I RozdziaN 3.

Srodowisko przyrodnicze i ludno5( Europy

Pod litosfer? temperatura jest tak wysoka , ze znajduj?ce sig

tam skaly s? w formie ggstej cieczy - magmy. Przemieszcza
sig ona i formuje strumienie, kt6re plynqw r62nych kierun-
kach. To z kolei wywoluje ruch unosz1cych sig na niej plyt
litosfery. Odbywa sig on bardzo wolno, okolo kilku centyme-
l

tr6w na rok. i

Plyty litosfery mogE sig ze sob1 zderzai. W takim przy-

padku zazv'ryczajjedna zp$podsuwa sig pod drugq. To pro-
wadzi do wypigtrzania sig laricuch6w g6rskich (np. And6w
w Ameryce Poludniowej). Phlty litosfery mogq sig te2 od siebie
/
odsuwai. Wtedy powstaj e p gkni g cie, pr zez kt6re wydostaj e si g
magma, fiazry ana o d momentu wyptyni g cia na p owie r zchnig
lawq. W takiej wla6nie strefie rozsuwania sig ptyt litosferylezy
Islandia. Zrozamienie zachodz1cych na niej proces6w bgdzie
r Lawa mo2e mie( tem-
peraturq ponad i000"C.
latwiejsze, je6li przeanaliatjesz mapg oraz ilustracjg umiesz-
czone w p onizszej ramce.

Polo2enie lslandii na granicy plyt litosfery

Przez Srodek Islandii przebiega granica migdzy Gdy lawa zastyga, na powierzci
rozsuwaj4cymi sig plytami litosfery - plytq tworzE siq nowe skaly. Wska2
p6lnocnoamerykarisk E i ply t4 eur azjatyckq. na mapie, w kt6rych czq6ciach
lslandii wystqpujq skaly starsze.
awkt6rych-mlodsze.

lodowr.e

/
,/
\ .1']='-'-)wolvtoeurdziatlcko
Skala 1: 1 3 500 000
granice plyt litosfery granica plyt litosfery
kierunki ruchu plyt litosfery plyta eurazjatycka

q
plyta p6lnocnoa meryka 6ska
strumienie magmy

56