a) Własności fizyczne alkoholi: •alkohole o krótkich łańcuchach węglowych są cieczami (1-10 atomów węgla), natomiast o dłuższych łańcuchach węglowych są ciałami stałymi •ich rozpuszczalność w wodzie maleje wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego. •ich temperatury przejść fazowych (topnienia, wrzenia) są o wiele wyższe w porównaniu z odpowiednimi węglowodorami. b) zależność T wrzenia od długości łańcucha: •Wraz ze zwiększaniem się liczby atomów węgla w cząsteczkach nierozgałęzionych alkoholi monohydroksylowych wzrastają ich temperatury wrzenia •inaczej im dłuższy łańcuch (liczba atomów węgla) tym wyższa temperatura wrzenia c) wszystkie alkohole są palnymi substancjami, palą się niebieskim płomieniem, wszystkie alkohole są cieczami d) czy wszystkie alkohole mają toksyczne właściwości i na czym one polegają •każda substancja może działać toksycznie na organizm lub nie wykazywać szkodliwego działania. Zależy to od ilości substancji wprowadzonej do organizmu (dawki). e) wszystkie alkohole dobrze się rozpuszczają w wodzie
2.Własności chemiczne alkoholi i fenoli, w tym
a) Alkohole: •ulegają dysocjacji elektrolitycznej •reagują z aktywnymi metalami tworząc alkoholany •ulegają reakcji dehydratacji •reagują z fluorowcowodorami Fenole: •wykazują słabe właściwości kwasowe; reagują z metalami oraz wodorotlenkami metali tworząc fenolany: •Reakcja z fluorowcami przebiega szybko, w jej wyniku, do pierścienia zostaję przyłączone 3 atomy fluorowca (w pozycjach orto- i para-) •podobnie fenol ulega reakcji nitrowania, sulfonowania, kierując podstawniki w pozycje orto lub para. Reakcje te nie przebiegają już tak burzliwie, a produktami są dwa związki. b) jak zachowują się w roztworze wodnym, -Alkohole od metanolu do propanolu mieszają się z wodą w każdej proporcji, zależność ta maleje począwszy od butanolu a alkohole o dłuższych łańcuchach są prawie, że w ogóle nierozpuszczalne w wodzie -Fenole są substancjami trudno rozpuszczalnymi w wodzie -Alkohole nie ulegają dysocjacji elektrolitycznej pod wpływem wody -Fenole to słabe kwasy, które ulegają dysocjacji elektrolitycznej pod wpływem wody 3.Otrzymywanie alkoholi i fenoli: - addycja wody do alkenów: Np. CH2=CH-CH3 + H2O CH3-CHOH-CH3 - hydroliza fluorowcopochodnych Np. CH3-CH2Br + NaOH CH3-CH2OH + NaCl - redukcja aldehydów i ketonów do alkoholi Np. CH3-COH + H2 → CH3-CH2OH - reakcje specjalne dla otrzymywania wybranych alkoholi: Np. dla metanolu: CO + 2 H2 CH3OH proces fermentacji alkoholowej: C6H12O6 2 CH3-CH2OH + 2 CO2↑
4. Zastosowanie alkoholi i fenoli
-Alkohole: •przemysł chemiczny oraz farmaceutyczny, jako rozpuszczalniki, do produkcji kosmetyków i tworzyw sztucznych -Fenole: •produkcja środków dezynfekujących •przemysł chemiczny i farmaceutyczny. 5.Tworzenie wzorów i nazw systematycznych oraz zwyczajowych alkoholi i fenoli a) dodajemy charakterystyczną końcówkę „-ol” (jeśli jest kilka grup -OH, to końcówkę tę poprzedzamy odpowiednim przedrostkiem krotności „di-”, „tri-” itd.);
b) Nazwę systematyczną tworzy się przez dodanie do
nazwy węglowodoru przyrostku „-ol”, z uwzględnieniem mnożników i położenia poszczególnych grup .
6. Zjawisko izomerii alkoholi i fenoli, w tym
a) Czy metylofenol i fenylometanol to ten sam związek?
• mają ten sam wzór sumaryczny C7H8O, ale ich cząsteczki mają odmienną budowę
7.Reakcje z mocnymi wodorotlenkami związków z
grupą funkcyjną •Alkohole nie reagują •Fenole reagują- powstają sole (fenolany)