Kailan at saan may baha? Sa panahon ng tag-ulan at tag-bagyo kadalasan nagkakabaha.Sa mga panahong ito, pinag-iingat ang mga mamamayan sa mga lugar na mababa, matalapit sa mga ilog at baybaying dagat. Maari rin magkabaha kung may ‘tsunami’, ‘high tide’, pagtagas ng tubig mula sa bunganga ng bulkan at Ano ang baha? ‘Ang flood o baha ay ang pag-apaw ng sobra- sobrang tubig sa natural nitong daluyan tulad ng upang malubog ang nakapalibot ditong lupe. Pr ve hnsnetns mam stnaapnesa kung bumigay ang dam o dike bpp o> yee Malimit din ang pagbaha sa mga lugar ng urbanisasyon, Bakit mapanganib ang baha? may maraming tao at basura. Ito ay ilan lamang sa Lubhang mapanganib ang baha. Pangunahing epekto mga kontribusyon ng tao sa paglala ng baha, nito ay maaring pagkasawi dahil sa pagkalunod, pagkasira ng ari-arian, istruktura at mga kabuhayan. Posible rin ang pagkalat ng epidemya, pagkasira ng kapaligiran at pagka-udlot ng serbisyo ng kuryente at telekomunikasyon. Mga epekto ng pagbaha na dala ng Tropical Storm Sendong noong Dec. 2011 ‘Ang ‘floodplain’ ay mababang lugar na maaring bahain. Halimbawa nito ang Pampanga, Tarlac, Nueva Ecija at Bulacan ‘Sheangtoha ang mgs kabohayan | Bungay ang Mandog era Nopreal RL ASHF: L.QQD Karaniwan ang flashflood sa nening near E sa lugar na may sanga- malalakas at tuloy-tuloy Isa sa pinakadelikadong uri Sangang sapa at ilog. na pag-ulan, bigla ang ng baha ang ‘flashflood’ Ipnapakta sa gunit pagbuhos ng tubig na dahil sa bilis, lakas at walang ‘qusanoesonond indi nakakayanan dalhin "jag arglugersa Patan, katiyakang indikasyon kung puersyalse Ng Natural nitong daluyan. Panaon sland ta Leyte na dranan ng kailan ito magaganap. ‘ashi fastfood noon Dec. 2003 at ang maa ‘erga so sa abundan Karaniwan sa ating bansa ang mga ‘structural’ o Magtanong ukol sa geohazard maps. Ito ang mga mapa engineering measures upang ma-kontrol at maibsan _na nagbibigay ng impormasyon ukol sa lagay ng inyong ang epekto ng baha. Malaking halaga ang ginugugol__lugar sa iba't-ibang uri ng geohazards tulad ng pagbaha. ng ating bansa sa mga istrukturang ito. ‘Ag Flood Suceptilty Mop ng Cagayan De Oro Quadrangle s2 Misamis Oriental at Bukidnon Kaban dn dito ang mga bayan ng El Salvadr, Opa. Capayen de Oro Cy, Baungon, st Libone Sa vail ‘Ang ugar na may bul viet ‘ay may mataas na panganib sa aha. papa geonazad map na ona ang nga nasa mababbang gaa ‘ang mga malalapt slog ang may malas na pangen ‘Ang Napindan Fcod Control Operation Pangkaraiwan ang mga dike sa mga inskangan msg nga a Sysiem a pangangesina rg MMDA ay Keunidad aap a baybayin ‘omunied na mallapt at mlakngKapokinabengan sa pag Kontl ud ng diana to aa Kaaba ‘nassakop io. ng bana a Metro Mania, ra Mania Bay. Alamin ang flood susceptibility ng inyong lugar. Ser ene erate a Ree ea ‘Sa mga lugar na may panganib sa baha, kinakailangan ang kaukulang pag-iingat at Paghahanda. Gumawa ng nauukol na pagpaplano upang maiwasan ang epekto ng baha tulad ng contingency at land use planning. Deparment of Environment and Natural Resources MINES AND GEOSCIENCES BUREAU ‘Noth Avenue, Dilan, Quezon Cy 920.8957 928-2219 Fax: 920-1635 hip: www gowph E-mail: contral@mgb gov ph ‘November 2012