ahrus ckstdr
ckstdrkj
kjbhf
bhf,, sdchfg
sdchfg hjht
hjht sd
sdek
ek brktks
brktks ch
chpht
pht
ckjhbubhf Cdbnfthekfhsk
Cdbnfthekfhsk Skfgbht Skfggk hthu stdrkjkshsk
stdrkjkshsk suau rdfcha.
3. \dfgdfchjkhf jkfgbufghf
Bnfthekfhsk jkfgbufghf cdfghf ididrhph buehf ECYN yhfg edruphbhf

Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb chf _hrhfh Bdsdahthf 4


 

pd
pdfy
fydi
dihi
hi AHKs
AHKs oubu
oubup
p sdrk
sdrkfg
fg sdak
sdakfg
fggh
gh pdrj
pdrju
u edjh
edjhbu
bubh
bhf
f cdbn
cdbnft
fthe
hekf
kfhs
hskk
pd
pdre
reub
ubhh
hhf
f ehup
ehupuf
uf tdre
tdrekf
kfhj
hj cdbn
cdbnft
fthe
hekf
kfhs
hskk shht
shht phsk
phskdf
df pujh
pujhfg
fg rhwh
rhwht.
t.
\deidr
\deidrska
skahf
hf mugh
mugh pdr
pdrju
ju ckj
ckjhbs
hbshf
hfhbh
hbhf
f tdrahc
tdrahchp
hp ih
ihjjp
jjpdf
df,, enusd
enusd,, bdyinhrc 
oneputdr , tuts tdjpnf,ghghfg pkftu, pdreubhhf edmh bdrmh,hfhb bufok, ghghfg
bhohehth bhrdfh sdrkfg tdrsdftua thfghf.
4. \dfhthjhbshfhhf Jkfdf
Cdbnf
Cdbnfthe
thekf
kfhsk
hsk jk
jkfdf
fdf,pd
,pdfyk
fykeph
ephfhf
fhf ch
chf
f trhfs
trhfspnr
pnrths
thskk jk
jkfd
fdf
f shfgh
shfghtt pdftkf
pdftkfg
g
edepdrahtkbhf bhkcha \\K hghr jkfdf tkchb edruphbhf edckh pdrhfthrh buehf
pdfydihi AHKs.
0. \df
\dfhthj
thjhbs
bsh
hfhhf
hhf jkjkei
eih
ha ohk
ohkrr c
ch
hf jkjkeiha
iha thm
thmhe
Yueha _hbkt ahrus edeiuht shrhfh pdfgdjnjhhf jkeiha ohkr chf jkeiha phcht
sdsuhk cdfghf bhkcha \\K.Jkeiha phcht chpht ckthepufg ckbhftnfg bufkfg ikjh
jkeiha edfghfcufg ohkrhf tuiua phskdf hthu kf`dbskus sdjhfmutfyh ckihbhr ck
kfodfdrhtnr,sdchfg jkeiha fnf kf`dbskus chpht ckthepufg chjhe bhftnfg akthe
sdidjue ckiuhfg bd Sdepht \deiuhfghf Hbakr.
7. \drjkfcufghf & bdsdahthf bhryhwhf
\dtugh
\dtughs
s pdf
pdftkf
tkfg
g uf
uftub
tub ckid
ckidrk
rk Keufk
Keufkshs
shsk,c
k,chf
hf pd
pdrju
rju pdedrk
pdedrkbsh
bshhf
hf bdsdah
bdsdahthf
thf
ekfkehj 8 thauf sdbhjk ihgk pdtughs yhfg edrhwht phskdf cdfghf kf`dbsk yhfg
cktrhfsekskbhf sdohrh hkrinrfd.Hjur pdfhthjhbshfhhf bdodjhbhhf bdrmh pdtughs
tdrtusub mhrue hthu idfch thmhe idbhs phbhk uftub phskdf ahrus ckjhbshfhbhf
chf mdjhs tdrsnskhjkshsk bdphch \dtughs,ikjh idbhs AKP pdrju edeidrkhf HYP
prn`kjhbsks chjhe whbtu burhfg chrk 3 mhe phsbh phmhfhf (:93 mhe).
1. \dfdephthf phskdf
Ahru
Ahrus
s sd
sdsu
suhk
hk cdfg
cdfghf
hf oh
ohrh
rh trhf
trhfse
seks
kskk kf`d
kf`dbs
bskk yh
yhfg
fg ckkc
ckkchp
hp phsk
phskdf
df (o
(ohr
hrh
h
bnfthb,crnpjdtt hthu hkrinrfd
bnfthb,crnpjd hkrinrfd)) chf edepdrahtkbhf
edepdrahtkbhf bhkcha \\K.

;. Aygkdfd rd
rdspkrhsk/Dtkbh ih
ihtub
\drju
\drju ckjhbub
ckjhbubhf
hf dcu
dcubhsk
bhsk bdphch
bdphch phsk
phskdf
df ,pdtughs
,pdtughs chf pdfgufmufg
pdfgufmufg hghr ikjh
ihtub,idrskf edfutup eujut chf akcufg cdfghf tksu,hthu ehsbdr idcha hthu
jdfghf hths, ckkbutk cdfghf edjhbshfhbhf ahfc aygkdfd.
aygkdfd.
8<. \rhbtdb
tdb ed
edfyuftk
tkb
b yh
yhfg h
he
ehf
Ahrus edjhbshfhbhf prkfskp Nfd fddcjd,nfd syrkfgd hfc nfjy nfd tked
88
88.. \r
\rhb
hbtd
tdb
b pdfo
pdfodg
dgha
hahf
hf kf`
kf`db
dbsk
sk uft
uft prn
prnsd
sdcu
curr juei
jueihj
hj puf
pufgs
gskk
Cnbtdr chf pdrhwht edehbhk ehsbdr,ghuf chf shrufg thfghf shht edjhbubhf
tkfchbhf J\ ehupuf tkfchbhf yhfg tdrahchp hrdh suesue tujhfg idjhbhfg.
 

i. Bdwhs
Bdwhsphc
phchh
hhf
f idrihs
idrihsks
ks trhfse
trhfseksk
ksk
_dihghk theihahf Bdwhsphchhf _thfchr, sdidjue tdrckhgfnsks chf sdtdjha
tdrckhgfnsks mdfks kf`dbskfyh.
Mdfks bdwhsphchhf idrihsks trhfseksk =
8. Edjhjuk bnfthb
9. Edjhjuk crnpjdt
?. Edjhjuk uchrh (Hkrinrfd)
3. Edjhjuk oneenf vdakojd (ehbhfhf, hkr, niht, hjht, pdrhjhthf)
4. Edjhjuk v
vd
dbtnr (j
(jhjht, fy
fyheub, tk
tkbus)

9.9. Bausus
h. Bdwhs
Bdwhsphc
phchh
hhf
f trhfs
trhfseks
ekskk Bnft
Bnfthb
hb
Ohrh
Ohrh trhfse
trhfseksk
ksk yhfg
yhfg tdrpdf
tdrpdftkf
tkfg
g chf tdrsdr
tdrsdrkf
kfg
g edfke
edfkeiuj
iujbhf
bhf AHKs
AHKs.. Cktumubh
Cktumubhf
f
uftub edfurufbhf rkskbn trhfseksk ekbrnih yhfg sdohrh dpkcdeknjngk cktrhfsekskbhf
edjhju
edjhjukk bnfthb
bnfthb jhfgs
jhfgsuf
ufg
g hthu
hthu tkc
tkchb
hb jhfg
jhfgsuf
sufg.
g. Bnfth
Bnfthb
b jhfgs
jhfgsuf
ufg
g edjkpu
edjkputk
tk bnfthb
bnfthb

pdreubhhf bujkt pdtughs yhfg hirhsk cdfghf bujkt phskdf tdrkf`dbsk hthu bnjnfkshsk.
Ekshj pdrhwht edeihjkbbhf tuiua phskdf, edehfckbhf, edeihftu phskdf idrgdrhb,
cnbtdr
cnbtdr id
idcha
cha cd
cdfgh
fghf
f jubh
jubh ihsha
ihsha shh
shhtt ed
edfgg
fgghft
hftkk vdrih
vdrihfc,
fc, pd
pdtug
tughs
hs thfph
thfph shruf
shrufg
g
thfghf edrhwht nrhj phskdf A_P.
Srhfseksk bnfthb tkchb jhfgsufg tdrmhck bnfthb hfthrh nrhfg yhfg rdfthf cdfghf
id
idfc
fch
h yhfg
yhfg tdrb
tdrbnf
nfth
thek
ekfh
fhsk
sk ek
ekbr
brni
nih
h kf`d
kf`dbs
bsku
kus
s ck jk
jkfg
fgbu
bufg
fghf
hf,, kfstr
kfstrue
uedf
df yhfg
yhfg
tdrbnfthe
tdrbnfthekfh
kfhsk,
sk, mhrue,
mhrue, bhsh,
bhsh, thfghf
thfghf tdrbnfthe
tdrbnfthekfhs
kfhskk chf idjue
idjue ckouok
ckouok hthu shrufg
shrufg
thfghf yhfg tkchb ckghftk shht edfnjnfg phskdf shtu cdfghf yhfg jhkffyh, chf edjhjuk
ehkfhf
ehkfhf hfhb.
hfhb. Bnfthb
Bnfthb cdfghf
cdfghf ohkrhf
ohkrhf sdbrdsk
sdbrdsk phskdf
phskdf tdrkf`dbsk
tdrkf`dbsk yhfg cktrhfse
cktrhfsekskb
kskbhf
hf
edjhjuk thfghf pdtughs hthu idfch ehtk ck jkfgbufghf phskdf.

_dihghk ohrh trhfseksk theihahf edjhjuk crnpjdt idshr phch phtngdf kf`dbsk
shjurhf fhphs ekbrnih vkrujdf.
Cktdrhpbhf tdrahchp phskdf cdfghf kf`dbsk hthu tdrbnjnfkshsk (hch ekbrnih phch
hthu chjhe phskdf thfph gdmhjh bjkfks kf`dbsk) yhfg sdohrh dpkcdeknjngk ekbrnihfyh
chpht cktrhfsekskbhf cdfghf ohrh bnfthb jhfgsufg hthu tkchb jhfgsufg.
\dtughs ahrus edfhahf ckrk uftub edfydftua ehth, akcufg, eujut shht ehska
edehbhk shrufg thfghf tdrbnfthekfhsk hthupuf thfph shrufg thfghf.
Akfch
Akfchrk
rk edfgbn
edfgbnfth
fthekf
ekfhsk
hsk pd
pdreu
reubhh
bhhf
f jk
jkfgb
fgbufg
ufghf
hf yhfg
yhfg tkc
tkchb
hb id
idrau
rauiu
iufgh
fghf
f
cdfghf
cdfghf pdrhw
pdrhwhth
hthf
f phskd
phskdf
f ekshj
ekshj== pdghfg
pdghfghf
hf pkftu
pkftu,, tnein
tneinjj jhepu,
jhepu, tdjdp
tdjdpnf,
nf,tne
tneinj
inj
kfbuihtnr.
 

i. Bdwhsphchh
Bdwhsphchhf
f trhfseksk crnpjdt 
Cktdrhpb
Cktdrhpbhf
hf sdih
sdihghk
ghk theihahf
theihahf Bdwhsph
Bdwhsphchhf
chhf _thfchr
_thfchr tdrahchp
tdrahchp phskdf
phskdf
cdfghf kf`dbsk Crnpjdt edjhyhfg ck uchrh chf hbhf mhtua chjhe mhrhb 8-9 e chrk
sueidr
sueidr Srhf
Srhfseks
sekskk crnpjdt idrbhkthf cdfghf bnfmufgtkvh hthu euous edeirhfd
akcufg/eujut.
Nrhfg
Nrhfg rdfth
rdfthf
f cdfghf
cdfghf crnp
crnpjd
jdtt yhfg edfghfcu
edfghfcufg
fg ekbrnih
ekbrnih idrhshj
idrhshj chrk
phskdf pdfgkchp hthu ohrrkdr chf chpht ckbdjuhrbhf shht ihtub, idrskf, euftha,
ikohrh,
ikohrh, sdjheh prnsdcur
prnsdcur suotknf
suotknf,, irnfbansbnpk. Ckiutuabhf mhrhb cdbht hfthrh
sueidr chf rdskpkdf : 8,1 e. Bhrdfh crnpjdt tkchb idrthahf ck uchrh ehbh tkchb
ckiutuabhf pdfhfghfhf
pdfhfghfhf bausus uchrh hthu vdftkjhsk, tdthpk ckiutuabhf H\C hthu
ehsbdr yhfg edehchk chf ikjh edeufgbkfbhf ehsbdr 3 jhpks chf hthu cdfghf
edfghfcufg pdeiufua buehf (gdre
(gdre cdonfthekfhtnr ).
).
Srhfseks
Srhfsekskk crn
crnpjd
pjdtt jhfg
jhfgsufg
sufg,, ckeh
ckehfh
fh crn
crnpjd
pjdtt jhfgsufg edfohphk euous
edeirhfd hthu tdrkfahjhsk.
Srhfseksk crnpjdt sheiufg bd bnfthb, ikjh crnpjdt bd pdreubhhf thfghf
ch
chf
f ck
cktrh
trhfse
fseksk
kskbhf
bhf bd sksk
sksk jhk
jhkf
f ekshj=
ekshj= eubnsh
eubnsh edeirhfd
edeirhfd,, ch
chrk
rk jhfth
jhfthkk ckshpu
ckshpu
cdiufyh tdrakrup pdfgufmufg, pdtughs yhfg jdwht. Srhfseksk mdfks kfk jdika sdrkfg
tdrmhck chrkphch trhfseksk crnpjdt jhfgsufg.
Srhfseksk crnpjdt = on
onee
eenf
nfon
onjc
jc,, rdsp
rdspkr
krht
htnr
nry
y sy
syfo
fokt
ktkh
khjj vk
vkru
rus
s (Y_P),
 Hcdfnvkrus,
 Hcdfnvkrus, Dinjh.

o. Bdwhsphchh
Bdwhsphchhf
f trhfseksk edjhjuk uchrh ( Hkrinrfd \rdohutknfs )
Bdwhsph
Bdwhsphchhf
chhf trhfseksk
trhfseksk edjhjuk
edjhjuk uchrh
uchrh cktdrhpb
cktdrhpbhf
hf sdihghk
sdihghk theihahf
theihahf
Bdwhs
Bdwhsphc
phchh
hhf
f _thfc
_thfchr
hr tdrah
tdrahch
chp
p ph
phskd
skdf
f yhfg
yhfg ckcug
ckcugh
h hthu
hthu tdjha
tdjha ck
ckbdt
bdtha
hauk
uk

tdrkf`dbsk ekbrnih yhfg sdohrh dpkcdeknjngk pdftkfg chf cktrhfsekskbhf edjhjuk


uchrh,ikjh phrtkbdj yhfg edfghfcufg crnpjdt fuojdk cdfghf uburhf :4 κe.
Cktumubhf uftub edfurufbhf rkskbn trhfseksk uchrh ekbrnih pdfydihi
kf`dbsk ihkb yhfg idrthahf ck uchrh hthu phrtkbdj cdiu yhfg edfghfcufg ekbrnih
pdfydihi kf`dbsk.
kf`dbsk. Ekbrnih tdrsdiut hbhf
hbhf tdrihwh hjkrhf uch
uchrh
rh 6 9e chrk sueidr,
chpht tdrkfahjhsk njda kfckvkcu rdfthf ck ruhfg yhfg sheh hthu yhfg mhua chrk
phskdf sueidr ekbrnih, tdrghftufg phch `hbtnr jkfgbufghf. \dftkfg pdfhfghfhf
uchrh hthu vdftkjhsk hjhek (fhturhj
( fhturhj vdftkjhtknf)
vdftkjhtknf) chjhe pdfodghahf trhfseksk
hkrinrfd edjhjuk
edjhjuk uchrh, ckuphyhbhf pdrtubhrhf uchrh 6 89 bhjk pdr mhe. WAN
edrdbnedfchskbhf fhturhj vdftkjhtknf,
vdftkjhtknf, injda bneikfhsk cdfghf edbhfkbhj

vdftkjhsk edfggufhbhf bkphs hfgkf uftub edfghrhabhf


edfghrhabhf uchrh edfumu
Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb chf _hrhfh Bdsdahthf 1
 

hrdh uchrh edfmhck


edfmhck ckc
ckckjus
kjuskk chf ckumufg
ckumufg ruhfghf
ruhfghf ckidrk dxa
dxahus
hustt `hf yhfg hbhf
edeihftu edfgdjuhrbhf uchrh. \nsksk cucub pdtughs mugh ckhtur hghr supjhk
uchrh idrska chrk hrha idjhbhfg pdtughs bdhrha phskdf hthu edentnfg hfthrh
phskdf chf pdtughs sdpdrtk phch gheihr 9.8.

Gheihr 9.8.
Onftna hjkrhf uchrh

_ueidr = \dcnehf \\K SI ck @hskjkths \djhyhfhf Bdsdahthf

\dfgg
\dfgguf
ufhhf
hhf bhehr
bhehr ksnjh
ksnjhsk
sk cktdr
cktdrhpb
hpbhf
hf bdphch
bdphch sdeuh
sdeuh ph
phskd
skdf
f yhfg
yhfg
idrniht bd rueha shbkt cdfghf pdfyhbkt kf`dbsk yhfg ckhfgghp eucha edfujhr 
chf idrihahyh.
\dfd
\dfdep
epht
hthf
hf phsk
phskdf
df bd ru
ruhf
hfg
g ks
ksnj
njhs
hskk njda
njda pdtu
pdtugh
ghs
s rueh
rueha
a sh
shbk
bktt
idrbnnrckfhsk cdfghf phskdf chf bdjuhrgh. Bdouhjk ikjh sucha ehsub brktdrkh
Bdmhckhf Juhr Ikhsh(BJI) whiha sdsuhk cdfghf TT Fn. 3 thauf 8;13 tdfthfg

Whiha \dfyhbkt Edfujhr.

Bhtdgnrk YuhfgKsnjhsk
Bhtdgnrk
Bhtdgnrk ksnjhsk
ksnjhsk yhfg ckjhbubhf
ckjhbubhf sdsuhk
sdsuhk cdfghf
cdfghf ohrh trhfseksk
trhfseksk buehf
buehf
tdrckrk chrk ksnjhsk uftub trhfseksk hkrinrfd, ksnjhsk crnpjdt, ksnjhsk trhfseksk bnfthb
chf ksnjhsk prntdbtk`.
\ dr
dr hj
hj ht
ht hf
hf y hf
hf g h bh
bh f c ks
ks dc
dc kh
kh bh
bh f e df
d f gk
gk b
buu tk
tk b ht
ht h
hgg nr
nr k r uh
uh f
fgg
k s nj
nj h
hss k e k sh
sh jf
jf y h H \C
\C , p dr
dr k fg
fg hth
hth f c dp
dp hf
hf p kf
kf tu,
tu, o h
hrr h c d bn
bn f the
the k fh
fh s k
p dr
dr e ub
ub h hf
hf r u hf
hf gh
gh f a k fg
fg gh
gh u ch
ch rrh
h c hj
hj he
he r u hf
hf gh
gh f , _ CE
CE y h
hffg
ckskhpbhf, shrhfh
shrhfh ahfc aygkdfd chf tnkjdt.
 

h. Ks
Ksnjh
njhsk
sk uftub
uftub trh
trhfs
fsek
eksk
sk hkrin
hkrinrf
rfd
d
Sumuhf ksnjhsk kfk hchjha edfodgha pdfydihrhf sdeuh pdfyhbkt edfujhr 
yhfg cktrhfsekskbhf edjhjuk uchrh.
\hskdf cktdephtbhf ck bhehr tdrsdfckrk chf pdtughs yhfg idrauiufghf
cdfghf phskdf ahrus edehbhk Hjht \djkfcufg Ckrk sdpdrtk rdspkrhtnr phrtkbujht,
ghuf, shrufg thfghf ihgk pdtughs, ehsbdr idcha ihgk phskdf chf pdfgufmufg
\dtughs chf pdfgufmufg edehtuak hturhf pdfodghahf yhfg bdtht.
Ksnjh
Ksnjhsk
sk bd
bdtht
tht ckpd
ckpdrju
rjubhf
bhf ph
phch
ch phskdf
phskdf cd
cdfgh
fghf
f pd
pdfyh
fyhbkt
bkt tuidro
tuidrouj
ujnsk
nsks,
s,
hftrhbs, ohohr, ck`tdrk, vhrkodjj
vhrkodjjh.
h.
\drghftkhf skrbujhsk uchrh 689 bhjk pdrmhe. Tchrh ahrus ckiuhfg bdjuhr,
hthu ckrdskrbujhsk cdfghf edfggufhbhf `kjtdr AD\H (Akga-D``kokdf
( Akga-D``kokdfoy
oy \hrtkoujhtd
 Hkr ))..
Ck ruhfg ksnjhsk mdfks F, tdbhfhf fdghtk` ck chjhe ruhfg rhwht chf hftdrnne
hftdrnne..

i. Ks
Ksnjh
njhsk
sk uftu
uftub
b trhf
trhfse
seks
kskk Bnft
Bnfthb
hb
Idrtu
Idrtumu
muhf
hf uftub
uftub edfodg
edfodgha
ha pdfuj
pdfujhrh
hrhf
f pd
pdfyh
fyhbkt
bkt kf`db
kf`dbsk
sk yhfg
yhfg eucha
eucha
cktujhrbhf edjhjuk bnfthb jhfgsufg. \hskdf pdrju bhehr tdrsdfckrk, ehsbdr pdrju
ckphbhk ikjh edfcdbhtk phskdf, muiha ckphbhk ikjh hch bdeufgbkfhf bntnr, shrufg
thfghf ckphbhk sdtkhp edfydftua ihchf kf`dbskus. Ouok thfghf sdsucha edjdphs
shrufg thfghf chf sdidjue edrhwht phskdf jhkf. Hjht-hjht yhfg tdrbnfthekfhsk
ihahf kf`dbskus c k p d r j h b u b h f sdpdrtk phch ksnjhsk hkri
n r f d . K s n j h s k b n f t h b c k p d r j u b h f p h c h p h s k d f ihyk ihru jhakr 
cdfghf bnfmufgtkvktks gnfnrandh, kf`dbsk bujkt njda _trdptnonoous grup H, adrpds
skepjdbs
skepjdbs,, rhikds,
rhikds, ruidjjh,
ruidjjh, EY
EY_H
_H,, PYD,
PYD, D_IJ rds
rdskst
kstdf
df D on
onjk
jk K_B,
K_B, Ojnstrkckue
ck``kokjd, Fnrnvkrus, Y_P, \sducnenfhs hdrugkfnsh, Adrpds skepjdx vkrus.
vkrus .

Yuhfg ksnjhsk mdfks _


Iksh sdcdrahfh cdfghf fhturhj vdftkjhsk hthu cdfghf dbsahus

o. Ks
Ksnjh
njhsk
sk uftu
uftub
b trhf
trhfse
seks
kskk cr
crnp
npjd
jdtt
Sumuhffy
Sumuhffyh
h uftu
uftub
b edfodgha
edfodgha pdfydih
pdfydihrhf
rhf phtangdf
phtangdf yhfg ckbdjuh
ckbdjuhrbhf
rbhf
phskdf
phskdf shht ihtub,idr
ihtub,idrskf
skf chf ikohrh yhfg chpht cktdrusbh
cktdrusbhf
f edjhjuk
edjhjuk trhfseks
trhfsekskk
bnfthb
bnfthb tkc
tkchb
hb jhfgs
jhfgsufg
ufg.\d
.\dfde
fdepht
phthf
hf ph
phskd
skdf
f chjhe
chjhe bh
bhehr
ehr tdrpks
tdrpksha,
ha, pdtugh
pdtughs
s
bdsdahthf ahrus edehbhk H\C = ehsbdr ,ghuf, shrufg thfghf uftub edfodgha
trhfeksk crnpjdt, ekshjfyh phch phskdf pdrtusks, A4F8, A8F8, Y_P, Kf`judfzh.
Yuhfg ksnjhsk mdfks _

Iksh sdcdrahfh cdfghf fhturhj vdftkjhsk,cdfghf dbsahus


 

c. Ks
Ksnjh
njhsk
sk uftub
uftub \rn
\rntd
tdbt
btk`
k` (Ahj bausu
bausus)
s)
Sumuhffy
Sumuhffyh
h uftub
uftub edfo
edfodgha
dgha bnfthb
bnfthb hfthrh
hfthrh phtangdf
phtangdf yhfg idrihah
idrihahyh
yh
cdfghf phskdf cdfghf chyh thahf tuiua rdfcha hthu edfuruf.
\hsk
\hskdf
df ahru
ahrus
s cktd
cktdep
epht
htbh
bhf
f chjh
chjhe
e ruhf
ruhfgh
ghf
f yh
yhfg
fg edep
edepdr
dreu
euch
cha
a
tdrjhbshf
tdrjhbshfhfyh
hfyh tkfchbhf
tkfchbhf pdfodgh
pdfodghahf
ahf trhfseksk
trhfseksk kf`dbsk.
kf`dbsk. Ekshjfyh
Ekshjfyh phskdf
phskdf yhfg
sdchfg edfmhjhfk pdfgnihthf sktnsthtkbh ,edfchpht tdrhpk keufnsuprdsk hthu phsbh
trhfspjhfthsk.
Yuhfg ksnjhsk mdfks \
 Hftdrnne tdbhfhf fdghtkvd sdchfgbhf ruhfg rhwht tdbhfhf pnsktk` 
 

IHI KKK
BDSDFSTHF SDBFK_
HY_KSDBSTY IHFGTFHF YTHFG K_NJH_K

?.8. Jnbhsk Y
Yu
uhfg KKs
snjhsk
 Yuhfg ksnjhsk ahrus tdrakfchr chrk skrbujhsk/jhju jkfths rutkf ufkt jhkf.
 \k
\kjka
jkahf
hf tdepht
tdepht ksnjh
ksnjhsk
sk chf pdfdep
pdfdephth
hthf
f phskdf
phskdf ck chjhe
chjhe ruhfg
ruhfg ksnjh
ksnjhsk
sk ahrus
ahrus
ckrdfohfhbhf cdfghf tdjktk chf ckrhfohfg uftub jdika edfodgha trhfseksk pdfyhbkt
kf`dbsk.
 Jnbhskfyh chpht tdrsdfckrk chjhe sdiuha ufkt rhwht kfhp hthupuf edruphbhf shtu
bjhstdr yhfg ahfyh idrksk ufkt ruhfg ksnjhsk.
 _hht edrhfohfg ihfgufhf shrhfh pdjhyhfhf bdsdahthf ck rueha shbkt, sdihkbfyh
tdepht ksnjhsk tdrjdthb tdrsdfckrk chrk ihgkhf-ihgkhf jhkf, chf ckihfguf ck tdepht
yhfg ckpdrbkrhbhf edepufyhk bhrhbtdrkstkb hfgkf yhfg ihkb sdphfmhfg thauf. Tchrh
ahrus ckhrhabhf chrk tdepht pdrhwhthf phskdf bd tdepht tdriubh ck juhr gdcufg
yhfg mhrhfg ckgufhbhf ckjhjuk nrhfg.
 Ck chjhe
chjhe ruhfg
ruhfg pd
pdfod
fodgha
ghahf
hf kf`db
kf`dbsk
sk edjhju
edjhjukk hkrinrfd
hkrinrfd,, phskdf
phskdf ahrus
ahrus cktdepht
cktdephtbhf
bhf
cdbht mdfcdjh iubhf cdbht pkftu ehsub.
 Yuhfg ksnjhsk sdihkbfyh idrhch chjhe hrdh yhfg chpht ckphfthu njda pdrhwht.8,9

?.9. \rngrhe Y
Yu
uhfg
_dtkhp ruhfg ksnjhsk edeiutuabhf juhs ekfkehj 84 e 9  phch ruhfg pdrhwhthf/ruhfg
phskdf
phskdf uftub shtu phskdf cktheiha
cktheiha hft
hftdrn
drnne
ne chf bhehr ehfck yhfg edfyhtu. Ckjdfgbhpk
hftd
tdrrnne chf
chf bh
bheh
ehrr ehfc
ehfckk yh
yhfg
fg jdth
jdthbf
bfyh
yh edfyh
dfyhtu
tu cdfg
cdfghf
hf ruhf
ruhfg
g pdrh
pdrhwh
whth
thf
f chf
chf
edeiutuabhf hbsds jhfgsufg chf eucha.?,3  Bdiutuahf ruhfghf phch ruhfg ksnjhsk, tdrckrk
chrk =
8. \ns pdrhwht/sthsk pdrhwht (2Fursd sthtknf).
sthtknf).
Sdepht uftub edfydjdfgghrhbhf bdgkhthf hcekfkstrhsk chf edenfktnr pdrbdeihfghf
phskdf.
h. \ns pdrhwht
pdrhwht hchjha
hchjha tdepht
tdepht uftub
uftub eden
edenfktn
fktnrr pdrbdeih
pdrbdeihfgh
fghf
f / edjhbubhf
n i s d r v h s k b d p h c h phskdf Yuhfg Ksnjhsk sdjheh 93 mhe sdakfggh hphikjh
tdrmhck bdhchhf chrurht phch phskdf sdgdrh ckbdthauk chf chpht ckheikj tkfchbhf
sdpdrjuf
sdpdrjufyh
yh tdrahchp
tdrahchp phskdf. Jdika d`db
d`dbtk`
tk` chf d`kskdf
d`kskdf mkbh edfmhck shtu cdfghf
cdfghf
Yuhfg KOT hthu Yuhfg Yhwht Kfhp

i. Jdthb
Jdthb pns pdrhwh
pdrhwhtt ahrus chpht
chpht edfm
edfmhfgb
hfgbhu
hu sdjurua
sdjurua phskd
phskdf
f cdfghf
cdfghf odpht
odpht chf

Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb chf _hrhfh Bdsdahthf 89


 

euch
eucha.
a. _kst
_kstde
de bneu
bneufk
fkbh
bhsk
sk jhfg
jhfgsu
sufg
fg hfth
hfthrh
rh pdrh
pdrhwh
whtt cdfg
cdfghf
hf phsk
phskdf
df pdrj
pdrju
u
cksdckhbhf
cksdckhbhf ck sdtkhp ruhfghf. Cdshkf yhfg cksusuf ahrus edeufgbkfbhf
edeufgbkfbhf nisdrvhsk
thfph ahrus idrujhfg bhjk ehsub bd ruhfg pdrhwhthf ksnjhsk.
o. \ns pdrhwht ahrus edfmhekf bdsdahthf, bdsdjhehthf, bdfyhehfhf chf
bdeuchahf cdfghf uburhf ekfkehj 1 e9 hthu ?-4 e9 pdr pdtughs.
c. \ns pdrhw
pdrhwht
ht ahrus
ahrus edepuf
edepufyhk
yhk pdfoh
pdfohahyh
ahyhhf 8<< jux / e9, chf ckjdfgbhpk mhe
hf 8<<
ckfckfg.
d. \ns pdrh
pdrhw
wht ((Fursd
Fursd _thtknf) ckjdfgbhpk cdfghf jdehrk pdfykephfhf ihrhfg ahiks
phbhk chf niht.
`. \ns pdrhwht
pdrhwht ahrus
ahrus edekjkbk
edekjkbk pdrtubhrh
pdrtubhrhf
f uchrh
uchrh ekfk
ekfkehj
ehj 0 HOA ( Hkr
 Hkr Oahfgd rhtd
rhtd pdr
Anur ))..
g. \ns pdrhw
pdrhwht
ht tdrsdckh
tdrsdckh skstde
skstde bneufk
bneufkbhsk
bhsk jjhfgs
hfgsufg
ufg (ahfcs`rdd
(ahfcs`rdd)) hfthrh pns pdrhwht
cdfghf phskdf ck ruhfghf.

9. Yuhfghf rhwht kfhp phskdf.


h. Sne
Sneinj
inj phfggk
ggkj pdrhw
rhwht (fursd
fursd ohjj 
ohjj ) ahrus
rus hch ck sd
sdbk
bkth
thrr td
tdep
epht
ht tk
tkcu
curr chjh
chjhe
e
 mhfgbhuhf
 mhfgb huhf phskdf.
phsk df. _kstde hjhre sdih
hjhre sdihkbfy
kbfyh
h tdrauiufg
tdrauiufg sdohrh ntnehtks
ntnehtks bd pns
pdrhwht, ruhfg pdrtdeuhf Yuhfg Ksnjhsk (jdika d`dbtk` chf d`kskdf mkbh edfmhck shtu
cdfghf
cdfghf Yuhfg KOT hthu Yuhfg Yhwht Kfhp),
Kfhp), chf ruhfg
ruhfg kstkrhah
kstkrhahtt pdtughs
pdtughs Yuhfg
Ksnjhsk. \drjdthbhf hjhre kfk ahrus chpht tdrjkaht.
i. \dfo
\dfoha
hahy
hyhh
hhf
f ekfk
ekfkeh
ehjj 8<<-
8<<-9<
9<<
< jux/e9. \hch
jux/e \hch shht
shht phsk
phskdf
df tk
tkcu
curr pdfo
pdfoha
hahy
hyhh
hhf
f
ehbskehj 4< jux/e9
o. _dihkbfy
_dihkbfyh
h edehbskehjb
edehbskehjbhf
hf muejha
muejha ckfckfg
ckfckfg trhfsphrhf
trhfsphrhf chf mdfcdjh
mdfcdjh sdihghk
sdihghk shrhfh
shrhfh
vksuhj uftub edfguhtbhf nrkdfthsk phch skhfg chf ehjhe ahrk. Ckfckfg trhfsphrhf
chf
chf mdfc
mdfcdj
djh
h sd
sdih
ihkb
kbfy
fyh
h bd
bdch
chp
p uchr
uchrh,
h, tk
tkch
chb
b edfy
edfyke
keph
phf
f cdiu
cdiu chf
chf euch
eucha
a

ckidrskabhf. Hch mhcwhj pdeidrskahf sdohrh rutkf. Ckfckfg trhfsphrhf phch ruhfg
ksnjhsk tdriuht chrk bhoh 8<< oe chrk jhfthk hghr phskdf tdrjkaht chrk pns pdrhwht.
c. Chdrh
Chdrha
a rhwht
rhwht kfhp phskd
phskdf
f ckshrh
ckshrhfbh
fbhf
f edfchp
edfchphtb
htbhf
hf skfh
skfhrr ehthah
ehthahrk
rk jhfg
jhfgsuf
sufg,
g,
ahrus eucha ckidrskabhf, thahf hpk, idihs cdiu.
d. Bdiut
Bdiutuah
uahf
f Yuhfg
Yuhfg Ksnjh
Ksnjhsk
sk tdrg
tdrghf
hftu
tufg
fg chrk muejh
muejha
a tdepht
tdepht tkcur ph
phskd
skdf,
f, muejh
muejha
a ch
chf
f
curhsk bhsus
bhsu s yhfg ededr
ededrjubh
jubhf
f ksnj
ksnjhs
hsk.
k. Ckshrh
Ckshrhfb
fbhf
hf ekfke
ekfkehj
hj 8-9 % chrk
chrk muejh
muejha
a bhphskt
bhphskths
hs
tdepht tkcur phskdf rueha shbkt.
9 9
`. Juhs
Juhs ru
ruhf
hfgh
ghf
f 84 e - 9< e pdr bhehr pdr tdepht tkcur ckjdfgbhpk hftdrnne chf
bhehr ehfck tdrsdfckrk yhfg jdthbfyh edfyhtu cdfghf ruhfghf pdrhwhthf.
 

?. Yuhfghf ks
kstkrhaht pd
pdtughs.
h. Yuhfghf
Yuhfghf kstkrhah
kstkrhahtt cnbtdr mhgh.
mhgh. Yuhfghf
Yuhfghf bdrmh chf kstkrhah
kstkrhahtt Cnbtdr (jdi
(jdika
ka d`dbtk`
d`dbtk` chf
d`kskdf mkbh edfmhck shtu cdfghf Yuhfg KOT hthu Yuhfg Yhwht Kfhp) ckjdfgbhpk
cdfghf sn`h, whsth`dj, chf tnkjdt.
i. Yuhfghf
Yuhfghf kstkrhah
kstkrhahtt pdrhwht
pdrhwht (jdika d`dbtk`
d`dbtk` chf d`kskdf
d`kskdf mkbh edfmhck
edfmhck shtu cdfghf
cdfghf Yuhfg
Yuhfg
KOT hthu Yuhfg Yhwht Kfhp).
o. Yuhfghf
Yuhfghf kstkrhah
kstkrhahtt pdtughs
pdtughs edckb ckjdfgbh
ckjdfgbhpk
pk cdfghf
cdfghf sn`h (cdfghf
(cdfghf pdfutup
pdfutup jhpkshf
jhpkshf
tkchb idrpnrk), whsth`dj, chf tnkjdt.
c. Yuhfghf
Yuhfghf kstkrhah
kstkrhahtt pdtughs edckb
edckb ahrus idrhch
idrhch cdbht
cdbht cdfghf
cdfghf ruhfg rhwht
rhwht phskdf
phskdf
Yuhfg Ksnjhsk.
d. Yuhf
Yuhfghf
ghf kfk sdihk
sdihkbfy
bfyh
h edeid
edeidrkb
rkbhf
hf bdj
bdjdju
djuhsh
hshhf,
hf, bdfyhe
bdfyhehfh
hfhf,
f, chf jk
jkfgb
fgbufg
ufghf
hf
yhfg shfthk.
`. Yuhfghf
Yuhfghf kfk
kfk ckjdfg
ckjdfgbhpk
bhpk skstde
skstde bneufk
bneufkbhsk
bhsk kftdrf
kftdrfhj
hj chf
chf skstde
skstde hjhre
hjhre..

3. Yuhfg pd
pdfykep
kephfhf sk
skjkfcdr gh
ghs e
ed
dckb.
kb.
h. Yuhfg yhfg
yhfg ckgufhbh
ckgufhbhf
f uftub
uftub edfykephf
edfykephf thiufg.-thiuf
thiufg.-thiufg
g ghs edcks ohchfghf
yhfg ckgufhbhf ck Yuhfg Ksnjhsk.
i. \dfykephfhf
\dfykephfhf skjkfcdr
skjkfcdr ghs edckb kfk
kfk idrjhbu ihgk Y_ yhfg tkchb
tkchb edekjkbk
edekjkbk sdftrhj ghs
N9, vhouue chf oneprdss hkr (uchrh tdbhf edckb).

4. \hftrk.
Yuhfg kfk uftub edfykhpbhf ehbhfhf chf ekfuehf uftub pdtughs, ckjdfgbhpk edmh
uftub edfykhpbhf
edfykhpbhf ehbhfhf,
ehbhfhf, `rddzdr , ihb ouok cdfghf brhf hkr ckfgkf chf hkr phfhs,
ekornwhvd chf hthu bnepnr, chf jdehrk pdfckfgkf. Yuhfg kfk jdika d`dbtk` chf d`kskdf
 mkbh edfmhck shtu
shtu cdfghf Yuhfg
Yuhfg KOT hthu Yuhfg
Yuhfg Yhwht
Yhwht Kfhp.

0. Yuhfg pdfykephfhf hjht edckb.


h. Yuhfg
Yuhfg pdfykephfh
pdfykephfhf
f hjht edckb idr`ufgsk
idr`ufgsk sdihghk
sdihghk pdfykeph
pdfykephfhf
fhf pdrhjhth
pdrhjhthf
f edckb
yhfg sdtkhp shht ckpdrjubhf chf idjue ckgufhbhf.
i. \drhjhth
\drhjhthf
f yhfg ckskeph
ckskephf
f ck ruhfghf
ruhfghf kfk ahrus
ahrus chjhe
chjhe bnfcksk
bnfcksk skhp phbhk
phbhk chf chjhe
chjhe
bnfcksk yhfg sucha ckstdrkjkshsk.
ckstdrkjkshsk.
o. Hj
Hjht
ht-h
-hjh
jhtt yhfg
yhfg cksk
ckskep
ephf
hf chjh
chjhe
e ru
ruhf
hfgh
ghf
f kfk
kfk hfth
hfthrh
rh jhkf
jhkf rdsp
rdspkr
krht
htnr
nr/v
/vdf
dftk
tkjh
jhtn
tnr,
r,
hjht/edskf adenckhjksh (AC), enikjd Q-rhy , enfktnr phskdf, syrkfgd puep,
puep, kf`usknf
 puep,, cd`kirkjjhtnr chf jhkf-jhkf.
 puep jhkf-jhkf.
c. Yuhfg
Yuhfg sdihkbfyh
sdihkbfyh oubup
oubup idshr uftub
uftub edeuchabh
edeuchabhf
f hbsds, jnbhskf
jnbhskfyh
yh eucha uftub
uftub

edfgdjuhrbhf pdrhjhthf .
 

d. Bnth
Bnthb
b bn
bnft
fthb
hb pdei
pdeiue
uekh
khf
f jk
jkst
strk
rkb
b sd
sdih
ihkb
kbfy
fyh
h td
tdrs
rsdc
dckh
kh ck chjh
chjhe
e ruhf
ruhfg
g cdfg
cdfghf
hf
bh
bhph
phsk
skth
ths
s yh
yhfg
fg ou
oubu
bup
p uftu
uftub
b edei
edeiuh
uhfg
fg hrus
hrus ihtd
ihtdrh
rhkk chrk
chrk pdrh
pdrhjh
jhth
thf
f yhfg
edfggufhbhf ihtdrhk.

7. Yuhfg utkjkths idrska.


h. Yuhfg utkjkths
utkjkths idrska
idrska chf bntnr ahrus
ahrus ruhfg tdrpksha yhfg tkchb
tkchb shjkfg idrauiufghf.
idrauiufghf.
i. Jh
Jhfth
fthkk sdihkb
sdihkbfyh
fyh cktutup
cktutup cdfghf
cdfghf ih
ihahf
ahf thfph
thfph sheiu
sheiufgh
fghf
f uf
uftub
tub edeuc
edeuchab
habhf
hf
pdeidrskahf.
o. Yuhfg
Yuhfg utkjkths
utkjkths idrska
idrska sdihkbfyh
sdihkbfyh ckgufhbh
ckgufhbhf
f uftub edfykephf
edfykephf niht-nih
niht-nihthf,
thf, sdeuh
sdeuh
ihrhfg-ihrhfg yhfg idrska chf stdrkj, chf injda mugh ckgufhbhf uftub edfykephf
jkfdf idrska.
c. Yhb chf jdehrk
jdehrk uftub pdfyke
pdfykephfh
phfhf
f ahrus ckjdthbbh
ckjdthbbhf
f oubup tkfggk
tkfggk chrk jhfthk
jhfthk uftub
edeuchabhf hbsds pdeidrskahf jhfthk yhfg hch ck ihwha rhb chf jdehrk tdrsdiut.
d. Sdep
Sdepht
ht/b
/bhi
hikf
kfdt
dt/j
/jde
dehr
hrkk pdfy
pdfyke
keph
phfh
fhf
f kfst
kfstru
rued
edf
f chf
chf ihah
ihahf
f pdri
pdridb
dbhj
hjhf
hf yhfg
yhfg
ckpdrjubhf, tdrehsub uftub ihrhfg-ihrhfg stdrkj.

1. Yuhfghf utkjkths bntnr  


h. Yuhfg utkjkths
utkjkths idrska
idrska chf bntnr ahrus
ahrus ruhfg tdrpksha yhfg tkchb
tkchb shjkfg idrauiufghf.
idrauiufghf.
i. Yuhfg
Yuhfg utkjkths
utkjkths bntnr ahrus
ahrus edfgahch
edfgahchp
p bd juhr/idrhch
juhr/idrhch ck juhr
juhr ruhfghf
ruhfghf rhwht phskdf
phskdf
Yuhfg Ksnjhsk bd hrha bnrkcnr bntnr.
o. Yuhfg
Yuhfg utkjkths
utkjkths bntnr tdepht
tdepht edeiuhfg
edeiuhfg bntnrhf
bntnrhf idbhs
idbhs pdjhyhf
pdjhyhfhf
hf phskdf
phskdf baususfyh
baususfyh
yhfg idruph ohkrhf.
c. Yuhf
Yuhfg
g kfk
kfk tdepdr
tdepdrhtu
hturfy
rfyh
h ah
ahrus
rus tdrbnftr
tdrbnftrnj
nj,, chf phsnbhf
phsnbhf uchrh
uchrh ch
chrk
rk ruhfg
ruhfg utkjkt
utkjkths
hs
bntnr ahrus ckiuhfg bd juhr.
d. Yuhf
Yuhfg
g utkjkth
utkjkths
s bntnr
bntnr ahrus
ahrus ckjdf
ckjdfgbh
gbhpk
pk cdfgh
cdfghf
f spnd
spndjand
jandb
b chf sjhfg pdeikjhs sdrth

pdeiuhfghf hkr jkeihafyh ckshjurbhf bd kfsthjhsk pdfgnjhahf hkr jkeiha Y_.


`. _pnd
_pndja
jand
ndb
b hch
hchjh
jhaa `hskj
`hskjkth
kths
s uf
uftub
tub edeiuh
edeiuhfgfg bntnrh
bntnrhf
f idbhs
idbhs pdjhyh
pdjhyhfhf
fhf ph
phskd
skdf
f
baususfyh yhfg idruph ohkrhf. _pndjandb idruph ihb hthu bjnsdt yhfg ckjdfgbhpk
cdfghf jdadr hfgsh (whtdr
(whtdr sdhj ).
).
g. \hch ruhfg _pnnjandb
_pnnjandb mugh
 mugh ahrus cksdckhbhf brhf hkr idrska uftub edfouok whcha
bntnrhf phskdf. Yuhfg spnnjandb kfk ahrus edfgahchp bdjuhr/idrhch ck juhr ruhfg
rhwht phskdf Yuhfg Ksnjhsk bd hrha bnrkcnr bntnr.
a. _hju
_hjurh
rhf
f hkr bntnr
bntnr/j
/jke
keih
iha
a chrk
chrk _pnnjandb ckauiufgbhf bd thfgbk sdptkb bausus hthu
 mhrkfghf K\HJ.
K\HJ.
k. Bnfth
Bnfthkfd
kfdrr tdrtut
tdrtutup
up yhfg tdr
tdrpk
pksha
sha ahrus
ahrus cksdckh
cksdckhbhf
bhf uftub
uftub jkfdf
jkfdf bntnr
bntnr chf jkeiha
jkeiha

phcht.
 

 m. Bnfthkfdr bausus


bausus sdihkbfyh
sdihkbfyh cksdckhbhf
cksdckhbhf uftub iuhfghf
iuhfghf mhrue suftkb chf
chf ihrhfg-
ihrhfg thmhe jhkffyh.

;. Yuhfghf Edskf @kjtrhsk Tchrh


h. Sdepht
Sdepht npdrhskn
npdrhsknfhj
fhj chf
chf pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf HAT
HAT chf `kjtdr
`kjtdr ck bdjhs
bdjhs F chf \
i. Ahfyh
Ahfyh tdrchp
tdrchpht
ht ck
ck ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk bjhs
bjhstdr.
tdr.

8<. Hrdh \hrbkr Srnjk.


h. Sdepht
Sdepht uftub
uftub phrbkr
phrbkr trnjk sdjheh
sdjheh tkchb
tkchb hch bdgkhthf
bdgkhthf pdjhyhfh
pdjhyhfhf
f phskdf
phskdf hthu
sdjheh tkchb ckpdrjubhf.
i. Srnjk
Srnjk ck ruhfg ksnjhs
ksnjhskk tkchb in
injda
jda ckgufhb
ckgufhbhf
hf uftub pdjhyh
pdjhyhfhf
fhf yhfg tkchb
tkchb
edeiutuabhf ksnjhsk.
o. Cksdckh
Cksdckhbhf
bhf pdrjdfgb
pdrjdfgbhphf
hphf cdbn
cdbnfthe
fthekfhs
kfhsk.
k.

88
88.. Yuhf
Yuhfgh
ghf
f Gh
Ghft
ftkk \dfu
\dfufg
fggu
gu \hsk
\hskdf
df chf
chf Yuh
Yuhfg
fg G
Ghf
hftk
tk \d
\dtu
tugh
ghs
s
Ahrus tdrpksha hfthrh prkh chf whfkth tdrehsub jnbdr ck chjhefyh.

89
89.. Yuhfg
Yuhfg tufg
tufggu
gu bdju
bdjuhrg
hrgh
hpphsk
hskdf
df (idr
(idrhch
hch ck juhr
juhr wkjhyh
wkjhyha
a Yuhf
Yuhfg
g Ksnjh
Ksnjhsk)
sk)..
h. Ahfyh
Ahfyh tdrchp
tdrchpht
ht ck
ck ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk bjhs
bjhstdr.
tdr.
i. Sdepht
Sdepht bdjuhrgh
bdjuhrgh hthu pdfghf
pdfghfthr
thr phskdf
phskdf edfufgg
edfufggu.
u. Sdepht
Sdepht kfk pdrju
pdrju cksdck
cksdckhbh
hbhf
f
tdepht
tdepht cucub
cucub cd
cdfgh
fghf
f muejha
muejha sdsuhk
sdsuhk cd
cdfgh
fghf
f hb
hbtkv
tkvkth
kths
s pdjhyh
pdjhyhfhf
fhf phskdf
phskdf yhfg
yhfg
ckjhbshfhbhf
ckjhbshfhbhf ck Yuhfg Ksnjhsk. Ckshrhfbhf uftub edfydckhbhf pdshwht tdjdvksk chf
`hskjkths tdjdpnf ueue.
o. Jd
Jdthb
thb ruhfg
ruhfg tufgg
tufggu
u pd
pdfgu
fgufm
fmufg
ufg cdbht
cdbht cdfghf
cdfghf Yuhfg
Yuhfg Ksnjhs
Ksnjhskk ch
chf
f ck juhr ruhfg
ruhfg
rhwht phskdf.

c. Hbsds
Hbsds pdfgufmuf
pdfgufmufgg sdihkbfyh
sdihkbfyh ckbnftr
ckbnftrnj
nj chrk ruhfg
ruhfg rdsdpskn
rdsdpsknfks.
fks.
d. Yhskn
Yhskn bdiutuahf
bdiutuahf muejha
muejha tdepht
tdepht cucub
cucub bdjuh
bdjuhrgh
rgh phskdf
phskdf hchjha
hchjha 8 tdepht
tdepht tkcur
phskdf Yuhfg Ksnjhsk idrihfckfg 8 ‟ 9 tdepht cucub.
`. Ckjd
Ckjdfgb
fgbhpk
hpk cdfgh
cdfghf
f `hskjkt
`hskjkths
hs tnkjd
tnkjdtt pdfguf
pdfgufmu
mufg
fg
g. Ckshrhf
Ckshrhfbhf
bhf edfydck
edfydckhbhf
hbhf ru
ruhfg
hfg bnfsuj
bnfsujthsk
thsk uftub
uftub bdjuhrg
bdjuhrgh.
h.

8?.
8?. Bnrk
Bnrkcn
cnrr uftu
uftub
b bdiu
bdiutu
tuah
ahf
f pdjh
pdjhyh
yhfh
fhf.
f.
h. Bnrkcnr
Bnrkcnr ckshrh
ckshrhfbhf
fbhf edep
edepufyh
ufyhkk jdihr
jdihr ek
ekfkeh
fkehjj 9,3 e.
e.
i. \kftu
\kftu ehsub bd Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk,
Ksnjhsk, bd chdrha
chdrha rhwht
rhwht phskdf chf
chf pkftu-pkf
pkftu-pkftu
tu yhfg ckjhjuk
ckjhjuk
tdepht tkcur phskdf chf hjht edckb ahrus jdihrfyh ekfkeue ?0 kfok (8,9 e), yhfg

tdrckrk chrk 9 chuf pkftu (ckedfsk 1< oe chf 3< oe) uftub edeuchabhf pdrgdrhbhf
 

thfph aheihthf.
o. Jhfthk
Jhfthk ahrus
ahrus buht sdakfg
sdakfggh
gh chpht
chpht edfh
edfhahf
ahf idihf
idihf pdrhjh
pdrhjhthf
thf yhfg
yhfg idrht.
idrht.

83. Mhfk
Mhfktn
tnrr/ Yuh
Yuhfg
fg Ojdh
jdhfk
fkfg
fg _drv
rvko
kod
d.
Yuhfg
Yuhfghf
hf tdeph
tdephtt pd
pdfyk
fykeph
ephfh
fhf
f ih
ihrhf
rhfg-i
g-ihrh
hrhfg
fg/ih
/ihahf
ahf-ih
-ihahf
ahf ch
chf
f pdrhj
pdrhjhth
hthf
f uftub
uftub
bdpdrjuhf bdidrskahf ruhfghf, tdthpk iubhf pdrhjhthf edckb.

84. Snkjdt pdtughs edckb.


Snkjdt pdtu
tug
ghs edckb tdr
tdrckrk chrk ojnsdt yhfg ckjdfgbhpk ahfc sanwdr chf
whsth`dj/jhvhtnry 
whsth`dj/jhvhtnry .

80.
80. Snkj
Snkjdt
dt pdfg
pdfguf
ufmu
mufg
fg/p
/pdf
dfuf
ufgg
ggu
u phsk
phskdf
df..
Snkjdt pdfgufmufg/pdfufggu phskdf tdrckrk chrk ojnsdt chf whsth`d
whsth`d// jhvhtnry .

87
87.. Yuhf
Yuhfg
g ck
cksb
sbus
uskk ed
edck
cks
s (td
(tdru
ruth
theh
eh ihgk
ihgk Y
Y_
_ H chf
chf I)
I) tkpd
tkpd F chf
chf \.
\.

(8) Yuhfg cksbusk cktdephtbhf ck Yuhfg


Yuhfg Ksnjhsk hthu cdbht cdfghf
cdfghf Yuhfg Ksnjhsk
uftub ckgufhbhf sdihghk tdepht bdgkhthf pdfckckbhf chf cksbusk edcks.
(9) Yuhfghf kfk ckjdfgbhpk
ckjdfgbhpk cdfghf
cdfghf tdjdpnf hthu skstde bneufkbhsk
bneufkbhsk kftdrfhj chf
chf skstde
hjhre yhfg tdrsheiufg jhfgsufg bd Yuhfg Ksnjhsk.
(?) Yuhfg cksbusk
cksbusk ckjdfgbhpk
ckjdfgbhpk cdfghf tdepht/
tdepht/ jdehrk uftub edfykephf
edfykephf iubu-iubu
iubu-iubu
bdcnbtdrhf/ edckb chf pdrhwhthf, JOC \rnmdotnr, POY, chf pdrhjhthf idjhmhr.

?.?..
?.? \dr
\drsyh
syhrht
rhthf
hf B
Baus
ausus
us Yuh
Yuhfg
fg Ks
Ksnjhs
njhskk idr
idrchsh
chshrbhf
rbhf bdjh
bdjhs
s chf pdf
pdfujh
ujhrhf
rhffyh
fyh
?.?.8.. Bdtdftuh
?.?.8 Bdtdftuhf
f Baus
Bausus
us Yuhfghf
Yuhfghf Yhwht
Yhwht Ksnjhsk
Ksnjhsk
Yuhfghf rhwht ksnjhsk hchjha ruhfghf yhfg edepufyhk bdbausushf tdbfks sdihghk

ruhfghf rhwht
ruhfghf rhwht ihgk phskdf yhfg edeiutua
edeiutuabhfbhf pdrjhbuhf
pdrjhbuhf ksnjhsk
ksnjhsk yhfg ckbhrdfhbhf
njda pdfyhbktfyh chf edekjkbk ihthshf `kskb encujhr pdr phskdf, ckfckfg sdrth iubhhf
pkftu chf mdfcdjh cdfghf ruhfghf ruhfghf ksnjhsk jhkf. Yuhfghf kfk ckpdruftubbhf ihgk
phskdf edfcdrkth pdfyhbkt edfujhr, phskdf yhfg rdfthf tdrbdfh pdfujhrhf chrk nrhfg
jhk
jhkf,
f, phskd
phskdf
f edfcdr
edfcdrkth
kth pd
pdfyh
fyhbk
bktt yhfg
yhfg edfkei
edfkeiujb
ujbhf
hf ihu (sdpd
(sdpdrtk
rtk pd
pdfyh
fyhbkt
bkt tuenr
tuenr,,
ghfgrdf
ghfgrdf ckhidtd
ckhidtds)
s) chf uftub
uftub phskdf
phskdf edfcdrk
edfcdrkth
th pdfyhbkt
pdfyhbkt yhfg edfgdjuh
edfgdjuhrbhf
rbhf suhrh
suhrh
chjhe ruhfghf. Bdiutuahf ruhfg phch chdrha rhwht phskdf, tdrckrk chrk =
 

Gheihr ?.8.
Onftna ?C Yuhfghf Yhwht Kfhp Ksnjhsk Pdftkjhsk Hjhek
 

• Bdtdftuhf bausus idrchshrbhf bjhsk`kbhsk Yuhfg Ksnjhsk


h. Yuhfghf
Yuhfghf Ksnjh
Ksnjhsk
sk tkp
tkpd
d tdbhfh
tdbhfhf
f sthfchr
sthfchr (bdjhs
(bdjhs _)
 Edekjkbk tdbhfhf uchrh fnrehj ckgufhbhf uftub phskdf yhfg edeiutuabhf
ksnjhsk bnfthb, crnpjdt hthu hkrinrfd tdrtdftu.
 Iksh edfggufhbhf vdftkjhsk hjhek hthu HO.
  HO yhfg tdrphshfg
tdrphshfg ahrus chrk
chrk hrha bhbk phskdf,
phskdf, ckjdfgbhpk
ckjdfgbhpk dxahust yhfg
tdrjdthb ck hrha sksk bdphjh phskdf (?< oe chrk eubh jhfthk).
 Chpht ckjdfgbhpk cdfghf mdfcdjh trhfsphrhf (bhoh) cdfghf juhs iubhhf
edfohphk ekfkehj 89 HOA.
 Edekjkbk bhehr ehfck / tnkjdt dfsuktd tdrsdfckrk.
 Jnbhsk ruhfghf ksnjhsk bdjhs _ skstde bjhstdr sdihkbfyh tdrjdthb ck jhfthk
chshr.
  Hftdrnne ck ruhfg
ruhfg ksnjh
ksnjhsk
sk bdjhs
bdjhs sthfc
sthfchr
hr ckj
ckjdf
dfgbh
gbhpk
pk whsth
whsth`dj
`dj,, `hskj
`hskjkth
kths
s
bdidrskahf thfghf, tdepht pdfykephfhf H\C idrska chf idbhs phbhk sdrth
tdepht shepha kf`dbskus.

Ydbnedfchsk Djdedf =
n Ihb ouok thfghf (Ahfc whsa ihskf) pdtughs ckpdrjubhf chjhe ruhfghf.
n _diuha bhehr ehfck
n Ckhfmurbhf
Ckhfmurbhf pkftu edfutup sdfckrk uftub edeihftu suau ruhfg tdrbnftrnj.

Djdedf npsknfhj =
n \drhjhthf (phfok) stdrkj cdbht ruhfghf.
n Jhidj uftub edfufmubbhf ruhfghf ksnjhsk tdbhfhf sthfchr.
 

Gheihr ?.9.
_krbujhsk Tchrh phch Yuhfghf Yhwht Ksnjhsk Skpd _ Sdbhfhf _thfchr 
i. Yuhfghf
Yuhfghf Ksnjh
Ksnjhsk
sk tkpd
tkpd tdbhfhf
tdbhfhf fdght
fdghtkvd
kvd (Bdjh
(Bdjhs
s F)
Yuhfghf ksnjhsk tdbhfhf fdghtk` ckgufhbhf uftub phskdf yhfg edeiutuabhf
ksnjhsk crnpjdt fuojdk (tdtdshf kftk) edjhjuk uchrh.

\hskdf
\hskdf cktde
cktdeph
phtbh
tbhf
f ck ruhfg
ruhfg tdbhf
tdbhfhf
hf fd
fdght
ghtk`
k` uftub
uftub edfgu
edfgurhf
rhfgk
gk pd
pdfuj
fujhrh
hrhf
f
pdfyhbkt edjhjuk rutd uchrh. Yuhfghf tdbhfhf fdghtk` hthu bdjhs F hthu mugh
ckbdfh
ckbdfhjj sdihgh
sdihghkk 'ksnjh
'ksnjhsk
sk kf`db
kf`dbsk
sk uchrh'
uchrh' ch
chf
f 'ufkt
'ufkt ksnjhs
ksnjhskk edfuj
edfujhr'
hr'.. Ckhg
Ckhgrhe
rhe
idrih
idrihghk
ghk Yuhf
Yuhfghf
ghf bdjhs
bdjhs F tdjha
tdjha tdreh
tdrehsub
sub chf ah
ahrus
rus ckgufh
ckgufhbhf
bhf sdihg
sdihghk
hk
pdcnehf shmh.

\drsyhrhthf ruhfghf phskdf ck ruhfg ksnjhsk bdjhs fdghtk` 


 Yuhfghf rhwht kfhp phskdf idr`ufgsk uftub edrhwht phskdf yhfg shfght
 

rdfthf
rdfthf tdrahchp
tdrahchp kf`dbsk
kf`dbsk jdika
jdika chjhe
chjhe bdhchhf
bdhchhf yhfg shfght edeiutuab
edeiutuabhf
hf
pdehfthuhf bausus chf tdrus-edfdrus.
 Yuhf
Yuhfgh
ghf
f rhwht
rhwht kfhp phsk
phskdf
df ahru
ahrus
s ckrh
ckrhfo
fohf
hfg
g uftu
uftub
b edfu
edfufm
fmhf
hfg
g sdeu
sdeuh
h
`ufgsk pdrhwhthf yhfg pdftkfg.
 Juhs
Juhs jhft
jhfthk
hk yhfg
yhfg ckgu
ckgufh
fhbh
bhf
f uftu
uftub
b sdtk
sdtkhp
hp td
tdep
epht
ht tk
tkcu
curr phsk
phskdf
df chph
chphtt
edfghbnenchsk
edfghbnenchsk bdiutuahf ruhfg chrk sdeuh pdrhjhthf chf pdtughs yhfg
idrauiufghf cdfghf phskdf uftub bdiutuahf pdrhwhthf.
 Yuhfghf rhwht kfhp phskdf Ksnjhsk cdfghf encuj bhehr kfckvkcuhj/ bhehr 
9 9
ksnjhsk juhs jhfthkfyh 84 e - 9< e pdr bhehr pdr tdepht tkcur.
t kcur.
  Hftdrnne ahru
ahrus
s oubup
oubup juhs
juhs uftub
uftub ckidrska
ckidrskabhf
bhf chf ckjhbubh
ckjhbubhf
f ckskf`db
ckskf`dbsk.
sk.
Skchb hch uburhf bausus uftub ruhfg hftdrnne tdrsdiut.
 Sdepht
Sdepht ghftk
ghftk ph
phbhk
bhkhf,
hf, edjdthb
edjdthbbhf
bhf sdphtu/
sdphtu/hj
hjhs
hs bhbk
bhbk sdidj
sdidjue
ue ehsub
ehsub
ruhfghf
ruhfghf rhwht
rhwht phskdf
phskdf chf sdihjkbf
sdihjkbfyh
yh sdtdjha
sdtdjha bdjuhr chrk ruhfghf
ruhfghf rhwht
rhwht
phsk
phskdf
df,, yhfg
yhfg ckpd
ckpdru
ruft
ftub
ubbh
bhf
f ihgk
ihgk st
sth`
h` edck
edcks
s ehup
ehupuf
uf fnf
fnf edck
edcks
s chf
chf
pdfgufmufg.
 @hskjkths edfouok thfghf uftub pdfgufmufg phskdf chf uftub pdtughs ahrus
cksdckhbhf, jdfgbhp cdfghf shiuf hftksdptkb (2gdfdrhj
(2 gdfdrhj prdquntknf).
prdquntknf).
 Bnfthkf
Bnfthkfdr/wh
dr/whcha
cha bausus
bausus ihmu pdjkfcuf
pdjkfcufg
g idbhs
idbhs phbhk
phbhk ahrus
ahrus cksdckhb
cksdckhbhf,
hf,
bhrdfh ihmu pdjkfcufg tkchb injda ckgufhbhf jdika chrk sdbhjk.
 \dfghturhf hjkrhf uchrh (hkr
(hkr `jnw ) edruphbhf ahj pdftkfg phch ruhfg ksnjhsk
bh
bhrdf
rdfh
h uchrh
uchrh ededgh
ededghfg
fg pd
pdrhf
rhfhf
hf ch
chjhe
jhe pdfydi
pdfydihrh
hrhf
f ekbrn
ekbrnnrg
nrghf
hfkse
ksed.
d.
\rnpnrsk skgfk`kbhf ekbrnnrghfksed ck uchrh edfodrekfbhf ekbrnnrghfksed
ck jhfthk.0 Depht ahj yhfg ahrus ckpdrahtkbhf pujh shht pdeihfgufhf ruhfg
ksnjhsk
ksnjhsk hchjha
hchjha = suei
sueidr
dr bnfthekfh
bnfthekfhsk,
sk, pdfghturh
pdfghturhf
f npdrhskn
npdrhsknfhj
fhj thth uchrh
uchrh
(APHO/ Adhtkfg Pdftkjhtkfg Hkr Onfcktknf
Onfcktknfkfg 
kfg ) chf cdshkf, hbsds hfthrh ruhfg
ksnjhsk cdfghf sueidr bnfthekfhsk yhfg tdjha ckkcdftk`kbhsk, chf jhju jkfths
ehfuskh
ehfuskh sdrth bnfcksk tdrbhkt
tdrbhkt pdfgauf
pdfgaufkk ruhfghf
ruhfghf (ekshjfy
(ekshjfyh,
h, phskdf
phskdf kf`dbsk
kf`dbsk
hthu keufnbneprneks hthu bdcuhfyh). Jnbhsk uftub supp
suppjy
jy ck``usdr
ck``usdr idrhch
ck jhfgkt-jhfgkt phch hrdh bhbk phskdf chf dxahust ckjdthbbhf ck ckfckfg cdbht
edfcdbhtk jhfthk sdtkfggk hrdh bdphjh tdepht tkcur.7
 Tftub edfmhgh hjkrhf uchrh chf tdbhfhf ehbh tkchb hch mdfcdjh yhfg chpht
ckiubh sdakfggh uchrh tdthp bdchp.
 Hchpuf hrha hjkrhf
hjkrhf uchrh tdrghftufg tdbhfh
tdbhfhf
f yhfg hbhf ckhtur. Tftub bhsus
kf`d
kf`dbs
bskk ehbh
ehbh tdbh
tdbhfh
fhf
f fdgh
fdghtk
tk`` yhfg
yhfg ckht
ckhtur
ur chf
chf uftu
uftub
b td
tdbh
bhfh
fhf
f pnsk
pnsktk
tk` 

ckgufhbhf phch bhsus phskdf cdfghf bnfcksk keufnbneprneksd.
 

Djdedf Ydbnedfchsk
• Edfg
Edfgbn
bnfc
fcks
kskb
kbhf
hf chf
chf ed
edfm
fmhg
hgh
h td
tdbh
bhfh
fhf
f ruhf
ruhfgh
ghf
f fdgh
fdghtk
tk`` chrk
chrk ruhf
ruhfg
g bd
hftd
hftdrn
rnne
ne chf uc
uchrh
hrh heikd
heikdf.
f. Ahj
Ahj kfk
kfk ck
ckohp
ohphk
hk edjhju
edjhjukk skstde
skstde thth
thth uc
uchrh
hrh
cdfghf
cdfghf skstde dxahust tdrpksha yhfg cktumubhf uftub sdtkhp ruhfghf uftub
edeiuhfg buhftkths/muejha uchrh jdika idshr chrk skstde supjhk. _hjurhf
pd
pdeiu
eiuhfg
hfghf
hf uch
uchrh
rh ahrus
ahrus kfcdp
kfcdpdf
dfcdf
cdf ch
chrk
rk skstde
skstde pdeiuh
pdeiuhfgh
fghf
f uchrh
uchrh
ihfgufhf ueue uftub edfgurhfgk rkskbn bnfthekfhsk chrk
bnfsdp/rhfohfghf bdeihjk.
• Edepdrth
Edepdrthahfb
ahfbhf
hf tkfgbh
tkfgbhtt pdrtubh
pdrtubhrhf
rhf uchrh
uchrh chrk 89 pdrtub
pdrtubhrhf
hrhf uchrh
uchrh pd
pdrr mhe,
mhe,
hthu
hthu 83
834
4 jkt
jktdr
dr pd
pdrr cdtkb
cdtkb pdr ph
phskd
skdf,
f, yhfg
yhfg edfga
edfgahsk
hskjbh
jbhf
f buhftk
buhftkths
ths uc
uchrh
hrh
tdridshr, bdtkbh `kjtdr uchrh supjhk hthu dbsahust phch pdfurufhf tdbhfhf
ehbs
ehbske
keue
ue.. _u
_upj
pjhk
hk uchr
uchrh
h ahru
ahrus
s edjh
edjhju
jukk ck``
ck``us
usdr
dr yhf
yhfg
g ck
ckphs
phshf
hfg
g sdsuhk
sdsuhk
cdfghf thth jdthb yhfg idfhr.
• Edeiuht ruhfghf hftdrnne cdfghf sdtkhp ruhfghf ksnjhsk cdfghf tdbhfhf
yhfg jdika rdfcha chrk tdbhfhf uchrh heikdf yhfg idrcdbhthf. \dridchhf

tdbhfhf hfthrh ruhfghf ahrus tkchb burhfg chrk 84 phsohj (\h).


• _dtkh
tkhp ruh
ruhfghf
ghf ksn
snjjhs
hskk ahr
hru
us edek
edekjjkbk bhehr ehf
ehfck yhfghfg jdth
thbf
bfyh
yh
cksdsuhk
cksdsuhkbhf
bhf cdfghf
cdfghf thth jdthb chf dstdtkbh hrsktdbtur.
hrsktdbtur. Chf sdtkhp bhehr 
bhehr 
ehfck ruhfg ksnjhsk edekjkbk pdeiuhfghf uchrh yhfg tkchb injda tdrauiufg
bd skstde
skstde pd
pdeiu
eiuhfg
hfghf
hf uch
uchrh
rh bhehr
bhehr ehfck
ehfck ih
ihfgu
fgufh
fhf
f ueue.
ueue. @ufgs
@ufgskk
dbsahust
dbsahust phch bhehr ehfck
ehfck iubhf
iubhf ahfyh
ahfyh sdihghk
sdihghk skrbujhs
skrbujhskk uchrh
uchrh tdthpk
tdthpk
sdihghk pdfghtur uchrh hghr ruhfghf ksnjhsk tdthp chjhe bnfcksk tdbhfhf
fdghtk`.
• _kstd
_kstde
e vdftkj
vdftkjhsk
hsk uchrh
uchrh phch
phch ruhfghf
ruhfghf ksnjhs
ksnjhskk edfgguf
edfggufhbh
hbhf
f skstde
skstde vdftkj
vdftkjhsk
hsk
8<<% uchrh `rdsa hkr .

• _hjurhf pdeiuhfghf (Cuotkfg


(Cuotkfg Dxahuts)
Dxahuts) jhfgsufg edeiuhfg uchrh bdjuhr 
cdfghf bdodphthf pdeiuhfghf sdohrh vdrtkbhj 8<e/cdtkb sdsuhk cdfghf
Kftdrfhtknfhjj _thfchrc (OCO hthu WAN).
Kftdrfhtknfh
• Cuotkfg ckrdbnedfchskbhf edfgkbutk pdrhturhf.
• Kfsthjhsk Cuotkfg ahrus eucha ckphshfg chf ckrhwht.
• Kfsthjhsk Cuotk
otkfg sdi
sdihkb
hkbfyh
fyh edfggu
edfggufhb
fhbhf
hf cu
cuo
otk
tkf
fg cdfg
cdfghf
hf pdfhephf
pdfhephfg
g
iufchr (jkfgbhrhf/iub
(jkfgbhrhf/iubhf
hf bnthb) cdfghf
cdfghf bnfstrubsk
bnfstrubsk yhfg eucha
eucha ckphshfg
chf ckjdphs.
• Kfsthjhsk Cuotkfg tkchb ckhfmurbhf cdfghf edfggufhbhf Ksnjhsk Gjhsswnjj .
• \dfdephthf bksk-bksk / dxah
dxahut
uts
s grkj
grkjjd
jd uftu
uftub
b pdeiuhfg
pdeiuhfghf
hf uchrh
uchrh idrhch
idrhch

84<ee ckhths eubh jhfthk ruhfghf.


 

• \hstkbhf dxahust idrmhjhf sdsuhk cdfghf skstde shjurhf hghr pdeiuhfghf


ck ihwha edfmhck tdbhfhf tdthp phjkfg fdghtk` ckhfthrh ruhfghf jhkffyh.
• Edfdephtbhf dxah
dxahus
ustt `hf
`hf rhfgbhp phch tktkb chjhe skstde shjurhf yhfg
edfmh
fmhekf
ekf sh
shjjurhf
rhf idrhc
rhch ck ihwha td
tdbh
bhf
fhf fdghtk
ghtk`` ck sdju
djurua
rua
edfmhjhfbhffyh ck chjhe gdcufg.
• \hstkbhf
\hstkbhf shjurhf
shjurhf uchrh
uchrh supjhk
supjhk kfcdpd
kfcdpdfcdf
fcdf chrk skstde
skstde supjhk
supjhk uchrh
uchrh ihfgufhf
ihfgufhf
ueue.
• _kst
_kstde
de supj
supjhk
hk/v
/vdf
dftk
tkjh
jhsk
sk uchr
uchrh
h chf
chf dxahust ahrus skstde vnjued bnfsthf.
• Enfk
Enfktn
tnrr ihaw
ihawh
h ru
ruhf
hfgh
ghf
f chjh
chjhe
e bnfc
bnfcks
kskk tdbh
tdbhfh
fhf
f fdgh
fdghtk
tk`` td
tdrj
rjka
kaht
ht chrk
chrk juhr 
juhr 
ruhfghf rhwht ksnjhsk tdbhfhf fdghtk`.
• Edehsh
ehshf
fg hjh
hjhre uft
uftu
ub eden
edenf
fktn
tnrr dxah
dxahus
ustt `h
`hf
f chf supjhk uchrh hphikjh
tdrmhck bdrushbhf chf tkchb idrmhjhf sdsuhk sthfchr yhfg ckkfgkfbhf.
• \hst
\hstkb
kbhf
hf ru
ruhf
hfgh
ghf
f ksnj
ksnjhs
hskk tkch
tkchb
b ed
edek
ekjk
jkbk
bk bdin
bdinon
onrh
rhf/
f/bd
bdch
chp
p uchr
uchrh,
h, cdfg
cdfghf
hf
jhfgkt-jhfgkt enfnjktkb, pdfdtrhsk cksdgdj/tdrtutup cdfghf ihkb, pdehshfghf
pkftu chf mdfcdjh yhfg rhpht/drht/bdfo
rhpht/drht/bdfohfg,
hfg, chf bksk-bksk/grkjjd
bksk-bksk/grkjjd pkftu ckrhfohfg

bausus uftub mhjur uchrh tdrbdfchjk. _dtkhp bdinonrhf ahrus cktutup rhpht
uftub edfmhgh bnfthekfhsk. .
• Sdep
dephtbh
htbhf
f td
tdep
eph
ht o
ouo
uokk (ahfcihskf
(ahfcihskf)) thfghf yhfg cknpdrhskbhf thfph thfghf
phch ruhfghf phskdf chf hftdrnne
hftdrnne..
• \deh
\dehsh
shfg
fghf
hf pkft
pkftu
u ckph
ckphst
stkb
kbhf
hf tk
tkch
chb
b edek
edekjk
jkbk
bk bd
bdin
inon
onrh
rhf
f hghr
hghr ckch
ckchjh
jhe
e
pd
pdfgb
fgbnfc
nfcksk
kskhf
hf jdika
jdika hburht
hburht uf
uftub
tub edfght
edfghtur
ur tdbhfh
tdbhfhf
f edfmh
edfmhck
ck fdghtk
fdghtk`.
`.
\dehshfg
\dehshfghf
hf pkftu
pkftu yhfg edfutup
edfutup sdfckrk
sdfckrk ntnehtks,
ntnehtks, cdfghf
cdfghf pdehshfg
pdehshfghf
hf
yhfg ihkb, sdgdj pkftu thahf jheh cdfghf edepdrtkeihfgbhf hrha hyufhf
pkftu chjhe bhkthffyh cdfghf tdbhfhf bhehr. \kftu chpht shjkfg edfgufok.
• _deu
_deuh
h edbh
edbhfk
fkb,
b, sk
skst
stde
de bdjk
bdjkst
strk
rkbh
bhf
f chf
chf ihfg
ihfguf
ufhf
hf ahru
ahrus
s ckrh
ckrhfo
fohf
hfg
g chf
chf

ckihfguf hghr chpht cdfghf eucha ckhbsds uftub pdedjkahrhhf. _deuh


pdrhjhthf edbhfks ahrus idrhch ck juhr ruhfghf phskdf.
• \deidrkh
\deidrkhf
f jhidj
jhidj ruhfghf
ruhfghf sdihghk
sdihghk ruhfg
ruhfg ksnjh
ksnjhsk
sk tdbhf
tdbhfhf
hf fdghtk`.
fdghtk`.
 

Gheihr ?.?.
Yuhfghf Yhwht Ksnjhsk Sdbhfhf Fdghtk` 

o. Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk tkpd tdbhfhf
tdbhfhf pnsktk`
pnsktk` ((Bdjh
Bdjhs
s \)
Yuhfghf
Yuhfghf cdfghf
cdfghf tdbhfhf
tdbhfhf rdjhtk`
rdjhtk` pnsktk`
pnsktk` tdrahchp
tdrahchp tdbhfhf
tdbhfhf heikdf
heikdf ckgufhbh
ckgufhbhf
f
chjhe ididrhph `hskjkths uftub edfgksnjhsk phskdf pdfcdrkth skstde bdbdihjhf
hth
thu
u keeu
keeufn-o
fn-onepr
neprneks
neksdc
dc sdpd
sdpdrtk
rtk phskdf-p
phskdf-phskd
hskdf
f trhfspjhf
trhfspjhfthsk
thsk chf nfbnjngk
nfbnjngk..
Sumuhff
Sumuhffyh
yh hchjha
hchjha uftu
uftub
b edfgurhf
edfgurhfgk
gk rkskbn
rkskbn pdfujhrh
pdfujhrhf
f kf`dbsk
kf`dbsk bdphch
bdphch phskdf
phskdf
rdfthf edjhjuk mhjur uchrh. D`db pdrjkfcufghf chrk tdbhfhf pnsktk` sdihgkhf idshr 
tdrihths phch stuck phskdf idrkskbn tkfggk hspdrgkjjnsks
hspdrgkjjnsks fnsnbnekhj ckehfh hjkrhf
uchrh jhekfhr phch tkfgbht hjkrhf uchrh cdfghf `kjtdrkshsk ujtrh-tkfggk yhfg
ckgufhbhf uftub edeiuht tdbhfhf pnsktk`. \dfdrhphf ruhfghf Bdjhs \ uftub
pdfgg
pdfggufh
ufhhf
hf ruhfg
ruhfghf
hf tdr
tdrsdi
sdiut
ut uf
uftub
tub tumuhf
tumuhf jhkf
jhkf shht
shht kfk
kfk bu
burhf
rhfg.
g. _djhk
_djhkf
f ktu
ktu,,
bdsuj
bdsujkth
kthf
f yhfg
yhfg eufouj
eufouj bdt
bdtkbh
kbh ph
phskd
skdf
f edeiu
edeiutua
tuabhf
bhf ksnjhs
ksnjhskk pdjkf
pdjkfcuf
cufg
g mugh
mugh
edfujhr bdphch nrhfg jhkf, tdrutheh cdfghf kf`dbsk yhfg edfujhr edjhjuk mhjur 
uchrh2 ekshjfyh, phskdf trhfspjhfthsk gkfmhj cdfghf vhrkodjjh znstdr.
 

Bdjhs
Bdjhs \ hthu ruhfghf
ruhfghf tdbhfhf
tdbhfhf pnsktk` mugh ckbd
ckbdfhj
fhj sdihghk 'jkfgbufgh
'jkfgbufghf
f yhfg
prntdbtk`/ prntdotkvd
 prntdotkvd dfvkrnfedft 
dfvkrnfedft ‛ chf ‑ufkt ksnjhsk pdjkfcufg'.

\drsyhrhthf ruhfghf phskdf ck ruhfg ksnjhsk bdjhs pnsktk` 


 Yuhfghf rhwht kfhp phskdf idr`ufgsk uftub edrhwht phskdf yhfg shfght
rdfthf tdrahchp kf`dbsk, yhfg bdhchhf jdika chjhe shfght edeiutuabhf
pdehfthuhf bausus chf tdrus-edfdrus.
 Yuhf
Yuhfgh
ghf
f rhwht
rhwht kfhp phsk
phskdf
df ahru
ahrus
s ckrh
ckrhfo
fohf
hfg
g uftu
uftub
b edfu
edfufm
fmhf
hfg
g sdeu
sdeuh
h
`ufgsk pdrhwhthf yhfg pdftkfg.
 Juhs
Juhs jhft
jhfthk
hk yhfg
yhfg ckgu
ckgufh
fhbh
bhf
f uftu
uftub
b sdtk
sdtkhp
hp td
tdep
epht
ht tk
tkcu
curr phsk
phskdf
df chph
chphtt
edfghbnenchsk
edfghbnenchsk bdiutuahf ruhfg chrk sdeuh pdrhjhthf chf pdtughs yhfg
idrauiufghf cdfghf phskdf uftub bdiutuahf pdrhwhthf.
 Yuhfghf Ksnjhsk cdfghf encuj bhehr kfckvkcuhj/ bhehr ksnjhsk juhs
9 9
jhfthkfyh 80 e - 9< e pdr bhehr.

  Hftdrnne ahru
ahrus
s oubup
oubup juhs
juhs uftub
uftub ckidrska
ckidrskabhf
bhf chf ckjhbubh
ckjhbubhf
f ckskf`db
ckskf`dbsk.
sk.
Skchb hch uburhf bausus uftub ruhfg hftdrnne tdrsdiut.

Djdedf Ydbnedfchsk =
 Edfmhgh tdbhfhf pnsktk` chrk ruhfghf uftub uchrh heikdf edjhjuk skstde
dxahust yhfg edfgakjhfgbhf buhftkths uchrh burhfg chrk skstde supjhk.
 Edepdrthahfbhf
Edepdrthahfbhf tkfgbht pdrtubhrhf uchrh chrk 89 pdrtubhrhf uchrh pdr mhe,
hthu 834 jktdr pdr cdtkb pdr phskdf (supjhk uchrh hthu dbsahust), yhfg ehfh
edfg
edfgah
ahsk
skjb
jbhf
hf buhf
buhftk
tkth
ths
s uchr
uchrh
h td
tdri
rids
dshr
hr,, bdtk
bdtkbh
bh `k
`kjt
jtdr
dr uchr
uchrh
h supj
supjhk
hk ck
pdfuruf
pdfurufhf
hf tdbhfhf
tdbhfhf ehbskeue
ehbskeue.. _upjhk
_upjhk uchrh
uchrh ahrus
ahrus edjhjuk
edjhjuk ck``
ck``us
usdr
dr yhfg
ckphshfg sdsuhk cdfghf thth jdthb yhfg idfhr.
 Bhehr ehfck ckphstkbhf hch phch ruhfghf bdjhs \
 _dihghk ruhfg-ruhfg idrtdbhfhf pnsktk` chpht idrihgk skstde supjhk uchrh
ueue, cdfghf edehstkbhf pdrsyhrhthf ekfkeue uchrh juhr edehtuak H_
8001-8;;8 \hrt 9 (3)
 \hshfgjha `kjtdr AD\H tdrekfhj phch kfjdt supjhk uchrh.
 _dsuh
_dsuhkk cd
cdfgh
fghf
f kfstru
kfstruedf
edfths
thskk tdbhf
tdbhfhf
hf rdfch
rdfcha
a ck`dr
ck`drdf
dfskh
skhjj ck jnbhs
jnbhskk yhfg
yhfg
tdrjkaht ck juhr ruhfghf.
 Edehs
Edehshf
hfg
g hjhre
hjhre iufyk
iufyk jnbhj
jnbhj mk
mkbh
bh tdrmhc
tdrmhckk bdrush
bdrushbhf
bhf phch
phch bk
bkphs
phs hf
hfgkf
gkf..

\hstkbhf pdrsdckhhf skstde kftdrjnob chf dxahust `hf uftub edehtkbhf bkphs
hfgkf chjhe ahj hphikjh tdrmhck bdrushbhf bkphs hfgkf supjhk.
 

 \hstkbhf ruhfghf chjhe bnfcksk bdchp uchrh / tkchb hbhf tdrmhck bdinonrhf,
cdfghf jhfgkt-jhfgkt phphf pjdstdrhf/turhp, pdfdtrhsk cksdgdj cdfghf ihkb,
pdehshfghf pkftu chf mdfcdjh yhfg rhpht/drht/bdfohfg, chf bksk-bksk/ grkjjd
pkftu
pkftu ckrhf
ckrhfohf
ohfg
g bausus
bausus uftub
uftub mhjur
mhjur uc
uchrh
hrh tdrbdf
tdrbdfch
chjk.
jk. \dfydg
\dfydgdjh
djhf
f yhfg
yhfg
d`kskdf/idfhr phch ruhfghf hbhf edfgahskjbhf pdedjkahrhhf tdbhfhf yhfg
jdika ihkb cdfghf idihf burhfg phch skstde thth uchrh.
 Sdephtbhf tdepht ouok (ahfcihskf
(ahfcihskf)) thfghf yhfg cknpdrhskbhf thfph thfghf
chjhe hftdrnne chf ruhfghf phskdf.
 \dehshfghf pkftu yhfg edfutup sdfckrk ntnehtks, cdfghf
edepd
edepdrtk
rtkeih
eihfgb
fgbhf
hf hrha
hrha pk
pkftu
ftu hyuf
hyuf chjhe
chjhe bhkthf
bhkthffyh
fyh cdfgh
cdfghf
f tdbhfh
tdbhfhf
f
bhehr.
 \deidrkhf jhidj ruhfghf sdihghk ruhfg ksnjhsk tdbhfhf pnsktk`.

Djdedf npsknfhj
Tftub edfodgha pdfujhrhf uchrh chrk kf`dbsk (sdpdrtk tuidrbujnsks hthu ohohr 

hkr
hkr)) chrk
chrk ph
phskd
skdf
f tdrkf
tdrkf`db
`dbsk
sk keeuf
keeufn-c
n-ckbn
kbnepr
eprne
nekbh
kbhf
f (keeufn-oneprneksdc 
keeufn-oneprneksdc ),),
ruhfghf
ruhf ghf tdbhfhf pnsktk`
pnsktk` edeiutua
edeiutuabhf
bhf hft
hftdrnne phch tdbhfhf fdghtk` rdjhtk` 
drnne
tdrah
tdrahchp
chp tdbhfh
tdbhfhf
f jkfgbu
jkfgbufgh
fghf.
f. Hjtdr
Hjtdrfh
fhtk`
tk`fyh
fyh,, phskd
phskdf
f kf`db
kf`dbsk/
sk/edf
edfuj
ujhr
hr ch
chpht
pht
cktdephtbhf ck jkfgbufghf 'tkchb edjkfcufgk / fnf prntdotkvd'
prntdotkvd' ck ruhfg bdjhs F.
 

Gheihr ?.3.
Yuhfghf Yhwht Ksnjhsk Sdbhfhf \nsktk` 
 

?.?.9.
?.?.9. Auiufg
Auiufghf
hf Hft
Hfthr
hr Yuhfg
Yuhfg..

Auiufghf hfthr ruhfg ck chjhe ihfgufhf Yuhfg \drhwhthf Kftdfsk`,


Kftdfsk` , cktufmubbhf
phch gheihr sdihghk idrkbut =

\drhwht 8. Jnbdr   Cnbtdr


Jhufcrk
/O__C

Kfsthjhsk Ghwht Chrurht


9. Yuhfghf?.Yuhfghf0.Yuhfghf \drhwhtCnbtdrHjht Edckb7.Guchfg Idrska

Kfsthjhsk Idcha

Chdrha Yhwht \hskdf Yuhfg Ksnjhsk 1.Guchfg Bntnr


_dftrhj Enfktnrkfg/Fursd _thnf
Kfsthjhsk Yhwht Kfhp

;.
Yuhfghf Sufggu \dfghfthr

Kfsthjhsk Yhwht Kfhp


Yuhfg Mdfhzha

Gheihr ?.4.
Auiufghf Hfthr Yuhfg Chjhe Ihfgufhf Yuhfg Ksnjhsk

?.
?.3.
3. Bn
Bnep
epnf
nfdf
df ch
chf
fIIha
hahf
hf Ih
Ihfg
fguf
ufhf
hf..
_dihghk ihgkhf chrk Yueha
Yue ha _hbkt, ididrhph bnepnfdf
bnepnfd f shrhfh yhfg hch ck
Yuhfg Ksnjhsk ededrjubhf ididrhph pdrsyhrhthf, hfthrh jhkf =

8. Bnep
Bnepnf
nfdf
df pdfu
pdfutu
tup
p jhf
jhfth
thk.
k.
Bnepnfdf pdfutup jhfthk edekjkbk pdrsyhrhthf sdihghk idrkbut =
(8) ahrus tdriuht chrk ihahf yhfg buht, ahjus, bdchp hkr, tkchb jkokf,
pdreubhhf rhth, chf tkchb idrgdjneihfg
idrgdjneihfg .
(9) tkchb
tkchb tdriuht chrk
chrk ihahf yhfg edekjk
edekjkbk
bk jhpkshf
jhpkshf pdreubhhf
pdreubhhf cdfghf
cdfghf pnrnskths
pnrnskths
yhfg tkfggk yhfg chpht edfykephf cdiu.
(?)
(?) euc
eucha cki
ckidrs
rskkabh
bhf
f sd
sdo
ohr
hrh
h rutk
rutkf
f ? bhj
bhjk sdahrk
ahrk (bh
(bhjhu pdrj
pdrju
u) chf th
thah
ahf
f
tdrahchp gdsdbhf.
(3) pdfutup
pdfutup jhfthk
jhfthk ahrus
ahrus idrwhrfh
idrwhrfh odrha
odrha chf tkchb
tkchb edfykjhub
edfykjhubhf
hf ehth.
 

(4
(4)) edek
edekjk
jkbk
bk pnjh
pnjh jhft
jhfthk
hk cdfg
cdfghf
hf ghrk
ghrks
s hjur
hjur yhfg
yhfg edfd
edfdru
rus
s bd sdju
sdjuru
rua
a ruhf
ruhfgh
ghf
f
pdjhyhfhf.
(0) jhfthk
jhfthk yhfg sdjhju
sdjhju bnfthb
bnfthb cdfghf
cdfghf hkr ahrus
ahrus edepufyhk
edepufyhk bdekrkf
bdekrkfghf
ghf yhfg
yhfg oubup
bd hrha shjurhf pdeiuhfghf hkr jkeiha.
<
(7
(7)) ph
phch
ch chdr
chdrha
ha cdfgh
cdfghf
f bdek
bdekrk
rkfg
fghf
hf burhfg
burhfg chrk 7 , pdfutu
pdfutup
p jhfth
jhfthkk ah
ahrus
rus ch
chrk
rk
jhpkshf pdreubhhf yhfg tkchb jkokf (whjhupuf chjhe bnfcksk ihsha).
(1
(1)) auiufg
auiufghf
hf/pd
/pdrtd
rtdeuh
euhf
f hfth
hfthrh
rh jhfthk
jhfthk cdfghf
cdfghf ck
ckfck
fckfg
fg ah
ahrus
rus edfggu
edfggufhb
fhbhf
hf
ihahf yhfg tkchb skbu, tdthpk edjdfgbufg uftub edeuchabhf pdeidrskahf
jhfthk (Anspkthj pjkft).
pjkft).
(;
(;)) edfg
edfggu
gufh
fhbh
bhf
f ihah
ihahf
f vk
vkfk
fkjj baus
bausus
us yhf
yhfg ckph
ckphbh
bhkk uftu
uftub
b jhft
jhfthk
hk Yuhf
Yuhfg
g Yhwh
Yhwhtt
\hskdf Yuhfg Ksnjhsk.

9. Bnep
Bnepnf
nfdf
df ckf
ckfck
ckfg
fg..
Bnepnfdf ckfckfg edekjkbk pdrsyhrhthf sdihghk idrkbut =

(8
(8)) pdreub
pdreubhhf
hhf ckfck
ckfckfg
fg ckiuht
ckiuht ahrus buht,
buht, rhth
rhth bdchp
bdchp hk
hkr,
r, thahf ouhoh
ouhoh chf tkchb
idrmheur sdrth ahrus eucha ckidrskabhf sdohrh pdrknckb cdfghf mhcwhj yhfg
tdthp ?-0 iujhf sdbhjk.
(9
(9)) Cdsh
Cdshkf
kf ckfc
ckfckf
kfg
g cksh
ckshrh
rhfb
fbhf
hf sd
sdih
ihgk
gkhf
hf / sd
sdju
juru
ruaf
afyh
yh td
tdri
riuh
uhtt chrk
chrk ckfc
ckfckf
kfg
g
trhfsphrh
trhfsphrhf
f (bhoh)
(bhoh) iubhf
iubhf ckfckfg
ckfckfg ehsk`
ehsk` sdakfggh
sdakfggh jdika fyhehf
fyhehf ihgk phskdf
tkchb hbhf edrhsh cksdbht.
(?
(?)) jhpksh
jhpkshf
f pd
pdfut
futup
up ckfckf
ckfckfg
g ah
ahrus
rus idrsk`
idrsk`ht
ht fnf pnrnsk
pnrnsk`` (tk
(tkchb
chb idrpnrk) sdakf
sdakfggh
ggh
ckfckfg tkchb edfykephf cdiu.
(3) whrfh
whrfh ckfckfg
ckfckfg odrha tdthpk
tdthpk tkchb
tkchb edfykjhu
edfykjhubhf
bhf ehth chf
chf edfggufh
edfggufhbhf
bhf oht yhfg
yhfg
tkchb juftur sdrth tkchb edfghfcufg jnghe idrht.

(4
(4)) auiufg
auiufghfhf/pd
/pdrtd
rtdeuh
euhf
f hf
hfthr
thrh
h ck
ckfck
fckfg
fg cdfghf
cdfghf ckfck
ckfckfg
fg ah
ahrus
rus tkc
tkchb
hb skbu,
skbu,
tdthpk edjdfgbufg uftub edeuchabhf pdeidrskahf.
(0) oht yhfg
yhfg ckphbh
ckphbhkk tkchb
tkchb edf
edfghfc
ghfcufg
ufg jngh
jnghe
e idrht.
idrht.

?. Bnepn
nepnfd
fdf
f jh
jhfg
fgkt
kt-j
-jhf
hfgk
gkt.
t.
Bnepnfdf jhfgkt-jhfgkt
jhfgkt-jhfgkt edekjkbk pdrsyhrhthf sdihghk idrkbut =
(8
(8)) jhfgk
jhfgkt-jh
t-jhfg
fgkt
kt ahrus
ahrus buht,
buht, eucha
eucha ckidrsk
ckidrskabh
abhf,
f, thahf
thahf tdrah
tdrahchp
chp sdghjh
sdghjh ouhoh,
ouhoh,
thahf
thahf tdrahc
tdrahchp
hp hkr
hkr,, tkc
tkchb
hb edfgh
edfghfcu
fcufg
fg uf
ufsur
sur yhfg
yhfg chpht
chpht edei
edeihah
hahyhb
yhbhf
hf
phskdf, sdrth tkchb idrmheur.
(9
(9)) edekj
edekjkbk
kbk jhpksh
jhpkshf
f pdfutu
pdfutup
p yhfg
yhfg idrsk`
idrsk`ht
ht fnf pnrnsk`
pnrnsk` (tk
(tkchb
chb idrpnrk
idrpnrk)) sdakfg
sdakfggh
gh

tkchb edfykephf cdiu.


(?) idrwhrfh
idrwhrfh odrha,
odrha, tdthpk
tdthpk tkchb
tkchb edfykjhu
edfykjhubhf
bhf pdfgguf
pdfggufh
h ruhfghf.
ruhfghf.

Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb chf _hrhfh Bdsdahthf 9;


 

(3) tkfggkfyh ekfkehj 9.7< edtdr


edtdr chrk jhfthk, bdrhfgbh
bdrhfgbh jhfgkt-jhfgkt
jhfgkt-jhfgkt ahrus buht chf
chf
ikjh tdriuht chrk bhyu ahrus hftk rhyhp.
(4) oht yhfg
yhfg ckphbh
ckphbhkk tkchb
tkchb edf
edfghfc
ghfcufg
ufg jngh
jnghe
e idrht.
idrht.

3. Hthp
(8) hthp ahrus
ahrus buht, tkchb inonr,
inonr, chf tkchb edfmhck
edfmhck tdepht
tdepht pdrkfcubhf
pdrkfcubhf sdrhfggh,
sdrhfggh,
tkbus chf ikfhthfg pdfgghfggu jhkffyh.
(9) oht yhfg
yhfg ckphbh
ckphbhkk tkchb
tkchb edf
edfghfc
ghfcufg
ufg jngh
jnghe
e idrht.
idrht.

4. \kftu
(8) hft
hftdrn
drnne
ne ahrus ckjdfgbhpk cdfghf cuh pkftu yhfg bdchp, shtu pkftu uftub
ehsub chf yhfg jhkf edruphbhf pkftu ehsub bd ruhfg pdrhwhthf. mkbh ruhfg
pdrhwhth
pdrhwhthf
f ksnjhsk
ksnjhsk sdchfg
sdchfg ckgu
ckgufhbh
fhbhf
f ehbh pkftu hftdrnne tkchb iksh ckiubh
hftdrnne
chjhe whbtu yhfg sheh.
(9
(9)) pkftu
pkftu ahrus buht,
buht, oubup tkfggk
tkfggk,, oubup
oubup jdihr
jdihr chf chpht
chpht edfodg
edfodgha
ha ehsubfyh
ehsubfyh

sdrhfggh, tkbus chf ikfhthfg pdfgghfggu jhkffyh.


(?) pkftu
pkftu chf phrtksk
phrtksk phch
phch ruhfg ksnjhs
ksnjhskk tdriuht
tdriuht chrk bhoh
bhoh ekfkehj
ekfkehj sdtkfggk
sdtkfggk 8<<
8<< oe
chrk pdreubhhf jhfthk hghr phskdf tdrjkaht chrk pns pdrhwht.
(3
(3)) pkftu
pkftu ckjdfg
ckjdfgbhp
bhpkk yhfg
yhfg chpht
chpht edfutup
edfutup ntnehtk
ntnehtks
s cdfghf
cdfghf skstde
skstde swkfg kftn tad
hftdrnne (p
(pkf
kftu
tu edfg
edfgah
ahch
chp
p hftdrnne
hftdrnne)) chph
chphtt ckgu
ckgufh
fhbh
bhf
f bhrd
bhrdfh
fh chph
chphtt
edeihftu edfgdfchjkbhf tdbhfhf ruhfghf.4
(4) oht yhfg
yhfg ckphbh
ckphbhkk tkchb
tkchb edf
edfghfc
ghfcufg
ufg jngh
jnghe
e idrht.
idrht.

?.4.
?.4. \d
\drs
rsyh
yhrh
rhth
thf
f _t
_tru
rubt
btur
ur Ih
Ihfg
fguf
ufhf
hf..

?.4.8. Teue
(8
(8)) _dtk
_dtkhp
hp shrh
shrhfh
fh Yuhf
Yuhfg
g Ksnjhsk
Ksnjhsk edru
edruph
phbh
bhf
f pdbd
pdbdrm
rmhh
hhf
f bnfs
bnfstr
trub
ubsk
sk yhfg
yhfg edfy
edfyht
htu
u
cdfghf tdepht bdcucubhffyh, sdihgkhf hthu sdjuruafyh idrhch ck hths chf/hthu
ck chjhe
chjhe thfha
thfha chf/ht
chf/hthu
hu hkr
hkr,, yh
yhfg
fg idr`uf
idr`ufgsk
gsk sdihgh
sdihghkk tdepht
tdepht pdrhw
pdrhwhth
hthf
f ph
phskd
skdf
f
chjhe bnfcksk brktks/idjue sthikj yhfg ededrjubhf pdehfthuhf bausus chf tdrus
edfdrus (kftdfsk`).
(9) @ufgsk
@ufgsk shrhfh ihfgufhf
ihfgufhf Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk ckbuhjk`k
ckbuhjk`kbhsk
bhskbhf
bhf idrchshrbh
idrchshrbhf
f tkfgbht prkvhsk,
prkvhsk,
tkfgbht stdrkjkths sdrth tkfgbht hbsdskikjkths.

?.4.9.. \drsyhrh
?.4.9 \drsyhrhthf
thf _trubtur
_trubtur Ihfgufhf
Ihfgufhf Yuhfg
Yuhfg Ksnjh
Ksnjhsk
sk..
(8) Ihfgu
Ihfgufhf
fhf Yuhf
Yuhfg
g Ksnjhs
Ksnjhsk,
k, strub
strubtur
turfyh
fyh ahr
ahrus
us ck
ckrdf
rdfohf
ohfhbh
hbhf
f buht/b
buht/bnbn
nbna,
a, ch
chf
f sthik
sthikjj
chjhe edekbuj idihf/bneikfhsk idihf chf ededfuak pdrsyhrhthf bdjhyhfhf
 

(sdrvkodhikjkty ) sdjheh ueur jhyhfhf yhfg ckrdfohfhbhf cdfghf


edepd
edepdrtk
rtkeih
eihfgb
fgbhf
hf `ufgsk
`ufgsk ihfgu
ihfgufhf
fhf Yuhfg
Yuhfg Ksnjh
Ksnjhsk,
sk, jnbhsk
jnbhsk,, bdhwd
bdhwdthf
thf,, chf
bdeufgbkfhf pdjhbshfhhf bnfstrubskfyh.
(9) Bdehe
Bdehepu
puhf
hf edek
edekbuj
buj idihf
idihf ckpdr
ckpdrakt
aktufg
ufgbhf
bhf tdrah
tdrahchp
chp pd
pdfgh
fghrua
rua-pd
-pdfg
fghru
hrua
a hbsk
hbsk
sdihg
sdihghk
hk hbkih
hbkihtt chrk
chrk idihf
idihf-id
-idih
ihf
f yh
yhfg
fg eufgbk
eufgbkf
f idbdrm
idbdrmh
h sdjheh
sdjheh ueur
ueur jhyhfh
jhyhfhf
f
strubtur,
strubtur, ihkb idihf
idihf euhthf
euhthf tdthp ehupuf idihf euhthf sdedfthrh
sdedfthrh yhfg
yhfg tkeiuj
tkeiuj
hbkiht gdeph chf hfgkf.
(?) Chjhe
Chjhe pdrdfohfh
pdrdfohfhhf
hf strubtur
strubtur ihfgufhf
ihfgufhf Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk tdrahchp
tdrahchp pdfghru
pdfghrua
a gdeph
gdeph,,
sdeuh
sdeuh ufsur
ufsur strub
strubtur
tur ihfgu
ihfgufhf
fhf Yuhfg
Yuhfg Ksnjhs
Ksnjhsk,
k, ih
ihkb
kb ihgkhf
ihgkhf chrk
chrk sui strubt
strubtur 
ur 
ehupu
ehupuf
f strubt
strubtur
ur ihfguf
ihfgufhf
hf,, ahrus
ahrus ck
ckpd
pdrak
raktuf
tufgbh
gbhf
f edekbu
edekbujj pdfgh
pdfghrua
rua gd
gdeph
eph
rhfohfghf sdsuhk cdfghf znfh gdephfyh.
(3) _trubtur
_trubtur ihfgufhf
ihfgufhf Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk ahrus ckrdfohf
ckrdfohfhbhf
hbhf sdohrh
sdohrh cdthkj
cdthkj sdakfggh
sdakfggh phch
bnfcksk
bnfcksk pdeidih
pdeidihfhf
fhf ehbskeue
ehbskeue yhfg
yhfg ckrdfohf
ckrdfohfhbhf
hbhf,, hphikjh
hphikjh tdrmhck
tdrmhck bdruftuah
bdruftuahf,
f,
bnfcksk strubturfyh ehska chpht edeufgbkfbhf pdfggufh ihfgufhf Yuhfg Ksnjhsk
edfydjhehtbhf ckrk.

(4
(4)) Bdtd
Bdtdft
ftuh
uhff jdik
jdika
a jhfm
jhfmut
ut edfg
edfgdfdfhk
hk pdei
pdeidi
dihf
hfhf
hf,, bdth
bdthah
ahfh
fhf
f td
tdra
rahc
hchp
hp gdep
gdephh
chf/hthu
chf/hthu hfgkf,
hfgkf, chf pdraktuf
pdraktufghf
ghf strubturfyh
strubturfyh edfgkbutk
edfgkbutk pdcnehf
pdcnehf chf sthfchr 
sthfchr 
tdbfks yhfg idrjhbu.

?.0.
.0. Kftd
Kftdrrknr
knr Y
Yu
uhf
hfg
g KKs
snj
njh
hsk

Gheihr ?.0.
Onftna Cdshkf Kftdrknr Yuhfg Ksnjhsk
 

Cdshkf, ehtdrkhj, chf bnfstrubsk pdreubhhf yhfg tdrchpht ck ruhfg ksnjhsk shfght
edfdftubhf chjhe pdfodghahf kf`dbsk. Sumuhf pdfghturhf tdrsdiut=
• Edeuchabhf pdeidrskahf2
• Ekfkehjkshsk cdiu2
• Ekfkehjkskhsk hrdh yhfg edeufgkfbhf bnfthekfhsk phch phskdf,
• Edeidrkbhf bdfyhehfhf phch phskdf.

[hfg ckahrhpbhf chrk cdshkf kftdrknr=


• \dreubhhf bdchp hkr thfph odjha chrk ididrhph ihahf sdpdrtk vkfyj chf dpnxy 
• Jhfthk chf ckfckfg ckjhpksk vkfyj yhfg thahf jheh chf eucha ckidrskabhf. \dehshfghf
bhrpdt phch jhfthk tkchb ckpdrbdfhfbhf bhrdfh edepdrsujkt pdeidrskahf.
• Edekfkehjkshsk pdreubhhf anrksnfthj.
• Ckfckfg ahrus ckmhgh chf sdgdrh ckpdrihkbk mkbh hch bdrushbhf hbkiht gdsdbhf cdfghf
tdepht tkcur hthupuf pdrhjhthf yhfg chpht idrpkfcha
idrpkfcha-pkfcha.
-pkfcha.

Skrhk yhfg eucha ckidrskabhf chf tkchb edfykephf cdiu.

Hjht chf \drbhbhs


Idrchshr
Idrchshrbhf
bhf pdcnehf
pdcnehf tdbfks
tdbfks shrhfh
shrhfh chf prhshrhf
prhshrhfh
h rueha
rueha shbkt
shbkt ehbh bdiutuahf
bdiutuahf
ekfkehj hjht chf pdrbhbhs yhfg hch ck chjhe ruhfghf rhwht ksnjhsk phskdf tdrckrk chrk = tdepht
tkcur phskdf, jdehrk, fursd ohjj , enfktnr sdt, tkhfg kf`us, sdt kf`us, chf nbskgdf.

Jkstrkb
_deuh stnp bnfthb chf shbjhr ckphshfg phch bdtkfggkhf ekfkehj 8,3< edtdr chrk jhfthk.

Jhidj
_dtkhp
_dtkhp ruhfg
ruhfg ksnjhs
ksnjhskk sdihk
sdihkbfy
bfyh
h ckidrk
ckidrk jhidj
jhidj cd
cdfgh
fghf
f thfch
thfch pd
pdrkf
rkfgh
ghthf
thf yhfg
yhfg tdpht
tdpht
edfgdfhk
edfgdfhk mdfks ksnjhsk
ksnjhsk phch phskdf tdrsdiut.
tdrsdiut. Jhidj
Jhidj tdrsdiut
tdrsdiut ckjdthbbh
ckjdthbbhf
f ck juhr pkftu ruhfg
ruhfg
ksnjhsk.
 

IHI KP
BDSDFSTHF SDBFK_ \YH_HYHFH
YTHFG K_NJH_K YTEHA _HBKS

3.8. Teue
\rhshrhfh yhfg ckiutuabhf phch Yuhfg ksnjhsk ihfgufhf rueha shbkt, edjkputk =
8) Bnfstrubsk Kfsthjhsk Edbhfkbhj phch ihfgufhf
ihfgufhf ruhfg ksnjhsk rueha shbkt
shbkt edjkputk=
edjkputk=
h. Kfsthjhsk
Kfsthjhsk Shth
Shth Tchrh
Tchrh (edeihah
(edeihahs
s sueidr
sueidr chf hjkrhf
hjkrhf uchrh,
uchrh, tdbhfhf,
tdbhfhf, suau,
bdjdeihihf)
i. Kfsthj
Kfsthjhsk
hsk Ghs Ehc
Ehckb,
kb, Phbue
Phbue Edc
Edckb
kb
o. Kfsthjhsk
Kfsthjhsk _hfkths
_hfkthskk (Kfsthjhsk
(Kfsthjhsk pdfydckhhf
pdfydckhhf hkr idrska,
idrska, kfsthjhsk
kfsthjhsk pdfgdjn
pdfgdjnjhhf
jhhf
jkeiha ohkr chf kfsthjhsk pdfgdjnjhhf jkeiha phcht (edcks chf fnf edcks).
c. Kfsthj
Kfsthjhsk
hsk \rn
\rntdb
tdbsk
sk Bdi
Bdihbh
hbhrhf
rhf..
9) Bnfstrubsk Kfsthjhsk Djdbtrkbhj
Djdbtrkbhj phch
phch ihfgufhf
ihfgufhf ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk rueha shbkt edjkputk
edjkputk =
h. Kf
Kfst
sthj
hjhs
hskk Djdb
Djdbtrk
trkbh
bhj2
j2
i. Kfsthjhsk
Kfsthjhsk _kstde
_kstde Bneuf
Bneufkbhs
kbhskk chf bdhehfh
bdhehfhf
f (kftdrone
(kftdrone,, OOSP)
o. Kfsthjhsk
Kfsthjhsk \dfoh
\dfohahyh
ahyhhf
hf (jux,
(jux, jdthb jhepu
jhepu tdrahch
tdrahchp
p phskdf
phskdf ck shht
shht tkcur)
tkcur)
c. Kfsthjhsk
Kfsthjhsk Bdjkstr
Bdjkstrkbhf
kbhf (mugh
(mugh ckihahs
ckihahs sueidr
sueidr ohchfghf
ohchfghf jkstrkb
jkstrkb ckgufhbhf
ckgufhbhf shht
shht
chrurht/jkstrkb ehtk)

3.
3.9.
9. Bn
Bnfs
fstr
trub
ubsk
sk Kf
Kfst
sthj
hjhs
hskk Ed
Edbh
bhfk
fkbh
bhj.
j.

3.9.8.. Kfsthjhsk
3.9.8 Kfsthjhsk Shth Tchrh
Tchrh \hch
\hch Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk
8. Sumuhf
Sumuhf ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk phch
phch prk
prkfsk
fskpfy
pfyh
h uftub
uftub edjkf
edjkfcuf
cufgk
gk pdtugh
pdtughs
s bdsdah
bdsdahthf
thf,,
phskdf
phskdf jhkf chf pdfgufmu
pdfgufmufg
fg chjhe
chjhe `hskjkths
`hskjkths,, chrk phphrhf sdtkhp hgdf
hgdf kf`dbsk
kf`dbsk
uchrh.
9. _kstde
_kstde bjhsk`kbh
bjhsk`kbhsk,
sk, idrchshr
idrchshrbhf
bhf `ufgsk,
`ufgsk, uftub
uftub Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk=
Ksnjhsk=
h) Bdjhs
Bdjhs _ (tdbhfhf
(tdbhfhf sthfchr
sthfchr)=
)= Bdjhs _ hchjha
hchjha Yuhfg
Yuhfg uftub edfgksn
edfgksnjhsk
jhsk phskdf
phskdf
yhfg ehepu pdfujhrhf kf`dbsk edjhjuk bnfthb hthu phrtkbdj cdiu chf jhkf-jhkf
(‚Shfph edjhjuk uchrh―)
i) Bdjhs
Bdjhs F (tdbhfhf
(tdbhfhf fdghtk`)=
fdghtk`)= Bdjhs
Bdjhs F hchjha Yuhfg
Yuhfg uftub edfgks
edfgksnjhs
njhskk phskdf
phskdf
yhfg ehepu edfujhrbhf kf`dbsk edjhjuk uchrh.
o) Bdjhs
Bdjhs \ (tdbhfhf
(tdbhfhf pnsktk`)=
pnsktk`)= Bdjhs
Bdjhs \ hchjha Yuhfg
Yuhfg yhfg
yhfg chpht ckgufh
ckgufhbhf
bhf uftub
uftub
edfgksnjhsk uftub edjkfcufgk skstde bdbdihjhf tuiuafyh
?. Ydbnedfc
Ydbnedfchsk
hsk Cdshkf
Cdshkf chf prkfskp-pr
prkfskp-prkfsk
kfskp
p ueue bnftrnj
bnftrnj ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk

Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb chf _hrhfh Bdsdahthf ??


 

\dfgdfch
\dfgdfchjkh
jkhf
f jkfg
jkfgbufg
bufghf
hf ck ruhfg
ruhfg ksnj
ksnjhsk
hsk idrtumuhf
idrtumuhf uftub
uftub edfgnftrn
edfgnftrnjj hjkrhf
hjkrhf
uchrh chf edfgurhfgk muejha phrtkbdj uchrh edfujhr edfgkf`dbsk bdphch nrhfg
jhkf chjhe rueha shbkt. Ahj kfk ckohphk cdfghf=
h) Edfgdfchjkbhf
Edfgdfchjkbhf buhjkths
buhjkths chf
chf buhftkths
buhftkths uchrh
uchrh ehsub
ehsub chf uchrh bdjuhr
bdjuhr phch
phch
ruhfg ksnjhsk2
i) Edfgurhfgk
Edfgurhfgk hthu edfgakjhfgbhf
edfgakjhfgbhf phrtkbdj
phrtkbdj uchrh
uchrh edfujhr
edfujhr chjhe vnjued idshr2
o) Edepdrth
Edepdrthahfb
ahfbhf
hf tdbhfhf
tdbhfhf uchrh ck`drdfsk
ck`drdfskhj
hj hfthrh chdrha
chdrha yhfg idrcdbhth
idrcdbhthf2
f2
c) Edrhfohf
Edrhfohfg
g pnjh hjkrhf
hjkrhf uchrh
uchrh uftub
uftub tumuhf
tumuhf bjkfks
bjkfks tdrtdftu
tdrtdftu22
d) \drtkeihf
\drtkeihfghf
ghf Cdshkf
Cdshkf uftub
uftub ruhfg
ruhfg ksnj
ksnjhsk.
hsk.

_dohrh ghrks idshr hch tkgh mdfks skstde vdftkjhsk yhktu=


8) Pdftkjhsk Hjhekha hchjha skstde vdftkjhsk
vdftkjhsk yhfg
yhfg edfghfchjbhf
edfghfchjbhf phch juihfg
juihfg hfgkf,
hfgkf,
 mdfcdjh chf pkftu tdriubh yhfg edeufgbkfbhf hchfyh pdrtubhrhf uchrh sdohrh
hjhek.
9) Pdft
Pdftkj
kjhs
hskk Ohep
Ohepur
urhf
hf hchj
hchjha
ha skst
skstde
de vd
vdft
ftkj
kjhs
hskk hjhe
hjhekh
kha
a ckth
ckthei
eiha
ha cdfg
cdfghf
hf

pdfggufhhf pdrhjhthf edbhfkb uftub edfheiha d`dbtk`kths phfyhjurhf uchrh.


\dfggufhhf bkphs hfgkf mugh tdrehsub chjhe mdfks vdftkjhsk kfk bhrdfh chpht
edfyhjurbhf/edfydcnt
edfyhjurbhf/edfydcnt uchrh bd hrha tdrtdftu.
?) Pdftkjhs
Pdftkjhskk Edbhfkb
Edbhfkb hchjha
hchjha skstde vdftkjhsk
vdftkjhsk yhfg edfgguf
edfggufhbhf
hbhf pdrhjhthf
pdrhjhthf edbhfkb
edbhfkb
uftub edfghjkrbhf chf edfskrbujhsk
edfskrbujhsk uchrh ehsub chf bdjuhr ruhfghf.
ruhfghf. Sdrehsub
Sdrehsub
ckskfk hchjha Hkr
hchjha Hkr Onfcktknfdr
Onfcktknfdr (HO) chf skstde pdehfhs ruhfghf.

Shidj 3.8.
Yhfgbuehf Bdjdikahf Chf Bdburhfghf _kstde Pdftkjhsk
Mdfks vdftkjhsk Bdjdikahf Bdburhfghf
Pdftkjhsk edbhfks Ononb uftub sdeuh kbjke
   Ikhyh pdehshfghf

chf ouhoh chf pdedjkahrhhf



Jkfgbufghf yhfg ehahj
jdika tdrbnftrnj chf  Ededrjubhf bdhajkhf
fyhehf
Pdftkjhsk hjhek    Ikhyh enchj, npdrhsknfhj,  Jdika sujkt
Jdika sujkt ch
chjhe
jhe pd pdrbk
rbkrhh
rhhf,
f,
chf pdedjkahrhhf jdika hfhjksks chf rhfohfghffyh
eurha  Edfgurhfgk tkfgbht
 Chpht edfohphk tkfgbht bdfy
bdfyhehehf
hfhf
hf pdfg
pdfgau aufk
fk shht
shht
vdftkjhsk yhfg shfght tkfggk ouhoh tkchb idrshahiht sdpdrtk
sdakfggh chpht td
tdrj
rjhj
hju
u phfh
phfhs,s, jdei
jdeihi
hi ht hthu
hu
edeiuhfg sdpdfuafyh ckfgkf
pnjuthf chjhe gdcufg  Skchb
Skch b eufgbkf
eufgbkf edfgahsk
edfgahskjbhf
jbhf
 Bnftrnj jkfgbufghf td
tdbh
bhffhf fdght htkk` ck td tde
epht
pht
njda pdfgaufk ksnjhsk ikjh ckpdrjubhf
 Ykskbn phmhfhf tdrahchp

sdrhfggh hthu vdbtnr jhkf


 

\dekjkahf skstde vdftkjhsk pdrju edepdrahtkbhf bnfcksk jnbhj, sdpdrtk kbjke, strubtur 
ihfgufhf,, ouhoh, ikhyh chf buhjkths uchrh juhr. D`dbtk`kths vdftkjhsk hjhek tdrghftufg
ihfgufhf
phch bdodphthf hfgkf chf/hthu tdepdrhtur. Chdrha idrsuau dbstrke chf bdodphthf
hfgkf yhfg sdjhju rdfcha tkchb ononb uftub pdfggufhhf vdftkjsk hjhek. Mdfks skstde
vdftkjhsk
vdftkjhsk yhfg pdrju ckgufhbh
ckgufhbhf
f tdrghftuf
tdrghftufg
g phch mdfks pdfgufhh
pdfgufhhf
f ruhfghf
ruhfghf ksnjhsk
ksnjhsk
phch rueha shbkt chf bdhchhf jkfgbufghf. _dtkhp skstde vdftkjhsk yhfg ckpkjka ahrus
ckj
ckjhbu
hbubhf
bhf enfkt
enfktnrk
nrkfg
fg chf pd
pdedj
edjkah
kahrhh
rhhf
f sdohrh
sdohrh pd
pdrkn
rknckb
ckb,, njda
njda bhrdf
bhrdfh
h ktu pdrju
pdrju
cksdckhbhf sueidr chyh (tdfhgh chf chfh) yhfg oubup uftub pdedjkahrhhf.

3.9.8.8. _kstde Pdftkj


Pdftkjhsk
hsk Hjhekh
Hjhekha
a
\dfggufhhf vdftkjhsk hjhekha ck ruhfg ksnjhsk
Pdftkjhsk
Pdftkjhsk hjhek
hjhek hchjha
hchjha suhtu skstde yhfg edfmhekf
edfmhekf uchrh
uchrh idrgdrhb
idrgdrhb chf tdrmhck
tdrmhck
pdrtubhrh
pdrtubhrhf
f hfthrh
hfthrh uchrh
uchrh ckchjhe
ckchjhe gdcufg
gdcufg cdf
cdfghf
ghf uchrh
uchrh chrk juhr sdohrh
sdohrh hjhek,
hjhek,
sdpdrtk ghyh hfgkf chf ghyh hpufg tdrehj chrk shtu juihfg bd juihfg jhkf uftub
edfohphk HOA yhfg ckahrhpbhf. \dfdjktkhf tdrihru edfgdfhk skstde vdftkjhsk hjhek

ck \dru edfufmubbh
edfufmubbhf f ihawh
ihawh vdftkjhsk
vdftkjhsk hjhek d`dbtk`
d`dbtk` edfgurhf
edfgurhfgk
gk pdfujhrh
pdfujhrhf
f SI ck
rueha shbkt. D`dbtkvkths vdftkjhsk hjhek tdrghftufg phch bdodphthf hfgkf, hrha hfgkf
chf iubhhf tdepht ehsub hfgkf bd chjhe ruhfghf. Chdrha idrsuau dbstrde chf
bdodphthf hfgkf yhfg sdjhju rdfcha tkchb ononb uftub pdfggufhhf vdftkjhsk hjhek.
\drtke
\drtkeihf
ihfgh
ghf
f jhkf
jhkf yhfg
yhfg idrbhk
idrbhkthf
thf cdfgh
cdfghf
f pd
pdfgg
fgguf
ufhhf
hhf vdftkj
vdftkjhsk
hsk hjhek
hjhek hc
hchjh
hjha
a
phmhfhf phskdf tdrahchp vdbtnr hrtrnpnch (ekshjfyh, fyheub) ck chdrha dfcdek.
\dfgguf
\dfggufhhf
hhf bdjheiu
bdjheiu chf jhfgbha
jhfgbha pdfodgha
pdfodghahf
hf vdbtnr
vdbtnr jhkffyh
jhkffyh chpht
chpht edeihftu
edeihftu
edfgurhfgk rkskbn pdfujhrhf pdfyhbkt edjhjuk vdbtnr.
Ahj-ahj yhfg pdrju ckpdrahtkbhf ikjh ckpkjka vdftkjhsk hjhek =
h. Pdftkjhs
Pdftkjhskk skjhfg,
skjhfg, ihkb yhfg ehsub
ehsub ehupuf bdjuhr
bdjuhr thfph
thfph aheihthf
aheihthf yhfg idrhrtk
idrhrtk..

i. Ckedfsk pkftu, mdfcdjh


mdfcdjh chf mhjusk/juihf
mhjusk/juihfg
g hfgkf,
hfgkf, cksdsuhkbhf
cksdsuhkbhf cdfghf
cdfghf 84% iubhhf
iubhhf
chrk juhs ruhfghf.
o. Bdodphthf
Bdodphthf rhth-rh
rhth-rhth
th hfgkf
hfgkf yhfg chpht
chpht tdrmhck,
tdrmhck, sdrth mh
mhfgbh
fgbh whbtu
whbtu hchfyh
hchfyh hfgkf.
hfgkf.
c. \djdthbh
\djdthbhf
f chf bdtkfggkhf
bdtkfggkhf mdfcdj
mdfcdjh
h chf mhjusk/jui
mhjusk/juihfg
hfg hfgkf
hfgkf chrk jhfthk.
jhfthk.
d. Bdeufgbk
Bdeufgbkfhf
fhf tdrmhckf
tdrmhckfyh
yh ‚ehtk
‚ehtk hfgkf―/
hfgkf―/ sthob.
sthob.
`. Cdshkf
Cdshkf mdfcdjh
mdfcdjh chf
chf mhjusk/
mhjusk/juih
juihfg
fg hfgkf,
hfgkf, id
idftub,
ftub, uburh
uburhf
f chf ihahf
ihahf yhfg
ckgufhbhf.
g. Hrha hfgkf
hfgkf yg
yg ckkfgkf
ckkfgkfbhf
bhf ihkb
ihkb yhfg
yhfg ehsub
ehsub ehupuf
ehupuf bdjuhr.
bdjuhr.
a. Jnbhsk
Jnbhsk ruhfghf
ruhfghf yhfg
yhfg idrbhkth
idrbhkthf
f cdfg
cdfghf
hf pdf
pdfodgh
odghahf
ahf kf`dbsk
kf`dbsk..
k. \dfde
\dfdeph
phthf
thf pnsksk
pnsksk edmh bnfsu
bnfsujth
jthsk,
sk, pdrkbsh
pdrkbsh chf bursk
bursk phskdf,
phskdf, tdrahch
tdrahchp
p bu
bursk
rsk
cnbtdr/sth` edckb, pnsksk sth` rdgkstrhsk chf phskdf yhfg edfch`thr sdrth tdepht
tkcur phskdf kf`dbskus.
 

Cuh bdburhfghf phch skstde vdftkjhsk hjhekha=


h. Skfgbht
Skfgbht HOA yhfg
yhfg ckahskj
ckahskjbhf
bhf vdftkjh
vdftkjhsk
sk hjhek
hjhek idrvhrkhs
idrvhrkhsk.
k.
i. Sdbhfhf
Sdbhfhf fdght
fdghtk`
k` phch
phch skstde
skstde kfk
kfk tkchb
tkchb ch
chpht
pht tdrmhc
tdrmhckk
Shidj 3.9.
\drtubhrhf Tchrh \hch Pdftkjhsk Hjhekha
Bnfcksk
ksk ruhfghf HOA (pdrtubhrhf uchrh pdr mhe)
Mdfcdjh ckiubh pdfua + pkftu ckiubh 9;,? ‟ ;?,9
Mdfcdjh ckiubh pdfua + pkftu cktutup 84,8 ‟ ?8,3
Mdfcdjh ckiubh sdphrua + pkftu cktutup 8<,4 -93
Mdfcdjh cktutup 1,1
Ohththf =
Pdftkjhsk Hjhekha
 Pnjued Yuhfghf = 84e9 . Skfggk Ekfkehj = 9,4 e
 \kftu = Chpht ckiubh pdfua
 Mdfcdjh = Chpht ckiubh pdfua
 Bdodphthf Hjkrhf Tchrh =
 \njh Hjkrhf Tchrh = Skchb edfghrha sdjhshr 

Xkhf, A, _dtn WA, hfc Jk [, Tfkvdrskths


Tfkvdrskths Anfg Bnfg chf Yueha _hbkt Xuddf Ehry.

Ydbnedfchsk uftub vdftkjhsk hjhekha=


• \kftu
\kftu chf mdfcdjh
mdfcdjh idrah
idrahchp
chphf
hf sdohrh
sdohrh ckhg
ckhgnfhj
nfhj hghr tdrmhck
tdrmhck hjkrh
hjkrhf
f uchrh
uchrh skjhfg
skjhfg
uftub edepdridshr jhmu pdrtubhrhf uchrh
• Mdfc
Mdfcdj
djh
h sdih
sdihkb
kbfy
fyh
h cki
ckiub
ubh
h bd shep
shepkf
kfg
g
• Skfggk
Skfggk jhfgk
jhfgktt - jhfg
jhfgkt
kt ekfk
ekfkehj
ehj 9,1 e chrk
chrk jhfth
jhfthkk
• \dfg
\dfguf
ufhh
hhf
f shrk
shrkfg
fghf
hf fyhe
fyheub
ub ckrd
ckrdbn
bned
edfc
fchs
hskb
kbhf
hf phch
phch td
tdep
epht
ht yhfg
yhfg dfcd
dfcdek
eks,
s,
(Ehjhrkh / Cdf
Cdfgud
gud @dvdr 
@dvdr ).
) . _hrk
_hrkfg
fghf
hf fyhe
fyheub
ub ahru
ahrus
s euch
eucha
a ckjd
ckjdph
phs
s uftu
uftub
b
pdeidrskahf sdohrh idrbhjh.

Shidj 3.?.
Bdjdikahf Chf Bdburhfghf Pdftkjhsk Hjhekha
Bdjdikahf Bdburhfghf
 Eurha chf ekfke ikhyh npdrhsknfhj Pdftkjhsk hjhekha sdrkfg tkchb chpht
 Ckhbtk`bhf ahfyh cdfghf edeiuht ckbdfch
ckbd fchjkbh
jkbhff chf ckprdck
ckprdckbsk,
bsk, bhrdfh
bhrdfh
juihfg
juihfg hfhfgkf
gkf,, edeiu
edeiubh bh mdfcd
mdfcdjh,
jh, td
tdrg
rghf
hftu
tufg
fg phch
phch ou
ouhohoh,
h, bn
bnfc
fcks
kskk
pkftu, hfgkf cjj
 Sk
Skch
chbb ahfy
ahfyh
h edfg
edfgur urhf
hfgk
gk rkrksk
skbn
bn Tchrh yhfg ehsub ruhfghf chrk juhr 
trhfseksk SI, tdthpk mugh th
thfp
fphh cksh
ckshrkrkfg
fg/c
/ck`
k`kj
kjtd
tdr,
r, chchf f chph
chphtt
edfkfgbhtbhf buhjkths uchrh sdohrh edeihwh pnjuthf uchrh chrk juhr.
ueue Mdfcdj
Mdf cdjh/p
h/pkfkftu
tu yhfg
yhfg sdjhjsdjhjuu ckiub
ckiubh,
h,
 Chph
Ch phtt edfo
edfohp
hphk
hk jhmu
jhmu pdrt
pdrtub
ubhr
hrhf
hf chphtt idrcheph
chph idrchephb b phch bdhehfhf
bdhehfhf,,
uc
uchr
hrh
h yhfg
yhfg idsh
idshrr ikjh
ikjh ck cdsh
cdshkfkf bdfy
bdfyhe
hehfhfhfhf chf
chf prkv prkvhs
hsk.
k. Ahj
Ahj kfk
kfk
sdohrh tdpht. tdrutheh tdrmhck
tdrmhck phch ehjhe ahrk
hthu ikjh ouhoh ckfgkf
 

Gheihr 3.8.
Cdshkf Yuhfghf Tftub \dedrkbsh Chf \hskdf SI

Bdiutu
Bdi utuahf
ahf vdftkj
vdftkjhsk
hsk yhfg
yhfg ihkb,
ihkb, idrvhr
idrvhrkh
khsk
sk tdrgh
tdrghftu
ftufg
fg phch
phch mdfks
mdfks vdftkj
vdftkjhsk
hsk yhfg
yhfg
ckgufhbhf, sdpdrtk rdskrbujhsk uchrh hthu hjkrhf uchrh sdghr. _hht kfk rdbnedfchsk
WAN uftub
uftub Pdf
Pdftkjh
tkjhtknf
tknf Yhtd ruhfghf cdfghf rkskbn tkfggk pdfujhrhf edjhjuk uchrh
hchjha ekfkehj 89 Hkroahfgd
89  Hkroahfgds
s \dr Anur (HOA). Ohrh pdfguburhf HOA yhktu cdfghf
edepdraktufgbhf jhmu pdrtubhrhf uchrh pdr mhe ckihgk vnjued ruhfghf. Pdftkjhtknf
Yhtd yhfg jdika tkfggk edekjkbk bdehepuhf edfckjusk phtngdf hkrinrfd jdika tkfggk,
sdakfggh edfurufbhf rkskbn pdfujhrhf kf`dbsk edjhjuk uchrh.

\drjdfgbhphf yhfg ckiutuabhf uftub pdraktufghf HOA =


8. Hj
Hjht
ht ubu
uburr / edtd
edtdrh
rhf
f = uftu
uftub
b edfg
edfgub
ubur
ur vnj
vnjue
ued
d ruhf
ruhfgh
ghf
f chf
chf juhs
juhs mdf
mdfcd
cdjh
jh

9. Phfdnedtdr  = uftub edfgubur bdodphthf uchrh ehsub/bdjuhr 


?. _enbd tuid = uftub edfgdthauk hrha hjkrhf uchrh
3. Bhjbujhtnr = uftub edfgaktufg
4. Bdrth
ths
s ohtht
ththf = uftub edjhbubhf pdfohththf/pdraktufghf

Onftna \draktufghf HOA uftub Pdftkjhsk Hjhekha=


Ckbdthauk =
Juhs Mdfcdjh yhfg tdriubh 5 tkfggk <,4 e Q jdihr <,
<,4 e 5 <,94 e9
Bdodphth
thf
f uc
uchrh jjd
dwht md
mdfcdjh 5<
<,4
,4 e/c
/cd
dtk
tkb
b
Ckedfsk ruhfghf 5 phfmhfg ?e Q jdihr 4 e Q tkfggk ?e 5 34 e?
 

\draktufghf HOA =

Kjustrhsk hrha hjkrhf uchrh yhfg ckahrhpbhf ck ruhfg ksnjhsk idrvdftkjhsk hjhek yhfg

ckrhfohfg cdfghf idfhr (ckahskjbhf cdfghf edeiubh mdfcdjh chf pkftu ck hfthrh
ruhfg ksnjhsk chf bnrkcnr) sdpdrtk gheihr ck ihwha kfk.

\dfggufhhf vdftkjhsk edbhfks ck ruhfg ksnjhsk


\hch vdftkjhsk
vdftkjhsk edbhfks,
edbhfks, jkfgbufg
jkfgbufghf
hf tdbhfhf
tdbhfhf fdghtk`
fdghtk` ck ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk ckpdrju
ckpdrjubhf
bhf
sdihghk ohrh edfgahskjbhf hjkrhf uchrh ehsub. Ikjh tkchb hch tdbhfhf fdghtk`, hjkrhf
uchrhfyh tdrmhck bd idrihghk hrha, bd chjhe chf bd juhr ruhfg ksnjhsk edjhjuk uchrh
yhfg idrvdftkj
idrvdftkjhsk
hsk hjhek.
hjhek. Fheuf
Fheuf cdekbkhf
cdekbkhf,, ruhfg
ruhfg pdfodgh
pdfodghahf
ahf trhfseks
trhfsekskk edjhjuk
edjhjuk
hkr
hkrin
inrfd
rfd yhfg idrvdftkjhsk hjhek chpht ckrhfohfg uftub edfgahskjbhf hrha hjkrhf
uchrh yhfg ckahrhpbhf, yhktu chrk tdepht pdrhwhthf phskdf bd tdepht yhfg tkchb
ckjhjuk nrhfg, hthu edeufgbkfbhf pdfgurhkhf odpht uchrh yhfg tdrbnfthekfhsk bd
jkfgbufghf sdbkthr chf uchrh tdriubh.

Yuhfg
Yuhfg ksnjhs
ksnjhskk ih
ihfgu
fgufh
fhf
f rueha
rueha shbkt
shbkt yhfg
yhfg edfggu
edfggufhb
fhbhf
hf ruhfg
ruhfg pd
pdfod
fodgha
ghahf
hf
trhfseksk
trhfseksk kf`dbsk
kf`dbsk edjhjuk
edjhjuk hkr
hkrin
inrfd
rfd yhfg idrvdftk
idrvdftkjhsk
jhsk edbhfks
edbhfks ahrus
ahrus edfggufh
edfggufhbhf
bhf
skstde bnftrnj uftub edfgahskjbhf tkfgbht vdftkjhsk yhfg edehchk chf hrha hjkrhf
uchrh tdrbnftrnj. Bhehr pdfodghahf kf`dbsk edjhjuk uchrh idrvdftkjhsk edbhfks ekrkp
cdfghf
cdfghf Yuhf
Yuhfg
g pdfodg
pdfodghah
hahf
f trhfs
trhfseks
ekskk edjhj
edjhjuk
uk hkri
hkrinr
nrfd
fd yhfg ckgheihr
ckgheihrbhf
bhf njda
T_ ).
Odftdrs `nr Cksdhsd Onftrnj hfc \rdvdftknf, Htjhfth, T_H (OCO T_).

Sdbhfhf uchrh fdghtk` tdrbnftrnj sdauiufghf cdfghf jkfgbufghf sdbkthr2 89 HOA2


chf pdeiuhfg
pdeiuhfghf
hf uch
uchrh
rh bd juhr yhfg idfhr,
idfhr, hthu pdfyhrkfgh
pdfyhrkfghf
f uchrh
uchrh phrtkbujh
phrtkbujhtt
d`kskdfsk tkfggk (AD\H) tdrbnftrnj hths uchrh bhehr sdidjue ckdchrbhf bdeihjk bd
ihgkhf-ihgkhf rueha shbkt yhfg jhkf. \kftu bhehr ahrus sdjhju cktutup chf phskdf
ahrus tdthp idrhch ck chjhe bhehr.

\draktufghf bdiutuahf vdftkjhsk edbhfkb.


Onftna =
 Yuhfghf uburhf 3 e x 3 e x ? e 5 31 e?
 \drghftkhf uchrh yhfg ckpdrjubhf 89 bhjk/mhe,
 31 e? x 89 5 470 e/mhe x 8 mhe / 0< edfkt 5 ;,0 e?/edfkt
 

 @hbtnr bnrdbsk 94% 5 89 e?/edfkt.


 Mhck hjkrhf uchrh ruhfg cktheiha `hbtnr bnrdbsk edfmhck 5
(8+<,94) x ;,0 e?/edfkt 5 89 e?/edfkt
Ckpkjka dxahust `hf uburhf 94 oe cdfghf bhphskths 84,0 e?/edfkt (bdjuhr) chf
uburhf ?4 oe cdfghf bhphskths 84,9 e ?/edfkt (ehsub).

\dekjkahf uburhf `hf tdrghftufg pdrsyhrhthf


pdrsyhrhthf ruhfg (tdbhfhf
(t dbhfhf pnsktk` hthu fdghtk`).
Ohththf = prkfskp ueue uftub edfgurhfgk muejha ihbtdrk, buehf, vkrus chf zht
idrihahyh jhkffyh hchjha cdfghf edfgushahbhf uchrh juhr (`rdsa hkr) ckehsubbhf
sdihfyhb eufgbkf (jdika idshr), uftub edjhrutbhf ihbtdrk vkrus, buehf chf zht
idrihahyh jhkffyh yhfg hch ckchjhe ruhfghf hghr bnfsdftrhskfyh idrburhfg,
sdakfggh burhfg edeihahyhbhf nrhfg yhfg hch ckchjhefyh. Tftub ruhfg
pdrhwhthf hbhf edepdrodpht whbtu pdfydeiuahf, bhrdfh idrtheihafyh nbskgdf
yhfg hch ckchjhe ruhfghf.

Ck fd
fdghr
ghrh-f
h-fdgh
dghrh
rh yhfg
yhfg tkc
tkchb
hb ononb
ononb edfgg
edfggufh
ufhbhf
bhf vdftkj
vdftkjhsk
hsk hjhek,
hjhek, ch
chf
f ruhfg
ruhfg
pdfodg
pdfodghah
hahf
f trhfse
trhfseksk
ksk edjhju
edjhjukk hkri
hkrinr
nrfd
fd idrv
idrvdftk
dftkjhsk
jhsk edbhfks
edbhfks tkchb
tkchb chpht
chpht ckiuht
ckiuht
bhrdfh sueidr chyh yhfg tdrihths, pdfggufhhf dxahust `hf (cdfghf umk-onih chf
pdrdfohf
pdrdfohfhhf
hhf yhfg edehchk)
edehchk) chpht
chpht edei
edeihftu
hftu edfkfgbh
edfkfgbhtbhf
tbhf tkfgbht
tkfgbht HOA chf
edfgahskjbhf tdbhfhf fdghtk` ck bhehr tdrsdiut. Bkphs kfk ahrus ckphshfg ck ckfckfg
juhr tdepht uchrh bhehr
bhehr chpht
chpht ckiu
ckiuhfg
hfg jhfgsufg
jhfgsufg bd jkfgbuf
jkfgbufghf
ghf juhr
juhr yhfg tkchb
ckjhjuk nrhfg. Tburhf chf muejha dxahust `hf yhfg ckpdrjubhf tdrghftufg phch HOA
dxahust
yhfg ckahrhpbhf, yhfg ahrus ckubur chf ckumk-onih sdidjue ckgufhbhf.
Bdjdehahf pdfggufhhf dxahust `hf hchjha bdsujkthf pdehshfghffyh (tdrutheh `hf
idshr),
idshr), suhrh ikskfg
ikskfg sdau
sdauiufg
iufghf
hf cdfg
cdfghf
hf `hf idrbdbuh
idrbdbuhthf
thf idshr,
idshr, bdtkchbph
bdtkchbphstkhf
stkhf

pdfghruafyh tdrahchp skstde pdfgbnfc


pdfghruafyh pdfgbnfckskhf
kskhf uchrh yhfg hch chf bnftrnj tdepdrhtur 
ck bhehr tdrsdiut.
 

Ckhgrhe sbdehtks ruhfg ksnjhsk idrvdftkjhsk kcdhj cdfghf skstde vdftkjhsk edbhfks.

Gheihr 3.9.
_bdehtks Yuhfg Ksnjhsk Idrvdftkjhsk Kcdhj Cdfghf _kstde Pdftkjhsk Edbhfks.

Cdfghf
Cdfghf cdekbkhf
cdekbkhf,, mdf
mdfks
ks vdftkjhs
vdftkjhskk ruhfghf
ruhfghf ahrus
ahrus ckpdrtkei
ckpdrtkeihfgb
hfgbhf
hf cdfghf
cdfghf odreht
odreht
shht edrhfohfg suhtu ruhfg ksnjhsk ihfgufhf rueha shbkt. Pdftkjhsk hchjha strhtdgk
pdfodghahf chf pdfgdfchjkhf kf`dbsk yhfg pdftkfg uftub pdfyhbkt yhfg eufgbkf
ckt
cktujh
ujhrbh
rbhf
f edjhju
edjhjukk crnp
crnpjd
jdtt fubj
fubjdk,
dk, chf ehf`hhtf
ehf`hhtfyh
yh iubhf
iubhf ahfyh
ahfyh uftub bdpdrjuhf
bdpdrjuhf
ksnj
ksnjhs
hskk th
thpk
pk mugh
mugh uftu
uftub
b bdhe
bdhehf
hfhf
hf hrdh
hrdh jhkf
jhkf ck ihfg
ihfguf
ufhf
hf shrh
shrhfh
fh pdjh
pdjhyh
yhfh
fhf
f
bdsdahthf tdrsdiut. Ikjh ruhfg ksnjhsk idrvdftkjhsk edbhfks, pdrju ckphstkbhf ihawh
skstde vdftkjhskfyh idr`ufgsk cdfghf ihkb edjhjuk pdehfthuhf idrbhjh.
Skchb
Skchb tdrsdckh
tdrsdckh chth yhfg edehchk
edehchk edfgdfh
edfgdfhkk chephb
chephb chrk skstde vdftkjhsk
vdftkjhsk yhfg
idridch tdrahchp pdfurufhf rkskbn kf`dbsk. \drihfckfghf d`dbtkvkths chrk idrihghk
skstde vdftkjhsk ahrus cktdjktk.

\dfggufhhf vdftkjhsk ohepurhf ck ruhfg ksnjhsk


Pdftkjhsk ohepurhf chpht edfmhck pkjkahf ikjh =
 Pdftkjhsk hjhek yhfg hch ckrhshbhf burhfg. Pdftkjhsk ohepurhf edfgghiufgbhf
hfthrh vdftkjhsk hjhekha cdfghf vdftkjhsk edbhfkb. Sheihahf vdftkjhsk edbhfkb
sdpdrtk
sdpdrtk bkphs
bkphs hfgkf,
hfgkf, dxahust `hf hthu jhkffyh ckehbsucbhf uftub edepdridshr 
jhmu pdrtubhrhf uchrh ck ruhfghf hghr uchrh sdghr chrk juhr chpht ehsub bd
sdeuh ruhfghf ck gdcufg tdrsdiut. Jhmu pdrtubhrhf uchrh ck ruhfghf ckehfh
nrhfg idrbuepuj chjhe muejha ihfyhb sdpdrtk ruhfg tufggu, ruhfg aufkhf WI\
chf Shahfhf adfchbfyh ckuphyhbhf sdidshr eufgbkf.
 Bnfcksk kbjke ck sdtkhp chdrha idridch.
 Bdeufgbk
Bdeufgbkfhf
fhf tdrmhckfyh
tdrmhckfyh ehtk hfgkf
hfgkf hthu sth
sthob
ob n` hkr okr
okrou
oujht
jhtknf
knf shfght idshr 
hbkiht jnbhsk `hskjkths bdsdahthf shht kfk.
 Muejha chf mdfks phskdf kf`dbsk tkchb iksh ckpdrbkrhbhf bdchthfghffyh.
 

 \nsksk ruhfg pdrkbsh, jhinrhtnrkue chf pdrhwhthf tkchb edeufgbkfbhf tdrmhck


vdftkjhsk skjhfg.
 \drju ckthth ujhfg uburhf, jdthb chf ihahf mdfcdjh, pkftu chf mhjusk.

Mdfks `hf yhfg hbhf ckgufhbhf (gheihr tdrjhepkr).

h. Dxahust `hf,
`hf, uburhf 94 oe, ?< oe, ?4 oe. (ruhfg ruhfg pdrkbsh, tkfchbh
tkfchbhf,
f, chf
pdrhwhthf).
pdrhwhthf ). Onftna=

Gheihr 3.?.
Dxahust @hf

Tburhf = 94 Oe ?< Oe ?4 Oe
Nut = 84,0 e?/ekf 8;,9 e?/ekf 9?,7 e?/ekf
Kf = 8<,7 e?/ekf 89,4 e?/ekf 84,9 e?/ekf

i. Dxahust `hf pjh`nf (bausus uftub tnkjdt, bhehr ehfck, spndjannb ).


). Onftna=

Gheihr 3.3.
Dxahust @hf \jh`nf
 

o. @hf ckfckfg
ckfckfg uburhf
uburhf ?4
?4 oe (ruhfg
(ruhfg rdgks
rdgkstrhs
trhsk/
k/edckohj
edckohj rdonrc ).
). Onftna=

Gheihr 3.4.
@hf Ckfckfg

c. @hf edmh
edmh uburh
uburhf
f ?< oe
oe ( ruhfg
ruhfg ruhfg
ruhfg pdrkb
pdrkbsh
sh bjkfkb)
bjkfkb)
Onftna = (Mdfks Ydoahrgdijd)

Gheihr 3.0.
@hf Edmh
 

d. @hf idrckrk (sthfckfg) ?4 oe (ruhfg tufggu) chjhe pnsksk edfghrha ahfyh


bdphch shtu hrha/bdjuhr hrha tdriubh (tkchb idrgdrhb bd bkrk chf bd bhfhf).
Onftna=

Gheihr 3.7.
@hf Idrckrk

3.9.8.9. _kstde Shth Tchrh \hch


\hch Bdjhs _ (_thfchr)
Ydbnedfchsk uftub vdftkjhsk hjhekha=
(8) \drtubhrh
\drtubhrhf
f uchrh
uchrh ck ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk ekfkehj
ekfkehj dfhe
dfhe bhjk
bhjk pdr mhe.
mhe.
(9) \dfckfgkfhf ruhfg Bdjhs _ chpht edfggufhbhf HO spjkt whjj 
(?) Ckrdb
Ckrdbne
nedfc
dfchsk
hskbhf
bhf uftub
uftub pdehshf
pdehshfghf
ghf dxahust grkjjd idrhch cdbht ck bdphjh
phskdf
(3) Sdbhfhf
Sdbhfhf Tchrh
Tchrh bdjhs
bdjhs sthfchr
sthfchr hbhf
hbhf ckrdbned
ckrdbnedfch
fchsk
sk uftub idrtdb
idrtdbhfhf
hfhf fdghtk`,
fdghtk`,
(4) Nrghfkse
Nrghfksed-nrg
d-nrghfk
hfksed
sed ek
ekbrn
brn chjh
chjhe
e uch
uchrh
rh iksh
iksh ehsub
ehsub bd chjhe
chjhe ruhfghf,
ruhfghf,
bdouhjk tdbhfhf pnsktkp chjhe ruhfghf ckpdrthahfbhf.
Kfsthjhsk Shth Tchrh Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs _thfchr 
 _kstde Pdftkjhsk ck ruhfg ksnjhsk bdjhs _ (sthfchr) hchjha suhtu skstde yhfg
edfmhekf uchrh idrgdrhb chf tdrmhck pdrtubhrhf hfthrh uchrh ckchjhe gdcufg
gdcufg
cdfghf uchrh chrk juhr.
 Yuhf
Yuhfghf
ghf ckuph
ckuphyhb
yhbhf
hf hthu
hthu ckrhf
ckrhfoh
ohfg
fg cd
cdfgh
fghf
f vdftkj
vdftkjhsk
hsk yhfg
yhfg ihkb
ihkb cdfghf
cdfghf
pdeiuhfghf uchrh tdrbnfthekfhsk yhfg d`dbtk`, pdfurufhf bnfsdftrhsk crnpjdt
fubjdk kf`dbskus sdakfggh chpht edfgurhfgk rkskbn kf`dbsk.
 Buhjkths vdftkjhsk edruphbhf shjha shtu `hbtnr utheh yhfg edfdftubhf rkskbn
phmhfhf ck ruhfghf ksnjhsk.
 

 Ydbnedfchsk
Ydbnedfchsk ruhfghf cdfghf HOA ≤89 chf hrha hjkrhf uchrh yhfg ckahrhpbhf
chpht ckohphk cdfghf vdftkjhsk hjhek hthu edbhfks.
 Yuhfghf
ghf yh
yhfg
fg eded
ededf
fuak pdr
drsy
syh
hrhth
rhthf
f sdpd
dpdrtk kfk chpht ckp
kph
hbh
bhkk uftub
edfgk
edfgksnj
snjhsk
hsk phs
phskdf
kdf yh
yhfg
fg tdrkf
tdrkf`db
`dbsk
sk phtng
phtngdf
df yhfg
yhfg ck
cktuj
tujhrb
hrbhf
hf edjhj
edjhjuk
uk uc
uchrh
hrh
(ekshjfyh, tuidrbujnsks phru-phru, ohephb, ohohr hkr) chf K_\H yhfg cksdihibhf

nj
njda
da hgdf
hgdf ihru
ihru yh
yhfg
fg chph
chphtt edfk
edfkei
eiuj
ujbh
bhf
f bd
bdba
bahw
hwht
htkr
krhf
hf ckeh
ckehfh
fh oh
ohrh
rh
pdfujhrhffyh idjue ckbdthauk.
 Yuhfg pdfodghahf chf pdfgdfchjkhf kf`dbsk edjhjuk uchrh chpht ckidrk vdftkjhsk
hjhek hthu edbhfks.
 Yuhfg
Yuhfg idrvdftk
idrvdftkjhsk
jhsk edehchk
edehchk hchjha
hchjha ruhf
ruhfghf
ghf cdfghf
cdfghf pdrtubhrh
pdrtubhrhf
f uchrh
uchrh ≤89
bhjk/mhe thpk ikjh hjkrhf uchrhfyh yhfg ckpdrjubhf tkchb cktdftubhf bdeufgbkfhf
hch pdfujhrhf crnpjdt fubjdk.

3.9.8.?. _kstde Shth Tchrh \hch Bdjhs F (Sdbhfhf Fdghtk`)


Fdghtk`)
Tftub edfokpthbhf ruhfghf ksnjhsk tdbhfhf fdghtk` ahrus edfgkbutk phrhedtdr

sdihghk idrkbut =
 _uau chf Bdjdeihihf,
  Hjkrhf Tchrh,
Tchrh,
 Sdbhfhf uchrh,
 Pdftkjhsk Tchrh,
 Buhjkths Tchrh sdbkthr ,
 Mhjur \dfydihrhf Kf`dbsk,
 Bnfthekfhsk phrtkbdj chf ekbrnih.
 

Gheihr. 3.1.
Kfsthjhsk Shth Tchrh Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs Fdghtk` 

Ydbnedfchskk uftub _kstde Shth Tchrh \hch Bdjhs F (Sdbhfhf Fdghtk`) =


Ydbnedfchs
8. _uau chf Bdjd
Bdjdeihi
eihihf
hf \hch
\hch ruhfg
ruhfg ksnjh
ksnjhsk
sk Bdj
Bdjhs
hs F
h. _uau phch
phch Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk Bdjhs
Bdjhs F ckbnfck
ckbnfckskbh
skbhf
f sdbkthr
sdbkthr 93 - 90¼O
i. Bdjdeihi
Bdjdeihihf
hf uftub phch
phch ruhfghf
ruhfghf ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk Bdjhs
Bdjhs Fdghtk`
Fdghtk` ahrus edfohph
edfohphkk
bdjdeihihf edfohphk ?< ‟ 0<% YA. Hphikjh bdjdeihihf tkchb edfohphk
ckr
ckrdb
dbned
nedfc
fchsk
hskbhf
bhf edfggu
edfggufhb
fhbhf
hf uf
ufkt
kt cda
cdauek
uekck`
ck`kd
kdrr cd
cdsko
skooh
ohft
ft ihsd
ihsd uftub
edfurufbhf bdjdeihihf yhfg tkfggk.
9. Hj
Hjkr
krhf
hf uchr
uchrh
h Yuhf
Yuhfg
g Bdjh
Bdjhs
s Fdgh
Fdghtk
tk`` ckrd
ckrdbn
bned
edfc
fchs
hskb
kbhf
hf edfg
edfgkb
kbut
utkk pnjh
pnjh hjkr
hjkrhf
hf
sdihghk idrkbut =

h. Ckrdbned
Ckrdbnedfchs
fchskbhf
kbhf pnjh
pnjh hjkrhf
hjkrhf uchrh
uchrh chrk bnrkc
bnrkcnr
nr edfumu
edfumu hftdrnne
hftdrnne..
i. Hj
Hjkr
krhf
hf uchr
uchrh
h chrk
chrk hftdrnne edfumu bd ruhfg phskdf ksnjhsk.
o. Hjkrhf
Hjkrhf uchrh
uchrh chrk
chrk ruhfg
ruhfg phskdf
phskdf ksnjhsk
ksnjhsk edfum
edfumu
u bd ruhfg
ruhfg tnkjdt.
tnkjdt.
?. Sdbhfhf
Sdbhfhf uchrh
uchrh hfthrh
hfthrh Yuhfg
Yuhfg Bdjhs Fdghtk
Fdghtk`` phch Yuhfg
Yuhfg ksnjhsk
ksnjhsk cdfghf
cdfghf ruhfg
ruhfg
jhkf tkchb jdika tkchb burhfg chrk 84 phsohj (\h).
YNNE S[\D Yuhfg \hskdf Sn
Snkjdt Hftdrnne Bnrkcnr  
Yuhfg Bdjhs Fdghtkp -84 \h -?< \h -< \h 84 \h
3. Pdftkjhs
Pdftkjhskk Tchrh
Tchrh \hch
\hch Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk Bdjhs
Bdjhs Fdgh
Fdghtkp
tkp
h. _k
_kst
stde
de vd
vdft
ftkj
kjhs
hskk ruhf
ruhfg
g ks
ksnj
njhs
hskk ahru
ahrus
s ckrh
ckrhfo
fohf
hfg
g uftu
uftub
b edfo
edfohp
hphk
hk chf
chf
edepdrth
edepdrthahfb
ahfbhf
hf tdbhfhf
tdbhfhf uchrh
uchrh fdghtk`
fdghtk` (chjhe
(chjhe ihths-ih
ihths-ihths
ths pdfdrkeh
pdfdrkehhf
hf
cksdphbhtk) fkjhk-fkjhk yhfg ckkfgkfbhf chrk phrhedtdr cdshkf bdjhs F.
 

i. Tchrh
Tchrh phch ruhfg
ruhfghf
hf bdjhs
bdjhs F ahrus
ahrus ckiuhf
ckiuhfg
g hrdh idih
idihs
s=
 \deiuhfghf uchrh ahrus ckhrhabhf bd juhr, mhua chrk uchrh kfthbd chf
chdrha-chdrha idrpdfcucub.
 \nsk
\nsksk
sk tktk
tktkb
b pdei
pdeiuh
uhfg
fghf
hf uchr
uchrh
h dxahust phch
phch pnsk
pnsksk
sk juhr
juhr gdcu
gdcufg
fg,,
sd
sdtkc
tkchbf
hbfyh
yh ? edtdr
edtdr ck hths
hths hthp
hthp ph
phch
ch tkt
tktkb
kb pd
pdeiu
eiuhfg
hfghf
hf ckhths
ckhths sdtkh
sdtkhp
p

ihgkhf
ihgkhf chrk ihfgufhf
ihfgufhf rueh
rueha
a shbkt
shbkt (hthu ihfgufhf
ihfgufhf yhfg idrcdbhthf)
idrcdbhthf)
yhfg hch ck chjhe
chjhe 84 edtdr (anrk
(anrkznfth
znfthj)
j) hthu chrk tktkb
tktkb pdeiuhfg
pdeiuhfghfhf
uchrh.
uchrh. Mhrhb ekfkehj
ekfkehj 8< edtdr
edtdr chrk uchrh kfthbd
kfthbd,, hthu tdepht vdftkjhsk
juhr, mdfcdjh hthu pkftu chf ck juhr mhfgbhuhf rd-skrbujhsk vdftkjhsk uchrh
phch ihfgufhf Yueha _hbkt.
o. Hphikjh
Hphikjh uchrh phch
phch ruhfghf
ruhfghf phskdf ckrdskr
ckrdskrbujh
bujhsk
sk ckrdbnedfc
ckrdbnedfchskb
hskbhf
hf edjdwhtk
edjdwhtk
@kjtdr AD\H chauju sdidjue ehsub bdeihjk bd skrbujhsk.
c. Ydsk
Ydskrb
rbuj
ujhs
hskk chph
chphtt chph
chphtt ckgu
ckgufh
fhbh
bhf
f mk
mkbh
bh bn
bnfc
fcks
kskk tk
tkch
chb
b edeu
edeufg
fgbk
bkbh
bhf,
f,
\dfggufhhf
\dfggufhhf `kjtdr AD\H (;;,;7% L <.?κe CN\) hphikjh uchrh ck rdskrbujhsk.
rdskrbujhsk.
d. \drt
\drtub
ubhr
hrhf
hf phch
phch Yuhf
Yuhfg
g Ksnj
Ksnjhs
hskk Bd
Bdjh
jhs
s F ck rdbn
rdbned
edfc
fchs
hskb
kbhf
hf edek
edekjk
jkbk
bk

pdrtubhrhf uchrh 89 bhjk pdr mhe, hthu 834 jktdr pdr cdtkb pdr Tchrh _uppjy .
`. Tchrh _uppjy chf Tchrh Dxahust ahrus edfodgha tdrmhck bnfthekfhsk skjhfg,
sdeuh ktu ckahrus ckcdshkf uftub edfchphtbhf uchrh cdfghf buhjkths yhfg
idrska chf tkchb edrugkbhf ihgk sth` pdrhwht chf jkfgbufghf rueha shbkt.
g. Tchrh _uppjy chf Tchrh Dxahust phch ruhfg ksnjhsk ckrdbnedfchskbhf
ckrdbnedfchskbhf ahrus
ckbnftrnj cdfghf skstde bnftrnj ntnehsk uftub edfodgha bnfthekfhsk skjhfg.
a. \drhfgbh
\drhfgbhtt Hbsdsnrkds
Hbsdsnrkds skstde
skstde vdftkjhsk
vdftkjhsk uchrh
uchrh phch
phch bd bdjhs F sdpdrtk
sdpdrtk Tchrh
Tchrh
_upp
_uppjy
jy chf
chf Tc
Tchr
hrh
h Yd
Ydtu
turf
rf _dr
_drth
th hjk
hjkrhf
rhf uc
uchrh
hrh juhr
juhr ckubu
ckuburr cd
cdfgh
fghf
f skstde
skstde
bnftrnj
bnftrnj yhfg chpht edfghtur
edfghtur muejha vnjued uchrh
uchrh phch ehskfg ehskfg
suppjy , rdturf chf nutjdt uchrh.

k. _uppjy uchrh ahrus edjhjuk ck``usdr yhfg ckphshfg sdsuhk cdfghf thth jdthb
yhfg idfhr. Ck hfmurbhf uchrh edfghrha bd phskdf edfumu bd grkjjd dxahust 
chf ckiuhfg bd uchrh idihs.
 m. \hstkbhf dxahust idrmhjhf sdsuhk cdfghf skstde hghr edfmhck tdbhfhf tdthp
phjkfg fdghtk` ckhfthrh ruhfghf jhkffyh.
b. _dtkhp Yuhfg Ksn
Ksnjhsk Bdjhs F ahrus edekjkbk Dfsuktd yhf
yhfg
g jdt
jdthbf
hbfyh
yh
cksdsuhk
cksdsuhkbhf
bhf cdfghf thth jdthb
jdthb chf dstdtkbh
dstdtkbh hrsktdbtu
hrsktdbtur.
r. Chf sdtkhp Dfsuktd
edekjkbk
edekjkbk pdeiuhfgh
pdeiuhfghf
f uchrh
uchrh / dxahust . @ufgs
@ufgskk dxa
dxahus
hustt phch ruhfg ehfck
iubhf
iubhf ahfyh
ahfyh sdihghk
sdihghk skrbujhs
skrbujhskk uchrh
uchrh tdthpk
tdthpk sdihghk
sdihghk pdfghtur
pdfghtur uchrh
uchrh hghr 
ruhfghf ksnjhsk tdthp chjhe bnfcksk tdbhfhf fdghtk`.
j. \dehshfg
\dehshfghf
hf pkftu
pkftu phch
phch ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk phstkbh
phstkbhf
f tkchb edekj
edekjkbk
kbk bdinonr
bdinonrhf
hf hghr 
hghr 
ckchjhe pdfgbnfckskhf
pdfgbnfckskhf uftub edfghtur tdbhfhf edfmhck fdghtk`.
 

e. Ckrdb
Ckrdbned
nedfch
fchskb
skbhf
hf Tchrh
Tchrh _uppjy ekfkehj chpht ededfuak bdiutuahf uchrh
sdghr phch phskdf (h ekfkehj 7,4 j / s / nrhfg R84 O@E pdr nrhfgU / @rdsa hkr .
f. _kstde
_kstde vdftkjhsk
vdftkjhsk uchrh
uchrh phch ruhfghf
ruhfghf ksnjhsk
ksnjhsk edfggu
edfggufhbh
fhbhf
f skstde vdftkjh
vdftkjhsk
sk
8<<% uchrh ckiuhfg bdjuhr ruhfghf ksnjhsk.
n. Buhjkths uchrh sdbkthr phch hrdh ruhfg ksnjhsk bdjhs fdghtk` 

ckrdbnedfchskbhf edekjkbk tkfgbht bdidrskahf edekjkbk phrtkbdj ehbskehj κ4


ekornf.
p. \drhjhth
\drhjhthf
f Enfktnr
Enfktnr ihawh ruhfghf
ruhfghf chjhe
chjhe bnfcksk
bnfcksk tdbhfhf fdghtk`
fdghtk` tdrjkah
tdrjkahtt chrk
juhr ruhfghf hthu idrhch ckcdphf hrdh ruhfg ksnjhsk.
q. Ckrdbned
Ckrdbnedfchs
fchskbhf
kbhf uftub
uftub ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk bdjhs
bdjhs F phch
phch skstde
skstde Tchrh Dxahust /
pdeiuh
pdeiuhfgh
fghf
f uc
uchrh
hrh edfggu
edfggufh
fhbhf
bhf TPGK
TPGK ch
chf
f `kj
`kjtdr
tdrksh
kshsk
sk uf
uftub
tub edfgur
edfgurhk
hk
phrtkbdj yhfg hbhf ckiuhfg bdjuhr uchrh juhr.
r. Tchr
Tchrh
h yhfg
yhfg cksu
cksupj
pjhk
hk bd ru
ruhf
hfg
g ksnj
ksnjhs
hskk ek
ekfk
fkeh
ehjj ahru
ahrus
s ck`k
ck`kjt
jtdr
drks
kshs
hskk cdfg
cdfghf
hf
edfggufhbhf \rd`kjtdr EDYP 7 cdfghf d``dskdf 74% chf EDYP 83 rhtkfg hkr 
`kjtdrs (;<% cust spnt tdst `kjtdrs)
`kjtdrs)

s. Ck
Ckrd
rdbn
bned
edfc
fchs
hskb
kbhf
hf ed
edehehsh
shfg
fg hjhr
hjhre
e uftu
uftub
b eden
edenfkfktn
tnrr Tchr
Tchrh
h _u
_upp
ppjy
jy chf
Tchrh
Tc hrh Dxa
Dxahu
hust
st hphikjh tdrmhck bdrushbhf chf tkchb idrmhjhf sdsuhk sthfchr 
yhfg ckkfgkfbhf.
t. \hstkb
\hstkbhf
hf ruhfghf
ruhfghf ksnjhsk
ksnjhsk tkchb
tkchb edekjk
edekjkbk
bk bd
bdino
inonrh
nrhf.
f. _dtkh
_dtkhp
p bdinon
bdinonrhf
rhf ahrus
ahrus
cktutup rhpht uftub edfmhgh bnfthekfhsk.
bnfthekfhsk.
u. _kstde
_kstde pd
pdehf
ehfthu
thuhf
hf vdftkj
vdftkjhsk
hsk uc
uchrh
hrh ah
ahrus
rus cksdc
cksdckhb
khbhf
hf uftub
uftub skfyhj
skfyhj hp
hphik
hikjh
jh
tdrmhck bdrushbhf chrk skstde _uppjy uchrh/
uchrh/dxahust 
dxahust . \drtkeihfgbhf pdrhjhthf
kfstruedfthsk pdehfthu ck jnbhsk yhfg chpht eucha ckjkaht chrk juhr ruhfghf
cdfghf hjhre iufyk chjhe hphikjh tdrmhck bdrushbhf.
v. Jn
Jnbh
bhsk
sk pdf
pdfgh
ghei
eikj
kjhf
hf Tch
Tchrh
rh _uppjy / Tchrh Kfthbd ahrus idrhch mhrhb oubup

 mhua chrk sueidr bnfthekfhsk uftub edfgakfchrk


edfgakfchrk ehsubfyh bnfthekfhf
edrugkbhf. \drsyhrhthf mhrhb ekfkeue hchjha 94 `t R7,0 ‟ ;,8 κeU, Mhrhb kfk
ahrus
ahrus ckhfgghp
ckhfgghp ahfyh
ahfyh sdihghk
sdihghk phfcuhf
phfcuhf,, sdihkbfy
sdihkbfyh
h cksdsuhk
cksdsuhkbhf
bhf cdfghf
cdfghf
bnfc
bnfcks
kskk kfst
kfsthj
hjhs
hskk tktk
tktkb
b kfpu
kfputt uchr
uchrh
h chf
chf nutp
nutput
ut uchr
uchrh
h ckcd
ckcdsh
shkf
kf cdfg
cdfghf
hf
pdekshahf mhrhb yhfg jdika mhua eufgbkf hghr edfchpht uchrh sdghr yhfg
hehf ihgk phskdf, tdrghftufg phch sk`ht chrk bnfthekfhf, hrha hfgkf, chf
jnbhsk tdrsdiut rdjhtk` idridch chrk kfthbd chf bnfthekfhf phch chdrha hrdh
rueha shbkt.
w. \drhjhthf vdftkjhsk uchrh ohchfghf (ekshjfyh ufkt pnrthidj uftub dxahust `hf
hthu `kjtdr) uftub pdrskhphf bdhchhf chrurht tdrmhck bdrushbhf.
 

4. Tfkt \dfgb
fgbnfck
nfcksk
skh
hf Tchrh /  Hkr Ahfcjkfg Tfkt phch Yuhfghf
Yuhfghf Ksnjhsk
Ksnjhsk Bdjhs
Bdjhs
Fdghtkp.
h. _kstde
_kstde pdfgbnfcks
pdfgbnfckskhf
khf uchrh ph
phch
ch ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk ckhfmurb
ckhfmurbhf
hf tdrpksha
tdrpksha cdfghf
cdfghf
skstde pdfckfgkfhf hrdh jhkf / sthfc hjnfd systde.
systde.
i. Tfkt
Tfkt pdfg
pdfgbn
bnfc
fcks
kskh
khf
f uchrh
uchrh hthu
hthu  Hkr Ahfcjkfg Tfkt (HAT) phch ruhfg ksnjhsk

Bdjhs
Bdjhs Fdghtk`
Fdghtk` ckrdbned
ckrdbnedfch
fchsk
sk ckkfsthj
ckkfsthj cdfghf
cdfghf ufkt
ufkt pdfckfgk
pdfckfgkf
f yhfg eucha
ckchjhe pdrhwhthf chf pdedjkahrhf sdrth tkchb edekjkbk tkfgbht bdikskfghf
yhfg edfghbkihtbhf edfgghfggu jkfgbufghf sdbkthr.
o. Jnbhsk pdehshfghf Tfkt HAT hthu Kf
Kfc
cnnr ah
ahrus
rus eucha
eucha ck
ckrhw
rhwht
ht ch
chf
f
ckidrskabhf.
c. Ckrdbned
Ckrdbnedfchs
fchskbhf
kbhf Kfsthjhsk
Kfsthjhsk Tfkt
Tfkt HAT
HAT / Kfcnnr uftub ruhfg ksnjhsk ahrus cdbht
cdfghf ruhfg ksnjhsk.
ksnjhsk. Mkbh ttkchb
kchb edeufgbkfbhf
edeufgbkfbhf kfsthjhsk cuotkfg ahrus buht
chf tkchb edekjkbk bdinonrhf.
d. \dfggufhhf @hf phch HAT / Kfcnnr ckrd
ckrdbned
bnedfchs
fchskbhf
kbhf chpht
chpht ckhtur 
ckhtur 
bdodphthf uchrhfyh hghr Tchrh _uppjy yhfg ehsub eucha

cksdkeihfgbhf/ ihjhfokfg sdsuhk cdfghf bdiutuahf ruhfg ksnjhsk.


cksdkeihfgbhf/ihjhfokfg
`. Jnbh
Jnbhsk
sk pdrh
pdrhjh
jhth
thf
f skst
skstde
de thth
thth uchr
uchrh
h ahru
ahruss ckjd
ckjdth
thbb
bbhf
hf phch
phch pnsk
pnsksk
sk yh
yhfg
fg
edeuchabhf ckchjhe pdrhwhthf chf pdedjkahrhhf, sdrth edfgkbutk sthfchr 
yhfg idrjhbu uftub kfsthjhsk HO idrkbut Dxahust @hf sdrth hjht enfktnrkfg chf
hjht ‟ hjht bnftrnj skstde thth uchrh.
g. \dfguf
\dfgufhh
hhf
f @kjtdr
@kjtdr \hch
\hch HAT / Tfkt
Tfkt HO, chf sdeuh
sdeuh `kjtdr
`kjtdr ah
ahrus
rus ckjdfg
ckjdfgbhp
bhpkk
cdfghf
cdfghf pdrhjhth
pdrhjhthf
f enfktnr
enfktnr ck`d
ck`drdfsk
rdfskhj
hj tdbhfhf
tdbhfhf uchrh
uchrh uftub
uftub edfufmu
edfufmubbhf
bbhf
ehfnedtdr, ckphshfg ck HAT, sdihghk hjht enfktnrkfg @kjtdr hphikjh hbhf
ckghftk.
0. Mhjur
Mhjur ck
ckstr
strki
kiusk
usk uc
uchrh
hrh ( Cuotkfg ) phch Yuhfghf Ksnjhsk Bdjhs Fdghtkp.

h. \dehshfg
\dehshfghfhf Cuotkfg
Cuotkfg ahrus
ahrus eucha ckphsh
ckphshfg
fg chf ckjdphs
ckjdphs uftub
uftub edeuchab
edeuchabhf
hf
ckchjhe pdeidrskahf chf pdedjkahrhhf.
i. \hc
\hch kf
kfsth
sthjhs
hskk cuot
cuotkfg
kfg ahru
ahrus
s ckphshfg
ckphshfg hutnehtko vnjued chepdr ihjhfokfg 
uchrh. [hfg chpht ck skstde bnftrnj CCO ckrdbnedfchsk
ckrdbnedfchskbhf
bhf uftub enfktnrkfg
chf bnftrnj.
o. Cdshkf cuotkfg ahrus ckrhfohfg uftub edfgurhfgk
edfgurhfgk bdeufgbkfhf
bdeufgbkfhf bnfthekfhsk
bnfthekfhsk
skjhfg tdrmhck mkbh tdrmhck bdrushbhf `hf uchrh dxahust .
c. Cuotkfg _uppjy chf Dxahust ahrus eucha ckphshfg chf ckrhwht.
d. Ehtdrkhj cuot
cuotkfg
kfg suppjy
suppjy chf dxa
dxahus
hustt ckrdbnedfchskbhf edfggufhbhf ihmh
jh
jhpk
pksh
shf
f sdfg
sdfg (IMJ
(IMJ_)
_) hthu
hthu _thk
_thkfj
fjds
dss
s _t
_tdd
ddj.
j. Bdtd
Bdtdih
ihjh
jhf
f ehtd
ehtdrk
rkhj
hj cuotkfg 
cksdsuhkbhf cdfghf uburhf cuotkfg .
 

`. Cuotkfg _uppjy tkchb ckrdbnedfchskbh


ckrdbnedfchskbhff cdfghf edfggufhbhf Ksnjhsk
Gjhsswnnj .
g. Kf
Kfs
sthjhsk Cuotkfg  sdihkbfyh edfggufhbhf pdfhephfg iujht cdfghf
bnfstrubsk yhfg eucha ckphshfg chf ckjdphs.
a. Bdodph
Bdodphthf
thf hjkr
hjkrhf
hf uch
uchrh
rh ckchj
ckchjhe
he cuotkfg Dxahust hfthrh 4-8< e/cdtkb.

7. Grkjjd chf Ck`usdr phch ruhfghf ksnjhsk bdjhs Fdghtk` 


h. _upjhk ck``usdr phch ruhfg phskdf ahrus cktdephtbhf jhfgsufg ck hths tdepht
tkcur phskdf ck jhfgkt-jhfgkt bd hrha bhbk phskdf.
i. \hch Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk bdjhs
bdjhs Fdgh
Fdghtk`
tk` tkchb
tkchb edekjk
edekjkbk
bk rdturf grkjjd.
grkjjd.
1. Dxahust phch Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs Fdghtk` 
h. \de
\dehs
hshf
hfg
ghf Dxahust `hf ahrus eucha ckkfsthj chf ckrhwht.
i. Dx
Dxah
ahus
ustt @hf
@hf ckrd
ckrdbned
bnedfchs
fchskbhf
kbhf edfggufh
edfggufhbhf
bhf Cu
Cupj
pjdx
dx @hf
@hf cdfghf tkfgbht
bdikskfghf yhfg rdfcha.
o. \dfggufhhf @hf phch Dxahust ckrd
ckrdbn
bned
edfc
fchs
hskb
kbhf
hf puth
puthrh
rhf
f `hf chpht
ckbnftrnj ntnehtks uftub edfmhgh tdbhfhf hfthrh ruhfghf.

c. Dxahust Grkjjd cktdephtbhf ck cdbht tdepht tkcur phskdf hthu ck ckfckfg cdbht
bdphjh tdepht tkcur bdouhjk chpht edfufmubbhf ihawh jnbhsk tdrsdiut tkchb
prhbtk
prhbtks
s chf Dxah
Dxahust
ust Grkjjd
Grkjjd uftub pdeiuhfghf uchrh ahrus ck tdepht phch
sdbkthr 0 kfok / 84 oe ck hths jhfthk ck ruhfg, mkbh edeufgbkfbhf.
edeufgbkfbhf.
d. Dxa
Dxahus
hustt grk
grkjjd
jjd phch ruhfghf tnkjdt ckphshfg phch jhfgkt-jhfgkt cdbht phch
WO.
`. \dfggufhhf Tjtrhv
trhvkknjd
njdt Gdr
Gdredck
dckoh
ohjj Krrh
rrhckh
ckhtk
tkn
nf (TPGK) ck shjurhf
pdeiuh
pdeiuhfgh
fghf
f uchrh
uchrh chrk
chrk skstde
skstde vdftkj
vdftkjhsk
hsk uchrh
uchrh uftub
uftub edjdf
edjdfgbh
gbhpk
pk `kj
`kjtrh
trhsk
sk
AD\H.
AD\H. Cdfg
Cdfghf
hf ohrh,
ohrh, uchrh
uchrh ck shrkfg
shrkfg @kjtdr
@kjtdr AD\H
AD\H chf bhchf
bhchfg-b
g-bhc
hchfg
hfg
ckidrkbhf phphrhf TPGK sdidjue ckiuhfg bd juhr, sdihkbfyh

ckpdrtkeihfgbhf.
g. _hj
_hjurhf
rhf uc
uchrh Dxahust ahrus tdrpksha, tkchb injda edfyhtu cdfghf dxahust 
jhkf yhfg iubhf bdjhs F. _kstde pdeiuhfghf uchrh uftub edfgurhfgk rkskbn
bnfthekfhsk chrk uchrh ehsub bd hrdh jhkf.
a. \nsk
\nsksk
sk tktk
tktkb
b pdeiu
pdeiuhf
hfgh
ghf
f uchrh
uchrh dxahust phch pnsksk juhr gdcufg, sdtkchbfyh
tkg
tkgh
h edtdr
edtdr ck hths
hths hthp
hthp phch
phch tktkb
tktkb pd
pdeiu
eiuhfg
hfghf
hf ckhth
ckhths
s sdtkh
sdtkhp
p ihgkhf
ihgkhf chrk
chrk
ihfgufhf rueha shbkt (hthu ihfgufhf yhfg idrcdbhthf) yhfg hch ck chjhe
84 edtdr (anrkznfthj) hthu chrk tktkb pdeiuhfghf uchrh. Mhrhb ekfkehj 8<
edtdr chrk uchrh kfthbd
kfthbd,, hthu tdepht vdftkjhsk juhr, mdfcdjh hthu pkftu chf ck
juhr mhfgbhuhf rd-skrbujhsk vdftkjhsk uchrh phch ihfgufhf Yueha _hbkt.
k. Chjhe ididrhph sktuhsk cdikt dxah
dxahus
ustt eufg
eufgbkf
bkf pdrju
pdrju ckencdjb
ckencdjbhf
hf uftub
uftub
edfdftubhf jnbhsk pdeiuhfghf
pdeiuhfghf yhfg tdpht sdsuhk bnfcksk rueha shbkt.
 

;. \dfgg
\dfggufh
ufhhf
hf @kjtdr
@kjtdr phch ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk bdjh
bdjhs
s Fdght
Fdghtk`
k` ahrus
ahrus ededfu
ededfuak
ak brdtdr
brdtdrkh
kh
sdihghk idrkbut =
h. Tftu
Tftub
b edfo
edfodg
dgha
ha pdfy
pdfydi
dihr
hrhf
hf ed
edjh
jhju
jukk crnp
crnpjd
jdtt fubj
fubjdk
dk bdok
bdokjj (:
(:4κ
4κe)
e) yhfg
yhfg
edfghfcufg ekbrnnrghfksed ck uchrh chf yhfg chpht ckihwh njda hjkrhf
uchrh mhrhb jdika idshr chrk idshr tdtdshf (ekshjbhf phch pdfcdrkth, ohephb,

E. tuidroujnsks), hbhf edfydihibhf nrhfg sdbkthr hbhf edfgakrup crnpjdt


tdrsdiut, crnpjdt fubjdk chpht tdthp tdrsuspdfsk ck uchrh uftub mhfgbh whbtu
yhfg jheh, ckpdrjubhf `kjtdrkshsk uftub edfhfgbhp crnpjdt fubjdk bdokj (:4 κe)
ckiutuabhf `kjtdr AD\H.
i. Tftu
Tftub
b edfm
edfmhg
hgh
h vdft
vdftkj
kjhs
hskk kftd
kftdgr
grkt
kths
hs sk
skst
stde
de th
thth
th uchr
uchrh
h chf
chf ed
edeh
ehst
stkb
kbhf
hf
pdfgdfchjkhf tdbhfhf yhfg bnfskstdf, `kjtdr AD\H ahrus ckphshfg cdfghf
cddp-idc prd`kjtdr sdihghk pdfyhrkfg pdrtheh bdeuckhf cdfghf `kjtdr AD\H
sdihghk `kfhj `kjtdr .
o. \dfujhrh
\dfujhrhf
f edjhjuk
edjhjuk uchrh edjhjuk
edjhjuk hdrnsnj
hdrnsnj edfmhck
edfmhck pdrahtkh
pdrahtkhf
f bausus ckchjhe
ckchjhe
ididrhph
ididrhph pdrfhphs
pdrfhphshf
hf pdfyhbkt.
pdfyhbkt. Hdrnsnj
Hdrnsnj shfght
shfght idrihahy
idrihahyh
h bhrdfh
bhrdfh uburhf
uburhf

edrdbh (8 shephk 4κe) edeufgbkfbhf


edeufgbkfbhf chpht ckakrup ckthrkb ehsub bd chjhe
phru-p
phru-phru
hru.. Ahj
Ahj tdrsdi
tdrsdiut
ut ck
ckbhr
bhrdfh
dfhbhf
bhf bhrdf
bhrdfhh tdrmh
tdrmhckf
ckfyh
yh turiu
turiujd
jdf
f yhfg
yhfg
edfy
edfydi
dihi
hibh
bhf
f pdfy
pdfydi
dihr
hrhf
hf phrt
phrtkb
kbdj
dj idru
idrubu
burh
rhf
f idsh
idshrr chrk
chrk th
thfh
fha
a yhfg
yhfg
tdrbnfthekfhsk hthu chrk idfch-idfch sdpdrtk phbhkhf chf jhfthk.
c. \dfyhrkf
\dfyhrkfghf
ghf uchrh ahrus
ahrus ededfuak
ededfuak pdrsyhrh
pdrsyhrhthf
thf sdpdrtk
sdpdrtk pdrsyhrhthf
pdrsyhrhthf sdsuhk
sdsuhk
bdjhs F edfodgha uchrh dxahust edfgkf`dbsk phskdf chf sth` ck jkfgbufghf
Yueha
Yueha _hbkt.
_hbkt. Ckrdbned
Ckrdbnedfch
fchskbhf
skbhf edfgguf
edfggufhbhf
hbhf @kjtdr
@kjtdr AD\H phch skstde
skstde
pdeiuhfghf uchrh. Npsknfhj pdfggufhhf AD\H `kjtdr phch Dxahust ahfyh
uftub edfodgha ehsub bd Yuhfghf Ksnjhsk chf edfydihibhf Bnfthekfhsk
skjhfg.

d. \hch
\hch Yuhf
Yuhfg
g Ksnjh
Ksnjhsk
sk Bdjhs
Bdjhs Fdghtk
Fdghtk`` edrdb
edrdbned
nedfch
fchskb
skbhf
hf edfggu
edfggufh
fhbhf
bhf `kj
`kjtdr 
tdr 
cdfghf tkfgbht `kjtrhsk Edrv 83 phch HAT.
`. \dfggufhf `kjtdrkshsk uchrh  pnrthijd tkc
tkchb
hb ckrdb
ckrdbned
nedfc
fchsk
hskbh
bhf
f uf
uftub
tub
pdehbhkhf chjhe Mhfgbh phfmhfg.
g. Ydbne
Ydbnedf
dfchs
chskk \dfgg
\dfggufh
ufhhf
hf `kjtd
`kjtdr 

 \dfggufhhf @kjtdr Tchrh phch HAT ahrus sdsuhk rdbnedfchsk sdihghk
idrkbut =
 Skfgbh
Skfgbhtt bdi
bdidrs
drskah
kahf
f uc
uchrh
hrh sdbkth
sdbkthrr Hrdh
Hrdh Yueha
Yueha _hbkt
_hbkt.. \dfg
\dfggu
guf
fhh
hhf
f
\rd`kjtdr
\rd`kjtdr shfght ckhfmur
ckhfmurbhf
bhf uftub edfmhgh
edfmhgh @kf
@kfhj @kjtdr hghr idrbdrmh
hj @kjtdr
jdika ihkb sdihghk `kjtdr pdrtheh.
 

 Hjhre
Hjhre ntnehtks
ntnehtks phch ufkt HAT chpht
chpht ckphshf
ckphshfg
g uftub
uftub edfg
edfgkf
kfgh
ghtbh
tbhf
f
pd
pdrsn
rsnfkj
fkj pdedjk
pdedjkah
ahrhh
rhhf
f edfgdt
edfgdthau
haukk bdiutu
bdiutuahf
ahf uf
uftub
tub sthtus
sthtus `kj
`kjtdr 
tdr 
edfghjhek pdfurufhf buhjkths `kjtrhsk.
 Bdodphthf uchrh
uchrh phch HAT `kjtdr tkchb injda
injda edjdikak
edjdikak 4<< `pe R9,4 e
/ sU uftub `kjtdr chrk Edrv 84 chf ck ihwhafyh.

 Bdodphthf
Bdodphthf uchrh yhfg edjdwhtk
edjdwhtk @kjtdr AD\H cdfghf d`kskdfsk
d`kskdfsk tk
tkfg
fggk
gk
(Edrv 87 chf ck hths) ahrus ckrhfohfg cdfghf bdodphthf ehbskehj
?<< `pe R8,4κe/sU.
 \hch
\hch Tfkt
Tfkt HAT hthu HO ckrdbned
ckrdbnedfchs
fchskbhf
kbhf edfggufh
edfggufhbhf
bhf `kjtdr
`kjtdr uftub
uftub
edfmhgh
edfmhgh pdr`nreh
pdr`nreh ufkt = \rd-`kjtd
\rd-`kjtdrr D`kskdfs
D`kskdfskk tkfggk
tkfggk sdidjue
sdidjue `kjtdr
`kjtdr AD\H
cdfghf susufhf =
 \rd`kjtdr 74% - 14%
14% hrrdsthfod hthu 94% - 3<% cust spnt hthu Edr
Edrv
v
89 ckgufhbhf sdihghk `kjtdr pdrtheh. _didjue onkj chf `hf
 Edckue
Edckue @kjtd
@kjtdrr 1<%
1<% - ;4% typd ihg hthu ohtrkcgd hthu mugh Edrv 8?
sdsucha \rd`kjtdr ckphshfg sdidjue onkj pdfckfgkf

 AD\H edfggufhbhf ;;% CN\ ckspnshijd odjj / Edrv 83 sdtdjha onkj 


chf `hf HAT.
 \dfggufhhf @kjtdr phch Yuhfg Ksnjhsk ckgufhbhf hphikjh uchrh
ckskrbujhsk sdihkbfyh uchrh ahrus edjdwhtk `kjtdr AD\H.
8<. \dfggufh
\dfggufhhf
hf TPGK (Tjtrh
(Tjtrh Pknjdt Gdrekokchj Krrhckhtknf)
Krrhckhtknf) phch ruhfg ksnjhsk
h. \df
\dfgguf
gufhhf TPGK
TPGK (Tjtrhvknjdt
(Tjtrhvknjdt gdrekokchj krrhckhtknf)
krrhckhtknf) sdidjue @kjtdr AD\H.
TPGK
TPGK sdihgh
sdihghkk edtncd
edtncd edfgu
edfgurhk
rhk uchrh
uchrh bhrdf
bhrdfh
h ch
chpht
pht edeiuf
edeiufua
ua hthu
hthu
edfnfhbtk`bhf ekbrnnrghfksed cdfghf tumuhf edfgakjhfgbhf ihbtdrk hthu
edfgurhk hghr tkchb ehepu jhgk edeidftub bnjnfk. \drju ckpdrtkeihfgbhf,
TPGK iubhf pdfgghftk @kjtdr AD\H sdidjue uchrh ckiuhfg bdjuhr ruhfghf.

i. \drtke
\drtkeih
ihfgb
fgbhf
hf pdrjd
pdrjdfgb
fgbhph
hphf
f TPGK
TPGK ckphs
ckphshf
hfg
g ph
phch
ch hthu
hthu cd
cdbht
bht jhfgk
jhfgkt-jh
t-jhfg
fgkt
kt
uftub edfykfhrk uchrh yhfg hbhf cksupjhk bd ruhfghf. \drahtkbhf TPGK ktu,
chpht ckgufhbhf uftub edfheiha `kjtdr AD\H, tdthpk tkchb chpht ckgufhbhf
sdihghk pdfgghftk `kjtdr AD\H.
88. Hftdrnne
88. Hftdrnne \hch Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs F
h. Tchrh _up
_uppj
pjy
y bnrk
bnrkcnr
cnr edfghjkr
edfghjkr bd hftdr
hftdrnne
nne chf ruhfg ksnjhsk chf ckiuhfg
jhfgsufg bd uchrh idihs. Ahj kfk ckohphk edjhjuk skstde thth uchrh cdfghf
skstde dxahust tdrpksha yhfg ckbnfckskbhf uftub sdtkhp Yuhfg Ksnjhsk uftub
edeiuhfg uchrh hghr tkchb tdrmhck bnfthekfhsk skjhfg. _hjurhf pdeiuhfghf
uchrh ahrus kfcdpdfcdf chrk ihfgufhf ueue skstde pdeiuhfghf uchrh
uftub edfgurhfgk
edfgurhfgk rkskbn bnfthekfhsk
bnfthekfhsk chrk uchrh yhfg ckskrbujhsk
ckskrbujhsk bdeihjk
 

ehsub
ehsub bd ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk.. @uf
@ufgsk
gsk  Hftdrnne ht
hth
hu hkrj
hkrjno
nob
b ahrus cksdsuhkbhf
cksdsuhkbhf
cdfghf `ufgskfyh.
i. Sdephtbh
tbhf Ahfcihskf phch ruhfghf hftdrnne chf ruhfghf phskdf.
o. Hftdrnne
Hftdrnne edekj
edekjkbk
kbk tkgh
tkgh `ufgsk
`ufgsk phc
phch
h Yuhfghf
Yuhfghf KKsnjh
snjhsk
sk Bdjhs
Bdjhs F =
 \dfgahjhfg tdrahchp akjhfgfyh tdbhfhf uchrh chf ehsub hthu bdjuhr 

chrk uchrh yhfg tdrbnfthekfhsk chrk hthu bdjuhr ruhfg ksnjhsk bdtkbh pkftu
bd Hftdrnne
bd Hftdrnne ckiubh2
 Yuhfghf yhfg tdrbdfchjk ckehfh pdtughs rueha shbkt chpht edfgufhbhf
phbhkhf pdjkfcufg chpht thfph tdrbdfh bnfthekfhsk sdidjue ehsub chf
bdjuhr chrk ruhfg ksnjhsk2 chf,
 Jkfgbufghf yhfg tdrbdfchjk ckehfh pdrhjhthf chf pdrjdfgbhphf chpht
cktrhfs`dr chrk ruhfg ksnjhsk thfph edfgbnfthekfhsk chdrha sdbkthrfyh.

3.9.8.3. _kstde Shth Tchrh


Tchrh \hch
\hch Bdjhs \nsktk` 
Tftub edfokpthbhf ruhfghf ksnjhsk tdbhfhf \nsktk` ahrus edfgkbutk phrhedtdr

sdihghk idrkbut =
 _uau chf Bdjdeihihf,
  Hjkrhf Tchrh,
Tchrh,
 Sdbhfhf uchrh,
 Pdftkjhsk Tchrh,
 Buhjkths Tchrh sdbkthr ,
 Mhjur \dfydihrhf Kf`dbsk,
 Bnfthekfhsk phrtkbdj chf ekbrnih.
 

Gheihr. 3.;.
Kfsthjhsk Shth Tchrh Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs \nsktk` 

Ydbnedfchskk uftub _kstde Shth Tchrh \hch Bdjhs \ (Sdbhfhf \nsktk`) =


Ydbnedfchs
8. _uau chf Bdjd
Bdjdeihi
eihihf
hf \hch
\hch ruhfg
ruhfg ksnjh
ksnjhsk
sk Bdj
Bdjhs
hs \
h. Sdepdrhturd phch Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs \ ckbnfckskbhf sdbkthr 93 - 90¼O
i. Bdjdeihi
Bdjdeihihf
hf uftub phch
phch ruhfghf
ruhfghf ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk Bdjhs \nsktk`
\nsktk` ahrus
ahrus edfohphk
edfohphk
bdjdeihihf edfohphk ?< ‟ 0<% YA. Hphikjh bdjdeihihf tkchb edfohphk
ckr
ckrdb
dbned
nedfc
fchsk
hskbhf
bhf edfggu
edfggufhb
fhbhf
hf uf
ufkt
kt cda
cdauek
uekck`
ck`kd
kdrr cd
cdsko
skooh
ohft
ft ihsd
ihsd uftub
edfurufbhf bdjdeihihf yhfg tkfggk.
9. Hjkrhf uchrh
uchrh Yuhfg
Yuhfg Bdjhs
Bdjhs \nsktk`
\nsktk` ckrdbnedfchskbh
ckrdbnedfchskbhf
f edfgkbutk
edfgkbutk pnjh
pnjh hjkrhf
hjkrhf sdihghk
sdihghk
idrkbut=

h. Ckrdbned
Ckrdbnedfchs
fchskbhf
kbhf pnjh
pnjh hjkrhf
hjkrhf uchrh
uchrh chrk
chrk hftdrnne edfumu bnrkcnr.
i. Hjkrhf
Hjkrhf uchrh
uchrh c
chrk
hrk ruhfg
ruhfg phskd
phskdff ksn
ksnjhsk
jhsk edfumu
edfumu bd hftdrnne
hftdrnne..
o. Hjkrhf
Hjkrhf uchrh
uchrh chrk
chrk ruhfg
ruhfg phskdf
phskdf ksnjhsk
ksnjhsk edfum
edfumu
u bd ruhfg
ruhfg tnkjdt.
tnkjdt.
?. Sdbhfhf hfthrh Yuhfg Bdjhs \nsktk` phch
phch Yuhfg
Yuhfg ksnjhsk
ksnjhsk cdfghf
cdfghf ruhfg jhkf tkchb
tkchb
jdika tkchb burhfg chrk 84 phsohj (\h).
Yuhfg
YNNE S[\D Snkjdt Hftdrnne Bnrkcnr  
\hskdf

Yuhfg Bdjhs \nsktk`  +?< \h - 84 \h +84 \h < \h


3. Pdftkjhs
Pdftkjhskk Tchrh
Tchrh \hch
\hch Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk Bdjhs
Bdjhs \nsktk
\nsktk` 

h. _k
_kst
stde
de vd
vdf
ftk
tkjh
jhsk
sk Yuhf
Yuhfg
g ks
ksnj
njhs
hskk ahru
ahrus
s ckrh
ckrhfo
fohf
hfg
g uftu
uftub
b edfo
edfohp
hphk
hk chf
chf

edepdrthahfbhf tdbhfhf \nsktk` (chjhe ihths-ihths pdfdrkehhf cksdphbhtk)


fkjhk-fkjhk yhfg ckkfgkfbhf chrk phrhedtdr cdshkf Bdjhs \.
 

i. Pdftkjhs
Pdftkjhskk Tchrh \hch
\hch Bdjhs \ ruhfg
ruhfg chpht cksupj
cksupjhk
hk cdfghf
cdfghf uchrh
uchrh sdghr 8<<%
8<<%
hthu chpht uchrh ckrdskrbujhsk ikhshfyh 0</3< ohepurhf chrk uchrh juhr /
uchrh
uchrh ckrdskrbu
ckrdskrbujhsk
jhsk.. _dihghk
_dihghk phfcuhf
phfcuhf tdbhfhf
tdbhfhf uchrh
uchrh ahrus
ahrus ckpdrthah
ckpdrthahfbhf
fbhf
phch tdbhfhf pnsktk` cdfghf bheh
bhehrr sdidjha
sdidjha cdfghf
cdfghf edfsupjh
edfsupjhkk uchrh
uchrh 8<
shephk 84% jdika.

o. Tchrh
Tchrh yhfg cksupjh
cksupjhkk bd ruhfg ksnjhs
ksnjhskk phch bdj
bdjhs
hs \ ekfkehj
ekfkehj ahrus
ahrus ck`kjtdrk
ck`kjtdrkshsk
shsk
cdfg
cdfghf
hf ed
edfg
fggu
gufh
fhbhbhf
f \rd`k
rd`kjjtdr
tdr ED
EDY YP 7 cdfghfghf d``
``ds
dskd
kdf
f 74 - 14%
hrrdsthfod,, 94 - 3<%
hrrdsthfod 3<% cust
cust spnt
spnt _dihghk `kjtdrhsk pdrtheh chf @kjtdr bdcuh
edfggufhbhf ;4% CN\ ckspnshijd odjj cdfghf phch @kfhj @kjtdr @kjtdr AD\H
(;;,;7% L <.?κe CN\)
c. Tchrh Dxahust phch ruhfg ksnjhsk bdjhs \ tkchb pdrju ck`kjtdr sdidjue ckiuhfg
bdjuhr ruhfghf.
d. \dehshfg
\dehshfghf
hf @kjtdr
@kjtdr AD\H `kjtdr
`kjtdr chpht ckkfsth
ckkfsthjj phch ufkt
ufkt pdfhfghfhf
pdfhfghfhf uchrh
uchrh
/HAT.
/HAT. \dehs
\dehshf
hfghf
ghf @kfhj
@kfhj @kjtdr
@kjtdr cd
cdfgh
fghf
f @kjtdr
@kjtdr Adph
Adph ph
phch
ch jhfg
jhfgkt-j
kt-jhf
hfgkt
gkt
edfyhtu cdfghf ck``usdr grkjjd ckpdrinjdabhf.

`. Ydskrbujhsk uchrh dxahust tkc


tkchb cksh
shrh
rhfb
fbhf
hf phch ruh ruhfg Bdjhs \.
\deiuh
\de iuhfgh
fghf
f uch
uchrh
rh ahrus
ahrus ckhrha
ckhrhabhf
bhf bd juhr,
juhr, mhua
mhua ch
chrk
rk uchrh
uchrh kfth
kfthbd
bd chf
chdrha-chdrha idrpdfcucub.
g. \drtubhrh
\drtubhrhf
f phch Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk ckrdbned
ckrdbnedfch
fchskbh
skbhf
f edekjkbk
edekjkbk pdrtubhrhf
pdrtubhrhf uchrh
uchrh
89 bhjk pdr mhe, hthu 834 jktdr pdr cdtkb pdr Tchrh _uppjy .
a. \deh
\dehsh
shfg
fghf
hf TPG
TPGKK phch
phch suppjy uchrh phch bdjhs \ ckpdrinjdabhf sdihghk
pdrhjhthf theihahf uftub edeidrskabhf uchrh.
k. Tchrh Ydturf ckphshfg cdbht pkftu Hftdrnne
pkftu Hftdrnne ckchjhe ruhfghf phskdf.
 m. \hch  Hftdrnne tkch
tkchb
b ckph
ckphsh
shfg
fg uftu
uftub
b uchr
uchrh
h suppjy chf uchrh rdturf
rdturf,,
ckrdbnedfchskbhf
ckrdbnedfchskbhf tkchb ckskrbujhsk.
ckskrbujhsk.

b. Tchrh _uppjy uftub Yuhfghf \hskdf chf Tchrh Dxahust phch Snkjdt ahrus
edfodg
edfodgha
ha tdrmh
tdrmhck
ck bnfthe
bnfthekfh
kfhsk
sk skjhfg
skjhfg,, sdeuh
sdeuh ktu ckahr
ckahrus
us ckcdsh
ckcdshkf
kf uf
uftub
tub
edfchphtbhf uchrh cdfghf buhjkths yhfg idrska chf tkchb edrugkbhf ihgk
sth` pdrhwht chf jkfgbufghf
jkfgbufghf rueha shbkt.
j. Tchrh _uppjy chf Tchrh Dxahust phch ruhfg ksnjhsk ckrdbnedfchskbhf
ckrdbnedfchskbhf ahrus
ckbnftrnj cdfghf skstde bnftrnj ntnehsk uftub edfodgha bnfthekfhsk skjhfg.
e. \drhf
\drhfgbh
gbhtt Hbsdsn
Hbsdsnrkd
rkds
s skstde
skstde vdftkj
vdftkjhsk
hsk uchrh
uchrh ph
phch
ch Bdjhs
Bdjhs \ sdpdrt
sdpdrtkk Tchrh
Tchrh
_uppjy chf Tchrh Ydturf sdrth hjkrhf uchrh juhr ckubur cdfghf skstde bnftrnj
yhfg
yhfg ch
chpht
pht edf
edfght
ghtur
ur muejha
muejha vnjued
vnjued uchrh
uchrh phch
phch ehskf
ehskfg-e
g-ehsk
hskfg
fg suppjy ,
rdturf chf nutjdt uchrh.
 

f. Tchrh _uppjy ahrus edjhjuk ck``usdr yhfg ckphshfg sdsuhk cdfghf thth jdthb
yhfg idfhr. Ckhfmurbhf hjkrhf uchrh edfghrha bd tdepht tkcur phskdf edfumu
bd grkjjd rdturf chf edfumu bdchjhe tnkjdt (Dxahust
( Dxahust Grkjjd)
Grkjjd) jhju ckiuhfg bdjuhr.
n. _kstde
_kstde Pdftkjh
Pdftkjhsk
sk uc
uchrh
hrh phch Bdjhs
Bdjhs \ chpht
chpht edfgg
edfggufh
ufhbhf
bhf skstde
skstde vdftkj
vdftkjhsk
hsk
sdftrhj uftub ididrhph ruhfghf bdjhs \ cdfghf syhrht `jktrhsk yhfg sdsuhk.

p. \hstkbhf dxahust idrmhjhf sdsuhk cdfghf skstde hghr edfmhck tdbhfhf tdthp
phjkfg \nsktk` ckhfthrh ruhfghf jhkffyh.
q. _dtkhp Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs \ ahrus edekjkbk Dfsuktd yhf
yhfg
g jdt
jdthbf
hbfyh
yh
cksdsuhk
cksdsuhkbhf
bhf cdfghf thth jdthb
jdthb chf dstdtkbh
dstdtkbh hrsktdbtu
hrsktdbtur.
r. Chf sdtkhp Dfsuktd
edekjkbk
edekjkbk pdeiuhfgh
pdeiuhfghf
f uchrh
uchrh / dxahust . @ufg
@ufgsk
sk dxa
dxahus
hustt phch Yuhfg ehfck
iubhf
iubhf ahfyh
ahfyh sdihghk
sdihghk skrbujhs
skrbujhskk uchrh
uchrh tdthpk
tdthpk sdihghk
sdihghk pdfghtur
pdfghtur uchrh
uchrh hghr 
ruhfghf ksnjhsk tdthp chjhe bnfcksk tdbhfhf \nsktk`.
r. \dehshfg
\dehshfghf
hf pkftu
pkftu phch ruhfg
ruhfg ksnjh
ksnjhsk
sk phstkbhf
phstkbhf tkchb
tkchb edekjkbk
edekjkbk bdinon
bdinonrhf
rhf hghr 
hghr 
ckchjhe pdfgbnfckskhf
pdfgbnfckskhf uftub edfghtur tdbhfhf edfmhck \nsktk`.
s. Ckrdbnedfchskbhf Tchrh _uppjy ekf
ekfkeh
kehjj chpht
chpht ededfu
ededfuak
ak bdiutu
bdiutuahf
ahf

nbskgdf phch phskdf (h ekfkehj


ekfkehj 7,4 j / s / nrhfg R84 O@E pdr nrhfgU.
t. Buhjkths
Buhjkths uchrh
uchrh sdbkth
sdbkthrr phch hrdh
hrdh ruhfg
ruhfg ksnjh
ksnjhsk
sk Bdjhs
Bdjhs \nsktk`
\nsktk` ckrdbn
ckrdbnedfc
edfchskb
hskbhf
hf
edekjkbk tkfgbht bdidrskahf edekjkbk phrtkbdj ehbskehj κ4 ekornf.
u. \drhjhth
\drhjhthf
f Enfktnr
Enfktnr ihawh ruhfghf
ruhfghf chjhe
chjhe bnfcksk
bnfcksk tdbhfhf
tdbhfhf \nsktk`
\nsktk` tdrjkaht
tdrjkaht chrk
juhr ruhfghf hthu idrhch ckcdphf hrdh ruhfg ksnjhsk.
v. Ck
Ckrd
rdbn
bned
edfc
fchs
hskb
kbhf
hf ed
edeh
ehsh
shfg
fg hjhr
hjhre
e uftu
uftub
b eden
edenfk
fktn
tnrr Tchr
Tchrh
h _u
_upp
ppjy
jy chf
Tchrh
Tchrh Dxa
Dxahu
hust
st hphikjh tdrmhck bdrushbhf chf tkchb idrmhjhf sdsuhk sthfchr 
yhfg ckkfgkfbhf.
w. \hstkbhf
\hstkbhf ruhfghf
ruhfghf ksnjhsk
ksnjhsk tkchb edekjkbk
edekjkbk bdinonrhf
bdinonrhf.. _dtkhp
_dtkhp bdinonrhf
bdinonrhf ahrus
cktutup rhpht uftub edfmhgh bnfthekfhsk.
bnfthekfhsk.

x. _kstde
_kstde pd
pdehf
ehfthu
thuhf
hf vdftkj
vdftkjhsk
hsk uchrh ahrus
ahrus cksdc
cksdckhb
khbhf
hf uftub
uftub skfyhj
skfyhj hphikj
hphikjh
h
tdrmhck bdrushbhf chrk skstde _uppjy uchrh/
uchrh/dxahust 
dxahust . \drtkeihfgbhf pdrhjhthf
kfstruedfthsk pdehfthu ck jnbhsk yhfg chpht eucha ckjkaht chrk juhr ruhfghf
cdfghf hjhre iufyk chjhe hphikjh tdrmhck bdrushbhf.
y. Jn
Jnbh
bhsk
sk pdf
pdfgh
ghei
eikj
kjhf
hf Tch
Tchrh
rh _uppjy / Tchrh Kfthbd ahrus idrhch mhrhb oubup
 mhua chrk sueidr bnfthekfhsk
bnfthekfhsk uftub edfgakfchrk
edfgakfchrk ehsubfyh bnfthekfhf
bnfthekfhf
edrugkbhf. \drsyhrhthf mhrhb ekfkeue hchjha 94 `t R7,0 ‟ ;,8 κeU, Mhrhb kfk
ahrus
ahrus ckhfggh
ckhfgghp
p ahfyh
ahfyh sdihghk
sdihghk phfc
phfcuhf,
uhf, sdihkbfy
sdihkbfyh
h cksdsuhk
cksdsuhkbhf
bhf cdfghf
cdfghf
bnfc
bnfcks
kskk kfst
kfsthj
hjhs
hskk tktk
tktkb
b kfpu
kfputt uchr
uchrh
h chf
chf nutp
nutput
ut uchr
uchrh
h ckcd
ckcdsh
shkf
kf cdfg
cdfghf
hf
pdekshahf mhrhb yhfg jdika mhua eufgbkf hghr edfchpht uchrh sdghr yhfg
hehf ihgk phskdf, tdrghftufg phch sk`ht chrk bnfthekfhf, hrha hfgkf, chf
 

jnbhsk tdrsdiut rdjhtk` idridch chrk kfthbd chf bnfthekfhf phch chdrha hrdh
rueha shbkt.
z. \drhj
\drhjhth
hthf
f vdftkjh
vdftkjhsk
sk uchrh
uchrh ohchfg
ohchfghf
hf (ekshjf
(ekshjfyh
yh ufkt
ufkt  pnrthijd suppjy chf ufkt
 pnrthijd dxahust `hf hthu `kjtdr) uftub
uftub pdrskhph
pdrskhphf
f bdhchhf
bdhchhf chrurht
chrurht tdrmhck
tdrmhck
bdrushbhf.

4. Tfkt
Tfkt \dfg
\dfgbnf
bnfcks
ckskh
khf
f Tchrh
Tchrh / Hkr Ahfcjkfg
Ahfcjkfg Tfkt phch Yuhfghf Ksnjhsk Bdjhs \nsktk`.
h. _kstde
_kstde pdfgbnfcks
pdfgbnfckskhf
khf uch
uchrh
rh phch ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk bdjhs \ chpht
chpht edfggufhbh
edfggufhbhf f
skstde sdftrhj uftub ididrhph ruhfg ksnjhsk bdjhs \ cdfghf pdfsyhrhthf ufkt
`kjtdr ededfuak phrhedtdr uftub bdjhs F.
i. Tfkt
Tfkt pdfg
pdfgbn
bnfc
fcks
kskh
khf
f uchrh
uchrh hthu
hthu  Hkr Ahfcjkfg
Ahfcjkfg Tfkt (HAT) phch ruhfg ksnjhsk
Bdjhs
Bdjhs \nsktk`
\nsktk` ckrdbned
ckrdbnedfch
fchsk
sk ckkfsthj
ckkfsthj cdfghf
cdfghf ufkt pdfckfgk
pdfckfgkf
f yhfg eucha
eucha
ckchjhe pdrhwhthf chf pdedjkahrhf sdrth tkchb edekjkbk tkfgbht bdikskfghf
yhfg edfghbkihtbhf edfgghfggu jkfgbufghf sdbkthr.
o. Kf
Kfs
sthjhsk cuotkfg ahrus buht chf tkchb edekjkbk bdinonrhf.
c. \dfggu
\dfggufh
fhhf
hf @hf phch HAT / \df
\dfck
ckfgk
fgkf
f Tchrh
Tchrh ckrdbne
ckrdbnedfc
dfchsk
hskbhf
bhf chpht
chpht

ck
ckht
htur
ur bd
bdod
odph
phth
thf
f uchr
uchrhf
hfyh
yh hghr
hghr Tchr
Tchrh
h _uppjy yhfg
yhfg ehsu
ehsub b euch
eucha
a
cksdkeihfgbhf/ckihjhfokfg
cksdkeihfgbhf/ck ihjhfokfg sdsuhk cdfghf bdiutuahf ruhfg ksnjhsk.
d. Bdod
Bdodph
phth
thf
f puth
puthrh
rhf
f bkph
bkphs
s phch
phch _k
_kst
stde
de HO ahru
ahrus
s cken
ckencu
cujh
jhsk
sk cdfg
cdfghf
hf
edfggufhbhf vhrkhijd spddc crkvdrs (P@Cs).
`. Jnbh
Jnbhsk
sk pdrh
pdrhjh
jhth
thf
f skst
skstde
de thth
thth uchr
uchrh
h ahru
ahrus
s ckjd
ckjdth
thbh
bhf
f phch
phch pnsk
pnsksk
sk yh
yhfg
fg
edeuchabhf ckchjhe pdrhwhthf chf pdedjkahrhhf, sdrth edfgkbutk sthfchr 
yhfg idrjhbu uftub kfsthjhsk HO idrkbut Dxahust @hf sdrth hjht enfktnrkfg chf
hjht ‟ hjht bnftrnj skstde thth uchrh.
g. \dfggufh
\dfggufhhf
hf @kjtdr
@kjtdr \hch HAT/Tfk
HAT/Tfktt HO, sdeuh `kjtdr
`kjtdr ahrus ckjdfg
ckjdfgbhpk
bhpk cdfghf
cdfghf
pdrhjhthf enfktnr ck`drdfskhj tdbhfhf uchrh uftub edfufmubbhf ehfnedtdr,

ckphshfg ck HAT, sdihghk hjht enfktnrkfg @kjtdr hphikjh hbhf ckghftk.


0. Mhjur
Mhjur ck
ckstr
strki
kiusk
usk uc
uchrh
hrh ( Cuotkfg ) phch Yuhfghf Ksnjhsk Bdjhs \nsktk`.
h. \de
\dehs
hshf
hfg
ghf Cuotkfg ahrus eucha ckphshfg chf ckjdphs uftub edeuchabhf
ckchjhe pdeidrskahf chf pdedjkahrhhf.
i. \hch kfsthjhsk cuot
cuotkfg ahru
kfg ahrus
s ckph
ckphsh
shfg
fg hutn
hutneh
ehtk
tko
o vnju
vnjued
ed chepdr uftub
chepdr
bdsdkeihfghf/ih
bdsdkeihfghf/ ihjh
jhfo
fokf
kfg
g uchr
uchrh
h chph
chphtt ck sk
skst
stde
de bnft
bnftrn
rnjj nt
nthe
heht
htks
ks uftu
uftub
b
edfmhgh tdbhfhf uchrh phch ruhfghf tdrmhgh.
o. Cdshkf cuotkfg ahrus ckrhfohfg uftub edfgurhfgk
edfgurhfgk bdeufgbkfhf
bdeufgbkfhf bnfthekfhsk
bnfthekfhsk
skjhfg tdrmhck mkbh tdrmhck bdrushbhf `hf uchrh dxahust .
c. Cuotkfg _uppjy chf Cuotkfg Ydturf sdrth Dxahust ahrus eucha ckphshfg chf
ckrhwht.
 

d. Ehtdrkhj cuot
cuotkfg
kfg suppjy
suppjy chf dxa
dxahus
hustt ckrdbnedfchskbhf edfggufhbhf ihmh
jhpk
hpksh
shf
f sd
sdf
fg (IMJ
(IMJ_)
_) hthu
thu sthk
sthkfjds
fjdss
s stddj . Bdtd
Bdtdih
ihjh
jhf
f ehtd
ehtdrk
rkhj
hj cuotkfg 
cksdsuhkbhf cdfghf uburhf cuotkfg .
`. Cuotkfg _uppjy tkchb ckrdbnedfchskb
ckrdbnedfchskbhf
hf cdfghf edfggufhbhf Ksnjhsk
Gjhsswnnj .

g. Kfsthjhsk Cuotkfg sdi


sdihkb
hkbfyh
fyh edfgg
edfggufh
ufhbhf
bhf pd
pdfhe
fhephf
phfg
g iu
iujht
jht cdfgh
cdfghf
f
bnfstrubsk yhfg eucha ckphshfg chf ckjdphs.
a. Cuotkf
otkfg
g Dxa
xah
hust phc
phch
h sdihgh
sdihghkk pdeiuh
pdeiuhfg
fghf
hf uchrh
uchrh phstkb
phstkbhf
hf edekjk
edekjkbk
bk
bdodphth
bdodphthf
f vdrtk
vdrtkbhj
bhj 8<e/
8<e/s
s chf cdikt
cdikt vdrtkbhj
vdrtkbhj cdfghf
cdfghf bdodphth
bdodphthf
f ekfkehj
ekfkehj 4
edtdr pdr cdtkb2
7. _uppjy Ck`ussdr chf Ydturf Grkjjd phch ruhfghf ksnjhsk Bdjhs \nsktk` 
h. _uppjy grkjjd phch ruhfg phskdf ahrus cktdephtbhf jhfgsufg ck hths tdepht
tkcur phskdf ck jhfgkt-jhfgkt.
i. Ydturf grkjjd ruhfghf bdjhs \ ckpnskskbhf cdbht hftdrnne ckphshfg phch
jhfgkt-jhfgkt
jhfgkt-jhfgkt ruhfghf.

o. _upp
_uppjy
jy ck``
ck``us
usdr
dr phch ruhfg bdjhs \ cksdsuhkbhf cdfghf `ufgsk jhekfhr `jnw 
chf ckrdbnedfchskbhf tkpd jnuvdr .
1. Dxahust phch Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs \nsktk` 
h. \de
\dehs
hshf
hfg
ghf dxahust `hf ahrus eucha ckphshfg chf ckrhwht.
i. Dx
Dxah
ahus
ustt @hf
@hf ckrd
ckrdbned
bnedfchs
fchskbhf
kbhf edfggufh
edfggufhbhf
bhf Cu
Cupj
pjdx
dx @hf
@hf cdfghf tkfgbht
bdikskfghf yhfg rdfcha.
o. \dfggufhhf @hf phch Dxahust ckrd
ckrdbn
bned
edfc
fchs
hskb
kbhf
hf puth
puthrh
rhf
f `hf chpht
ckbnftrnj ntnehtks uftub edfmhgh tdbhfhf hfthrh ruhfghf.
c. Dxahust Grkjjd cktdephtbhf ck cdbht tdepht tkcur phskdf hthu ck ckfckfg cdbht
bdphjh tdepht tkcur bdouhjk chpht edfufmubbhf ihawh jnbhsk tdrsdiut tkchb
prhbtks.
d. _uppjy grkjjd phch ruhfghf tnkjdt ckphshfg phch jhfgkt-jhfgkt cdbht phch WO.
`. Edfgkfsthj uf
ufkt Tjtrhvknjd
Tjtrhvknjdtt Gdredckohj Krrhckhtknf (TPGK) chf @kjtdr AD\H ck
shjurhf pdeiuhfghf
pdeiuhfghf uchrh chrk skstde vdftkjhsk uchrh tkchb ckshrhfbhf uftub
bdjhs \.
g. _hj
_hjurhf
rhf uc
uchrh Dxahust ahrus tdrpksha cdfghf shjurhf uchrh Dxahust ( tkchb
tkchb
inj
njd
da edfy
dfyhtu
htu cdfgh
fghf dxahust) jhkf
hkf yh
yhf
fg iub
ubhf
hf bd
bdjjhs F. _k
_kst
std
de
pdeiuhfghf uchrh uftub edfgurhfgk rkskbn bnfthekfhsk chrk uchrh ehsub
bd hrdh jhkf.
a. \nsk
\nsksk
sk tktk
tktkb
b pdeiu
pdeiuhf
hfgh
ghf
f uchrh
uchrh dxahust phch pnsksk juhr gdcufg, sdtkchbfyh
tkg
tkgh
h edtdr
edtdr ck hths
hths hthp
hthp phch
phch tktkb
tktkb pd
pdeiu
eiuhfg
hfghf
hf ckhth
ckhths
s sdtkh
sdtkhp
p ihgkhf
ihgkhf chrk
chrk
ihfgufhf rueha shbkt (hthu ihfgufhf yhfg idrcdbhthf) yhfg hch ck chjhe
 

84 edtdr (anrkznfthj) hthu chrk tktkb pdeiuhfghf uchrh2 Mhrhb ekfkehj 8<
edtdr chrk uchrh kfthbd
kfthbd,, hthu tdepht vdftkjhsk juhr, mdfcdjh hthu pkftu chf ck
juhr mhfgbhuhf rdskrbujhsk vdftkjhsk uchrh phch ihfgufhf Yueha _hbkt.
k. Chjhe ididrhph sktuhsk cdikt dxah
dxahus
ustt eufg
eufgbkf
bkf pdrju
pdrju ckencdjb
ckencdjbhf
hf uftub
uftub
edfdftubhf jnbhsk pdeiuhfghf
pdeiuhfghf yhfg tdpht sdsuhk bnfcksk rueha shbkt.

;. \dfgg
\dfggufh
ufhhf
hf @kjtdr
@kjtdr phch ruhfg
ruhfg ks
ksnjh
njhsk
sk Bdjhs
Bdjhs \nsktk`
\nsktk` ahrus
ahrus ededf
ededfuak
uak brdtdrk
brdtdrkh
h
sdihghk idrkbut =
h. Tftu
Tftub
b edfm
edfmhg
hgh
h vdft
vdftkj
kjhs
hskk kftd
kftdgr
grkt
kths
hs sk
skst
stde
de th
thth
th uchr
uchrh
h chf
chf edeh
edehst
stkb
kbhf
hf
pdfgdfchjkhf tdbhfhf yhfg bnfskstdf, `kjtdr AD\H ahrus ckphshfg cdfghf
cd
cddp
dp-i
-idc
dc prd`
prd`kj
kjtd
tdrr sdi
sdihg
hghk
hk pd
pdfyh
fyhrkf
rkfg
g pdrthe
pdrtheh
h bdeuck
bdeuckhf
hf cdfghf
cdfghf `kj
`kjtdr 
tdr 
Edckue uftub pdfyhrkfghf bdcuh chf @kjtdr AD\H sdihghk `kfhj `kjtdr.
i. \dfggufhhf `kjtdrkshsk uchrh  pnrthijd tkc
tkchb
hb ckr
ckrdbn
dbned
edfch
fchskb
skbhf
hf uf
uftub
tub
pdehbhkhf chjhe mhfgbh phfmhfg
o. Ydbnedfc
Ydbnedfchsk
hsk \dfg
\dfggufh
gufhhf
hf `kjtdr
`kjtdr p
phch
hch bdjhs
bdjhs \
 \dfggufhhf @kjtdr Tchrh phch HAT ahrus sdsuhk rdbnedfchsk sdihghk

idrkbut =
 Skfg
Skfgbhbhtt bdid
bdidrs
rska
kahf
hf uchr
uchrh
h sdbk
sdbkth
thrr Hr
Hrdh
dh Yueh
Yueha
a _hbk
_hbkt.
t. \dfgguf
ggufhh
hhf
f
\rd`kjtdr shfght ckhfmurbhf uftub edfmhgh @kfhj @kjtdr hbhf idrbdrmh
jdika ihkb sdihghk `kjtdr pdrtheh.
 Hjhre
Hjhre ntneh
ntnehtks
tks chpht
chpht ckphsh
ckphshfg
fg uftub
uftub edfgk
edfgkfgh
fghtbh
tbhf
f pd
pdrs
rsnf
nfkj
kj/t
/tdb
dbfk
fksk
sk
pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf edfgdthau
edfgdthaukk bdiutuah
bdiutuahf
f uftub
uftub sthtus
sthtus `kjtdr
`kjtdr edfghjh
edfghjhek
ek
pdfurufhf buhjkths `kjtrhsk.
 Bdodphthf
Bdodphthf uchrh
uchrh phch
phch HAT
HAT `kjtdr
`kjtdr tkchb
tkchb injda
injda edjdik
edjdikak
ak 4<< `pe
`pe R9,4κe
/ sU uftub `kjtdr chrk Edrv 84 chf ck ihwhafyh.
 Bdodph
Bdodphthf
thf uchrh
uchrh yhfg
yhfg edjdw
edjdwhtk
htk @kjtdr
@kjtdr AD\H
AD\H cd
cdfgh
fghf
f d`ksk
d`kskdfs
dfskk tk
tkfg
fggk
gk
(Edrv 87 chf ck hths) ahrus ckrhfohfg cdfghf bdodphthf ehbskehj
?<< `pe R8,4κe/sU.
 \hch
\hch Tfkt
Tfkt HAT hthu HO ckrdbned
ckrdbnedfchs
fchskbhf
kbhf edfggufh
edfggufhbhf
bhf `kjtdr
`kjtdr uftub
uftub
edfmhgh
edfmhgh pdr`nreh
pdr`nreh ufkt = \rd-`kjtd
\rd-`kjtdrr D`kskdfs
D`kskdfskk tkfggk
tkfggk sdidjue
sdidjue `kjtdr
`kjtdr AD\H
cdfghf susufhf =
 \rd`
\rd`kj
kjtd
tdrr 74%
74% - 14%
14% hrrdsthfod hthu 94% - 3<% cust spnt hthu Edrv
89 ckgufhbhf sdihghk `kjtdr pdrtheh. _didjue onkj chf `hf
`hf..
 Edck
Edckue
ue @kjt
@kjtdr
dr 1<%
1<% - ;4%
;4% typd ihg hthu ohstrkcgd hthu mugh Edrv 8?
sdsucha \rd`kjtdr ckphshfg sdidjue onkj pdfckfgkf.
 @kfhj
@kfhj `kjtdr
`kjtdr edfggufh
edfggufhbhf
bhf @kjtdr
@kjtdr AD\H
AD\H (;
(;;,;7
;,;7%
% L <.?κe
<.?κe CN\) Edrv
Edrv
83 sdtdjha onkj chf `hf
`hf HAT.
 HAT.
8<. \dfggufh
\dfggufhhf
hf TPGK (Tjtrh
(Tjtrh Pknjdt Gdrekokchj Krrhckhtknf)
Krrhckhtknf) phch ruhfg ksnjhsk
 

h. \df
\dfgguf
gufhhf TPGK
TPGK (Tjtrhvknjdt
(Tjtrhvknjdt gdrekokchj krrhckhtknf)
krrhckhtknf) _didjue @kjtdr AD\H
\hch ufkt pdfgbnfckskhf Tchrh uftub edfmhck pdr`nreh bhphskths pdfckfgkf
tdridihs chrk Mheur. TPGK sdihghk edtncd edfgurhk uchrh bhrdfh chpht
edei
edeiu
ufua hthu
thu edf
edfnfh
nfhbtk
btk`bh
`bhf ekb
kbrn
rnnr
nrg
ghfks
ksed
ed cdfghf
ghf tu
tumu
muh
hf
edfgakj
edfgakjhfgb
hfgbhf
hf hthu edfgurh
edfgurhkk ihbtdrk
ihbtdrk hghr tkchb
tkchb ehepu
ehepu jhgk
jhgk edeidftu
edeidftub
b

bnjnfk. \drju ckpdrtkeihfgbhf, TPGK iubhf pdfgghftk @kjtdr AD\H sdidjue


uchrh ckiuhfg bdjuhr ruhfghf.
i. \drtke
\drtkeih
ihfgb
fgbhf
hf pdrjd
pdrjdfgb
fgbhph
hphf
f TPGK
TPGK ckphs
ckphshf
hfg
g ph
phch
ch hthu
hthu cd
cdbht
bht jhfgk
jhfgkt-jh
t-jhfg
fgkt
kt
uftub edfykfhrk uchrh yhfg hbhf ck suppjy bd ruhfghf. \drahtkbhf TPGK ktu,
chphtt ckgufhbh
chph ckgufhbhf
f uftub
uftub edfheiha
edfheiha `kjtdr
`kjtdr AD\H,
AD\H, iubhf
iubhf ckgufhbh
ckgufhbhf
f sdihghk
sdihghk
pdfgg
pdfgghft
hftkk `kjtdr
`kjtdr AD\H.
AD\H. Sdthp
Sdthpkk TPGK
TPGK ckphsh
ckphshfg
fg hp
hphik
hikjh
jh uf
uftub
tub edeih
edeihftu
ftu
edeidrskabhf uchrh phch bdjhs \ ckpdrinjdabhf.
88. Hftdrnne
88. Hftdrnne \hch Yuhfg Ksnjhsk Bdjhs \
h. Tchrh _u
_uppj
ppjy
y phc
phch
h ruhf
ruhfg
g phskdf edfghrha
edfghrha bd hftd
hftdrnne
rnne chf
chf tnkjdt . Tchrh
Dxahust
Dxahust chrk tnkjdt
tnkjdt pdrju ck`kjtdr phch bdjhs \. Ahj kfk ckohphk edjhjuk skstde

thth uchrh cdfghf


cdfghf skstde
skstde dxa
dxahu
hust
st tdrpksha yhfg ckbnfckskbhf uftub sdtkhp
Yuhfg Ksnjhsk uftub edeiuhfg uchrh hghr tkchb tdrmhck bnfthekfhsk skjhfg.
_hjurhf pdeiuhfghf uchrh ahrus kfcdpdfcdf chrk ihfgufhf ueue skstde
pdeiuhfghf uchrh uftub edfgurhfgk rkskbn bnfthekfhsk chrk uchrh yhfg ck
skrbujhsk bdeihjk ehsub bdruhfg ksnjhsk @ufgsk Hftdrnne
@ufgsk  Hftdrnne hthu hkrjnob ahrus
cksdsuhkbhf cdfghf `ufgskfyh.
i. Sdephtbh
tbhf Ahfcihskf phch ruhfghf hftdrnne chf ruhfghf phskdf.
o.  Hftdrnne edekjkbk tkgh `ufgsk phch bdjhs \ =
 \dfgahjhfg tdrahchp akjhfgfyh tdbhfhf uchrh chf ehsub hthu bdjuhr 
chrk uchrh yhfg tdrbnfthekfhsk bd hthu bdjuhr chrk ruhfg ksnjhsk bdtkbh
pkftu bd Hftdrnne
bd Hftdrnne ckiubh2
 Yuhfghf yhfg tdrbdfchjk ckehfh pdtughs rueha shbkt chpht edfgufhbhf
phbhkhf pdjkfcufg chpht thfph tdrbdfh bnfthekfhsk sdidjue ehsub chf
bdjuhr chrk ruhfg ksnjhsk2 chf,
 Jkfgbufghf yhfg tdrbdfchjk ck ehfh pdrhjhthf chf pdrjdfgbhphf chpht
cktrhfs`dr chrk ruhfg ksnjhsk thfph edfgbnfthekfhsk chdrha sdbkthrfyh.
89. _deuh
_deuh _kstde
_kstde edbhf
edbhfkb
kb,, skstde
skstde jk
jkstr
strkb
kb chf ihfgu
ihfgufhf
fhf ah
ahrus
rus ckrhf
ckrhfohf
ohfg
g ch
chf
f
ck
ckihf
ihfguf
guf uftub
uftub chpht
chpht cd
cdfgh
fghf
f euch
eucha
a ck
ckhbs
hbsds
ds uftub
uftub pd
pdedj
edjkah
kahrhh
rhhf.
f. _deuh
_deuh
rdfohfh skstde edbhfkb ahrus idrhch ck juhr Yuhfg phskdf.
 

3.9.9.. Kfsthjhsk
3.9.9 Kfsthjhsk Ghs Edckb
Edckb chf
chf Phbue
Phbue Edckb.
Edckb.
(8) Kfsthjhsk ghs
ghs edckb
edckb chf vhbue
vhbue edckb,
edckb, edjkputk
edjkputk =
h. Ghs
Ghs Nbs
bskg
kgd
df2
i. Tchrh
Tchrh tdbhf
tdbhf edcks
edcks chf
chf u
uchrh
chrh tdbhf kfstrued
kfstruedf2
f2
o. Phbue
Phbue idch
idcha
a edckb
edckb chf vhbue
vhbue edck
edckb2
b2

(9
(9)) Chjh
Chjhee sdft
sdftrh
rhjj ghs
ghs edck
edckb,
b, Nbsk
Nbskgd
gdf,
f, uchr
uchrh
h td
tdbh
bhf
f ed
edckckb
b chf
chf uchr
uchrh
h td
tdbh
bhf
f
kfstruedf ckshjurbhf cdfghf pdekphhf bd Yuhfg ksnjhsk.
(?
(?)) \ntd
\ntdfs
fskk ihah
ihahyh
yh bd
bdih
ihbh
bhrh
rhf
f chf
chf jdch
jdchbh
bhf
f yh
yhfg
fg idrb
idrbhk
hkth
thf
f cdfg
cdfghf
hf sk
skst
stde
de
pdrpkphhf sdftrhj ghs edckb chf skstde vhbue edckb ahrus ckpdrtkeihfgbhf
chjhe pdrhfohfghf, pdehshfghf, pdfgumkhf, pdfgnpdrhskhf chf pdedjkahrhhf
skstde kfk
(3
(3)) Bdtd
Bdtdft
ftuh
uhf
f edfg
edfgdf
dfhk
hk sk
skst
stde
de ghs
ghs edck
edckb
b chf
chf vhbu
vhbue
e ed
edck
ckb
b ck rueh
rueha
a shbk
shbktt
edfgkbutk ―\dcnehf Sdbfks Kfsthjhsk Ghs Edckb chf Phbue Edckb ck Yueha
_hbkt
_hbkt―― yhfg
yhfg cksus
cksusuf
uf njda
njda Ckrdb
Ckrdbtnr
tnrht
ht Ik
Ikfh
fh \djhyh
\djhyhfhf
fhf \dfuf
\dfufmh
mhfg
fg Edckb
Edckb ch
chf
f
_hrhfh
_hrhfh Bdsdahth
Bdsdahthf,
f, Ckr
Ckrdbtnr
dbtnrht
ht Mdfc
Mdfcdrhj
drhj Ikfh Tphyh
Tphyh Bdsdahth
Bdsdahthf,
f, Bdedftdrk
Bdedftdrkhf
hf

Bdsdahthf YK, Shauf 9<88.

3.9.?.
3.9.?. Kfsthj
Kfsthjhsk
hsk shfkth
shfkthsk
sk ((Kfs
Kfsth
thjhs
jhskk pdfyd
pdfydckh
ckhhf
hf h
hkr
kr idrs
idrska,
ka, kfsth
kfsthjhs
jhskk pdfgdj
pdfgdjnjh
njhhf
hf
jkeiha
jkeiha ohkr chf kfst
kfsthjh
hjhsk
sk pdfgdjnjh
pdfgdjnjhhf
hf jkeiha
jkeiha phcht
phcht (I? (edcks
(edcks chf fnf
edcks) chf Fnf I?)).
_dtkhp ihfgufhf Yuhfg ksnjhsk rueha shbkt ahrus ckjdfgbhpk cdfghf =
h. Kf
Kfsth
sthjh
jhsk
sk hkr
hkr i
idr
drsk
ska,
a,
i. Kfsthjhsk
Kfsthjhsk pdfgdjn
pdfgdjnjhhf
jhhf jkeiha
jkeiha ohkr2
ohkr2 chf
chf
o. Kfsthjhsk
Kfsthjhsk pdfgdjn
pdfgdjnjhhf
jhhf jkeiha
jkeiha phcht
phcht (I
(I?
? (edcks
(edcks chf
chf fnf
fnf edcks)
edcks) chf
chf Fnf I?).

H. Kfsthj
Kfsthjhs
hskk hkr
hkr idrska
idrska..
(8) _k
_kst
stde
de pdfydckhhf hkr
hkr idrs
idrska
ka ahru
ahrus
s ckrd
ckrdfo
fohf
hfhb
hbhf
hf chf
chf ckph
ckphsh
shfg
fg cdfg
cdfghf
hf
edepdrtkeihfgbhf sueidr hkr idrska, buhjkths hkr idrska, skstde ckstrkiusk, chf
pdfhepufghffyh.
(9) _u
_ueid
eidrr hkr id
idrsk
rska
a ch
chpht
pht ckpdrn
ckpdrnjda
jda ch
chrk
rk sueidr
sueidr hk
hkrr idrjhf
idrjhfggh
gghfh
fhf
f chf/ht
chf/hthu
hu
sueidr
sueidr hkr
hkr jhkf
jhkffyh
fyh yh
yhfg
fg ededf
ededfuak
uak pd
pdrsy
rsyhrh
hrhthf
thf bdsda
bdsdahth
hthf
f sdsuh
sdsuhkk cd
cdfgh
fghf
f
pdrhturhf pdrufchfg- ufchfghf.
(?) \drd
\drdfohf
fohfhhf
hhf skstde
skstde ckstrkiu
ckstrkiusk
sk hkr idrska
idrska phch ihfgufhf
ihfgufhf ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk ahrus
ahrus
ededfuak cdikt hkr chf tdbhfhf ekfkehj yhfg cksyhrhtbhf.
(3) \dfhepufghf hkr idrska ckuphyhbhf sdcdekbkhf
sdcdekbkhf ruph hghr
hghr edfmhekf buhjkths
buhjkths hkr.
(4) Bdtdftuhf jdika jhfmut edfgdfhk thth ohrh pdrdfohfhhf, pdehshfghf, chf
 

pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf,, kfsthjhs
kfsthjhskk hkr idrska
idrska chf kfsthjhsk
kfsthjhsk pjheikfg
pjheikfg phch ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk
edfgkbutk
edfgkbutk _FK <?
<? ‟ 0318
0318 ‟ 9<<<
9<<< hthu
hthu dcksk
dcksk tdrhbakr,
tdrhbakr, _kstde
_kstde \jheikf
\jheikfg
g 9<<<,
9<<<,
hthu sthfchr tdbfks jhkf yhfg idrjhbu.

I. Kfsthjhsk
Kfsthjhsk pdfgdjnjh
pdfgdjnjhhf
hf jkeiha
jkeiha ohkr.
ohkr.

(8) Jkeiha
Jkeiha ohkr phch ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk edjkputk
edjkputk hkr bntnr (chrk
(chrk bjnsdt chf urkfnkr sdtdjha
edjhjuk
edjhjuk prnsds
prnsds pdfgdfch
pdfgdfchphf
phf ck thfgbk
thfgbk sdptk
sdptkb),
b), hkr idbhs
idbhs ouokhf
ouokhf (idrhshj
(idrhshj chrk
whsth
whsth`dj
`dj ch
chf
f bhehr
bhehr ehfck
ehfck),
), jk
jkeih
eiha
a ohkr
ohkr bk
bkekh
ekh (pdfgg
(pdfggufh
ufhhf
hf ih
ihahf
ahf bkekh
bkekh
idrwumuc ohkr), chf jkeiha ohkr rhcknhbtk` (chrk phskdf ck ruhfg ksnjhsk prntdbtk`).
(9) Hkr bntnr chf hkr idbhs
idbhs yhfg ikhsh cksdiut
cksdiut hkr jkeiha bdeuckhf
bdeuckhf ckhjkrbhf
ckhjkrbhf edjhjuk
shjurhf
shjurhf tdrtutup
tdrtutup chf tkchb tdrmhck
tdrmhck iy phss cdfghf shjurhf hkr aumhf edfumu chf
cknjha ck kfsthjhsk pdfgnjhahf hkr jkeiha (K\HJ) rueha shbkt. Kfsthjhsk pdfgnjhahf
hk
hkrr jkeih
jkeiha
a ahrus
ahrus cktdftubhf
cktdftubhf skstde
skstde pdfgnjha
pdfgnjhahffyh
hffyh,, ckrd
ckrdfo
fohf
hfhb
hbhf
hf chf
chf
ckphshfg cdfghf edepdrtkeihfgbhf
edepdrtkeihfgbhf mdfks chf tkfgbht ihahyh hkr jkeiha.
(?) \drjhbuhf chf pdfgnjhahf
pdfgnjhahf jkeiha
jkeiha ohkr I? (Ihahf
(Ihahf Idrihahyh chf Idrhouf)
Idrhouf)

ahrus ededfuak bdtdftuhf yhfg idrjhbu.


(3) \drjhbuhf chf pdfgnjhahf
pdfgnjhahf jkeiha
jkeiha ohkr rhcknhbtk` ahrus
ahrus ededfuak pdrhturhf
pdrhturhf yhfg
idrjhbu yhfg ckbdjuhrbhf njda Ihchf \dfghwhs tdrbhkt.

O. Kfsthj
Kfsthjhs
hskk pdfgdjn
pdfgdjnjhh
jhhf
f jkeiha
jkeiha phcht
phcht (I? (edck
(edcks
s chf fnf edcks
edcks)) chf Fnf
I?).
(8) Kfsthjhsk pdfgdjnjhhf jkeiha phcht (I? (edcks chf fnf edcks) chf Fnf I?)
ahrus ckrdfohfhbhf chf ckphshfg cdfghf edepdrtkeihfgbhf mdfks jkeihafyh,
idftub pdwhchahf yhfg tdrtutup ck ruhfg ksnjhsk chf skstde pdfguepujhf bd
tdepht pdfhepufghf sdedfthrh (S\_) rueha shbkt chf edtncd pdfgnjhahffyh sdrth
ahrus ededfuak bdtdftuhf yhfg idrjhbu.
(9) Idftub
Idftub pdwh
pdwhchah
chahf
f jkeiha phcht (I? (edcks chf fnf edcks) chf Fnf I?) phch
ruhfg ksnjhsk ckpdraktufgbhf idrchshrbhf `ufgsk ruhfg, muejha pdfgaufk, chf
vnjued bntnrhf chf shepha.
(?) \dek
\dekjkah
jkahf
f idftub
idftub pdw
pdwhcha
hchahf
hf yhfg tdrtutup
tdrtutup ahrus
ahrus edepdrtke
edepdrtkeihf
ihfgbhf
gbhf mdfks
mdfks
jkeihafyh chf tkc
tkchb
hb edfggh
edfgghfgg
fggu
u bds
bdsda
dahth
hthf
f pd
pdfga
fgaufk
ufk ck ruhfg
ruhfg ksnjh
ksnjhsk
sk ch
chf
f
jkfgbufghf
jkfgbufghf sdbkthrfyh.
(3) \dfghfgbuthf jkeiha phcht (I? (edcks chf fnf edcks) chf Fnf I?) bd S\_
ahrus edfggufhbhf trnjk bausus yhfg ededfuak bdtdftuhf yhfg idrjhbu.
(4) S\
S\_
_ jk
jkei
eiha
ha phch
phchtt edck
edcks
s ahru
ahrus
s tdrp
tdrpks
ksha
ha cdfg
cdfghf
hf jk
jkei
eiha
ha phcht
phcht fnf
fnf edck
edcks.
s.
\dfgdjnjhhf jkeiha phcht ck S\_ ahrus ededfuak bdtdftuhf yhfg idrjhbu.
 

(0) \dek
\dekjkah
jkahf
f kfsthjhs
kfsthjhskk pdfgnjha
pdfgnjhahf
hf jkeiha
jkeiha phcht
phcht ahrus
ahrus edepdrtk
edepdrtkeihf
eihfgbhf
gbhf mdfks
mdfks
jk
jkei
eiha
hafy
fyh
h chf
chf tkc
tkchb edf
edfggh
gghfggu
ggu bd
bdsd
sda
aht
hth
hf pdfgau
gaufk rue
rueha shb
hbkt
kt,,
ehsyhr
ehsyhrhbh
hbhtt ch
chf
f jkfgbu
jkfgbufgh
fghf
f sdbkth
sdbkthrfy
rfyh.
h. \dfgnp
\dfgnpdrh
drhskh
skhf
f chf pd
pdedj
edjkah
kahrhh
rhhf
f
kf
kfsth
sthjh
jhsk
sk pd
pdfgn
fgnjh
jhahf
ahf jke
jkeiha
iha ph
phcht
cht edc
edcks
ks ck rueha
rueha shbkt
shbkt ahrus
ahrus ededf
ededfuak
uak
bdtdftuhf yhfg idrjhbu.

3.9.3.
3.9.3. Kfsthj
Kfsthjhsk
hsk \rn
\rntdb
tdbsk
sk Bdih
Bdihbhr
bhrhf.
hf.
Ihfgufhf Yuhfg Ksnjhsk Yueha _hbkt, ahrus ckjkfcufgk tdrahchp ihahyh bdihbhrhf,
edjkputk =
8. _k
_kstd
stde
e \rnt
\rntdbs
dbskk \hsk
\hsk`2
`2 chf
chf
9. _k
_kst
stde
de \rn
\rntd
tdbs
bskk Hbtk
Hbtk`.
`.

3.9.3.8. _kstde \rntdbsk \hsk`.


h. Teue.
(8) \rntdbsk phsk`
phsk` edjkputk djdedf
djdedf bnfstrubsk
bnfstrubsk ihfgufhf,
ihfgufhf, sdpdrtk =

(h
(h)) prnt
prntdb
dbsk
sk stru
strubt
btur
ur ihfg
ihfguf
ufhf
hf yhfg
yhfg ckfy
ckfyht
hthb
hbhf
hf cdfg
cdfghf
hf Skfg
Skfgbh
bhtt
Bdthahfhf Hpk (SBH)2 chf
(i) bnephrtdedfkshsk
bnephrtdedfkshsk yhfg
yhfg edeihthsk
edeihthsk bdihbhrhf
bdihbhrhf chf hshp.
(9) \rntdbsk
\rntdbsk phsk`
phsk` tdrutheh
tdrutheh uftub edfhahf
edfhahf chf edeihthsk
edeihthsk pdfmhjh
pdfmhjhrhf
rhf hpk,
hshp chf phfhs, cdfghf cdekbkhf hbhf edeidrkbhf jkfgbufghf yhfg hehf
uftub dvhbuhsk chf pdfydjhehthf.
(?) Bdtdftuhf
Bdtdftuhf bnephrtded
bnephrtdedf
f hpk cdfghf
cdfghf pdrkncd
pdrkncd tkfgbht bdthahfhf
bdthahfhf hpk (SBH),
(SBH),
uftub edehstkbhf ihawh bdihbhrhf tkchb hbhf edfmhjhr bd bnephrtdedf
jh
jhkf
kf ck chjh
chjhe
e pdrk
pdrknc
ncd
d tdrt
tdrtdf
dftu
tu,, hrtk
hrtkfy
fyh
h edei
edeinj
njda
dabh
bhf
f pdfg
pdfgau
aufk
fk uftu
uftub
b
edfkfgghjbhf ihfgufhf yhfg tdrihbhr.
\hch
\hch sksk
sksk jhkf
jhkf tkf
tkfgbh
gbhtt bd
bdtha
thahf
hfhf
hf hp
hpkk tdrahc
tdrahchp
hp strub
strubtur
tur ihfguf
ihfgufhf
hf hbhf
hbhf
edehstkbhf ihawh strubtur sthikj mkbh tdrphphr bd hpk, chf pdfgaufk sdrth
rdgu pdehche bdihbhrhf tkchb tdrphphr bd rkskbn hbkiht bdruftuahf strubtur 
ihfgufhf.
(3) _kstde
_kstde pdfgdfc
pdfgdfchjkh
hjkhf
f hshp phch suhtu bnephrtded
bnephrtdedf
f hbhf edehbsh
edehbsh hshp
edfghjkr bd juhr ihfgufhf ihkb sdohrh hjhekha hthu edbhfks.
(4) _kstde prdsurkshsk
prdsurkshsk uchrh cktdrhpbhf
cktdrhpbhf phch
phch thfggh dbskt
dbskt uftub edfhahf
edfhahf hshp
tkchb ehsub bd mhjur utheh pdfydjhehthf, chf mugh edeidrkbhf whbtu jdika
ihfyhb uftub pdfgaufk edfkfgghjbhf ihfgufhf.

i. \rntdbsk
\rntdbsk phsk` phch bnepjdb
bnepjdb Yuhfg
Yuhfg ksnjhsk.
ksnjhsk.
(8) \hch bnepjdbs
bnepjdbs Yuhfg
Yuhfg ksnjhsk,
ksnjhsk, ihfyhb
ihfyhb tdrchpht pdrhjhthf-pdrhjhthf
pdrhjhthf-pdrhjhthf edckb,
 

yhfg tkchb ckkfgkfbhf uftub ckskrhe hkr phch shht tdrmhckfyh bdihbhrhf.
(9
(9)) _dsu
_dsuhk
hk bdtd
bdtdft
ftuh
uhf
f yhfg
yhfg idrj
idrjhb
hbu,
u, sk
skst
stde
de sprk
sprkfg
fgbj
bjdr
dr nt
ntne
neht
htkb
kb,, injd
injda
a tk
tkch
chb
b
ckgufhbhf, hshjbhf sdjurua ckfckfg, jhfthk, jhfgkt-jhfgkt chf iubhhf-iubhhf
(p
(pkf
kftu
tu,, mdfc
mdfcdj
djh
h chf
chf sdih
sdihgh
ghkf
kfyh
yh)) edfg
edfggu
gufh
fhbh
bhf
f ihah
ihahf/
f/eh
ehtd
tdrk
rkhj
hj yhfg
yhfg
edepufyhk Skfgbht Bdthahfhf Hpk ekfkehj 9 (cuh) mhe.

(?) Hphikjh bnepjdbs


bnepjdbs Yuhfg ksnjhsk
ksnjhsk idrhch edfyhtu
edfyhtu cdfghf ruhf
ruhfg
g jhkf ck chjhe
ihfgu
ihfgufhf
fhf,, ehb
ehbh
h bnepj
bnepjdbs
dbs Yuhfg
Yuhfg ksnjhs
ksnjhskk ahrus
ahrus ckhfgg
ckhfgghp
hp sdihgh
sdihghkk shtu
shtu
bnep
bnephr
hrtd
tded
edf,
f, sdak
sdakfg
fggh
gh sdgh
sdghjh
jh bdtd
bdtdft
ftuh
uhf
f yhfg
yhfg edfy
edfyhf
hfgb
gbut
ut tk
tkfg
fgbh
bhtt
bdthahfhf hpk strubturfyh ahrus ckpdfuak.

o. Bdtdf
Bdtdftuh
tuhf
f chf _thfch
_thfchrr \rntd
\rntdbsk
bsk..
Bdtdf
Bdtdftuh
tuhf
f jdika
jdika jhfmu
jhfmutt edf
edfgd
gdfhk
fhk thth
thth oh
ohrh
rh pd
pdrdf
rdfohf
ohfhh
hhf,
f, pd
pdehs
ehshf
hfghf
ghf,, chf
pdedjkahrhhf skstde prntdbsk phsk` phch ihfgufhf Yuhfg ksnjhsk Yueha _hbkt
edfgkbutk=
(8) _FK
_FK <? ‟ 87
87?0
?0 ‟ 9<
9<<<,
<<, hthu dcksk
dcksk tdrhba
tdrhbakr,
kr, Shth ohrh
ohrh pdrhf
pdrhfohf
ohfghf
ghf skstde
skstde

prntdbsk phsk` uftub pdfodghahf ihahyh bdihbhrhf phch ihfgufhf gdcufg.

3.9.3.9. _kstde \rntdbsk Hbtk`.


h. \rntdbsk
\rntdbsk bdihb
bdihbhrhf
hrhf hbtk`
hbtk` ck
ck bnepjdbs
bnepjdbs Yuhfg
Yuhfg ksnjhsk.
ksnjhsk.
(8) Ck sdjurua bnepjdb
bnepjdb Yuhfg ksnjhsk
ksnjhsk yhfg edruphbhf
edruphbhf shtu bnephrtdedf,
bnephrtdedf, ahrus
ckjdfgbhpk cdfghf cdtdbtnr hshp phch sdjurua ruhfghffyh.
(9) Ikjhehfh
Ikjhehfh tdrmhck
tdrmhck bdihbhrhf
bdihbhrhf ck Yuhfg
Yuhfg ksnjhsk,
ksnjhsk, pdrhjhth
pdrhjhthf
f yh
yhfg
fg tdrihbhr 
tdrihbhr 
ah
ahru
rus
s sdgd
sdgdrh
rh cksk
ckskfg
fgbk
bkrb
rbhf
hf chrk
chrk sdbk
sdbkth
thrr suei
sueidr
dr nbsk
nbskgd
gdf.
f. Ahj
Ahj kfk
kfk uftu
uftub
b
edfodgha tdrmhckfyh jdchbhf.
(?) Ikjhehfh
Ikjhehfh tdrmhck
tdrmhck bdihbhrh
bdihbhrhf,
f, sdeuh
sdeuh phskdf
phskdf ahrus sdgdrh
sdgdrh ckpkfchabhf
ckpkfchabhf chrk
tdepht idrihahyh, sdeuh pdtughs ahrus edehahek bdtdftuhf tdfthfg ohrh-
ohrh edjhbubhf pdehchehf bdihbhrhf, edrdbh ahrus edfgdthauk sdohrh
tdpht
tdpht thth
thth jdthb
jdthb bnthb
bnthb hj
hjhre
hre bdihbhr
bdihbhrhf
hf chf ehepu
ehepu edfgguf
edfggufhbh
hbhf
f hjht
hjht
pdehche bdihbhrhf yhfg cksdckhbhf uftub ktu.
(3) Hjht
Hjht pdehc
pdehche
he bdihbh
bdihbhrhf
rhf mdfks
mdfks H\HY
H\HY cd
cdfgh
fghf
f ksk ghs fdtrhj
fdtrhj yh
yhfg
fg rheha
rheha
jkfgbufghf ck gufhbhf uftub pdehchehf hpk ikjh tdrmhck bdihbhrhf.
i. Bdtd
Bdtdft
ftuh
uhf
f chf _
_th
thfc
fchr
hr..
Bdtdf
Bdtdftuh
tuhf
f jdika
jdika jhfmu
jhfmutt edf
edfgd
gdfhk
fhk thth
thth oh
ohrh
rh pd
pdrdf
rdfohf
ohfhh
hhf,
f, pd
pdehs
ehshf
hfghf
ghf,, chf
pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf skstde prntdbsk
prntdbsk hbtk`
hbtk` phch ihfguf
ihfgufhf
hf ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk rueha
rueha shbkt
shbkt
edfg
dfgkbu
butk
tk \d
\dcn
cneh
ehf
f Sdbf
Sdbfks
ks \rhs
\rhshr
hrhf
hfh
h Yueh
Yueha
a _hbk
_hbkt,
t, _k
_kst
stde
de \r
\rnt
ntdb
dbsk
sk
Bdihbhrh
Bdihbhrhf
f Hbtk` , Ckrdb
Ckrdbtnr
tnrht
ht Ikfh
Ikfh \djhy
\djhyhf
hfhf
hf \dfuf
\dfufmhf
mhfg
g Edckb
Edckb ch
chf
f _hrhf
_hrhfh
h
Bdsdahthf, Ckrdbtnrht Mdfcdrhj Ikfh Tphyh Bdsdahthf, Bdedftdrkhf Bdsdahthf
 

YK, 9<89 chf bdtdftuhf jhkffyh =


(8
(8)) _FK
_FK <? ‟ ?;11
?;11 ‟ 8;;<
8;;<,, hthu
hthu dcks
dckskk td
tdrh
rhba
bakr
kr,, \dfg
\dfgum
umkh
khf
f bd
bdeh
ehep
epuh
uhf
f
pdehchehf chf pdfkjhkhf hjht pdehche hpk rkfghf.
(9
(9)) _FK
_FK <? ‟ 8734
8734 ‟ 9<<<
9<<<,, hthu
hthu dcks
dckskk td
tdrh
rhba
bakr
kr,, Shth
Shth ohrh
ohrh pdrd
pdrdfo
fohf
hfhh
hhf
f chf
chf
pd
pdeh
ehsh
shfg
fghf
hf sk
skst
stde
de pkph
pkph tdgh
tdghb
b chf
chf sj
sjhf
hfg
g uftu
uftub
b pdfo
pdfodg
dgha
hahf
hf ihah
ihahyh
yh

bdihbhrhf phch ihfgufhf gdcufg.


(?
(?)) _FK
_FK <? ‟ ?;14
?;14 ‟ 9<<<
9<<<,, hthu
thu dcks
dckskk td
tdrh
rhba
bakr
kr,, Shth
Shth oh
ohrh
rh pdrd
pdrdfo
fohf
hfhh
hhf,
f,
pdehsh
pdehshfgh
fghf
f chf pd
pdfgu
fgumk
mkhf
hf skstde
skstde cdtdbs
cdtdbskk ch
chf
f hjhre
hjhre bdihbh
bdihbhrhf
rhf uftub
uftub
pdfodghahf ihahyh bdihbhrhf phch ihfgufhf gdcufg.
(3
(3)) _FK
_FK <? ‟ ?;1;
?;1; ‟ 9<<<
9<<<,, hthu
hthu dcks
dckskk td
tdrh
rhba
bakr
kr,, Shth
Shth ohrh
ohrh pdrd
pdrdfo
fohf
hfhh
hhf
f chf
chf
pd
pdeh
ehsh
shfg
fghf
hf sk
skst
stde
de sprk
sprkfg
fgbj
bjdr
dr nt
ntne
neht
htkb
kb uftu
uftub
b pdfo
pdfodg
dgha
hahf
hf ihah
ihahyh
yh
bdihbhrhf phch ihfgufhf gdcufg.

3.?. Kf
Kfs
sthjhsk Djd
Djdbtrkbhj.
Kfsthjhsk Djdbtrkbhj phch ihfgufhf ruhfg ksnjhsk rueha shbkt, edjkputk =

h. _k
_kst
stde
de bdjk
bdjkst
strk
rkbh
bhf2
f2
i. _k
_kst
stde
de prn
prntd
tdbs
bskk pdtk
pdtkr2
r2
o. _k
_kst
stde
de pdf
pdfoh
ohah
ahyh
yhhf
hf22 ch
chf
f
c. _kstde
_kstde Bneufk
Bneufkbhsk
bhsk chf bdheh
bdhehfhf
fhf (kftd
(kftdrone
rone,, OOSP).
OOSP).

3.?.8.
3.?.8. _kstde
_kstde Bdjkst
Bdjkstrkb
rkbhf.
hf.
h. _uei
_ueidr
dr chyh
chyh jkst
jkstrk
rkb.
b.
_ueid
_ueidrr ch
chyh
yh jk
jkstr
strkb
kb phch
phch Ihf
Ihfguf
gufhf
hf Yu
Yuhfg
hfg Ksnjh
Ksnjhsk
sk Yueha
Yueha _hbkt
_hbkt mdfks
mdfks bdjhs
bdjhs
prntdbtk` (idrtdbhfhf pnsktk`), tdrehsub
tdrehsub bhtdgnrk ‚skstde bdjkstrkbhf dsdfskhj ?―,
ck ehfh
ehfh sueidr
sueidr chyh
chyh jkstrk
jkstrkb
b fn
fnreh
rehjj ckj
ckjdf
dfgbh
gbhpk
pk cdfghf
cdfghf sueidr
sueidr ch
chyh
yh jk
jkstr
strkb
kb
chrurht uftub edfgghftkbhffyh, ikjh tdrmhck ghfgguhf phch sueidr chyh jkstrkb
fnrehj.
i. Mhrkfghf.
(8) Bhidj
Bhidj jk
jkstr
strkb
kb ch
chrk
rk pdr
pdrhj
hjhth
hthf
f yhfg
yhfg ck
ckphs
phshf
hfg
g ck jhfgk
jhfgkt-j
t-jhf
hfgkt
gkt td
tdthp
thpkk yhfg
yhfg iksh
iksh
ck
ckgd
gdrh
rhbb
bbhf
hf,, ahru
ahrus
s ckjk
ckjkfc
fcuf
ufgk
gk tdra
tdrahc
hchp
hp idjn
idjnbh
bhf
f yhfg
yhfg idru
idrujh
jhfg
fg-u
-ujh
jhfg
fg
sdphfm
sdphfmhfg
hfg rhb bhidj,
bhidj, uftub
uftub edfod
edfodgh
gha
a tdrmh
tdrmhckf
ckfyh
yh rdthbh
rdthbhf-r
f-rdth
dthbhf
bhf chf
bdrushbhf-bdrushbhf phch bhidj.
(9) _heiufg
_heiufghf
hf jkstrkb
jkstrkb phch nutjdt-nu
nutjdt-nutjdt
tjdt ahrus ckpdrnjda
ckpdrnjda chrk skrbkt-skrb
skrbkt-skrbkt
kt yhfg
tdrpksha.
tdrpksha. Kfk edfgakfc
edfgakfchrk
hrk hbkiht
hbkiht chrk tdrputusf
tdrputusfyh
yh hrus bhrdfh
bhrdfh idbdrmhf
idbdrmhfyh
yh
pdfg
pdfghe
hehf
hf jdiur
jdiur hthu
hthu su
suht
htu
u skrb
skrbkt
kt yh
yhf
fg ghgh
ghghjj yh
yhfg
fg edfy
edfydi
dihi
hibh
bhf
f
tdrputusfyh sdeuh hrus
hrus jkstrkb phch shht brktks.
 

o. Sdrekfhj.
(8) Bnthb
Bnthb bnfthb
bnfthb (stnp
(stnp bnfthb
bnfthb))
(h
(h)) _dtk
_dtkhp
hp bnth
bnthb
b bnft
bnfthb
hb chyh
chyh ahru
ahrus
s edfy
edfydc
dckh
khbh
bhf
f sdck
sdckbk
bktf
tfyh
yh shtu
shtu butu
butui
i
pd
pdeiu
eiuekh
ekhf
f tdrpk
tdrpksha
sha yhfg
yhfg ehepu
ehepu edfmh
edfmhgh
gh rdsks
rdsksthf
thfs
s yhfg
yhfg rdfch
rdfcha
a
cdfghf bnfthb tusub phshfghffyh.

(i) Bnthb
Bnthb bnfthb
bnfthb jkstrkb
jkstrkb ahrus
ahrus ckphs
ckphshfg
hfg +8,9 e ck hths pdreubhh
pdreubhhf
f jhfthk,
jhfthk,
chf ahrus chrk mdfks thahf jdchbhf.
(9
(9)) _hbd
_hbdjh
jhr.
r.
_hbdjhr yhfg ckphshfg chjhe skrbkt pdfohahyhhf ahrus ededfuak _FK <3
 ‟ <994 ‟ 9<<<, \drsyhrhthf Teue Kfsthjhsk Jkstrkb (\TKJ 9<<<), hthu
pdcnehf chf sthfchr tdbfks yhfg idrjhbu.
c. \deiue
eiuekh
khf.
f.
Bhidjj yhfg edfydftua
Bhid edfydftua jhfthk,
jhfthk, chpht
chpht ede
edeihah
ihahyhbh
yhbhf
f pdtughs.
pdtughs. _kstde
_kstde ahrus
ahrus
edehstkbhf ihawh tkchb hch ihgkhf pdrhjhthf yhfg ckiuekbhf edjhjuk thahfhf
yhfg jdika tkfggk chrk phch ihgkhf jhkf pdrhjhthf yhfg cksdiut cdfghf skstde

pdfyhehhf pntdfskhj pdeiuekhf (Dquhj


(Dquhj pntdftkhj grnufckfg systde).
systde). _kstde kfk
edehstkbhf ihawh auiufg skfgbht bd iuek tkchb edjhjuk phskdf.
d. \drkfg
rkfgh
hthf.
thf.
_deuh
_deuh pdtughs
pdtughs ahrus
ahrus edfyhch
edfyhchrk
rk ihawh
ihawh bdshjhah
bdshjhahf
f chjhe
chjhe pdehbhkh
pdehbhkhf
f jkstrkb
jkstrkb
edeihwh hbkiht ihahyh sdfghthf jkstrkb, phchefyh tdfhgh jkstrkb, chf ihahyh
bdihbhrh
bdihbhrhf.
f. Bdsh
Bdshjhah
jhahf
f chjhe
chjhe kfsthjhs
kfsthjhskk jkstrkb
jkstrkb iksh edfydihi
edfydihibhf
bhf hrus auiufg
auiufg
skfgbht, tdrsdfghtfyh phskdf, hthu pdtughs. Ihahyh kfk chpht ckodgha cdfghf =
(8) Edehbhk pdrhjhthf jkstrkb yhfg ckiuht bausus uftub ruhfg ksnjhsk.
\drhjhthf ahrus edepufyhk bhphskths yhfg oubup uftub edfgakfchrk
idihf jdika.
(9) \drhjhthf mkfmkfg
mkfmkfg (pnrthidj),
(pnrthidj), ahrus sdgdrh ckumk chf ckjdfgbhpk
ckjdfgbhpk cdfghf
cdfghf skstde
pdeiuekhf yhfg idfhr sdidjue ckgufhbhf.
(?) _dgdrh edfgadftkbhf
edfgadftkbhf pdehbhkhf
pdehbhkhf chf edjhpnrbhf
edjhpnrbhf hphikjh
hphikjh hch pdrhjhthf
pdrhjhthf
jkstrkb yhfg tkchb idfhr.
`. Bdtdf
Bdtdftuh
tuhf
f chf _thf
_thfchr
chr _ks
_kstd
tde
e Bdjks
Bdjkstrk
trkbhf
bhf..
Bdtdf
Bdtdftuh
tuhf
f jdika
jdika jhfmu
jhfmutt edf
edfgd
gdfhk
fhk thth
thth oh
ohrh
rh pd
pdrdf
rdfohf
ohfhh
hhf,
f, pd
pdehs
ehshf
hfghf
ghf,, chf
pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf skstde
skstde bdjkstrkb
bdjkstrkbhf
hf phch Ihfgufhf
Ihfgufhf Yuhfg
Yuhfg ksnjhsk
ksnjhsk Yueha
Yueha _hbkt
_hbkt
edfgkbutk
edfgkbutk== Bdtdftuh
Bdtdftuhf
f jdika
jdika jhfmut
jhfmut edfg
edfgdfhk
dfhk pdrdfohf
pdrdfohfhhf
hhf,, pdehshfg
pdehshfghf
hf chf
pd
pdedj
edjkah
kahrhh
rhhf
f kfsthj
kfsthjhsk
hsk djdbtr
djdbtrkbh
kbhjj sdrth
sdrth prntdb
prntdbsk
sk uftub
uftub bdsdj
bdsdjheh
hehthf
thf tdrbhk
tdrbhktt
kfsthjhsk djdbtrkbhj ck rueha shbkt edfgkbutk \dred
redfbds
fbds Fn.
9?<0/Edfb
9?<0/Edfbds/pd
ds/pdr/QK/9
r/QK/9<88
<88 tdfthfg
tdfthfg \drs
\drsyhrh
yhrhthf
thf Sdbfks
Sdbfks \rhshrhf
\rhshrhfh
h Kfsthjhsk
Kfsthjhsk
Djdbtrkbhj Yueha _hbkt,
_hbkt, Bdedftdrkhf Bdsdahthf
Bdsdahthf YK, 9<88 chf hthu pdcnehf
 

chf sthfchr tdbfks jhkf yhfg idrjhbu.

3.?.9.
3.?.9. _kstde
_kstde \rntdb
\rntdbsk
sk \dtkr.
\dtkr.
(8) Ihfgufhf
Ihfgufhf Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk Yueh
Yueha
a _hbkt
_hbkt yh
yhfg
fg idrchshrbh
idrchshrbhf
f jdthb,
jdthb, sk`ht
sk`ht gdngrh`ks
gdngrh`ks,,
idftub, bdtkfggkhf chf pdfggufhhffyh idrkskbn tdrbdfh sheihrhf pdtkr, ahrus

ckjdfgbhpk cdfghf kfsthjhsk prntdbsk pdtkr.


ckjdfgbhpk
(9) _k
_kstd
stde
e prntdb
prntdbsk
sk pd
pdtkr
tkr yhfg
yhfg ckrhf
ckrhfohf
ohfgg chchf
f ckphsh
ckphshfg
fg ahrus
ahrus chpht
chpht edfgur
edfgurhf
hfgk
gk
sdoh
sdohrh
rh fyht
fyhth
h rk
rksk
skbn
bn bdru
bdrush
shbh
bhf
f yhfg
yhfg cksd
cksdih
ihib
ibhf
hf shei
sheihr
hrhf
hf pdtk
pdtkrr td
tdra
rahc
hchp
hp
ihfgufhf
ihfgufhf Yuhfg
Yuhfg ksnj
ksnjhsk
hsk Yueha
Yueha _hbkt
_hbkt chf pdrhjhth
pdrhjhthf
f yhfg
yhfg ckprntdb
ckprntdbskfy
skfyh,
h, sdrth
sdrth
edjkfcufgk ehfuskh ck chjhefyh.
(?
(?)) Bdtd
Bdtdft
ftuh
uhf
f jdik
jdika
a jhfm
jhfmut
ut edfg
edfgdf
dfhk
hk thth
thth ohrh
ohrh pdrd
pdrdfo
fohf
hfhh
hhf,
f, pdeh
pdehsh
shfg
fghf
hf,,
pdedjkahrhhf kfsthjhsk skstde prntdbsk pdtkr edfgkbutk _FK <? ‟ 7<84 ‟ 9<<3,
_kstde prntdbsk pdtkr phch ihfgufhf gdcufg, hthu pdcnehf chf sthfchr tdbfks
jhkf yhfg idrjhbu.

3.?.?.
3.?.?. _kstde
_kstde \dfoh
\dfohahy
ahyhhf
hhf..
\dfohahyhhf Teue.
(8
(8)) Ihfg
Ihfguf
ufhf
hf Yu
Yuhf
hfg
g ksnj
ksnjhs
hskk ahru
ahrus
s edep
edepuf
ufyh
yhkk pdfo
pdfoha
hahy
hyhh
hhf
f hjhe
hjhekk chf/
chf/ht
hthu
hu
pdfohahyhhf iuhthf, tdrehsub pdfohahyhhf chrurht sdsuhk cdfghf `ufgskfyh.
(9) \dfohahy
\dfohahyhhf
hhf hjhek ahrus
ahrus nptkehj,
nptkehj, cksdsuhkbh
cksdsuhkbhf
f cdfghf
cdfghf `ufgsk
`ufgsk ihfgufh
ihfgufhf
f chf
`ufgsk ehskfg-ehskfg ruhfg ck chjhe ihfgufhf Yuhfg ksnjhsk.
(?) \dfohahy
\dfohahyhhf
hhf iuhthf
iuhthf ahrus
ahrus ckrdfohf
ckrdfohfhbhf
hbhf idrchshrbhf
idrchshrbhf tkfgbht kjuekfhsk
kjuekfhsk yhfg
ckpdrsyh
ckpdrsyhrhtbh
rhtbhf
f sdsuhk
sdsuhk `ufgsk
`ufgsk ruhfg
ruhfg chjhe
chjhe ihfgufhf
ihfgufhf Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk cdfghf
cdfghf
edepdrtk
edepdrtkeihf
eihfgbhf
gbhf d`kskdf
d`kskdfsk,
sk, pdf
pdfgade
gadehthf
hthf dfdrgk,
dfdrgk, chf pdfdeph
pdfdephthff
thffyh
yh tkchb
tkchb
edfkeiujbhf d`db skjhu hthu phftujhf.
(3
(3)) \dfo
\dfoha
hahy
hyhh
hhf
f iuht
iuhthf
hf yhfg
yhfg ckgu
ckgufh
fhbh
bhf
f uftu
uftub
b pdfo
pdfoha
hahy
hyhh
hhf
f chru
chrurh
rhtt ahru
ahrus
s
ckphshf
ckphshfg
g phch ihfgufhf
ihfgufhf Yuh
Yuhfg
fg ksnj
ksnjhsk
hsk cdfghf
cdfghf `ufgsk
`ufgsk tdrtdftu,
tdrtdftu, sdrth chpht
idbdrmh
idbdrmh sdohrh
sdohrh ntnehtks
ntnehtks chf
chf edepuf
edepufyhk
yhk tkfgbh
tkfgbhtt pdfohahy
pdfohahyhhf
hhf yhfg oubup
oubup
uftub dvhbuhsk yhfg hehf.
(4
(4)) _deu
_deuh
h sk
skst
stde
de pdoh
pdohah
ahyh
yhhf
hf iuht
iuhthf
hf,, bdou
bdouhj
hjkk yhfg
yhfg ckpd
ckpdrj
rjub
ubhf
hf uftu
uftub
b
pdfohahy
pdfohahyhhf
hhf chru
chrurht,
rht, ahrus
ahrus ckjdfgbh
ckjdfgbhpk
pk cdfghf
cdfghf pdfgdfc
pdfgdfchjk
hjk ehfuhj,
ehfuhj, chf/hthu
chf/hthu
ntnehtks, sdrth cktdephtbhf phch tdepht yhfg eucha ckihoh chf ckohphk, njda
pdfggufh ruhfg.
(0) \dfohahyhhf
\dfohahyhhf ueue cksdckhbhf
cksdckhbhf cdfghf jhepu yhfg
yhfg ckphshfg ck jhf
jhfgkt-jhfgkt.
gkt-jhfgkt.
(7) \dfoh
\dfohah
ahyhh
yhhf
f ruhfg
ruhfghf
hf ch
chpht
pht edfgg
edfgguf
ufhbh
hbhf
f jhepu
jhepu `ju
`junrd
nrdsod
sodft,
ft, pdfgg
pdfggufh
ufhhf
hf
jhepu- jhepu rdodssdc ckshrhfbhf bhrdfh tkchb edfguepujbhf cdiu.
(1) \dfohahyhhf
\dfohahyhhf ahrus ckckstrkiuskbhf
ckckstrkiuskbhf rhth chjhe ruhfghf.
ruhfghf.
 

(;) \dfgg
\dfggufh
ufhhf
hf jhepu
jhepu yhfg
yhfg edepuf
edepufyhk
yhk d`kbhs
d`kbhskk jdika
jdika tkf
tkfgg
ggkk chf edfgak
edfgakfc
fchrk
hrk
pdehbhkh
pdehbhkhf
f jhepu
jhepu cdfghf
cdfghf d`kbhsk
d`kbhsk rdfcha.
rdfcha. Ckshrhfb
Ckshrhfbhf
hf edfgguf
edfggufhbhf
hbhf jhepu
jhepu
`junrdsdft chf jhepu pdjdphs ghs jhkffyh.
(8<)) \dekj
(8< \dekjkah
kahf
f hrehturd
hrehturd//`kxturd yhf
yhfg
g edepufyhk
edepufyhk bhrhbtdrkstkb ckstrkiusk pdfohahyhhf
pdfohahyhhf
sdsuhk
sdsuhk cdfgh
cdfghf
f pdfggu
pdfggufh
fhhff
hffyh,
yh, edepu
edepufyh
fyhkk d`kskd
d`kskdfsk
fsk yhfg
yhfg tkf
tkfggk
ggk ch
chf
f tkc
tkchb
hb

edfghbkihtbhf skjhu hthu rd`jdbsk yhfg edfgghfggu.


(88) Jhepu yhfg ckgufhbhf
ckgufhbhf mdfks
mdfks adeht dfdrgk
dfdrgk hthu Jkgat Dekttkfg Ckncd (JDC).
(89) Bdtdftuhf jdika jhfmut edfgdfhk thth ohrh pdrdfohfhhf,
pdrdfohfhhf, pdehshfghf,
pdehshfghf,
chf pdedjkahrhhf skstde pdfohahyhhf phch ihfgufhf Yuhfg ksnjhsk edfgkbutk
pdcnehf chf sthfchr tdbfks jhkf yhfg idrjhbu.

Shidj 3.3.
Skfgbht \dfohahyhhf Yhth-Yhth, Ydfcdrhsk Chf Sdepdrhtur Whrfh [hfg
Ckrdbnedfchskbhf..
Ckrdbnedfchskbhf
@ufgsk ruhfghf Sdepdrhtur whrfh
Skfgbht Bdjnepnb Onnj waktd
pdfohahyhhf rdfcdrhsk Whr  ??<< B Chyjkgat
< <
(jux) whrfh e ~ 4?< 64?<  B
waktd B
:??<<
Yuhfg rhwht phskdf. 94< 8 hthu 9 Q
Yuhfg kstkrhaht Cnbtdr  94< 8 Q
chf pdrhwht
Yuhfg ghftk phbhkhf
Yuhfg hcekfkstrhsk ?4< 8 hthu 9 Q Q
Yuhfg _tdrkjkshsk 94< 8 hthu 9 Q
Guchfg 84< 8 hthu 9 Q Q
\hftrk 9<< 8 Q
Snkjdt 94< 8 hthu 9 Q Q
Yuhfg pdrtdeuhf 94< 8 hthu 9 Q Q
Yuhfg tufggu 9<< 8 Q Q
_pndjandb  94< 8 hthu 9 Q

Shidj 3.4.
Chyh Jkstrkb Ehbskeue Tftub \dfohahyhhf
Jnbhsk Chyh pdfohahyhhf ehbskeue
(W/e9) (tdrehsub rugk-rugk ihjhst )
Chdrha rhwht phskdf 84
Chdrha pdfufmhfg 84

Muejha chf idshrhf whtt cksdsuhkbhf cdfghf uburhf ruhfghf. Onftna uburhf ruhfg
3e x 3e ckiutuabhf ekfkehj 9 x 81 whtt jhepu adeht dfdrgk (41 juedf/whtt) hthu
JDC 8< whtt (7< juedf/whtt).

Onftna= \draktufghf uftub ruhfghf 3e x 3e phch bnfcksk juhr gdjhp/ehjhe ahrk 5


 _thfchrc buht pdfdrhfghf uftub ruhfghf pdrkbsh 94< jux 5 94< juedf/e 9
 

 80 e9 5 80 x 94< juedf 5 3<<< juedf


 Jhepu mdfks \JO 81 Whtt edfgahskjbhf 81 x 41 juedf 5 8.<33 juedf (chth
chrk prncusdf jhepu) sdakfggh ruhfghf tdrsdiut ededrjubhf ? iuha jhepu
adeht dfdrgk.
Ohththf=

 ‟ Ekfkehj 8 tktkb
tktkb jhepu edfchpht
edfchpht supjhk jkstrkb
jkstrkb chrk dedrgdfsk
dedrgdfsk (gdfdrhtnr)
(gdfdrhtnr) sdt
cdfghf shbjhr yhfg idridch.
 ‟ Tftub bnfcksk
bnfcksk skhfg / tdrhfg skfhr
skfhr chrk juh
juhrr hbhf edepdrbuht
edepdrbuht muejha juedf
juedf
chjhe ruhfghf, sdakfggh jhepu sdihgkhf iksh ck ehtkbhf.
 ‟ Bnfcksk 9<<
9<< jux ckiutuabhf
ckiutuabhf uftub =
 Ckhths edmh bnfsujthsk.
 Ckhths edmh pdrkbsh.

Onftna=

Jhepu adeht dfdrgk


Jhepu JDC

Gheihr 3.8<. Gheihr 3.88.


Jhepu adeht dfdrgk 41 Juedf/whtt Jhepu JDC 7< juedf/whtt

3.?.3.. _kstde
3.?.3 _kstde Bneufkbh
Bneufkbhsk
sk chf bdhehf
bdhehfhf
hf (kftdro
(kftdrone,
ne, OOS
OOSP)
P)
(8) _kstde kfsthjhsk bneufkbhsk tdjdpnf chf skstde thth bneufkbhsk gdcufg chf
jhkf-jhk
jhkf-jhkffyh
ffyh,, pdfd
pdfdepht
ephthffy
hffyh
h ahru
ahrus
s eucha
eucha ckhehtk,
ckhehtk, cknpdrh
cknpdrhskbh
skbhf,
f, ckpdjka
ckpdjkahrh,
hrh,
tkchb
tkchb edeihahy
edeihahyhbhf
hbhf,, edfgghfg
edfgghfggu
gu chf edrugkb
edrugkbhf
hf jkfgbufg
jkfgbufghf
hf chf ihgkhf
ihgkhf
ihfgufhf sdrth skstde kfsthjhsk jhkffyh, sdrth ckrdfohfhbhf chf ckjhbshfhbhf
idrchshrbhf sthfchr, fnrehjkshsk
fnrehjkshsk tdbfkb chf pdrhturhf yhfg idrjhbu.
(9) \drhjhthf chf kfsthjhsk skstde bneufkbhsk
bneufkbhsk ahrus tkchb edeidrk chephb,
chf ahrus ckhehfbhf tdrahchp ghfgguhf sdpdrtk kftdr`drdfsk gdjneihfg djdbtrn

ehgfdtkb, chf jhkf-jhkf.


(?)  _dohrh idrbhjh ckjhbubhf pdfguburhf/pdfgumkhf tdrahchp DEO (Djdotrn
 

Ehgfdtko Ohephtkikjkty 
Ohephtkikjkty ).
). Hphikjh ahskj pdfguburhf tdrahchp DEO edjhephuk
heih
heihfg
fg ihth
ihths
s yh
yhfg
fg cktd
cktdft
ftub
ubhf
hf,, ehbh
ehbh jhfg
jhfgbh
bha
a pdfh
pdfhfg
fggu
gujh
jhfg
fghf
hf chf
chf
pdfghehfhf ahrus ckjhbubhf.
(3) _diuha skstde phfggkjhf pdrhwht cdfghf bhphskths uftub bneufkbhsk jhfgsufg
hfthrh pdrhwht chf phskdf ahrus tdrsdckh ck sdtkhp bhehr.

(4) \drtkeihf
\drtkeihfghf
ghf cdshkf
cdshkf ahrus
ahrus edeufgbk
edeufgbkfbhf
fbhf uftub pdfghehth
pdfghehthff vksuhj
vksuhj yhfg
edehchk chrk phskdf thfph tdfhgh bdsdahthf ahrus edehsubk ruhfghf. Ahj kfk
chpht ckohphk cdfghf pdrhjhthf pkftu ruhfg tufggu chf phskdf bhehr cdfghf
 mdfcdjh..
 mdfcdjh

3.3. Bdikskfghf
(8) Tftub
Tftub edfchphtb
edfchphtbhf
hf tkfgbht
tkfgbht bdfyhehf
bdfyhehfhf
hf tdrahchp
tdrahchp bdiksk
bdikskfghf
fghf phch ihfgufhf
ihfgufhf
Yuhfg
Yuhfg ksnjhsk
ksnjhsk Yueha
Yueha _hbkt,
_hbkt, pdfgdjnj
pdfgdjnjh
h ihfgufhf
ihfgufhf Yuhfg ksnjhsk
ksnjhsk Yueha
Yueha _hbkt
_hbkt
ahrus
ahrus edepdrtk
edepdrtkeihf
eihfgbhf
gbhf mdfks
mdfks bdgkhthf
bdgkhthf,, pdfggufh
pdfggufhhf
hf pdrhjhthf
pdrhjhthf,, chf/
chf/ hthu
sueidr
sueidr ikskfg
ikskfg jhkffyh
jhkffyh ihkb yhfg idrhch
idrhch ck chjhe ehupuf
ehupuf ck juhr
juhr Ihfgufhf
Ihfgufhf

Yuhfg Ksnjhsk Yueha _hbkt


(9) Kfcdbs bdikskfghf
bdikskfghf ehbskeue
ehbskeue phch Yuhfg
Yuhfg ksnjhsk hchjha
hchjha 34 cIH.
(?) Bdtdftuh
Bdtdftuhf
f jdika
jdika jhfmut
jhfmut edfg
edfgdfh
dfhkk thth ohrh pdrdfohf
pdrdfohfhhf
hhf tkfgbht bdfyhehfhf
bdfyhehfhf
tdrahchp
tdrahchp bdikskfg
bdikskfghf
hf phch ihfgufhf
ihfgufhf ruhfg
ruhfg rhwht
rhwht kftdfsk`
kftdfsk` edfgkbutk
edfgkbutk pdcnehf
pdcnehf
chf sthfchr tdbfks yhfg idrjhbu.

3.4. Gdthrhf.
(8) Tftub
Tftub edfchp
edfchphtb
htbhf
hf tkf
tkfgbh
gbhtt bdfyh
bdfyhehf
ehfhf
hf tdrah
tdrahchp
chp gd
gdthr
thrhf
hf ph
phch
ch Ihfguf
Ihfgufhf
hf
Yuhfg Ksnjhsk Yueha _hbkt, pdfgdjnjh Ihfgufhf Yuhfg Ksnjhsk Yueha _hbkt
ahrus
ahrus edepdrtk
edepdrtkeihf
eihfgbhf
gbhf mdfks
mdfks bdgkhthf
bdgkhthf,, pdfggufh
pdfggufhhf
hf pdrhjhthf
pdrhjhthf,, chf/
chf/ hthu
sueidr
sueidr gdthr
gdthr jhkffyh
jhkffyh ihkb yh
yhfg
fg idrhch phch Ihfgufhf
Ihfgufhf Yuhfg
Yuhfg Ksnjhsk
Ksnjhsk Yueha
Yueha
_hbkt ehupuf ck juhr Ihfgufhf Yuhfg Ksnjhsk Yueha _hbkt.
(9) Bdtdftuh
Bdtdftuhf
f jdika
jdika jhfmut
jhfmut edfg
edfgdfh
dfhkk thth ohrh pdrdfohf
pdrdfohfhhf
hhf tkfgbht bdfyhehfhf
bdfyhehfhf
td
tdra
rahc
hchp
hp gdth
gdthrh
rhf
f phch
phch Ihfg
Ihfguf
ufhf
hf Yuhf
Yuhfg
g Ks
Ksnj
njhs
hskk Yueh
Yueha
a _hbk
_hbktt edfg
edfgkb
kbut
utkk
pdcnehf chf sthfchr tdbfks yhfg idrjhbu.
 

IHI P
\DEDJKAHYHHF
\DEDJKAHYHHF IHFGTFHF
CHF \YH_HYHFH YTHFG K_NJH_K

Yuhfg
Yuhfg ksnjhsk
ksnjhsk hchjha ruhfghf bausus yhfg tdrch
tdrchpht
pht ck rueha
rueha shbkt
shbkt yhfg edrhwht
edrhwht
ph
phskd
skdf
f cd
cdfgh
fghf
f bnfcks
bnfckskk edcks
edcks tdrtdf
tdrtdftu
tu tdrpk
tdrpksha
sha chrk
chrk phskdf
phskdf jhk
jhkf
f bdtkb
bdtkbh
h edrdbh
edrdbh edfchp
edfchpht
ht
pdrhwhthf edcks cdfghf tumuhf edfodgha pdfydihrhf pdfyhbkt hthu kf`dbsk bdphch phskdf
chf edfgurhfgk rkskbn tdrahchp pdeidrk jhyhfhf bdsdahthf sdrth ehepu edrhwht phskdf
edfujhr
edfujhr hghr tkchb tdrmhck
tdrmhck hthu edeutus skbjus
skbjus pdfujhr
pdfujhrhf
hf pdfyhbkt
pdfyhbkt edjkfcuf
edjkfcufgk
gk phskdf
phskdf chf
pdtughs bdsdahthf.
Sumuhf
Sumuhf chrkphc
chrkphch
h ckjhbubh
ckjhbubhffyh
ffyh pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf hchjha
hchjha uftub
uftub edfgurhf
edfgurhfgk
gk prnihik
prnihikjkth
jkths
s
bdghg
bdghghjh
hjhf
f yhfg
yhfg tkc
tkchb
hb tdrcu
tdrcugh
gh ch
chf
f edfkf
edfkfgbh
gbhtbh
tbhf
f whbtu
whbtu akcu
akcup
p (jk
jk`d
`dtk
tked
ed),
), ih
ihkb
kb chrk
chrk `ufgsk
`ufgsk
ihfgufhf
ihfgufhf ehupuf prhshrhfh (pdrhjhthf) yhfg hch phch ruhfg ksnjhsk. Ahj kfk idrghftufg phch
pd
pdjhb
jhbshf
shfhhf
hhf pdbdrm
pdbdrmhh
hhhf
hf pd
pdedj
edjka
kahrh
hrhhf
hf ph
phch
ch mhfgbh
mhfgbh whbtu
whbtu tdrtdf
tdrtdftu
tu (idrch
(idrchshr
shrbhf
bhf whbtu
whbtu
pdehbhkhf hthu mhe bdrmh).
_dohrh
_dohrh ueue
ueue mdfks
mdfks pdjhbs
pdjhbshf
hfhhf
hhf bdgkh
bdgkhthf
thf pdedjk
pdedjkah
ahrhh
rhhf
f edjkp
edjkputk
utk 2 (8) Kfspdotkn
Kfspdotknf
f
Ehkftdfhfod,
Ehkftdfhfod, (9) \rdvdftkvd Ehkftdfhfod, chf (?) Onrrdotkvd Ehkftdfhfod
Ehkftdfhfod,, ckehfh bdtkgh mdfks
pdedjkahrhhf tdrsdiut ckjhbubhf sdohrh tdrdfohfh, cdfghf edfghou phch cuh `hbtnr yhfg
idridch chjhe pdjhbshfhhffyh ckehfh uftub prdvdftkvd
uftub prdvdftkvd ehkftdfhfod jdika ckchshrbhf phch
whbtu hthu ikhsh cksdiut cdfghf Sked Ihsdc Ehkftdfhfod (SIE),
(SIE) , chf ckchshrbhf njda bnfcksk
pdrhjhth
pdrhjhthf
f hthu edskf-edsk
edskf-edskf
f yhfg ckmhjhfbhf
ckmhjhfbhf hthu ikhsh
ikhsh cksdiut
cksdiut cdfghf
cdfghf Onfcktknfhj Ihsdc 
Ehkftdfhfod (OIE).
(OIE).

4.8. MDFK_ \DEDJKAHYHHF

4.8.8. \dedjkahrhhf Kfspdbsk (Kfspdotknf Ehkftdfhfod)


Ehkftdfhfod)
\hch
\hch hwhj
hwhjfy
fyh
h bdgk
bdgkht
hthf
hf pded
pdedjk
jkah
ahrh
rhhf
hf ahfy
ahfyh
h ckjh
ckjhbu
bubh
bhf
f phch
phch shht
shht edsk
edskf
f / hjht
hjht
edfghjhe
edfghjhekk ghfgguhf
ghfgguhf shmh yhfg bdeuckhf
bdeuckhf ckbd
ckbdfhj
fhj sdihghk
sdihghk irdhbcnwf ehkftdfhfod.
ehkftdfhfod. Fheuf
bdeuckhf tdbfkb pdedjkahrhhf sdehbkf idrbdeihfg cdfghf hchfyh prdvdftkvd
hchfyh  prdvdftkvd ehkftdfhfod
yhfg edfghfchjb
edfghfchjbhf
hf kfsp
kfspdbsk
dbsk sdihghk sdfmhth hepua uftub
uftub edfdbhf
edfdbhf tdrmhckfy
tdrmhckfyh
h irdhbcnwf
irdhbcnwf..
Cdfghf cdekbkhf ehbh ckbdeihfgbhf tdbfkb pdrdfohfhhf pdedjkahrhhf idrchshrbhf phch
prnsds kfspdbsk.
\dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f kfspdbsk
kfspdbsk hchjha
hchjha bdgkhthf
bdgkhthf pdedjka
pdedjkahrhh
hrhhf
f yhfg ckjhbubh
ckjhbubhf
f cdfghf
cdfghf ohrh
edehfthu
edehfthu bnfcksk
bnfcksk chf `ufgsk chrk suht
suhtu
u pdrhjhth
pdrhjhthf,
f, chf chpht pujh ckjhbubhf
ckjhbubhf phch suhtu
ih
ihfgu
fgufh
fhf
f ehupuf
ehupuf prhshr
prhshrhf
hfh,
h, ch
chjhe
jhe ahj kfk
kfk ba
bausu
usus
s yhfg
yhfg hc
hch
h ck ruhfg
ruhfg ks
ksnjh
njhsk.
sk. Cdfgh
Cdfghf
f

idrchshrbhf pdrkncd whbtu / mhcuhj pdehfthuhf, ehbh pdjhbshfhhf pdedjkahrhhf kfspdbsk kfk
edfmhck jdika eucha ckjhbshfhbhf uftub edjkaht / edfgdthauk gdmhjh bdrushbhf jdika ckfk.
Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb chf _hrhfh Bdsdahthf 7<

Kfspdb
Kfspdbsk
sk ckr
ckrdf
dfohf
ohfhbh
hbhf
f sdcde
sdcdekbk
kbkhf
hf ruph
ruph sdakf
sdakfgg
ggh
h tkc
tkchb
hb tdrjh
tdrjhju
ju sdckbk
sdckbktt fheuf
fheuf mugh
mugh tkc
tkchb
hb
idrjdika
idrjdikahf
hf sdrth
sdrth ckjhbubh
ckjhbubhf
f sdohrh
sdohrh idrb
idrbhjh
hjh sdpdrtk
sdpdrtk ahjfyh
ahjfyh edeidrsk
edeidrskabhf
abhf chf edfgghf
edfgghftk
tk
subuohchfg.
Kfspdbsk hthu pdehfthuhf kfk edruphbhf bdgkhthf bufok phch bdgkhthf pdedjkahrhhf
sdohrh edfydjurua, ckehfh bkth chpht edfgdthauk gdmhjh bdrushbhf suhtu edskf / hjht jdika

hwhj, sdakfggh tkfchbhf pdfodghahf ehupuf pdrihkbhffyh chpht cdfghf odpht ckjhbubhf.
 Hchpuf thahphf
thahphf bdgkhthf pdehfthuhf
pdehfthuhf `ufgsk
`ufgsk (kfspdotknf ehkftdfhfod),
ehkftdfhfod), edjkputk =
h. Edjkaht (Pksuhj kfspdotknf)
i. Edfcdfghr (Adhrkfg kfspdotknf)
o. Edrh
Edrhsh
shbh
bhf
f
c. Edfujksb
Edfujksbhf
hf phch oado
oadobjks
bjkstt
d. Edehahek
Edehahek & cktkf
cktkfchbj
chbjhfmu
hfmutk
tk

4.8.9. \dedjkahrhhf \rdvdftk` (\rdvdftkvd Ehkftdfhfod)


\dedjk
\dedjkah
ahrhh
rhhf
f prdvdf
prdvdftk`
tk` hth
hthu
u pdfodg
pdfodghah
hahf
f hc
hchj
hjha
ha bdgkh
bdgkhthf
thf pd
pdedj
edjkah
kahrhh
rhhf
f idrup
idruph
h

pd
pdrhw
rhwhth
hthf
f cdfghf
cdfghf edeid
edeidrsk
rskabh
abhf
f hjht
hjht yhf
yhfg
g ckj
ckjhbs
hbshf
hfhbh
hbhf
f sdtkh
sdtkhp
p ah
ahrk
rk nj
njda
da np
npdrh
drhtnr
tnr ch
chf
f
bdgkhthf pdfydtdjhf, pdjuehshf sdrth pdfgghftkhf ihahf pdedjkahrhhf yhfg ckjhbshfhbhf
njda tdbfksk sdohrh idrbhjh. \dedjkahrhhf prdvdftk` idrtumuhf gufh edepdrbdokj bdeufgbkfhf
tdrmhckfyh bdrushbhf.
bdrushbhf. Tftub mdfks hjht tdrtdftu pdedjkahrhhf
pdedjkahrhhf prdvdftk` chpht ckjhbshfhbhf phch
shht hjht sdchfg
sdchfg idrmhjhf
idrmhjhf / npdrhsknfhj
npdrhsknfhj / ruffkfg ehkftdfhfod,
ehkftdfhfod, edjhjuk pdedrkbshhf bnfcksk
ihgkhf-ihgkhf & `ufgsk hjht, ihkb thfph ehupuf edfggufhbhf hjht ubur. \hch whbtu ruffkfg 
ehkf
ehkftd
tdfh
fhfo
fod
d ck
ckjhb
jhbubh
ubhf
f mugh
mugh pdjueh
pdjuehshf
shf,, pdfydt
pdfydtdjh
djhf
f ih
ihgkh
gkhf-i
f-ihgk
hgkhf
hf hj
hjht
ht tdrtdf
tdrtdftu
tu yh
yhfg
fg
ededrjubhf.
\dedjkah
\dedjkahrhhf
rhhf prdvdftk
prdvdftk`` cdfghf
cdfghf ruff
ruffkfg
kfg ehkftdfhfod
ehkftdfhfod ikhshfyh tkchb ckjhbubhf uftub
pdrhjhth
pdrhjhthf
f bdsdahth
bdsdahthf.
f. \ded
\dedjkah
jkahrhhf
rhhf prdvdftk
prdvdftk`` uftub
uftub pdrhjhth
pdrhjhthf
f bdsdahth
bdsdahthf
f phch
phch ueuefyh
ueuefyh
ckjhbubhf
ckjhbubhf phch whbtu hjht tkchb npdrhsknfhj / sautcnwf ehkftdfhfod
ehkftdfhfod, yhktu hjht chjhe bdhchhf
ckehtkbh
ckehtkbhf
f jhju ckpdjkah
ckpdjkahrh.
rh. Chjhe
Chjhe ahj kfk bdgkhthf
bdgkhthf pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf chpht
chpht idruph
idruph pdeidrsk
pdeidrskahf,
ahf,
pdjuehs
pdjuehshf,
hf, pdfgdodb
pdfgdodbhf,
hf, `ufg
`ufgsk
sk bnepnfdf
bnepnfdf,, pdfydtdj
pdfydtdjhf,
hf, pdfgghft
pdfgghftkhf
khf ihahf
ihahf pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf,,
pdfguburhf bdjuhrhf chf bdsdjhehthf.
\dedjkahrhhf \rdvdftk` mugh tdrckrk hths kfspdbsk pdrknckb chf pdedrkbshhf pdrhjhthf
hthu skstd
tde
e uftub edfgufgbhp chf edfghftk
tks
skphsk pdrehshjhahf, cdfghf
edepdr
edepdrtke
tkeihf
ihfgbh
gbhf
f muejh
muejha
a uf
ufkt
kt (muejh
(muejha
a ah
ahrk,
rk, muejh
muejha
a np
npdrh
drhsk,
sk, muejh
muejha
a mhe pd
pdjhy
jhyhfh
hfhf).
f).
_dchfgbh
_dchfgbhf
f idrchshr
idrchshrbhf
bhf bdgkhthf
bdgkhthffyh,
fyh, pdedjka
pdedjkahrhh
hrhhf
f prdvdftk
prdvdftkvd
vd hthu chpht
chpht ckbhthbhf
ckbhthbhf pujh
pujh
sdihghk
sdihghk pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf idrbhjh
idrbhjh edjkputk2
edjkputk2 pdeidrsk
pdeidrskahf
ahf (ojdhfkfg)
(ojdhfkfg),, pdj
pdjueh
uehshf
shf (juirkohtkfg)
(juirkohtkfg),,
pdfghturhf (hcmustkfg)
(hcmustkfg),, pdfg
pdfgdfoh
dfohfghf
fghf (tkgatdfkfg)
(tkgatdfkfg),, & pdfgghftkhf phrt (rdpjhokfg)
(rdpjhokfg).. Idrkbut
npdrhsk yhfg chpht ckbjhsk`kbhskbhf sdihghk pdedjkahrhhf prdvdftk` =
  Tmk bdrmh phch pdrhjhthf-pdrhjhthf
pdrhjhthf-pdrhjhthf chjhe bnfcksk sthfc iy 
 

 Kfspdbsk / \dehfthuhf `ufgsk


 Tmk bkfdrmh phch sdtkhp pdrhjhthf
 Tmk bdhehfhf skstde, skstde edbhfkbhj, djdbtrkbhj, \_P, edtdrkfg, cdtdbtnr hshp chf
phfhs,
 Bdgkhthf rutkf, ahrkhf, ekfgguhf, iujhfhf chf thaufhf

\dfgghftkhf subu ohchfg sdohrh rutkf, chf ehtdrkhj pdfcubufg.

4.8.?. \dedjkahrhhf Bnrdbtk` (Onrrdotkvd Ehkftdfhfod)


Ehkftdfhfod)
\dedjkahrhhf Bnrdbtk` hchjha bdgkhthf pdedjkahrhhf yhfg idrsk`ht pdrihkbhf tdrahchp
pd
pdrh
rhjh
jhth
thf
f yhfg
yhfg edfg
edfghj
hjhe
hekk bdru
bdrush
shbh
bhf
f cdfg
cdfghf
hf ht
hthu
hu th
thfp
fph
h pdfg
pdfggh
ghft
ftkh
khf
f subu
subu ohch
ohchfg
fg..
\dedjkah
\dedjkahrhhf
rhhf bnrdbtk`
bnrdbtk` ckehbsuc
ckehbsucbhf
bhf uftub edfgdeih
edfgdeihjkbh
jkbhf
f bnfcksk
bnfcksk pdrhjhth
pdrhjhthf
f yhfg rushb
rushb bd
bnfcksk skhp npdrhsknfhj chf jhkb phbhk chpht ck`ufgskbhf cdfghf ihkb.
Nvdrahuj hchjha ihgkhf chrk pdedjkahrhhf bnrdbtk`, yhktu bdgkhthf pdrihkbhf tdrahchp
pdrhjhthf cdfghf edfgghftk ihgkhf-ihgkhf
ihgkhf-ihgkhf utheh hjht, idrtumuhf uftub edfgdeihjkbhf
edfgdeihjkbhf `ufgsk
chf bdehepuhf hjht yhfg sucha edfuruf bhrdfh uskh chf pdfggufhhf.
Shahp
Shahp hbakr
hbakr ch
chrk
rk pd
pdedj
edjkah
kahrhh
rhhf
f bnrdb
bnrdbtk`
tk` hchjh
hchjha
a bhjki
bhjkirhs
rhskk tdbfk
tdbfks
s yhktu
yhktu pd
pdfgu
fgubur
burhf
hf
buhftkthtk` bdjuhrhf (ohjkirhtknf & vdrk`kohtknf) chf pdfguburhf hspdb bdsdjhehthf
(ohjkirhtknf bdsdjhehthf (sh`dty tdst).
tdst).
_dchfgbhf bhjkirhsk yhfg idrsk`ht tdbfks chf jdghjkths pdfggufhhf hjht ahrus ckjhbubhf njda
kf
kfstk
stktus
tuskk pdfgu
pdfgumk
mk yhfg
yhfg id
idrwd
rwdfhf
fhfg.
g. \dr
\drih
ihkbh
kbhf
f bnr
bnrdbt
dbtk`
k` ckj
ckjhbu
hbubhf
bhf tdrah
tdrahchp
chp pdrhj
pdrhjhth
hthf
f yhfg
yhfg
edfghjhe
edfghjhekk bdrushbhf
bdrushbhf chf ckjhbubh
ckjhbubhf
f sdoh
sdohrh
rh tdrdfohf
tdrdfohfh.
h. Bhjkirh
Bhjkirhsk
sk (ohj
(ohjkirh
kirhtknf
tknf)) & _h`dty tdst
chpht
chpht ckjhbubh
ckjhbubhf
f sdohrh
sdohrh jdghj
jdghj chpt ckjhbub
ckjhbubhf
hf njd
njda
a Ihjhk
Ihjhk \dfghehf
\dfghehfhf
hf @hskjkth
@hskjkths
s Bdsdahthf
Bdsdahthf
(I\@B), chf uftub bhjkirhsk kftdrfhj (vdrk`kohtknf) chpht ckjhbubhf njda tdbfksk jnbhj, sdchfgbhf
uftub pdfguburhf
pdfguburhf hspdb bdsdjhehthf (sh`
(sh`dty
dty tdst) chpht ckjhbubhf ihkb njda I\@B ehupuf
tdbfksk jnbhj.

4.9. JKFGBT\ \DEDJKAHYHHF YTHFG K_NJH_K


_uhtu prnsdcur pdfghwhshf chf pdedjkahrhhf ruhfg ksnjhsk ahrus tdrsdckh sdidjue
ruhfg ksnjhsk ck`ufgskbhf uftub pdjhyhfhf. _hfght pdftkfg uftub edfdftubhf pdrsnfkj yhfg
idrthfggu
idrthfggufg
fg mhwh
mhwhi
i uftu
uftub
b npdr
npdrhskn
hsknfhj,
fhj, enfk
enfktnrkf
tnrkfg
g chf pded
pdedjka
jkahrhh
hrhhf
f ruhf
ruhfg.
g. \djh
\djhtkah
tkahf
f rutk
rutkf
f
thaufhf
thaufhf ahru
ahrus
s cksd
cksdckhb
ckhbhf
hf uftu
uftub
b pdtu
pdtughs
ghs Yue
Yueha
ha _hbk
_hbktt cdfg
cdfghf
hf tumu
tumuhf
hf edeh
edehstkbh
stkbhf
f iha
ihawh
wh
pdtughs
pdtughs chph
chphtt edfg
edfgdrtk
drtk chf ede
edehahe
hahekk `ufg
`ufgsk
sk ruhf
ruhfg,
g, tdbf
tdbfkb
kb edjh
edjhjubh
jubhf
f enfk
enfktnrkf
tnrkfg
g sdrt
sdrth
h
ihghkehfh
ihghkehfh edfgkftdrprd
edfgkftdrprdthsk
thsk kfstruedf .
Ydfohfh
Ydfohfh bdpd
bdpdrhwh
rhwhthf
thf uftu
uftub
b phsk
phskdf
df ruhf
ruhfg
g ksnj
ksnjhsk
hsk ahru
ahrus
s edfo
edfohbup
hbup enfk
enfktnrkf
tnrkfg
g chf
cnbuedfth
cnbuedfthsk
sk tdbhfhf uchrh ck ruh
ruhfg
fg ksnjhsk chf ck hf
hftdr
tdrnn
nne
e bhrdfh ahj kfk pdftkfg uftub
edekfkehjkshsk trhfseksk ekbrnnrghfksed phtngdf chrk hthu bd phskdf.
 

Enfktnrkfg chf pdedjkahrhhf


pdedjkahrhhf ruhfg ksnjhsk ahrus cktuhfgbhf chjhe suhtu idftub skstde
pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf tdrd
tdrdfohf
fohfh
h sdrth ede
edekjbk
kjbk _thfc
_thfchr
hr \rns
\rnsdcur
dcur Npdrh
Npdrhsknf
sknfhj
hj (_\N
(_\N)) chf jhpn
jhpnrhf
rhf
ahskjfyh mugh ahrus ckcnbuedfthskbhf chf ckjhpnrbhf sdohrh tdrtujks bdphch pkepkfhf Y_ chf
ihgkhf tdrbhkt. Hchpuf yhfg tdrehsub chjhe thrgdt pdedjkahrhhf ihfgufhf chf prhshrhfh
phch ruhfg ksnjhsk, hfthrh jhkf =

h) _kstde Kftdrknr
_kstde Kftdrknr Yuhfg
Yuhfghf
hf (Jhfthk
(Jhfthk,, Ckfckfg
Ckfckfg,, \jh`nf,
\jh`nf, \kftu,
\kftu, Mdfcdj
Mdfcdjh
h & @urfkturd
@urfkturd))
i) _kst
_kstde
de Sht
Shthh Tch
Tchrh
rh (HA
(HAT/
T/@O
@OT,
T, _pjkt cuot/HO-Tfkt , AD\H @kjtdr , Dxahust @hf & Kfsthjhsk
Cuotkfg)
o) _kstde
_kstde Bdjkstrkb
Bdjkstrkbhf
hf (_ueidr
(_ueidr jkstrk
jkstrkb
b ohchfghf
ohchfghf,, Mhrkfghf
Mhrkfghf Ckstrki
Ckstrkiusk
usk & Jhepu)
Jhepu)
c) _kstde
_kstde Ghs
Ghs Edcks
Edcks (Idc
(Idcadhc
adhc,, ghs
ghs nutjdt,
nutjdt, & rdguj
rdgujhtnr/
htnr/`jnwedtdr
`jnwedtdr ghs edcks)
d) _kstde
_kstde Bneuf
Bneufkbhs
kbhskk & Bdhe
Bdhehfhf
hfhf (Sdj
(Sdjdpn
dpnf,
f, Hkpan
Hkpanfd,
fd, Fursdohjj , \hgkfg systde,
systde, Sdjdvksk
& OOSP)
`) _kstde
_kstde _hf
_hfkth
kthsk
sk (Hkr
(Hkr Idr
Idrska
ska & \dfgd
\dfgdjnj
jnjhhf
hhf Jk
Jkeih
eiha)
a)
g) _kgfhgd
_kgfhgd ruhfg
ruhfghf
hf = jhid
jhidjj (tdbhfhf
(tdbhfhf ruhf
ruhfghf,
ghf, pdtu
pdtufmu
fmub
b mdfks
mdfks ruhfgh
ruhfghf
f ksnjhsk
ksnjhsk,, &
pdehbhkhf H\C), fheh ruhfghf, pdfufmub hrha, cjj

4.9.8.. \dedjkahrh
4.9.8 \dedjkahrhhf
hf _kstd
_kstde
e Kftdr
Kftdrknr
knr Yuhfghf
Yuhfghf
\dreubhhf
\dreubhhf idfch-idfc
idfch-idfch
h ck chj
chjhe
he ruhfg
ruhfg ksnj
ksnjhsk
hsk ahrus
ahrus rutkf
rutkf ckidrska
ckidrskabhf
bhf sdtkhp
sdtkhp ahrk.
ahrk.
\deidrsk
\deidrskahf
ahf kfk idrtumu
idrtumuhf
hf uftub edfgakjh
edfgakjhfgbhf
fgbhf ehtdrkhj
ehtdrkhj nrghfkb,
nrghfkb, cdiu hthu cdir
cdirks
ks uftub
edfgurhf
edfgurhfgk
gk muejha
muejha ihbtdrk
ihbtdrk ck jkfgbuf
jkfgbufghf
ghf sdbkthr
sdbkthr phskdf.
phskdf. \deidrsk
\deidrskahf
ahf kfk edjkputk
edjkputk jhfthk,
jhfthk,
ckfckfg,, pjh`nf, pkftu, mdfcdjh, `urfkturd
ckfckfg `urfkturd,, sdrth tdrehsub pdreubhhf idfch yhfg sdrkfg cksdftua
sdpdrtk idcrhkj, ahfcdj pkftu chf tneinj jhepu.
\dreubhhf idfch-idfch
idfch-idfch sdpdrtk `urfkturd sdrth pdreubhhf ruhfg ksnjhsk ahrus ckpkjka
chrk ehtdrkhj
ehtdrkhj yhfg eucha ckidrska
ckidrskabhf,
bhf, tkchb
tkchb edfy
edfydrhp
drhp cdiu chf thahf tdrahchp
tdrahchp phphrh
phphrhf
f
cdskf`dbt
cdskf`dbthf.
hf. _hht sdchfg
sdchfg tdrksk,
tdrksk, ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk ahrus
ahrus ckidrska
ckidrskabhf
bhf sdtkhp
sdtkhp ahrk edfggufh
edfggufhbhf
bhf
ohkrhf idrihsks ojnrkf (bnfsdftrhsk <,4%), pdeidrskahf mugh ahrus ckjhbubhf tkhp bhjk ruhfg
ksnjhsk tdrsdiut tdjha ckgufhbhf hthu hbhf ckgufhbhf bdeihjk. \deidrskahf edfchjhe (cddp
( cddp
ojdhfkfg ) sdihkbfyh ckjhbubhf sdtkhp thauf sdbhjk shht ruhfg ksnjhsk ttkchb
kchb ckgufhbhf.
_dgdj
_dgdj bdchp
bdchp uchrh
uchrh ck mdfcd
mdfcdjh
jh hthu
hthu ck pk
pkftu
ftu ah
ahrus
rus rutkf
rutkf ckpdrk
ckpdrkbsh
bsh uf
uftub
tub edfodg
edfodgha
ha
bdinonrhf, bdinonrhf yhfg tdrmhck hbkiht husfyh sdgdj chpht idrhbkiht pdruihahf tdbhfhf
uchrh chjhe ruhfg ksnjhsk.

4.9.9.
4.9.9. \dedjk
\dedjkahr
ahrhh
hhf
f _kstde
_kstde Shth
Shth Tchrh
Tchrh
\dedjkahrhhf skstde thth uchrh phch ruhfg ksnjhsk edruphbhf bdgkhthf yhfg shfght
pdftkfg, tdrutheh uftub pdrhjhthf thth uchrh yhfg ckgufhbhf ckchjhe ruhfghf tdrsdiut, hfthrh
jhkf = HAT/@OT, _pjkt cuot  HO-Tfkt 
/ HO-Tfkt , AD\H @kjtdr , Dxahust @hf & Kfsthjhsk Cuotkfg. Ahj kfk pdrju
ckpdrahtkbhf bhrdfh pdfydihrhf ihbtdrk, ehtdrkhj nrghfkb, chf cdiu yhfg chpht edfkeiujbhf
 

tdrbnfthekfhskfyh
tdrbnfthekfhskfyh phskdf, sth` edcks, sdrth pdtughs jhkffyh shfght ckpdfghruak chf edfydihr 
edjhjuk hjkrhf uchrh chjhe ruhfg ksnjhsk.
Idrkbut hchjha ididrhph phrhedtdr vdftkjhsk chf bnepnfdf pdfufmhfg thth uchrh yhfg
pdrju ckjhbubhf enfktnrkfg & dvhjuhsk sdohrh idrbhjh, yhktu =
8. _uau
_uau & Bdj
Bdjde
deih
ihih
ihf
f

Enfktnrkfg suau chf bdjdeihihf ruhfg ksnjhsk ahrus tdrphfthu tdrus-edfdrus, bhrdfh
sdjhkf idrgufh uftub edfodgha / edfghftkskphsk bnfcksk ruhfghf tdrahchp tueiuafyh
 mheur hthu phrtkbdj nrghfkb jhkf, pdehfthuhf kfk mugh idrehf`hht uftub edfgdthauk
tkfgbht bdfyhehfhf phskdf sdakfggh edeihftu edepdrodpht pdfydeiuahf phskdf.
_diuha
_diuha hjht
hjht pdehfthu
pdehfthu suau & bdjdeihi
bdjdeihihf
hf (tadrenaygrn
(tadrenaygrnedtdr),
edtdr), sdihkbfyh tdrphshfg
phch ckfckfg chjhe ruhfg ksnjhsk chf cktdephtbhf phch ihgkhf yhfg eucha tdrjkaht.
\dedrkbshhf suau & bdjdeihihf ruhfg ksnjhsk kfk ahrus ckjhbubhf sdtkhp ahrk chf ahskj
pdfghehthf ckcnbuedfthskbhf chjhe jdeihr enfktnrkfg.

9. Sdbh
Sdbhfh
fhf
fTTch
chrh
rh Yuhf
Yuhfg
g (Kfcnnr Hkr \rdssurd)

\dfghwhshf tdbhfhf uchrh ck ruhfg ksnjhsk ahrus sdjhju ckpdrahtkbhf. Sdbhfhf uchrh
kfk chpht ckphfthu edfggufhbhf hjht ckgkthj ehuphuf ehfuhj. Kcdhjfyh hjht pdfgubur 
tdbhfhf kfk (ehfnedtdr) ckjdthbbhf ck jnbhsk yhfg tdpht ck juhr ruhfghf sdrth eucha
ckjkaht pdtughs. _kstde pdfgnftrnjhf ntnehtks (enfktnr djdbtrnfkb) phch gdcufg chpht
pujh ckgufhbhf
ckgufhbhf sdihghk
sdihghk theihahf
theihahf uftub
uftub enfktnrk
enfktnrkfg
fg tdbhfhf
tdbhfhf uchrh.
uchrh. _kstde
_kstde enfktnr 
enfktnr 
djdbtrnfkb kfk ahrus ckbhjkirhsk ekfkehj sdtkhp thauf sdbhjk.
Bdtkbh ruhfg ksnjhsk sdchfg tdrksk phskdf,tdbhfhf uchrh ruhfg sdfckrk ahrus ckenfktnr 
sdtkhp
sdtkhp ahrk chf ckohtht ck jdeihr
jdeihr enfktnrkfg
enfktnrkfg (Gukcdjkfd
(Gukcdjkfd OCO). _en
_enbd
bd tuid tdst
tdst  mugh
ckjhbubh
ckjhbubhf
f sdtkchbf
sdtkchbfyh
yh sdiujhf
sdiujhf sdbhjk
sdbhjk sdihghk
sdihghk theihahf
theihahf enfktnrkf
enfktnrkfg.
g. _dchfgbh
_dchfgbhf
f mkbh
ruhfg ksnjhsk tkchb sdchfg ckgufhbhf, enfktnrkfg tdbhfhf uchrh ckjhbubhf tkhp iujhf
sdbhjk.

?. Jhmu
Jhmu \drtu
\drtubh
bhrhf
rhf Tchrh
Tchrh pdr-M
pdr-Mhe
he (Hkr Oahfgd pdr-Anur 5 HOA)
 Hkr oahfgd pdr-anur ahrus sdohrh rutkf ckubur sdtkchbfyh sdbhjk chjhe sdthauf. _diuha
hjhre sdihkbfyh tdrauiufg cdfghf skstde pdfghtur tdbhfhf uchrh sdakfggh mkbh tdrmhck
pdruihah
pdruihahf
f tdbhfhf,
tdbhfhf, hjhre tdrsdiut
tdrsdiut hbhf idriufy
idriufykk hthu idrbdckp
idrbdckp sdakfggh
sdakfggh pdtughs
pdtughs
hbhf sdgdrh edfgdthaukfyh. Hjhre ahrus ckhtur hghr tdrchpht whbtu hfthrh pdruihahf
tdbhfhf cdfghf hbtkvhsk hjhre. \dfghturhf kfk idrtumuhf edeidrk oubup whbtu uftub
pdtughs shht bdjuhr hthu ehsub ruhfghf thfph edeiuht hjhre idriufyk. Ikhshfyh
pdfghturhf mdch whbtu kfk sdjheh 34 cdtkb.
_kstde
_kstde vdftkj
vdftkjhsk
hsk uchrh
uchrh sd
sdpdr
pdrtk
tk grkj
grkjj/dxa
j/dxahust
hust ahru
ahrus
s rutkf
rutkf ckidrska
ckidrskabhf.
bhf. Bhchfg-bh
Bhchfg-bhchfg
chfg
pdtughs pdeidrskahf tkchb edfgdthauk `ufgsk dxahust sdakfggh edehtkbhf dxahust
 

yhfg hbhf idrhbkiht


idrhbkiht tdrghfgg
tdrghfggufyh
ufyh tdbhf uchrh chjhe
chjhe ruhfghf
ruhfghf.. Tftub
Tftub edfgakfc
edfgakfchrk
hrk
bdeuf
bdeufgbk
gbkfh
fhf
f sdpdrt
sdpdrtkk kfk
kfk,, ehbh
ehbh sdihk
sdihkbfy
bfyh
h ckphsh
ckphshfg
fg thfch
thfch pdrkf
pdrkfght
ghthf
hf ck cd
cdbht
bhtfyh
fyh
ekshjfyh ‚ Dxahust @hf Sdbhfhf Fdghtk`, Auiufgk \dtughs _didjue Edehtkbhf―.

3. AD\H @k
@kjtdr 

Bnepnfdf `kjtdr chjhe skstde thth uchrh stdrkj (ojdhf rnne), ueuefyh tdrckrk hths prd-
`kjtdr, edckue `kjtdr chf AD\H `kjtdr. _dakfggh uftub edepdrphfmhfg uskh phbhk AD\H
`kjtdr, pdeidrskahf hthu pdfgghftkhf prd-`kjtdr & edckue `kjtdr ahrus ckjhbubhf sdohrh
rutkf cdfghf pdrkncd whbtu hfthrh ? s/c 0 iujhf sdbhjk, tdrghftufg bnfcksk bdidrskahf
uchrh juhr ckjkfgbufghf ruhfg ksnjhsk tdrsdiut.
AD\H `kjtdr ahrus ckghftk edfurut whbtu tdrtdftu sdsuhk hfmurhf phirkb. Edsbk cdekbkhf
sdihkbfy
sdihkbfyh
h `ufgsk
`ufgsk AD\H tdthp ahrus
ahrus ckenfktn
ckenfktnrr sdtkhp
sdtkhp thauf
thauf sdbhjk
sdbhjk njda pkahb yhfg
edekjkbk sdrtk`kbht pdedjkahrhhf AD\H `kjtdr. Edeiubh bhftnfg chf edfutup bhftnfg
rueha `kjtdr chf `kjtdr ahrus ckjhbubhf njda tdbfksk yhfg tdrjhtka chf idrsdrtk`kbht chjhe
pdfgdfchjkhf kf`dbsk chf tdbfkb edeiubh chf edfutup rueha `kjtdr chf sdbht yhfg

ckgufhbhf.

4. Kfsth
Kfsthjh
jhsk
sk Cuot
Cuotkf
kfg
g (Cuotkfg, Ck``usdr & Grkjjd)
_didjue edeujhk pdeidrskahf cuotkfg, ck``usdr chf grkjjd sdihkbfyh
edepdr
edepdrtke
tkeihf
ihfgbh
gbhf
f ikhyh
ikhyh ch
chf
f ehf`h
ehf`hht
ht ckihf
ckihfckf
ckfgbh
gbhf
f rkskbn
rkskbnfyh
fyh.. Bnfsu
Bnfsujth
jthskb
skbhf
hf
bdidrska
bdidrskahf
hf chf bkrkebhf
bkrkebhf shepdj
shepdj chrk ehtdrkhj
ehtdrkhj yhfg edfdepdj
edfdepdj phch cuotkfg, ck``usdr 
hthu grkjjd tdrsdiut, bd jhinrhtnrkue
jhinrhtnrkue uftub ckhfhjksks.
ckhfhjksks.
\dbdrm
\dbdrmhh
hhf
f pdeidr
pdeidrska
skahf
hf kfsthj
kfsthjhsk
hsk cuotkf
cuotkfg
g ch
chpht
pht edeid
edeidrkb
rkbhf
hf ah
ahskj
skj yhfg
yhfg id
idrhg
rhghe.
he.
\deidr
\deidrsk
skahf
ahf kfsth
kfsthjhs
jhskk / mhjur
mhjur cu
cuotk
otkfg
fg ikhshf
ikhshfyh
yh ikj
ikjh
h eufgbk
eufgbkf
f ckghf
ckghftk
tk chf iu
iubhf
bhf
ckidrskabhf. Kfsujhsk juhr chrk cuotkfg yhfg sucha hch ckjhbubhf njda tdfhgh bdrmh chf
chjhe
chjhe ididrhph
ididrhph bhsus
bhsus tkchb
tkchb eufgbkf
eufgbkf thfph edekfch
edekfchabhf
abhf sdeuh utkjkths
utkjkths yhfg hch
cksdbdjkjkfgfyh.

4.9.?.
4.9.?. \dedjk
\dedjkahr
ahrhh
hhf
f _kstde
_kstde Bdjkstr
Bdjkstrkbh
kbhf
f
_k
_kst
stde
de bdjk
bdjkst
strk
rkbh
bhf
f phch
phch ru
ruhf
hfg
g ksnj
ksnjhs
hskk kfk
kfk ed
edfo
fohb
hbup
up22 suei
sueidr
dr jk
jkst
strk
rkb
b ut
uthe
heh
h (Srh`n
\JF/Y_) & ohchfghf (Gdfsdt),
(Gdfsdt), mhrkfghf
 mhrkfghf ckstrkiusk, sdrth skstde pdfohahyhhf
pdfohahyhhf / jhepu, ckehfh
pdfgdfchjkhf chf pdfghwhshf tdrahchp bdtdrsdckhhf phsnbhf jkstrkb ck ruhfg ksnjhsk ahrus
tdthp tdrmhgh bnfcksk chf `ufgsk pdrhjhthf bdjkstrkbhf tdrsdiut.
Kfsthjhsk jkstrkb chf pdfdephthffyh
pdfdephthffyh ahrus eucha cknpdrhsk
cknpdrhskbhf,
bhf, ckhehtk, ckpdjkahrh, tkchb
edeihahyhbhf, tkchb edfgghfggu chf tkchb edrugkbhf jkfgbufghf, ihgkhf ihfgufhf chf
kfsthjhsk jhkf. _kstke bdjkstrkbhf gdcufg kfk ahrus ckpdrkbsh sdtkhp jkeh thauf.
 

4.9.3.
4.9.3. \dedjk
\dedjkahr
ahrhh
hhf
f _kstde
_kstde Ghs
Ghs Edcks
Edcks
Ghs Edcks hchjha ghs cdfghf spdsk`kbhsk bausus yhfg ckpdrgufhbhf uftub pdjhyhfhf
edcks
edcks phch shrhfh
shrhfh bdsdahth
bdsdahthf,
f, baus
baususfy
usfyh
h phch
phch ruhfg
ruhfg ksnjhsk.
ksnjhsk. Idrchshr
Idrchshrbhf
bhf cd`kfksk
cd`kfksk kstkjha
kstkjha
tdrsdiut,
tdrsdiut, ehbh chpht
chpht cksk
ckskepuj
epujbhf
bhf ihawh
ihawh ghs edcks
edcks ehupuf
ehupuf kfsthjhs
kfsthjhskfyh
kfyh ahrus
ahrus edekjkbk
edekjkbk
spdsk`kbhsk yhfg bausus hthu edekjkbk sthfchr-sthfchr bdhehfhf yhfg jdika tkfggk chrk ghs

ehupuf kfsthjhsk ghs jhkffyh.


Kfsthjhsk
Kfsth jhsk Ghs Edcks
Edcks phch
phch ruhfg
ruhfg ksnjhsk,
ksnjhsk, sdburhfg
sdburhfg-bur
-burhfgf
hfgfyh
yh tdrckrk
tdrckrk chrk ididrhp
ididrhph
h
ihgkhf pdftkfg hfthrh jhkf =
h) \drhjhthf sdftrhj ghs edcks (Nxygdf Shfb, Phouue Oneprdssnr & Oneprdssdc
Oneprdssdc Hkr)
i) Inx
Inx Phj
Phjvd
vd & Hjh
Hjhre
re
o) Mhrkfg
Mhrkfghf
hf pkph
pkph kfst
kfsthjh
hjhsk
sk ghs
ghs edcks
edcks
c) Nutjdt ghs edcks (N9, Phouue, & Hkr prdssurd)
d) \drjdfgbhp
\drjdfgbhphf
hf Nutjdt (Ydgujhtn
(Ydgujhtnr,
r, `jnwedtdr, auekck`kdr, cjj)
Nutjdt
Nutjdt ghs
ghs edcks
edcks chpht
chpht ckphs
ckphshfg
hfg ck ckfck
ckfckfg,
fg, hthu
hthu ikhsh
ikhsh cksdi
cksdiut
ut idcadhc 
(whjjcuob tdriuht chrk ihahf `kidr, hjueufkue, cjj) yhfg idr`ufgsk sdihghk tktkb pdfyheiufghf

cdfghf
cdfghf pdrj
pdrjdfg
dfgbhph
bhphf
f nutj
nutjdt
dt yhfg jhkf, chf idbd
idbdrmh
rmh edf
edfgdju
gdjuhrbh
hrbhf
f ghs edck
edcks
s hphi
hphikjh
kjh hch
tdbhfhf phch crht (ikikr nutjdt ihgkhf chjhe) uftub bdeuckhf nutjdt edfyhjurbhf ghs edcks bd
pdrjdfgbhphf nutjdt yhfg ckgufhbhf phskdf. Nutjdt idbdrmh phch tdbhfhf ghs yhfg sdsuhk
cdfghf bdiutuahf pdrjdfgbhphf nutjdt ghs edcks cdfghf tdbhfhf ehbskehj 0 Ihr.
Ididrhph ahj yhfg pdrju ckpdrahtkbhf chjhe tdbfks pdjhbshfhhf pdedjkahrhhf skstde
ghs edcks phch ruhfg ksnjhsk, ckhfthrhfyh =
 Sdrsdckhfyh ghs edcks cdfghf skstde sdftrhj hthu thiufg
 _dftrhj ghs edcks cdfghf skstde mhrkfghf chf nutjdt tdrphshfg, idr`ufgsk cdfghf ihkb
ckj
ckjdfg
dfgbhp
bhpkk cdfghf
cdfghf HJHY
HJHYE,
E, uftub
uftub edfuf
edfufmu
mubbh
bbhf
f bnfcks
bnfckskk sdftrh
sdftrhjj gh
ghs
s edcks
edcks ch
chjhe
jhe
bdhchhf rushb/bdtdrsdckhhf ghs tkchb oubup.
 Sdrsdckh pdfgkshp (suotknf puep) phch mhrkfghf sdftrhj ghs edcks.
 Bhphskths sdftrhj ghs edcks tdjha
t djha sdsuhk cdfghf bdiutuahf
 Bdjdfgbhphf
Bdjdfgbhphf sdftrhj ghs idruph ghs nbskgdf (N9), ghs tdbhf chf vhouue.

4.9.4.. \dedjkahrh
4.9.4 \dedjkahrhhf
hf _kstde
_kstde Bneufkbh
Bneufkbhsk
sk & Bdheh
Bdhehfhf
fhf
_kstde
_kstde bneufkbh
bneufkbhsk
sk & bdhe
bdhehfhf
hfhf edruphbhf
edruphbhf shjha
shjha shtu `hskjkths
`hskjkths utheh
utheh yhfg ahrus
tdrsdc
tdrsdckh
kh (sdpdr
(sdpdrtk
tk = \hgkfg, Fursdohjj & Hkpanfd/kftdrone),
Hkpanfd/kftdrone), chf sdjhju tdrmhgh chjhe bnfcksk
idr`ufgsk ihkb. \drhjhthf bneufkbhsk, idruph phgkfg & fursdohjj yhfg hch chjhe ruhfg ksnjhsk
idrgufh uftub edepdreucha pdeidrkhf kf`nrehsk / bneufkbhsk hfthrh phskdf ck chjhe ruhfg
ksnjhsk cdfghf pdtughs bdsdahthf yhfg idrhch ckjuhr hthu phch ruhfg pdrhwht (fursd sthtknf).
sthtknf).
 

_dchfgbhf skstde bdhehfhf yhfg ueuefyh tdrsdckh phch ruhfg ksnjhsk yhktu2 OOSP,
& senbd cdtdotnr . \dfydckhhf pdrhjhthf bdhehfhf kfk idrtumuhf uftub edfghftkskphsk chf
edjkfcufgk
edjkfcufgk phskdf ehupuf pdtughs bdsdahthf chrk pntdfsk ihahyh yhfg chpht tdrmhck sdwhbtu-
whbtu.
Ididrhph ahj yhfg pdrju ckpdrahtkbhf pujh chjhe bdgkhthf pdedjkahrhhf skstde

bneufkbhsk & bdhehfhf hchjha sdihghk idrkbut =


 \drahtkbhf bdidrskahf pdreubhhf pdrhjhthf bneufkbhsk & bdhehfhf yhfg tdrsdckh
ckchjhe ruhfg ksnjhsk.
 \hch ruhfg pdrhwht (fursd sthtknf) ahrus tdrsdckh shjurhf tdjdpnf bausus uftub
bdhchhf chrurht (KGC, sdftrhj tdjdpnf, & pnsbn thfgghp chrurht).
 Kfsthjhsk bhidj tdjha tdrphshfg rhpk, hehf chf idr`ufgsk cdfghf ihkb
 Sdrsdckh pdrhjhthf bneufkbhsk
bneufkbhsk jhkf (AS, phgkfg skstde & hjhre) uftub edfcubufg
skstde bdhehfhf.
 Sdrsdckh skstde phfggkjhf pdrhwht (fursdohjj) yhfg tdrphshfg chf idr`ufgsk ihkb.
  Sdrsdckh skstde thth suhrh pusht (phgkfg systde hthu odftrhj snufc systde)
   Hphikjh ckpdrjubhf
ckpdrjubhf chpht
chpht cksdckhbhf pujh
pujh pdrhjhthf pdehfthu
pdehfthu bdhehfhf
bdhehfhf / OOSP (ojnsd
okroukt tdjdvkskn
t djdvksknf).
f).

4.9.0.
4.9.0. \dedjk
\dedjkahr
ahrhh
hhf
f _kstde
_kstde _hfkth
_hfkthsk
sk
Tftub
Tftub jkfgbup
jkfgbup bdgkhthf
bdgkhthf pdedjka
pdedjkahrhh
hrhhf
f phch
phch skstde
skstde shfkthsk
shfkthsk ruhfg
ruhfg ksnjhsk,
ksnjhsk, idrkbut
idrkbut kfk
hchjha jhfgbha-jhfgbha yhfg pdrju ckpdrahtkbhf ihkb njda pdrhwht, pdtughs tdbfks, ehupuf
pkahb ehfhmdedf rueha shbkt uftub edfmhekf tdrsdjdfgghrhfyh pdjhyhfhf bdsdahthf yhfg
phrkpurfh, ckikchfg shfkthsk chf jkfgbufghf.
8. _hfk
_hfkth
thsk
sk =
 Ojnsdt, sanwdr, brhf & whsth`dj ahrus tdriuht chrk ihahf idrbuhjkths ihkb, utua, chf
tkchb ohoht, sdrth eucha ckidrskabhf.
 \hstkbhf ihawh ojnsdt yhfg ckgufhbhf tkchb idrsucut, tkchb edfmhck shrhfg fyheub,
chf eucha ckidrskabhf.
 _anwdr & Brhf ckphshfg / cktdepdj phch ckfckfg, buht, idr`ufgsk cdfghf ihkb.
 Whsth`dj ckphshfg rhth, tdghb jurus ckfckfg, buht, tkchb edfkeiujbhf
edfkeiujbhf ihu, ckjdfgbhpk
ckjdfgbhpk
ckskf`dbthf chf ckjdfgbhpk tksu ahiks phbhk yhfg chpht ckiuhfg (ckspnshij
(ckspnshijd
d tkssuds).
tkssuds).
 Kfcdbs pdrihfckfghf muejha tdepht tkcur phskdf cdfghf muejha tnkjdt chf bhehr
ehfck phch ruhfg pdrhwhthf ueue hchjha 8<=8
 Kfcdbs pdrihfckfghf muejha pdbdrmh cdfghf muejha tnkjdtfyh chf bhehr ehfck phch
ruhfg bdrmh hchjha 9<=8
 _dchfgbhf uftub ruhfg ksnjhsk, kfcdbsfyh hchjha 8=8
 

  Hkr uftub bdpdrjuhf


bdpdrjuhf shfkthsk sdpdrtk
sdpdrtk ehfck,
ehfck, ouok, urkfnkr , whsth`dj, & ojnsdt , bdjuhr
cdfghf jhfohr chf muejhafyh oubup.

9. Hk
Hkrr Idr
Idrsk
ska
a=
 Bhphskths rdsdrvnkr sdsuhk cdfghf bdiutuahf Yueha _hbkt, baususfyh uftub ruhfg

ksnjhsk.
 _kstde pdfydckhhf hkr idrska edfggufhbhf mhrkfghf \CHE hthu sueur chjhe
(hrtdsks)
  Hkr idrska ckjhbubhf
ckjhbubhf pdedrkbshhf
pdedrkbshhf `kskb, bkekh
bkekh chf iknjngk
iknjngk sdtkhp 0 (dfhe)
(dfhe) iujhf sdbhjk.
sdbhjk.
 _ueidr hkr idrska ckeufgbkfbhf chpht ckgufhbhf sdihghk sueidr hkr chjhe
pdfhfggujhfghf bdihbhrhf.

?. \dekph
\dekphhf
hf (\jue
(\jueikf
ikfg)
g) =
 _kstde pdekphhf edfggufhbhf bncd whrfh = ikru uftub pdekphhf hkr idrska chf
edrha uftub pdekphhf bdihbhrhf
 \kph hkr idrska tkchb injda idrskjhfghf cdfghf pkph hkr bntnr 
 Kfsthjhsk pdekphhf tkchb injda idrcdbhthf hthu idrchepkfghf cdfghf kfsthjhsk
jkstrkb.

3. _hjurh
_hjurhf
f (Crhkf
(Crhkfhs
hsd)
d) =
 _hjurhf
_hjurhf bdjkjkfg
bdjkjkfg ihfgufhf
ihfgufhf crhkfhsd
crhkfhsd tdriuht chrk ihahf
ihahf yhfg buht, bdchp
bdchp hkr chf
idrbuhjkths ihkb cdfghf chshr edepufyhk bdekrkfghf yhfg oubup bd hrha hjkrhf
pdeiuhfghf.
 _hjurhf hkr aumhf tdrtutup chf tdjha ckjdfgbhpk ihb bnftrnj chjhe mhrhb tdrtdftu chf
cktkhp sucut pdrtdeuhf, ihb bnftrnj ckjdfgbhpk pdfutup yhfg eucha ckiubh/cktutup
ededfuak pdrsyhrhthf tdbfks, sdrth idr`ufgsk ihkb.

4.9.7.
4.9.7. \dedjk
\dedjkahr
ahrhh
hhf
f _kgfhgd
_kgfhgd Yuhfgh
Yuhfghf
f
_kgfhgd hchjha edckh, skeinj hthu thfch yhfg tdrphshfg cksdbkthr ruhfg ksnjhsk ihkb
idruph phphf fheh ehupuf skeinj gheihr tdrtdftu yhfg idrksk kf`nrehsk pdfcdb chf skfgbht
uftub edeidrkbhf pdtufmub / shrhfh kf`nrehsk bdphch nrhfg jhkf yhfg edjkahtfyh.
 Hchpuf ididrhph ahj yhfg pdrju ckpdrahtkbhf chjhe pdedjkahrhhf
pdedjkahrhhf skgfhgd phch ruhfg
ksnjhsk kfk hchjha sdihghk idrkbut =
 _kgfhgd yhfg ckphshfg phch ruhfg ksnjhsk sdihkbfyh tdriuht chrk ihahf yhfg buht chf
eucha ckidrskabhf.
ckidrskabhf.
 

 Mdfks ihahf skgfhgd sdihkbfyh ckiuht sdrhghe (hbrkjkb, sthkfjdss stddj, cjj), hghr
edeuchabhf / jdika kf`nrehtk` ihgk nrhfg jhkf yhfg edjkahtfyh.
edjkahtfyh.
  \dfdephthf skgfhgd ahrus ckjdthbbhf phch jnbhsk yhfg eucha tdrjkaht, cdfghf pkjkahf
whrfh yhfg dyd ohtoakfg.
 Jhbubhf pdeidrskahf sdohrh rutkf phch sdjurua pdreubhhf skgfhgd.

4.?. \YN_DCTY CHF EDSNCD \DEDJKAHYHHF


\rnsdcur
\rnsdcur chf edtn
edtncd
cd pdedjkah
pdedjkahrhhf
rhhf ihfgufhf
ihfgufhf & prhshrhfh
prhshrhfh phch ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk kfk
edjkp
edjkputk
utk hbtkvk
hbtkvkths
ths pdedrk
pdedrkbsh
bshhf,
hf, pdfgum
pdfgumkhf
khf,, pdedjk
pdedjkahr
ahrhhf
hhf ch
chf
f pdrhw
pdrhwhth
hthf
f uf
uftub
tub sdjuru
sdjurua
a
bnepnfdf ihfgufhf gdcufg, tdrehsub shrhfh & prhshrhfh yhfg tdrsdckh ckchjhefyh.

4.?.8.. \dedjkahrh
4.?.8 \dedjkahrhhf
hf Bnepnf
Bnepnfdf
df Hrsktdb
Hrsktdbtur
tur Ihfguf
Ihfgufhf
hf

8. _hrhfh
_hrhfh mhj
mhjhf
hf bdjuhr.
bdjuhr.
_hrhfh mhjhf bdjuhr (dgrdss
(dgrdss)) ahrus ckjdfgbhpk cdfghf thfch DB_KS chf tkchb injda
tdrahjhfg sdrth ededfuak pdrsyhrhthf sdsuhk cdfghf _FK.

9. Ckfckfg Bhoh /Sdepdrdc


/Sdepdrdc Gjhss.
\drbdeih
\drbdeihfgh
fghf
f hrsk
hrsktdbtu
tdbturr ihfgufhf
ihfgufhf gdcufg
gdcufg ihfyhb
ihfyhb edfggufh
edfggufhbhf
bhf bhoh ckihgkhf
ckihgkhf
juhrfyh sdakfggh ihfgufhf tdrjkaht jdika idrska chf kfcha. Ckfckfg bhoh ededrjubhf
pdedjkahrhhf
pdedjkahrhhf sdtkchbfyh 8 (shtu) thauf sdbhjk.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf hfthrh jhkf =
h. \hch ihfgufhf
ihfgufhf yhfg tkfggk skhpbhf
skhpbhf gnfcnjh
gnfcnjh sdohrh hehf sdsuhk cdfghf
cdfghf prnsdcur 
prnsdcur 
yhfg cktdthpbhf.
i. \drk
\drkbs
bsh
h sdeu
sdeuh
h bhrd
bhrdtt hthu
hthu sdh
sdhjd
jdft
ft pdrdbht bhoh yhfg idrshfgbuthf, ikjh tdrchpht
bdrushbhf sdhjdft hthu bhrdt pdrdbht bhoh pdrihkbk cdfghf
cdfghf sdhjdft ihru cdfghf tkpd
yhfg sdsuhk.
o. Idrskabhf
Idrskabhf bhoh cdfghf
cdfghf ihahf
ihahf cdtdrmdf
cdtdrmdf chf idrskabhf
idrskabhf cdfghf
cdfghf skbht
skbht bhrdt.
bhrdt. Mhfghf
Mhfghf
edfggufhbhf ihahf pdeidrska yhfg edfghfcufg tkffdr hthu idfzdfd bhrdfh hbhf
edrushb djhsktkths bhrdt hthu sdhjdft .

?. Ckfckfg
Ckfckfg Bdrhekb/
Bdrhekb/Enzh
Enzhkb.
kb.
Ik
Ikhs
hshf
hfyh
yh ckph
ckphsh
shfg
fg phch
phch ckfc
ckfckf
kfg
g bh
bheh
ehrr ehfc
ehfck,
k, wo,
wo, td
tdep
epht
ht ou
ouok
ok,, ht
hthu
hu td
tdep
eph
ht
wucau.
\dedjkahrhhffyh =
h. Idrskabhf sdtkhp ahrk
ahrk sdihfyhb
sdihfyhb ekfkehj
ekfkehj 9 (cuh)
(cuh) bhjk.
 

i. Gufhbhf ihahf pdeidrska yhfg tkchb edrushb sdedf pdfgkbht bdrhekb.


Ckshrhfbhf yhfg tkchb edfghfcufg
edfghfcufg hkr bdrhs hthu hshe buht.
8) _kbht pdreubhhf bdrhekb cdfghf skbht pjhstkb ahjus chf ikjhs cdfghf hkr
idrska.
9) Gufhbhf ckskf`dbthf uftub edeiufua
edeiufua ihbtdrk
ihbtdrk yhfg
yhfg hch ckjhfthk hthu ckfckfg

yhfg idrshfgbuthf ekfkehj 9 (cuh) iujhf sdbhjk.


?) Bdrkfgbhf pdreubhhf cdfghf bhkf pdj
pdj bdrkfg.

3. Ckfckfg
Ckfckfg Jhpks
Jhpks
Ehredr.
\dedjkahrhhffyh=
h. Idrskabhf sdtkhp ahrk
ahrk sdihfyhb
sdihfyhb ekfkehj
ekfkehj 9 (cuh)
(cuh) bhjk
i. Gufhbhf ihahf pdeidrska
pdeidrska yhfg tkchb ed
edrushb
rushb sdedf pdfgk
pdfgkbht
bht bdrhekb, ckshrhfbhf
ckshrhfbhf
yhfg tkchb edfghfcufg hkr bdrhs.
o. _kbht pdreubhhf
pdreubhhf ehredr cdfghf
cdfghf skbht pjhstkb
pjhstkb ahjus chf ikjhs
ikjhs cdfghf hkr
hkr idrska

theihabhf cdfghf edfggufhbhf cdtdrmdf hthu shiuf.


c. Gufhbhf ckskf`dbthf
ckskf`dbthf uftub edeiufua
edeiufua ihbtdrk yhfg hch ckjhfthk
ckjhfthk hthu ckfckfg yhfg
idrshfgbuthf ekfkehj 9 (cuh) iujhf sdbhjk.
d. Bdrkfgbhf pdreubhhf cdfghf bhkf pdj
pdj bdrkfg.

4. Ckfckfg cdfghf pdfutup Ojhckfg Hjjuekfkue Onepnskt.


\dedjkahrhhffyh =
h. \drk
\drkbs
bsh
h sdhjhft chf ihobup phch sheiufghf bnepnfdf, ikjh hch ihgkhf yhfg
edfgdjuphs pdrihkbk cdfghf sdhjhft yhfg sheh.
i. \dedrkbshhf ckjhbubhf
ckjhbubhf sdtkhp 0 (dfhe)
(dfhe) iujhf
iujhf sdbhjk.
o. Gufhbhf ihahf
ihahf pdeidrska
pdeidrska yhfg tkchb edrushb Hjjueufkue
Hjjueufkue chf _dhjhft sdpdrtk
ihahf-ihahf yhfg edfghfcufg takfdr/idfzdfht 
takfdr/idfzdfht ,, hkr bdrhs chf hshe buht.
c. Idrskabhf
Idrskabhf pdreubhhf
pdreubhhf bnepnfdf
bnepnfdf cdfghf
cdfghf shiuf
shiuf chf cdtdrmdf
cdtdrmdf bdeuckh
bdeuckhf
f ikjhs
ikjhs
cdfghf hkr idrska cdfghf hjht pdfydeprnt ehfuhj.
d. Bdrkfgbhf pdreubhhf
pdreubhhf cdfghf edfggufhbhf
edfggufhbhf bhrdt
bhrdt pdfgdrkfg pdreubhhf
pdreubhhf yhfg
ehska rhth umufgfyh.

0. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f \jh`nf Srkpj
Srkpjdbs.
dbs.
h. \jh`nf trkpjdbs
trkpjdbs hbhf rushb tdrutheh
tdrutheh phch ihgkhf juhr ihfgufhf gdcufg sdtdjha
sdtdjha
jdika chrk 8< (sdpujua) thauf pdfggufhhf.
i. Idrskabhf bntnrhf
bntnrhf yhfg edjdbht
edjdbht sdburhfg-burhfgfyh
sdburhfg-burhfgfyh ? (tkgh)
(tkgh) iujhf sdbhjk
sdbhjk chrk
bntnrhf yhfg edjdbht.
 

o. Gufhbhf skbht hthu


hthu buhs
buhs sdihghk
sdihghk hjht
hjht pdeidrska
pdeidrska
 

c. Ikjh pjh`nf rushb pdreubhhffyh


pdreubhhffyh bhrdfh bdinonrhf,
bdinonrhf, sdgdrh ghftk cdfghf yhfg
yhfg
ihru
d. Idbhs fnch hbkiht
hbkiht inonrhf cktutup
cktutup cdfghf oht
oht bhyu ihru bdeuckhf
bdeuckhf ckoht cdf
cdfghf
ghf oht
deujsk yhfg sdruph.
`. Tftub pdrihkbhf, oht jheh ahrus ckbdrnb sdidjue edjhbubhf pdfgdohthf

ujhfg.

7. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f \jh`nf
\jh`nf Hbustkb.
Hbustkb.
h. _didju
_didjue
e pd
pdbdr
bdrmh
mhhf
hf ckeuj
ckeujhk
hk,, sk
skhpb
hpbhf
hfjha
jha pdrhj
pdrhjhth
hthf
f bdrmh
bdrmh sdjdfg
sdjdfgbhpfyh = hisnjutd
bhpfyh
_prhydr ,  Hotkvhtnr , Df
Dfzy
zyed
ed /Cdtd
/Cdtdrmdf
rmdf,, spnfs
spnfs,, deidr
deidr,, bhkf
bhkf ehmuf,
ehmuf, oadob
oadob edskf
edskf
ahrus skhp jhkb phbhk, ikjh bdchphthf hch bhidj yhfg tdrbdjuphs ahrus ckpdrihkbk
chauju, bhrdfh shfght idrihahyh ihgk bdsdjhehthf.
i. _dep
_deprn
rntb
tbhf
hf `nreu
`nreujh
jh dfzyed / cdtdrm
cdtdrmdf
df bd pd
pdreu
reubhh
bhhf
f pjh`n
pjh`nf
f hbustk
hbustkb,
b, tufggu
tufggu
ididrhph cdtkb, bdeuckhf shpubhf edrhth, gufhbhf dxtdfsknf pnjds phshfg spnfs
(crnp ojntads
ojntads),
), sdakf
sdakfggh
ggh bntnrh
bntnrhf
f yhfg
yhfg edj
edjdbh
dbhtt hbhf
hbhf tdrhf
tdrhfgbh
gbhtt shephk
shephk bd pn
pnrk-
rk-
pnrkfyh. Tjhfgk jhgk hphikjh ehska bntnr.
o. Ohepurbhf `nre
`nreuj
ujh
h hotk
hotkvh
vhtn
tnrr uft
uftub
ub edeuc
edeuchab
habhf
hf pdfghf
pdfghfgbh
gbhthf
thf bntnrh
bntnrhf
f buht,
buht,
tufggu ididrhph cdtkb jhju ckshpubhf cdfghf spnfs, chf spnfs yhfg tdjha bntnr 
ckikjhs hkr idrska sdtdjha ktu chpht ckgufhbhf jhgk.
c. Tftub
Tftub edfmhg
edfmhgh
h bd
bdidr
idrska
skahf
hf jhfth
jhfthk,
k, mhfgh
mhfghf
f tdrjh
tdrjhju
ju ih
ihfyh
fyhb
b edfgg
edfggufh
ufhbhf
bhf ohkrhf
ohkrhf,,
gufhbhfjha sdohrh idrthahp hthu gufhbhf hjhs pjhstkb ck ihwhafyh.
d. Jhbubhf pdeidrskah
pdeidrskahf
f sdtkhp 9 (cuh) iujhf sdbhjk.
sdbhjk.

1. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f \jh`nf
\jh`nf Gkpsue.
Gkpsue.
\drahtkbhf pjh`nf gkpsue yhfg idrhch phch sksk juhr ihfgufhf gdcufg, ikjh tdrbdfh hkr
hbkiht hthp yhfg inonr, sdgdrh ghftk cdfghf yhfg ihru hthu ckpdrihkbk.
\dedjkahrhhf
\dedjkahrhhf pjh`nf Gkpsue =
h. Hphikjh tdrmhck
tdrmhck bdrushbhf bhrdfh hkr, buphs/bnrdb
buphs/bnrdb ihgkhf
ihgkhf yhfg tdjha rushb
rushb bhrdfh hkr.
i. Sutup cdfghf ihahf sdriub gkpsue (gypsue pnwcdr ) yhfg tdjha ckhcub
cdfghf hkr.
o. Yhthbhf cdfghf
cdfghf edfggufhbhf
edfggufhbhf bhpd
bhpd hthu pjhstkb
pjhstkb bdrhs akfggh
akfggh rhth
rhth cdfghf
pdreubhhf ck sdbkthrfyh.
c. Sufggu akfggh
akfggh bdrkfg,
bdrkfg, bdeuckhf hepdjhs cdfghf
cdfghf hepdjhs
hepdjhs fn. 9.
d. Sutup cdfghf pjheur tdeinb
tdeinb chf oht bdeihjk
bdeihjk sdsuhk cdfghf
cdfghf whrfh yhfg
ckbdadfchbk.
`. Idrskabhf bntnrhf yhfg
yhfg edjdbht
edjdbht sdburhfg-burhf
sdburhfg-burhfgfyh
gfyh ? (tkgh) iujhf
iujhf sdbhjk
sdbhjk chrk
chrk
bntnrhf yhfg edjdbht.
 

g. Gufhbhf skbht hthu


hthu buhs sdihghk hjht pdeidrska
pdeidrska
a. Idbhs fnch/mheur
fnch/mheur hbkiht
hbkiht inonrhf cktutup cdfghf
cdfghf oht ekfyhb ihru bdeuckhf
bdeuckhf ckoht
ckoht
cdfghf oht deujsk yhfg sdruph.

;. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f \jh`nf
\jh`nf Bhyu.
Bhyu.

h. Idrskabhf pdreubhhf
pdreubhhf bhyu cdfghf
cdfghf edfggufhbhf
edfggufhbhf buhs hthu
hthu shpu hthu hjht
hjht jhkf
sdruph, chrk bntnrhf yhfg edjdbht. Jhbubhf
Jhbubhf sdtkhp 9 (cuh) iujhf sdbhjk.
i. \drkfcha bdeihjk cdfghf edfggufhbhf tdhb nkj  ikjh pdrju ckpnjktur hthu ckoht
bdeihjk.

8<. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f \jh`nf
\jh`nf Edthj.
Edthj.
h. Idrskabhf pdreubhhf
pdreubhhf edthj cdfghf
cdfghf edfggufhbhf
edfggufhbhf buhs hthu
hthu shpu hthu hjht
hjht jhkf
sdruph, chrk bntnrhf yhfg edjdbht.
i. Jhbubhf
Jhbubhf sdtkhp
sdtkhp 9 (cuh) iujhf
iujhf sdbhjk.
sdbhjk.
o. Idrskabhf pdreubhhf
pdreubhhf bnepnfdf
bnepnfdf cdfghf ohkrhf
ohkrhf shiuf hthu
hthu cdtdrmdf bdeuckhf
bdeuckhf ikjhs
ikjhs
cdfghf hkr idrska cdfghf hjht pdfydeprnt ehfuhj (inttjd
(inttjd sprhydr ).
).

88. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Bufok, Grdfcdj
Grdfcdj,, chf Dfgsdj.
Dfgsdj.
h. \drkbsh bdhchhf bufok, grdfcdj chf dfgsdj phch pkftu yhfg tkfgbht
pdfggufhhffyh
pdfggufhhffyh tkfggk, sdpdrtk pkftu bdjuhr, pkftu ruhfghf chf jhkf sdihghkfyh.
sdihghkfyh.
i. Juehsk ihgkhf
ihgkhf yhfg idrgdrhb cdfghf
cdfghf pdjuehs, sdbhjkgus
sdbhjkgus edfgakjhfgbhf
edfgakjhfgbhf bhrht yhfg
tdridftub bhrdfh bntnrhf chf ouhoh/cdiu.
o. Jhbubhf pdjuehshf
pdjuehshf sdburhfgfyh
sdburhfgfyh 9 (cuh)
(cuh) iujhf
iujhf sdbhjk.
sdbhjk.
c. Gufhbhf pdjuehs
pdjuehs yhfg sdsuhk
sdsuhk yhktu pdjuehs
pdjuehs phsth hthu pdjuehs
pdjuehs ohkr jhkffyh.
jhkffyh.

89. \dedjkahrhhf sjkckfg cnnr , rnjjkfg cnnr , `hjckfg cnnr.


h. Idrs
Idrska
kabh
bhf
f sjkckfg cnnr , rnjjkfg cnnr , `hjckfg cnnr cdfghf hjht yhfg jdeiut uftub
edfgakjhfgbhf cdiu yhfg edjdbht.
i. Gufhbh
Gufhbhf
f buhs
buhs jdi
jdihr
hr 3― (8< oe) uftub
uftub pd
pdreu
reubhh
bhhf
f ch
chf
f ihgkh
ihgkhf
f jdbub
jdbub yhfg
yhfg hc
hch
h
phch pdreubhhf pkftu, hghr idrska.
o. Ouok cdfghf
cdfghf ohkrhf shiuf chf ikjhs cdfghf
cdfghf hkr idrska sdrth
sdrth bdrkfgbhf.
bdrkfgbhf.
c. Jhbubhf sdtkhp
sdtkhp 9 iujhf sdbhjk
sdbhjk hghr thepkjhf ihkb chf idrbdshf 
thepkjhf whrfh tdthp ihkb
tdrpdjkahrh.
d. Juehsk ihgkhf
ihgkhf yhfg idrgdrhb cdfghf
cdfghf pdjuehs yhfg idrbuhjkths
idrbuhjkths ihkb phch sd
sdtkhp
tkhp
ihgkhf yhfg idrgdrhb chf pdrtdeuhf hfthr bnepnfdf pkftu.
 

8?. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Busdf
Busdf Hjuekfk
Hjuekfkue.
ue.
h. Busdf hjuekfkue
hjuekfkue ahrus ckpdrjkahrh
ckpdrjkahrh phch ihgkhf bhrdt pdfmd
pdfmdpkt
pkt bhoh (sdhjhft ).
).
i. Busdf hjuekfue
hjuekfue ―ahrus ckidrskabhf―
ckidrskabhf― cdfghf
cdfghf `kfksakfg pnwcdr onhtkfg sdtkhp 8
(shtu) iuhf sdbhjk.
o. \hch tdepht-tdepht
tdepht-tdepht yhfg edfga
edfgahskjbhf
hskjbhf cdiu
cdiu pdeidrskahf
pdeidrskahf ckjhbubhf sdtkhp
sdtkhp ahrk.

c. Mhfghf edfggufhbhf
edfggufhbhf ihahf
ihahf pdeidrska
pdeidrska yhfg
yhfg bnrnsk`
bnrnsk` bdouhjk
bdouhjk cdfghf shiuf ohkr  
hthu pdeidrska bhoh.

83. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Busdf
Busdf Bhyu.
Bhyu.
h. Idrskabhf busdf
busdf bhyu chrk cdiu yhfg edfdepdj
edfdepdj sdtkhp ahrk.
i. Ikjh busdf ckpnjktur
ckpnjktur ushahbhf sdohrh pdrknckb
pdrknckb ckjhbubhf
ckjhbubhf pnjkturhf bdeihjk
bdeihjk sdtkhp 0
(dfhe) iujhf sdihghk pdedjkahrhhf pdreubhhf.
o. Ikjh busdf ckoht cdfghf oht bhyu ehbh ushahbhf pdeidrskahf cdfghf
cdtdrmdf hthu ohkrhf shiuf chf gufhbhf spnf uftub edeidrskabhffyh.

84. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Busdf \jhstkb
\jhstkb chf Busdf
Busdf Idsk.
Idsk.
h. Idrskabhf busdf
busdf chrk cdiu hthu
hthu bntnrhf yhfg
yhfg edfdepdj sdtkhp
sdtkhp ahrk.
i. Jhbubhf sdohrh pdrknckb,
pdrknckb, idrskabhf
idrskabhf tdrutheh ck ihgkhf ihwha
ihwha yhfg cdbht cdfghf
cdfghf
jhfthk.
o. Gufhbhf cdtdrmdf
cdtdrmdf cdfghf ihftuhf
ihftuhf spnf sdrth
sdrth ikjhs cdfghf
cdfghf hkr idrska.
idrska.
c. Tftub busdf idsk
idsk sdihkbfyh ckjhbubhf pdfgdohthf sdohrh pdrknck sdburhfgfyh 
ckjhbubhf pdfgdohthf
sdthauf sdbhjk, cdfghf ohrh =
8) Bdrnb ihgkhf
ihgkhf ihwha tdrutheh ihgkhf yhfg bdfh bntnrhf chf
chf hkr.
9) Hepdjhs
Hepdjhs akfgg
akfggh
h idrska.
idrska.
?) Idrkbhf edfk
edfk idsk yhfg sdsuhk
sdsuhk chf idrbuhjkths.
idrbuhjkths.
3) Oht bdeihjk
bdeihjk cdfghf oht idsk cdfghf
cdfghf whrfh
whrfh yhfg sdsu
sdsuhk.
hk.

80. \dedjkahrhhf Cnnr Ojnsdr.


h. Iubh
Iubh tutu
tutup
p cnnr ojnsdr , ksk bdeihjk ekfyhb yhfg hch ck chjhefyh.
i. Ikjh inonr ghftk
ghftk cdfghf sdhj
sdhj bhrdt yhfg idruburhf
idruburhf sheh c
cdfghf
dfghf yhfg tdjha
tdjha hch.
o. \hshfg bdeihjk
bdeihjk bd pkftu
pkftu chf bdfohfgbhf
bdfohfgbhf ihut
ihut pdfgkbht
pdfgkbht sdohrh ihkb.
ihkb.

4.?.9.. \dedjkahrh
4.?.9 \dedjkahrhhf
hf Bnepnf
Bnepnfdf
df _trubt
_trubtur
ur Ihfgu
Ihfgufhf
fhf

8. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f \nfchsk
\nfchsk Ihfgufhf
Ihfgufhf
\nfchsk ihfgufhf idr`ufgsk edfhahf idihf ihfgufhf yhfg hch ck hthsfyh.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf =
 

h. _dbkthr
_dbkthr ihfgufhf
ihfgufhf hthu ihgkhf
ihgkhf yhfg cdbht
cdbht cdfghf
cdfghf ihchf pnfchsk
pnfchsk ckushahb
ckushahbhf
hf hghr 
hghr 
idrska chrk hbhr pnanf yhfg chpht edrushb pnfchsk.
i. Ckushahbhf
Ckushahbhf hghr tkchb hch hkr
hkr yhfg edfggdfhfgk
edfggdfhfgk ihchf
ihchf pnfchsk.
pnfchsk.
o. Chshr
Chshr pnfchsk
pnfchsk ahrus
ahrus ckmhgh
ckmhgh chrk hchfyh
hchfyh pdfuruf
pdfurufhf
hf yhfg edjdika
edjdikakk pdrsyhrhth
pdrsyhrhthf
f
yhfg idrjhbu.

c. Chshr
Chshr pnfchsk
pnfchsk ahrus
ahrus ckmhgh
ckmhgh sdcdekbk
sdcdekbkhf
hf ruph sdakfgg
sdakfggh
h hkr yhfg edfghjk
edfghjkrr ck
sdbkthr pnfchsk tkchb edfgkbks thfha sdbkthr pnfchsk sdakfggh chshr pnfchsk edfmhck
sheh cdfghf pdreubhhf thfha.
d. Tftub
Tftub chdrha
chdrha yhfg ihfyhb
ihfyhb rhyhp,
rhyhp, thiurb
thiurbhf
hf hthu skrhe
skrhe sdbkth
sdbkthrr pnfchs
pnfchskk cd
cdfgh
fghf
f
ihahf bkekh sdpdrtk =
8) Hj
Hjcr
crkd
kdf
f
9) Oajnr
Oajnrchf
chfd
d
?) Ckdj
Ckdjcrk
crkf
f
3) Adpth
Adpthojn
ojnr 

4) Jk
Jkfc
fchf
hfd
d
`. Ohepurbhf
Ohepurbhf cdfgh
cdfghf
f hkr chjhe
chjhe pdrihfckf
pdrihfckfghf
ghf <,4% s/c
s/c 9,<%.
g. Ohepurhf ihahf
ihahf bkekh ahrus
ahrus ckjhbubhf sdsuhk
sdsuhk bdtdftuhf
bdtdftuhf hghr tkchb idrchephb
idrchephb
phch jkfgbufghf sdbkthr.

9. \nfchsk
\nfchsk Skhfg
Skhfg \hfoh
\hfohfg
fg
Ikhshfyh tkhfg phfohfg bhyu ckpdrgufhbhf uftub ihfgufhf gdcufg hthu pdruehahf
ck chdrha phshfg surut (ekshj= Bhjkehfthf, csi), yhfg edfggufhbhf bhyu sdihghk
ihahf utheh. \dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf =
h. Skhfg phfohfg chrk
chrk ihahf idtnf idrtujhfg
idrtujhfg hthu idsk tkchb ededrjubhf
ededrjubhf pdedjkahrhhf
pdedjkahrhhf
i. Tftub
Tftub umufg tkhfg phfohfg
phfohfg bhyu yhfg phch shh
shhtt tdrtdftu hkr surut tdrbdfh
tdrbdfh phfh
phfhs
s
ehthahrk
ehthahrk chf hkr sdohrh
sdohrh idrg
idrghftk
hftk-ghf
-ghftk,
tk, tkhfg
tkhfg bhyu sdohrh pdrknckb
pdrknckb ckidrkbhf
ckidrkbhf oht
deujsk yhfg thahf hkr chf phfhs.
o. \hch pdreubhhf
pdreubhhf tkhfg phfohfg
phfohfg bhyu ahrus idrska
idrska chrk jueut hthu ikfhthfg
ikfhthfg hkr yhfg
edfdepdj phch tkhfg yhfg idrshfgbuthf.

?. \nfchsk
\nfchsk _ueur
_ueurhf
hf Ihtu
Ihtu bhjk
bhjk
\nfc
\nfchs
hskk kfk
kfk ckph
ckphbh
bhkk uftu
uftub
b pdei
pdeihf
hfgu
gufh
fhf
f gdcu
gdcufg
fg phch
phch bd
bdhc
hchh
hhf
f jnbh
jnbhsk
sk chf
chf
pdrtke
pdrtkeihf
ihfgh
ghf
f dbnfne
dbnfneks
ks tdrtdf
tdrtdftu.
tu. \nfch
\nfchsk
sk tkp
tkpd
d kfk
kfk uf
uftub
tub ihfguf
ihfgufhf
hf tkf
tkfgbh
gbhtt rdfcha
rdfcha
shephk 9 (cuh) jhfthk.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf =
h. Tshahb
Tshahbhf
hf crh
crhkf
kfhsd
hsd sdbkth
sdbkthrr ihfguf
ihfgufhf
hf tdjha
tdjha ckr
ckrhf
hfohf
ohfg
g ch
chf
f id
idrmh
rmhjh
jhf
f cd
cdfgh
fghf
f ihkb
ihkb
sdjheh ihfgufhf cknpdrhskbhf.
 

i. Mhuabhf pnfchsk
pnfchsk chrk hbhr pnanf
pnanf hthu hbhr thfhehf jhkf yhfg
yhfg idrsk`ht edrushb.
edrushb.
o. Hthu jkfcufgk
jkfcufgk hbhr thfhehf yhfg
yhfg edrushb cdfghf
cdfghf ihahf yhfg
yhfg tkchb tdeius
tdeius chf
idrsk`ht bdrhs sdakfggh hbhr tkchb edrushb pnfchsk ihfgufhf.

3. \nfchsk
\nfchsk Edfdr
Edfdrus
us Ihtu
Ihtu bhjk
bhjk

\nfchsk kfk ckphbhk ahepkr ck sdtkhp ihfgufhf gdcufg chf pdruehahf uftub edfhahf
ckfckfg chf idihf yhfg hch ck hthsfyh.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf =
h. Tshahbhf crhkfhsd
crhkfhsd sdbkthr ihfgufhf
ihfgufhf tdjha ckrhfohfg
ckrhfohfg chf idrmhjhf cdf
cdfghf
ghf ihkb
sdjheh ihfgufhf cknpdrhskbhf.
i. Mhuabhf pnfchsk
pnfchsk chrk hbhr pnanf
pnanf hthu hbhr thfhehf jhkf yhfg
yhfg idrsk`ht edrushb.
edrushb.
o. Hthu jkfcufgk
jkfcufgk hbhr thfhehf yhfg
yhfg edrushb cdfghf
cdfghf ihahf yhfg
yhfg tkchb tdeius
tdeius chf
idrsk`ht bdrhs sdakfggh hbhr tkchb edrushb pnfchsk ihfgufhf.

4. \nfchsk
\nfchsk Edfdrus
Edfdrus Ihahf
Ihahf Idtnf/ Enfnjktk
Enfnjktkb
b
\nfchsk kfk ckphbhk ahepkr ck sdtkhp ihfgufhf gdcufg chf pdruehahf uftub edfhahf
idihf yhfg hch ck hthsfyh phch cdfghf bnfcksk thfha jdeidb.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf =
h. Tshahbhf crhkfhsd
crhkfhsd sdbkthr ihfgufhf
ihfgufhf tdjha ckrhfohfg
ckrhfohfg chf idrmhjhf cdf
cdfghf
ghf ihkb
sdjheh ihfgufhf cknpdrhskbhf.
i. Mhuabhf pnfchsk
pnfchsk chrk hbhr pnanf
pnanf hthu hbhr thfhehf jhkf yhfg
yhfg idrsk`ht edrushb.
edrushb.
o. Hthu jkfcufgk
jkfcufgk hbhr thfhehf yhfg
yhfg edrushb cdfghf
cdfghf ihahf yhfg
yhfg tkchb tdeius
tdeius chf
idrsk`ht bdrhs sdakfggh hbhr tkchb edrushb pnfchsk ihfgufhf.

0. _trubtur
_trubtur Ihfgufhf
Ihfgufhf Ihm
Ihmh
h
Ihgkhf Ihfgufhf yhfg edfggufhbhf ihahf kfk ikhshfyh phch bnfstrubsk buch-buch
hthu bnfstrubsk hthp ihfgufhf hthu tkhfg chf ihgkhf pdjdfgbhpfyh sdpdrtk ihthfg
ckhgnfhj hfthr tkhfg.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf =
h. Tshahbhf pdreubhhf
pdreubhhf ihahf
ihahf strubtur ihmh tkchb
tkchb tdrbdfh iha
ihahf
hf yhfg edfghfcufg
edfghfcufg
ghrhe, hthu ihahf jhkf yhfg idrsk`ht bnrnsk`.
i. Tftub ihgkhf bnfstrubsk
bnfstrubsk yhfg tdrbdfh jhfgsufg
jhfgsufg hkr chf phfhs sdohrh
sdohrh idrghft-ghftk
chjhe whbtu jheh ahrus ckidrk jhpkshf oht hthu edfk idsk yhfg idrbuhjkths ihkb.
o. Tshahbhf phch
phch tktkb pdrtdeuhf
pdrtdeuhf bnfstrubsk tkchb
tkchb hch hkr yhfg edfggdfhf
edfggdfhfg
g hthu
tdrthepufg njda sheiufghf bnepnfdf hthu
c. Idrskabhf bntnrhf
bntnrhf phch juihfg
juihfg pdeiuhfghf
pdeiuhfghf hkr phch bnfstrubsk
bnfstrubsk sdakfggh
sdakfggh tkchb
tdrmhck bhrht hthu nbskchsk.
 

Ohrh pdjhbshfhhf =
8) Idrska
Idrskabhf
bhf pdreub
pdreubhhf
hhf chrk
chrk bntnr
bntnrhf
hf chf cdiu
cdiu cd
cdfgh
fghf
f shiuf
shiuf hthu cdtdrmd
cdtdrmdf
f hth
hthu
u
ihahf pdeidrska jhkf yhfg tkchb bnrnsk` hthu cdfghf edfggufhbhf skbht idsk chf
hepjhs hthu bdrths gnsnb/shfc
gnsnb/shfc phpdr .
9) Hphikjh pdreubhhf
pdreubhhf yhfg bntnr phch bnfstrubsk chpht
chpht edepdrgufhbhf
edepdrgufhbhf edtncd shfc

ijhstkfg cdfghf pdrhjhthf bausus.


?) Idrskabhf pdreubhhf
pdreubhhf ihmh
ihmh shephk phch pdreubhhf
pdreubhhf hsjk.
hsjk.
3) Ikj
Ikjheh
hehfh
fh bn
bnfck
fcksk
sk bnfstr
bnfstrubs
ubskk tkc
tkchb
hb tdrjh
tdrjhju
ju bn
bntnr
tnr,, ehbh
ehbh idrska
idrskabhf
bhf pd
pdreu
reubhh
bhhf
f ch
chf
f
sdgdrh
sdgdrh idrk jhpkshf
jhpkshf edfk yhfg sdsuhk
sdsuhk cdfghf
cdfghf bnfcksk
bnfcksk chdrha
chdrha ckehfh
ckehfh bnfstrubs
bnfstrubskk
idrhch.
4) Idrk
Idrk jhpkshf
jhpkshf edfk/
edfk/ prkehry
 prkehry onht yhfg sdsuhk cdfghf pdruftubbhffyh sdihfyhb 9~?
bhjk jhpkshf.
0) Ikjh ckbdadfchbk
ckbdadfchbk chpht ckoht
ckoht cdfghf oht idsk
idsk yhfg sdsuhk
sdsuhk whrfh yhfg ckkfgkfbhf.
ckkfgkfbhf.
7) Tftub
Tftub ihgkhf
ihgkhf tkhfg
tkhfg ihgkhf
ihgkhf ihwha
ihwha ushahbhf
ushahbhf hghr tkchb
tkchb tdrmhck
tdrmhck gdfhfgh
gdfhfghf
f hkr 
phch umufg
umufg tkhfg
tkhfg yhfg
yhfg idrshfgb
idrshfgbuthf
uthf.. Hphikjh
Hphikjh kfk
kfk tdrmhck
tdrmhck,, ehbh idrskabh
idrskabhf
f chf
idrk
idrkbh
bhf
f jhpk
jhpksh
shf
f bd
bdch
chp
p hkr
hkr hthu
hthu chph
chphtt ckpd
ckpdrg
rguf
ufhb
hbhf
hf mdfk
mdfks
s oh
ohtt deuj
deujsk
sk yh
yhfg
fg
edfggufhbhf ihahf thahf hkr chf hshe (ekshj=mdfks oht pdfodgha inonr).

7. _trubtur
_trubtur Ihfgufhf
Ihfgufhf Idtn
Idtnf
f
Ihgkhf
Ihgkhf ihfguf
ihfgufhf
hf yhfg
yhfg edfggu
edfggufh
fhbhf
bhf ihahf
ihahf kfk ikhsh
ikhshfyh
fyh ph
phch
ch bnfstr
bnfstrubs
ubskk tkh
tkhfg,
fg,
jhfthk/pjht jhfthk hthu hthp. Ikhshfyh bdinonrhf yhfg tdrmhck phch pjht jhfthk bhrdfh
hchfyh rdthb rheiut phch bnfstrubsk pjht, sdakfggh hkr bhehr ehfck hthu hkr aumhf
edrdshp bd chjhefyh chf bdjuhr bd ihgkhf jhkf ihfgufhf sdihghk bdinonrhf.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf =
h. Idrskabhf bntnrhf
bntnrhf yhfg edfdepdj
edfdepdj phch pdreubhhf
pdreubhhf idtnf sdohrh edrhth.
i. Oht bd
bdei
eih
hjk cdfgh
fghf oh
ohtt deu
deujs
jskk hthu
thu oh
ohtt yh
yhfg
fg th
thah
ahf
f hkr chf hs
hshe
he phch
hch
pdreubhhffyh.
o. Tftub
Tftub ihgkhf
ihgkhf tkhfg ihfgufhf
ihfgufhf yhfg rnftnb bhrdfh tdrbdf
tdrbdfh
h idfturhf idfch
idfch bdrhs,
bdrhs,
idrska
idrskabhf
bhf chf iu
iuht
ht pdreub
pdreubhhf
hhf tdrsdi
tdrsdiut
ut ch
chjhe
jhe bdhch
bdhchhf
hf bhshr,
bhshr, bdeuck
bdeuckhf
hf idrk
idrk
jhpkshf hkr sdedf chf pjdstdr bdeihjk cdfghf spdsk/enrthr sdedf-phskr.
c. \hch rdthbhf pjht hthu ckfckfg idtnf chpht ckgufhbhf ihahf Dpnxy Grnuts
sdpdrtk=
8) Onfidxtrh D\ 8< SG uftub kfmdbsk bdrdthbhf idtnf cdfghf odjha hfthrh <,94
<,94 ‟
8< ee.
9) Onfidxtrh D\ 3< SG enrthr grnutkfg uftub edfgksk bdrdthf idtnf cdfghf odjha
hfthrh 8< ‟ 3< ee.
?) Onfidxtrh D\ 04 SG enrthr grnutkfg  uftub edfgksk bdrdthbhf idtnf cdfghf
 

odjha hfthrh <,94 ‟ 8< ee.

1. _trubtur
_trubtur Ihfguf
Ihfgufhf
hf Bnepns
Bnepnskt
kt
Ihgkhf ihfgufhf yhfg edfggufhbhf ihahf kfk ikhshfyh phch bnfstrubsk jhfthk/pjht
jhfthk. Ikhshfyh bdinonrhf yhfg tdrmhck phch pjht jhfthk sdehohe kfk bhrdfh hchfyh

rdthb rheiut
rheiut phch bnfstrubsk
bnfstrubsk pjht hbkiht idihf ihfgu
ihfgufhf
fhf yhfg edjdikak
edjdikak bhphskths
bhphskths
yhfg sdahrusfyh hthu cksdihibhf njda ohrh pdfgdonrhf idtnf yhfg tkchb sdepurfh.
Cdfghf cdekbkhf hkr bhehr hthu hkr aumhf edrdshp bd chjhefyh chf bdjuhr bd ihgkhf
jhkf ihfgufhf sdihghk bdinonrhf, edfggdfhfg ck ihgkhf rnfggh hfthrh ihahf idtnf
chf pjht gdjneihfg.

;. Ckfckfg Ihth Edrha hthu Onfijnob 


Ckfckfg
Ckfckfg idr`ufg
idr`ufgsk
sk ahfyh
ahfyh sdihghk
sdihghk phrtksk
phrtksk hthu chpht idrsk`ht
idrsk`ht pujh
pujh sdihghk
sdihghk pdfhahf
pdfhahf
idihf (whjj
(whjj idhrkfg ). Ck jhphfghf bnfcksk ckfckfg ihth idridch- idch. Bhchfg cktdeuk
ckfckfg yhfg sdjhju chjhe bdhchhf ihsha sdakfggh edeufgbkfbhf tueiuafyh jueut
ckpdreubhhffyh. Bnfcksk kfk bdrhp tdrmhck ck chdrha cdfghf eubh thfha tkfggk hthu
jdthb ckfckfg
ckfckfg ihfg
ihfgufhf
ufhf yhfg idr`ufgsk
idr`ufgsk sdihghk
sdihghk pdfhahf
pdfhahf thfha
thfha sdpdrtk
sdpdrtk ckpdriub
ckpdriubkthf
kthf
(ekshj
(ekshj== vkjjh/
vkjjh/rue
rueha
ha pdrkst
pdrkstkrh
krhaht
ahthf)
hf).. Ahj
Ahj tdrsdi
tdrsdiut
ut cksdih
cksdihibh
ibhf
f enrthr ckfc
ckfckfg
kfg yhfg
ckjdthbbhf ck hfthrh ihtu ihth, tkchb edfggufhbhf enrthr yhfg bdchp hkr.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf hfthrh jhkf =
h. Ikjh ckfckfg
ckfckfg rdeids
rdeids hkr hthu sdjhju
sdjhju ihsha
ihsha =
8) Akjhfgbhf pjdstdrhf ckfckfg
ckfckfg tdrjdika
tdrjdika chauju.
chauju.
9) Tbur
Tbur sdbkt
sdbkthr
hr 84 shep
shephk
hk cdfgh
cdfghf
f ?< oe chrk
chrk sj
sjnn
nn`` ckf
ckfck
ckfg
fg yh
yhfg
fg hch
hch bd
bd hrha
hrha
vdrtkbhj.
?) Bnrd
Bnrdb
b cdfg
cdfghf
hf sdfc
sdfcnb
nb en
enrth
rthrr hthu hjht
hjht phaht
phaht csi., spdsk
spdsk yhfg tdrchpht
tdrchpht ck
hfthrh
hfthrh ihtu ihth sdtdihj
sdtdihj sdtdfgha
sdtdfgha chrk bdtdihjhf
bdtdihjhf ihth,
ihth, chjhe
chjhe hrha
hrha anrkznfth
anrkznfthjj
sdphfmhfg
sdphfmhfg 8 (shtu) edtdr.
3) Ghftkbhf enrthr yh
yhfg
fg tdjh
tdjha
a ckbn
ckbnrd
rdb
b cdfg
cdfghf
hf sp
spds
dskk hth
thu
u enrthr bd
bdchp
chp hkr 
hkr 
(ohepurhf= 8 \O = ? \hskr).
4) Ikjh tdjha edfgdrkfg
edfgdrkfg jhfmutbhf
jhfmutbhf bd hrha anrkznfthj
anrkznfthj sdjh
sdjhfmutfyh.
fmutfyh.
0) Ikjh tdjha sdjdshk shtu
shtu sksk ckfckfg,
ckfckfg, jhbubhf
jhbubhf phch sksk
sksk yhfg jhkf
jhkf ahj sdruph.
7) Bdeuckhf pjdstdr
pjdstdr bdeihjk ckfckfg
ckfckfg cdfghf ohepurh
ohepurhf
f yhfg sdsuhk.

i. Ikjh ckfckfg
ckfckfg rdthb
rdthb =
(Ckpdrkb
(Ckpdrkbsh
sh tdrjdika
tdrjdika chauju,
chauju, hphbha
hphbha bdrdthbh
bdrdthbhf
f cksdihib
cksdihibhf
hf njda `hbtnr
`hbtnr euhk susut
pjdstdrhf ckfckfg hthu hbkiht chephb bdghghjhf strubtur ihfgufhf gdcufg) Ikjh
bdrdthbhf ckhbkihtbhf
ckhbkihtbhf njda euhk susut pjdstdrhf ckfckfg, ehbh =
 

8) Iuht odjha cdfghf phaht


phaht sdphfmhfg
sdphfmhfg rdthbhf
9) Ksk odjha
odjha cdfghf
cdfghf spdsk hthu enrthr bdchp hkr (ohepurhf= 8 \O = ? \hskr)
?) Bdeuckhf rhpkbhf
rhpkbhf chf sdtdjha edfgdrkfg
edfgdrkfg pjheur sdrth oht cd
cdfghf
fghf ihahf yhfg
sdruph

o. Ikjh ckfckfg
ckfckfg ihsha bhrdfh shjurhf hkr inonr=
inonr= (\drihkbk shjurhf
shjurhf tdrjdika
tdrjdika chauju.)

8<
8<.. Ck
Ckfc
fckf
kfg
g Ihtu
Ihtu Bhj
Bhjkk
Ckfckfg
Ckfckfg ihtu bhjk ikhshfyh
ikhshfyh ahfyh ckgufhbh
ckgufhbhf
f phch
phch ihgkhf
ihgkhf ihfgufhf
ihfgufhf ckihgkhf
ckihgkhf juhr 
juhr 
sdihghk pdjdfgbhp (eks= uftub thehf). Hghr pdfhepkjhf ihfgufhf tdthp tdrmhgh ehbh
ihgkhf juhr pnfchsk thehf kfk ahrus ckjhbubhf pdedjkahrhhf.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf hfthrh jhkf =
h. \deidrskahf
\deidrskahf pdreubhhf ihtu cdfghf
cdfghf edfggufhbhf
edfggufhbhf pdrhjhthf skbht chf hkr,
hkr, sdohrh
pdrknckb sdburhfg-burhfgfyh
sdburhfg-burhfg fyh 9 (cuh) bhjk chjhe sdthauf.
i. Ikjh ckkfgkfbhf
ckkfgkfbhf sdjhfmutfyh ckoht
ckoht cdfghf ihahf vdrfk
vdrfks
s hthu cksdeprnt cdfgh
cdfghf
f ihahf
oht trhfsphrhf uftub edfodgha jueut chf bntnrhf chf juepur yhfg edfdepdj.
o. Ckfckfg ihtu
ihtu tdepdj uftub akhshf
akhshf phch ihfgufhf
ihfgufhf chpht
chpht ckjhbubhf pdedjkahrhh
pdedjkahrhhf
f
sdruph.

88
88.. Ck
Ckfc
fckf
kfg
g Idtn
Idtnf
f
\hch ihfgufhf yhfg edfggufhbhf dxpnsd onfordtd sdpdrtk phch ckfckfg juhr
ihfgufhf, jhpkshf juhr bnjne.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf hfthrh jhkf =
h. Idrskabhf
Idrskabhf pdreubhh
pdreubhhf
f dxpnsd onfordtd cdfghf edfggufhbhf shiuf, ikjhs shephk
idrska, jhbubhf sdtkhp 0 (dfhe) iujhf sdbhjk.
i. Jhbubhf pdeidrkhf
pdeidrkhf oht trhfsphrhf
trhfsphrhf cdfghf
cdfghf whrfh
whrfh ‑cn``/uf-gjnssy‛
‑cn``/uf-gjnssy‛ phch pdreubhhf
yhfg hch sdihfyhb 9 (cuh) jhpks.

89.
89. Ckfc
Ckfckf
kfg
g Bhyu
Bhyu
Ckfckfg
Ckfckfg jhpks
jhpks bhyu ikhshfy
ikhshfyh
h ckpdrguf
ckpdrgufhbhf
hbhf ahfyh
ahfyh phch bnepnfdf
bnepnfdf hrsktdbu
hrsktdbur/kftd
r/kftdrknr
rknr..
Ihgkhf kfk pdrju ckpdjkahrh hghr kftdrknr ihfgufhf tkchb tdrbdshf bushe.
\dedjkahrhhf yhfg ckjhbubhf =
h. Idrska
Idrskabhf
bhf ih
ihgkh
gkhf
f pdreu
pdreubhh
bhhf
f bhyu
bhyu ch
chrk
rk cd
cdiu
iu sdohrh
sdohrh pdrkn
pdrknckb
ckb sdburh
sdburhfg
fg--
burhfgfyh 8 (shtu) iujhf sdbhjk.
i. Ikj
Ikjh
h whrfh
whrfh tdjha
tdjha bushe
bushe bh
bhrdf
rdfh
h uskh
uskh pd
pdehb
ehbhk
hkhf
hf yhfg
yhfg jheh,
jheh, pd
pdreu
reubhh
bhhf
f sdtdjh
sdtdjha
a
ckidrskabhf rhwht cdfghf edfggufhbhf pnjktur hthu tdhb-nkj yhfg sdsuhk. Jhbubhf
cdfghf edfggufhbhf buhs hthu bhkf bhns (thphs) sdohrh edrhth ididrhph bhjk
 

idrjhpks.
Ckfckfg bhyu cdfghf `kfksakfg oht bhyu, uftub pdfgdohthf bdeihjk sdtdjha ididrhph
bhjk ckoht ujhfg ehbh =
h. _dihkbfyh sdidjue pdfgdohthf bdeihjk uftub edepdrihahruk thepkjhf oht
sdihkbfyh ckbdrnb akfggh bdjkahthf urht bhyufyh jhgk.

i. Sutup ihgkhf yhfg tkchb rhth cdfghf pjheur bhyu, hepdjhs chf idrkbhf oht
chshr.
o. _dih
_dihgh
ghkk `kfksakfg hbakr oht bdeihjk cdfghf whrfh yhfg sdsuhk.

8?. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Chf \drhwhthf
\drhwhthf Bdidrskah
Bdidrskahf
f \dbdrmh
\dbdrmhhf
hf _kpkj
h. _kstde
_kstde \djhbshf
\djhbshfhhf
hhf
8) \drsyhrhthf \djhbshfhhf
\djhbshfhhf \dbdrmhhf
h) Skchb
Skchb edfgg
edfgghfg
hfggu
gu hbtkvk
hbtkvkths
ths bhftn
bhftnr 

i) Ahskj pdrihkbhf hthu pdfgghftkhf sdpdrtk bnfcksk sdeujh/hsjkfyh (eutu
chf muejhafyh).
o) Ededfuak spdsk`kbhsk tdbfks pdjhbshfhhf sdsuhk cdfghf ehtdrkhj yhfg
ckpdrihkbk.
c) Edfmhgh
Edfmhgh bdidrs
bdidrskahf
kahf chjhe
chjhe pdjhbs
pdjhbshfhh
hfhhf
f pdbdrmhhf
pdbdrmhhf..
d) \dtughs
\dtughs idrsdrh
idrsdrhghe
ghe chf
chf edehbhk
edehbhk thfch
thfch pdfgd
pdfgdfhj.
fhj.
9) \drhjhthf chf Ihahf
Ihahf yhfg Ckgufhbhf
Ckgufhbhf
h) Mdfks ihahf
ihahf pdfgghftk
pdfgghftk ahrus cksdsuhkbhf
cksdsuhkbhf tdrahchp
tdrahchp ihahf
ihahf yhfg
yhfg tdrphshfg
tdrphshfg
sdidjuefyh.
i) \djhbshfh \dbdrmhhf ahrus edfgkbutk
edfgkbutk pdrbdeihfghf
pdrbdeihfghf tdbfnjngk
tdbfnjngk chjhe
chjhe ahj
ahj =
- Ihahf ihfgufhf chf edtnch pdehshfghffyh.
- \drhjhthf yhfg ckgufhbhf uftub pdrihkbhf.
o) \djhbshfh \dbdrmhhf ahrus edfghmubhf onftna ihahf, rdfohfh
bdrmh/
bdrmh/pdr
pdrihk
ihkbhf
bhf bdphch
bdphch \deid
\deidrk
rk Sughs
Sughs sd
sdidj
idjue
ue edeuj
edeujhk
hk pdjhbs
pdjhbshf
hfhhf
hhf
pdbdrmhhf.

i. Whbtu
Whbtu Bdg
Bdgkht
khthf
hf
8) Tftub
Tftub bdrushbh
bdrushbhf
f yhfg tdrchpht
tdrchpht ck hrdh yhfg iksh edfgghfggu
edfgghfggu hbtkvkths
hbtkvkths bhftnr,
ehbh pdrihkbh
pdrihkbhf
f ahrus
ahrus ckjhbshfhb
ckjhbshfhbhf
hf ck juhr mhe bdrmh hthu phch
phch shht ruhfghf
ruhfghf
tkchb ckphbhk uftub bdrmh cdfghf sdkmkf \deidrk Sughs.
9) Tftub
Tftub bdrushbh
bdrushbhf
f yhfg tdrchph
tdrchphtt ck juhr hrdh yhfg cktdepht
cktdephtkk bhryhwhf
bhryhwhf hthu
hrdh yhfg tkchb edfgghfggu
edfgghfggu hbtkvkths bhftnr, ehbh pdrihkbhf injda ckjhbshfhbhf
phch mhe bdrmh bhftnr cdfghf sdkmkf \deidrk Sughs.
 

o. Sdfh
Sdfhgh
gh Bdr
Bdrmh
mh
8) 8 (sh
(shtu)
tu) nrhf
nrhfg
g p
pdf
dfyd
ydjk
jkh
h (supdrvksnr ) uftub
uftub gdcuf
gdcufg
g cd
cdfgh
fghf
f buhjk
buhjk`kb
`kbhs
hskk
pdfckckbhf
pdfckckbhf ekfkehj _8 Sdbfkb _kpkj/Hrsktdb
_kpkj/Hrsktdbtur.
tur.
9) Sdfhgh
Sdfhgh Anfnrdr
Anfnrdr edjkputk
edjkputk== tubhfg
tubhfg ihtu, tubhfg
tubhfg bhyu, csi cdfghf
cdfghf pdfghjhe
pdfghjhehf
hf
ek
ekfk
fkeh
ehjj 8< (s
(sdp
dpuj
ujua
ua)) thau
thauf.
f. Muej
Muejha
ha cksd
cksdsu
suhk
hkbh
bhf
f cdfg
cdfghf
hf juhs
juhshf
hf/v
/vnj
njue
ued
d

pdbdrmhhf.

c. Sumuh
Sumuhf
f \drihkb
\drihkbhf
hf
Ededjkahrh pdfhepkjhf gdcufg hghr sdjhju chjhe bdhchhf tdridihs chrk bdrushbhf
hbkiht pdehbhkhf, ouhoh chf puchr bhrdfh bnfcksk whbtu.

d. _thfchr Sdbfks \dedrkbshhf


\dedrkbshhf chf \drihkbhf
\drihkbhf Bnepnfdf Ih
Ihahf
ahf Ihfgufhf sdihghk
sdihghk
idrkbut =
8) Edfchth sdeuh
sdeuh bnepnfdf ihfgufhf
ihfgufhf yhfg
yhfg hch phch gdcufg.
gdcufg.
9) \dedrkbshhf
\dedrkbshhf chf
chf edehsubhf
edehsubhf bd chjhe inrhfg-inrhfg
inrhfg-inrhfg Ch`thr _kehb (Oadob
Jkst ) bnfcksk Bnepnfdf Ihfgufhf.
?) Edfyusuf \rngrhe
\rngrhe \dedjkahrhhf
\dedjkahrhhf Bnepnfdf
Bnepnfdf Ihfgufhf.
Ihfgufhf.
3) Edfdftubhf Mhcwhj
Mhcwhj \dedjkahrhhf
\dedjkahrhhf Bnepnfdf
Bnepnfdf Ihfgufhf.
Ihfgufhf.
4) Edfdftubhf _bhjh \rknrkths
\rknrkths \djhbshfhhf
\djhbshfhhf \drihkbhf.
\drihkbhf.
0) Edfdftubhf Tsujhf
Tsujhf Sdbfks \djhbshfhhf
\djhbshfhhf \drhwhthf
\drhwhthf \dbdrmhhf.
\dbdrmhhf.
7) Edeiuht
Edeiuht Ydfohfh
Ydfohfh Hfgghrh
Hfgghrhf
f Ikhyh
Ikhyh \djhbsh
\djhbshfhhf
fhhf \dbdrmhh
\dbdrmhhf
f \drhwhth
\drhwhthf.
f.
1) Edfghmubhf
Edfghmubhf Ydfohfh Hfgghrhf
Hfgghrhf Ikhyh \drhwhthf ck
cksdrthk
sdrthk Mhcwhj \djhbshfhhf
\djhbshfhhf
uftub edfchpht pdrsdtumuhf
pdrsdtumuhf..
;) Edfgkf`nrehskbhf
Edfgkf`nrehskbhf mhcwhj
mhcwhj pdjhbshfhhf
pdjhbshfhhf pdbdrmhhf
pdbdrmhhf bdphch
bdphch mhmhrhf tdrbhkt.
8<) Edjhbubhf \dfghwhshf
\dfghwhshf phch shht pdjhbshfhhf pdbdrmhhf.
pdbdrmhhf.
88) Edfykhpbhf
Edfykhpbhf Idrkth Hohrh \dedrkbshhf \dbdrmhhf.
\dbdrmhhf.
89) Edfykhpbhf
Edfykhpbhf Idrkth Hohrh _drha Sdrkeh \dbdrmhhf.

4.?.?. \dedjkahrhhf Bnepnfdf


Bnepnfdf Yuhfg
Yuhfg Juhr Ihfgufhf
Ihfgufhf
8. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Shfgbk
Shfgbk _dptkb
_dptkb
h. Odgha ehsubfyh ihahf yhfg tkchb jhrut bd chjhe thfgbk sdptkb.
sdptkb .
i. Mhfghf edeiuhfg
edeiuhfg hkr
hkr idbhs ehfck
ehfck bd chjhe
chjhe thfgbk sdptkb.
sdptkb.
o. \drkbsh ihb bnftrnj
bnftrnj ikjh thfgbk
thfgbk sdptkb pdfua chf
chf sdcnt sdtkhp
sdtkhp 0 (dfhe) iujhf
iujhf sdbhjk.

9. \dedjkahrhhf
\dedjkahrhhf Shjhfg
Shjhfg Sdghb
Sdghb chf
chf Chthr 
Chthr 
h. Shjhfg chthr phch
phch hthp ihfgufhf
ihfgufhf ahrus ckpdrkbsh
ckpdrkbsh sdtkhp 8 (shtu) thauf sdbhjk.
sdbhjk.
i. Idrskabhf chrk
chrk bntnrhf yhfg tdrchpht phch
phch thjhfg chthr, idrskabhf
idrskabhf chrk ihahf yhfg
yhfg
 

chpht edfkeiujbhf bnrnsk` phch sdfg thjhfg chthr.


o. Idrkbh
Idrkbhf
f jhpk
jhpkshf
shf edfk sdtkhp
sdtkhp 9 (cuh)
(cuh) thauf
thauf sdbhjk
sdbhjk hghr sdfg thjhfg
thjhfg tdthp
tdthp chpht
chpht
idrthahf chf idr`ufgsk ihkb.
c. Shjh
Shjhfg
fg tdgh
tdghb
b yhfg
yhfg tdri
tdriuh
uhtt chrk
chrk pkph
pkph idsk
idsk ht
hthu
hu \PO
\PO sdih
sdihkb
kbfy
fyh
h ckoh
ckohtt bdei
bdeihj
hjkk
sdburhfg-burhfgfyh
sdburhfg-burhfgfyh 3 (depht) thauf sdbhjk.

d. Ikjh thjhfg
thjhfg tdghb
tdghb \PO pdoha hthu rdthb bhrdfh sdsuhtu
sdsuhtu idfturhf
idfturhf,, pdrihkbk
pdrihkbk cdfg
cdfghf
hf
edjhpks cdfghf ihahf yhfg sheh cdfghf edfggufhbhf pdrdbht hthu jde cdfghf
ihahf yhfg sheh.

?. \dedjkahrhhf @jnnr Crhkf


h. \drkbsh sdtkhp ahrk shrkfghf hkr yhfg tdrchpht phch jhfthk bhehr ehfck hthu WO.
i. Tshahbhf sdjhju
sdjhju tdrchpht hkr phch sdtkhp shrkfghf
shrkfghf uftub edfodgha
edfodgha ehsubfyh uch
uchrh
rh
yhfg tkchb sdchp bd chjhe ruhfghf (bhehr ehfck hthu WO).
o. \drihkbk hthu
hthu ghftk
ghftk tutup s
shrkfghf
hrkfghf ikjh
ikjh tdjha
tdjha rushb.
c. Idrskabhf chrk ihahf
ihahf yhfg edfdepd
edfdepdjj phch juihfg umufg
umufg shjurhf, chf idrskabhf
idrskabhf ikjh
bntnr.

3. \dfgdoht
\dfgdohthf
hf Juhr
Juhr Ihfgufhf
Ihfgufhf
Ohtt ck
Oh ckfc
fckf
kfg
g juhr
juhr ihfg
ihfguf
ufhf
hf pdft
pdftkf
kfg
g uftu
uftub
b pdfh
pdfhep
epkj
kjhf
hf ihfg
ihfguf
ufhf
hf.. _dih
_dihkb
kbfy
fyh
h
pdfgdohthf ujhfg ckjhbubhf phch tdeinb ihfgufhf sdtkhp 9 (cuh) hthu ? (tkgh) thauf.
Bdrushbhf oht phch ihfgufhf hfthrh jhkf =

h. Ikjh Edfggdjd
Edfggdjdeiuf
eiufg
g (Ijdstdrkfg 
(Ijdstdrkfg ),
), pdfydihifyh hchjha=
8) \dfgdohthf phch pdreubhhf
pdreubhhf yhfg idjue bdrkfg.
bdrkfg.
9) \dfgdohthf tdrbdfh tdrkb
tdrkb ehthahrk
ehthahrk jhfgsufg.
jhfgsufg.
?) \dfgdohthf hths pdreubhhf
pdreubhhf yhfg jheh sucha
sucha tdrmhck pdfgh
pdfghpurhf.
purhf.
3) \dfgdohthf hths
hths pdreubhhf yhfg
yhfg bntnr chf idrekfyhb.
idrekfyhb.
4) Ihahf yhfg ckoht
ckoht edfyusut / edeuhk,
edeuhk, kfk tdrmhck
tdrmhck hphikjh.
0) \dreubhhf yhfg
yhfg ckoht edfghfcufg
edfghfcufg hkr hthu edfydrhp
hkr. Ohrh pdrihkbhffyh =
 Bdrnbjha jhpkshf oht yhfg edfggdjdeiufg chf ahjusbhf pdreubhhffyh
cdfghf bdrths hepdjhs.
 Idrk jhpkshf oht ihru akfggh sdjurua pdreubhhf tdrtutup rhth.
 Bdrnbjha jhpkshf yhfg edfgdjuphs chf idrskabhf cdfghf bdrths hepdjhs
akfggh pdreubhhf rhth, ahjus & bdrkfg.
 Idrk jhpkshf oht yhfg ihru akfggh pdreubhhf tdrtutup rhth.
 

i. Idri
Idrikf
kftk
tkb
b ((Ikttkfdss
Ikttkfdss),
), pdfydihifyh hchjha =
8) Cdiu hthu bntnrhf chrk uchrh hthu buhs/hjht pdfydeprnt tkchb bdrkfg
sdepurfh.
9) Hchfyh ihgkhf-ihgkhf ohkrhf yhfg sucha edfgdrkfg kbut ttd
drohepur /

tdrhcub.
Ohrh pdrihkbhffyh hchjha =
 Sufggu jhpkshf oht shephk bdrkfg sdepurfh.
 Gnsnb pdreubhhf yhfg hbhf ckoht cdfghf bdrths hepdjhs ahjus chf idrskabhf.
 Idrk jhpkshf oht ihru (yhfg sucha ckshrkfg) shephk pdreubhhf oubup rhth.

o. Ydth
Ydthb-
b-rd
rdth
thb
b (Orhzkfg/Orhobkfg 
(Orhzkfg/Orhobkfg ),
), pdfydihifyh hchjha =
8) Teuefyh tdrmhck phch jhpkshf oht yhfg sucha tuh bhrdfh djhstkskths oht
sucha idrburhfg.
9) \dfgdohthf phch
phch jhpkshf
jhpkshf oht pdrtheh yhfg idjue oubup bdrkfg.
bdrkfg.
?) Oht tdrjhephu
tdrjhephu tdihj chf
chf pdfgdrkfghf
pdfgdrkfghf tkchb
edrhth. Ohrh pdrihkbhffyh =
 Bdrnbjha sdjurua jhpkshf oht, chf pdreubhhffyh
pdreubhhffyh ahjusbhf cdfghf bdrths
hepdjhs bdeuckhf idrskabhf.
 Idrk jhpkshf oht ihru.

c. \druih
\druihah
ahf
f Whrfh
Whrfh (Cksonjnrhtknf
(Cksonjnrhtknf)) pdfydihifyh hchjha =
8) \kgedf yhfg
yhfg ckphbhk tkchb thahf tdrahchp ouhoh
ouhoh chf tdrkb
tdrkb ehthahrk.
9) Hchfyh
Hchfyh ihahf
ihahf pdfgkbht
pdfgkbht ((ikfcdr 
ikfcdr ) idrdhbsk cdfghf ghrhe-ghrhe hjbhjk.
Ohrh pdrihkbhffyh=
 \kjkajha mdfks oht jhkf.
 Jhbubhf bdeihjk pdrskhphf pdreubhhf chf jhpksk cdfghf oht chshr thahf hjbhjk.

d. _ubhr
_ubhr edfgd
edfgdrkf
rkfg
g (Crykfg
(Crykfg trnuijds)
trnuijds) pdfydihifyh hchjha =
8) \dfgdohthf ckjhbubhf
ckjhbubhf phch ouhoh yhfg
yhfg tkchb ihkb / burhfgfyh skf
skfhr
hr ehthahrk
ekshjfyh uchrh jdeihi.
9) \dfgdohthf phch pdreubhhf yhfg edfghfcufg
edfghfcufg jdehb (whx pnjksa),
pnjksa), ekfyhb
hthu idrcdiu.
?) _drhfghf hjbhjk
hjbhjk yhfg buht phch ihahf
ihahf pdfgkbht
pdfgkbht (ikfcdr 
(ikfcdr ),
), ikhshfyh phch mdfks oht

ekfyhb.
 

Ohrh pdrihkbhffyh =
 Bdrnbjha sdjurua jhpkshf oht, idrskabhf chf ikhrbhf pdreubhhf edfgdrkfg chf
ihru ckoht ujhfg chjhe bdhchhf ouhoh ihkb.
 Bdrnbjha sdjurua jhpkshf oht, idrskabhf chf idrk jhpkshf oht yhfg thahf hjbhjk.

`. Ghrks-
Ghrks-gh
ghrks
rks id
idbhs
bhs buh
buhs
s (irusa
(irusa ehrbs)
ehrbs) pdfydihifyh hchjha=
8) Buhs ckujhsbhf
ckujhsbhf tdrus phch shht
shht oht eujhk enfgdrkfg.
enfgdrkfg.
9) \dreubhh
\dreubhhf
f oht tdrjhju
tdrjhju bdfthj.
?) \dehbhkh
\dehbhkhf
f buhs y
yhfg
hfg
bntnr. Ohrh pdrihkbhffyh =
_dtdjha jhpkshf
jhpkshf oht edfgdrkfg,
edfgdrkfg, gnsnbjha cdfghf
cdfghf bdrths hepdjhs, idrskabhf
idrskabhf
chf ckoht cdfghf
cdfghf ohrh pdfg
pdfgdoht
dohthf
hf yhfg idfhr chf ckoh
ckohtt ujhfg cdfghf oht yhfg
bdbdfthjhffyh
bdbdfthjhffyh oubup.

g. Chyh tutup
tutup idrburh
idrburhfg
fg (\nnr
(\nnr nphokty ) pdfydihifyh hchjha=
8) Oht yhfg
yhfg tdrjhju
tdrjhju dfodr
dfodr..
9) \dfghcub
\dfghcubhf
hf burhfg
burhfg ihkb.
?) \dreubhhf ihahf yhfg hbhf ckoht tdrjhephu pnrnus.
pnrnus.

Ohrh pdrihkbhffyh =
 Dfodrbhf oht sdsuhk hfmurhf, hcub oht sdakfggh edrhth.
 Tjhfgk pdfgdohthf shephk oubup rhth.

a. Jhpkshf oht
oht edfuruf
edfuruf phch ididrhph tdepht (_hggkfg 
(_hggkfg ) pdfydihifyh hchjha
pdfgdohthf ckjhbubhf tkchb edrhth.
Ohrh pdrihkbhffyh =
 Ikhrbhf oht edfgdrkfg cdfghf ihkb.
 Yhth
thb
bhf ihgkhf-ih
-ihgkhf yh
yhfg edfuruf cdfghf bdrths hepdjhs, bdeuckhf
jhbubhf pdfgdohthf ujhfg.

k. Burhfg edfgbkjhp chrkphch sdahrusfyh (Jnss n` Gjnss)


Gjnss) pdfydihifyh hchjha =
8) \dfgdohthf ckjhbubhf
ckjhbubhf phch pdreubhhf
pdreubhhf yhfg edfghfcufg
edfghfcufg ekfyhb hthu jkjkf.
jkjkf.
9) \dfgdohthf phch shht ouhoh
ouhoh burhfg ihkb/jdeihi.
ihkb/jdeihi.
?) \dfgdohthf ckjhbubhf phch oht yhfg sucha tuh hthu eujhk edfghpur.

Ohrh pdrihkbhffyh =
 Hepdjhsjha
 Hepdjhsjh a chf ujhfg pdfgdohthf bhyu phch jhpkshf oht yhfg sucha
 

tuh/burhfg edfgbkjhp.
 Bdrnbjha sdjurua jhpkshf oht chrk pdreubhhf sdidjue edjhbubhf pdfgdohthf
ihru.

4. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Hthp _dfg
_dfg chf Odedft @kidr Gdjneihfg

h. \dfgdohthf ckjhbubhf
ckjhbubhf cdfghf
cdfghf edfk sdburhfg-burhfg
sdburhfg-burhfgfyh
fyh sdtkhp 3 (depht)
(depht) thauf
sdbhjk.
i. \drkbsh phbu
phbu hthu hfgbur pdfgkbht
pdfgkbht tdrutheh
tdrutheh phch
phch bhrdt sdhj uftub edfodgha
inonr.
o. Ghftk bhrdt
bhrdt sdhj ikjh rush
rushb.
b.
c. Oht bdeihjk
bdeihjk pdreubhhf sdfg cdfghf
cdfghf edfk sdohrh
sdohrh edrhth.

0. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Hthp Gdftdfg
Gdftdfg Edthj
h. Idrskabhf sdohrh
sdohrh pdrknckb
pdrknckb pdreubhhf hths hthp
hthp chrk bntnrhf h
hghr
ghr tkchb idrbhrht.
idrbhrht.
i. Jhbubhf
Jhbubhf pdedrkbs
pdedrkbshhf
hhf sdtkhp
sdtkhp iujhf.
o. Idrskabhf cdfghf
cdfghf hkr chf skbht
skbht pdreubhhf hthp
hthp hghr thepkjhffyh
thepkjhffyh sdjhju rhpk.

7. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Hthp _krhp
_krhp
h. Idrskabhf sdtkhp
sdtkhp 0 (dfhe) iujhf
iujhf pdreubhhf
pdreubhhf hthp chrk bntnrhf
bntnrhf hghr mheur hthu
hthu
tueiuahf tkchb edjdbht.
i. Ghftkjha skrhp yhfg
yhfg tdjha rhpua hthu pdoha-pdoha
pdoha-pdoha cdfghf yhfg
yhfg ihru cdfghf uburhf
uburhf
yhfg sheh.

1. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Hthp Idtnf
h. Idrskabhf sdtkhp
sdtkhp sdiujhf sdbhjk
sdbhjk pdreubhhf
pdreubhhf hthp chrk bntnrhf
bntnrhf yhfg edjdbht.
i. Idrk jhpkshf
jhpkshf hftk inonr cdfghf
cdfghf buhs hthu cd
cdfghf
fghf ohrh sdeprnt
sdeprnt sdohrh edrhth.
edrhth.
o. Ikj
Ikjh
h edfggu
edfggufhb
fhbhf
hf jhpkshf
jhpkshf hsphj-p
hsphj-phsk
hskrr sdihgh
sdihghkk jhpksh
jhpkshf
f hths
hths pd
pdreu
reubhh
bhhf
f hthp,
hthp,
pdrkbsh hsphj yhfg edfgdjuphs bhrdfh pdruihahf ouhoh, chf idrkbhf hsphj ohkr 
ihru sdtdihj 4 (jkeh) ekjkedtdr.

;. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Hthp Gdftdfg Bdrhekb
Bdrhekb
h. \drkbsh sdtkhp 0 (dfhe) iujhf hthp bdrhekb, tdrutheh phch iuiufghffyh.
iuiufghffyh.
i. Ikjh tdrchpht
tdrchpht rdthb sdgdrh tutup cdfghf
cdfghf oht hftk i
inonr
nonr hthu ohepurhf
ohepurhf dpnxy.
o. Oht bdeihjk pdrtdeuhf
pdrtdeuhf iuiufg
iuiufg cdfghf gdftdfg
gdftdfg bdrhekb cdfghf
cdfghf oht gdftdfg
gdftdfg yhfg
sdwhrfh.
 

8<. \dedjkahrh
\dedjkahrhhf
hf Hthp @kidrgjhss
h. \drkbsh sdtkhp 0 (dfhe) hthp `kidrgjhss
`kidrgjhss tdrutheh
tdrutheh phch sheiufghf
sheiufghf hfthr bnepnfdf
bnepnfdf
`kidrgjhss.
i. Idrskabhf cdfghf
cdfghf edfggufhbhf
edfggufhbhf skbht yhfg jdeiut chf ohkrhf
ohkrhf shiuf hthu cdtdrmdf.
o. Ikjh tdrchph
tdrchphtt rdthb tutup
tutup cdfghf
cdfghf oht hftk inonr.
inonr.

88. \dedjkahrhhf
\dedjkahrhhf Jkstphfg
Jkstphfg Bhyu
Bhyu
h. \drkbsh sdtkhp
sdtkhp 0 (dfhe) iujhf
iujhf bnfcksk
bnfcksk jkstpjhfb.
jkstpjhfb.
i. Idrskabhf chrk
chrk bntnrhf yhfg edjdbht
edjdbht cdfghf
cdfghf edfggufhbhf
edfggufhbhf skbht yhfg jdeiut
jdeiut chf
hkrhf shiuf hthu cdtdrmdf.
o. Ikjh tdrchpht
tdrchpht rdthb-rdthb tutup
tutup cdfghf
cdfghf pjheur bhyu
bhyu chf oht bdeihjk.
c. \drihkbhf yhfg
yhfg sdepurfh chpht
chpht ckjhbubhf cdfghf
cdfghf edfgdrnb she
shephk
phk ahiks oht jheh
yhfg edjdbht, hepdjhs chf oht bdeihjk cdfghf oht chshr sdrth oht pdfutup bausus
uftub bhyu.

89. \dedjkahrh
\dedjkahrhhf
hf Jkst Gjhss @kidr Odedft (GYO)
h. Jhbubhf pdedrkbshhf
pdedrkbshhf sdohrh
sdohrh pdrknckb.
i. \drkbsh
\drkbsh sdfg pdfutup
pdfutup jkstpjh
jkstpjhfb.
fb.
o. Idrskabhf
Idrskabhf pdreubhh
pdreubhhf
f GYO cdfghf hepdjhs fn. 9.
c. Oht bdeihjk
bdeihjk cdfghf
cdfghf oht deujsk
deujsk sdohrh
sdohrh edrhth.
edrhth.

4.?.3.. \dedjkahrh
4.?.3 \dedjkahrhhf
hf Bnepnf
Bnepnfdf
df Edbhfkb
Edbhfkbhj
hj Ihfguf
Ihfgufhf
hf
8. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f _hjurhf
_hjurhf Hkr Bntnr 
h. \drkbsh shjurhf tdghb hkr bntnr phch ihfgufhf, tdrutheh shjurhf yhfg
edfggufhbhf ihahf \PO, pdrkbsh phch sdtkhp sheiufghf yhfg edfggufhbhf jde
sdihghk pdfyheiufgfyh.
pdfyheiufgfyh. Ikjh cktdeuk tdrchpht bdinonrhf sdgdrh tutup bdeihjk.
Ohrh pdrihkbhffyh =
8) Hepdjhs hthu iuht bhshr pdreubhhf
pdreubhhf yhfg rdthb hthu phch umufg sheiufghf.
sheiufghf.
9) Idrk jde \PO phch
phch chdrha yhfg
yhfg kfgkf cksheiufg.
cksheiufg.
?) _heiufgbhf
_heiufgbhf bdeihjk
bdeihjk ihgkhf
ihgkhf tdrsdiut.
tdrsdiut.

i. Idrskabhf
Idrskabhf shjurhf
shjurhf tdriubh
tdriubh hkr bntnr
bntnr phch
phch sdbkthr
sdbkthr ihfgufhf
ihfgufhf chrk ihrhfg-i
ihrhfg-ihrhf
hrhfg
g
yhfg chpht edfgghfgu hjkrhf hkr chjhe shjurhf, sdburhfg-burhfgfyh 8 (shtu) iujhf
sdbhjk.

o. \hch shjurhf
shjurhf tdrtutup
tdrtutup hkr bntnr,
bntnr, pdrkbsh
pdrkbsh edjhjuk
edjhjuk ihb bnftrnj shjurhf,
shjurhf, idrk mdrumk
mdrumk chrk
ihthfg idsk sdihghk pdfgahjhfg shepha hghr shjurhf tkchb tdrsueiht.
 

9. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f _hjurhf
_hjurhf Hkr Idrska
h. _hjurhf hkr idrska
idrska yhfg ededrjubhf pd
pdfghehthf
fghehthf hchjha
hchjha shjurhf \PO yhfg tkchb
tkchb
tdrjkfcufg chrk phfhs ehthahrk.

i. Sheihabhf pdfgghftufg
pdfgghftufg phch ck
ckfckfg
fckfg uftub edfnp
edfnphfg
hfg hthu edfyhfggha
edfyhfggha pkph
\PO ikjh hch sdihgkhf pdfgghftufg yhfg jdphs.

o. Ikjh tdrmhck
tdrmhck bdinonrhf phch sheiufghf
sheiufghf pkph
pkph \PO, ehbh
ehbh jhbubhf ahj-
ahj- ahj=
8) Ehtkbhf hjkrhf
hjkrhf hkr chrk stnp brhf yhfg hch.
9) Jde bdeih
bdeihjk
jk cdfghf
cdfghf jde \PO
\PO sdmdfks
sdmdfks cdfgh
cdfghf
f pkph
pkph hthu ihjut
ihjut cdfgh
cdfghf
f bh
bhrdt
rdt
idbhs
idbhs ihf chjhe
chjhe entnr
entnr uf
uftub
tub bnfck
bnfcksk
sk chrurh
chrurhtt (idrsk
(idrsk`ht
`ht sdedft
sdedfthrh
hrh)) sda
sdakf
kfgg
ggh
h
bdinonrhf chpht ckadftkbhf.
?) Mhjhfbhf bdeihjk hjkrhf hkr
hkr idrska yhfg hch.
hch.

?. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f \drhjhth
\drhjhthf
f _hfkthkr 
_hfkthkr 
\drhjhthf shfkthkr hchjha whsath`dj , ihta tui,
tui, sanwdr , bjnsdt cucub chf bjnsdt
 mnfgbnb.
h. Idrskabhf sdtkhp
sdtkhp ahrk cdfghf ohkrhf shiuf
shiuf hthu ihahf pdeid
pdeidrska
rska jhkf yhfg tkchb
edfydihibhf
edfydihibhf tdrmhckfyh bnrnsk phch hjht-hjht yhfg tdriuht chrk edthj.
i. Gnsnb cdfghf
cdfghf spnf pjhstkb hthu
hthu skbht yhfg jdeiut.
jdeiut.
o. Ikjhs
Ikjhs cdfghf
cdfghf hkr idrsk
idrska.
a.
c. Bdrkfgbhf cdfghf bhkf jhp
jhp yhfg idrska.

3. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f \dehfhs
\dehfhs Hkr 
h. Ehtkbhf
Ehtkbhf hjkrhf
hjkrhf jkstrkb
jkstrkb hthu
hthu ghs.
i. Hjkrbhf chrk brhf
brhf hkr phfhs, hkr
hkr sdjheh 8< (sdpujua)
(sdpujua) edfkt
edfkt hghr bntnrhf yhfg
yhfg hch
chjhe thfgbk whtdr adhtdr edfmhck idrska.
o. Jhbubhf
Jhbubhf pdeidrsk
pdeidrskahf/
ahf/sdrvkod
sdrvkod sdsuhk cdfghf pdtufmub pdehshfghf sdtkhp 3
(depht) thauf sdbhjk.
c. Tshahbhf pdeidrskahf
pdeidrskahf jdika
jdika sdrkfg ikjh edfggufhbhf
edfggufhbhf hkr sueur yhfg tkchb
tkchb cknjha
tdrjdika chauju.

4. \dedjka
\dedjkahrhh
hrhhf
f Brhf Hkr 
h. \drkbsh sdburhfg-burhfgfy
sdburhfg-burhfgfyh
h sdtkhp 9 (cuh) iujhf
iujhf sdtkhp brhf
brhf yhfg hch.
i. Bdfohfgbhf ihut pdfgkbht
pdfgkbht puthrhf brhf.
o. Ghftk ikjh
ikjh pdrju, sdhj/bhrdt phch ihthfg
ihthfg puthr
puthr ujkr brhf.
brhf.
 

0. \dedjka
\dedjkahrhf
hrhf Ihb
Ihb Ouok \krkfg
\krkfg
h. Idrskabhf sdtkhp
sdtkhp bhjk sdsucha
sdsucha ckpdrgufhbhf
ckpdrgufhbhf hthu sdburhfg-burhfgf
sdburhfg-burhfgfyh
yh sdtkhp ahrk.
i. Gufhbhf pjhstkb
pjhstkb spnf yhfg
yhfg ahjus chf ohkrhf pdeidrska, shiuf
shiuf hthu cdtdrmdf.
o. Mhfghf
Mhfghf edfgguf
edfggufhbhf
hbhf hepdj
hepdjhs/
hs/shfc
shfc phpdr uftub edeidrskabhf pdreubhhf ihb

ouok.

7. \dedjkahrhhf
\dedjkahrhhf chf \drhwhthf
\drhwhthf _kstde
_kstde \jueikfg
\jueikfg chf \neph
h. _kstde
_kstde \ju
\jueik
eikfg
fg
8) Grnufc
Grnufc Ydsdr
Ydsdrvnkr 
vnkr 
 Ededrkbsh thfch hjhre phch shht hkr edfohphk pdreubhhf ihths hths.
 Ededrkbsh thfch hjhre phch shht hkr edfohphk pdreubhhf ihths ihwha.

9) \neph
\neph Hkr
 Hkr Idrska
Ededrkbsh kfckbhsk sthtus pneph hkr idrska.

i. Ededrkbsh
Ededrkbsh trkp
trkp hjhre pneph
pneph hkr idrska.
idrska.
8) Ynn`
Ynn` Shf
Shfb 

 Ededrkbsh thfch hjhre phch shht hkr edfohphk pdreubhhf ihths hths.
 Ededrkbsh thfch hjhre phch shht hkr edfohphk pdreubhhf ihths ihwha.

9) Ohih
Ohihfg
fg Ttheh \dekphhf Hkr Idrska
 Ededrkbsh pdfghturhf pdeiubhhf chf pdfutuphf hjkrhf pkph hkr utheh.
ut heh.
 Ededrkbsh kfckbhsk hjkrhf hkr tdriubh hthu tdrtutup.

?) \drhjhth
\drhjhthf
f Ttheh
Ttheh
  \neph Cdjkvdry Odftrk`ughj _dj` \rkekfg.
  \neph Aycrnpanr jhfthk hthp Odftrk`ughj.
  Snp Ydsdrvnkr Shfb.
  \rdssurd Whtdr Shfb.
 \uep \kt _uiedrskijd _dwhgd.
_dwhgd.
 \neph Burhs Ydsdrvnkr _uiedrskijd _dwhgd.
_dwhgd.
 Tfkt \dfgnjha Jkeiha.
 \drhjhthf \neph Hkr Ehfour jdfgbhp Kfsthjhsk & Hsdsnrksfyh.
 

o. Kfsthjhsk chf @kxturds


Kfsthjhsk \dekphhf jdfgbhp Hoodssnrkds
8) \k
\kph
ph G_\
G_\..
9) \k
\kph
ph Ohst Krnf.
Krnf.
?) \k
\kph
ph \PO
\PO..

c. _hfk
_hfkth
thry
ry @kxturds phch ruhfg tnkjdt
8) \dfgdrkf
\dfgdrkfg
g Shfghf
Shfghf (ahfc
(ahfc crydr‛ ).
).
9) Bjnsdt
Bjnsdt cucub
cucub..
?) Jhvhtnry .
3) Trkfnkr .
4) _anwdr .
0) Bjnsdt
Bjnsdt mnf
mnfgbnb
gbnb..

4.?.4.. \dedjkahrh
4.?.4 \dedjkahrhhf
hf Bnepnf
Bnepnfdf
df Djdbtrk
Djdbtrkbhj
bhj Ihfguf
Ihfgufhf
hf
Sdrchp
Sdrchpht
ht id
ididr
idrhph
hph hb
hbtkv
tkvkth
kths
s rutkf
rutkf yhfg
yhfg pd
pdrju
rju ckj
ckjhbu
hbubhf
bhf uf
uftub
tub ededfu
ededfuak
ak bdgkht
bdgkhthf
hf
pdedjkahrhhf tdrahchp bnepnfdf djdbtrkbhj ihfgufhf, hfthrh jhkf =
8. Edjhbubhf pdedrkbshhf
pdedrkbshhf pdrknckb
pdrknckb chf ededjkahrh sdjurua
sdjurua pdrjdfgb
pdrjdfgbhphf
hphf pdeihfgbkt
pdeihfgbkt
chyh jkstrkb
jkstrkb tdrphshfg,
tdrphshfg, sdrth mhjur
mhjur ckstrkiusk
ckstrkiusk sueidr chyh jkstrkb
jkstrkb eujhk chrk phfdj
phfdj
sdftrhj shephk phch ruhfg ksnjhsk.
9. Edjhbubhf pdedrkbshhf
pdedrkbshhf pdrknckb
pdrknckb chf ededjkahrh
ededjkahrh skstde kfsthjhsk
kfsthjhsk jkstrkb, ihkb
ihkb uftub
phsnbhf chyh jkstrkb ehupuf uftub pdfdrhfghf
pdfdrhfghf ruhfghf.
?. Edjhbubh
Edjhbubhf
f pdedrkbs
pdedrkbshhf
hhf pdrknckb
pdrknckb chf ededjkahr
ededjkahrh
h skstde
skstde & pdrhjhth
pdrhjhthf
f thth uchrh,
tdrehs
tdrehsub
ub phrhed
phrhedtdr
tdr ehupu
ehupuf
f uburhf
uburhf sthfch
sthfchrr yhfg
yhfg ah
ahrus
rus tdrpdf
tdrpdfua
uakk ph
phch
ch ruhfg
ruhfg
ksnjhsk.
3. Edjhbu
Edjhbubhf
bhf pdedrk
pdedrkbsh
bshhf
hf pdrkn
pdrknckb
ckb ch
chf
f ededj
ededjkah
kahrh
rh mhrkf
mhrkfgh
ghf
f kfsthj
kfsthjhsk
hsk thth
thth suhrh
suhrh
(phgk
(phgkfg
fg skstde
skstde,, snufc
snufc syst
systde
de sdft
sdftrhj
rhj)) chf pdrhj
pdrhjhth
hthf
f bneufk
bneufkbhs
bhskk (tdjd
(tdjdpn
pnf,
f,
fursdohjj , hkpanfd/kftdrone
hkpanfd/kftdrone)) sdrth chth.
4. Edjhbubhf pdedrkbshhf
pdedrkbshhf pdrknckb
pdrknckb chf ededjkahrh
ededjkahrh mhrkfghf
mhrkfghfskstde
skstde thfch ihahyh chf
hjhre.
4. Edjhbubhf pdedrkbshhf
pdedrkbshhf pdrknckb
pdrknckb phch pdrjdfgbhph
pdrjdfgbhphf
f pdfhfgbhj pdtkr.
pdtkr.
0. Ededjkahrh chf edjhbubhf pdedrkbshhf idrbhjh skstde tr
trhf
hfsp
spnr
nrth
thsk
sk djdb
djdbtrk
trkbh
bhjj
chjh
chjhe
e gdcu
gdcufg
fg,, ihkb
ihkb idru
idruph
ph jk
jk`,
`, dsbh
dsbhjh
jhtn
tnr,
r, trhv
trhvdj
djht
htnr
nr,, thfggh,
thfggh, chf
chf pdrh
pdrhjh
jhth
thf
f
trhfspnrthsk djdbtrkbhj jhkffyh.
 

8. \dedjkahrh
\dedjkahrhhf
hf _kstde Bdjkstrkb
Bdjkstrkbhf
hf
Tftub ihfgufhf idrtkfgbht cdfghf bdgkhthf yhfg phcht ahrus ckjdfgbhpk cdfghf tkgh
sueidr ohtu chyh = phsnbhf chrk \drushahf Jkstrkb Fdghrh (\JF), \deihfgbkt Jkstrkb
Ohchfghf (G
(Gdfsdt ) chf
chf Tfkt
Tfkt Ohtu
Ohtu Chyh
Chyh \hsnb
\hsnbhf
hf _d
_ded
edfth
fthrh
rh ( T\
T\_ ‟
Tfkftdruptdc \nw
\nwdr _u
_upp
ppjy
jy).
). _deuh bhidj uftub bdpdrjuhf kfsthjhsk ahrus tdriuht chrk

bhidj thahf hpk.


\dedj
\dedjka
kahrh
hrhhf
hf _kstd
_kstde
e Djdbt
Djdbtrkb
rkbhj
hj (yhfg
(yhfg edfum
edfumu
u ruhfg
ruhfg ksnjhs
ksnjhsk),
k), edjkp
edjkputk
utk pd
pdbdr
bdrmhh
mhhf
f
\drhwhthf, \dedjkahrhhf
\dedjkahrhhf kfsthjhsk jkstrkb eujhk chrk sueidr chyh jkstrkb utheh ihfgufhf
shephk cdfghf ruhfg ksnjhsk, hfthrh jhkf =
h. \dedjkahrhhf phfdj ckstrkiusk tdghfghf edfdfgha (SE) chf tdghfghf rdfcha (SY).
i. \dedjkahrhhf phfdj-phfdj jkstrkb cktkhp-tkhp jhfthk gdcufg
o. \dedjkahrh
\dedjkahrhhf
hf & pdrhwhthf kfsthjhsk jkstrkb sdrth pdfdrhfghf, cdfghf edepdrahtkbhf
prngrhe pdfgadehthf dfdrgk jkstrkb.
c. \dedjkahrh
\dedjkahrhhf
hf pdrhjhthf ohtu chyh jkstrkb ohchfghf (Gdfsdt, & T\_)
d. Ededrkbsh bnfcksk npdrhsk sdjurua pdrhjhthf jkstrkb yhfg hch phch ruhfg ksnjhsk,
cdfghf edfggufhbhf hjht kf`rh rdc kfvdstkghtknf
kfvdstkghtknf.
Edtncd pdedjkahrhhf
pdedjkahrhhf skstde Jkstrkb =
h. \nwdr
\nwdr _uppj
_uppjy
y
8) Srhfs`nrehtnr
Srhfs`nre htnr ( trh`n
t rh`n bdrkfg )Ckj
)Ckjhb
hbub
ubhf
hf kfs
kfspd
pdbs
bskk =
 Ydjhy pdfghehf
 Iusakfg
 Sdrekfhj
 Cucubhf trhfs`nrehtnr 
 Bnfcksk `kskb trhfs`nrehtnr 
 Sdepdrhtur trhfs`nrehtnr 
 \drhjhthf pdfghehfhf chf pdfguburhf
 Sdepdrhtur chf bnfcksk uchrh ruhfghf trhfs`nrehtnr 
 Bnfdbsk bhidj phch tdrekfhj iusakfg chf skstde pdfthfhahf Ckjhbubhf sdrvkod =
- \deidrskahf ihgkhf juhr trh`n
- \dfydsuhkhf tdepdrhturd chf bnfcksk uchrh ruhfghf trhfs`nrehtnr 

9) T\_ (_dhjdc
(_dhjdc Sypd)
Sypd) Ckjhbub
Ckjhbubhf
hf kfspdb
kfspdbsk
sk = (Ckghf
(Ckghftktk Gdfsdt)
Gdfsdt)
 Bnfcksk bhidj
 @usd

Ydjhy
 Bnfcksk Ihttdry Ihob Tp
 

 Sdrekfhj Ihttdry
 Bhjkirhsk hjht pdfufmub ck phfdj T\_
 @ufgsk skstke onftrnj Ckjhbubhf sdrvkod =
- \dfgdfohfghf ihut
- \deidrskahf tdrekfhj

i. _kstde
_kstde Ckstr
Ckstrkiu
kiusk
sk
\hf
\hfdj Sdg
Sdghf
hfgh
ghf
f Edfdf
Edfdfgh
gha
a Ck
Ckjhbu
jhbubh
bhf
f kfsp
kfspd
dbsk
bsk = B n e p n f d f p h f d j SE ( Jnhc Irdhb 
_wkt
_wktoa
oa,, Dhrt
Dhrtak
akfg
fg _wkt
_wktoa
oa,, AYO @usd
@usd,, Jkgatfkfg Hrrdstdr, Kftdrjnob 
_ y st
st d e , \ dr hjh th f pd fgu bur hf chf sdj uru a pdrh
pdrhjh
jhth
thf
f ihftu
ihftufy
fyh)
h).. Ckj
Ckjhbubhf
sdrvkod =
- \dfguburhf thahfhf pdfthfhahf
- \deidrskahf djdbtrnch pdfthfhahf
- \dfguburhf chf pdeidrskahf thahfhf bnfthb JI_ chf Dhrtakfg _wktoa
- \dfgumkhf kftdrjnobkfg sdohrh djdbtrkbhj chf edbhfkb phch phfdj SE /
Sdghfghf Edfdfgha.

o. Kfsthj
Kfsthjhsk
hsk Jkstrk
Jkstrkb
b
 Jhbubhf pdedrkbshhf idrbhjh tdrahchp skstde pdfgbhidjhf
pdfgbhidjhf mhjur ckstrkiusk jkstrkb
chrk phfdj jhfthk edfumu bd tkhp-tkhp ruhfg ksnjhsk.
 Jhbubhf pdfguburhf bhphskths kfsthjhsk jkstrkb tdrphshfg, uftub edehstkbhf
sdjurua bnepnfdf tdjha sdsuhk cdfghf sthfchr yhfg ckpdrsyhrhtbhf.
 Sdrsdckh shbjhr chf stnp bnfthb yhfg oubup phch tkhp-tkhp bhehr ksnjhsk.
 Jhbubhf pdeidrskahf sdohrh rutkf (sdsuhk mhcwhj) tdrahchp pdreubhhf pdrhjhthf
jkstrkb tdrphshfg.

9. \dedjkahrh
\dedjkahrhhf
hf _kstde
_kstde Shth Tchrh
Tchrh
\ded
\dedjk
jkah
ahrh
rhhf
hf chf
chf pdrh
pdrhwh
whth
thff skst
skstde
de thth
thth uchr
uchrh
h ahru
ahrus
s edep
edepdr
drah
ahtk
tkbh
bhf
f eutu
eutu
uc hr
hrhh chjh
ch jhe
e ihfg
ihfguf
ufhf
hf hgh
hghrr tkc
tkchb
hb edfk
edfkei
eiuj
ujbh
bhf
f chep
chephb
hb phch
phch bdsd
bdsdah
ahth
thf
f chf
chf bdfy
bdfyhe
hehf
hfhf
hf
ehfuskh.
\dedjkahrhhf skstde thth uchrh yhfg ihkb tkchb tdrjdphs chrk pdrhjhthf-pdrhjhthf thth uchrh yhfg
ckgufhbhf. Cdfghf pdedjkahrhhf yhfg ihkb, ehbh ckahrhpbhf jk`d tked chrk suhtu pdrhjhthf hbhf
edfmhck jdika phfmhfg, chf chpht cknpdrhskbhf sdtkhp shht.
 

h. Oakjj
akjjd
dr 
Tftub rueha shbkt yhfg edekjkbk Tfkt Oakjjdr chpht ckihgk edfmhck ididrhph ihgkhf
idshr sdpdrtk=
  Oneprdssnr 
  Onfcdfsdr 
  Edtdrkfg Cdvkod
  Dvhpnrhtnr 
  \hfdj Onftrnj / \nwdr 
\dedrkbshhf / pdedjkahrhhf sdohrh rutkf tdrahchp ktde ck hths edfmhck pdfdftu
idrnpdrhskfyh
idrnpdrhskfyh pdrhjhthf oakjjdr tdrsdiut cdfghf ihkb.

8. Oneprd
Oneprdssn
ssnr 

E d r u p h b hf
hf m h f t uf
uf g chrk ufkt oakjjdr y h f g a he
he pk
pk r s d e uh
uh i h gk
gk h f
c hj he fy h idrg
idrgdrhb
drhb.. Njda sdihi ktu pdedrkb
pdedrkbshhf
shhf bneprdsk
bneprdskfyh
fyh sdohrh
sdohrh idrbhjh
idrbhjh
hchjha
hchjha suhtu bda
bdahru
rus
shf. Bneprdsk
Bneprdsk chrk oneprdssn
oneprdssnrr ckubur
ckub ur ck sksk tdbhfhf
tdb hfhf tkfg gk
(cksoahrgd
cksoahrgd)) chf ck sksk tdbhfhf rdfcha (suotknf
suotknf),
), chf tdbhfhf ckubur
ckubur cdfghf
cdfghf
edfggufhbhf prdssurd
edfggufhbhf  prdssurd ghugd
ghugd..
Cdekbkhf mugh cdfghf entnr oneprdssnr sdihghk pdfggdrhb, hrus yhfg ehsubchf
tdghfghffyh
tdghfghffyh ckubur cdfghf edfggufhbhf
edfggufhbhf Shfg Hepdrd chf ahrus ckubur sdohrh
idrbhjh, chf mugh ahrus ck - Edgg
Edggdr
dr hphi
phikjkjh
h ckp
ckpdrju
drjubh
bhf
f. Cdfghf edfggufhbhf
edfggufhbhf
 prdssurd ghugd tdbh
tdbhfhf
fhf njk
njk sdihgh
sdihghkk pdjueh
pdjuehs
s ihgkhf
ihgkhf yh
yhfg
fg idrgdr
idrgdrhb
hb chjhe
chjhe
bneprdsnr
bneprdsnr ckubur
ckubur sdohrh pdrknckb.
pdrknckb. _dchfgbhf
_dchfgbhf jdvdj
jdvdj njk yh
yhfg
fg chph
chphtt ckjk
ckjkah
ahtt
phch _kgat Gjhss sdohrh vksuhj ahrus ckpdrahtkbhf chf tkchbinjda jdika rdfcha chrk
yhfg ckksyhrhtbhf njda phirkb.

9. Onfc
Onfcdf
dfsd
sdrr / Onnjdr 
Onnjdr 
 Hph ikj h pdrp
pd rpkf
kfch
chah
ahff phfhs
phf hs phch
phc h bdcuh
bd cuh adht
adht dxoah
dxoahfg
fgdr
dr kfk tk
tkch
chb
b ihkb
ihkb,,
ehbh
ehbhtd
tdep
epdr
drht
htur
ur yh
yhfg
fg ckkf
ckkfgk
gkfb
fbhf
hf tk
tkch
chb
b hbhf
hbhf td
tdro
rohp
hphk
hk.T
.Tft
ftub
ub edfg
edfgdt
dtha
hauk
uk
pdrpkfchahf
pdrpkfchahf phfhs ihkb hthu tkchb ehbh tdbhfhf rd`rkgdrhft phch
phch bnfc
bnfcdf
dfsn
snrr chf
onnjdr ahrus ckubur sdohrh rutkf.Bausus uftub bnfcdfsnr, entn
entnrr `hf yhfg idr`ufgsk
uftub
uftub edfggdrh
edfggdrhbbhf
bbhf uchrh pdfckfgk
pdfckfgkf
f ahrus
ahrus ckpdrkbsh
ckpdrkbsh.. Tftub
Tftub Onnjdr , tdepdrhtu
tdepdrhtur 

hkr yhfg ehsub chf bdjuhr ckubur sdohrh rutkf.

?. Edtdr
Edtdrkfg
kfg Cdvko
Cdvkod
d

 Hphikjh edtd
edtdrkfg
rkfg cdvkod
cdvkod tdrg
tdrghfgg
hfggu,
u, ehbh hjkrhf rd`rk
rd`rkgdrh
gdrhft
ft tdrghfggu, sdakfggh
hjht kfk ahrus ckpdrkbsh rutkf chf cksdt ujhfg hphikjh tdrmhck pdruihahf
 

phch hjkrhf rd`rkgdrhft . Ehshjha yhfg iksh tkeiuj hchjha tdrsueihtfyh


nrk`kod phch hjht kfk.

3. \hfd
\hfdjj Onftrnj
Onftrnj / \nwd
\nwdr 

Bnepnfdf
Bnepnfdf phch  phfdj pnwdr ckpd
ckpdrkbsh
rkbsh sdohrh rutkf tdrutheh
tdrutheh onfth
onfthot
ot sand chrk

bnfthbtnr hphbha ihkb hthu sucha tkchb ihkb. Cdekbkhf mugh tdrekfhj ‟ tdrekfhj
bhidj hphbha hch yhfg bdfcnr hthu tkchb.
_dchfg
_dchfg uftub
uftub  phf
 phfdj
dj onft
on ftrn
rnj 
j , s de
de uh
u h sdt
sdttkf
tkfg
g pnkft
pnkft ahrus ckpdrkbsh chf
c k ‟ rdhc
rdhcmu
must
st sdoh
sdohrh
rh idrbhjh
idrbhjh.. Sdrutheh
Sdrutheh bnepnfd
bnepnfdf
f yhfg idrauiuf
idrauiufghf
ghf cdfghf
cdfghf
sh`dty cdvkod.
cdvkod.

4. HAT / @OT
@OT / _pjktcuot
_pjktcuot / HO-_pjkt 
HO-_pjkt 
Cdfgh
Cdfghf
f edfg
edfgguf
gufhbh
hbhf
f  Hkr @jnw Edtdr ah
ahrus
rus ckyhbk
ckyhbkfbh
fbhf
f ihawh
ihawh uchrh
uchrh yhfg
yhfg
ckphsnb
ckphsnb chrk  Hkr Ahfcj
Ahf cjkfg
kfg Tfkt
Tfk t (HAT)
(HAT ) / @hf Onkj Tfkt (@OT)
(@OT ) / _pjkt
_pj kt cuot / HO-
_pjkt ehska sdsuhk cdfghf yhfg ckksyhrhtbhf.
Tftub
Tftub edfgdtha
edfgdthauk
uk np
npdrh
drhsk
sk ch
chrk
rk  HAT / @OT / _pjktcuot / HO-_pjkt , ahru
ahrus
s
ck
ckpdr
pdrkbs
kbsh
h tdbhfh
tdbhfhf
f hkr
hkr ckfgk
ckfgkf
f ehsub
ehsub chf bdjuhr  HA
 HAT
T / @OT / _pjktcuot / HO-
_pjkt cdfghf edfggufhbh
edfggufhbhf
f  prdssurd ghugd chf mugh tdepdrhtur
tdepdrhtur hkr ckfgkf
ehsub
ehsub chf bdjuhr cdfg
cdfghf
hf edfg
edfggu
gufh
fhbh
bhf
f Sad
Sadre
rene
nedt
dtd
dr. Chrk cht h kfk
chpht
chpht ckbdthauk
ckbdthauk ihghkehfh
ihghkehfh npdrhsk
npdrhsk chrk  HA
 HAT
T / @OT / _pjkt cuot / HO-_pjkt .
Cdekbkhf mugh cdfghf
cdfghf hrusentnr pdfggdrhb  HA
 HAT
T / @OT / _pjkt cuot / HO-
_pjkt ckub
ckubur
ur sd
sdoh
ohrh
rh idrb
idrbhj
hjh
h cdfg
cdfghf
hf edfg
edfggu
gufh
fhbh
bhf
f Shfg Hepd
Hepdrd
rd hth
thu
u
Eujtkedtdr. Tftub HAT, P-idjt ahrus ckpdrkbsh bdtdghfghffyh sdohrh rutkf.

i. \nep
\neph
h Entnr
Entnr & _thrtd
_thrtdr 

\neph ahrus ckpdrkbsh sdohrh rutkf, yhktu hrus chf tdghfghffyh ahrus sdsuhk cdfghf
fnekfhj. Cdekbkhf mugh hjkg
hjkgfed
fedft
ft onupj
onupjkfg 
kfg 
 ‟fyh ahrus ckpdrkbsh cdfghf
edfggufhbhf ckhj ghugd.
ghugd. _dhj ahrus ckpdrkbsh chf ckghftk sdohrh rutkf.

o. Kfsthjhsk
Kfsthjhsk \kph / Cuotkfg 
Cuotkfg 
Kfsthj
Kfsthjhsk
hsk pkph
pkph oak
oakjjd
jjdrr ahru
ahrus
s ckpdrkbsh
ckpdrkbsh sdohrh
sdohrh rutkf hphbha
hphbha pkphfyh
pkphfyh idrbhrht
idrbhrht
chf ks
ksnj
njhs
hskf
kfyh
yh ehsk
ehska
a ou
oubu
bup
p ihkb
ihkb hthu
hthu tkc
tkchb
hb.Bd
.Bdgk
gkhth
hthf
f pdedjkahrh
pdedjkahrhhf
hf idruph
idruph
kfspdbsk, sdrvkod
sdrvkod,, chf pdfggh ftkhf subu ohchfg tdrahc
tdrahchp
hp sui skst
skstde
de / pdrhjh
pdrhjhthf
thf
skstde pdfgbnfckskhf uchrh cksdsuhkbhf
cksds uhkbhf cdfghf
cd fghf mhcwh
mhcwhj.
j.
Cuotkfg yhfg edruphbhf shjurhf uchrh ahrus ckpdrkbsh hphbha hch bdinonrhf hthu
tkchb baususfyh
baususfyh `jdxk
`jdxkijd
ijd cuot chf ehkf cuot , chf mugh ckstrkiusk bd sdtkhp ruhfghf
ahrus sdsuhk cdfghf ehskfg ‟ ehskfg bdiutuahf. Kfk chpht
 

ckbdthauk cdfghf edfgubur tdepdrhtur uchrh tkhp ruhfghf cdfghf edfggufhbhf


tdrenedtdr.

4.3. SHAH\HF CHF \DJHB_HFHHF \DEDJKAHYHHF


Shahphf chf pdjhbshfhhf pdedjkahrhhf ihfgufhf & prhshrhfh phch ruhfg ksnjhsk kfk
edjkputk hbtkvkths pdrskhphf chf thth jhbshfh pdedjkahrhhf uftub sdjurua bnepnfdf
ihfgufhf gdcufg, tdrehsub shrhfh & prhshrhfh yhfg tdrsdckh ckchjhefyh.

4.3.8.
4.3.8. Shahph
Shahphf
f \dedjk
\dedjkahr
ahrhhf
hhf
8. Shahp
Shahp \rh-kftd
\rh-kftdrhbsk
rhbsk
h. \drsk
\drskhph
hphf
f hjht
hjht
 Bhehr yhfg tdjha ck`ngkfg
  Idc hcmusthidj 
 Jkfdf chf bkenfn stdrkj
 \drjhb
 Ehsbdr 
 Shjk sufgbup
 Bhkf sufgbup

i. \drsk
\drskhph
hphf
f ph
phskd
skdf
f
 \hskdf chjhe bdhchhf tkchb edehbhk ihmu
 \nskskbhf phskdf cdfghf hehf chf fyhehf

o. \drsk
\drskhph
hphf
f pdrhwh
pdrhwhtt


Ihoh ohththf bdpdrhwhthf
 Sdftubhf hskstdf hthu ehfckrk
 _khpbhf hjht
 Ouok thfghf

c. \drskhph
\drskhphf
f jkfgbu
jkfgbufghf
fghf
 Mhgh prkvhoy
Mhgh prkvhoy phskdf

9. Shahp
Shahp Nrkd
Nrkdfth
fthsk
sk
h. Idrkbhf shjhe, phfggkjhf
phfggkjhf fheh phskdf
phskdf hthu bdjuhrgh cdfghf
cdfghf fheh yhfg cksub
cksubhk
hk
i. Mdjhsbhf tumuhf,
tumuhf, prnsdcur chf
chf jheh tkfchbhf
tkfchbhf phch phskdf
phskdf hthu bdjuhrgh
 

?. Shah
Shahp
p bdrm
bdrmh
h
h. Idrk bdsdephthf phch
phch phskdf hthu bdjuhrgh
bdjuhrgh sdidjue prnsdcur
prnsdcur tkfchbhf ckeujhk
ckeujhk
i. Edfhfyhbhf
Edfhfyhbhf bdjuahf phch phskdf
phskdf hthu bdjuhrgh
o. _khpbhf
_khpbhf bhehr
bhehr phshfg sdpdrhk
sdpdrhk phch
phch bhsur 
c. \hshfg
\hshfg pdrjhb
pdrjhb chf stkbjh
stkbjhbdf
bdf

d. Htur pnsksk
pnsksk phskdf cdfghf hehf chf
chf fyhehf
`. \hbhkhf
\hbhkhf phskdf
phskdf ck
ckghf
ghftk
tk cdfghf
cdfghf bkenfn
bkenfn
g. \hshfg
\hshfg thjk sufgb
sufgbup
up phch
phch idc
a. \hshfg
\hshfg bhkf
bhkf sufgbup
sufgbup ckhths
ckhths thjk
k. \dtughs chf bdjuhrgh
bdjuhrgh yhfg bnfthb
bnfthb jhfgsufg
jhfgsufg cdfghf phskdf ahrus edehbhk
edehbhk
ehsbdr 
 m. Hfmurbhf sdedfthrh
sdedfthrh tkchb edfdrkeh
edfdrkeh theu hthu theu tkchb injda
injda ehsub
b. Jhbubhf
Jhbubhf pdrhwh
pdrhwhthf
thf sdo
sdohrh
hrh sdptkb
sdptkb

3. Shahp
Shahp tdrek
tdrekfhs
fhskk
h. Dvhjuhsk bdgkhthf
bdgkhthf yhfg sucha ckjhbubhf
ckjhbubhf sdsuhk cdfghf
cdfghf tumuhf yhfg ckahrh
ckahrhpbhf
pbhf
i. Idrk pdfgahrghh
pdfgahrghhf
f pnsktk` phch phskdf
o. Edfghbak
Edfghbakrk
rk auiu
auiufghf
fghf cdfghf
cdfghf ihkb
ihkb
c. Ouok
Ouok thfg
thfghf
hf

4. Ahj-ahj
Ahj-ahj yhfg
yhfg ahrus ck pdraht
pdrahtkbhf
kbhf
h. Sdbfk
Sdbfkb
b hsdptk
hsdptkb
b
i. Edfmhgh
Edfmhgh bdfyhehfh
bdfyhehfhf
f jkfgbufghf
jkfgbufghf
o. Ihthsk
Ihthsk pdfgu
pdfgufm
fmufg
ufg

0. Cnbued
Cnbuedfth
fthsk
sk
h. Ohtht
Ohtht phch sthtus
sthtus phskdf yhfg
yhfg tdjha ckjhbubh
ckjhbubhf
f
i. Ydspn
Ydspnf
f ph
phskd
skdf
f
o. Wh
Whbt
btu
u bdgk
bdgkht
hthf
hf
c. \hrh`
\hrh` chf fheh
fheh tdrhf
tdrhfg
g phskdf
phskdf

4.3.9.
4.3.9. \djhbshf
\djhbshfhhf
hhf \dedjkahr
\dedjkahrhhf
hhf
8. \drskhphf pdjhbshfhhf
pdjhbshfhhf pdedjkahrh
pdedjkahrhhf
hf =
h. \drsk
\drskhph
hphf
f shrhf
shrhfh
h
i. Ihmu npdrhsk
npdrhsk yhfg idrska,
idrska, rhpk (tkchb rnidb) chf sdsuhk uburhf ihchf. _dphtu
_dphtu int
bhrdt yhfg idrska, rhpka (tkchb rnidb) chf sdsuhk uburhf bhbk. _dphshfg shrufg
thfghf CSS (Cdskf`dbsk Skfgbht Skfggk) hthu stdrkj uburhf pdrgdjhfghf chf
 

sdphsh
sdphshfg
fg shruf
shrufg
g idrsk
idrska
a uburhf
uburhf jdfgh
jdfghf
f yhfg
yhfg sdsuhk
sdsuhk cd
cdfgh
fghf
f uburhf
uburhf thfgh
thfghf.
f.
_diuha ghuf juhr chf hprnf CSS chf pdfutup bdphjh yhfg idrska. Ehsbdr F;4
chf bhoh
bhoh ehth
ehth pd
pdjk
jkfcu
fcufg
fg Jdehrk
Jdehrk idrbuf
idrbufok
ok tdeph
tdephtt edfyk
edfykeph
ephf
f ph
phbhk
bhkhf
hf chf
ihrhfg ‟ ihrhfg prkihck.
o. Jhfgbha hwhj shht
shht ehsub
ehsub bd ruhfg pdrhwhthf ksnjhsk

c. Jhbubhf
Jhbubhf ahj
ahj sdihghk
sdihghk idrkbut=
idrkbut=
d. Jdphsbhf
Jdphsbhf okfokf
okfokf,, mhe hthu g
gdjhf
djhfg
g
`. Jd
Jdph
phsb
sbhf
hf phb
phbhk
hkhf
hf juh
juhr 

g. Bdfhbhf ihmu npdrhsk
npdrhsk sdihghk
sdihghk jhpkshf
jhpkshf pdrtheh
pdrtheh phbhkhf
phbhkhf
a. Jkpht phbhkhf
phbhkhf juhr chf skephf
skephf cdfghf pdrakhshf
pdrakhshf chf ihrhfg-ihrhf
ihrhfg-ihrhfg
g prkihck
jhkffyh ck chjhe jdehrk idrbufok yhfg tdjha cksdckhbhf.
k. Edfo
Edfouo
uokk thfg
thfghf
hf
 m. Bdfhbhf sdphshfg
sdphshfg shrufg thfghf
thfghf sdihths pdrgdjhfgh
pdrgdjhfghf
f thfghf
b. Bdfh
Bdfhbhf
bhf ghuf
ghuf juhr/mhs
juhr/mhs npdrhsk
npdrhsk
j. Bdfhbhf
Bdfhbhf sdphsh
sdphshfg
fg shrufg
shrufg thfgh
thfghf
f sdihths
sdihths jdfgh
jdfghf
f
e. Bdfh
Bdfhbhf
bhf ehsbdr 
ehsbdr 
f. Bdfhbhf
Bdfhbhf ehsbdr
ehsbdr idcha
idcha (ikjh
(ikjh ckpdrjubh
ckpdrjubhf)
f) =
 Bdfhbhf odjdedb pjhstkb/hprnf
 Bdfhbhf pdfutup bdphjh
 Bdfhbhf hjht pdjkfcufg ehth (gnggjds
( gnggjds / bhohehth)
 Bdfhbhf sdphtu innt bhrdt

9. Kftdrk
Kftdrknr
nr Yuhfgh
Yuhfghf
f
\dreubhhf idfch-idfch ck chjhe ruhfg ksnjhsk ahrus rutkf ckidrskabhf sdtkhp ahrk.
\deidrskahf kfk idrtumuhf uftub edfgakjhfgbhf ehtdrkhj nrghfkb, cdiu hthu cdirks
uftub edfgurhfgk
edfgurhfgk muejha
muejha ihbtdrk
ihbtdrk ck jkfgbuf
jkfgbufghf
ghf sdbkthr
sdbkthr phskdf.
phskdf. \deidrsk
\deidrskahf
ahf kfk
edjkputk jhfthk, ckfckfg sdtkfggk rhkahf thfghf sdrth pdreubhhf yhfg sdrkfg cksdftua
sdpdrtk idcrhkj, bfnp/ahfcdj pkftu chf tneinj jhepu.
\dreubhhf idfch idfch sdpdrtk `urfktur sdrth pdreubhhf ruhfg ksnjhsk ahrus ckpkjka
chrk ehtdrkhj yhfg eucha ckidrskabhf, tkchb edfydrhp cdiu chf thahf tdrahchp
phphrhf cdskf`dbthf. \dreubhhhf ruhfg ksnjhsk sdihkbfyh tkchb idrjdbub-jdbub hthu
idrsdgk-s
idrsdgk-sdgk
dgk chf tkch
tkchb
b idrsucut
idrsucut thmhe
thmhe ckhfthrh
ckhfthrh sksk-sksk
sksk-skskfyh
fyh uftub
uftub edepdreu
edepdreucha
cha
pdeid
pdeidrsk
rskah
ahf.
f. _hht
_hht sd
sdchf
chfg
g tdrksk
tdrksk,, ruhfg
ruhfg ksnjhs
ksnjhskk ah
ahrus
rus ck
ckidr
idrska
skabhf
bhf sdtkh
sdtkhp
p ah
ahrk
rk
edfggufhbhf ohkrhf idrihsks ojnrkf (bnfsdftrhsk <,4%). \deidrskahf mugh ahrus

ckjhbubhf tkhp bhjk ruhfg ksnjhsk tdrsdiut tdjha ckgufhbhf hthu hbhf ckgufhbhf.
 

\deidrskahf edfchjhe (cddp


(cddp ojdhfkfg ) sdihkbfy
sdihkbfyh
h ckjhbub
ckjhbubhf
hf sdtkhp
sdtkhp thauf
thauf sdbhjk
sdbhjk
shht ruhfg ksnjhsk tkchb ckgufhbh
ckgufhbhf.
f.
_dgdj bdchp uchrh ck mdfcdjh hthu ck pkftu ahrus rutkf ckpdrkbsh uftub edfodgha
bdinonrhf, bdinonrhf yhfg tdrmhck hbkiht husfyh sdgdj chpht idrhbkiht pdruihahf
tdbhfhf uchrh chjhe ruhfg ksnjhsk.

?. Sdbhfhf
Sdbhfhf Tchrh
Tchrh Yuhfg
Yuhfg
\dfghwh
\dfghwhshf
shf tdbhfhf
tdbhfhf uchrh
uchrh ck ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk ahrus
ahrus sdjhju
sdjhju ckpdrah
ckpdrahtkbh
tkbhf.
f. Sdbhfhf
Sdbhfhf
uchrh kfk chpht ckphfthu edfggufhbhf hjht ckgkthj ehuphuf ehfuhj. Kcdhjfyh hjht
pdfgubur tdbhfhf kfk (ehfnedtdr) ckjdthbbhf ck jnbhsk yhfg tdpht ck juhr ruhfghf
sdrth eucha ckjkaht pdtughs. _kstde pdfgnftrnjhf ntnehtks (enfktnr djdbtrnfkb) phch
gdcufg chpht pujh ckgufhbhf sdihghk theihahf uftub enfktnrkfg tdbhfhf uchrh.
_kstde enfktnr djdbtrnfkb kfk ahrus ckbhjkirhsk
ckbhjkirhsk ekfkehj sdtkhp thauf
t hauf sdbhjk.
Bdtkbh ruhfg ksnjhsk sdchfg tdrksk phskdf,tdbhfhf uchrh ruhfg sdfckrk ahrus ckenfktnr 
sdtkhp ahrk chf ckohtht ck jdeihr enfktnrkfg (Gukcdjkfd
( Gukcdjkfd OCO ).
). _enbd tuid tdst mugh
tdst mugh
ckjhbubhf sdtkchbfyh sdiujhf sdbhjk sdihghk theihahf enfktnrkfg. _dchfgbhf mkbh
ruhfg ksnjhsk tkchb sdchfg ckgufhbhf, enfktnrkfg tdbhfhf uchrh ckjhbubhf tkhp iujhf
sdbhjk.
Jhmu pdrtubhrhf uchrh pdr mhe (hkr
( hkr oahfgd pdr anur 5 HOA) ahrus rutkf ckubur. Hkr 
ckubur.  Hkr 
oahfgd pdr anur ahrus sdohrh rutkf ckubur sdtkchbfyh sdbhjk chjhe sdthauf.
_diuha hjhre sdihkbfyh tdrauiufg cdfghf skstde pdfghtur tdbhfhf uchrh sdakfggh
 mkbh tdrmhck pdruihahf tdbhfhf,
tdbhfhf, hjhre tdrsdiut hbhf idriufyk hthu idrbdckp sdakfggh
sdakfggh
pdtughs hbhf sdgdrh edfgdthaukfyh. Hjhre ahrus ckhtur hghr tdrchpht whbtu hfthrh
pdruihahf tdbhfhf cdfghf hbtkvhsk hjhre. \dfghturhf kfk idrtumuhf edeidrk oubup
whbtu
whbtu uftub
uftub pd
pdtug
tughs
hs shht
shht bdjuh
bdjuhrr hthu
hthu ehsub
ehsub ruhfg
ruhfghf
hf thfph
thfph edeiu
edeiuht
ht hjhre
hjhre
idriufyk. Ikhshfyh pdfghturhf mdch whbtu kfk sdjheh 34 cdtkb.
_kstde
_kstde vdftkjh
vdftkjhsk
sk uchrh
uchrh sdpdrtk
sdpdrtk grkj
grkjj/dx
j/dxahus
ahustt ahrus rutkf ckidrskabhf. Bhchfg-bhchfg
pdtughs pdeidrskahf tkchb edfgdthauk `ufgsk dxahust sdakfggh edehtkbhf dxahust 
yhfg hbhf idrhbkiht tdrghfggufyh tdbhf uchrh chjhe ruhfghf. Tftub edfgakfchrk
bdeufgbkfhf sdpdrtk kfk, ehbh sdihkbfyh ckphshfg thfch pdrkfghthf ck cdbhtfyh
ekshjfyh ‚Dxahust
‚Dxahust @hf Sdbhfhf Fdghtk`―, Auiufgk \dtughs _didjue Edehtkbhf―.

3. Sdepdrhtu
Sdepdrhturr chf Bdjdeihi
Bdjdeihihf
hf Tchrh
\dedrkbshhf suau chf bdjdeihihf ruhfg ksnjhsk ahrus ckjhbubhf sdtkhp ahrk chf
ahskj pdfghehthf ckcnbuedfthskbhf chjhe jdeihr enfktnrkfg. \dehfthuhf suau
chf bdjdeihihf kfk shfght
shfght pdftkfg bhrdfh jdthb gdngrh`ks Kfcnfd
Kfcnfdskh
skh ck chdrha trnpks
 

yhfg
yhfg edeu
edeufg
fgbk
bkfb
fbhf
hf mheu
mheurr chph
chphtt tuei
tueiua
ua cdfg
cdfghf
hf euch
eucha
a hphi
hphikj
kjh
h suau
suau chf
chf
bdjdeihihf tkchb ckbnftrnj cdfghf bdtht.

4. AD\H
AD\H `kj
`kjtd
tdr 

AD\H
AD\H `kjtd
`kjtdrr ahr
ahrus
us ckghft
ckghftkk edf
edfuru
urutt whbtu
whbtu tdrtdf
tdrtdftu
tu sdsuh
sdsuhkk hfmurh
hfmurhf
f phirkb
phirkb.. Edsbk
Edsbk
cdekbkhf sdihkbfyh `ufgsk AD\H tdthp ahrus ckenfktnr sdtkhp thauf sdbhjk njda pkahb
yhfg edekjkbk sdrtk`kbht
sdrtk`kbht pdedjkahrhhf AD\H `kjtdr . Edeiubh bhftnfg chf edfutup
bhftnf
bhftnfg
g rueha
rueha `kjtdr
`kjtdr chf `kjtdr
`kjtdr ahrus
ahrus ckjhb
ckjhbubh
ubhf
f njda
njda tdbfk
tdbfksk
sk yhfg
yhfg tdrjht
tdrjhtka
ka chf
idrsdrtk`kbht chjhe pdfgdfchjkhf kf`dbsk chf tdbfkb edeiubh chf edfutup rueha
`kjtdr chf sdbht yhfg ckgufhbhf. \dfgghftkhf AD\H `kjtdr tdrghftufg pdehbhkhf.

0. _kstde cuotkfg 
_didjue
_didjue edeujhk
edeujhk pdeidrsk
pdeidrskahf
ahf cuotkfg , sdihkbfyh edepdrtkeihfgbhf ikhyh chf
ehf`hht ckihfckfgbhf rkskbnfyh. Bnfsujthskbhf bdidrskahf chf bkrkebhf shepdj chrk
ehtdrkhj yhfg edfdepdj phch cuotkfg bd jhinrhtnrkue uftub ckhfhjksks. \dbdrmhhf
pdeidrsk
pdeidrskahf
ahf cuot
cuotkfg
kfg chpht
chpht edei
edeidrkb
drkbhf
hf ahskj
ahskj yhfg idrhghe.
idrhghe. \deidrsk
\deidrskahf
ahf mhjur 
mhjur 
cu
cuot
otkfg ikhs
kfg ikhshfyh
hfyh ikjh eufgbkf
eufgbkf ckghftk
ckghftk chf iubhf
iubhf ckidrska
ckidrskabhf.
bhf. Kfsujhsk
Kfsujhsk juhr chrk
cuotkfg yhfg sucha hch ckjhbubhf njda tdfhgh bdrmh chf chjhe ididrhph bhsus tkchb
eufgbkf thfph edekfchabhf sdeuh utkjkths yhfg hch cksdbdjkjkfgfyh.
cksdbdjkjkfgfyh.

7. _kstde
_kstde bneufk
bneufkbhs
bhskk
\hgkfg
\hgkfg,, Fursd
Fursdohj
ohjj,
j, & Hk
Hkpan
panfd/
fd/Kft
Kftdro
drone
ne chph
chphtt ckgufhbh
ckgufhbhf
f uftub
uftub edepdreu
edepdreucha
cha
bneufk
bneufkbhs
bhskk hf
hfthr
thr ph
phskd
skdf
f ck chjhe
chjhe ruhfg
ruhfg ksnjh
ksnjhsk
sk cd
cdfgh
fghf
f pd
pdtug
tughs
hs bdsda
bdsdahth
hthf.
f.
\dreubhhf hkpanfd
hkpanfd mugh
 mugh ahrus ckidrskabhf
ckidrskabhf sdtkhp
sdtkhp ahrk.

1. _kstde
_kstde bdjkstrkb
bdjkstrkbhf
hf
_kstde
_kstde kfsthjhs
kfsthjhskk jkstrkb
jkstrkb chf pdfdephth
pdfdephthffyh
ffyh ahrus
ahrus eucha
eucha cknpdrhs
cknpdrhskbhf
kbhf,, ckhehtk,
ckhehtk,
ck
ckpd
pdjk
jkah
ahrh
rh,, tkch
tkchb
b edei
edeiha
hahy
hyhb
hbhf
hf,, tkch
tkchb
b edfg
edfggh
ghfg
fggu
gu chf
chf tk
tkch
chb
b edru
edrugk
gkbh
bhf
f
jkfgbufghf, ihgkhf ihfgufhf chf kfsthjhsk jhkf. _kstke bdjkstrkbhf gdcufg kfk ahrus
ckpdrkbsh sdtkhp jkeh thauf.

;. Jk
Jkei
eiha
ha
_deuh mdfks jkeiha phcht yhfg idrhshj chrk ruhfg ksnjhsk tdbhfhf fdghtk` ckhfgghp
jkeiha phcht kf`dbskus sdakfggh pdfgdjnjhhffyh ahrus sdsuhk cdfghf pdfgdjnjhhf
jkeiha kf`dbskus. \dtughs cdfghf edfggufhbhf H\C edfguepujbhf jkeiha yhfg
ckehsubb
ckehsubbhf
hf bhftnfg
bhftnfg bufkfg
bufkfg uftub
uftub jkeiha
jkeiha kf`dbsku
kf`dbskus
s uftub sdjhfmutfyh
sdjhfmutfyh ckbkrke
ckbkrke chf
ckprnsds bd Kfsthjhsk \dfgdjnjhhf Jkeiha.
 

Jkeiha ohkr chrk ruhfg ksnjhsk ckhjkrbhf bd kfsthjhsk pdeiuhfghf jkeiha ohkr edjhjuk
pkph chf ckhjkrbhf bd ihb pdfguepuj hthu ihb dbuhjkshsk uftub sdjhfmutfyh hbhf
ckprnsds sdsuhk thahphf ck K\HJ Y_.
 

IHI PK
EHFHMDEDF \DFGDFCHJKHF YK_KBN BD_DAHSHF CHF
BD_DJHEHSHF BDYMH CK YTHFG K_NJH_K YTEHA
_HBKS

Yueha _hbkt hchjha kfstktusk pdjhyhfhf bdsdahthf yhfg edfydjdfgghrhbhf pdjhyhfhf


bdsdahthf pdrnrhfghf sdohrh phrkpurfh yhfg edfydckhbhf pdjhyhfhf rhwht kfhp, rhwht mhjhf,
chf ghwht chrurht. (TT fn 33 thauf 9<<;)
Ihah
Ihahyh
yh ck ru
rueh
eha
a sh
shbk
bktt sd
sdjh
jhkf
kf bh
bhrd
rdfh
fh pdfy
pdfyhb
hbkt
kt idrb
idrbde
deih
ihfg
fg sd
sdsu
suhk
hk cdfg
cdfghf
hf
pdrbdeihfghf
pdrbdeihfghf bdehmuhf tdbfnjngk Hch ididrhph ihahyh yhfg pntdfskhj tdrmhck ck rueha shbkt
sdsuhk Bdpedfbds Fn 8<17 thauf 9<8< hchjha sdpdrtk thidj ckihwha kfk=
Shidj 0.8.
Ihahyh [hfg Eufgbkf Sdrmhck Ck Yueha _hbkt

Ihahyh Ckhfthrhfyh = rhckhsk pdfgknf, rhckhsk fnf pdfgknf,


@kskb suau phfhs hfhs,, suauuau ckf kfgk
gkf,
f, ikskkskfg,
fg, gdth thrh
rhf,
f,
pdfohahyhhf
Ihahyh Ck
Ckhf
hfththrh
rhfy
fyhh Dt
Dtay
ayjd
jdfd
fd Nxkc
Nxkcd,d, @n
@nre
rehj
hjcd
cday
aycd
cd,,
Bkekh Gjuthrhjcdaycd, Dtadr, Ahjntahfd, Dtrhfd, Edroury,
Oajnrkfd
Ihahyh Ckhfthrhfyh Pkrus (ekshj = Adphtktks I, Adphtktks O,
Iknjngk Kf`judfz
Kf`judfzh,
h, AKP), Ihbtdrk (ekshj
(ekshj = _. _hparnpaytkous,
Ihokjjus sp., \nrknfkihotdrkue sp., A. Kf`judfzhd, _.
\f
\fdu
duenenfk
fkhd
hd,, F. EdfkEdfkfg
fgktktks
ks,, I. _t _trd
rdpt
ptno
nono
noou
ous,
s,
\sducnenfhs),
\sducnenfhs ), Mheur (ekshj = Ohfckch
Ohfckch)) chf \hrhskt
(ekshj = _. _ohikdk )
Ihahyh Ohrh
Ohr h bdr
bdrmh
mh yhf
yhfgg shj
shjha
ha,, ckhfth
ckhfthrhf
rhfyh
yh pnsks
pnskskk bd
bdrmh
rmh
Drgnfnek sthtks, hfgbht hfgbut phskdf, edeiufgbub, edfhrkb,
edfcnrnfg.
Ihahyh Ckhfthrhfyh bdrmh sak`t, strdss idihf bdrmh,
\skbnsnskhj auiufghf bdrmh, pnst
bdrmh, pnst trhuehtko 
trhuehtko 
Ihahyh Ckhfthrhfyh tdrmdpkt, tdrpntnfg, tdrpubuj, tdrgujufg,
Edbhfkb tdrshyht, tdrtusub idfch thmhe
Ihahyh Ckhfthrhfyh sdfghthf jkstrkb, auiufghf hrus pdfcdb,
Jkstrkb bdihbhrhf,, pdtkr, jkstrkb sthtks.
bdihbhrhf
Bdodjh
Bdo djhbh
bhhf
hf Ckh
Ckhfth
fthrhf
rhfyh
yh bdodjh
bdodjhbhh
bhhf fiidf
dfchch thmhe
thmhe
Jkeiha Y_ Ckhfthrhfyh jkeiha edcks (mhrue suftkb, vkhj niht,
fhfha, chrha) jkeiha fnf edcks, jkeiha ohkrhf tuiua
ehfuskh (ekshj = crnpjdt, jkur, sputue)

 Hch ididrhph sueidr ihahyh ck ruhfg ksnjhsk sdpdrtk ihahyh Y_ ueuefyh fheuf
yhfg tdrpdftkfg hchjha ihahyh edfydihrfyh pdfyhbkt bd ehsyhrhbht ihkb ktu njda phskdf
sdfckrk ehupuf pdtughs yhfg edjhyhfk phskdf
Tfchfg-T
Tfchfg-Tfchf
fchfg
g Ydpuijk
Ydpuijkb
b Kfcnfdsk
Kfcnfdskh
h Fnenr
Fnenr 33 Shauf
Shauf 9<<; Sdfthfg Yueha _hbkt
_hbkt

phch phshj ? edfgdfhk pdfghturhf pdfydjdfgghrhhf Yueha _hbkt idrtumuhf=


h. Edepdreu
Edepdreuchacha hbsds ehsyhrh
ehsyhrhbht
bht uftub edfchpht
edfchphtbhf
bhf pdjhyhfh
pdjhyhfhf
f bdsdahthf2
bdsdahthf2
Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb chf _hrhfh Bdsdahthf 8<;

i. Edeidrkb
Edeidrkbhf
hf pdrjkfcuf
pdrjkfcufghf
ghf tdrahchp
tdrahchp bdsdjheh
bdsdjhehthf
thf phskdf,
phskdf, ehsyhrhbh
ehsyhrhbht,
t,
o. Jkfgbufg
Jkfgbufghf
hf rueha
rueha shbkt
shbkt chf sueid
sueidrr chyh ehfuskh
ehfuskh ck rueh
rueha
a shbkt2
shbkt2
c. Edfkfgbh
Edfkfgbhtbhf
tbhf eutu chf
chf edepdrthah
edepdrthahfbhf
fbhf sthfchr
sthfchr pdjhyhf
pdjhyhfhf
hf rueha shbkt2
shbkt2
d. Edeidrkbhf bdphstkhf aubue bdphch phskdf, ehsyhrhbht, sueidr chyh ehfuskh
rueha shbkt, chf Yueha _hbkt.
Tfchfg-Tfchfg Ydpuijkb Kfcnfdskh Fnenr ?0 Shauf 9<<; Sdfthfg Bdsdahthf tdfthfg
pdrjkfcufghf phskdf, sdeuh phskdf ckjkfcufgk chpht edfdrkeh hthu edfnjhb sdihgkhf hthu
sdjurua tkfchbhf hthu pdrtnjnfghf, fheuf shht cktdthpbhf sdihghk pdfcdrkth pdfyhbkt yhfg
pdfyhbktfyh chpht sdohrh odpht edfujhr bd chjhe ehsyhrhbht yhfg jdika juhs hthu yhfg
idrpntdfskhj whiha ehbh ahj ckhths tkchb idrjhbu (sdsuhk phshj 40 hyht 9 pnkft cuh)
Tfchf
Tfchfg-u
g-ufch
fchfg
fg Ydpu
Ydpuijk
ijkb
b Kfcnf
Kfcnfsdk
sdkh
h Fn
Fnenr
enr 1 Shauf
Shauf 8;;;
8;;; Sdfthf
Sdfthfg
g \drjk
\drjkfcu
fcufgh
fghf
f
Bnfsuedf \hshj ? \drjkfcufghf bnfsuedf idrtumuhf edfkfgbhtbhf buhjkths ihrhfg chf/hthu
 mhsh yhfg edfmhekf bdjhfgsufghf
bdjhfgsufghf ushah prncubsk ihrhfg chf/hthu mhsh, bdsdahthf,
bdfyhehfhf,
bdfyhehfhf, bdhehfhf, chf bdsdjhehthf bnfsuedf.
Tfchfg-ufchfg Ydpuijkb Kfcnfsdkh Fnenr 8 Shauf 8;7< Sdfthfg Bdsdjhehthf Bdrmh
idrtumuhf uftub edfgurhfgk bdodjhbhhf, edfgurhfgk hchfyh ihahyh pdjdchbhf, edehbsh
pdfkfgbhthf bdehepuhf pdbdrmh chjhe edeidrkbhf pdrtnjnfghf pdrtheh phch bdodjhbhhf
chf pdeidrkhf hjht-hjht pdjkfcufg bdphch pdbdrmh tdrutheh uftub pdbdrmhhf yhfg edekjkbk
rkskbn tkfggk sdrth edeihftu tdrokpthfyh jkfgbufghf bdrmh yhfg bnfcusk` sdpdrtk pdfdrhfghf
tdeph
tdephtt bdrmh,
bdrmh, bdidrs
bdidrska
kahf,
hf, skrbuj
skrbujhs
hskk uc
uchrh
hrh sdrth
sdrth auiufg
auiufghf
hf yhfg
yhfg sdrhsk
sdrhsk hf
hfthr
thrh
h pd
pdbdr
bdrmh,
mh,
jkfgbufghf
jkfgbufghf bdrmh, pdrhjhthf chf prnsds bdrmh. _ueidr ihahyh bdrmh ckkcdftk`kbhskbhf
ckkcdftk`kbhskbhf tdrbhkt drht
cdfghf=
 Bnfcksk hjht bdrmh sdrth pdrhjhthf jhkffyh
 Ihahf idrihahyh (Dxpjnskvd
(Dxpjnskvd,, @jhedhijd,
@jhedhijd, \nksnf)
\nksnf) hjbnanj, rhckhsk
 Jkfgbufghf
 _k`ht pdbdrmhhf
 Ohrh bdrmh
\dfgdfchjkhf rkskbn Bdsdahthf chf Bdsdjhehthf Bdrmh phch chshrfyh hchjha uphyh
uftub edfgdfchjkbhf rkskbn chf ihahyh yhfg chpht tdrmhck. Ihahyh chjhe pdfgdjnjhhf jkeiha
pdjhyhfhf
pdjhyhfhf bdsdahthf chpht tdrmhck ikjh hch `hbtnr-`hbtnr=
h. hgdf
hgdf kf
kf`d
`dbs
bsku
kus2
s2
i. bnepnsks
bnepnskskk bkekh
bkekh gdfntnbsk
gdfntnbskb
b hthu
hthu sktntn
sktntnbskb
bskb22
o. ihahf
ihahf bkekh idrihah
idrihahyh
yh hthu tnbskb
tnbskb hthu `hrehsk
`hrehsk hgrdsk
hgrdsk`` sdohrh iknjng
iknjngks2
ks2
c. rh
rhck
cknh
nhbt
btkv
kvkt
kths
hs22 chf
chf

d. idfch
idfch thm
thmhe
he yhfg
yhfg ckgu
ckgufhb
fhbhf.
hf.
 

Ihahyh chf d`db bdsdahthf yhfg chpht tdrmhck tdrahchp pdtughs chf uphyh
pdfgdfchjkhf yhfg chpht ckjhbubhf hchjha sdihghk idrkbut=
Shidj 0.9.
Ihahyh Chf D`db Bdsdahthf _drth \dfgdfchjkhffyh

Ihahyh D`db Bdsdahthf \dfgdfchjkhf


Jubh
ubh bhrdf
rdfh jk
jke
eiha Kf`dbsk adphtktks I hthu O, AKP,  Keufkshsk tdrahchp vkrus adphtktks I
thmhe chf phmhfhf yhfg ehjhr
eh jhrkh
kh hthu
hthu kf`dbs
kf`dbskk ed
edjhj
jhjuk
uk (WAN, 9<<;h)
ckahskjbhf chrk phtangdf chrha
chr ha jhkff
jhkffyh
yh (\r
(\rúss
úss-Ts
-Tstúf
túf,,  \d
\dfhfhfgfghf
hfhf
hf jkei
jkeiha
ha ththmh
mhe
e ph phch
ch
edjhjuk chrha Yhpktk & Autkf, 9<<4) su
suei
eidr dr ck ckeh
ehsu
subb
bbhf
hf bd ch chjh
jhe
e
bnfthkfdr hftk tusub thfph rdohppkfg 
(Autkf dt hj., 9<<?2 WAN, 9<8<)
Ihahyh iknjngks jhkf _HY_ (WAN, 9<<7h, 9<<;i) Pdftkjhs
Pdf tkjhskk bdjuhr,
bdjuhr, hjhe chf edbhfks
edbhfks
Suidroujnsks Kf`judfzh (WAN, 9<<;o, 9<<;c) _thfchr Bdahtk-
ahtkhf
ahtk hf (WAN,
(WAN, 9<<7i)
9<<7i) \drjkfc
\drjkfcufgh
ufghf f
\drfh`hs
\drf h`hshfhf cdfghf
cdfghf F;4, Ydspkrht
Ydspkrhtnr nr 
@@\? uftub prnsdcur tdrahchp ihtub
rks
rkskbn
kbn tkf
tkfgg
ggkk (Md``d
(Md``drsn
rsnf
f dt hj.
hj.,, 9<
9<<1
<122
WAN, 9<<;o) Hutnojhvd
9<<;o) Hutnojhvd uftub jkeiha
jhinrhtnrkue sdidjue ckiuhfg
(Wdidr, Inucrdhu & Enrtkedr, 8;;1
Ckskf`dbthf bkekh bjnrkf _dfsktkvkths bujkt chf  _uistktusk shiuf chf hkr uftub bkekh
(snckue aypnoajnrktd)
aypnoajnrktd) pdrfh`hshf pdeidrska
 Akfchrk snhbkfg jkei jkeiha
ha th thmh
mhe
e
(Kftd
Kftdrfht
rfhtknfh
knfhjj \rngrhe
\rngrheed ed nf cdfghf bjnrkf ikjh hbhf ckhutnojhvd
Oadekohj _h`dty , 8;;; 8;;;22 ]nob
]nob hthu kfskfdrhsk sdidjue ckiuhfg
dt hj.,
hj., 9<<7)
9<<7) krkth
krkthsk
sk ehth
ehth chchf
f  Dfodrbhf ihahf bkekh sdoubupfyh
bujkt, jdeha, bdjdjhahf, edfghou phch phirkb uftub
edfghftub, puskfg, ehtk rhsh pdehmhfhf
pdehmhf hf tnbskb (]nob, Pkzohyh
Pkzohyh &
chf euhj Jd Enuhj, 9<8<)
Ckskf`dbthf tkfgbht tkfggk Krkthsk ehth, akcufg chf Edfsuistktutsk stdrkjkshsk uhp bdouhjk
gjuthrhjcdaycd tdf
tdfggnrnb rnbhf, bu
bujk
jkt,
t, hse
seh
h uftub kfstruedf yhfg sdfsktk` tdbhfhf
sdfsktkvd pdbdrmhhf,
pdbdrmhhf, ck eh ehfh
fh (Ahrrksnf, 9<<<2 \doatdr dt hj., 9<<4)
gd
gdmhmhjh
jh ph phch
ch kfckkfckvk
vkcu
cu yhfg
yhfg \hstkbhf ckjusk edehchk chf gufhbhf
tdr
tdrbdf
bdfh h ededjkp
jkputk
utk sds
sdshb hb chch
chch sdohrh tdrtutup, skstde vdftkjhsk
chf sdshb (Ekrhidjjk dt hj.,
9<<7)
_tdrkjhf= dtayjdfd nxkcd Krkths
Krkthskk ehth
ehth chfchf bujbujkt,
kt, sds
sdshb
hb _uis
_uistk
tktu
tusk
sk st
stdr
drkj
kjks
kshs
hskk uhp uf
uftu
tub
b
(Kftdrfhtknfhj fh
fh`h
`hs,
s, euh uhj,
j, eufufththa,a, chchf
f dta
tayyjdfd nxkcd bdouhjk uftub
\rngrheed kf Oadekohj ehshj
eh shjha
ha fdurn
fdurnjn
jngkb
gkb,, sd sdpdr
pdrtk
tk kfstru
kfstruedf
edf yhfg
yhfg sd
sdfsk
fsktkv
tkvd
d td
tdbhf
bhfhf
hf
_h`dty, 9<<?) shbkt bdphjh chf puskfg. (D\H,, 9<<9)
(D\H 9<<9) Gufhbhf
Gufhbhf ahfyh chjhe
chjhe
Ihahyh rdprncubtk`, skstde tdrtutup chf vdftkjhsk
idrauiufghf cdfghf bdrugkhf
sy
syhr
hrh`
h` chchff gdfdfdt
dtkb
kb,, hinrs
inrskk
spnfthf chfchf bdjdehahf ntnt,
ohrokfngdf (KHYO, 8;;;)
Edfghfgbht idfch Odcdrh pufggufg chf Edfgurhfgk ehssh idfch hthu muejha
idrht gh
ghfg
fggu
guhf
hf eu
eusb
sbuj
ujns
nsbd
bdjd
jdth
thjj id
idih
ihf f ckjhbu
ckjhbubhf
bhf pdpdrr ahrk
ahrk (Fdjsn
(Fdjsnf,
f,
\dfhfghfhf idihf (_oafdkcdr & Krhstnrzh, 9<8<) 9<
9<<?
<?)) Gufh
Gufhbhbhf f gdrn
gdrnih
ihb
b shshep
epha
ha
idrht mhfgbh phfmhfg \d
\dfy
fyhb
hbkt
kt cd cdgd
gdfd
fdrh
rhtk
tk`` ph
phchch cdfghf
cdfgh f rnch, trhfs`dr jkeiha ntnehtks
tujhfg idjhbhfg jueihr  chrk trnjk uftub trub chf pdfgnihthf
Gufhbhf jk`t chf bhtrnj uftub
edeihftu chjhe edftrhfs`dr idihf
Yhckhsk \dfgknf Bdrushbh
Bdrushbhf
f sdj tkch
tkchb
b idrihjkb
idrihjkb,, \dfg
\dfgdjdjnj
njhh
hhff jkei
jkeiha
ha yhyhfg
fg hehf
hehf,,
hf
hfde
dekh
kh,, jdub
jdubde
dekh
kh,, ohfodr  sdohrh pdfua sdsuhk cdfghf sdeuh
ohfodr 
phru-phru chrk pdrfh`hshf pdrhturhf yhfg rdjdvhf, ahrus
 

(Fku, Cdinnct & ]ddi, 9<8<) ckpdrtkeihfg


ckpdrtke ihfgbhf
bhf chf ckrdfohf
ckrdfohfhbhf
hbhf
phch
phc h thahp
thahp hwhj chrk sdtkhp
sdtkhp prnydb
prnydb
yhfg edjkihtbhf ihahf rhcknhbtk` chf
jkeiha
jkei ha chpht
chpht ckthfgh
ckthfghfk
fk cdfghf
cdfghf ihkb,
ihkb,
ckmhgh chf hbakrfyh ckiuhfg, jkaht
st
sthf
hfch
chrr IHSH
IHSHFF chchf
f kf kftd
tdrf
rfhs
hskn
knfh
fhjj
(KHDH, 8;;4)
_ueidr= Wnrjc Adhjta Nrghfkzhtknf,
Nrghfkzhtknf, 9<8?

_dohrh bausus uftub jhfgbha-jhfgbha


jhfgbha-jhfgbha pdfgdfchjkhf rkskbn bdsdahthf chf bdsdjhehthf bdrmh ck
Yuhf
Yuhfg
g Ksnjh
Ksnjhsk
sk hc
hchjh
hjha
a pd
pdfuj
fujhrh
hrhf
f kf`
kf`dbs
dbsk.
k. Ididrh
Ididrhph
ph ahj yh
yhfg
fg pd
pdrju
rju ckpdr
ckpdraht
ahtkbh
kbhf
f chjhe
chjhe
ehfhmdedf B? ruhfg ksnjhsk tdrckrk hths bnepnfdf pdfujhrhf kf`dbsk, mhjur pdfujhrhf, strhtdgk
pdfodghahf chf pdfgdfchjkhf pdfujhrhf kf`dbsk, chf `hskjkths pdjkfcufg, chf prnsdcur.

0.8.
.8. Bnepn
nepnf
fdf \d
\dfujh
fujhrh
rhf
f Kf`d
Kf`db
bsk

\dfujhrhf
\dfujhrhf kf`dbsk chpht tdrmhck ikjh hch bnepnfdf-bnepnfdf
bnepnfdf-bnepnfdf sdihghk idrrkbut=
h.  Hgdf Kf`dbsk (Kf`dotknf Hgdft)
Ekbrnnrg
Ekbrnnrghfks
hfksed
ed yhfg chpht
chpht edfydihi
edfydihibhf
bhf kf`d
kf`dbsk.
bsk. \hch ehfuskh,
ehfuskh, hgdf kf`dbsk
kf`dbsk chpht
chpht
idruph ihbtdrk, vkrus, rkobdtskh, mheur chf phrhskt.
i. Sdepht Akcup (Ydsdrvnkr)
Sdepht hgdf kf`dbsk chpht akcup, tueiua, idrbdeihfg ikhb chf skhp cktujhrbhf phch
nrhfg.
o. \kftu Bdjuhr (\nrt n` Dxkt)
Mhjhf
Mhjhf ck
ckehf
ehfh
h hgdf
hgdf kf`
kf`dbs
dbskk edfkf
edfkfggh
gghjbh
jbhf
f tde
tdeph
phtt akcup
akcup,, edjkpu
edjkputk
tk shjurh
shjurhf
f pdrfh
pdrfh`hs
`hshf,
hf,
pdodrfhh
pdodrfhhf,
f, shjurhf
shjurhf bdeka
bdeka chf bdjhekf,
bdjhekf, bujkt
bujkt chf edeirhfd
edeirhfd eubns,
eubns, trhfspjh
trhfspjhsdfth
sdfth chf
chrha sdrth ohkrhf tuiua jhkf

c. Ohrh \dfujhrhf (Srhfsekssknf)


Edbhfksed trhfspnr hgdf kf`dbsk chrk tdepht akcup bd pdfcdrkth (yhfg susdptkidj
susdptkidj),
), edjkputk=
Bnfthb
Bnfthb (jhfgsuf
(jhfgsufg
g chf tkchb jhfgsuf
jhfgsufg),
g), crnpjdt,
crnpjdt, hkrinfd
hkrinfd,, vdakbujue (ehbhf, hkr/ekfuehf,
chrha) chf vdbtnr (ikhshfyh sdrhfgh chf ikfhthfg pdfgdrht).
d. \dfmheu (Anst)
Nrhfg yhfg tkchb edekjkbk chyh thahf tuiua yhfg oubup uftub edjhwhf hgdf kf`dbsk sdrth
edfodgha tdrmhckfyh kf`dbsk chf pdfyhbkt
`. \kftu Ehsub (\nrt n` Dftry)
tdepht
tdepht ck
ckehf
ehfh
h hg
hgdf
df kf`
kf`dbs
dbskk edehsu
edehsubk
bk pd
pdfmh
fmheu
eu (yhfg
(yhfg su
susdp
sdptki
tkidj)
dj),, edjhj
edjhjuk
uk shjurh
shjurhf
f
pdrfh`hshf, pdfodrfhhf, shjurhf bdeka chf bdjhekf, sdjhput jdfckr, sdrhth bujkt yhfg tkchb

utua
 

0.9. Mhjur \d
\dfujhrhf

\dfujhrhf
\dfujhrhf kf`dbsk chpht edjhjuk mhjur-mhjur
mhjur-mhjur sdihghk idrkbut=
h. Mh
Mhjjur Bn
Bnft
fth
hb
Kf`dbsk
Kf`dbsk edjhjuk
edjhjuk bujkt,
bujkt, eujut
eujut chf ehth chpht
chpht edfy
edfydihr
dihr cdfghf bnfthb jhfgsuf
jhfgsufg
g ahfyh
ahfyh
cdfghf edfydftua hrdh yhfg tdrkf`dbsk phch tuiua nrhfg jhkf hthu tkchb jhfgsufg edjhjuk
idfch yhfg tdrbnfthekfhsk sdpdrtk ahfcub idrsheh.
i. Mh
Mhjjur Crn
Crnpjdt
Idrskf, ihtub hthu ihabhf idrikohrh iksh edfydihr crnpjdt edjhjuk pdrfh`hshf chrk nrhfg
yhfg tdrkf`dbsk bdphch nrhfg jhkf.
o. Mhjur Tc
Tchrh
\dfydih
\dfydihrhf
rhf hdrnsnj
hdrnsnj ekbrnih
ekbrnih bd pkftu
pkftu ehsu
ehsub,
b, ikhshfy
ikhshfyh
h shjurhf
shjurhf pdrfhph
pdrfhphshf.
shf. Ekbrnih
Ekbrnih
hdrnsnj edruphbhf suspdfsk phrtkbdj yhfg tdrsuspdfsk ck uchrh uftub mhfgbh whbtu yhfg
jheh
c. Mh
Mhju
jurr @dbh
@dbhjj Nrh
Nrhjj -
Ehbhfhf yhfg tdrbnfthekfhsk `dsds hthu idfch sdpdrtk ehkfhf hthu pdghfghf skrhe tnkjdt
chpht edfydihrbhf kf`dbsk bd anst rdfthf cdfghf ihkb bnfthb jhfgsufg ehupuf tkchb
jhfgsufg

0.?.
0.?. _t
_trh
rhtd
tdgk
gk \df
\dfod
odgh
ghah
ahf
f ch
chf
f \dfg
\dfgdf
dfch
chjkh
jkhf
f Kf`d
Kf`dbs
bskk

\dfodghahf chf \dfgdfchjkhf Kf`dbsk edjkputk=


h. \dfk
\dfkfg
fgbh
bhth
thf
f chyh
chyh thah
thahf
f pdmh
pdmheu
eu.. Chyh
Chyh thah
thahf
f pdfm
pdfmhe
heu
u chph
chphtt edfk
edfkfg
fgbh
bhtb
tbhf
hf cdfg
cdfghf
hf
pdeidrkh
pdeidrkhf
f keufkshs
keufkshskk hbtk`
hbtk` (onftna
(onftna vhbskfhsk
vhbskfhsk Adphtktk
Adphtktks
s I), hthu pdeidrkh
pdeidrkhf
f keufhsk
keufhsk phsk` 
phsk` 
(kenfngj
(kenfngjniuj
niujkf).
kf). \rnensk
\rnensk bdsdahth
bdsdahthf
f sdoh
sdohrh
rh ueue tdrehsub
tdrehsub futrksk
futrksk yhfg hcdbuht
hcdbuht hbhf
edfkfgbhtbhf
edfkfgbhtbhf chyh thahf tuiua.
i. Kfhbtkvhs
Kfhbtkvhskk hgdf pdfydihi
pdfydihi kf`dbsk.
kf`dbsk. Kfhbtkvhs
Kfhbtkvhskk hgdf kf`dbsk
kf`dbsk chpht ckjhbubh
ckjhbubhf
f cdfghf edtncd
edtncd
`kskb ehupuf bkekhwk. Onftna edtncd `kskb hchjha pdehfhshf (\hstdurkshsk hthu _tdrkjkshsk)
_tdrkjkshsk)
chf edehshb ehbhfhf sdpdrjufyh. Edtncd bkekh tdrehsub bjnrkfhsk hkr, ckskf`dbsk.
o. Edeutu
Edeutus
s rhfthk
rhfthk pdfujhr
pdfujhrhf
hf.. Ahj
Ahj kfk edruph
edruphbhf
bhf ohrh yhfg phjkf
phjkfg
g eucha
eucha uftub edfodgh
edfodgha
a
pdfujhrhf pdfyhbkt kf`dbsk, tdthpk ahskjfyh shfght idrghftufg bdphch bdthhthf pdtughs
chjhe edjhbshfhbhf prnsdcur yhfg tdjha cktdrhpbhf tkchbhf pdfodghahf kfk tdjha cksusuf
chjhe suhtu ‚Ksnjhsk \rdohutknf― (Bdwhsphc
(Bdwhsphchhf
hhf Ksnjhsk) yhfg tdrckrk chrk cuh pkjhr/tkfgbhthf
pkjhr/tkfgbhthf
yhktu ‚_t
‚_thfc
hfchrc
hrc \rdohut
\rdohutknf
knf―― (Bdw
(Bdwhs
hsph
phch
chf
f _t
_thf
hfch
chr)
r) chf
chf ‚Srh
‚Srhfeks
feksknf
knf ihsdc 
ihsdc 

\rdohutknf― (Bdwhsphchhf idrchshbhf ohrh pdfujhrhf).


 

c. Sk
Skfc
fchb
hbhf
hf pdfo
pdfodg
dgha
hahf
hf pdmh
pdmhfh
fhf
f (‚\ns
‚\nstt Dxpnsurd
Dxpnsurd \rnpayjh
\rnpayjhxks―
xks―/ 
/ \D\)
\D\) tdrahc
tdrahchp
hp pd
pdtug
tughs
hs
bdsdahthf. Ahj kfk tdrutheh idrbhkthf cdfghf pdfodghahf hgdf kf`dbsk yhfg cktujhrbhf
edjhjuk chrha chf ohkrhf tuiua jhkffyh, yhfg sdrkfg tdrmhck Bhrdfh jubh tusub mhrue idbhs
phbhk hthu phmhfhf jhkffyh. \dfyhbkt yhfg pdrju edfchpht pdahtkhf hchjha Adphtktks I,
Adphtktks O chf AKP. (Cdpdrtdedf Bdsdahthf, 9<<;)

0.3.
.3. _t
_th
hfchr
fchr Bdahtk
ahtk-a
-ah
htk
tkhf
hf

_thfchr
_thfchr bdahtk-ah
bdahtk-ahtkhf
tkhf ckckshkf
ckckshkf uftu
uftub
b edrdcubs
edrdcubskk rkskbn
rkskbn trhfseksk
trhfseksk ekbrnnrg
ekbrnnrghfks
hfksed
ed chrk
sueidr
sueidr kf`dbsk
kf`dbsk yhfg ckbdfhjk
ckbdfhjk hthu tkchb ckbdfhjk
ckbdfhjk.. Tftub
Tftub pdrhwhth
pdrhwhthf
f sdjurua
sdjurua phskdf,
phskdf, ahrus
ahrus
edfdrhpb
edfdrhpbhf
hf sthfchr
sthfchr bdahtk-ah
bdahtk-ahtkhf
tkhf yhfg cktdrhpb
cktdrhpbhf
hf tdrahchp
tdrahchp chrha,
chrha, sdjurua
sdjurua ohkrhf
ohkrhf tuiua,
tuiua,
sdbrds
sdbrdsk,
k, dbsbrd
dbsbrdsk
sk,, bdouhj
bdouhjkk bdrkf
bdrkfght
ght tdrjdp
tdrjdphs
hs ch
chrk
rk bdrkf
bdrkfght
ght tdrjdp
tdrjdphs
hs chrk
chrk hp
hphbh
hbha
a edrdbh
edrdbh
edfghfcufg
edfghfcufg chrha tdrjkaht, sdrth edeirhf eubnsh. Ididrhph bdtdftuhf ueue chjhe sthfchr 
bdahtk-ahtkhf hchjha sdihghk idrkbut=
 _hrufg thfghf ckphbhk sdtkhp bhjk bnfthb cdfghf ohkrhf tdrsdiut. _hrufg thfghf ahrus
ckghftk hfthrh phskdf, hfthrh tughs, hthu bdtkbh rnidb.
 Edfouok thfghf hfthrh phskdf chf sdtdjha bnfthb cdfghf ohkrhf chrha/tuiua shfght
pdftkfg. Ouok thfghf sdtdjha edjdphs shrufg thfghf.
t hfghf.
 Mkbh hdrnsnjkshsk hthu euforht ohkrhf chrha/tuiua, aheihthf theihahf ahrus ckbdfhbhf
(ghuf, pdrkshk spjhsa, bhohehth, ehsbdr).

h. Bdahtk-ah
Bdahtk-ahtkhf
tkhf Edjhjuk
Edjhjuk Tchrh
Tchrh
 _thfchr kfk ckjhbubhf uftub edfgurhfgk rkskbn pdfujhrhf edjhjuk uchrh chrk hgdf kf`dbsk.
 Jhbubhf bdahtk-ahtkhf edjhjuk uchrh uftub phskdf yhfg ckbdthauk hthu ckourkghk tdrkf`dbsk
edjhjuk crnpjdt kftk (phrtkbdj 4 ekbrnf hthu jdika bdokj).
 \hskdf ahrus cktdephtbhf ck sdiuha ruhfghf cdfghf vdftkjhsk tdbhfhf uchrh fdghtk` 
uftub edfodgha pdfujhrhf crnpjdt fubjdk. Shfph vdftkjhsk tdbhfhf fdghtk`, crnpjdt fubjdk
kf`dbskus chpht tdthp tdrsuspdfsk ck uchrh uftub mhfgbh whbtu yhfg jheh.
 \kftu chf mdfcdjh ruhfg ksnjhsk tdbhfhf fdghtk` ahrus tdthp tdrtutup sdphfmhfg whbtu.
 \dtughs rueha shbkt chf pdfgufmufg edehsubk ruhfg ksnjhsk Hkrinrfd ahrus edehbhk
rdspkrhtnr F;4 SI.
 Tftub
Tftub ph
phskd
skdf
f ckksn
ckksnjhs
jhskk cdfghf
cdfghf ohohr
ohohr hkr
hkr ht
hthu
hu ohephb
ohephb,, nrhf
nrhfg
g bdihj
bdihj tdrahc
tdrahchp
hp ohohr 
ohohr 
hkr/ohephb chpht edehsubk ruhfg ksnjhsk edjhjuk uchrh thfph ehsbdr.
 

 \hsk
\hskdf
df ck Hkri
Hkrinr
nrfd
fd ks
ksnj
njhs
hskk ahru
ahrus
s tdth
tdthp
p ck bheh
bhehrr edrd
edrdbh
bh.. \hsk
\hskdf
df ahfy
ahfyh
h injd
injda
a
edfkfgghjbhf bhehrfyh ahfyh uftub bdpdrjuhf shfght pdftkfg. \hskdf ahrus edehbhk
ehsbdr idcha bdrths bdtkbh edfkfgghjbhf bhehr edrdbh.

i. Bdahtk-ah
Bdahtk-ahtkhf
tkhf Crnpjd
Crnpjdtt
 _thfch
_thfchrr bdahtk
bdahtk-ah
-ahtkh
tkhf
f kfk
kfk ckjhb
ckjhbub
ubhf
hf uftub
uftub edrdc
edrdcubs
ubskk rkskbn
rkskbn trhfse
trhfseksk
ksk crnpjd
crnpjdtt hgdf
hgdf
kf`dbskus.
 Edjkihtbhf bnfthb chrk bnfmufgtkvh, hthu sdjhput jdfckr akcufg hthu eujut nrhfg yhfg
rdfthf
rdfthf cd
cdfgh
fghf
f crnpj
crnpjdt
dt idshr
idshr (jdik
(jdika
a chrk
chrk 4 ekbrnf
ekbrnf chjhe
chjhe uburhf
uburhf)) yhfg
yhfg edfgh
edfghfcu
fcufg
fg
ekbrnnrghfksed
ekbrnnrghfksed chrk nrhfg yhfg edekjkbk pdfyhbkt bjkfks hthu pdeihwh ekbrnnrghfksed.
ekbrnnrghfksed.
 Crnpjdt yhfg ckahskjbhf sdjheh idrskf, ihtub, idrikohrh, chf sdjheh prnsdcur tdrtdftu
sdpdrtk pdfydcnthf hthu irnfbnsbnpk.
 Ahrus edfutup bnfthb (ikhshfyh ? bhbk hthu burhfg) bd phskdf kf`dbsk. Crnpjdt idshr 
ahfyh edjhjuk mhrhb pdfcdb chf tkchb tdrsuspdfsk tdthp ck uchrh.
 \dtughs rueha shbkt chf pdfgufmufg edehsubk ruhfg ksnjhsk Crnpjdt ahrus edehbhk
ehsbdr idcha bdrths.

o. Bdahtk-ah
Bdahtk-ahtkhf
tkhf Bnfthb
Bnfthb
 Bdahtk-ahtkhf bnfthb ckjhbubhf uftub edrdcubsk trhfseksk hgdf kf`dbsk pdftkfg edfydihr 
sdohrh dpkcdeknjngks edjhjuk bnfthb jhfgsufg hthu tkchb jhfgsufg.
 Bnfthb Jhfgsufg - bnfthb bujkt bd bujkt, trhfs`dr `kskb chrk ekbrnnrghfksed.
 Bnfthb
Bnfthb tkc
tkchb
hb jhfgsu
jhfgsufg
fg - bnfthb
bnfthb cd
cdfgh
fghf
f id
idfch
fch yhfg
yhfg tdrbnf
tdrbnfthe
thekf
kfhsk
hsk chrk
chrk jk
jkfg
fgbuf
bufghf
ghf
phskdf.
 Skfchbhf
Skfchbhf pdfodghahf
pdfodghahf bnft
bnfthb
hb idrjhbu
idrjhbu uftub
uftub phskdf
phskdf yhfg sdohrh hbtk`
hbtk` tdrkf`dbs
tdrkf`dbskk hthu
tdrbnjnfkshskk nrghfksed dpkcdeknjngks
tdrbnjnfkshs dpkcdeknjngks pdftkfg,
 \dtughs rueha shbkt chf pdfgufmufg edehsubk ruhfg ksnjhsk bnfthb ahrus edehbhk
shrufg thfghf chf ghuf.
 \drhj
\drhjhth
hthf
f fnf-sd
fnf-sdbhj
bhjkk phbhk,
phbhk, pdrhj
pdrhjhth
hthf
f ph
phskd
skdf
f yhfg
yhfg ch
chpht
pht ck
ckguf
gufhbh
hbhf
f bdeih
bdeihjk
jk ahrus
ahrus
ckjhbubhf ckskf`dbsk sdidjue edfkfgghjbhf ruhfg ksnjhsk bnfthb chf sdidjue ckgufhbhf
bdeihjk cdfghf phskdf jhkf. Ikjh eufgbkf, pdrhjhthf bausus bd ruhfg ksnjhsk bnfthb.
 

0.4..
0.4 Ehfhmd
Ehfhmded
edf
f Bdsd
Bdsdjhe
jhehth
hthf
f \hs
\hskdf
kdf Ck Ksnjhs
Ksnjhskk (_ueid
(_ueidr.
r. Jkfonjfsakrd Oneeufkty
Adhjta _drvkods)
_drvkods)

8. Bneuf
Bneufkbh
kbhsk
sk chf Cnbue
Cnbuedf
dfths
thskk
Cnbtdr/ pdrhwht yhfg idrtughs ahrus edehstkbhf ihawh phskdf sdpdfuafyh
ckidrkthau chf edfgdrtk tdfthfg hjhshf uftub ksnjhsk \skbnjngks chf bdhchhf ueue
phskdf
phskdf ahrus
ahrus ckdvhju
ckdvhjuhsk
hsk sdtk
sdtkhp
hp ahrk.
ahrk. _hht hwhj
hwhj pdrhwhth
pdrhwhthf
f edfchpht
edfchphtbhf
bhf pdfmdjhs
pdfmdjhshf
hf
pdrhjhthf chf bdiutuahf sdahrk-ahrk jhkffyh sdjheh idrhch ck ruhfg ksnjhsk.Edehahek
tkchb bdjuhr hthu edfkfgghjbhf ruhfg ksnjhsk cdfghf hjhs hf hphpuf , bdouhjk sucha
sdsuhk brktdrkh ck bdjuhrbhf chrk ruhfghf ksnjhsk.

9. Shfch (_kgfhgd )
Shfch ruhfg ksnjhsk chf thfch kf`nrehsk ueue ahrus ckthepkjbhf cdfghf mdjhs
ck pkftu bhehr chf pdrju ckjjdfgbhpk cdfghf `ntn onftna pdrsyhrhthf H\C yhfg sdsuhk
cdfghf encd trhfseksk pdfyhbktfyh phch Gheihr 0.8.

Gheihr 0.8.
Shfch Yuhfg Ksnjhsk [hfg Sdrtujks Ck \kftu Bhehr 

Nrhfg yhfg kfgkf edehsubk ruhfg ekshjfyh pdfgufmufg chf sth` `hskjkths ahrus
tdrjdika
tdrjdika chauju idrbnfsujth
idrbnfsujthsk
sk cdfg
cdfghf
hf cnbt
cnbtdr
dr / pdrhwht yhfg idrtughs
idrtughs.. _djheh sktuhsk
whiha,
whiha, eufgbkf
eufgbkf pdrju uftub edfgufmuf
edfgufmufgk
gk phskdf chf ahj kfk ahrus ckbnftrnj sdohrh
bdtht, ikjh tdthp kfgkf ehsub ahrus edehbhk H\C sdpdrtk yhfg ckphbhk pdtughs Gheihr 
0.9.. Ske \dfodghahf chf \dfgdfchjkhf Kf`dbsk edeidrkbhf cubufghf chf shrhf.
0.9
 

Gheihr 0.9.
0.9.

Onftna \dtufmub Ihgk [hfg Hbhf Edehsubk Yuhfg Ksnjhsk

?. \rnsdcur
\rnsdcur yhfg
yhfg ahrus
ahrus ckkbut
ckkbutkk sdidjue
sdidjue edehsu
edehsubk
bk ruhfghf
ruhfghf
Edfchp
Edfchphtb
htbhf
hf pdfmd
pdfmdjhs
jhshf
hf chf pdrhj
pdrhjhth
hthf
f yhfg
yhfg eufgbk
eufgbkf
f ck
ckpdr
pdrju
jubhf
bhf sdjheh
sdjheh
ckrhwht ck ruhfg ksnjhsk (ekshjfyh phbdt ghftk, ths shepha, ths jkfdf chf jhkf-jhkf). Skchb
edjh
edjhbu
bubh
bhf
f bdgk
bdgkht
hthf
hf hthu
hthu pdrg
pdrgdr
drhb
hbhf
hf yhfg
yhfg tk
tkch
chb
b pdrj
pdrju
u ehsu
ehsub
b chf
chf bdju
bdjuhr
hr chrk
chrk
ruhfghf.
ruhfghf.tdeph
tdephtt pdrhwhth
pdrhwhthf.
f. Edfouok
Edfouok thfghf
thfghf hthu edfgguf
edfggufhbhf
hbhf pdeidrska thfghf
idrih
idrihahf
ahf ch
chshr
shr hjonan
hjonanjj sdsuhk
sdsuhk pd
pdcne
cnehf
hf Edfgdfhb
Edfgdfhbhf
hf hprn
hprnf/od
f/odjded
jdedb
b chf shru
shrufg
fg
thfghf hthu hjht pdjkfcufg ckrk jhkf yhfg ckpdrjubhf sdsuhk ohrh pdfujhrhf pdfyhbktfyh

3. \rnsdcur
\rnsdcur yhfg
yhfg ahrus
ahrus ckkbutk
ckkbutk sdidju
sdidjue
e bdjuhr
bdjuhr ruhfghf
ruhfghf
Iuhfg sdtkhp odjdedb chf shrufg thfghf bd chjhe tdepht shepha ck chjhe
ruhfghf.. Ouok
ruhfghf Ouok cdfg
cdfghf
hf sh
shiu
iuf
f chf
chf hkr
hkr ck whst
whsth`
h`dj
dj,, th
thfg
fghf
hf bd
bdrk
rkfg
fg idfh
idfhrr phch
phch
hftd
hftdrn
rnne
ne.M
.Mkb
kbh
h edfk
edfkfg
fggh
ghjb
jbhf
hf ruhf
ruhfgh
ghf
f cdfg
cdfghf
hf oh
ohkr
krhf
hf / bn
bntn
tnrh
rhf
f tu
tuiu
iua
a uftu
uftub
b
edeiuhfgfyh sdsuhk tdehpht shepha yhfg cksdckhbhf chf bdeihjk edfouok thfghf
cdfghf idrska.

4. Bdid
Bdidrs
rska
kahf
hf thfg
thfghf
hf
Bdidrskahf thfghf edruphbhf ihgkhf chrk bdwhsphchhf sthfchr pdfodghahf
chf pdfgdfchjkhf kf`dbsk (jkaht bdidrskahf thfghf chf pdfggufhhf
pdfggufhhf phfcuhf pdeidrska

thfghf hjbnanj). Bdidrskahf thfghf ahrus ckjhbubhf sdidjue edehsubk ruhfg ksnjhsk,
 

sdtdjha
sdtdjha bnfthb
bnfthb `kskb
`kskb cdfghf
cdfghf phskdf,
phskdf, jkfgbufg
jkfgbufghf
hf cdbht
cdbht edrdbh
edrdbh hthu ihrhfg-i
ihrhfg-ihrhf
hrhfg
g
jhkffyh ck ruhfg ksnjhsk chf sdidjue edfkfgghjbhf ruhfghf. \dfggufhhf pdeidrska
thfghf hjbnanj ahrus ckgufhbhf sdgdrh sdtdjha bdjuhr ruhfghf. Tftub ididrhph bnfcksk
yhktu Ojnstrkcku
Ojnstrkckue
e ck``kokjd,
ck``kokjd, pdeidrska thfghf hjbnanj Fnrnvkrus tkchb d`dbtk` chf edfouok
thfghf cdfghf shiuf chf hkr ahrus ckjhbubhf.
Edfouok thfghf hchjha jhfgbha yhfg phjkfg pdftkfg yhfg chpht ckjhbubhf uftub
edfgurhfgk pdfujhrhf hgdf kf`dbsk chrk nrhfg bd nrhfg hthu chrk shtu sktus bd sktus
jhkffyh.
jhkffyh. Edfgdfhb
Edfgdfhbhf
hf shrufg
shrufg thfghf
thfghf tkchb
tkchb edfgghft
edfgghftkbhf
kbhf bdiutuah
bdiutuahf
f uftub
uftub edfouok
edfouok
thfghf.

0. Hjht
Hjht \djk
\djkfcu
fcufg
fg Ckrk
Ckrk (H\
(H\C)
C)
\dfggufhhf H\C edruphbhf ihgkhf chrk bdwhsphchhf sthfchr pdfodghahf
chf pdfgdfch
pdfgdfchjkh
jkhf
f kf`dbsk
kf`dbsk (jkaht
(jkaht \dcnehf
\dcnehf Bdwhsphc
Bdwhsphchhf
hhf _thfchr)
_thfchr).. H\C ahrus
ahrus skhp
tdrsdckh ck juhr ruhfg ksnjhsk uftub sdeuh pdtughs bdsdahthf uftub ckgufhbhf. Skfgbht
chf mdfks H\C yhfg ckiutuabhf cktdftubhf njda bnfcksk yhfg ckourkghk / ckbnf`krehsk
suspdotdc / onf`kredc ohrh pdfujhrhf pdfyhbktfyh ekshjfyh shjurhf pdrfhphshf ahrus
edfggufh
edfggufhbhf
bhf ehsbdr
ehsbdr rdspkrhtn
rdspkrhtnry
ry phrtkbujh
phrtkbujhtt \dtughs
\dtughs Bdsdahthf
Bdsdahthf sdpdrtk sth`  pnrtdrkfg 
yhfg
yhfg tkc
tkchb
hb tdrjk
tdrjkiht
iht cd
cdfgh
fghf
f trhfsp
trhfspnrt
nrthsk
hsk ph
phskd
skdf
f chf tkc
tkchb
hb bnfthb
bnfthb cd
cdfgh
fghf
f ih
ihahf
ahf
tdrbnfthekfhsk/ kf`dbskus (onjnfksdc/kf`dotknus
(onjnfksdc/kf`dotknus)) ehbh thb pdrju edehbhk H\C, fheuf,
bdid
bdidrs
rska
kahf
hf thfg
thfghf
hf whmk
whmki
i ahru
ahrus
s ckjh
ckjhbu
bubh
bhf.
f. Mk
Mkbh
bh pdrh
pdrhwh
whtt prki
prkihc
hckk ckek
ckekft
fth
h uftu
uftub
b
edehsubbhf ruhfg ksnjhsk uftub pdrihkbhf pdftkfg, edrdbh ahrus edjhpnrbhf bdphch
cnbtdr / pdrhwht yhfg idrtughs chf H\C yhfg sdsuhk ahrus cksdckhbhf chf ckphbhk.
h. Bdtdftuhf
Bdtdftuhf Chjhe
Chjhe \d
\dfgguf
fggufhhf
hhf Hjht
Hjht \djkfcu
\djkfcufg
fg Ckrk
Ckrk
 Shfghf ahrus sdjhju idrska whjhupuf edfgufhbhf H\C.
 Jdphs hthu ghftk ikjh pdrju sdghjh pdrjdfgbhphf H\C yhfg chpht ckgufhbhf
bdeihjk yhfg sucha rushb hthu snidb sdgdrh sdthjha hfch edfgdthauk H\C
tdrsdiut tkchb idr`ugsk nptkehj.
 Jdphsbhf sdeuh H\C sdsdgdrh eufgbkf sdtdjha sdjdshk edeidrkbhf pdjhyhfhf
chf akfchrk
akfchrk bnfthekfh
bnfthekfhsk
sk = jkfgbuf
jkfgbufghf
ghf ck juhr ruhfg ksnjhsk,
ksnjhsk, phrh phskdf hthu
pdbdrmh jhkf, chf ckrk hfch sdfckrk.
 Iuhfg sdeuh pdrjdfgbhphf H\C cdfghf ahtk-ahtk chf sdgdrh idrskabhf thfghf.
 \drbkrhhf rdskbn tdrphmhf ohkrhf tuiua hthu hrdh tdrbnfthekfhsk sdidjue
edjhbubhf bdgkhthf pdrhwhthf bdsdahthf.
 \kjka H\C sdsuhk cdfghf pdrbkrhhf rdskbn tdrmhckfyh phmhfhf.


Edfydckhbhf shrhfh H\C ikjh dedrgdfsk ckiutuabhf uftub ckphbhk.
 

i. Md
Mdfks
fks-md
-mdfks
fks h
hjht
jht pdjk
pdjkfcu
fcufg
fg ckrk
ckrk
8) _hrufg thfghf = edjkfcufgk
edjkfcufgk thfghf chrk
chrk ihahf yhfg chpht
chpht edfujhrhbhf pdfyhbkt
pdfyhbkt
ch
chf
f edjkf
edjkfcuf
cufgk
gk phskd
phskdf
f chrk
chrk ekbrnn
ekbrnnrgh
rghfks
fksed
ed yhf id
idrhc
rhch
h ckthf
ckthfghf
ghf pd
pdtug
tughs
hs
bdsdahthf. _hrufg thfghf edruphbhf pdfgahjhfg (ihrrkdr 
(ihrrkdr ) `kskb phjkfg pdftkfg
uftub edfodgha pdfydihrhf kf`dbsk. _hrufg thfghf ahrus ckghftk hfthrh sdtkhp
bnfthb cdfghf shtu phskdf cdfghf phskdf jhkffyh, uftub edfgakchrk bnfthekfhsk
skjhfg.
9) Ehsbdr = ahrus oubup idshr
idshr uftub edfutupk
edfutupk akcufg, eujut, ihgkhf
ihgkhf ihwha chgu,
chf rheiut phch whmha (mdfggnt). Ehsbdr ckgufhbhf uftub edfhahf okprhthf
yhfg sdwhbtu pdtughs bdsdahthf
bdsdahthf hthu pdtughs idcha idrikohr
idrikohrh,
h, ihtub hthu
idrskf sdrth uftub edfodgha pdrokbhf chrha hthu ohkrhf tuiua jhkffyh edehsubk
akcufg hthu eujut pdtughs bdsdahthf. Ikjh ehsbdr tkchb tdriuht chrk ihahf yhfg
thahf chrk ohkrhf, ehbh ehsbdr tdrsdiut tkchb d`dbtk` uftub edfodgha bdcuh ahj
tdrsdiut.
?) Hjht pdjkfcufg
pdjkfcufg ehth = edjkfcufgk
edjkfcufgk pdtughs chrk pdrokbhf
pdrokbhf chrha hthu
hthu ohkrhf tuiua
jhkffyh
jhkffyh cdfghf
cdfghf ohrh edjkfcu
edjkfcufgk
fgk ehth.
ehth. \djkfcuf
\djkfcufg
g ehth edfohbup
edfohbup bhohehth
bhohehth
(gnggjds
gnggjds)) pjhst
pjhstkb
kb id
idfkf
fkfg,
g, bhoheh
bhohehth
th pdfghe
pdfghehf,
hf, pdjkf
pdjkfcuf
cufg
g whmha
whmha ch
chf
f vk
vksnr
snr..
Bhohehth
Bhohehth bnrdbsk
bnrdbsk hthu bhohehth cdfghf jdfsh pnjns
pnjns mugh chpht ckgufhbh
ckgufhbhf,
f,
tdthpk
tdthpk ah
ahfyh
fyh mkbh
mkbh ckthe
cktheiha
ihabhf
bhf pdjkf
pdjkfcuf
cufg
g ph
phch
ch ih
ihgkh
gkhf
f sksk
sksk ehth.
ehth. \dtugh
\dtughs
s
bdsdahth
bdsdahthf
f ahrus
ahrus edfggufh
edfggufhbhf
bhf ehsbdr
ehsbdr chf pdjkfcuf
pdjkfcufg
g ehth hthu pdjkfcuf
pdjkfcufg
g
whmha, mkbh edjhbubhf tughs yhfg edeufgbkfbhf hchfyh pdrokbhf ohkrhf sdohrh
tkc
tkchb
hb sdfghm
sdfghmh
h bdhrha
bdhrha whmh
whmha.
a. Ikjh
Ikjh tkc
tkchb
hb tdrsdc
tdrsdckh
kh pd
pdjkf
jkfcu
cufg
fg whmha
whmha,, pdtugh
pdtughs
s
bdsdahthf chpht edfggufhbhf bhohehth pdjkfcufg hthu bhohehth ikhsh sdrth
ehsbdr.
3) Snpk = ckgufhbhf uftub
uftub edfutup rheiut chf bu
bujkt
jkt bdphjh sdakfggh
sdakfggh sdrpkahf bujkt
chf rheiut tkchb ehsub bdchjhe jubh sdjheh pdeidchahf. Snpk ahrus oubup
idshr uftub edfutup sdeuh rheiut. Edsbk puf tnpk chpht edeidrkbhf sdmuejha
pdrjkfcu
pdrjkfcufghf
fghf phch phskdf,
phskdf, tdthpk
tdthpk tumuhf
tumuhf uthehfyh
uthehfyh hchjha
hchjha uftub
uftub edjkfcuf
edjkfcufgk
gk
pdehbhkfyh chrk chrha hthu ohkrhf tuiua yhfg tdrpdrokb hthu edfydeprnt.
4) Ghuf pdjkfcuf
pdjkfcufg
g = ckgu
ckgufhbh
fhbhf
f uftu
uftub
b edfu
edfutupk
tupk hthu edfgghftk
edfgghftk phbhk ikhsh hthu
sdrhghe jhkf, phch shht edrhwht phskdf yhfg ckbdthauk hthu ckourkghk edfcdrkth
pdfyhbkt
pdfyhbkt edf
edfujhr
ujhr edjhjuk
edjhjuk crnpjdt
crnpjdt//hkrinfd
hkrinfd.. \dehbhkf
\dehbhkf ghuf pdjkfcu
pdjkfcufg
fg tdrutheh
tdrutheh
hchjha uftub edjkfcufgk ihmu chf bujkt pdtughs bdsdahthf chrk sdbrdsk rdspkrhsk.

Bdtkbh
Bdtkbh edrhwh
edrhwhtt phskdf
phskdf yhfg ckckbdt
bdtha
hauk
uk hthu
hthu ckourkg
ckourkghk
hk edfcd
edfcdrkt
rkth
h pdfyhb
pdfyhbktkt
edfujhr tdrsdiut, pdtughs bdsdahthf ahrus edfggufhbhf ghuf pdjkfcufg sdtkhp
 

ehsub ruhfghf uftub edrhwht phskdf bhrdfh hch bdeufgbkfhf pdrokbhf hthu
sdeprnthf
sdeprnthf chrha ohkrhf
ohkrhf tuiua,
tuiua, sdbr
sdbrdsk
dsk hthu dbsrdsk. \hfgbhj
\hfgbhj shrufg
shrufg thfghf
thfghf
ah
ahrus
rus edfutu
edfutupk
pk umufg
umufg jdf
jdfghf
ghf gh
ghuf
uf sdpdfu
sdpdfuaf
afyh.
yh. Jd
Jdphs
phsbhf
bhf gh
ghuf
uf sdidj
sdidjue
ue
edfkfgghjbhf hrdh phskdf. _dtdjha ghuf ckjdphs phstkbhf ihawh phbhkhf chf
bujktt tkchb
bujk tkchb bnfth
bnfthb
b cdfghf
cdfghf ihgkhf
ihgkhf pntdfskh
pntdfskhjj tdrodehr,
tdrodehr, jhju
jhju ouok thfghf sdgdrh
sdgdrh
uftub idrpkfchafyh nrghfksed.
0) Bnfthekf
Bnfthekfhsk
hsk phch phbh
phbhkhf
khf yhfg ckphbhk
ckphbhk shht idbdrmh
idbdrmh chpht
chpht ckturufb
ckturufbhf
hf 9<-
8<< bhjk cdfghf edehbhk ghuf pdjkfcufg. \drhwht yhfg edfggufhbhf hprnf
pjhstkb shht edrhwht phskdf idcha hicnedf chpht edfurufbhf trhfseksk _.
 Hurdus ?< bhjk ckihfckfgbhf
ckihfckfgbhf cdfghf pdrhwht yhfg edehbhk ihmu sdrhghe
chf ghftk tkhp ahrk.
7) Hprnf
Hprnf = yhfg tdriuht
tdriuht chrk bhrdt hthu pjhstkb,
pjhstkb, edruph
edruphbhf
bhf pdfgahjhf
pdfgahjhfg
g thahf hkr 
uftub sdphfmhfg ihgkhf cdphf tuiua pdtughs bdsdahthf. \dtuhghs bdsdahthf
ahrus edfgufhbhf hprnf ckihwha ghuf pdfutup bdtkbh edjhbubhf pdrhwhthf
jhfgsufg phch phskdf, edeidrskabhf phskdf, hthu edjhbubhf prnsdcur ckehfh
hch rdskbn tuephahf chrha, ohkrhf tuiua hthu sdbrdsk. Ahj kfk shfght pdftkfg ikjh
gh
ghuf
uf pdjkfc
pdjkfcuf
ufg
g tkc
tkchb
hb thahf
thahf hkr
hkr hp
hprnf
rnf hbhf
hbhf edfod
edfodgh
gha
a ohkrhf
ohkrhf tuiua
tuiua ph
phskd
skdf
f
edfgdfhk ihmu chf bujkt pdtughs bdsdahthf.
1) \djkfcufg
\djkfcufg bhbk = ckgufhbhf uftub edjkfcufg
edjkfcufg bhbk chrk odcdrh hbkiht idfch thmh
thmhe
e
hthu idfch idrht yhfg eufgbkf mhtua sdohrh tkchb sdghmh bd hths bhbk. Njda
bhrdfh ktu, shchj, ‚shfchj mdpkt― hthu sdphtu yhfg tdriuht chrk ihahf jufhb (bhkf)
tkchb injda ckbdfhbhf. _dphtu innt bhrdt hthu sdphtu bujkt tdrtutup edeidrkbhf
jd
jdik
ika
a ihfy
ihfyhb
hb pdrj
pdrjkf
kfcu
cufg
fghf
hf,, tdth
tdthpk
pk ahru
ahrus
s ckmh
ckmhgh
gh td
tdth
thp
p idrs
idrska
ka chf
chf idih
idihs
s
bnfthe
bnfthekfh
kfhsk
sk ch
chrha
rha hthu
hthu tueph
tuephah
ahf
f ohkrhf
ohkrhf tui
tuiua
ua jhkf.
jhkf. \dfutu
\dfutup
p sdphtu
sdphtu tkc
tkchb
hb
ckpdrjubhf mkbh sdphtu idrska. _dphtu yhfg thahf tdrahchp idfch thmhe hthu
bdchp hkr ahrus tdrsdckh ck bhehr idcha, sdiuha pdfdjktkhf edfyhthbhf ihawh
pdfutup sdphtu chrk bhkf hthu bdrths chpht edfkfgbhtbhf bnfthekfhsk bhrdfh
edeuf
edeufgbk
gbkfbh
fbhf
f ch
chrha
rha edrdei
edrdeids
ds edjhj
edjhjuk
uk sdphtu
sdphtu chf sdrkf
sdrkfg
g bhjk
bhjk ckgufh
ckgufhbhf
bhf
shephk ckruhfg npdrhsk. Bdeuckhf ck jdphs thfph shrufg thfghf sdakfggh tdrmhck
pdfodehrhf.

o. @hbtnr-`hbtnr \dftkfg [hfg Ahrus Ckpdrahtkbhf \hch \dehbhkhf Hjht


\djkfcufg Ckrk
8) Bdfhbhf H\C sdidjue
sdidjue bnfthb cdfghf
cdfghf phskdf, ueuefyh sdidjue
sdidjue edehsubk

ruhfghf.
9) Gufhbhf cdfghf
cdfghf ahtk-ahtk mhfghf
mhfghf edfydihrbhf
edfydihrbhf bnfthekfhsk.
bnfthekfhsk.
 

?) Jdphs chf iuhfg


iuhfg sdohrh ahtk-ahtk mhfghf
mhfghf edfydihrbhf bn
bnfthekfhsk.
fthekfhsk.
3) Jdphs chfiuhfg
chfiuhfg sdohrh ahtk-ahtk bdtdepht
bdtdepht jkeiha kf`dbskus
kf`dbskus yhfg tdjha
cksdckhbhf ck ruhfghf ghftk bausus. Jdphs ehsbdr ck juhr ruhfghf.
4) _dgdrh jhbubhf pdeidrskahf
pdeidrskahf thfghf cdfgh
cdfghf
f jhfgbha-jhfgbh
jhfgbha-jhfgbha
a edeidrskabhf
thfghf sdsuhk pdcnehf.
Shidj 0.?.
\dekjkahf Hjht \djkfcufg Ckrk

Mdfks \hmhfhf Onftna \kjkahf Hjht \djkfcufg Ckrk


Ydskbn Ydcha =
Bnfthb cdfghf Bujkt Kfmdbsk _hrufg thfghf dsdfskhj
Sk
Skch
chb
b tdrp
tdrphm
hmhf
hf chr
chrh
ha jhfg
jhfgsu
sufg
fg \d
\drh
rhwh
whth
thf
f jubh
jubh rrkf
kfgh
ghf
f

Ydskbn _dchfg =
Bdeufgbkfhfh tdrphmhf chrha \dedrkbshhf pdjvks _hrufg thfghf
fheuf tkchb hch okprhthf Kfsdrsk KTC Eufgbkf pdrju ghuf
Edjdphs KTC pdjkfcufg hthu Odjdedb
\dehshfghf bhtdtdr kftrh vdfh
\dfhfghfhf spdskedf
jhinrhtnrkue
\drhwhthf jubh idrht
Ododrhf chrha
Ydskbn Skfggk =
Bdeufgbkfhf tdrphmhf chrha chf Skchbhf idcha ehynr _hrufg thfghf
bdeufgbkfhf tdrokprht Idcha eujut Odjdedb
\drchrhahf ehssk` \drshjkfhf pdrvhgkfh Bhohehth pdjkfcufg
Ehsbdr 

7. Bnjdbs
Bnjdbskk spdske
spdskedf
df chf
chf trh
trhfsp
fspnrt
nrthsk
hsk
Edeid
Edeidrk
rk jhidj
jhidj pnt spdske
spdskedf
df sdi
sdidj
djue
ue edehs
edehsubk
ubk ruhfgh
ruhfghf
f (tdreh
(tdrehsub
sub jhidj
jhidj
iknahzhrc ikjh pdrju). Skfgghjbhf bhrtu pdrekfthhf ck juhr ruhfghf.\hstkbhf ihawh tkchb
hch bdinon
bdinonrhf
rhf spdske
spdskedf
df chf bdjuh
bdjuhrfy
rfyh
h pnt id
idihs
ihs chrk
chrk bnfthe
bnfthekfh
kfhsk.
sk. _pdske
_pdskedf
df
cktdephtbhf bd chjhe bnephrtdedf yhfg sdsuhk bhftnfg spdskedf. Edeiuht rdgkstdr 

/dbspdck
/dbspdcksk
sk bausus
bausus tdfthfg
tdfthfg pdf
pdfgkrk
gkrkehf
ehf shepdj
shepdj pdtughs,
pdtughs, yhfg edfghfthr
edfghfthr chf yhfg
edfdrkeh whmki edfhfcthfghfk ck iubu tdrsdiut.

1. Ehbhfhf
Ehbhfhf phskdf ck idrkbhf sdsuhk ckdt, sdihkbfyh edehbhk hjht sdbhjk phbhk
sdaufggh
sdaufggh tkchb edfmhck
edfmhck sueidr
sueidr pdfu
pdfujhrh
jhrhf
f bnfthb
bnfthb chrk phskdf,
phskdf, chf uftub edfmhgh
edfmhgh
tdrmhck bnfthekfhsk cdfghf hjht edcks/ ihrhfg jhkffyh

;. Srhfs`dr
Srhfs`dr / \dekfc
\dekfchahf
hahf phsk
phskdf
df ck ksnjh
ksnjhsk
sk
Mkbh trhfspnrthsk phskdf tdrksnjhsk bd cdphrtdedf / hrdh jhkf ckpdrjubhf, jubh
tdrkf`dbsk ahrus cktutupk cdfghf pdrihf (crdsskfg 
(crdsskfg ) chf phskdf yhfg tdrkf`dbsk cdfghf
 

kf`dbsk shjurhf pdrfh`hshf ckekfth uftub edehbhk ehsbdr/ edfutup eujut mkbh ihtub
hthu idrskf. hthu ckshrhfbhf
ckshrhfbhf njda Ske \dfodgh
\dfodghahf
ahf chf \dfgdfc
\dfgdfchjkh
hjkhf
f Kf`dbsk.
Kf`dbsk. Mkbh
trhfs
trhfs`d
`drr ph
phsk
skdf
df bd `hsk
`hskjk
jkth
ths
s pdjh
pdjhyh
yhfh
fhf
f bdsd
bdsdah
ahth
thf
f jhkf
jhkf,, st
sth`
h` sdoh
sdohrh
rh jk
jksh
shf
f ahru
ahrus
s
edfgkf`nrehskbhf `hskjkths pdfdrkeh chf `nreujkr trhfs`dr (onftna `nreujkr ck Gheihr 
0.?.)
0.?.) hf
hfthr
thr pdjhyh
pdjhyhfhf
fhf bdsdah
bdsdahthf
thf ahr
ahrus
us ckjdf
ckjdfgbh
gbhpk
pk ch
chf
f edfyd
edfydrth
rthkk ph
phskd
skdf
f sdpdrt
sdpdrtkk
jhyhbfyh rumubhf phskdf.

Gheihr 0.?.
Onftna @nreujkr Srhfs`dr \hskdf

8<. Srhfspnrth
Srhfspnrthsk
sk \hskdf
\hskdf cdfghf
cdfghf Heiuj
Heiujhf
hf
Edeiutua
Edeiutuabhf
bhf trhfspnr
trhfspnrthsk
thsk heiu
heiujhf
jhf sdahrusf
sdahrusfyh
yh tkchb
tkchb edfodgha
edfodgha bdjuhrfy
bdjuhrfyh
h

phskdf. Jhyhfhf
phskdf. Jhyhfhf heiujhf
heiujhf ahru
ahrus
s edfgkbut
edfgkbutkk bdwhsph
bdwhsphchhf
chhf sthfchr
sthfchr chf bdwhsph
bdwhsphchhf
chhf
ksnjhsk. \hstkbhf `nreujkr hfthr-pdjhyhfhf
hfthr-pdjhyhfhf bdsdahthf ckjdfgbhpk chf edfgkbutk phskdf.
 

Jhyhfhf heiujhf edekjkbk phfcuhf ehfhmdedf phskdf yhfg tdrkf`dbsk chf heiujhfod
yhfg edekjkbk syhrht tdrtdftu

88. \dfgdjnj
\dfgdjnjhhf
hhf Jkfdf
Jkfdf chf
chf \hbhkhf
\hbhkhf
_deuh jkfdf yhfg ckahskjbhf chrk ruhfg ksnjhsk ahrus ckthfghfk sdihghk jkfdf
yhfg tdrkf`dbsk cdfghf bhftnfg bausus yhfg ckbdthauk njda ojdhfkfg sdrvks chf pdtughs
jhufcry (jkaht \dcnehf Ehfhmdedf Jkfdf). Jkfdf yhfg hbhf ckgufhbhf ckskephf ck
tdepht bausus iubhf ckruhfghf pdrhwhthf

89. Suephahf
Suephahf chrha/ohk
chrha/ohkrhf
rhf tuiua.
tuiua.
_deu
_deuh
h tuep
tuepha
hahf
hf chrh
chrha/
a/oh
ohkr
krhf
hf tuiu
tuiua
a ahru
ahrus
s ckth
ckthfg
fghf
hfkk cdfg
cdfghf
hf phfc
phfcuh
uhf
f
pdfodgha
pdfodghahf
hf chf pdfgdfch
pdfgdfchjkhf
jkhf kf`dbsk
kf`dbsk , sdihghk
sdihghk ihahf
ihahf yhfg tdrbnfthekfh
tdrbnfthekfhsk,
sk, ahj kfk
tdrghftufg ohrh pdfujhrhf pdfyhbkt chrk phskdf

8?. \dfgdjnj
\dfgdjnjhhf
hhf Idfch
Idfch thmhe
thmhe / Jkeiha
Jkeiha
Jkeiha
Jkeiha yhfg ckahskj
ckahskjbhf
bhf sdjheh
sdjheh pdrhwhth
pdrhwhthf
f sdnrhfg
sdnrhfg phskdf
phskdf ckmhmha
ckmhmha/tdrkf
/tdrkf`dbsk
`dbsk
onjnfksd
onjnfksdc/kf`
c/kf`dotdc
dotdc eufg
eufgbkf
bkf tdrbnfthe
tdrbnfthekfhs
kfhskk cdfghf
cdfghf ihahf
ihahf kf`dbsku
kf`dbskus.
s. (jkaht
(jkaht \dcnehf
\dcnehf
Ehfhmded
Ehfhmdedf
f Jkeiha)._
Jkeiha)._deuh
deuh jkeiha
jkeiha yhfg ckahskjbh
ckahskjbhf
f chrk phskdf
phskdf tdrphmhf
tdrphmhf// edfujhr 
edfujhr 
onjnfksdc/kf`dotknus ahrus ckpdrjhbubhf sdihghk jkeiha idrihahyh chf cktdephtbhf bd
bhftnfg
bhftnfg jkeiha
jkeiha idri
idrihahy
hahyh
h whrfh
whrfh BTFKFG.
BTFKFG. Idfch
Idfch thmhe
thmhe ahrus
ahrus ckiuhfg
ckiuhfg bd chjhe
chjhe
whcha idfch thmhe sdsuhk phfcuhf.

83
83.. \deid
\deidrsk
rskah
ahf
f jkfgbuf
jkfgbufgh
ghf
f
Ohbu
Ohbuph
phf
f chrk
chrk pdei
pdeidr
drsk
skah
ahf
f ahrk
ahrkhf
hf chrk
chrk sk
sksk
sk ruhf
ruhfgh
ghf
f hbhf
hbhf sdih
sdihgh
ghke
kehf
hfh
h
tdrohftue chjhe mhcwhj pdeidrskahf jnbhj \drhjhthf sdbhjk phbhk yhfg bausus ahrus
ckgufhbhf uftub tumuhf kfk sdmhjhf cdfghf pdrsyhrhthf pdfgbncdhf pdeidrska / whrfh
FA_.. _ksk ruhfghf ahrus ckidrskabhf sdtkhp ahrk cdfghf edeidrkbhf pdrahtkhf bausus
FA_
phch pdreubh
pdreubhhf
hf anrk
anrksnft
snfthj,
hj, `hskjkth
`hskjkths
s df-suktd
df-suktd,, jhfthk chf sdtkhp ktde yhfg idrpntdfsk
sdrkfg
sdrkfg ckpdghfg
ckpdghfg njda phskdf
phskdf sdpdrtk
sdpdrtk ghghfg
ghghfg pkftu, idc
idcrhkj
rhkjs
s chf shbjhr. Yuhfg ksnjhsk
ahrus
ahrus idrsk
idrska
a chrk
chrk ahj uf
uftub
tub edeuf
edeufgbk
gbkfbh
fbhf
f pdeidr
pdeidrsk
skahf
ahf jk
jkfg
fgbuf
bufghf
ghf idrjh
idrjhfg
fgsuf
sufg
g
sdohrh d`dbtk`.

84. \drhwhth
\drhwhthf
f / \drhjhth
\drhjhthf
f Edcks
Edcks
Ahfyh bdpdrhwhthf/ pdrhjhthf edcks yhfg ckpdrjubhf ahrus ckihwh bd ruhfg

ksnjhsk. Ikjh edeufgbkfbhf pdfggufhhf tufgghj/ sdbhjk phbhk/ pdrhjhthf bausus ahrus
ckgufhbhf. _deuh pdrhjhthf yhfg chpht ckgufhbhf bdeihjk, ckehfh ckgufhbhf chjhe
 

ksnjhsk, ahrus ckcdbnfthekfhsk sdsuhk phfcuhf \\K. \rnsds kfk ahrus ckohtht chf ckhuckt
idrsheh-sheh cdfghf pdedrkbshhf rutkf pdrhjhthf._deuh ktde tdriubh sdpdrtk tksu/
tksu ihsha/ pdrihf sdahrusfyh ckgufhbhf phskdf pdrnrhfghf shmh chf ahrus ckiuhfg
sdtdjha ksnjhsk tdjha ckadftkbhf.

80.
80. Dj
Djke
kekf
kfhs
hskk
Ckehfh
Ckehfh `hskjkths
`hskjkths df
df-su
-suktd
ktd tkch
tkchb
b tdrsdckh,
tdrsdckh, bursk one
oneenc
encd
d chf cubufghf pkspnt
(idcphf
idcphf)) iksh bausus uftub phskdf yhfg edfggufhbhf. Bursk oneencd (tnkjdt /bjnsdt)
/bjnsdt) /
cubufghf pkspnt (idcphf
(idcphf)) ahrus ckidrskabhf, phch sdeuh pdreubhhf, sdtdjha sdtkhp
ckgufhbhf cdfghf hgdf pdjdphs tksu ihsha cdtdrmdf / bjnrkf yhfg ckrdbnedfchskbhf
hthu
hthu `hskjk
`hskjkths
ths ntneht
ntnehtks
ks yhfg
yhfg ckhfg
ckhfgghp
ghp sdsuh
sdsuhk.
k. Kfk eufgb
eufgbkf
kf tkc
tkchb
hb ckpdrj
ckpdrjubh
ubhf
f uf
uftub
tub
edfmhgh oneencd ck ruhfg ksnjhsk, ck ehfh oneencd ahrus idfhr-idfhr ckidrskabhf
phch sdeuh pdreubhhf sdtdjha ckbdjuhrbhf chrk ruhfghf. \kspnt ahrus cktutupk cdfghf
pdfutup yhfg tdpht sdidjue ckbdjuhrbhf chrk ruhfg ksnjhsk. H\C ahrus ckbdfhbhf njda
pdbdrmh
pdbdrmh pdjhyhf
pdjhyhfhf
hf bdsdahthf
bdsdahthf,, pkspnt
pkspnt ckiuhfg
ckiuhfg jhfgsu
jhfgsufg
fg bd ehod
ehodrhtnr
rhtnr chf bdeuckhf
 H\C chpht ckjdphs chf ckiuhfg sdsuhk phfcuhf sdtdepht. Shfghf ahrus ckouok
bdeuckhf cdfghf shiuf chf hkr edfghjkr.

87.
87. \dfg
\dfguf
ufmu
mufg
fg
\dfgufmu
\dfgufmufg
fg tkchb
tkchb ckkmkfb
ckkmkfbhf
hf bd ruhfg
ruhfg ksnjhsk
ksnjhsk bdouhjk
bdouhjk idrbdfhf
idrbdfhf edehbhk
edehbhk H\C
sdsuhk
sdsuhk yhfg ckgufhbh
ckgufhbhf
f pdtughs,
pdtughs, edjhbsh
edjhbshfhbh
fhbhf
f phfcuhf
phfcuhf sdsuhk
sdsuhk \\K. \dfgufmu
\dfgufmufg
fg
edfgurhfgk bnfthb cdfghf ihahf kf`dbskus sdakfggh edfgakfchrk edrdbh tdrtujhr chrk
phskdf

81. Cksoahrg
Cksoahrgd
d chrk
chrk ruhfg
ruhfg ksnjh
ksnjhsk
sk
Bdtkbh phskdf ckpujhfgbhf, hthu ckpkfchabhf bd `hskjkths pdjhyhfhf bdsdahthf /
rueha
rueha pdrhwhth
pdrhwhthf
f jhkf,
jhkf, tkfg
tkfgbht
bht bdwhsph
bdwhsphchhf
chhf yhfg sheh eufgbkf
eufgbkf tkchb
tkchb ckpdrju
ckpdrjubhf.
bhf.
 Hjhshffyh sucha tkchb edfujhr jhgk hthu tkchb tdriubtk pdfyhbkt yhfg edfydihibhf
edfydihibhf
edrdbh ckksnjhsk. Ahj kfk ededrjubhf pdfmdjhshf yhfg odreht chf bneufkbhsk yhfg
ihkb
ihkb hfthr
hfthrh
h pdtugh
pdtughs
s jhyhf
jhyhfhf
hf bds
bdsda
dahth
hthf,
f, pd
pdfmh
fmhgh
gh ch
chf
f / hthu
hthu sth`
sth` rueha
rueha chf sth` 
sth` 
bneu
bneufk
fkth
ths.
s. chf
chf ck idbh
idbhjk
jk surh
surhtt bdtd
bdtdrh
rhfg
fghf
hf idih
idihs
s pdfy
pdfyhb
hbkt
kt yhfg
yhfg ckcu
ckcugh
gh yhfg
yhfg
edfy
edfydi
dihb
hbhf
hf ckks
ckksnj
njhs
hsk.
k. _hrh
_hrhf
f chph
chphtt ckek
ckekft
fthb
hbhf
hf chrk
chrk Sdhe
Sdhe \dfo
\dfodg
dgha
hahf
hf chf
chf
\dfgdfchjkhf
\dfgdfchjkhf Kf`dbsk. @nreujkr trhfs`dr hfthr pdjhyhfhf bdsdahthf ahrus ckjdfgbhpk.
 

8;
8;.. \hsk
\hskdf
df Edfk
Edfkfg
fggh
ghjj
Ckjhb
Ckjhbubh
ubhf
f pdeujh
pdeujhshr
shrhf
hf mdfhz
mdfhzha,
ha, bdjuhr
bdjuhrgh
gh ah
ahrus
rus ckidrk
ckidrktha
thau
u tdfthf
tdfthfg
g rkskb
rkskbn
n
pntdfskhj pdfujhrhf, pdrjhbuhf phch mdfhzha sdsuhk cdfghf hgheh chf bdpdrohyhhf
yhfg ckhfut, sdjhju edepdrahtkbhf bdwhsphchhf ksnjhsk chpht ckjkaht Gheihr 0.3.

Gheihr 0.3.
Skfgbht Ykskbn \dfhfghfhf \hskdf Edfkfgghj Bhrdfh Kf`dbsk

9<. \dfgadf
\dfgadftkhf
tkhf Ksnjhsk
Ksnjhsk bdpdrhwh
bdpdrhwhthf
thf
Bdwhsp
Bdwhsphch
hchhf
hf ksnjhs
ksnjhskk hbhf
hbhf ckadf
ckadftkb
tkbhf
hf bdtkbh
bdtkbh mdj
mdjhs
hs ih
ihaw
awh
h phskdf
phskdf tkc
tkchb
hb jhgk
jhgk
edfujhr bdphch nrhfg jhkf.

98
98.. Bdidrs
Bdidrskah
kahf
f tdr
tdrekf
ekfhj
hj
_th` pdrhwht idrthfggufg mhwhi uftub edehstkbhf ihawh tdrekfhj yhfg idrska
tdjha
tdjha tdrmh
tdrmhck
ck sd
sdidj
idjue
ue pd
pdfgg
fgguf
ufhhf
hhf id
idrkb
rkbutf
utfyh
yh chrk
chrk ruhfg
ruhfghf
hf ktu
ktu.. (Jk
(Jkah
ahtt pdcneh
pdcnehf
f
cdbnfthekfhsk pdrhjhthf edcks chf jkfgbufghf)

99
99.. _k
_kst
stde
de bdh
bdheh
ehfh
fhf
f
\hch phskdf yhfg tdrehsub brktdrkh yhfg cktdthpbhf njda pdedrkftha sdihghk

pdfyhbkt yhfg ahrus ckksnjhsk ehbh whmki ckkbutk, ikjh edfnjhb ehbh hbhf ckbdfbhf
shfbsk edfgkbutk TT Whiha fn 3 thauf 8;13
 

IHI PKK
\DFTST\

(8) \dcnehf Sdbfks kfk


kfk cksusuf
cksusuf cdfghf
cdfghf edjkihtbhf
edjkihtbhf =
 Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb chf _hrhfh Bdsdahthf, Ckrdbtnrht


Mdfcdrhj Ikfh
Ckrdbtnrht Tphyh Bdsdahthf
\dfgdfchjkhf \dfyhbktBdedftdrkhf Bdsdahthf
Edfujhr Jhfgsufg, YK,
Ckrdbtnrht Mdfcdrhj \dfgdfc
\dfgdfchjkhf
hjkhf
\dfyhbkt chf \dfydahthf Jkfgbufghf (\9\J) Bdedftdrkhf Bdsdahthf YK,
 Ckrdbtnrh
Ckrdbtnrhtt \df
\dfydah
ydahthf
thf Jkfg
Jkfgbufg
bufghf,
hf, Ckrd
Ckrdbtnrh
btnrhtt Mdfcdr
Mdfcdrhj
hj \df
\dfgdfc
gdfchjkh
hjkhf
f \dfyhb
\dfyhbkt
kt chf
chf
\dfydahthf Jkfgbufghf (\9\J) Bdedftdrkhf Bdsdahthf YK,
 Bnektd \dfodghahf chf \dfgdfchjkhf Kf`dbsk, Y_T\ \drshahihthf,
 \drakepufhf \dfgdfchjkhf Kf`dbsk (\DYCHJKF),
 \drshtuhf Cnbtdr \hru Kfcnfdskh (\C\K),
 Y_\K _ujkhftk _hrnsn Mhbhrth,
 Y_TC \hshr Ydin CBK Mhbhrth,
 Y_ Bhfbdr Cahrehks Mhbhrth,
 Bnfsujthf chf \rhbtksk.

(9) \dcnehf tdbfks kfk ckahrhpbhf


ckahrhpbhf chpht ckgufhbhf
ckgufhbhf sdihghk rumubhf
rumubhf njda pdfgdjnjh `hsyhfbds,
`hsyhfbds,
pdfydck
pdfydckh
h mhsh bnfstrubsk,
bnfstrubsk, Ckf
Ckfhs
hs Bdsd
Bdsdahth
ahthf
f Chd
Chdrha,
rha, chf kfst
kfsthfsk
hfsk yhfg tdrbhkt cdfghf
pdfghturhf chf pdfgdfchjkhf pdfydjdfgghrhhf pdeihfgufhf ihfgufhf chf prhshrhfh
@BS\ gufh edfmhekf pdfodghahf chf pdfgdfchjkhf kf`dbsk yhfg cktrhfsekskbhf edjhjuk
uchrh.

(?) \dcneh
\dcnehff kfk tkc
tkchb
hb chp
chpht
ht ck
ckpks
pksha
habhf
bhf cd
cdfgh
fghf
f pdc
pdcneh
nehf-p
f-pdc
dcneh
nehf
f jhk
jhkff
ffyh
yh yhf
yhfgg tdr
tdrbhk
bhktt
cdfghf `hskjkths pdjhyhfhf bdsdahthf chf pdfodghahf chf pdfgdfchjkhf kf`dbsk.

(3) Bdtdftuhf
Bdtdftuhf-bdtd
-bdtdftuh
ftuhf
f yhfg jdi
jdika
ka spds
spdsk`kb
k`kb hthu yhfg idrs
idrsk`ht
k`ht hjtd
hjtdrfhtk
rfhtk`` sdrth pdf
pdfydsu
ydsuhkhf
hkhf
pdcn
pd cneh
ehf
f tdtdbf
bfks
ks ih
ihfg
fguf
ufhf
hf chchf
f pr
prhs
hshrhrhf
hfh
h @B
@BS\
S\ uf
uftu
tubb edf dfod
odgh gha
a kf
kf`d
`dbs
bskk yh
yhfg
fg
cktrhfsekskbhf edjhjuk uchrh cksdsuhkbhf cdfghf bnfcksk chf bdskhphf chdrha sdtdepht.

(4)) \dcn
(4 \dcneh
ehf
f td
tdbf
bfks
ks kf
kfkk hb
hbhf
hf td
tdru
rus
s ck
cksd
sdep
epur
urfh
fhbh
bhf
f ch
chff ck
ckpd
pdri
riha
hahr
hruk
uk sd
sdsu
suhk
hk cd
cdfg
fghf
hf
pdrbdeihfghf bdehmuhf kjeu pdfgdthauhf chf tdbfnjngk.
 

CH@SHY \T_SHBH

8.  Hashfujjh
 Hashfujjha
a EE, Ihchrruckf HY. 9<<4. Ihotdrknjngkohj Enfktnrkfg Sarnuga Hkr _hepjkfg Kf
Ck``d
Ck``drdf
rdftt Jn
Jnoht
ohtkn
knfs
fs n` Sdhoa
Sdhoakfg
kfg/Ok
/Okvkj
vkj Anspk
Anspkthj
thj _ub
ubbu
bur.
r. Mnur
Mnurfhj
fhj Hppjkoht
Hppjkohtknf
knf Dedrgkfg 
Dedrgkfg 
_okdfod.. 8(9)=83.
_okdfod
9. Hek
Hekrr H. Hj
Hjkhi
khihc
hck,
k, _tdvdf
_tdvdf F. Ynghb,
Ynghb, Bhrdf
Bhrdf A. Ih
Ihrtj
rtjdtt
dtt,, hf
hfc
c _adjcn
_adjcnf
f K. Grddf,
Grddf, ‚\rdvdftkfg 
‚ \rdvdftkfg 
 Hkrinrfd Cksdhsd Srhfsekssknf= Ydvkdw n` Edtancs `nr Pdftkjhtknf Cdskgf kf Adhjta Ohrd
@hokjktkds,―
@hokjktkds,― Hcvhfods
 Hcvhfods kf \rdvdftkvd Edckokfd,
Edckokfd, vnj. 9<88, Hrtkojd
9<88,  Hrtkojd KC 893<03, 98 phgds, 9<88.
cnk=8<.3<08/9<88/893<03.
?.  Hfnfye
 Hfnfye,, 9<88. Ahfcinn
Ahfcinnb
b n` Kf`dotknf onftrnj `nr tad Hskhf adhjtaohrd wnrbdr . Jkf JE dt hjj.
?rcDc.
3. Hyj
Hyjk``
k``d,
d, G. H. M.2
M.2Jn
Jnwi
wiury
ury,, D. M. J.2Gdc
J.2Gdccds
cds,, H. E.2
E.2Wkj
Wkjjk
jkhes
hes,, M. C. 9<<<.
9<<<. Onftrnj n` anspkthj 
kf`dotknf= h prhotkohj ahfcinnb . Sakrc dcktknf. Jnfcnf = Oahpehf & Ahjj.
4. OCO. 8;;8. Iukjckfg Hkr Xuhjkty . Kf= _drvkods CnAhA,
CnAhA, dcktnr. Whsakfgtnf= OCO2 8;;8. p. 9.
0. CA
CA,, 9<8?.
9<8?. @hok
@hokjktk
jktkds
ds D . Kf`dotknf onftrnj kf tad iukjt dfvkrnfedft . Kf
Kf== Adhj
Adhjta
ta Cn, dcktnr.
Tfktdc Bkfgcne= Ornwf2 p. 84-1.
7. Ds
Dson
onei
eid
d HY, Ndsdr
Ndsdr OO,
OO, Gk
Gkje
jehf
hf YA,
YA, Fh
Fhvk
vkfo
fonp
nph
h E, Skonf
Skonfh
h D, \h
\hf
f W, dt hj.
hj. Fhturhj 
Pdftkjhtknf `nr tad \rdvdftknf n` Hkrinrfd Onfthgknf.
Onfthgknf. \Jn_ Edc 9<<72 32 ?<;-?87.
1. @GK. 9<83 Roktdc
Roktdc 9<83 Mufd 3ta,
3ta, 9<83U. Gukcdjkfds `nr Cdskgf hfc Onfstruotknf n` Adhjta
Ohrd @hokjktkds.
@hokjktkds. Oa
Oako
kohg
hgn=
n=  Hedrkohf _nokdty `nr Adhjtaohrd Dfgkfddrkfg
Dfgkfddrkfg n` tad Hedrkohf
Anspkthj Hssnokhtknf2
Hssnokhtknf2
;. @j
@jyf
yff
f MD hfc
hfc _dg
_dgkj
kj,, HW.
HW. 8;11
8;11..  Hroaktdoturhj Kftdrknr _ystdes= Jkgatkfg, Hkr Onfcktknf
Onfcktknf,, hfc 
 Honustkos.. TB = Mnaf Wkjdy & _nfs Kfo.
 Honustkos
8<. K@KO. 9<89. Ihsko Onfodpts n` Kf`dotknf Onftrnj . 9fc DC.
88. A\K. 9<<3. Cdskgf gukcdjkfds `nr anspkthjs hfc chy prnodcurd odftrds.
odftrds . Kf= _drvkods CnA,
dcktnr. Pkotnrkh= Adhjta \rnmdots Kftdrfhtknf
K ftdrfhtknfhj
hj (A\K)2 p. 38;-99
89. Kftdrfhtknfh
Kftdrfhtknfhjj @dcdrhtknf n` Kf`dotknf Onftrnj . 9<88. Ihsko Onfodpt n` Kf`dotknf Onftrnj . 9fc
Dcktknf ‟ rdvksdc 9<88. Krdjhfc = Kftdrfhtknfhj @dcdrhtknf
@dcdrhtknf n` Kf`dotknf Onftrnj.
8?. Mhrkfs, WY. 9<8?. Idffdtt
Idffdtt & Irhoaehf‛s Anspkthj
Anspkthj Kf`dotknf 0ta Dcktknf. Whjtdrs Bjuwdr.
Bjuwdr.
83. MOK. 9<88. Idst \rhotkods kf Kf`dotknf \rdvdftknf hfc Onftrnj 9fc Dcktknf. Mnkft Oneekssknf
Kftdrfhtknfhj.
84. Mnsak Y, Ydkfgnjc HJ, Edfzkds C, \hk E. 9<<0. Suidroujnsk
Suidroujnsks
s henfg Adhjta-Ohrd Wnrbdrs
kf Jnw- hfc Ekccjd-Kfoned Onuftrkds=
Onuftrkds= H _ystdehtko Ydvkdw 
Ydvkdw .
80. BDEBD_ YK. 9<88. Yksdt Bdsdahthf Chshr 9<8<. Mhbhrth = \usht \dfdjktkhf chf

\dfgdeihfghf BDEBD_ YK.


 

87. BDEBD_ YK.


YK. 9<88. \dcnehf \dfodghahf chf \dfgdfchjkhf Kf`dbsk ihgk Yueha _hbkt chf
`hsyhfbds jhkffyh. Mhbhrth = Ckrmdf ITBY. Dc ?.
81. BDEBD_
BDEBD_ YK. 9<8
9<89.
9. \d
\dcne
cnehf
hf \df
\dfodg
odghah
hahf
f chf \d
\dfgd
fgdfch
fchjkh
jkhf
f Kf`
Kf`dbs
dbskk Sui
Suidrb
drbujn
ujnsks
sks ck
@hskjkths \djhyhfhf Bdsdahthf. Mhbhrth = Ckrdbtnrht Ikfh Tphyh Bdsdahthf BDEBD_ YK.
8;. BDEBD_ YK. 9<89. \dcnehf Sdbfks \rhshrhfh Yueha _hbkt _kstde Kfsthjhsk Shth Tchrh.
Mhbhrth = Ckrdbtnrht Ikfh \djhyhfhf \dfufmhfg Edckb chf _hrhfh Bdsdahthf,Ikfh Tphyh
Bdsdahthf.
9<. BDEBD_ YK. 9<8?. \rn`kj \dfgdfchjkhf \dfyhbkt chf \dfydahthf Jkfgbufghf. Mhbhrth =
Ckrdbtnrht \9\J.
98. BDEBD_
BDEBD_ YK. 9<83
9<83.. \dtu
\dtufmub
fmub Sdbfks \dfodghahf
\dfodghahf \dfg
\dfgdfch
dfchjkhf
jkhf Kf`dbsk (\\K) SI ihgk
@hskjths \djhyhfhf Bdsdahthf \rkedr/Skfgbht \drtheh. Mhbhrth= Ckrdbtnrht \dfgdfchjkhf
\dfyhbkt chf \dfydahthf Jkfgbufghf.
99. Bjdk
Bjdkf,
f, IY. 8;;;.
8;;;. Adhjta Ohrd @hokjktkds Ahfcinnb , 3ta dcktknf.
9?. Jhohffh G. 9<8?\jhffkfg
9<8?\jhffkfg strhtdgkds `nr fnsnonekhj kf`dotknf onftrnj. Wnrjc Anspkthjs hfc 
Adhjta _drvkods.
_drvkods. 4<=83-1.
93. Jyfd
Jyfds,
s, MH. 8;01.
8;01. \rkfokpjds n` Fhturhj Jkgatkfg. Hestdrche,
Hestdrche, Fdw [nrb = Djsdvkdr \ui On.
94. Ehya
Ehyahjj
hjj,, OG. 9<<3. Anspkthj Dpkcdeknjngy & Kf`dotknf Onftrnj ?rc Dcktknf. Jkppkfontt Wkjjkhe
Wkjbkfs.
Tfcdrsthfckfg Kf`dotknf \rdvdftknf hfc Onftrnj.8st Dc.
90. Edathr _. 9<8<. Tfcdrsthfckfg
97.
97. Wn
Wnrj
rjc
c Ad
Adhj
hjta
ta Nr
Nrgh
ghfk
fkzh
zhtk
tknf
nf.. 9<
9<88
88.. On
Onjj
jjhin
hinrht
rhtkv
kvd
d @rh
@rhedw
edwnrb
nrb `nr Oh
Ohrd
rd hf
hfc
c On
Onftr
ftrnj
nj n` 
Suidroujnsks hfc Ckhidtds.
Ckhidtds.
91. Wnrjc Adhjta
Adhjta Nrghfkzhtknf.
Nrghfkzhtknf. 9<8?.
9<8?. Gjnihj Adhjta Ydpnrt 9<8?. Gdfdvh = WAN
9;.. Wn
9; Wnrj
rjc
c Ad
Adhj
hjta
ta Nr
Nrgh
ghfk
fkzh
zhtk
tknf
nf.. 9<
9<83
83.. Kf`
Kf`do
dotkn
tknf
f \rd
\rdvdf
vdftkn
tknf
f hf
hfc
c On
Onftr
ftrnj
nj n` Dpk
Dpkcd
cdeko
eko hf
hfc 

\hfcdeko-\rnfd
\hfcdeko-\rnfd Houtd Ydspkrhtnry Kf`dotknfs kf Adhjta Ohrd. Gdfdvh = WAN kf`judfod
 

Jhepkrhf 8.
Onftna Yuhfghf Yhwht Kfhp Ksnjhsk Skpd _ Sdbhfhf _thfchr 

Cdfha Yuhfg, Sktkb Gheihr 


Jhepu chf _krbujhsk Tchrh
ck Yuhfg Yhwht Kfhp Ksnjhsk Skpd _ Sdbhfhf _thfchr 
 

Gheihr 
\ntnfghf ck Yuhfg Yhwht Kfhp Ksnjhsk Skpd _ Sdbhfhf _thfchr 

Gheihr 
? C Yuhfg Yhwht Kfhp Ksnjhsk Skpd _ Sdbhfhf _thfchr 
 

\drsyhrh
\drsyhrhthf
thf tdbfks
• \d
\drs
rsy
yhr
hrht
hthhf Ih
Ihfguf ufhhf =
 ‟ Tburhf ruhfghf
ruhfghf ekfkehj 0e 0e x 7,4e.
 ‟ Skrhk ekfkehj
ekfkehj 8<oe chrk jhfthk
jhfthk sdrth tdrckrk chrk
chrk tkrhk ehsk`
ehsk` sdtkfggk 94<oe chrk jhfthk
chf sksh shephk jhfgkt-jhf
jhfgkt-jhfgkt
gkt tkrhk mhjh.
• \d
\drs
rsy
yhr
hrht
hthhf vdft
vdftkkjhs
hskk.
 ‟ @hf yhfg ckphbhk
ckphbhk hchjha `hf ckfckfg uburhfuburhf ?4 oe.
 ‟  Hrha hfgkf `hf ahrus
ahrus edfghrha
edfghrha bd phskdf.
phskdf.
• \d
\drs
rsyh
yhrh
rhth
thf
f kf
kfst
sthj
hjhs
hskk jk
jkst
strk
rkb.
b.
 ‟ Bnthb bnfthb ekfkehj
ekfkehj 0 (dfhe) iuha iuha cdfghf 9 (cuh) iuha pdr
pdr tdepht tkcur yhfg
yhfg
tdrauiufg cdfghf sueidr jkstrkb chrurht (Gdfsdt).
• \d
\drs
rsyh
yhrh
rhth
thf
f pd
pdfo
foha
hahy
hyhh hhf.
f.
 ‟ Kftdfskths ohahyh
ohahyh ekfkehj 9<< 9<< Jux (4 iuha Jhepu
Jhepu \JO 81 Whtt).
Whtt).
 ‟ Jhepu bhehr ehfck ekfkehj 8<< Jux (8 iuha Jhepu \JO 81 Whtt).

Bdtdrhfghf gheihr 
 Edmh chf jdehrk shepkfg ckjdthbhf phch sksk bhfhf.
 Juihfg hfgkf ck ihwha mdfcdjh sdtkfggk 84oe chrk jhfthk chpht idruph juihfg bksk
grkjjd).
 Mdfcdjh edepufyhk iubhhf 8<<% bd hrha juhr.
  Hrha iubh pkftu
pkftu BE bdjuhr cdfghf
cdfghf jdihr ekfkehj
ekfkehj ;<oe.
 Jdihr pkftu ruhfghf pdrhwhthf ekfkehj 89<oe chf ckjdfgbhpk cdfghf juihfg bhoh.
 

Jhepkrhf 9.
Onftna Gheihr Yuhfg Yhwht Ksnjhsk (Yuhfg Yhwht \hskdf Kf`dbskus)

Cdfha Yuhfg, Sktkb Jhepu chf _krbujhsk Tchrh


ck Yuhfg Yhwht Ksnjhsk (Yuhfg Yhwht \hskdf Kf`dbskus)

Gheihr \ntnfghf ck Yuhfg Yhwht Ksnjhsk (Yuhfg Yhwht \hskdf Kf`dbskus)


 

?C Yuhfg Yuhfg Yhwht Ksnjhsk (Yuhfg Yhwht \hskdf Kf`dbskus)


 

Jhepkrhf ?
Onftna Gheihr Yuhfg Snkjdt

Gheihr 
Cdfha Yuhfg, Sktkb Jhepu Chf Gheihr \ntnfghf Ck Yuhfg Snkjdt

\drsyhrh
\drsyhrhthf
thf tdbfks
• \drsyhrhthf Ihfgufhf =
‟ Tburhf ruhfghf ekfkehj 9e x 9,94e.
‟ Jhfthk idrwhrfh tdrhfg, tkchb jkokf, rhth, tkchb idrpnrk, chf eucha ckidrskabhf.
‟ Bdekrkfghf jhfthk ahrus edfghrha bd `jnnr crhkf chf tkchb edfydihibhf gdfhfghf.
• \drsyhrhthf pdfohahyhh
pdfohahyhhf.
f.
‟ Kftdfskths ohahyh ekfkehj 8<< Jux (8 iuha Jhepu \JO 81 Whtt).

Bdtdrhfghf gheihr 
• Mkbh
Mkbh tkchb
tkchb hch
hch mdfc
mdfcdjh
djh ehbh
ehbh BE ahrus
ahrus ckj
ckjdfg
dfgbhp
bhpkk cdfgh
cdfghf
f dxahust `hf yhfg
tdrjdthb ck jhfgkt-jhf
jhfgkt-jhfgkt
gkt cdfghf cuotkfgfyh.
 

Jhepkrhf 3
_thfchrc Bdfyhehfhf _uau Tchrh.
 

Jhepkrhf 4
Kjustrhsk \dfghrua Bdjdeihihf Ydjhtk` Sdrahchp Bdfyhehfhf chf
\drtueiuahf Ihbtdrk, Pkrus, chf Mheur.

_ueidr=attp=//www.dfdrgyvhfguhrc.one/ijng-iukjckfg-sokdfod-ADY_-I\K/ikc/93??0/Sad-3-@hotnrs-n`-One`nrt 
_ueidr=attp=//www.dfdrgyvhfguhrc.one/ijng-iukjckfg-sokdfod-ADY_-I\K/ikc/93??0/Sad-3-@hotnrs-n`-One`nrt 
 

Jhepkrhf 0
Mdfks Hkr
Mdfks Hkr Jnob .
 

Jhepkrhf 7
Yhfohfghf \hrhedtdr uftub Hrdh ck @hskjkths \djhyhfhf Bdsdahthf
idrchshrbhf H_AYHD 9<88.
_ueidr = H_AYHD, 9<88

Jhepkrhf 1
Hjht Ihftu uftub Edfgaktufg HOA chf Ohrh Edfgubur HOA.

You might also like