8 10.

Sınıf
10.
Türk Dili ve
Edebiyatı
Hikâye - 6

1. Altı saatten beri devam eden muharebe, gündüzle bera- 4. (I) Bir akşam kesici, dondurucu bir karayel fırtınası ara-
ber nihayete eriyor; pa-yı siyahı ta uzaktaki ufuklardan sında zavallı bir sivrisinek inceliğiyle kabak çekirdekçisi-
bazısına dokunmaya başlayan gece, sessiz sedasız attığı nin sesini duydum. (II) Onu Müsteşar Bey’in evinin önün-
adımlarıyla tekarrüb ederek iki ordu arasında birkaç saat deki parlak ziyada bir an görebildim. (III) Evvelâ belki altı
için siyah mürekkebiyle bir mütareke imzalamaya hazır- olmayan kocaman düğmesiz iki potin içinde yürümeye
lanıyorken Yunan generali istihkâmının bulutlara doku- çabalayan deynek gibi iki çıplak ayak göründü. (IV) Sonra
nur bir nokta-i mürtefiyesinde dürbünüyle etrafı tarassut etrafında parça parça pantolonu sarkmış iki bacak hare-
ediyordu. Grubun, ateş misali al alevleri magribde sey- ket etti. (V) Çöp gibi boynunun içinde kayıp olduğu eski
yar ve bi-karar olan bazı bulutları tutuşturduğu o esnada geniş bir redingot bakiyesi elektrik içinde belirdi…
Osmanlı ordusundan vakit vakit gelen güllelerin sesleri
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde
derelerden derelere, vadilerden vadilere aks ile bütün bir
yazım yanlışı yoktur?
devletin bünyan-ı bekasını esasından sarsıyor…
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine A) I ve II B) II ve III C) II ve IV
başvurulmamıştır? D) III ve IV E) IV ve V

A) Benzetme B) Kişileştirme C) Abartma

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

D) Yineleme E) Karşılaştırma

2. (I) Hüsmen Hoca’nın ve iyi beslenmesi icap eden eşeğin

boğazına orada, katığın ve arpanın pahalı olduğu kaza-
da hayli masraf edilmişti. (II) Meclis kuran köylüler bunu:
“Mübarek yere bağlı, bakmak borcumuz!” diye çok gör-
mediler. (III) Hüsmen de yorgunluğundan şikâyet getirmi- 5. Kalabalığın en ziyade toplandığı yerden uzakça bir köşe-
yor, Hak uğruna çalışmak ona yük mihnetlerini unutturu- deki minderin üzerinde ayakta duran iki yaşlı kadın fevka-
yordu. (IV) Lakin ikinci seferin haftasında, yine merkep lade meserretlerden hasıl olma bir hayret içinde, ağızları
ardında dönmeye mecbur oldu. biraz açılmış, koltuğu seyrediyorlardı. Kısa saçlarını top-
layan küçük hotozlarının etrafına elmaslı iğneler, kulak-
Numaralanmış cümlelerin hangilerinde isim-fiil, sı-
larına uzun Flemenk küpeler takmış, bütün çehreleri bir
fat-fiil ve zarf-fiil vardır?
tebessüm hâlinde olduğu gibi nur-ı sürur içinde kalmıştı.
A) Yanız I B) Yalnız II C) I ve III Bu iki kadın, meserret ve memnuniyetleriyle o kadar izdi-
D) II ve IV E) III ve IV ham arasında temayüz ederek herkesin nazar-ı dikkatini
●

celbediyordu.
MEB

Bu parçadan hareketle Tanzimat 2. Dönem hikâyesiy-

le ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
3. Millî Edebiyat Dönemi’nin en önemli hikâye yazarı, şüphe- A) Toplum içinde karşılaşılan sıradan insanlara yer ve-
siz ki Ömer Seyfettin’dir. Realist, idealist, milliyetçi bir ya- rilmiştir.
zar olarak tanınan Ömer Seyfettin, hikâyeleriyle millî şuuru
B) Arapça ve Farsça sözcük ve tamlamalar kullanılmaya
uyandırmak, millî kimliğe ait değerleri sezdirmek amacını
devam edilmiştir.
da güder. Bu amaca yönelik olarak bazı hikâyelerinin ko-
nusunu tarihten aldığı ve ders vermeye çalıştığı da görülür. C) Yazarlar estetik kaygıdan ziyade bir düşünceyi iletme
amacı taşımıştır.
Aşağıdakilerden hangisi Ömer Seyfettin’in bu parça-
D) Betimlemeler realizmin etkisiyle gerçekçiliğe bürün-
da sözü edilen hikâyelerinden biri değildir?
müştür.
A) Diyet B) Kaşağı E) Dönemin gündelik yaşamına ilişkin ayrıntılar ele alın-
C) Başını Vermeyen Şehit D) Forsa mıştır.
E) Pembe İncili Kaftan

Hikâye - 6
6. Bizim edebiyatımızda yerli hikâyeyi 1870’te - - - - yaz-
mıştır. Yazar, önce Kıssadan Hisse’yi, sonra Letaif’i Riva-
yat’ın beş bölümünü yayınlar. Aynı yıl - - - -, Müsameret-
name’yi yazar. Bu ilk örnekler, adlarından da anlaşılacağı
üzere, eski halk hikâyelerini ya da meddah geleneğini
sürdürür gibidirler. Çünkü Kıssadan Hisse, ders alınacak
olayları hikâyeleştirir; Letaif’i Rivayat ise işitilen birçok
hikâyenin en güzellerinin seçilmesiyle oluşmuştur. Müsa-
meretname, gece sohbetleri anlamına gelen yedi hikâye-
den oluşur.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki-
lerden hangileri getirilmelidir?
A) Ahmet Mithat - Emin Nihat Bey
B) Namık Kemal - Ahmet Mithat
C) Giritli Aziz Efendi - Emin Nihat Bey
D) Ahmet Mithat - Şemsettin Sami
E) Emin Nihat - Namık Kemal
7. Kendi sesim bana topların arasından bütün Türk kadın-
larının duasını tekrar eder gibi oldu. Evet, şimdi bütün
kadınlar kumandan, zabit, nefer, hepsi için derinden dua
ediyorlar. Şimdi topçuların, ihtiyatların hatta nakliyenin
önünden geçerken hep gözden göze, kalpten kalbe se-
lamlaşıyoruz. Bütün ordunun kalbini Duatepe’den çıkan
halas şubesi aydınlatmış, bütün ordunun ruhunu Duate-
pe’den çıkan zafer birbirine örmüş gibi. Tepede kuman-
dan, zabit, nefer hepsinin nazarları Duatepe’de; toplar
susmuş, duman dağılmış, düşmanın kaçan kollarından
çıkan toz bulutlarını ufuklarımızın ziyası parlatıyor.
Bu parçada Millî Edebiyat hikâyesinin aşağıdaki özel-
liklerinden hangisi yoktur?
A) Sade ve anlaşılır bir İstanbul Türkçesi kullanılmıştır.
B) Millî ve manevi değerler ön planda yer almıştır.
C) Türklerin İslam öncesi yaşamına göndermeler yapıl-
mıştır.
D) İstanbul sınırları dışına çıkılıp Anadolu’ya yönelinmiştir.
E) Savaş yılları ve bağımsızlık mücadelesi ele alınmıştır.
8 10. Sınıf
10.
Türk Dili ve
Edebiyatı
8. Agâh Bey dünya ahvalinden habersiz, nazariyatla büyü-
müş, dik başlı, kuru zevkli bir adamdı. Nihayet buraya
tahrirat müdürlüğüyle atılmıştı. Anadolu içinden hanlarda
kalıp, köylerde yatarak memuriyetine gelirken yüreğini
keder, gam kaplamış; memlekete ciddi hizmet etmek ka-
rarını almıştı. Başının içinde kasabaya indiği gün ıslahat,
teşkilat, imarat gibi ağır düşüncelerle doluydu. Bu küçük
beldede kocaman işler göreceğini, herkese parmak ısırta-
cak eserler çıkartacağını zannediyordu. (…) Fakat ilk günü
meyusiyete düştü. Mutasarrıf ona bu memlekette işlerin az
olduğundan, rahatına bakmasından, yorgunluk almasın-
dan bahsetti… Önüne gelen de şeftali bahçelerini söylü-
yor, keyiften zevkten dem vuruyordu. Agâh Bey şaşkına
dönmüştü. Muhasebecinin “Arzu buyurursanız bahçelere
gidelim, merkep hazırlattık, eğleniriz!” teklifini derhâl sert
bir yüzle reddetti. Hükûmet konağında bir başına kalmıştı.
Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Bu parçadaki temel çatışma aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A) Zengin-fakir B) Aydın-köylü C) İyi-kötü
D) Birey-çevre E) Eski-yeni
9. Hüsrev Ağa son muharebeye kadar Selanik taraflarında
Toyran kasabasında yaşamış, orayı kendine vatan ittihaz
etmişti. Bununla beraber oraya geldiği ilk seneler kendini
bir türlü avutamamış; doğup büyüdüğü, gençliğinin en tat-
lı zamanlarını geçirdiği memlekete karşı yüreğinde derin
●
unutulmaz bir hasret beslemişti. Ara sıra Tuna’nın dilber
MEB
ufuklarını yâd ettikçe gözleri yaşarır, bütün varlığının fış-
kıran bir kiniyle yumruklarını meçhul bir cihete uzatırdı.
Fakat ne olursa olsun şunu da saklamamalı ki Hüsrev
Ağa Toyran’da pek iyi bir hayat geçiriyordu.
Bu parçadaki Hüsrev Ağa’nın karakterini şekillendi-
ren durum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Savaşla birlikte kaybedilen topraklardan göç zorunluluğu
B) Köyden kente göç sonrasında kente uyum çabası
C) Yerleştiği yerde rahat ve huzurlu yaşaması
D) Vatan duygusunun memleketten ayrıldıktan sonra or-
taya çıkışı
E) Tuna boylarında yaşadığı hayatın güçlüğü