MOÂ HÌNH VOÛ THUYEÀN 13

Baøi 1

MOÂ HÌNH VOÛ THUYEÀN

1.1 NOÄI DUNG

Baïn seõ thieát keá moâ hình daïng khung daây (moâ hình wireframe
laø caùc ñöôøng cong noäi suy tham soá baäc ba) vaø maët cong (maët cong
tham soá baäc ba) cho voû thuyeàn trong baøi taäp naøy nhö hình 1.1.
Leänh caàn thieát ñeå baïn taïo maët cong laø Edgesurf ñoøi hoûi baïn phaûi
coù boán ñoái töôïng wireframe môû ñeå laøm ñöôøng bieân cho maët cong.
Thieát keá moâ hình naøy treân AutoCAD.
Ñaàu tieân caùc baïn tìm hieåu caùc leänh lieân quan ñeán moâ hình daïng
khung daây bao goàm: caùc leänh veõ ñöôøng thaúng (Line, Ray, Xline),
ñöôøng cong (Arc, Circle, Spline), ña tuyeán (Pline), hieäu chænh (Trim,
Erase, Break, Lengthen, Chamfer, Fillet, Pedit, Splinedit) vaø bieán
ñoåi hình hoïc (Move, Copy, Scale, Rotate, Mirror, Align)...
Ñeå taïo moâ hình maët cong ta söû duïng caùc leänh sau: 3D, 3Dface,
Revsurf, Tabsurf, Rulesurf, 3dmesh, Edgesurf, Pface... ñoàng thôøi
söû duïng caùc pheùp bieán ñoåi hình hoïc ba chieàu: 3Darray, Rotate3d,
Mirror3d... Tham khaûo leänh trong caùc taøi lieäu [14, 16, 17].

Hình 1.1 Moâ hình voû thuyeàn sau khi Render

14 BAØI 1

1.2 CAÙC LEÄNH SÖÛ DUÏNG

Ñaàu tieân söû duïng leänh Spline ñeå veõ ñöôøng cong noäi suy tham
soá baäc ba baèng caùch nhaäp toïa ñoä caùc ñænh vaø tieáp tuyeán taïi caùc
ñieåm ñaàu vaø cuoái ñöôøng cong. Sau khi taïo caùc ñöôøng cong, ta söû
duïng leänh Edgesurf ñeå taïo maët cong tham soá baäc ba (maët Coons).
Töø maët cong tham soá baäc ba ta coù theå hieäu chænh chuùng thaønh maët
cong Bezier vaø B-spline baèng caùch söû duïng leänh Pedit. Trong baøi
naøy baïn thöôøng xuyeân söû duïng leänh Ucs, Vpoint vaø Plan.
Bôûi vì voû thuyeàn coù daïng ñoái xöùng, cho neân baïn chæ caàn taïo
moät nöûa moâ hình, phaàn coøn laïi baïn söû duïng leänh Mirror3D ñeå laáy
ñoái xöùng qua maët phaúng. Nöûa moâ hình bao goàm ba maët cong rieâng
bieät vaø baïn caàn taát caû 7 spline ñeå laøm ñoái töôïng bieân cho caùc maët
cong naøy.

Caùc leänh söû duïng

1 Leänh Vpoint Ñònh ñieåm nhìn

2 Leänh Ucs
3 Leänh Spline
4 Leänh Zoom
5 Leänh Line
6 Leänh Surftab1
7 Leänh Surftab2
8 Leänh Edgesurf
9 Leänh Ddvpoint
10 Leänh Mirror3D
11 Leänh Pedit
Taïo heä truïc toïa ñoä
Veõ ñöôøng spline
Phoùng to thu nhoû maøn hình
Veõ ñöôøng thaúng
Ñònh maät ñoä löôùi theo phöông ngang
Ñònh maät ñoä löôùi theo phöông ñöùng
Taïo maët cong baèng caùch noái caùc caïnh
Ñònh ñieåm nhìn
Laáy ñoái xöùng qua maët phaúng
Hieäu chænh maët cong

1.3 THIEÁT LAÄP BAÛN VEÕ

Ñònh giôùi haïn baûn veõ 0,0 ñeán 2000,2000 (leänh Limits)
Ñònh ñieåm nhìn 1,-1,1 baèng leänh Vpoint.
Taïo caùc lôùp:
Teân lôùp Maøu (Color) Daïng ñöôøng (Linetype)
WIRE Red Continuous
SURF-01 Blue Continuous
SURF-02 Blue Continuous
SURF-03 Blue Continuous
MOÂ HÌNH VOÛ THUYEÀN 15

1.4 TRÌNH TÖÏ THÖÏC HIEÄN

1.4.1 Veõ caùc ñöôøng cong
Thöïc hieän theo trình töï sau:
1- Ñònh ñieåm nhìn 1,-1,1 vaø gaùn lôùp WIRE laøm hieän haønh.

Menu Bar Nhaäp leänh Toolbar

View\3D Views\Viewpoint Vpoint Viewports

Command: Vpoint
Current view direction: VIEWDIR=0.0000,0.0000,1.0000
Specify a view point or [Rotate] <display compass and tripod>: 1,-1,1

2- Ñeå baét ñaàu veõ moâ hình daïng khung daây baïn söû duïng leänh
Spline ñeå veõ spline 1 nhö hình 1.2 treân maët phaúng XY cuûa WCS. Ñöôøng
spline ñi qua ba ñieåm coù toïa ñoä (0,0,0), (75,75,0) vaø (275,1500,0). Tieáp
tuyeán taïi ñieåm ñaàu (–1,–1) vaø ñieåm cuoái (0,1) nhö hình 1.2.

Menu Bar Nhaäp leänh Toolbar

Design\Spline Spline Draw

Command: Spline
Specify first point or [Object]: 0,0
Specify next point: 75,75
Specify next point or [Close/Fit tolerance] <start tangent>: 275,1500
Specify next point or [Close/Fit tolerance] <start tangent>: 
Specify start tangent: @-1,-1
Specify end tangent: @0,1

Hình 1.2 Spline 1

16 BAØI 1

3- Sau ñoù söû duïng leänh Ucs ñeå taïo heä truïc toïa ñoä môùi sao cho
maët phaúng XY cuûa UCS môùi truøng vôùi maët phaúng YZ cuûa WCS. Söû
duïng leänh Plan ñònh maët phaúng XY cuûa UCS môùi song song maøn
hình.
- Quay UCS quanh truïc Y moät goùc 90o.

Menu Bar Nhaäp leänh Toolbar

Tools\New UCS\Word UCS UCS

Command: Ucs
Current ucs name: *WORLD*
Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/
World]<World>: Y
Specify rotation angle about Y axis <90>: 90

- Quay UCS quanh truïc Z moät goùc 90o

Command: Ucs
Current ucs name: *NO NAME*
Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/
World]<World>: Z
Specify rotation angle about Z axis <90>: 90 

- Taïo hình chieáu baèng moâ hình treân UCS hieän haønh:
Command: Plan
Enter an option [Current ucs/Ucs/World] <Current>: 

4- Thöïc hieän leänh Spline veõ spline 2, spline 3 vaø spline 4

nhö hình 1.3:
- Veõ ñöôøng cong spline 2
Command: Spline
Specify first point or [Object]: 0,0
Specify next point: -100,225
Specify next point or [Close/Fit tolerance] <start tangent>: 
Specify start tangent: @1<300
Specify end tangent: @-1,1
MOÂ HÌNH VOÛ THUYEÀN 17

Hình 1.3 Spline 2, spline 3 vaø spline 4

- Veõ ñöôøng spline 3

Command: Spline
Specify first point or [Object]: 0,0
Specify next point: 200,-100
Specify next point or [Close/Fit tolerance] <start tangent>:
Specify start tangent: @1<120
Specify end tangent: @1,0

- Veõ ñöôøng spline 4

Command: Spline
Specify first point or [Object]: 200,-100
Specify next point: 1500,-75
Specify next point or [Close/Fit tolerance] <start tangent>:
Specify start tangent: @-1,0
Specify end tangent: @1,0

- Ñònh laïi ñieåm nhìn 1,-1,1 baèng leänh Vpoint.

Command: Vpoint
*** Switching to the WCS ***
Current view direction: VIEWDIR=1.0000,0.0000,0.0000
Specify a view point or [Rotate] <display compass and tripod>: 1,-1,1

5- Dôøi goác toïa ñoä UCS ñeán ñieåm (0,1500,0) cuûa WCS vaø taïo
UCS môùi sao cho maët phaúng XY cuûa chuùng song song vôùi maët ZX
cuûa WCS (quay quanh truïc X moät goùc 90o) nhö hình 1.4.

- Trôû veà WCS

Command: Ucs
Current ucs name: *NO NAME*
Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/
World]<World>: 
18 BAØI 1

- Taïo UCS môùi coù ñieåm goác toïa ñoä 0,1500,0 so vôùi WCS
Command: Ucs
Current ucs name: *WORLD*
Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/
World]<World>: O
Specify new origin point <0,0,0>: 0,1500,0

- Quay UCS quanh truïc X moät goùc 90o.

Command: Ucs
Current ucs name: *NO NAME*
Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/Apply/?/
World]<World>: X
Specify rotation angle about X axis <90>: 90

- Ñònh ñieåm nhìn 0,-1,.8 baèng leänh Vpoint

Command: Vpoint
Current view direction: VIEWDIR=0.0000,-1.0000,0.0000
Specify a view point or [Rotate] <display compass and tripod>: 0,-1,.8

Söû duïng leänh Zoom phoùng to vò trí gaàn goác toïa ñoä nhö hình 1.4.
Sau ñoù veõ spline 5 vaø spline 6 baèng leänh Spline nhö hình 1.4. Söû
duïng leänh Line veõ hai ñoaïn thaúng nhö hình veõ 1.4. Caùc spline 4 vaø
spline 1 veõ tröôùc ñoù bieåu dieãn ôû daïng ñöôøng khuaát.

Hình 1.4 Spline 5 vaø spline 6

MOÂ HÌNH VOÛ THUYEÀN 19

- Veõ spline 5 hình 1.4:

Command: Spline
Specify first point or [Object]: 0, –75,0
Specify next point: 150,–50,0
Specify next point or [Close/Fit tolerance] <start tangent>: 275,0,0
Specify next point or [Close/Fit tolerance] <start tangent>: 
Specify start tangent: @–1,–1
Specify end tangent: @1,1

- Veõ spline 6 hình 1.4:

Command: Spline
Specify first point or [Object]: 275,0
Specify next point: 300,200
Specify next point or [Close/Fit tolerance] <start tangent>: 
Specify start tangent: @–1,–1
Specify end tangent: @0,1

- Veõ caùc ñoaïn thaúng noái hình 1.4:

Command: Line
Specify first point: 300,200
Specify next point or [Undo]: 0,200
Specify next point or [Undo]: 0,–75
Specify next point or [Close/Undo]: 

6- Traû veà WCS vaø ñònh laïi ñieåm nhìn 1,–1,1 baèng leänh Vpoint:
Command: Ucs
Current ucs name: *NO NAME*
Enter an option [New/Move/orthoGraphic/Prev/Restore/Save/Del/
Apply/?/World]<World>: 
Command: Vpoint
Current view direction: VIEWDIR=0.0000,-1.0000,0.8000
Specify a view point or [Rotate] <display compass and tripod>: 1,–1,1

Hình 1.5 Spline 7

20 BAØI 1

Söû duïng caùc döõ lieäu treân hình 1.5 ñeå veõ spline 7. Caùc ñoái
töôïng ñaõ veõ laø caùc ñöôøng khung daây daïng HIDDEN nhö hình 1.5.
Khi thöïc hieän leänh Spline baïn coù theå söû duïng phöông thöùc baét
ñieåm ENDpoint ñeå baét caùc ñeåm cuoái.

Command: Spline
Specify first point or [Object]: 300,1500,200
Specify next point: 300,550,200
Specify next point or [Close/Fit tolerance] <start tangent>: 0,-100,225
Specify next point or [Close/Fit tolerance] <start tangent>: 
Specify start tangent: @0,1,0
Specify end tangent: @–1,–1,0

1.4.2 Veõ caùc maët cong

Sau khi ñaõ coù moâ hình daïng khung daây ta laàn löôït taïo caùc
maët cong baèng leänh Edgesurf.
1- Gaùn lôùp SURF-01 laøm hieän haønh. Thay ñoåi ñieåm nhìn baèng
leänh Vpoint, ñònh laïi caùc bieán SURFTAB1, SURFTAB2 vaø thöïc
hieän leänh Edgesurf.

Command: Vpoint
Current view direction: VIEWDIR=0.3000,-1.0000,0.3000
Specify a view point or [Rotate] <display compass and tripod>: 0.3,–1,0.5

Thay ñoåi maät ñoä löôùi theo caùc höôùng tham soá s, t.
Command: SURFTAB1
Enter new value for SURFTAB1 <6>: 8
Command: SURFTAB2
Enter new value for SURFTAB2 <6>: 6

Taïo maët cong tham soá baäc ba surface 1 baèng leänh Edgesurf.

Menu Bar Nhaäp leänh Toolbar

Draw\Surface\EdgeSurf Edgesurf Surface

MOÂ HÌNH VOÛ THUYEÀN 21

Hình 1.6 Taïo surface 1

Command: Edgesurf
Current wire frame density: SURFTAB1=8 SURFTAB2=6
Select object 1 for surface edge: (choïn caïnh 1 hình 1.6a)
Select object 2 for surface edge: (choïn caïnh 2 hình 1.6a)
Select object 3 for surface edge: (choïn caïnh 3 hình 1.6a)
Select object 4 for surface edge: (choïn caïnh 4 hình 1.6a)

2- Ta tieáp tuïc taïo maët cong ñaùy cho voû thuyeàn. Taét lôùp SURF-01,
gaùn lôùp SURF-02 laøm hieän haønh. Ñònh laïi ñieåm nhìn 1,-.8,1. Gaùn caùc
bieán SURFTAB1 = 8, bieán SURFTAB2 = 18. Thöïc hieän leänh Edgesurf
theo trình töï choïn caùc caïnh 1, 2, 3, 4 nhö treân hình 1.7a.

Hình 1.7 Taïo surface 2

22 BAØI 1

3- Maët cong thöù ba laø maët caïnh beân cuûa voû thuyeàn. Taét lôùp
SURF-02 vaø gaùn lôùp SURF-03 laøm hieän haønh. Caùc bieán SURFTAB1
vaø SURFTAB2 khoâng caàn thay ñoåi. Söû duïng leänh Edgesurf vôùi caùc
caïnh ñöôïc choïn laàn löôït caùc caïnh 1, 2, 3, 4 nhö hình 1.8.

Hình 1.8 Taïo surface 3

Môû taát caû caùc lôùp. Söû duïng leänh Ddvpoint ñònh ñieåm nhìn
270 töø truïc X treân maët phaúng XY, vaø 30o töø maët phaúng XY treân
o

hoäp thoaïi Viewpoint Presets nhö hình 1.9.

Hình 1.9 Hoäp thoaïi Viewpoint Presets

MOÂ HÌNH VOÛ THUYEÀN 23

Menu Bar Nhaäp leänh Toolbar

View\3D Views\Viewport Presets... Ddvpoint View

4- Thöïc hieän leänh Mirror3D vôùi maët phaúng ñoái xöùng laø maët
YZ. Keát quaû thu ñöôïc moâ hình nhö hình 1.10b.

a) b)

Hình 1.10 Mirror3D. a) Tröôùc Mirror3D; b) Sau Mirror3D

Command: Mirror3d
Select objects: (choïn taát caû ba maët cong)
Select objects: 
Specify first point of mirror plane (3 points) or [Object/Last/Zaxis/View/
XY/YZ/ZX/3points] <3points>: YZ
Specify point on YZ plane <0,0,0>: 
Delete source objects? [Yes/No] <N>: 

5- Baèng leänh Ddvpoint taïo ñieåm nhìn 315o töø truïc X treân maët
phaúng XY, vaø 30o töø maët phaúng XY ta coù moâ hình nhö hình 1.11.
6- Löu baûn veõ vôùi teân VOTHUYEN.DWG

Hình 1.11 Voû thuyeàn laø caùc maët cong tham soá baäc ba (Coons)
24 BAØI 1

1.4.3 Hieäu chænh hình daùng caùc maët cong

Ñeå hieäu chænh maët cong ñaàu tieân ta gaùn caùc bieán SURFV vaø
SURFV ñònh caùc ñieåm löôùi theo hai höôùng tham soá U vaø V. Sau ñoù
baèng leänh Pedit (löïa choïn Smooth surface) ta hieäu chænh caùc maët
cong. Hình daùng caùc maët cong phuï thuoäc vaøo caùc bieán SURFTYPE:
5 - maët cong B-spline baäc hai (Quadratic); 6 - maët cong B-spline
baäc ba (Cubic); 8 - maët cong Bezier.

Menu Bar Nhaäp leänh Toolbar

Modify\Object\Polyline Pedit Modify

Command: Pedit
Select polyline or [Multiple]: (Choïn maët cong)
Enter an option [Edit vertex/Smooth surface/Desmooth/Mclose/Nclose/Undo]: S

Hình 1.12 Maët cong B-spine baäc ba

Hình 1.13 Ñieåm nhìn –1,–1,–0.5