Nhập môn về kỹ thuật1

Chương 4
QUÁ TRÌNH
THIẾT KẾ KỸ THUẬT

Khoa Cơ Khí Nhập môn về kỹ thuật

 MỤC TIÊU

Giúp sinh viên:

 Nhận thức được các đặc điểm của thiết kế kỹ

thuật và quá trình thiết kế.

 Biết và thực hiện các bước thiết kế thông qua đồ

án môn học.

 Tích cực và thích thú thực hành các bước thiết

kế.

Khoa Cơ Khí
 NỘI DUNG

• Thiết kế là quá trình đầy say mê.

• Những nội dung của thiết kế kỹ thuật hiện đại.

• Tổ chức mang tính hệ thống các ý tưởng.

• Quá trình thiết kế.

• Áp dụng.

Khoa Cơ Khí
 Say mê để yêu thích sáng tạo

• “Nhiệt tình là một trong những động lực thành

công mạnh mẽ nhất. Khi bạn làm điều gì đó, hãy
làm hết sức mình. Hãy đặt toàn bộ tâm trí mình
vào đó. Hãy tạo ra dấu ấn của chính mình. Hãy
tích cực, năng động, nhiệt tình và trung thực
để rồi bạn sẽ hoàn thành mục tiêu của mình.
Không có điều tuyệt vời nào đạt được mà không
có nhiệt tình”.
Ralph Waldo Emerson

5
 Say mê để yêu thích sáng tạo

Say mê  chất xúc tác để biến các ý tưởng thành hiện thực:
@ Không ngừng hỏi:
+ Đã làm tốt nhất chưa?
+ Có thể đơn giản hơn không?
@ Sáng tạo liên tục, không bao giờ để trí
óc mụ mẫm

4-6
 Say mê để Tập trung

“Không phải lúc nào bạn cũng nhận được điều mình muốn
Nhưng nếu bạn hết sức cố gắng, bạn có thể thấy bạn nhận
được cái bạn cần.”
Mick Jagger & Keith Richards 1969

4-7
 Say mê để Tập trung
• Hãy có khái niệm rõ ràng về việc bạn muốn hoàn thành, rồi thì
chắc là bạn sẽ đạt được.
• Chú ý đến vật liệu: hãy giảm bớt từng gram vật liệu không cần
thiết.
• Thường xuyên tự hỏi: Việc gì đây?
• Tránh sự phức tạp và hãy làm mọi việc càng đơn giản càng tốt.
• Hãy ghi nhớ đến từng chi tiết”.
Henry Maudslay (nhà phát minh máy tiện kiểu trục vít đầu tiên năm
1800, cha đẻ của máy công cụ hiện đại)

4-8
 Thiết kế là quá trình đầy say mê

“Bạn không thể giải

quyết vấn đề từ cùng ý
thức đã tạo ra nó. Bạn
nên học nhìn thế giới
một cách mới mẻ hơn.”
“Tưởng tượng quan
trọng hơn kiến thức”.
Einstein

4-9
 Thiết kế là quá trình đầy say mê

“Thành công là khả

năng đi từ thất bại này
đến thất bại khác mà
không mất đi nhiệt tình”.
Winston Churchill

4-10
 Thiết kế là quá trình đầy say mê
“Nếu bạn chưa tìm thấy sự
say mê, hãy cứ tìm kiếm.
Đừng nản chí.
Cũng như cách mà trái tim
hoạt động, bạn sẽ biết
được khi nào thì mình đã
tìm ra điều bản thân thật
sự muốn làm. Và, giống
như mọi mối quan hệ tốt
đẹp, nỗi đam mê của bạn
sẽ còn lớn dần theo thời
gian”
Steve Jobs
4-11
 Thiết kế là quá trình đầy say mê
“Trong nhận thức của nhiều người,
thiết kế đồng nghĩa với sự trang trí:
hoặc thiết kế nội thất, hoặc đó là hoa
văn của rèm cửa và ghế sôfa. Song với
tôi, ý nghĩa chân thực của thiết kế
không phải như vậy.
Thiết kế là linh hồn cơ bản của một sự
sáng tạo làm bởi bàn tay con người, kết
thúc bằng việc thể hiện bản thân nó
một cách hết mình trên lớp ngoài cùng
của một sản phẩm, hoặc dịch vụ.”
Steve Jobs

4-12
 Sản phẩm

1. Sản phẩm
 Là vật thể hữu hình hay vô hình
do công ty tạo ra nhằm thỏa mãn
nhu cầu khách hàng

4-13
 Sản phẩm

2. Thiết kế sản phẩm

Thiết kế hình thức, cấu tạo,
vật liệu tốt nhất thỏa mãn nhu
cầu khách hàng

4-14
 Sản phẩm

3. Phát triển sản

phẩm
Là tập hợp các hoạt
động từ khi nhận thức
được tiềm năng thị
trường đến khi ra một
sản phẩm hoàn chỉnh 4-15
 Quy trình thiết kế sản phẩm

1. Tìm hiểu nhu cầu

2. Đưa ra ý tưởng
3. Thiết kế sơ khởi
4. Thiết kế chi tiết
5. Tạo ra sản phẩm và thử nghiệm
6. Phát triển sản phẩm ra thị trường
7. Thải loại

4-16
 Nhu cầu khách hàng

Yếu tố quan trọng quyết định thành bại của sản

phẩm.
Yếu tố xuất hiện trong suốt quá trình từ lúc hình
thành ý tưởng cho đến khi phát triển sản phẩm ra
thị trường

4-17
NGÔI SAO HIỂU LÒNG TÔI

THẤT TÌNH

4-18
NGÔI SAO HIỂU LÒNG TÔI

BỰA

4-19
NGÔI SAO HIỂU LÒNG TÔI

ĐỒNG CẢM

4-20
NGÔI SAO HIỂU LÒNG TÔI

ĐA CẤP

4-21
 NGÔI SAO HIỂU LÒNG TÔI

ĐẦU VOI ĐUÔI CHUỘT

4-22
 NGÔI SAO HIỂU LÒNG TÔI

ĂN CHÁO ĐÁ BÁT

4-23
 NGÔI SAO HIỂU LÒNG TÔI

ĂN CỖ ĐI TRƯỚC, LỘI
NƯỚC THEO SAU

4-24
 NGÔI SAO HIỂU LÒNG TÔI

ĐẤT LÀNH CHIM ĐẬU

4-25
 Tìm hiểu nhu cầu khách hàng

1. Lập bảng câu hỏi khảo sát

4-26
 Tìm hiểu nhu cầu khách hàng

1. Lập bảng câu hỏi khảo sát

4-27
 Tìm hiểu nhu cầu khách hàng

1. Lập bảng câu hỏi khảo sát

4-28
 Tìm hiểu nhu cầu khách hàng

2. Một số lưu ý khi làm khảo sát

 Khách hàng không biết chính xác họ muốn gì
 Khách hàng nghĩ là họ biết nhưng đó thực sự không phải
những gì họ muốn
 Khách hàng biết nhưng họ không nói cho doanh nghiệp sự
thật
 Lấy nhu cầu khách hàng theo: đặc tính kỹ thuật cơ bản,
đặc tính tiêu dùng, đặc tính chất lượng, độ tin cậy, độ bền,
mức phục vụ, thẩm mỹ
4-29
 Thiết kế sơ khởi

1. Lên ý tưởng về sản phẩm

 Bước này càng nhiều ý tưởng càng tốt
2. Sàng lọc ý tưởng
 Thiết lập tiêu chí để chọn ý tưởng
 Ưu tiên nhu cầu khách hàng trước rồi mới
đến tiêu chí của nhóm
 Chọn ra duy nhất một ý tưởng

4-30
 Tổ chức
mang tính hệ thống các ý tưởng
FRDPARRC
FR: Function Requirements – Các yêu cầu chức năng.
DP: Design Parameters – Các thông số thiết kế.
A: Analysis – phân tích.
R: References – các tham khảo.
R: Risk – Rủi ro.
C: Countermeasures – Các biện pháp khắc phục.
Bảng FRDPARRC giúp nhận dạng các cơ hội làm nảy
sinh ý tưởng mới và phương pháp giải quyết vấn đề
mới!

4-31
 4.3 Tổ chức mang tính hệ thống các ý tưởng:
FRDPARRC

Các Các thông Phân tích Tham khảo Rủi ro Biện pháp
yêu cầu số thiết kế Thí nghiệm, từ ngữ, Tài liệu, Từ ngữ, khắc phục
chức (Ý tưởng) phương trình, bảng biểu www… bản vẽ, Từ ngữ,
năng Từ ngữ và phân tích bản vẽ,
(Các bản vẽ phân tích
sự
kiện)
Từ ngữ
Danh Các biện Thời gian chuyển động, Mọi thứ có Đánh giá Các ý
sách các pháp độc công suất, ứng suất, kinh thể giúp phát rủi ro thấp, tưởng hoặc
chức lập để thực tế, tài chính, … triển ý tưởng trung bình, kế hoạch để
năng hiện mỗi Phải chứng minh tính khả bao gồm tiếp cao cho giảm thiểu
độc lập yêu cầu thi của từng thông số thiết xúc cá nhân, mỗi thông hoặc phòng
mà thiết chức năng kế. bài báo, số thiết kế tránh từng
kế phải Phân tích có thể được sử sáng chế, rủi ro
thực dụng để tạo ra các thông số website, …
hiện thiết kế.

4-32
4.3 Tổ chức mang tính hệ thống các ý tưởng:
FRDPARRC

4-33
 Thiết kế sơ khởi

3. Tạo ra MVP_ Minimum Viable Product (Sản

phẩm khả thi tối thiểu)
 sản phẩm được tạo ra nhanh nhất có thể
nhằm giải quyết vấn đề cốt lõi của khách
hàng
 Một bản vẽ ban đầu
 Một mô hình bằng giấy đơn giản

4-34
 Thiết kế sơ khởi

4. Tạo ra MDP_ Minimum Desire Product (Sản

phẩm mong muốn tối thiểu)
 trải nghiệm đơn giản nhất để chứng minh
một sản phẩm có giá trị cao, thỏa mãn được
nhu cầu của người tiêu dùng
 Nhận phản hồi của khách hàng sau khi xem
hay sử dụng MVP
 Tạo ra bản vẽ, mô hình chi tiết hơn
4-35
Thiết kế sơ khởi

4-36
 Thiết kế chi tiết

5. Phát triển các module, sử dụng từ ngữ, phân tích

chi tiết, sơ đồ và mô hình.
6. Duyệt các bản vẽ lắp, xem xét khả năng công nghệ
chế tạo.
7. Lập các bản vẽ chi tiết. Giai đoạn chế tạo và thử
nghiệm.
8. Chế tạo, kiểm tra và chỉnh sửa.
9. Biên soạn tài liệu kỹ thuật và hướng dẫn vận hành.
4-37
 Một số lưu ý
của thiết kế kỹ thuật hiện đại

Những nhà thiết kế giỏi tập trung giải quyết một số vấn
đề sau đây:
• Tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn.
• Phòng ngừa các sự cố trước khi chúng xảy ra:
+ Không thỏa mãn nhu cầu của khách hàng bằng
cách thường xuyên tìm hiểu và thu thập thông tin
khách hàng

4-38
 Phòng ngừa các sự cố
trước khi chúng xảy ra
+ Hư hỏng.
Phòng ngừa bằng cách thiết kế sao cho chịu được cả
nội lẫn ngoại lực
+ Hoạt động kém
Phòng ngừa bằng cách thiết kế sao cho đảm bảo các
dung sai
+ Chi phí quá cao
Phòng ngừa bằng cách thiết kế một cách thông minh, tiết
kiệm và có khả năng chế tạo
Thiết kế kỹ thuật hiện đại giải quyết các vấn đề từ đơn giản
đến phức tạp một cách hệ thống và logic, đồng thời vẫn
cho phép có những sáng tạo độc đáo và khác biệt.
4-39
 Những nội dung
của thiết kế kỹ thuật hiện đại
Tính kinh tế
• Mỗi thứ đều có chi phí và mỗi thứ đều thực hiện một chức năng
nào đó.
– Nếu bạn dành hết thời gian cho một cái cây, bạn sẽ không có thời
gian cho khu rừng
– Nếu bạn không quan tâm đến các cái cây, rồi thì bạn sẽ chẳng có
khu rừng
– Bạn phải chú ý đến toàn bộ hệ thống và đến từng chi tiết
• Các dự án kỹ thuật đều phải quan tâm đến ngân quỹ (thời gian,
tiền bạc, …)
- Không nên đầu tư nhiều công sức, tiền bạc để cải thiện một chút
hiệu năng hoạt động
– Hãy cố gắng đạt được hiệu năng hoạt động tối đa với một chi phí
cho sẵn

4-40
 Một số lưu ý
của thiết kế kỹ thuật hiện đại

“Thiết kế không chỉ là vấn đề sản phẩm trông như thế nào
Thiết kế còn là cách sản phẩm đó hoạt động ra sao.”
Steve Jobs

4-41
 Một số lưu ý
của thiết kế kỹ thuật hiện đại

“Một iPod, một điện thoại, một thiết bị truyền thông di động
internet ... Những thứ này KHÔNG phải là ba thiết bị rời nhau!
Và chúng tôi gọi nó là iPhone! Hôm nay Apple đang tái phát
minh điện thoại. Và nó đây này.”
Steve Jobs

4-42
 4.5 Áp dụng
Máy bắn đá - Catapult

4-43
 4.5 Áp dụng
Bài tập về nhà
Tìm trên Internet một số bàn học thông minh.
1. Hãy lập bảng FRDPARRC (bảng 1).
2. Hãy lập bảng đánh giá (bảng 2) dưới đây để từ đó chọn mẫu bàn
học thông minh cần thiết kế. Điểm 1: kém, …, 5: rất tốt.
Bảng 2: Bảng đánh giá bàn học thông minh
Mẫu Tiêu chí 1 Tiêu chí 2 Tiêu chí … Tiêu chí m Tổng cộng Trung bình

1 Điểm Điểm Điểm Điểm … …

2 Điểm Điểm Điểm Điểm

3 Điểm Điểm Điểm Điểm

… Điểm Điểm Điểm Điểm

n Điểm Điểm Điểm Điểm

4-44
 Tài liệu tham khảo của Chương 4

[1] Oakes, Leone, Gunn, Engineering Your Future, A

Comprehensive Approach, 5th Edition, Great Lake
Press, 2006.
[2] Ho, Nhut. "Course ME101 - Introduction to Mechanical
Engineering." Department of Mechanical Engineering,
California State University, Northridge, USA. Course
URL: www.csun.edu/~me101

4-45