Professional Documents
Culture Documents
Firi Téere Ruuhul Adab Ci Làkku Wolof
Firi Téere Ruuhul Adab Ci Làkku Wolof
Et aussi :
« ا...» َم َّه َم ا ُهللاا ْن َمًقا َمِر َم ا ِر َّه ا َم ْنَيًق ا َمَيَمَيَّه َميُهللاا َم َم ا َمِر َما
Préface
Nous rendons grâce à Allah le TOUT Puissant, le Miséricordieux de nous avoir permis de
commencer ce travail et de le terminer afin que tout un chacun puisse en tirer profit.
Ce présent ouvrage est la traduction en langue wolof du célèbre livre Rouhoul Adab de
Cheikh Ibrahima Niass.
L’auteur El Hadji Malick Sow est un humble fidèle qui a comme projet de rendre
accessible les écrits de Baye Niass dans nos langues locales.
Prier pour nous pour la réussite de ce projet.
ِر ِر
ْراَر ْر ُر َر ِرّر اْر َر اَر ِر َر
Ndéem tàbbi nga (commencer) 'idhā shara`ta إِر َر َر َرر ْرع َر
Ci jàng wird wi Fīd dikāril-wirdi ِر ِرّرد َر ِر اْر ِر ْر ِرد
Na nga taqoo falāzimi فَر َر ِرزِرم
Teggine āl'adaba َر ِلد
ْر َر
ْرا ّرِر
Sa kéem kàttan qadral-ḥaddi َر َر ْر َر
Teggin ta'addabun َرَتَرد ٌة
Ci lu feeñ fī ḍhāhirin ِر َر ِره ٍرر
Ak lu nëbbu Wa bāṭini َر َرِب ِر ِر
Ci moom bihi بِر ِره
Deef na égee yuraqqā ُرَي َرر ى
Nit almar'u
اْر َر ْرر ُر
Jëm ci barab yu kawe yi (màqaama yi) lilmawāṭini اِر ْرل َر َر ِر ِر
Na nga teewlu wāstaḥḍiranna َر ْر تَر ْري ِر َررا
Sëriñ sa Shaykhakal كَر ْري َرخ َر
Kay aji-yare murabbī ْرملُرَررِرّر
Naka noonu kadhāka َر ذ َرا
Sëriñam shaykhahu َر ْري َرخهُر
Ci ludul sikk bidūni raybi بِر ُر ِرا َرْر ِر
Na ngeén takkoo Wa lāzimū َرالَر ِرزُر
Teew ālḥuḍūra ْراُر ُر َر
Ak dal was-sukūnā َر ا ُّ ُرك َرَن
Naka noonu kadhāka َر َرذ َرا
Wéetaay khalwatun َر ْرل َر ٌة
6 Ceci est une réalisation de Elhadji Malick Sow
Tous droits de reproduction ou d’adaptation, réservés à l’auteur.
N°40060280414
Firi téere ruuhul adab ci làkku wolof
ِر
Dana dimbale tu`īnu ُر ُر
ِر
Ak jamono ḥīnan ًحين
Na ngua sàkku wāṭlub َر ْرلُر ْر
Aji-yaraate murabbiyan ًُر َرربِرّري
ري ِر
ً َر ب
Kiy aji xam biiri mbir ya na mu xamee
khabīran
bitéem ya
Kiy aji laayé biir nāṣiḥan ا ًي َرَن ِر
Kay aji mëtt xam-xam kāmila `irfāni َر ِر َرل ِرع ْررفَر ِرا
Di njiit 'imāman ً إِر َر
ِر
Ku yiw ṣāliḥan ًا ا َر
ِر
Mom loo ko (jébbal ko) mallikhu َرلّر ْركهُر
Bopp sa nafsaka ك َرَي ْر َر َر
Bul féqeeti dara falā tudabbiri فَر َر ُر َر بِرّر ِرر
Na nga nekk Wa kun َر ُر ْر
َر يِرّر ٍر
Niki néew (cadavre) kamayyitin
َر
Ci lu sakh dawāman ً َرد َر
Déef la solo tukhbari ُر ْر َرِر
ِر
Bul wuuté ak moom walā tukhālifhu َرالَر ُرَر ا ْر هُر
Donte féeñ na walaw bāna َر اَر ْر َرِب َرا
Yàqu-yàqu xalaatam fasādu ra'ayihi فَر َر ُرد َرْرِر ِره
Na nga nekk fakun فَر ُرك ْر
َر ّرِر ٍر
Di boroomak roy Dhāttisā in
َر
Ci lu sax dawāman ً َرد َر
Njuumte fakhaṭa'un فَر َرخلَرأٌة
7 Ceci est une réalisation de Elhadji Malick Sow
Tous droits de reproduction ou d’adaptation, réservés à l’auteur.
N°40060280414
Firi téere ruuhul adab ci làkku wolof
Ak yombal yasāru
َر َر ُر
Li fi nekk bal بَر ْرل
Bépp jafe-jafe kullu `usrin َيل عُر ْر ٍرر
ُّ ُر
Nékk na ci ganaawam ba`dahu بَرَي ْر َر ُر
Ñaari yombu-yomb (jàppandal) yusrāni ُر ْر َرر ِرا
Kéem naka dikké kamā 'a tā َر َر َرَرى
Ci Ahmad kay kojub Adnaan `an ahmadal-`ad nāni َرْحَر َر اْر َر ْر َرَن ِرا
َرع ْر ْر
Ndéem xam nga 'idhā `alimta إِر َر َرعلِر ْر َر
lii dhā َر
Nga nekk takūnu َر ُرك ُرا
ِر
Di aji-gërëm rāḍiyan ًَر ي
Àtte Yàlla ḥukmal'ilahi ُرح ْرك َرم ْر ِرإلاَر ِره
ُر ل ْر ٍر
Bépp waxtu kulla waqtin
َر
ِر
Ngay aji des ci loolu bāqiyan ًَرِب ي
Ndéem sàkku nga 'idhā ṭalabta إِر َر َرلَرْرب َر
Càkkutéef maṭlaban ًَر لْرلَرب
Ñàkk nga ko `adimtahu َرع ِر ْر تَرهُر
Loraange faḍayrahu فَر َر ْريَي َررُر
Dana xam ko moom Yàlla yadrī َر ْر ِرى
Te xamuloo ko wamā daraytahu َرالَر َرد َرْرَيتَرهُر
Dana jañ moom Yàlla yadfa`u َر ْر فَر ُر
Luy lore mā yaḍurru َر َر ُر ُّر
Ngir ñëwati luṭfan ً اُرلْر
12 Ceci est une réalisation de Elhadji Malick Sow
Tous droits de reproduction ou d’adaptation, réservés à l’auteur.
N°40060280414
Firi téere ruuhul adab ci làkku wolof
ِر
Tukkée ci moom minhu ْرنهُر
Bul tuumaal lātatahimanna
الَرَرَيتَر ِره َر
Yàlla 'ilahanā إِر َرَلَرنَر
Ba mu gàcceel la fatukhdhalā فَرَيتُر ْرخ َرذالَر
Bu xamoon law ya`lamu اَر ْر َرَي ْر لَر ُرم
Doomi aadama al'insānu ْر ِرإل ْر َر ُرا
luy Yàlla mār-raḥmānu َر ار ْرْحَر ُرا
Dana dajeek yalqā َرَي ْرل َر ى
Ay yi as-surūra ُّ
ال ُرر َر
Muy aji ree ḍāḥikan َر ِرح ًك
Doomi aadama 'insānu إِر ْر َر ُرا
Bul sàkku lātaṭlubi الَرَرلْرلُر ِر
Teraanga (tedd) al-`izza اْر ِرز
Ca mbindéef yi Ladāl khalqi اَر َر ى ْر َرل ِرْري
Ci ludul sàkkoo tedd bilā ta`azzuzin بِر َر َرَي َر ُّزٍرز
ِرع ْرن َر اْر لِر ِر
يك
Ci Buur bi `indal-malīki
َر
Déet lā الَر
Te déet walā َرالَر
Bul bég Lā tafraḥan الَرَرَي ْر َرر َرح ْر
Ciy xéewal bi'an`umin ِرِبَرْرَي ُر ٍرم
Yoo xamne xéewaleef nañu la ko 'un`imtā ُرْر ِر ْر تَر
Na nga bég wāfraḥ َر فْرَي َرر ْر
Ci ka nga xamne biman ِرِبَر ْر
13 Ceci est une réalisation de Elhadji Malick Sow
Tous droits de reproduction ou d’adaptation, réservés à l’auteur.
N°40060280414
Firi téere ruuhul adab ci làkku wolof
ِر
Benn jullit musliman
ً ُر ْر ل
Di lé féegn na walaw ḍhahar َر اَر ْر َر َره ْرر
Loraange ḍurrun ُر ٌّرر
Ci ñaari loxoom `alā yadayhi َرعلَرى َر َر ْر ِره
Na nga jéggale fāghtafir فَر ْرتَر ِر ْرر
Ngir nga baax da'aban َرد ْربًَي
Naka mbindéef yi fa'inna dhāl-khalqa فَرِرإا َر ْرَرل َر
ْري
Jaamu Yàlla nañ `ibādul-lāhi ِرعبَر ُرد ال ِرَيه
Bul lor falā taḍir فَر َر َر ِر ْرر
Yaw mbokk sama 'akhī َر ِر ي
ِرعب َرد ِر
Jaami Yàlla yi `ibādal-Lāhi َر
Déet yaw Wa lasta َر اَر ْر َر
Ngay gërëm tarḍā َرَي ْرر َر ى
Ka dana lor Man yaḍuru َر ْر ُر ُرر
Jaam sa `abdakā َرع ْرب َر َر
Donte ñaawal na wa'in 'asā َر إِر ْرا َر َر
ِر
Ragalal fāttaqīna فَر َر
Sa Boroom rabbakā َرب َرك
Na nga takkoo Wa lāzimi َرالَر ِرزِرم
Njàqare al-ḥuzna ْراُرْرز َرا
ِر ْر ر اْر ِر
Ak fattaliku dee Wa dhikral-mawti َر َر َر ْر
Bul ko fatte lā tansahu الَر َرَي ْرن َر هُر
Naka noonu kadhā َر َرذ
15 Ceci est une réalisation de Elhadji Malick Sow
Tous droits de reproduction ou d’adaptation, réservés à l’auteur.
N°40060280414
Firi téere ruuhul adab ci làkku wolof
ِر
Ci biral `indal'ijhār
ع ْرن َر ْر ِرإل ْر َره ْر
ِر
Li am moo di lakin
اَرك ْر
Boo takkoo ak sëriñ bi 'idhā lāzamtahu إِر َر الَر َرزْر تَرهُر
Ci lu ëpp ci say waxtu fīl-ghālibi ِر اْر َر اِر ِر
Mën na am nga texe faqad tafūzu فَرَي َر ْر َرَي ُر ُرز
ِر
Ci yi jóge ci sëriñ bi minhu ْرنهُر
Ci lépp loo doon sàkku bil-maṭālibi ِرِباْر َر لَر اِر ِر
Mën na am nga texe waqad tafūzu َر َر ْر َرَي ُر َي ُرز
ِر
Jële ci moom minhu ْرنهُر
Ci wàlle bil`adwā ِرِباْرَي َر ْر َر ى
Te moom wàlle Wa hiya َر ِره َري
Aji sax la thābitatun َرَثبِرتَر ٌة
Fa góoru Yàlla yi `indar-rijāli ار َر ِرو ِرع ْرن َر ّرِر
Kon nag teeyal antabihi ْرَيتَربِر ِره
Ku amul man lam yanal َر ْر َرَلْر َرَينَر ْرل
Xam Boroom bi ma`rifatar-raḥmāni َر ْر ِررفَر َر ار ْرْحَر ِرا
Mboleem dundam 'a`māruhu َرع َر ُرُر
ْر
Sànku na ḍā`at َر َرع ْر
Ci mboleem jamono madāl'azmāni ِلزَر ِرا
َر َر ى ْر ْر
Bind naa khalaqtu َر لَر ْر ُر
Mbindéef yi dhāl-khalqa َر ْرَرل َر
ْري
25 Ceci est une réalisation de Elhadji Malick Sow
Tous droits de reproduction ou d’adaptation, réservés à l’auteur.
N°40060280414
Firi téere ruuhul adab ci làkku wolof
Njuumte yi al-khaṭā'a
ْرَرلَر َر
Naka noonu kadhāka َر َرذ َرا
ِر
Ak di taqoo ak di rafetal njàpp 'isbāghul-wuḍū 'i إِر ْر بَر اُر اْر ُر ُر
Ommatal Wa qud َر ُر ْر
Silmaxa 'a`mā َرع َر ىْر
Naka noonu kadhā َر َرذ
َر َر ح ِر
Fajal boroom soxla soxlaam qaḍā'u ḥājati
ُر َر َر
Ak di xool duusi géej yi
wa`addu mawjil-
baḥri
َر َرع ُّ َر ْر ِرج اْربَر ْري ِرر
Ak di xalam ci màggaayu Yàlla fikratan ًفِر ْرك َرر
Ak joxante loxo muṣāfaḥatu ُر َر فَر َري ُر
Ak mbokk yi ci Yàlla āl'ikhwān ْر ِرإل ْر َر ْرا
Jëlal yii ma la wax fakhudh فَر ُرخ ْرذ
ِر
Ngay aji rëbb yu baax yi muqtaniṣan
ً ُر ْر تَرن
Nit ku dundal ta`mīru shakhṣin َرَي ْر ِر ريُر َر ْرخ ٍر
Weeru koor ramaḍānu َرَر َر ُرا
Ci woor ṣawmuh ا ْر ُر ْره َر
Ak aji taxaw (naafila) waqā'imun َر َر اِر ٌةم
Ci moom fīhi فِر ِريه
Dina faxas yumaḥḥā ُرَريَيى
Ay bàkkaar jurmuh ُر ْررُر ْره
Ak aj ḥajjun َرح ٌّر
30 Ceci est une réalisation de Elhadji Malick Sow
Tous droits de reproduction ou d’adaptation, réservés à l’auteur.
N°40060280414
Firi téere ruuhul adab ci làkku wolof
َرح َر ى ِر
ا َر
Ngir li nga xam ni téeré bi làmboo na
limā ḥawā
ko
Ci ay xam-xam yuy jariñ min ḥikamin ِرح َرك ٍرمْر
ِر
Ak yar wa'adabi َر َرَرد ِر
ِر
Maa ngi gàntulu mu`tadhiran
ً ُر ْرتَرذ
Ci boroom xel yu sell yi `inda dhawīl'albābi ِرع ْرن َر َر ِر ْرِلاْربَر ِر
Xamal leen ni ki ko déf Wa munshidan ً َر ُر ْرن ِرل
Xale bu ndaw la bu bëgg lu baax
qawla fatāl'andābi َرَي ْر َرو فَرَي َرَت ْرِلَر ْر َر ِر
rekk
ِر ِر
Doomu ñaar fukki at ak benn moo Wa libanī 'iḥdā َر ابَر ِر إِر ْرح َر ى َر ع ْرل ِرر َر
taalif téere bi wa`ishrīna sanah
َر نَر ْره
Te kat ngàntulu ma`dhiratun َر ْر ِرذ َرٌة
Lu ñu nangu la maqbūlatun َر ْر بُر اَر ٌة
Lu ñu rafetlu la mastaḥsanah َر ْر تَر ْري َر نَر ْره
Jariñal fānfa`
فَر ْرَي َر ْر
Ci yii woy bidhān-naḍhmi بِر َرذ انظ ِرْرم
ِر
Mboleem way-gëm yi jamī`al-muu'minīn َجي َر اْر ُر ْر نِر ْر َرِر
Yaw Boroom bi Yā rabbanā َرَي َربَينَر
ِر ِر
ِر َر َر ْرِرري اْر ُر ْرر َر ل ْر
Ci darajay ki gën ci mboleem ñi bijāhi khayril
Yàlla yónni mursalīn
يل ِر
Gu màgg gi al-jalīl
ْرْلَرل ْر
Cant wal-ـḥamdu َر ْراَر ْر ُر
Ñeel na Yàlla lilahi ِرَرِر
Mi nga xam ni al-ladhī ا ِرذ
Méngale na, may na qad 'awla
َر ْر َر ْر َر
ري َرظْر ِر ى ِر
َرَي ْري َر
Ba jàppandal am ma mëna def woy
taysīra naḍhmi
yii
Moom fahwa
فَرَي ْره َر
Baax na ni`ma ِر ْر َرم
Mooy sunu Boroom al-mawlā اْر َر ْر اَرَيى
Topp maa ngi julli ci Yónent bi thumma ṣ-ṣalātu ُرُث ا َر ُر
Àndak nuyu Yàlla ma`a taslīmi َر َر َر ْر لِر ِريم
Te def ci moom salaam as-salām ا َر ْرم
Yàlla na nekk ci Yónent bi `alā n-nabiyi ب
َرعلَرى ان ِرّر
Di ku ñu tànn ālmuṣṭafā ْرملُر ْر لَرَر ى
Ki gën ci mbindéef khayri āl'anām َر ْرِرري ْر َر
ِلَن ْرم
Na nekk ci moom Yónent bi `alayhi َرعلَرْري ِره
Ak ci ñoñam yi wal-āli َر ِرو
Ak ci mbooleem sahaabaam yi waṣḥbin اي ٍر
َر ْر
Di ñu baax 'abrār
َربْرَي َرر ْر
Filéek texe na māfāza َر فَر َرز
Ci xam-xamu mahrifa bil-`irfaـāni ِرِباْر ِر ْررفَرَي ِرا
37 Ceci est une réalisation de Elhadji Malick Sow
Tous droits de reproduction ou d’adaptation, réservés à l’auteur.
N°40060280414
Firi téere ruuhul adab ci làkku wolof