2016

TÜBİTAK
Bilim, Teknoloji ve
Yenilik Politikaları
Daire Başkanlığı

YENİ SANAYİ DEVRİMİ

AKILLI ÜRETİM SİSTEMLERİ
TEKNOLOJİ YOL HARİTASI

V.27.12.2016

1
 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası

Yeni Sanayi Devrimi, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelerle üretim sistemlerinin dijital
dönüşümünü ifade etmektedir. Üretim zincirinin her aşamasının dijitalleşmesi, makina-insan-altyapı
etkileşiminin sağlanması ile ‘Akıllı Üretim Sistemleri’nin geliştirilmesi sanayide bir paradigma değişimi
yaratmıştır. Buhar gücüyle çalışan mekanik sistemlerin kullanıldığı sanayi yaklaşık 300 yıl içerisinde
siber fiziksel sistemlerin yer aldığı bir sisteme evrilmiştir (Şekil 1).

‘Endüstri 4.0’ kavramı 2011 yılında

Almanya’da ortaya çıkmış olup günümüzde
sağlayacağı ekonomik ve sosyal faydalar
nedeniyle tüm dünyada yükselen bir eğilim
olarak ele alınmaktadır. Ülkelerin gelişmişlik
seviyelerini doğrudan etkileyecek olan bu
kavram ülkemizin 2023 yılında ilk 10
ekonomi arasına girme hedefi için de önem
Şekil 1: Sanayi Devrimleri arz etmektedir.

Birçok sektörde küresel marka niteliğindeki

şirketlerin son yirmi yılda üretim hatlarını, işgücü
maliyeti düşük olan ülkelere kaydırdığı
görülmektedir. Bu durumda üretim zincirinin büyük
bir bölümünün anılan ülkelere kaymasının önüne
geçilmesi açısından, bilgi ve iletişim teknolojilerinin
yardımıyla üretim maliyetlerinin düşürülmesi önem
kazanmıştır. Sanayideki bu dönüşüm
gerçekleştiğinde ülkelere önemli rekabet üstünlüğü
sağlayacağı gibi, ülkemizde bu dönüşümün Kaynak: BCG Üretim Maliyeti Endeksi, 2014 (ABD=100)

kaçırılması durumunda mevcut durumda ülkemizin Şekil 2: Üretim Maliyet Endekslerine

üretimdeki lojistik avantajı ve düşük işgücü Göre Ülkelerin Dağılımı
maliyetinden doğan avantajlarının geçerli
olmayacağı öngörülmektedir (Şekil 2).

Ülke seviyesinde etkilerin yanı sıra konunun

Kaynak: McKinsey, Industry 4.0: How to navigate digitization of the
manufacturing sector
Şekil 3: Yeni Sanayi Devriminin Firma Seviyesinde
Sağlayacağı Öngörülen Kazanımlar
doğrudan firmalar üzerinde de bir çok önemli
etkileri bulunmaktadır. Firma seviyesinde
öngörülen etkilere bakıldığında bakım, kalite
ve stok bulundurma maliyetlerinin azalması,
pazara sürüm ve makinaların zorunlu olarak
çalışmadığı sürelerde kısalma ve teknik
personel verimliliğinde artışlar gibi kazanımlar
ön plana çıkmaktadır. Üretimin en önemli
unsurlarındaki bu kazanımlar sonucunda
toplam verimlilik artışının sağlanması
amaçlanmaktadır. Çeşitli sektörlerde
yakalanacak bu verimlilik artışı ise, ulusal
seviyede rekabet gücünün artması olarak
karşımıza çıkacaktır.

Bu sebeplerle hem gelişmiş ülkeler hem de dünyadaki başlıca bilgi ve iletişim teknolojileri şirketleri yeni
sanayi devriminin gerektirdiği uygulamaları hızla geliştirmeye başlamıştır. Büyük üreticiler ise, bu
teknolojileri üretim hatlarına entegre ederek, verimlilik artışı sağlamaya başlamışlardır.

1
 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası

Küresel öngörüler, yeni sanayi devrimi ile ilişkili teknolojilerin daha çok uygulama alanı bulacağını ve
sürekli yükselen bir eğilim göstereceğini işaret etmektedir.

2018 Sanayide kullanılacak robot sayısı yaklaşık 3 milyon olacak.

Birbirine bağlı cihaz sayısı 13 milyardan 29 milyara çıkacak.
2020 Nesnelerin interneti pazarının büyüklüğü 656 Milyar USD’den 1.7 Trilyon USD’ye
çıkacak.
Endüstriyel robotların yaratacağı ekonomik etki yıllık 0.6-1.2 Trilyon $
2025
Gelişmiş ülkelerdeki imalat süreçlerinin %15-25 oranında otomasyona dayalı olacak
OECD ekonomilerindeki yenilik aracılığıyla, GHYİH artışı verimlilik artışına bağlı hale
gelecek.
2030
Dijital teknolojilerin verimlilik, gelir dağılımı ve çevre üzerine güçlü etkileri olacak.
Küresel ticaret hacminin yarısı akıllı nesnelerin etkileşimini kullanacak.

Tüm bu bulgular ışığında çoğu ülke, kendi yetkinlikleri ve özgünlükleri açısından yeni sanayi
devrimine yönelik stratejilerini ve yol haritalarını oluşturmaktadır (Şekil 4).

• Akıllı İmalat Koalisyonu

• Akıllı İmalat Açık Platformu

• Kamu – Özel Sektör Ortaklıkları

• Geleceğin Fabrikaları
• Kaynak ve Enerji Verimliliği ile
Sürdürülebilir Proses Endüstrileri

• Endüstri 4.0 ve Dijital Ekonomi

• Endüstri 4.0 Vizyonu 2025
• Endüstri 4.0 Uygulama Stratejisi

• Toplum 5.0
• Akıllı Üretim Sistemleri
• Yeni İmalat Sistemleri

• Katma Değerli İmalat Girişimi

• 7 uzmanlaşmış merkez

• Geleceğin Endüstrileri Girişimi

Şekil 4: Ülkelerin Yeni Sanayi Devrimi Stratejileri

2
 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası

Dünyadaki ve gelişmiş ülkelerdeki bu gelişmeler ışığında, ülkemizin yeni sanayi devrimindeki

konumunun güçlendirilmesi ve sanayide dijital dönüşümün hızlandırılması amacıyla Şubat 2016’da
gerçekleştirilen Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun (BTYK) 29. Toplantısı’nda bu konuya ilişkin
karar alınmıştır (Şekil 5).

Ülkemiz sanayisinin yüksek teknoloji üretiminde uluslararası rekabet gücünün

artırılmasını sağlayacak akıllı üretim sistemlerine geçiş amacıyla:

Yürütme, Ülkemizin dinamiklerine uygun yürütme, uygulama ve izleme

Uygulama ve modelinin eğitim, istihdam ve sektörel politikalar ile ilgili analizleri de
İzleme kapsayacak şekilde ilgili sektör paydaşları eşgüdümünde geliştirilmesi
BSTB Modeli

Kritik ve öncü teknolojilerde (öncelikle siber fiziksel sistemler, yapay

Hedef Odaklı zekâ/sensör/robot teknolojileri, nesnelerin interneti, büyük veri,
Ar-Ge siber güvenlik, bulut bilişim vb.) yetkinlik kazanılmasını sağlayacak
Çalışmaları hedef odaklı Ar-Ge çalışmalarının artırılması
TÜBİTAK

Kritik ve öncü teknolojilerin yerli firmalarımızca üretilmelerini sağlayacak

Teşvik ve üretim altyapılarına yönelik, pilot üretim ve gösterim desteklerini de
Destek kapsayacak şekilde, gerekli teşvik ve destek mekanizmalarının
Mekanizmaları gözden geçirilmesi ve geliştirilmesi
BSTB

Şekil 5: BTYK’nın 2016/101 no.lu ‘Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik Çalışmaların Yapılması’ Kararı
Karar kapsamında TÜBİTAK tarafından ‘Akıllı Üretim Sistemleri’ne Hizmet Eden Kilit ve Öncü
Teknolojiler’in belirlenmesi amacıyla Nisan-Kasım 2016 tarihleri arasında Şekil 6’da özetlenen bir dizi
çalışma yürütülmüştür.

Paydaşlarla Paydaşlarla
Kavram Mevcut Durum
Önceliklendirme Önceliklendirme
Çalışması Analizi
Çalışması – 1 Çalışması – 2

Akıllı Üretim Akıllı Üretim Akıllı Üretim

Sistemlerine Hizmet Sistemlerine Hizmet Sistemlerine Hizmet Akıllı Üretim
Eden Kilit ve Öncü Eden Kilit ve Öncü Eden Kilit ve Öncü Sistemleri Odak Grup
Teknolojiler Kapsamı Teknolojiler Anketi Teknolojiler Çalıştayı Çalışması
(Ek-1) (Ek-2)

Dünyadaki seviyeyi Stratejik hedefler, kritik

Uluslararası ve ulusal
raporlar incelenerek, akıllı
üretim sistemlerine dair
tanımlar ve kavramlar,
teknoloji grupları ve
kapsamları belirlenmiştir.
TÜBİTAK’tan ilgili yakalamamız / üzerine ürün/teknolojiler, Ar-Ge konuları
teknolojilerde Ar-Ge geçmemiz için teknoloji
gözden geçirilmiş; teknolojik
desteği almış ~ 1000 temelli ulusal stratejik olgunluk seviyeleri, yetkinlik,
firmaya kapsamlı bir hedefler, kritik ürün /
yerlileşmenin katma değeri ve
anket uygulanmış ve teknolojiler, Ar-Ge konuları, ticarileşme potansiyelleri
sonuçları analiz sektörel uygulamalar
değerlendirilmiştir.
edilmiştir. belirlenmiştir.

Paydaşlar: İlgili teknolojileri geliştiren tedarikçi firmalar ile bu

teknolojileri üretim hatlarına entegre eden kullanıcı firmalar,
akademisyenler, kamu kurumları

Nisan-Mayıs 2016 Haziran 2016 24-25 Haziran 2016 3-4 Kasım 2016

Şekil 6: BTYK’nın 2016/101 no.lu ‘Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik Çalışmaların Yapılması’
Kararına İstinaden TÜBİTAK Tarafından Yapılan Çalışmalar 3
 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası

TÜBİTAK Mevcut Durum Anket ve Analiz Çalışması

Akıllı üretim sistemlerine yönelik öncü ve kritik teknolojilerdeki mevcut durumun ve ihtiyaçların
saptanması amacıyla TÜBİTAK tarafından Haziran 2016’da, ilgili teknolojik alanlarda TÜBİTAK’tan
Ar-Ge desteği almış olan yaklaşık 1000 özel sektör kuruluşuna kapsamlı bir anket uygulanmıştır.
Anket, 5 bölüm halinde özel sektör kuruluşlarının görüşleri ve cevaplarını toplamıştır. Ankette
kuruluşların Ar-Ge ve akıllı üretimle alakalı ilgi ve entegrasyon seviyelerini ölçmeye yönelik
sorulardan oluşan bölümlerin yanı sıra; Ar-Ge ve uluslararası işbirliği ihtiyaçları, ilgili teknolojiler
bazında ulusal yetkinlik, firma seviyesinde ve ulusal seviyesinde etki potansiyeli değerlendirmeleri de
yer almıştır. Ankete yönelik analizin özet bulguları aşağıda sunulmaktadır.

Firmaların Firmaların % 50’sinin

yalnızca % 22’si Farkındalığı en yüksek
FARKINDALIK VE EĞİLİM

3 sektör: Elektronik, önümüzdeki 3-5 yıl içerisinde

kapsamlı bilgiye ilgili teknolojileri entegre
sahip Yazılım ve Malzeme
etme stratejileri bulunuyor
DİJİTAL OLGUNLUK SEVİYESİ

Sanayimizin dijital olgunluk seviyesi Endüstri 2.0 ile Endüstri 3.0 arasında

Olgunluk Seviyesi En Yüksek 3 Sektör

Malzeme Bilgisayarlar,
(Kauçuk ve Elektronik ve
Plastik) Optik Ürünler

Otomotiv ve Beyaz
Eşya Yan Sanayii

En Çok Katma Değer Sağlayacağı Katma Değerin En Yüksek Olacağı

Değerlendirilen 3 Teknoloji Değerlendirilen 3 Sektör
KATMA DEĞER

Bilgisayarlar,
Makine ve
Elektronik ve
Ekipman
Optik Ürünler
Otomasyon
İleri Robotik Eklemeli
ve Kontrol İmalat Otomotiv ve Beyaz
Sistemler
Sistemleri Eşya Yan Sanayii

4
 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası

Kavram çalışması, anket çalışması ile yapılan mevcut durum değerlendirmesi ve paydaşlarla
yapılan çalıştayların çıktıları bir arada değerlendirilerek akıllı üretim sistemlerine yönelik çok katmalı
teknoloji yol haritası hazırlanmıştır.

Büyük Veri ve Bulut Bilişim

Dijitalleşme Sanallaştırma
Akıllı Üretim Sistemleri Siber Güvenlik
Teknoloji Yol Haritasında
• 3 Teknoloji Grubunda Nesnelerin İnterneti
Etkileşim
• 8 Kritik Teknoloji Sensör Teknolojileri
• 10 Stratejik Hedef
• 29 Kritik Ürün Eklemeli İmalat
Geleceğin İleri Robotik Sistemler
belirlenmiştir (Şekil 7). Fabrikaları Otomasyon ve Kontrol
Sistemleri

Şekil 7: ‘Akıllı Üretim Sistemleri’ Kritik ve Öncü Teknolojileri

Teknoloji Yol Haritası, teknoloji grupları altında belirlenen ulusal stratejik hedefler, ülkemizin bu
hedeflere ulaşması için geliştirilmesi kritik olan ürün/teknolojiler, bunların geliştirilmesine yönelik Ar-
Ge projeleri ve son olarak da geliştirilen kritik ürün/teknolojilerin öncelikli sektörel uygulamaları
şeklinde çok katmanlı olarak hazırlanmıştır. 7. sayfadan itibaren her teknoloji grubu 2 sayfa olmak
üzere hedefler, ürün/teknolojiler, Ar-Ge konuları ve öncelikli sektörel uygulamalar verilmektedir.
Teknoloji yol haritası, kritik ürün/teknoloji bazında yenilikçi özellikler ve metrikler, dünyada ve
Türkiye’deki teknoloji olgunluk seviyesi, ulusal yetkinliğimiz, firma seviyesinde ve ulusal etki
potansiyeli değerlendirmelerini de içermektedir.

5
 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası

Türkiye’nin Dünyadaki Seviyeyi Yakalaması/Üzerine Geçmesi için 10 Teknolojik Hedef

Büyük Veri ve Bulut Bilişim

Dijitalleşme Sanallaştırma
Siber Güvenlik

HEDEF 1. SERVİS BULUT PLATFORMU, GÜVENLİK VE MAHREMİYET

Uç cihazlarının güvenli, mahrem, akıllı ve ölçeklenebilir servis bulut platformunun,
algoritmalarının ve uygulamalarının geliştirilmesi
HEDEF 2. BÜYÜK VERİ ANALİTİĞİ
Verinin toplanması, işlenmesi, anlamlandırılması, ilişkilendirilmesi, analizi, raporlanması ve
karar destek sistemlerinde kullanılması
HEDEF 3. SİBER GÜVENLİK ÇÖZÜMLERİ
Yeni Sanayi Devrimi’ne yönelik siber güvenlik çözümlerinin üretilmesi
HEDEF 4. MODELLEME VE SİMÜLASYON ÇÖZÜMLERİ
Yeni Sanayi Devrimi’ne yönelik modelleme ve simülasyon teknolojilerinin geliştirilmesi

Nesnelerin İnterneti
Etkileşim
Sensör Teknolojileri

HEDEF 5. ENDÜSTRİYEL NESNELERİN İNTERNETİ PLATFORMU

Birlikte çalışılabilirliği sağlanmış, güvenli (secure) ve güvenilirliği (reliability) artırılmış endüstriyel
nesnelerin interneti dijital platformunun oluşturulması ve endüstriyel uç nokta ekipmanları için
yazılım ve donanımların geliştirilmesi
HEDEF 6. M2X YAZILIM VE DONANIMLARI
Üretim aşamalarında ve ürün yaşam döngüsü süresince kalite ve verimliliği artıracak güvenilir ve
yenilikçi M2X (Makina-Makina, Makina-İnsan, Makina-Altyapı) yazılım ve/veya donanımları ile
ortaya çıkan veriler için uygun veri saklama teknolojilerinin geliştirilmesi
HEDEF 7. YENİLİKÇİ SENSÖRLER
Sanayiye yönelik fiziksel, kimyasal, biyolojik, optik, mikro-nano sensörler; akıllı eyleyiciler;
endüstriyel, kablosuz, dijital sensör ağları; yapay görme, görüntü işleme, yenilikçi sensör
uygulamaları; uç koşullara dayanıklı sensörlerin geliştirilmesi

Eklemeli İmalat
Geleceğin
Fabrikaları İleri Robotik Sistemler
Otomasyon ve Kontrol Sistemleri

HEDEF 8. ROBOT, OTOMASYON, EKİPMAN, YAZILIM VE YÖNETİM SİSTEMLERİ

Uluslararası pazarlarda teknoloji ve maliyet açılarından rekabet edebilir, KOBİ'ler tarafından da
ulaşılabilir akıllı üretim robot, ekipman ve yazılım/yönetim sistemlerinin geliştirilmesi
HEDEF 9. EKLEMELİ İMALAT MALZEMELER, EKİPMANLAR, YAZILIMLAR
Eklemeli imalatta kullanılan ham malzemelerin, üretim ekipmanlarının ve gerekli yazılım ve
otomasyon sistemlerinin geliştirilmesi
HEDEF 10. AKILLI FABRİKA SİSTEMLERİ
Akıllı fabrika sistemleri ve bileşenleri ile ara katman (middleware) yazılım teknolojilerinin
geliştirilmesi

6
 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası
«Dijitalleşme Grubu»
TEKNOLOJİLER

Büyük Veri ve Bulut Bilişim Sanallaştırma Siber Güvenlik

1. SERVİS BULUT PLATFORMU, GÜVENLİK VE 2. BÜYÜK VERİ ANALİTİĞİ 3. SİBER GÜVENLİK ÇÖZÜMLERİ 4. MODELLEME VE SİMÜLASYON ÇÖZÜMLERİ
MAHREMİYET
HEDEFLER

Uç cihazlarının güvenli, mahrem, akıllı ve Verinin toplanması, işlenmesi, Yeni Sanayi Devrimi’ne yönelik Yeni Sanayi Devrimi’ne yönelik
ölçeklenebilir servis bulut platformunun,
.
anlamlandırılması, ilişkilendirilmesi,
.

siber güvenlik çözümlerinin

. modelleme ve simülasyon .

algoritmalarının ve uygulamalarının analizi, raporlanması ve karar destek üretilmesi teknolojilerinin geliştirilmesi

geliştirilmesi sistemlerinde kullanılması

1.1 1.2 1.3 2.1 2.2 3.1 3.2 3.3 4.1 4.2 4.3
ÜRÜN/TEKNOLOJİ

Yeni Sanayi Devrimine

Akıllı Uç Cihaz Yönelik Bulut Yapılarında Mahremiyet Yeni Sanayi Sistemlerin
Servis Büyük Veri Analizi Siber Fiziksel Siber Fiziksel
ve İşletim Veri Güvenliği ve Korumalı Büyük Devrimine Güvenli Hale Kimlik Artırılmış
Geliştirme Algoritmaları ve Sistemlerin Sistemlerin
Sistemi Mahremiyetini Korumaya Veri Toplama Yönelik Getirilmesine Doğrulama Gerçeklik
Platformu Uygulamaları Modelleme ve Modelleme ve
Bileşenleri Yönelik Servis ve Programlanabilir Yönelik Teknolojisi Sistemleri
Platformu Simülasyonu Simülasyonu
Uygulamalar Ağ Altyapıları Uygulamalar

TOS-TR 5 TOS-TR 2 TOS-TR 3 TOS-TR 4 TOS-TR 3 TOS-TR 3 TOS-TR 4 TOS-TR 4 TOS-TR 2 TOS-TR 4 TOS-TR 2
TOS-Dünya 9 TOS-Dünya 7 TOS-Dünya 5 TOS-Dünya 7 TOS-Dünya 7 TOS-Dünya 6 TOS-Dünya 7 TOS-Dünya 5 TOS-Dünya 8 TOS-Dünya 8 TOS-Dünya 8
SEKTÖREL UYGULAMA

İmalat Sektöründe Üretim Hatlarının Savunma, Otomotiv ve Otomotiv ve Sektörlerinde Tüm

Uzaktan Bakımı, Kontrolü ve
Güncellenmesine Yönelik
Uygulamalar /Yazılımlar
Beyaz Eşya Ana ve Yan Sanayinde
üretimden gerçek zamanlı veri akışı
sağlayan, analiz eden ve bakımı optimal
şekilde yönlendiren sistemler
Kimya Sektörlerinde
Verimliliği Artıracak
Kestirimci Bulut
Sistemleri
Makina İmalat Sektöründe
Arıza Duruşlarının Minimuma
İndirilmesi
Otomotiv, Beyaz Eşya ve Savunma İmalat Sektöründe
Sektörlerinde Farklı Lokasyonlardaki Üretim İşlemlerinde Kimlik
Beyaz Eşya Ana ve Yan Operatör
Hatların Tek Merkezden Yönetilmesi Bilgilerinin Kullanılması ile Kişi
Beyaz Eşya Sanayinde Sanayinde Mevcutta Eğitimlerine ve Arıza
Bazlı Performans Artışı İmalat Sektöründe Bulut
Makinaların Operatör Kullanılan Cihazların Gidermeye Yönelik
Platformların Kullanılmasına
Yüz/Parmak İzi Bilgilerinin Dönüşümüne ve Güvenliğine Artırılmış Gerçeklik
Beyaz Eşya Ana ve Yan Sanayinde Sırasında Oluşan Siber
Kaydedilmesi ve Kullanıcı- Yönelik Paket Uygulamalar Uygulamaları ile
Üretim ve Montaj Hatlarındaki Uç İmalat Sektöründe Bulut Tehditlerin Gerçek Zamanlı
Makina Performansının Analiz Güvenlik Çözümleri
Cihazların Birbirleriyle Etkileşim İçinde Platformların Kullanılmasında Ticari Tanımlanması ve Bertaraf
Edilmesiyle Verimlilik Artışı
Yönlendirilebilmeleri Gizliliğin Sağlanması Edilmesine Yönelik
Yazılımlar

YETKİNLİK ETKİ POTANSİYELİ

YETKİNLİK VE ETKİ DEĞERLENDİRMELERİ

Ürün-Teknolojiler Ürün-Teknolojiler
1.1 1.2 1.3 2.1 2.2 3.1 3.2 3.3 4.1 4.2 4.3 Kriterler 1.1 1.2 1.3 2.1 2.2 3.1 3.2 3.3 4.1 4.2 4.3
Kriterler

Ar-Ge Birikimi Üretim Kapasitesinde Artış/Etkin Kullanım

Üniversite/
Kamu Nitekli İK Ürün Çeşitliliğinde Artış
Araştırma
İş Gücü Verimliliğinde Artış
Enstitüleri Ar-Ge Altyapıları
Üretim Hatlarının Çalışma Sürelerinde
Verimlilik
Ar-Ge Birikimi
Piyasa Taleplerine Göre Öngörü Hassasiyeti
Sanayi Nitelikli İK
Düşük Depolama Süreleri ve Maliyeti

Ar-Ge Altyapıları Üretime İlişkin Ticari Bilgilerin Korunması

Mevcut Ürünlerin Pazara Sunulmasının Hızlandırılması

Genel Mevzuatın
Uygunluğu
TOS: Teknoloji Olgunluk Seviyesi TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı 7
Tüm hakları saklıdır. Tamamı veya herhangi bir bölümü önceden izin alınmadan, herhangi bir biçimde veya yöntemle çoğaltılamaz, dağıtılamaz, yayınlanamaz.

1. SERVİS BULUT PLATFORMU, GÜVENLİK VE
HEDEFLER
Uç cihazlarının güvenli, mahrem, akıllı ve
ölçeklenebilir servis bulut platformunun,
algoritmalarının ve uygulamalarının
geliştirilmesi
ÜRÜN/TEKNOLOJİ
1.1
Akıllı Uç
Servis Cihaz ve
Geliştirme
Platformu Sistemi
Bileşenleri
1.1
• Kolay servis geliştirme
özelliği
• Multi-tenant (çoklu kiracılı)
TEKNİK ÖZELLİKLER/ METRİKLER
• Bulut tabanlı yapı
• Yetkilendirme yapısına
sahip olma
• Servis mimarisinin
konfigüre edilebilir ve
yönetilebilir halde olması
• Yeni Sanayi Devrimi için
orta katman standartlarına
uyum ve/veya standartlara
katkıda bulunması
• Servislerin çalışmasının
esnek, ölçeklenebilir ve
verimli olması
• Güvenli şekilde servis
geliştirmeye olanak
sağlanması
• Olay akış işleme (ESP -
event stream processing)
kabiliyeti*
* Diğer maddelerin aksine zorunlu değil, tercihen beklenen bir özelliktir.
1.1.1. Soyutlama
seviyesi yüksek,
hızlı prototiplemeye
U Devrimi
imkan sağlayan
U kapsamında
güvenli
AR-GE KONULARI (TANIMLANAN PROJELER)
programlama
ortamlarının
geliştirilmesi
1.1.2. Programlama U haberleşme teknikleri
dilinden bağımsız
U uygulama geliştirme
platformlarının
oluşturulması
1.1.3. Test ve
doğrulama
U
platformunun
U
oluşturulması
1.1.4. Uygulama
çalıştırma ve sunma
U gerçek makine/sürecin
platformlarının
oluşturulması
U : Ulusal
U/A : Uluslararası
Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası
«Dijitalleşme Grubu»
2. BÜYÜK VERİ ANALİTİĞİ 3. SİBER GÜVENLİK ÇÖZÜMLERİ 4. MODELLEME VE SİMÜLASYON ÇÖZÜMLERİ
MAHREMİYET
Verinin toplanması, işlenmesi, Yeni Sanayi Devrimi’ne yönelik
Yeni Sanayi Devrimi’ne yönelik
anlamlandırılması, ilişkilendirilmesi, modelleme ve simülasyon
.
siber güvenlik çözümlerinin
. .
analizi, raporlanması ve karar destek
.
üretilmesi teknolojilerinin geliştirilmesi
sistemlerinde kullanılması
1.2 1.3 2.1 2.2 3.1 3.2 3.3 4.1 4.2 4.3
Yeni Sanayi Devrimine
Büyük Veri
Yeni Sanayi Sistemlerin Siber Fiziksel
Yönelik Bulut Yapılarında Mahremiyet Siber Fiziksel
Artırılmış
Devrimine Güvenli Hale Kimlik
Veri Güvenliği ve Analizi Korumalı Büyük Sistemlerin Sistemlerin
İşletim Yönelik Getirilmesine Doğrulama Gerçeklik
Mahremiyetini Korumaya Algoritmaları ve Veri Toplama Modelleme ve Modelleme ve
Uygulamaları
Programlanabilir Yönelik Teknolojisi Simülasyonu
Sistemleri
Simülasyonu
Yönelik Servis ve Platformu
Ağ Altyapıları Uygulamalar
Uygulamalar
1.2 1.3 2.1 2.2 3.1 3.2 3.3 4.1 4.2 4.3
• İş proseslerine uygun,
uygulanabilir sonuçlar üreten, iş • Veri kaynağı • Tasarımın
analistleri tarafından • Fiziksel dünyadan
• Bulutla etkileşimde doğrulanmasına yönelik ve/veya ürünün
gerçek zamanlı veri • Endüstriyel
güvenliğin sağlanması
yorumlanabilir, karar verme yöntemler içermesi öngösterim/
• Anomali tespiti • Esnek ve kolay akışına uyumlu olması ortamlarda gerçek
desteği sağlayabilecek seviyede • Verinin bütünlüğünün deneyimleme ve
(kimlik doğrulama, • Yazılım Tanımlı Ağ yapabilmesi kullanılabilir olması • Etkin raporlama ve zamanlı çalışması
• Bulut servislere bağlanan sonuç üreten analizlerin garanti altına alınması eğitim
bütünlük, gizlilik) (SDN) tabanlı güvenlik • İleri ısrarcı • Yeni Sanayi görselleştirme • Fiziksel dünyadaki
uç cihazların kendi geliştirilmesi • İsterler doğrultusunda uygulamalarında
• Çok kiracılı sistemlerde teknolojilerinin tehditlere devrimi teknikleri içermesi bir veya birden
aralarında ve/veya • Yeni geliştirilen yapay zeka verinin mahremiyetini kullanılabilir
kiracılara ve/veya bulut uygulanması (advanced uygulamalarında • Ölçeklenebilir olması fazla nesneyi
merkezle iletişim ve/veya makine öğrenmesi sağlayan bir veri havuzu olması
hizmet sağlayıcısına karşı • Tehditlere karşı persistent threats) kullanılacak ve bulutta dağıtık izleyebilmesi ve
sağlaması ve uzaktan araçlarının hazır kütüphaneler oluşturulabilmesi • Yeni Sanayi
yönetilebilir olması
veri mahremiyetini otonom kararlar karşı tedbir yenilikçi kimlik yapıda çalışması tanımlayabilmesi
olarak sunulması • Verinin önişlemlerden Devrimine
sağlamak adına alabilme, buna ilişkin özelliğine sahip doğrulama • Gerçek ortamı amaca • Verilerin veya
• Geliştirilecek olan • Dağıtık çalıştırma ortamları geçirilmesi ve yönelik tasarım
anonimleştirme ve benzeri ağ yapılarını olması tekniklerine sahip uygun sadakatte sanal cisimlerin,
cihazların dışarıya sunan büyük veri platformlarının etiketlemesine yönelik aktivitelerini
yöntemlerin kullanılması değiştirebilme • Endüstriyel olması modelleyebilmesi kullanılacak
güvenlik tehdidi desteklenmesi yöntemlerin sunulması kolaylaştıracak
• Bulutlar arası iletişim • Ağ işlev sanallaştırma ağlarda • Cihazlar arası • Halihazırda kullanılan donanıma ve
oluşturmaması • Etkin insan-makine arayüzü • Heterojen verilerin yöntemlere
olması durumunda gizlilik (NFV) teknolojilerinin güvenliğine yönelik kimlik ilgili standartlarla insan-makine
• Enerji verimliliğinde artış* sunan raporlama ve desteklenmesi sahip olması
derecelendirmesini temin uygulanması* çözümler doğrulamaya uyumlu olması etkileşimi
görselleştirme araçlarını sunuyor • Verinin niteliği ve • Endüstriyel
edecek şekilde güvenli geliştirilmesi imkan sağlaması* • Diğer sistemlerle kurallarına uygun
olması yapısının zaman içinde ortamlarda ürün
geçişin sağlanması entegre olabilme görselleştirilmesi
• Özel veya açık bulutta değişmesine adapte veri sistemleriyle
çalışabilme özelliği özelliğine sahip olması
olabilmesi entegre olması*
• Gerçek zamanlı analiz yapısı*
1.2.1. Yeni Sanayi 1.3.1. Bulutta veri
2.2.1. 3.1.1. 3.2.1. Endüstriyel ağlar 3.3.1. Uç cihazlar 4.1.1. Karar destek 4.2.1. Artırılmış 4.3.1. Sanal
Devrimi kapsamında gizliliğini ve 2.1.1. Kestirimci
Yeni Sanayi Programlanabilir ve SCADA sistemleri için ve sistem amacıyla kullanılabilen gerçeklik bulunma / uzaktan
kullanılacak «fog», U bütünlüğünü sağlayan (predictive) analiz U/A
ve siber sızma tespit ve önleme kullanıcıları için ve WhatIF senaryolarını uygulamalarıyla erişim sağlayacak
«edge» ve bulut uygulamaların algoritmalarının ve U
güvenliğe yönelik çözümleri bütünleşik kimlik U destekleyebilen teknik eğitim, bakım, U (telepresence)
bileşenlerinin geliştirilmesi uygulamalarının U
U genel yönetim sisteminin simulasyon entegrasyon vb. donanım ve
geliştirilmesi geliştirilmesi otonom kararlar 3.2.2 Makine öğrenmesi
1.3.2. Bulutta veri kullanıma açık alabilen ağ geliştirilmesi uygulamalarının yazılım uygulamaların
Beklenen örnek yöntemleriyle ağ
1.2.2. Güvenli ve mahremiyetini geri veri bileşenlerinin geliştirilmesi uygulamalarının geliştirilmesi
uygulamalar: üzerinde olağandışı 3.3.2. Makinalar
güvenilir iletişim dönülebilir veya • Süreç yönetim analitiği havuzunun U (özelleştirilmiş 4.1.2. Fiziksel geliştirilmesi
U/A olayların tespiti ve arası kimlik 4.3.2. Sanal
U dönülemez (Process management oluşturulması SDN kaynakların geometrik
tehditlerle doğrulama 4.2.2. Artırılmış gerçeklik
ve yönetimine yönelik yöntemlerle sağlayan analytics) denetleyiciler, IoT ve işlevsel modellemesi
ilişkilendirilmesine amacıyla gerçeklik uygulamalarıyla
yazılım geliştirilmesi uygulamaların U • Önleyici bakım ağ geçitleri, ve bunların kullanılarak
yönelik sistemler kullanılacak U uygulamalarında teknik eğitim, bakım,
geliştirilmesi • Otonom robotlar özelleşmiş işlem yapılmasını U U
1.2.3. Yeni Sanayi yenilikçi kullanılabilecek entegrasyon ve
1.3.3. Bulut Erişimi • Karar destek sistemleri güvenlik duvarları 3.2.3. Yeni Sanayi U sağlayacak
Devrimi kapsamında yaklaşımların donanımların benzeri yazılım
Güvenlik Aracısı • Davranışsal veri analitiği ve benzeri) Devrimine yönelik tehdit uygulamaların
kullanılacak uç (donanımsal geliştirilmesi uygulamalarının
(CASB - Cloud • Siber güvenlik geliştirilmesi U/A bilgilerinin paylaşımına geliştirilmesi
cihazların ve bu U
access security yönelik sistemler (threat
parmak izi, geliştirilmesi
cihazlarda • Keşifsel analiz davranışsal analiz 4.1.3. Emülasyon 4.2.3. Artırılmış
broker) sistemlerinin (exploratory data intelligence) gerçeklik
kullanılabilecek ve benzeri) U yöntem ve bileşenlerinin 4.3.3. Sanal
geliştirilmesi analysis) uygulamaları uygulamaları için gerçeklik
işletim sistemlerinin 3.2.4. Yeni Sanayi oluşturulması geliştirilmesi U
geliştirilmesi • Anomali tespiti Devrimi sistemlerine platform ve/veya uygulamalarında
4.1.4. Tamamıyla U
algoritmaları ve yönelik güvenlik kütüphanelerin kullanılabilecek
uygulamaları tehditleri ve zafiyetlerini geliştirilmesi donanımların
U sanal ortamda ikizinin
ortaya çıkartmak için geliştirilmesi
U (Digital Twin)
benzetim ve yaratılmasına yönelik
görselleştirme uygulamaların
uygulamaları geliştirilmesi
4.1.5. Yan sanayi, ana
sanayi ve satış sonrası
hizmetlerle entegre
U
«sanal üretim
zincirlerinin»
TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı geliştirilmesi 8
Tüm hakları saklıdır. Tamamı veya herhangi bir bölümü önceden izin alınmadan, herhangi bir biçimde veya yöntemle çoğaltılamaz, dağıtılamaz, yayınlanamaz.
 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası
«Etkileşim Grubu»
TEKNOLOJİLER

Nesnelerin İnterneti Sensör Teknolojileri

7. YENİLİKÇİ SENSÖRLER
5. ENDÜSTRİYEL NESNELERİN İNTERNETİ PLATFORMU 6. M2X YAZILIM VE DONANIMLARI
HEDEFLER

Üretim aşamalarında ve ürün yaşam döngüsü
Birlikte çalışılabilirliği sağlanmış, güvenli (secure) ve
süresince kalite ve verimliliği artıracak güvenilir ve
güvenilirliği (reliability) artırılmış endüstriyel nesnelerin
yenilikçi M2X (Makina-Makina, Makina-İnsan,
Sanayiye yönelik fiziksel, kimyasal, biyolojik, optik, mikro-nano
sensörler; akıllı eyleyiciler; endüstriyel, kablosuz, dijital sensör
ağları; yapay görme, görüntü işleme, yenilikçi sensör
.

interneti dijital platformunun oluşturulması ve

.

Makina-Altyapı) yazılım ve/veya donanımları ile

.

endüstriyel uç nokta ekipmanları için yazılım ve uygulamaları; uç koşullara dayanıklı sensörlerin geliştirilmesi
ortaya çıkan veriler için uygun veri saklama
donanımların geliştirilmesi
teknolojilerinin geliştirilmesi

5.1 5.2 5.3 6.1 6.2 7.1 7.2 7.3

ÜRÜN/TEKNOLOJİ

Endüstriyel Endüstriyel Uç Endüstriyel,

Ağ Geçidi / Ara M2X Veri Yenilikçi M2X Sensörlere Yönelik Teknolojiler Yapay Görme,
Nesnelerin Nokta Ekipmanları Kablosuz, Hareketli,
Modül Donanımı Saklama Uygulamalar ve (MEMS/NEMS, optik teknolojiler Görüntü ve Video
İnterneti için Yazılım ve Dağıtık (Ad Hoc)
ve Yazılımı Teknolojileri Donanımlar vb.) ve Yenilikçi Ürünler İşleme Teknolojileri
Platformu Donanımlar Sensör Ağları

TOS-TR 3-4 TOS-TR 5-6 TOS-TR 3-4 TOS-TR 3 TOS-TR 5 TOS-TR 4 TOS-TR 3 TOS-TR 5-6
TOS-Dünya 5-6 TOS-Dünya 8-9 TOS-Dünya 7-8 TOS-Dünya 5-6 TOS-Dünya 8 TOS-Dünya 9 TOS-Dünya 6-7 TOS-Dünya 7-8

Beyaz Eşya Ana ve Yan

SEKTÖREL UYGULAMA

Otomotiv Sektörüne Yönelik Makina İmalat İmalat Sektöründe Hızlı ve

Beyaz Eşya ve Kimya
Sektörlerinde Farklı Marka ve
Model Sensörlerin Sisteme
Entegrasyonlarını Kolaylaştıracak
Ortak Haberleşme Platformları
İmalat Sektöründe Sensörlerden
Gelen Verilerin Güvenli ve Güvenilir
Şekilde, Farklı Protokol ve
Standartları Destekleyen bir Yapıda
Yönetilmesi
Otomotiv ve Sanayinde Üretim Hattı
Otomotiv Sektöründe Üretim Gıda Üretim Koşullarında Sektörüne Kablosuz İletişim Kurabilen,
Elektronik Yönlendirmesine Yönelik, Otomotiv Sektöründe Parça
Zincirinin Aşamalarında Farklı Sektöründe (Titreşim, Yağ, Kir vb.) Yönelik Yüksek Karar Destek Sistemlerine
Sektöründe Gerçek Mevcut Haberleşme Ayıklama, Parça Besleme ve
Lokasyonlardaki Hatları Müşteri Yüksek Verimle Çalışabilen Çözünürlüğe Entegre Sensör Ağları
Zamanlı Analiz ve Protokollerine Uygun Mobil Boşaltma Sistemlerinin
Senkronize Edebilen Taleplerine Göre Sensörler Sahip
Karar Destek Uygulamalar Tamamen Robotik Olarak
Sistemler Yönlendirilebilen Sensörler
Sistemleri Yapılmasına İmkan Verecek
Üretim Zincirleri
Algılama ve Yönlendirme
Beyaz Eşya Ana ve Yan Otomotiv Sektöründe Kimya Sektörüne Yönelik Sistemleri
İmalat Sektöründe Mobil
Sanayinde Uç Nokta Cihazların Makina İmalat Sektörüne Yönelik Makina, Operatör ve Yüksek Duyarlıkta
Haberleşme Sağlayabilen İleri
ve Makinaların Kendi Kendine Kablosuz Sensör Ağlarıyla MES ile Entegre Üretim Sensörler ve Gerçek
Görüntü Algılama ve Otonom
Konfigüre/Entegre Olmalarını Maliyet Düşüşü Üstü Boyutsal, Kaynak, Zamanlı Proses
Kalite Kontrol Sistemleri
Sağlayan Yapılar Kalite Kontrol Sistemleri Optimizasyonu Sistemleri

YETKİNLİK ETKİ POTANSİYELİ

YETKİNLİK VE ETKİ DEĞERLENDİRMELERİ

Ürün-Teknolojiler Ürün-Teknolojiler
Kriterler 5.1 5.2 5.3 6.1 6.2 7.1 7.2 7.3 5.1 5.2 5.3 6.1 6.2 7.1 7.2 7.3
Kriterler
Ar-Ge Birikimi Üretim Kapasitesinde Artış/Etkin Kullanım
Üniversite/
Kamu Nitekli İK Ürün Çeşitliliğinde Artış
Araştırma
Enstitüleri İş Gücü Verimliliğinde Artış
Ar-Ge Altyapıları

Üretim Hatlarının Çalışma Sürelerinde Verimlilik

Ar-Ge Birikimi
Piyasa Taleplerine Göre Öngörü Hassasiyeti
Sanayi Nitelikli İK
Düşük Depolama Süreleri ve Maliyeti
Ar-Ge Altyapıları
Üretime İlişkin Ticari Bilgilerin Korunması
Mevcut Mevzuatın
Genel
Uygunluğu Ürünlerin Pazara Sunulmasının Hızlandırılması

TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı

TOS: Teknoloji Olgunluk Seviyesi
Tüm hakları saklıdır. Tamamı veya herhangi bir bölümü önceden izin alınmadan, herhangi bir biçimde veya yöntemle çoğaltılamaz, dağıtılamaz, yayınlanamaz.
9

5. ENDÜSTRİYEL NESNELERİN İNTERNETİ PLATFORMU
HEDEFLER
Birlikte çalışılabilirliği sağlanmış, güvenli (secure) ve
güvenilirliği (reliability) artırılmış endüstriyel nesnelerin
interneti dijital platformunun oluşturulması ve
endüstriyel uç nokta ekipmanları için yazılım ve
donanımların geliştirilmesi
ÜRÜN/TEKNOLOJİ
5.1
Endüstriyel
Ağ Geçidi / Ara
Nesnelerin
Modül Donanımı
İnterneti
ve Yazılımı
Platformu
5.1
TEKNİK ÖZELLİKLER/ METRİKLER
• Yerli olarak geliştirilen ve ulusal
standartların oluşmasına katkı
vermesi
• Sensörle güvenli haberleşmek
için gerekli standartları
uygulamış ve uygun olması
• Üretimde bir aksamaya sebep
vermemek için yüksek hizmet
seviyesine sahip
• Yerel ve yabancı standartları
destekleyen, gerektiğinde farklı
platformlar ile de açık bir
şekilde çalışabilen
• Değişik uygulamalar için
programlama ara yüzüne sahip
• Ölçeklenebilir ve izlenebilir
yapıya sahip
• Gerektiğinde uç birimlerin ve
platform bileşenlerinin sistem
sağlık takibini gerçekleştirebilen
5.1.1. Yeni nesil
haberleşme altyapısı ve
U 6.1.1. Akıllı üretim
standartlarının
geliştirilmesi
AR-GE KONULARI (TANIMLANAN PROJELER)
5.1.2. Yeni nesil
protokol yapılarıyla
çalışabilen, aynı
U zamanda standart
protokollere de uyum
gösteren donanımların
geliştirilmesi
5.1.3. Katma değeri
yüksek, kullanıcı dostu
servis, analiz, izleme,
U 5.3.2. Ana platformla
karar verme ve kontrol
uygulamalarının
geliştirilmesi
5.1.4. Yönetilebilir,
kontrol edilebilir ve
U güvenlikli sistem
mimarilerinin
geliştirilmesi
U : Ulusal
U/A : Uluslararası
.
5.2
Endüstriyel Uç Nokta
Ekipmanları için
5.2
• Kullanılacağı ortamdaki
zor koşullarda
performanslı bir şekilde
çalışabilmesi
• Birden fazla farklı protokol
ve nesne ile aynı anda
haberleşip, bunlardan
topladığı ve/veya analiz
ederek çıkardığı verileri
nesnelerin interneti
platformuna güvenli bir
şekilde aktarabilmesi
• Gerektiğinde birbirleriyle
standartlar dahilinde
iletişime geçebilmesi
• Uzaktan yönetilebilir
olması (ölçeklenebilir,
programlanabilir, izlenebilir
vb.)
5.2.1. Üretim zincirinin
farklı lokasyonlarındaki
makinalardan/
insanlardan/
altyapılardan farklı
formatlarda verilerin elde
U kullanılan verilerin
edilmesine, analiz
edilmesine ve
gerektiğinde karar
vermeye yönelik
modüller/yazılımlar
geliştirilmesi
Tüm hakları saklıdır. Tamamı veya herhangi bir bölümü önceden izin alınmadan, herhangi bir biçimde veya yöntemle çoğaltılamaz, dağıtılamaz, yayınlanamaz.
Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası
«Etkileşim Grubu»
6. M2X YAZILIM VE DONANIMLARI 7. YENİLİKÇİ SENSÖRLER
Üretim aşamalarında ve ürün yaşam döngüsü Sanayiye yönelik fiziksel, kimyasal, biyolojik, optik, mikro-nano
süresince kalite ve verimliliği artıracak güvenilir ve sensörler; akıllı eyleyiciler; endüstriyel, kablosuz, dijital sensör
yenilikçi M2X (Makina-Makina, Makina-İnsan, ağları; yapay görme, görüntü işleme, yenilikçi sensör
.
.
Makina-Altyapı) yazılım ve/veya donanımları ile
uygulamaları; uç koşullara dayanıklı sensörlerin geliştirilmesi
ortaya çıkan veriler için uygun veri saklama
teknolojilerinin geliştirilmesi
5.3 6.1 6.2 7.1 7.2 7.3
Endüstriyel,
M2X Veri Yenilikçi M2X Sensörlere Yönelik Teknolojiler Yapay Görme,
Kablosuz, Hareketli,
Saklama Uygulamalar ve (MEMS/NEMS, optik teknolojiler Görüntü ve Video
Yazılım ve Dağıtık (Ad Hoc)
Teknolojileri Donanımlar vb.) ve Yenilikçi Ürünler İşleme Teknolojileri
Donanımlar Sensör Ağları
5.3 6.1 6.2 7.1 7.2 7.3
• Üzerinde çeşitli sensör veya • Her türlü ortam ve işletim
sensörlerin olduğu endüstriyel uç sisteminde (mobil vb.)
nokta cihazlarının (veriyi üreten • Düşük güç tüketimine
çalışabilmesi
ve/veya komutları uygulayan • Ölçeklenebilir kapasiteye • Üretime etki eden uç sahip
nokta) dış dünyayla sahip olması noktalardaki verileri • Kendi kendine organize
etkileşebilmesini ve anlamlı veri • Uygulamaya göre yüksek • Üretim süreçlerinde hızlı
• Elektrik ve bağlantı (parametreler, prosesler, olabilen
üretmesini amaçlayan duyarlılık ve çözünürlüğe görüntü işleme
kesintilerinde veri kaybı makineler ve ilgili yazılımlar vb.) • Veri hatalarına,
• Gerektiğinde işlem yeteneğine yönetebilmesi sahip kayıplarına,
yapabilme ve duruma
oluşturmaması
sahip • Gerçek zamanlı çalışmaya • Maliyet etkin göre karar alabilme
• Mantıksal ve sanal sensörler • Gerçek zamanlı bozulmalara dayanıklı
imkan verecek hızda çalışması • Güvenilir (reliable) kabiliyetine sahip
(veriyi bir mantık içinde çalışmaya imkan • Hızlı iletişim kurabilen
• Veri kaybı yaşanmamasının • Güçlü (robust) (üretim hattı, kalite
değerlendirerek öz bilgi sunabilen verecek hızda çalışması • Veri hassasiyetine bağlı
garanti altına alınması • Kendi kendine kalibre kontrol, depolama vb.)
sensörler) yaklaşımına sahip • Yüksek güvenlikte olarak etkin ve verimli
• Yüksek güvenlikte çalışabilmesi • Yüksek doğrulukta ve
• Hataya toleranslı çalışması • Ürün yaşam döngüsü içerisinde
olabilen iletişim kurabilen
• Kendi kendini kalibre edebilen • Hatalara, kayıplara, yüksek hızda analiz
• “In memory” işlemlere ürün kalitesini izlemeye yönelik • Çevre şartlarına adapte
Örneğin: Bir veya daha fazla bozulmalara dayanıklı yapabilme yeteneğine
de destek verebilmesi akıllı ürün ihtiyaçlarını olabilen
sensörün bilgilerinin sahip
• Veri işleme hızını karşılayabilmesi • Ölçeklenebilir
anlamlandırılmasını yapabilen, • Gerçek zamanlı karar destek • Hareketli ağ noktalarına
yüksek tutabilmesi
sensörleri yönetebilen, mekanizmasına sahip olması ve
pasif sensörleri akıllı hale uyarlanabilen
yönlendirme yapabilmesi
getirebilen yapılar
5.3.1. Üzerinde çeşitli 6.2.1. İşletmenin 7.1.1. Üretim sürecinde 7.2.1. Kablosuz, hareketli, 7.3.1. Yenilikçi sensör
sensör veya üretim akışını ve/veya kullanılabilecek akıllı dağıtık sensör ağları için dizinleri için yapay
ekipmanlarını mobil U
sensörlerin olduğu uç sensör teknolojilerinin kendi kendine organize görme (machine vision),
sistemlerinde uç
nokta cihazların dış ortamda takip ederek geliştirilmesi olabilen; veri hatalarına, görüntü-video işleme ve
noktalardan toplanan U U
dünyayla test, kontrol ve kayıplara, bozulmalara diğer bilgi işleme
etkileşebilmesini ve
ve uygulamalarda U yönlendirmeler 7.1.2. Paketlenmiş, uzun dayanıklı; hızlı iletişim uygulama ve
yapabilen, gerçek ömürlü çalışabilen, buluta
anlamlı veri kurabilen uygulama ve teknolojilerinin
U ölçeklenebilir, hızlı ve zamanlı çalışabilen U doğrudan bağlanabilen
üretmesini teknolojilerin geliştirilmesi geliştirilmesi
U güvenilir işlenebilir bir uygulama, yazılım ve sensör ve bileşenlerinin
amaçlayan,
şekilde saklanmasını donanım çözümlerinin geliştirilmesi 7.2.2. Kablosuz, hareketli, 7.3.2. Ürünlerin
gerektiğinde işlem
sağlayacak M2X veri geliştirilmesi dağıtık sensör ağları için geometrik
yeteneğine sahip 7.1.3. Üretim sürecinde
yazılım ve
saklama U enerji hasatı (energy doğrulamasını
teknolojilerine uygun kullanılabilecek harvesting) çözümlerinin yapabilen ve 2D/3D
donanımların
yazılım/donanımların programlanabilir, birden geliştirilmesi olarak tasarlayıp nokta
geliştirilmesi fazla uygulamayı U
geliştirilmesi bulutu oluşturabilen
U çalıştırabilen, 7.2.3. Sensör ağlarının görüntü işleme
genişletilebilir, kolay iletişim güvenliğini
teknolojilerinin ve
iletişimi kesildiği konfigüre edilebilir sensör sağlamak amacıyla düşük yazılımlarının
durumlarda akıllı ve sensör dizinlerinin U enerji harcayan, verimli, geliştirilmesi
davranışlar geliştirilmesi gerçek zamana yakın
U
sağlayabilen, veri güvenlik çözümlerinin
depolama yeteneğine geliştirilmesi
sahip yapıların
geliştirilmesi
TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı
10
 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası
«Geleceğin Fabrikaları Grubu»
TEKNOLOJİLER

İleri Robotik Sistemler Eklemeli İmalat Otomasyon ve Kontrol Sistemleri

8. ROBOT, OTOMASYON, EKİPMAN, YAZILIM VE YÖNETİM 9. EKLEMELİ İMALAT MALZEMELER, EKİPMANLAR,

10. AKILLI FABRİKA SİSTEMLERİ
SİSTEMLERİ YAZILIMLAR
HEDEFLER

Uluslararası pazarlarda teknoloji ve maliyet açılarından

Eklemeli imalatta kullanılan ham malzemelerin, Akıllı fabrika sistemleri ve bileşenleri ile ara
rekabet edebilir, KOBİ'ler tarafından da ulaşılabilir akıllı
üretim ekipmanlarının ve gerekli yazılım ve katman (middleware) yazılım teknolojilerinin
. .
.

üretim robot, ekipman ve yazılım/yönetim

otomasyon sistemlerinin geliştirilmesi geliştirilmesi
sistemlerinin geliştirilmesi
ÜRÜN/TEKNOLOJİ

8.1 8.2 8.3 8.4 9.1 9.2 9.3 10.1 10.2 10.3
Robotik ve Akıllı
Ara Katman Ürün Yaşam
Servo Otomasyon Akıllı Robotik Yazılım, Analiz (Dinamik/Adaptif)
Kontrolörler Makinalar Malzemeler (Middleware) Döngüsü (PLM)
Eyleyiciler Sistem Sistemler ve Proses Üretim Yönetim
Teknolojileri Yönetimi
Bileşenleri Sistem ve Bileşenleri
TOS-TR 6 TOS-TR 4 TOS-TR 3 TOS-TR 3 TOS-TR 3 TOS-TR 3 TOS-TR 3 TOS-TR 4 TOS-TR 4 TOS-TR 3
TOS-Dünya 9 TOS-Dünya 9 TOS-Dünya 9 TOS-Dünya 5 TOS-Dünya 9 TOS-Dünya 9 TOS-Dünya 9 TOS-Dünya 7 TOS-Dünya 7 TOS-Dünya 7

Yenilikçi Servo Sistem

Tasarımları ve Yerli Robot
Uygulamaları Gerçek Zamanlı
Kontrol Üniteleri
Entegratöre İhtiyaç Verimlilik
UYGULAMA
SEKTÖREL

İmalat Sektöründe Metal Pres, Plastik Enjeksiyon ve Olmadan Devreye Yönetim

Yenilikçi Yerli Robotlar
(İşbirlikçi/Kolaboratif
Robotlar, Maliyet Etkin
Robotlar
Üretim hatları, CNC
Makine imalat ve montaj
uygulamaları
Elektronik Sektöründe Malzeme
Öngörülü (Predictive) Montaj Hatlarında Eklemeli İmalat Alınan Robotlar Sistemleri
Geliştirme Süreçlerinde Eklemeli Kuvvetlendirilmiş Gerçeklik
Bakım/Arıza Tespit Uygulamalar Gerçek Zamanlı Adaptif
İmalat Uygulamalar (Augmented Reality) ile
Sistemleri Planlama, Kalite Kontrol ve Süreç Yenilikçi M2X
Saha Eğitim Paketleri
Optimizasyonu Uygulamaları Sistemlerinin Tasarımı
Üretim hattının Savunma, Sağlık, Havacılık ve Uzay, Kalıp, (Yenilikçi MES'ler) ve Entegrasyonları
tezgahlar ve MES kontrolü ve paketleme Kuyumculuk, Dental, Otomotiv, Elektronik
sistemleri kontrolü uygulamaları Sektörlerinde eklemeli imalat uygulamaları

YETKİNLİK ETKİ POTANSİYELİ

Ürün-Teknolojiler
YETKİNLİK VE ETKİ DEĞERLENDİRMELERİ

Ürün-Teknolojiler Kriterler 8.1 8.2 8.3 8.4 9.1 9.2 9.3 10.1 10.2 10.3
Kriterler 8.1 8.2 8.3 8.4 9.1 9.2 9.3 10.1 10.2 10.3
Üretim Kapasitesinde Artış/Etkin
Ar-Ge Birikimi Kullanım
Üniversite/
Kamu Ürün Çeşitliliğinde Artış
Nitekli İK
Araştırma İş Gücü Verimliliğinde Artış
Enstitüleri Ar-Ge Altyapıları
Üretim Hatlarının Çalışma
Sürelerinde Verimlilik
Ar-Ge Birikimi
Piyasa Taleplerine Göre Öngörü
Sanayi Nitelikli İK Hassasiyeti

Ar-Ge Altyapıları Düşük Depolama Süreleri ve Maliyeti

Üretime İlişkin Ticari Bilgilerin
Mevcut Mevzuatın
Genel Korunması
Uygunluğu Ürünlerin Pazara Sunulmasının
Hızlandırılması

TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı

TOS: Teknoloji Olgunluk Seviyesi
Tüm hakları saklıdır. Tamamı veya herhangi bir bölümü önceden izin alınmadan, herhangi bir biçimde veya yöntemle çoğaltılamaz, dağıtılamaz, yayınlanamaz.
11
 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası
«Geleceğin Fabrikaları Grubu»
8. ROBOT, OTOMASYON, EKİPMAN, YAZILIM VE YÖNETİM 9. EKLEMELİ İMALAT MALZEMELER, EKİPMANLAR, 10. AKILLI FABRİKA SİSTEMLERİ
SİSTEMLERİ
HEDEFLER

YAZILIMLAR
Uluslararası pazarlarda teknoloji ve maliyet açılarından
Eklemeli imalatta kullanılan ham malzemelerin, Akıllı fabrika sistemleri ve bileşenleri ile ara
rekabet edebilir, KOBİ'ler tarafından da ulaşılabilir akıllı
üretim ekipmanlarının ve gerekli yazılım ve katman (middleware) yazılım teknolojilerinin
. .
.

üretim robot, ekipman ve yazılım/yönetim

otomasyon sistemlerinin geliştirilmesi geliştirilmesi
sistemlerinin geliştirilmesi
ÜRÜN/TEKNOLOJİ

8.1 8.2 8.3 8.4 9.1 9.2 9.3 10.1 10.2 10.3
Robotik ve Akıllı
Ara Katman Ürün Yaşam
Servo Otomasyon Akıllı Robotik Yazılım, Analiz (Dinamik/Adaptif)
Kontrolörler Makinalar Malzemeler (Middleware) Döngüsü (PLM)
Eyleyiciler Sistem Sistemler ve Proses Üretim Yönetim
Teknolojileri Yönetimi
Bileşenleri Sistem ve Bileşenleri

8.1 8.2 8.3 9.1 9.2 9.3 10.1 10.2

Kontrolör • Ham malzeme olarak • Metal toz püskürtme • Üç boyutlu modelin • Gerçek zamanlı verilerle üretim yönetimi
• Yüksek Veri Toplama Kartı • Ortam şartlarından • Prosesten ve sensorlerden
• Yaygın haberleşme protoköllerini (profinet,
kullanılan ürünlerin sistemli işlenebilir seviyede sağlayabilecek yazılımlar (MES)
hassasiyete profibus, ethercat, canbus vb.) • Sürücülerinin etkilenmeyen veya gerçek zamanlı bilgi
kendinden kompensasyon (Titanyum alaşım, • Metal toz püskürtme katmanlara bölünerek • Prosesleri gerçek zamanlı optimize edebilen ya da
sahip destekleyebilen ve yeni protokollerin entegre edilebilir toplayan ve diğer sistemler
eklenebileceği yapıda olması yapabilen, gerçek zamanlı paslanmaz çelik ve çelik yöntemi için minimum ilgili optimizasyona destek sağlayan algoritmaları
• Yüksek modülaritede numerik koda
TEKNİK ÖZELLİKLER/ METRİKLER

• Görüntüleme, ölçüm vb. sistemler ile

tarafından kullanılacak içeren ve diğer destek mekanizmalarını konsolide
verimliliğe sahip olması proses sırasında ölçüm alaşımları, Al, Co-Cr vb.) 800x800mm hacminde dönüştürülmesi
entegre edilebilir modüler yapıda olması platformlarda konsolide eden bütünleşik sistemler
• Yüksek • Akıllı servo motor sürücüsü (örneğin 50 W • Matlab, LabView yapabilen sistemler toz çapının 50µm’den küçük üretim kapasitesinde parça • İşlenen modelin
(kameralar, lazer ölçüm eden ara katman • Fabrika içindeki malzeme hareketlerinin
güç/ağırlık – 5 KW arası güçlerde), servo motorları ve benzeri olacak şekilde üretilebilmesi üretebilmesi tezgahtaki
sistemleri gibi) yazılımları insansız/otonom hareketlerini sağlayan ve hat
oranına sahip sürebilecek kabiliyette olmalı; akım, kontrolör geliştirme için gerekli altyapının • Metal toz serme yöntemi otomasyonunu
pozisyon ve hız modlarında çalışabilmeli • İnsan manipülasyon • Verilerin gerçek zamanlı üzerindeki malzeme tüketimini anlık olarak takip
• Değişik çalışma ortamlarında kurulması kullanması yapacak yazılımın
• Profinet, profibus, ethercat, canbus ve yeteneklerine yakın veya önleyici/optimize edici edebilen sistemler
koşullarına kontrolörlerin • Uygun morfolojiye sahip • Metal toz serme yöntemi geliştirilmesi
benzeri haberleşme protokollerini hassas imalata uygun aksiyonlara çeviren • AGV (Automated Guided Vehicles) kontrol
uyarlanabilen destekleyebilen modülaritede olması entegre metal toz üretimi için minimum 500x500mm
modüler/adapte edilebilir yazılımlar yazılımlarının geliştirilmesi (natural navigation / laser
• Enkoder, • Akıllı servo motor sürücüsünin rejeneratif edilebilmesi yapıda tutucular hacminde üretim
olması • Makina ile Makina-Sistem- navigation / trafik kontrol sistemleri) ve ASRS, WMS
resolver ve • Veri toplama • Yüksek hassasiyette (en kapasitesinde parça
• Robot programlama dilinin yazılacağı İnsan entegrasyon ve kontrol yazılımları ve bu yazılımların mevcut
kuvvet sensörü arayüzün yer aldığı gömülü bilgisayarın kartının çok az ölçüm aralığının yüzde üretebilmesi
haberleşme sistemleri sistemlere entegrasyon katmanlarını içeren
gibi değişik modüler olması fonksiyonlu (en az biri), çok eksenli, yaygın • Fiber lazer kullanılarak
• Bilgisayarla gerçek zamanlı olarak belirli haberleşme protokollerini üretilecek ürün için gerekli sistemler
sensörlerle aralıklarla haberleşerek robot
16 DI/DO, 16 AI,
destekleyebilen, yüzey hassasiyetinin • Proses modelleme, değer akış zinciri optimizasyon
entegre parametrelerini alması ve gösterebilmesi. 6AO) olması
kalibrasyon ve filtreleme sağlanması sistemleri
edilebilen Bu parametrelerin 4. sanayi devrimi Gerçek Zamanlı
kapsamında transfer edilebilir yapıda özelliklerine sahip • DSC (Distributed Control Systems) ve APC
• Titreşim, İşletim Sistemi
olması kuvvet/tork sensörleri (Advanced Process Control) / MPC (Model
sıcaklık, akım ve • Yüksek seviyede hareket, görev planlama
• Servo
• Hassas ve hızlı, ölçüm Predictive Control) sistemleri
benzeri proses ve/veya öğrenme modülleriyle çalışabilir sürücülerinin
mesafesi ayarlanabilir, • Bunlarla entegre çalışabilen «Virtual Reality»,
parametrelerini olması (Örneğin kaynak, paletleme, yükle- pozisyon, hız ve
boşaltma, boya vb. kütüphaneler lidar/lazer/infrared «Augmented Reality» ve giyilebilir teknolojiler ile
takip ederek akım modunda sensörleri
eklenebilmesi) kullanılacak yazılımlar
öngörülü bakım • Eksen sayısının modüler olarak artırılabilir çalıştırabilmesi; • Servo eyleyiciler için • Görüntü tanıma/işleme teknolojileri
yapacak olması farklı kontrol hassas, düşük boşluklu
• Kinematik/dinamik modellerin tanımlanabilir • Ürün tanıma ve yönetim sistemleri
sistemlerle algoritmalarının ve (Redüktör boşluğu <1
olması • Operatörlerin performansının izlenmesine yönelik
entegre • Eksenler arası senkronizasyonu
sensörlerin adapte arcmin.), yüksek verimli
redüktör sistemleri
yazılım teknolojileri
edilebilen sağlayabilen edilebilir olması.

8.3.1. Harmonik, dairesel 8.4.1. Hareket/seyrüsefer 9.1.1. Entegre toz püskürtme 9.2.1. Eklemeli 9.3.1. Eklemeli/hibrit
8.1.1. Servo motor üretimi ve 8.2.1. Robot kontrol 9.1.9. Çok 10.1.1. Prosesten 10.2.1. Gerçek zamanlı 10.2.7. 10.2.6.’da 10.3.1. Müşteri
(navigation)/tutma planlamaya yönelik imalat sistemleri imalat için tasarım,
U U (cycloid) ve benzeri U ve lazer ergitme tabanlı malzemeli polimer ve sensorlerden verilerle üretim, kalite, bakım belirtilen segmentasyonu ve
geliştirilmesi ünitesi geliştirilmesi U
redüktör teknolojilerinin algoritma ve sistemlerin geliştirilmesi U eklemeli imalat sistemlerinin tabanlı eklemeli
için yeni
U
analiz, simülasyon ve
gerçek zamanlı U ve stok yönetimi sistemlerle entegre kişiselleştirilmiş ürün
AR-GE KONULARI (TANIMLANAN PROJELER)

geliştirilmesi U malzemelerin proses yazılım

geliştirilmesi U bilgi toplayan ve sağlayabilecek yazılımlar çalışabilen VR kavramlarını destekleyen
8.2.2. Gerçek zamanlı 8.4.2. Görev, manipülasyon ve montaj imalat sistemlerinin
geliştirilmesi (metal, modüllerinin
diğer sistemler (MES) U
8.1.2. Lineer servo motor 8.3.2. Planet screw, planlamaya yönelik algoritma ve ve hibrit sistemlerin U/A geliştirilmesi
(Virtual Reality), sistemler ve bu sistemlerin
U U işletim sistemlerinin U 9.1.2. En az 400 W’lık geliştirilmesi
seramik, polimer,
U tarafından U AR (Augmented ERP veya PLM sistemleri ve
üretimi ve geliştirilmesi sonsuz dişli türü güç sistemlerin geliştirilmesi dinamik odaklama özellikli kompozit, biyo- 9.1.2. Yeni 10.2.2. Prosesleri gerçek
geliştirilmesi U uyumlu, süper malzemelere (metal,
kullanılacak Reality) ve MES sistemleriyle
iletim modüllerinin 8.4.3. Otomatik hata tespitine yönelik U CW (continuous wave) fiber 9.1.10. Hibrit imalat platformlarda zamanlı optimize edebilen ya giyilebilir entegrasyonu
8.1.3. Seri/paralel elastik 8.2.3. PC tabanlı geliştirilmesi U algoritma ve sistemlerin geliştirilmesi lazer rezonatör ve optik U sistemlerinin alaşım) seramik, polimer,
konsolide eden da ilgili optimizasyona destek teknolojiler ile
U modüler ve (öngörülü bakım vb.) sisteminin geliştirilmesi geliştirilmesi 9.2.2. Eklemeli
U
kompozit, biyo-uyumlu,
U sağlayan algoritmaları içeren kullanılacak 10.3.2. Ürün doğrulama
eyleyicilerin geliştirilmesi 8.3.3. Kablo tahrikli imalat süper alaşım vb.)
ara katman
yazılımları karar destek ve diğer destek yazılımlar (yapısal tasarım/modelleme)
U güncellenebilir U
sistemlerin geliştirilmesi 8.4.4. Robot öğrenmesine (insandan 9.1.3. Elektron ışın tabancası malzemelerinin yönelik proses ve mekanizmalarını konsolide faaliyetlerine yönelik dijital
9.1.11. Mikro dövme U sağlık, gıda ve
8.1.4. Değişken esnekliğe otomasyon sistemlerinin U
görev öğrenmesine) yönelik yapay U ve odaklama sisteminin
U (forging) tabanlı
parametrelerin 10.1.2. Verileri eden bütünleşik sistemler 10.2.8. Görüntü U prototipleme araçlarının
U 8.3.4. Ortam şartlarına zeka tabanlı algoritma ve sistemlerin geliştirilmesi çevre etkilerinin geliştirilmesi
sahip eyleyicilerin geliştirilmesi geliştirilmesi U/A eklemeli sistemin gerçek zamanlı U tanıma / işleme geliştirilmesi; ERP veya PLM
geliştirilmesi araştırılması 9.1.3. Topoloji 10.2.3. Fabrika içindeki
uyumlu hassas/güçlü/ 9.1.4. Aynı anda birden fazla geliştirilmesi U önleyici / optimize teknolojileri sistemleri ve MES
U optimizasyon yazılım
8.1.5. Dinamik 8.2.4. Gömülü esnek/ eksik tahrikli 8.4.5. İşbirlikçi (collaborative) robotik malzemeyi kullanarak serim modülü geliştirilmesi
edici aksiyonlara malzeme (hammadde, yarı sistemleriyle entegrasyonu
U U çeviren yazılımlar mamul, son ürün) 10.2.9. Ürün
hidrolik/pnömatik eyleyicilerde sistemlerin geliştirilmesi U tutucuların (pnömatik,
U
(fiziksel insan-robot ve robot-robot yapabilen sistemlerin 9.1.12. 9.1.4. Gerçek zamanlı hareketlerinin (hammadde/ 10.3.3. Ürünün IoT uyumlu
servo, hidrolik) etkileşimine imkan veren) algoritma ve geliştirilmesi U Biyoyazıcıların U
boyutların küçültülmesi 8.2.5. Enkoder sistemlerin geliştirilmesi geliştirilmesi
proses kontrol
sisteminin geliştirilmesi
10.1.3. Makine- insansız/otonom hareketlerini
U sağlayan, planlayan, takip U yarımamul/mamul) hale gelmesi ve hurdaya
U geliştirilmesi 9.1.5. 10-50 mikron Sistem-İnsan tanıma ve yönetim çıkana kadarki durum
ve/veya hassasiyetlerin işleyebilen; hız hesabı 9.1.5. Enerji kaynağı ile
(konvansiyonel dışı) 8.4.6. Birlikte senkronize çalışıp, boyutlarında toz ve 20-40 U entegrasyon ve eden, hata tespiti yapan ve sistemleri bilgilerinin toplanması ve
artırılmasına yönelik ve interpolasyon ortama adapte olabilen çok erkinli U mikron katman kalınlıklarında 9.1.13. Mikro-nano U malzeme etkileşiminin haberleşme hat üzerindeki malzeme U analiz edilmesiyle ilgili
U 8.3.5. Kuvvet, tork ve U boyutlarda eklemeli modellenmesi tüketimini anlık olarak takip
çalışmalar yapabilen yardımcı U dokunsal (tactile)
U
(multi-agent) algoritma ve sistemlerin toz serme sistemlerinin
imalat sistemlerin 9.1.6. Hiyerarşik
sistemleri 10.2.10. uygulamalar ve bu
geliştirilmesi geliştirilmesi U/A edebilen sistemler Operatörlerin uygulamaların ERP veya
8.1.6. Akım tabanlı kuvvet kartların (daughter sensörlerinin geliştirilmesi geliştirilmesi mikro/makro kafes 10.1.4. Yüksek U performansının PLM sistemleri ve MES
U kontrolüne yönelik eyleyicilerin board) geliştirilmesi 8.4.7. Otonom gezgin robotlara ve 9.1.6. Toz serme sisteminde (lattice) mimarisini
oluşturan ve kontrol
soyutlama 10.2.4. AGV (Automated izlenmesine yönelik sistemleriyle entegrasyonu
8.3.6. Lidar ve infrared U gezgin manipülatörlere yönelik kullanılan dinamik odaklama U seviyesinde U Guided Vehicles) kontrol yazılım teknolojileri
geliştirilmesi 8.2.6. Görüntü işlemeye U U özellikli galvo-optik tarama
9.1.14. Elektronik
eden yazılım U programlama yazılımlarının geliştirilmesi
sensörlerin geliştirilmesi algoritma ve sistemlerin geliştirilmesi devre sistemlerinin 10.3.4. Ürün yaşam
8.1.7. Doğadan esinlenen yönelik yardımcı kartların sisteminin geliştirilmesi U eklemeli imalatı ve
modülünün dilleri 10.2.5. Otomatik döngülerini uzatma amacıyla
U 8.3.7. IP özellikli, kendi 8.4.8. Otomatik akıl yürütmeye yönelik
geliştirilmesi geliştirilmesi 10.2.5. Proses modelleme, depolama, WMS mevcut ürün ve alt
U (bio-inspired) eyleyicilerin (daughter board) U
entegrasyonu
9.1.7. Parçaların
kendine diğer sistemlerle algoritma ve sistemlerin geliştirilmesi 9.1.7. Kompozit malzemeler U değer akış zinciri veya bunların depo bileşenlerinin, tek tek veya
geliştirilmesi geliştirilmesi iletişim kurabilen (IoT kullanarak eklemeli üretim optimum dizilimini (3D optimizasyon sistemleri kontrol modüllerinin U bütünleşik şekilde yeni
U 9.1.15. Eklemeli U
8.1.8. İleri eyleyici 8.2.7. Robot
U
özellikli) sensörlerle 8.4.9. Görüntü işlemeye yönelik
yapan sistemlerin
imalata yönelik toz
nesting) hesaplayan
yazılım modülünün
ve bu yazılımların
U mevcut sistemlere
fonksiyonlarla tekrar
U geliştirilmesi 10.2.6. DCS (Distributed kullanılmasına yönelik
U teknolojilerin geliştirilmesi sistemlerinin entegre edilmiş algoritma ve sistemlerin geliştirilmesi U malzemelerin üretim tasarlanması Control Systems) ve APC entegrasyon proses, ekipman ve
(elektro-polimerler, akıllı bileşenlerin geliştirilmesi 9.1.8. Toz geri dönüşüm ve teknolojilerinin 9.1.8. Eklemeli/hibrit
U modellenmesi, analizi ve 8.4.10. Bulut entegrasyonuna yönelik (Advanced Process Control) / katmanlarını içeren yazılımların tasarlanması
U U filtreleme sistemlerinin geliştirilmesi imalat için tasarım, U MPC (Model Predictive
U/A malzemeler, mikro-nano 8.3.8. Esnek/modüler algoritma ve sistemlerin geliştirilmesi modüllerin
simülasyonuna yönelik geliştirilmesi U modelleme ve analiz Control) sistemleri ve state geliştirilmesi
eyleyiciler vb.) U üretim sistemlerinin
yazılımların geliştirilmesi geliştirilmesi
metodolojilerinin estimator algoritmaları
TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı geliştirilmesi
U : Ulusal U/A : Uluslararası Tüm hakları saklıdır. Tamamı veya herhangi bir bölümü önceden izin alınmadan, herhangi bir biçimde veya yöntemle çoğaltılamaz, dağıtılamaz, yayınlanamaz.
12
 Ek-1 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik Kilit
ve Öncü Teknolojiler Çalıştayı
25-26 Haziran 2016
TÜBİTAK TÜSSİDE, Gebze-KOCAELİ

25-26 Haziran 2016'da TÜBİTAK TÜSSİDE'de "Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri'ne
Yönelik Kritik ve Öncü Teknolojiler" çalıştayı gerçekleştirilmiştir. Çalıştay Programı Şekil 8’de
verilmektedir.

25 Haziran 2016 - Cumartesi

Açılış
Açılış Konuşması
09:00 – 09:15
Hakan KARATAŞ, TÜBİTAK Uluslararası İşbirliği Daire Başkan V.

Açılış Oturumu
“Endüstri 4.0: Küresel Üretim Zincirlerinde Geleceğin Şekillenmesi”
09:15 – 09:45
Cem Emre TURAL, ABB Robotics Türkiye, Yerel Ürün ve Hizmetler Grubu Yöneticisi
“Endüstri 4.0’a Yönelik Vizyoner Ar-Ge Çalışmaları”
09:45 – 10:15 Mehmet KÜRÜMLÜOĞLU, Fraunhofer-Gesellschaft IAO, Ar-Ge Yönetimi Mükemmeliyet Merkezi
Yöneticisi
“Endüstri 4.0’a Yönelik Dijital Teknolojiler”
10:15 – 10:45
Dr. Peter BUHLER, IBM Research Zürih, Sanayi ve Bulut Çözümler Departmanı Yöneticisi
10:45 – 11:00 Kahve Arası
“Endüstriyel Nesnelerin İnterneti”
11:00 – 11:30
Burak AYDIN, INTEL Türkiye Genel Müdürü
“Geleceğin Fabrikaları: Siber-Fiziksel Sistemler”
11:30 – 12:00
Ali Rıza ERSOY, SIEMENS Türkiye Genel Müdür Yardımcısı
12:00 – 12:30 Soru-Cevap Oturumu
12:30 – 13:30 Öğle Arası
Eş Zamanlı Odak Grup Çalışmaları - 1
Önceliklendirme Analizinin Sonuçları ve Çalıştay Yönteminin Aktarılması
13:30 – 14:00
Yasemin ASLAN, TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanı
A. Dijitalizasyon B. Etkileşim C. Geleceğin Fabrikaları
14:00 – 18:00
Teknolojik Hedeflerin ve Önceliklerin Oluşturulması
18:00 – 18:15 Değerlendirme ve Kapanış
26 Haziran 2016 - Pazar
Eş Zamanlı Odak Grup Çalışmaları – 1 (devam)
A. Dijitalizasyon B. Etkileşim C. Geleceğin Fabrikaları
09:30 – 11:00
Teknolojik Hedeflerin ve Önceliklerin Oluşturulması

11:00 – 12:30 Odak Grup Sunumları

12:30 – 13:30 Öğle Arası

Eş Zamanlı Odak Grup Çalışmaları – 2

1. Otomotiv 2. Makina İmalat 3. Kimya ve Gıda
13:30 – 14:30
Sektörel Uygulamaların Belirlenmesi ve Önceliklendirilmesi

Eş Zamanlı Odak Grup Çalışmaları – 3

1. Otomotiv 2. Makina İmalat 3. Kimya ve Gıda
14:30 – 16:30
Yatay Konularda İhtiyaçların ve Çözüm Önerilerinin Oluşturulması
16:30 – 17:00 Değerlendirme ve Kapanış

Şekil 8: Çalıştay Programı

13
 Ek-1 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik Kilit
ve Öncü Teknolojiler Çalıştayı
25-26 Haziran 2016
TÜBİTAK TÜSSİDE, Gebze-KOCAELİ

Çalıştayın ilk bölümünde akıllı üretim sistemleri ve «Yeni Sanayi Devrimleri» kavramlarının, potansiyel
katma değerlerinin ve dünyada gelinen son aşamaların aktarılacağı sunumlar yer almıştır. Sunumlarda
edinilen vizyonla çalıştayın geri kalan bölümünde eş zamanlı odak grup çalışmaları yapılmıştır. Odak
grup çalışmalarında teknoloji grupları bazında stratejik hedefler, ürün/teknolojiler, Ar-Ge konuları,
sektörel uygulamalar ilgili detayları ile birlikte oluşturulmuştur. Ayrıca, yatay konular (İK, altyapılar,
hukuki altyapı vb.) hakkında sorunlar ve çözüm önerileri alınmıştır. Çalıştay metodolojisi Şekil 9’da
verilmektedir.

Şekil 9: Çalıştay Metodolojisi ve Zaman Planlaması

Çalıştaya 55 farklı firmadan 83 özel sektör temsilcisi ve 17 akademisyen olmak üzere 100 kişi katılım
sağlamıştır. Çalıştaya katılan 55 firmanın 19’u kullanıcı, 36’sı tedarikçi firmadır (Tablo 1).

14
 Ek-1 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik
Kilit ve Öncü Teknolojiler Çalıştayı
25-26 Haziran 2016
TÜBİTAK TÜSSİDE, Gebze-KOCAELİ

Tablo 1: Katılımcı Listesi

İsim Kurum/Kuruluş

ABDULLAH AYHAN
EMKO ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET AŞ
ISPALAR

ABDULLAH TANSEL İŞBAK AŞ

ABDURAHMAN
OCAK KALIP MAKİNA
GÜNDOĞAN

AHMET BOZ TAT GIDA

ELEKTRONET BİLGİSAYAR KONTROL VE HABERLEŞME
ALİ NUMAN ÇEKMECEGİL SİSTEMLERİ DANIŞMANLIK SANAYİ TİCARET ANONİM
ŞİRKETİ
ALİ ULAŞ MALCIOĞLU ASAŞ ALUMİNYUM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

ALPER GERÇEK ASELSAN AŞ

ARMAĞAN BAŞ KOÇSİSTEM BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ A.Ş.

ARZU ÖZÜYAĞLI ASAŞ ALUMİNYUM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

ATILIM TURAN TEKLAS KAUÇUK SAN VE TİC. A.Ş

AYLİN TÜLAY ÖZDEN DORUK OTOMASYON VE YAZILIM SAN. VE TİC. A.Ş.

AYŞE ÖZGE BAYRAKTAR TURKCELL

BELMA ŞAHIN KAYA NETAŞ TELEKOMÜNİKASYON A. Ş.

ELEKTRONET BİLGİSAYAR KONTROL VE HABERLEŞME
BENGÜ TÜRK SİSTEMLERİ DANIŞMANLIK SANAYİ TİCARET ANONİM
ŞİRKETİ
BERKAN DINÇAY KALE KİLİT VE KALIP SANAYİ A.Ş.

BİGE KİRAZ YILMAZ ALCATEL LUCENT (NOKİA)

FARBA OTOMOTİV AYDINLATMA VE PLASTİK FABRİKALARI

BİROL BİÇER
A.Ş.

BORA YILDIRIM TUSAŞ MOTOR SANAYİİ A.Ş. (TEI)

BÜLENT GÖVEN GETRON BİLİŞİM HİZMETLERİ A.Ş.

CANER CANITEZER HAVELSAN AŞ. (HAVA ELEKTRONİK SANAYİ AŞ)

15
 Ek-1 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik
Kilit ve Öncü Teknolojiler Çalıştayı
25-26 Haziran 2016
TÜBİTAK TÜSSİDE, Gebze-KOCAELİ

Tablo 1: Katılımcı Listesi

İsim Kurum/Kuruluş

CENGİZ ÖZDEN DORUK OTOMASYON VE YAZILIM SAN. VE TİC. A.Ş.

CENK KILIÇ KALKAN HEXAGON TEKNOLOJİK ÜRETİM

CEVAT ARSLAN TEKNOROT

CÜNEYT KURNAZ HEMA ENDÜSTRİ A.Ş.

ÇAĞLAR BEKİROĞLU ASAŞ ALUMİNYUM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

YÜCEL ELEKTRİK ELEKTRONİK OTO.İNŞ.TUR.SAN. VE TİC.

DENİZ ÇİMEN
LTD. ŞTİ.

EMRE ÇETİN ALTINAY ROBOT TEKNOLOJİLERİ SAN. TİC. A.Ş.

FARBA OTOMOTİV AYDINLATMA VE PLASTİK FABRİKALARI

EMRE KILIÇ
A.Ş.

EMRE KUZU TÜPRAŞ - TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş.

ENSAR YILDIRIM YILDIZ KALIP SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

ERDEM ÖZSALİH EKOL LOJİSTİK A.Ş.

EREN MERT MEDRON MEDİKAL TEKNOLOJİLER SAN.TİC.LTD.ŞTİ

EREN ÜNAL ASP OTOMASYON LTD.

ERKAY SAVAŞ SABANCI ÜNİVERSİTESİ

FATIH ÜSTÜNER TÜBİTAK - BİLGEM UEKAE

İSTANBUL ULAŞIM HABERLEŞME VE GÜVENLİK

FATİH GÜNDOĞAN
TEKNOLOJİLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş.

FATİH MEHMET GÜLEÇ ALGAN YAZILIM VE BİLİŞİM TİC. LTD. ŞTİ.

FAYSAL BAŞÇİ LNL ELEKTRİK ELEKTRONİK BİL. DAN. LTD. ŞTİ.

FERHAT ÖZGÜR ÇATAK TÜBİTAK - BİLGEM SGE

FIKRET ŞANLI TÜBİTAK - BİLGEM BTE

GÖKHAN KILINÇ TÜBİTAK - BİLGEM BTE

16
 Ek-1 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik
Kilit ve Öncü Teknolojiler Çalıştayı
25-26 Haziran 2016
TÜBİTAK TÜSSİDE, Gebze-KOCAELİ

Tablo 1: Katılımcı Listesi

İsim Kurum/Kuruluş

GÖNÜL KAMALI NETAŞ TELEKOMÜNİKASYON A. Ş.

GÜNER DEMIRURAL FORD OTOSAN

HAKAN İŞÇI TUSAŞ - TÜRK HAVACILIK VE UZAY SANAYİİ A.Ş. (TAI)

HAKAN KAHRAMAN ASSAN HANİL OTOMOTİV SAN. VE TİC. A.Ş.

HAKAN ÜREY KOÇ ÜNİVERSİTESİ/ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ

HALE GEZGEN KOÇSİSTEM BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ A.Ş.

HALİM MEÇO FNSS SAVUNMA SİSTEMLERİ A.Ş.

HASAN AKDUMAN ELİMKO

HASAN BASRİ TAŞKIN ASAŞ ALUMİNYUM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

TÜBİTAK - BİLGEM TEMEL BİLİMLER ARAŞTIRMA

HIKMET ELÇIN TANYELI
ENSTİTÜSÜ

ISIM BILDIRECEKLER TÜRK TELEKOM

İBRAHIM SOĞUKPINAR GEBZE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ

İBRAHİM GÜZEL ARÇELİK A.Ş.

İBRAHİM UĞURLU UDEA ELEKTRONİK LTD. ŞTİ.

KAAN ŞEN VESTEL AŞ/ VESTEL ELEKTRONİK SAN. VE TİC. AŞ

KARTAL GÜRÇAN UDEA ELEKTRONİK LTD. ŞTİ.

KEMAL İLERI DURMAZLAR MAKİNE A.Ş.

YÜCEL ELEKTRİK ELEKTRONİK OTO.İNŞ.TUR.SAN. VE TİC.

KENAN İNCE
LTD. ŞTİ.

MAHMUT PEKEDIS EGE ÜNİVERSİTESİ

MAHMUT YÜKSEKYALÇIN ROKETSAN

MEHMET CAN DÖŞLÜ TÜBİTAK - BİLGEM SGE

17
 Ek-1 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik
Kilit ve Öncü Teknolojiler Çalıştayı
25-26 Haziran 2016
TÜBİTAK TÜSSİDE, Gebze-KOCAELİ

Tablo 1: Katılımcı Listesi

İsim Kurum/Kuruluş

MEHMET ÖNAT KOÇSİSTEM BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ A.Ş.

MEHMET SABIR KIRAZ TÜBİTAK - BİLGEM UEKAE

MEHMET TAYGUN ELİAR ELEKTRONİK SANAYİ A.Ş.

MESUT ŞEN NETAŞ TELEKOMÜNİKASYON A. Ş.

METİN BALCI ARGELA

DİVİT DİJİTAL VİDEO VE İMGE TEKNOLOJİLERİ

MUHİTTİN GÖKMEN
SAN.TİC.LTD:ŞTİ

MURAT ÇOBAN ŞÖLEN ÇİKOLATA GIDA SAN. VE TİC. A.Ş.

MURAT IŞIK TEKNOROT

MUSTAFA BAYDİL TEKNOROT

ARDIÇ AR-GE BİLGİ VE TEKNOLOJİ ÇÖZÜMLERİ YAZILIM

MUSTAFA DAĞDELEN
BİLGİSAYAR SANAYİ VE TİCARET A.Ş
MAVİLAB YAZILIM MEDİKAL LAZER TİC. VE SAN. ANONİM
MUSTAFA KEMAL İŞEN
ŞİRKETİ

MUSTAFA YİĞİT ERGİN KAREL ELEKTRONİK A.Ş.

TÜBİTAK - BİLGEM TEMEL BİLİMLER ARAŞTIRMA

NAZLI CANDAN
ENSTİTÜSÜ

ORHAN ÇALIŞKAN AKSA AKRİLİK KİMYA SANAYİ A.Ş.

OSMAN NAZLI VESTEL AŞ/ VESTEL ELEKTRONİK SAN. VE TİC. AŞ

KORDSA GLOBAL ENDÜSTRİYEL İPLİK VE KORD BEZİ SAN.

ÖZGÜR KAYA
VE TİC. A.Ş.

ÖZKAN AKIN EGE ÜNİVERSİTESİ

SADIK MUTLU AYAN ASAŞ ALUMİNYUM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ

SALİH GÜLLEROĞLU ROKETSAN

SALİHA SELCEN IŞIK İŞBAK AŞ

YÜCEL ELEKTRİK ELEKTRONİK OTO.İNŞ.TUR.SAN. VE TİC.

SEDAT YÜCEL
LTD. ŞTİ.

18
 Ek-1 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik
Kilit ve Öncü Teknolojiler Çalıştayı
25-26 Haziran 2016
TÜBİTAK TÜSSİDE, Gebze-KOCAELİ

Tablo 1: Katılımcı Listesi

İsim Kurum/Kuruluş

SELİN GÖKSU VESTEL AŞ/ VESTEL ELEKTRONİK SAN. VE TİC. AŞ

SEZER PAL TÜBİTAK - BİLGEM BİLGİ SİSTEMLERİ

SİNAN ALTIN ORKUN ROKETSAN

ŞAHİN SARRAFİ PETKİM PETROKİMYA HOLDİNG A.Ş.

HİSBİM HİSARLAR BİLGİ VE İNOVASYON MERKEZİ

TAŞKIN KIZIL
SAN.TİC.A.Ş.

TAYFUN AKIIN ORTA DOĞU TEKNIK ÜNİVERSİTESİ

ARDIÇ AR-GE BİLGİ VE TEKNOLOJİ ÇÖZÜMLERİ YAZILIM

TAYFUN TEKSOY
BİLGİSAYAR SANAYİ VE TİCARET A.Ş

TOLGA ÖZDENLİ VESTEL AŞ/ VESTEL ELEKTRONİK SAN. VE TİC. AŞ

TUĞÇE ERKILIÇ ASELSAN AŞ

TUNCAY ERGÜN ASELSAN AŞ

TUNCER HATUNOGLU İLETİŞİM BİLGİSAYAR YAZILIM SİSTEMLERİ

TURGAY BÜYÜK VESTEL AŞ/ VESTEL ELEKTRONİK SAN. VE TİC. AŞ

UMUR ÖNEM ROKETSAN

ÜZEYİR İLKAY BOZKURT SİMYA HİDROLİK

VOLKAN ÖZGÜZ SABANCI ÜNİVERSİTESİ

YÜCEL ŞEN HEMA ENDÜSTRİ A.Ş.

ZAFER ZIYA ÖZTÜRK GEBZE TEKNIK ÜNİVERSİTESİ

19
 Ek-2 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik Kilit
ve Öncü Teknolojiler Odak Grup Çalışması
3-4 Kasım2016
TÜBİTAK Başkanlık, ANKARA

Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası’nın nihai hale gelmesi amacıyla 3-4 Kasım 2016
tarihlerinde TÜBİTAK Başkanlık Binası/Ankara’da, teknoloji grupları bazında eş zamanlı odak grup
çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Toplantı Programı Şekil 10’da verilmektedir.
Program
1. GÜN (3/11/2016) –Mustafa İnan Konferans Salonu
Bilgilendirme Sunumu
Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Önceliklendirme Çalışmaları ve Odak Gruplar
Çalışma Metodolojisi
09:30 – 10:00
Yasemin ASLAN; TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanı
1. Oturum : Önerilerin Değerlendirilmesi

10:00 – 12:00 Hedefler ve Ürün/Teknolojiler - Ekleme, Çıkarma, Değiştirme Önerilerinin Değerlendirilmesi

12:00– 13:00 Öğle Arası – TÜBİTAK Başkanlık Binası A Blok 20. kat

2. Oturum : İlişkilendirme –C Blok 6.Kat

Ürün/Teknolojilerin Tamamlayıcılık ve Zaman Boyutları Açısından İlişkilendirilmesi

A. Dijitalizasyon B. Etkileşim C. Geleceğin Fabrikaları

13:00 – 15:00 (Büyük Veri ve Bulut (Nesnelerin İnterneti, Sensör (Eklemeli İmalat, İleri Robotik
Bilişim,Sanallaştırma, Siber Teknolojileri) Sistemler, Otomasyon ve
Güvenlik) Kontrol Sistemleri)
4 No.lu Salon 5 No.lu Salon 3 No.lu Salon

15:00 – 15:30 Kahve Arası – Mustafa İnan Konferans Salonu Fuaye

15:30 – 17:30 Toplu Değerlendirme – Mustafa İnan Konferans Salonu

2. GÜN (4/11/2016) – TÜBİTAK Başkanlık Binası- C Blok 6.Kat 3, 4 ve 5 No’lu Toplantı Salonları
3. Oturum: Eş Zamanlı Grup Çalışmaları ile Teknoloji Yol Haritasının Son Haline Getirilmesi
A. Dijitalizasyon B. Etkileşim C. Geleceğin Fabrikaları
(Büyük Veri ve Bulut (Nesnelerin İnterneti, Sensör (Eklemeli İmalat, İleri Robotik
Bilişim,Sanallaştırma, Siber Teknolojileri) Sistemler, Otomasyon ve
Güvenlik) Kontrol Sistemleri)
3 No.lu Salon 5 No.lu Salon 4 No.lu Salon

Ürün/Teknolojiler ve Ar-Ge konularına ilişkin değerlendirme

 Ürün/Teknolojilerin yenilikçi özelliklerinin ve metriklerinin değerlendirilmesi
 Ürün/Teknolojilerin teknolojik olgunluk seviyelerinin değerlendirilmesi
 Ar-Ge konularının tanımlanması
09:00– 13:00
 Ar-Ge konularının ulusal/uluslararası düzeyde yapılabilirliğinin tartışılması
 Ar-Ge konularının zaman boyutu açısından ilişkilendirilmesi
 Sektörel uygulamaların değerlendirilmesi
 Ürün/Teknolojiler bazında yetkinlik ve etki değerlendirmelerinin tamamlanması

13:00-14:00 Öğle Arası– TÜBİTAK Başkanlık Binası A Blok 20. kat

14:00-17:30 Ürün/Teknolojiler ve Ar-Ge konularına ilişkin değerlendirme - Devam

Şekil 10: Odak Gruplar Toplantısı Programı

20
 Ek-2 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik Kilit
ve Öncü Teknolojiler Odak Grup Çalışması
3-4 Kasım2016
TÜBİTAK Başkanlık, ANKARA

Toplantının ilk gününde daha önce yapılan çalışmalar değerlendirilmiş, hedefler ve ürün/teknolojiler
üzerinde ekleme / çıkarma / değişiklikler fikir birliğine varılarak yapılmıştır. Daha sonra teknoloji
grupları bazında ürün/teknolojilerin yenilikçi özellikleri ve metrikleri, teknolojik olgunluk seviyeleri,
ticarileşme potansiyelleri, yerlileşmenin katma değeri, yetkinlik ve etki potansiyelleri konularında
daha detaylı çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Çalıştay metodolojisi Şekil 11’de verilmiştir.

Şekil 11: Odak Gruplar Çalışma Metodolojisi

Odak grup toplantılarına üniversiteler, özel sektör, araştırma enstitüleri, kamu ve STK’lardan olmak
üzere 78 kişi katılım sağlamıştır (Tablo 2).

21
 Ek-2 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik
Kilit ve Öncü Teknolojiler Odak Grup Çalışması
3-4 Kasım 2016
TÜBİTAK Başkanlık, Ankara

Tablo 2: Katılımcı Listesi

İsim Kurum/Kuruluş

TOBB SAVUNMA SEKTÖRÜ

AHMET TOKTAŞ

PROF. DR. ALBERT LEVİ SABANCI ÜNİVERSİTESİ

PROF. DR. ALİ AYDIN SELÇUK TOBB ETÜ ÜNİVERSİTESİ

ALİ GÖKHAN YAVUZ TÜBİTAK - BİLGEM BTE

ALPER GERÇEK ASELSAN A.Ş.

DOÇ. DR. ALTAN KOÇYİĞİT ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

ALTUĞ KARAYEL AUGMENCY

ASAF ERDOĞAN KALKINMA BAKANLIĞI

TOBB TEKSTİL SANAYİ MECLİSİ - İŞKUR TEKSTİL

ATA GAZİ YAVŞAN
ENERJİ TİC. VE SAN. A.Ş.

AYDAN IŞIL AYDIN MAKİNE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ

TOBB MAKİNE VE TEÇHİZAT İMALATI MECLİSİ -

AYDAN IŞILAYDIN MAKİNE VE AKSAMLARI İHRACATÇILAR BİRLİĞİ
(MAİB)

AYŞE TEMİZ TOBB SAVUNMA SANAYİ - TUSAŞ

TOBB MAKİNE VE TEÇHİZAT İMALATI MECLİSİ -

AYŞENUR BANU ALTUN MAKİNE İMALAT SANAYİ DERNEKLERİ
FEDERASYONU (MAKFED)

PROF. DR. BAHATTİN KOÇ SABANCI ÜNİVERSİTESİ

BEKİR KOCA ERMAKSAN MAKİNE SAN. VE TİC. A.Ş.

TOBB KİMYA SANAYİ MECLİSİ - KORUMA KLOR

BERRİN YILMAZ
ALKALİ SAN. VE TİC. A.Ş.

BİRHAN UFKU GÜZEL LASERAL LTD.

BURAK GÖRKEMLİ ARGELA TECHNOLOGİES

22
 Ek-2 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik
Kilit ve Öncü Teknolojiler Odak Grup Çalışması
3-4 Kasım 2016
TÜBİTAK Başkanlık, Ankara

Tablo 2: Katılımcı Listesi

İsim Kurum/Kuruluş

BURAK İBRAHİM SEVİNDİ TÜBİTAK - BİLGEM YTE

CENGİZ ÖZDEN DORUK OTOMASYON VE YAZILIM SAN. VE TİC. A.Ş.

TOBB TELEKOMÜNİKASYON MECLİSİ - VODAFONE

ÇAĞDAŞ TÜRKDOĞAN
TELEKOMÜNİKASYON A.Ş.
TOBB TELEKOMÜNİKASYON MECLİSİ - VODAFONE
ÇETİN GEYİK
TELEKOMÜNİKASYON A.Ş.

ÇETİN KAHVECİ HEMA ENDÜSTRİ A.Ş

DUYGU ERCAN MÖREL EKONOMİ BAKANLIĞI

ELİF DEMİR TÜBİTAK - BİLGEM YTE

EMRE ÇETİN ALTINAY ROBOT TEKNOLOJİLERİ A.Ş.

BİTES SAVUNMA HAVACILIK VE UZAY

ERCAN CANER
TEKNOLOJİLERİ YAZILIM ELEKTRONİK TİC. LTD. ŞTİ.
YALIN BİLİŞİM YAZILIM DANIŞMANLIK HİZMETLERİ
ERTAN YILMAZ
ELEKTR.TİC.VE SAN.LTD.ŞTİ.

FATİH PITIR ERMAKSAN MAKİNE SAN. VE TİC. A.Ş.

BİZNET BİLİŞİM SİSTEMLERİ VE DANIŞMANLIK,

FATİH TUNA
SANAYİ, TİC. A.Ş.

PROF. DR. GALİP CANSEVER YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

GÖNÜL KAMALI NETAŞ TELEKOMÜNİKASYON A. Ş.

GÜLİN KOÇAK TÜBİTAK - BİLGEM YTE

TOBB OTOMOTİV SANAYİ MECLİSİ - OTOMOTİV

GÜNER DEMİRURAL
SANAYİ DERNEĞİ - FORD OTOSAN

HALE GEZGEN KOÇ SİSTEM BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ A.Ş.

BİZNET BİLİŞİM SİSTEMLERİ VE DANIŞMANLIK,

HALUK AYDIN
SANAYİ, TİC. A.Ş.

23
 Ek-2 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik
Kilit ve Öncü Teknolojiler Odak Grup Çalışması
3-4 Kasım 2016
TÜBİTAK Başkanlık, Ankara

Tablo 2: Katılımcı Listesi

İsim Kurum/Kuruluş

İBRAHİM GÜZEL ARÇELİK A.Ş.

İBRAHİM KÖRPEOĞLU BİLKENT ÜNİVERSİTESİ

TOBB TEKSTİL SANAYİ MECLİSİ - İŞKUR TEKSTİL

İBRAHİM SEÇİL AYDIN
ENERJİ TİC. VE SAN. A.Ş.
ARDIÇ AR-GE BİLGİ VE TEKNOLOJİ ÇÖZÜMLERİ
İBRAHİM TEZCAN
YAZILIM BİLGİSAYAR SAN. VE TİC. A.Ş.

DOÇ. DR. İLHAN KONUKSEVEN ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

İZLEM TEKİN ALBAYRAK ARÇELİK AŞ

KAAN ŞEN VESTEL ELEKTRONİK SAN. VE TİC. A.Ş.

KUNTAY AKTAŞ BTECH INNOVATION

TOBB SEKTÖR MECLİSİ ÜYESİ MAKİNA

M. NAİL TÜRKER
İMALATÇILARI BİRLİĞİ
ORSO ÜRETİM TEKNOLOJİLERİ SAN. VE TİC. LTD.
MELİH KOCAMAN
ŞTİ.
TOBB OTOMOTİV SANAYİ MECLİSİ - OTOMOTİV
MERT BARUT
SANAYİ DERNEĞİ

MESUT ŞEN NETAŞ TELEKOMÜNİKASYON A. Ş.

PROF. DR. METİN U. SALAMCI GAZİ ÜNİVERSİTESİ

MUHSİN MEHMET TAYGUN ELİAR ELEKTRONİK SANAYİ A.Ş.

TOBB TEKSTİL SANAYİ MECLİSİ - İŞKUR TEKSTİL

MURAT ŞAHİN
ENERJİ TİC. VE SAN. A.Ş.
TOBB DAYANIKLI TÜKETİM MALLARI MECLİSİ -
MUSTAFA UĞUZ ELEKTRONİK CİHAZLAR İMALATÇILARI DERNEĞİ
(ECİD)

NEDİM KUMRAL TOBB SAVUNMA SANAYİ - TUSAŞ

TOBB TELEKOMÜNİKASYON MECLİSİ - VODAFONE

ONUR FİDAN
TELEKOMÜNİKASYON A.Ş.

24
 Ek-2 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik
Kilit ve Öncü Teknolojiler Odak Grup Çalışması
3-4 Kasım 2016
TÜBİTAK Başkanlık, Ankara

Tablo 2: Katılımcı Listesi

İsim Kurum/Kuruluş

ORÇUN DAYIBAŞ HAVELSAN A.Ş.

TOBB TEKSTİL SANAYİ MECLİSİ - SÖKTAŞ TEKSTİL

ORHUN EK
SAN. VE TİC. A.Ş.
TÜRKTRUST BİLGİ İLETİŞİM VE BİLİŞİM GÜVENLİĞİ
ÖNER DEMİRKOL
HİZMETLERİ A.Ş.

ÖZLEYİŞ BAYOĞLU TÜBİTAK - BİLGEM BTE

PROF. DR. RAHMİ ÜNAL GAZİ ÜNİVERSİTESİ

RAMAZAN CENGİZ TÜBİTAK - BİLGEM BTE

PROF. DR. REHA CİVANLAR ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ

RIZA DURUCASUGİL NETAŞ TELEKOMÜNİKASYON A. Ş.

SELAMİ ÇİFTÇİ TÜRK TELEKOM

DOÇ. DR. SELİM BALCISOY SABANCI ÜNİVERSİTESİ

TOBB DAYANIKLI TÜKETİM MALLARI MECLİSİ -

SELİN GÖKSU ELEKTRONİK CİHAZLAR İMALATÇILARI DERNEĞİ
(ECİD)

PROF. DR. SEMA OKTUĞ İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

PROF. DR. ŞEBNEM BEK

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ
BAYDERE

TANER ARUK TÜBİTAK - BİLGEM BTE

TUNCER HATUNOĞLU TOBB YAZILIM MECLİSİ - İLETİŞİM YAZILIM

BİTES SAVUNMA HAVACILIK VE UZAY

UĞUR COŞKUN
TEKNOLOJİLERİ YAZILIM ELEKTRONİK TİC. LTD. ŞTİ.

PROF. DR. VEYSİ İŞLER ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

VOLKAN BAYRAKTAR TTGV

25
 Ek-2 Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemlerine Yönelik
Kilit ve Öncü Teknolojiler Odak Grup Çalışması
3-4 Kasım 2016
TÜBİTAK Başkanlık, Ankara

Tablo 2: Katılımcı Listesi

İsim Kurum/Kuruluş

PROF. DR. VOLKAN PATOĞLU SABANCI ÜNİVERSİTESİ

PROF. DR. YASEMİN YARDIMCI

ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
ÇETİN

YAŞAR ŞAF KALKINMA BAKANLIĞI

YRD. DOÇ. DR. ŞEYDA

ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
ERTEKİN

YRD. DOÇ.DR. ULAŞ YAMAN ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

PROF. DR. ZAFER ZİYA

GEBZE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
ÖZTÜRK

26
 © Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, 2016
Bu raporun bütün hakları saklıdır.
Yazılar ve görsel malzemeler izin alınmadan tümüyle veya kısmen yayımlanamaz.
Bilimsel amaçlarla kullanım halinde referans verilmesi zorunludur.

TÜBİTAK
Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı
Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere 06100 Ankara
Tel: 0312 467 36 59
e-posta: politikalar@tubitak.gov.tr
www.tubitak.gov.tr