Lex 4 Anestezia

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 49

Aplikimi i metodave te anestezive

ne Dentistrine Pediatrike
Dr. Shk. Enida Petro
Fakulteti i Mjekesise Dentare
Departamenti i Terapise Stomatologjike
Metodat farmakologjike te kontrollit te dhimbjes ne femije

Analgjezi – mungese dhimbje


•infiltrative
•regionale
Medikamentet – diazepan, midazolam, fentanyli, etj
•orale
•rektale
•intravenoze
Sedacion – humbje e koshiences
•siperfaqesor
• i thelle
Anestezi – mungese dhimbje dhe ndjeshmerie, amnezi
•lokale
•e pergjithshme
Cilen metode te zgjedhim?????
• Megjithe veshtiresite qe hasen ne mjekimin e femijeve, pjesa me e madhe
e tyre mund te trajtohen ne klinika dentare ne kushte te zakonshme.

• Duke krijuar nje raport te mire me femijen dhe prindin ankthi dhe dhimbja
mund te kontrollohen me efikasitet vetem nepermjet anestezise lokale.

• Ndersa ne disa femije te konsideruar si “te veshtire” eshte i nevojshem


bllokimi psikokimik i trakteve anatomike qe kerkon kushte spitalore.
Perzgjedhja e ketyre metodave varet nga:

• mosha e femijes

• lloji i procedures dentare

• kohezgjatja e procedures dentare

• gjendja psikologjike dhe shendetesore e femijes

• konsensusi i prindit ose kujdestarit


Anestezia topikale intraorale
• Ul diskonfortin qe shoqeron inserimin
ages ne membranen mukozale.

• Benzokaine ne forme xheli me shije te


mire dhe sasia kontrollohet lehte.

• Vepron ne 2-3 mm thellesi te mukozes


intraorale pa efekt toksik.

https://www.dentalcompare.com/Restorative-
Dentistry/4674-Dental-Topical-Anesthetics/Compare/?
Teknika e aplikimit te anestezise topikale:
• terheqim indet per te pare vendin e injeksionit

• thajme vendin e aplikimit me ajer ose garze

• aplikojme xhelin topikal per rreth 30 sekonda

• koha e arritjes se efektit zgjat deri ne 5 minuta

• me pas fillojme injeksionin

Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition


Injektoret pa age
• Perdoren sidomos te femijet me probleme hematologjike.

• Solucioni anestetik deperton nepermjet presionit.

• Anestezi siperfaqesore deri ne 1 cm thellesi.

• Nuk shkakton hemorragji.

Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition


Disavantazhet e anestezise pa age:
• kosto e larte

• kerkon eksperience

• shkakton plage ne mukoze nese nuk kryhet sic duhet

• shija jo e mire e anestetikut e pakendshme per femijet


Elektroanalgjezia
• Electroanalgjezia ose TENS
(transcutaneous electrical nerve
stimulation).

• Anestezi topikale me e thelle qe


perdoret ne femije mbi 3 vjec.

• Jotoksike dhe efekti zgjat deri ne


perfundim te procedures.

Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition


Anestezia lokale te femijet
Solucionet anestetike
• Solucioni anestetik me i perdorur te femijet eshte
lidocaine 2% me epinephrine 1:80000.

• Aplikohet ne formen e karpulave 1.8 ml.

• Permbajne dhe konservante si methylparaben qe mund te


shkaktojne reaksione alergjike.

• Dozimi i sasise se anestetikut eshte shume i rendesishem per


te shmangur problemet te femijet.
Dozat maksimale te rekomanduara te anestetikeve lokale per
femije (4.4 mg per kg peshe)

Pesha e femijes (kg) Doza maksimale (mg) Numri i ampulave

10 44 1,2

15 66 1,8

20 88 2,4

25 100 2,7

30 132 3,6

40 176 4,8

50 220 6,1
Kur duhet aplikuar anestezia lokale?
Nuk duhet perdorur
 silante
 mbushje preventive ne kavitete me prekje vetem te smaltit
 kavitete vestibulare
 separim te dhembeve
 cementim te kurorave te parafabrikuara
 aplikim te bandave ortodontike
Duhet perdorur
 kavitete me prekje te dentines
 preparim per koronat e parafabrikuara
 mbulim indirekt/direkt
 pulpotomi
 pulpektomi
 ekstraksione
Teknika e aplikimit te anestezise lokale ne femije
Parapergatitja
• Komunikimi me femijen me nje gjuhe te embel dhe te
kuptueshme sipas metodes fol-trego-bej.

• Shpjegimi i procedures se injeksionit me terma te


pershtatshem sipas moshes (do jete nje pickim i vogel,
dhembin do ta veme ne gjume, etj).

• Nuk duhet genjyer femija per mungesen e dhimbjes pasi


mund te humbase besimin ndaj mjekut.
Diskomforti gjate injektimit mund te reduktohet:

• duke larguar vemendjen me


ane te nje monologu
konstant nga ana e mjekut
gjate injeksionit,

https://dentodontics.com/2015/05/21/3-major-types-of-local-anaesthesia
• nepermjet veprimit te
ngacmuesve siperfaqesore
si stimuj vibrues ne zonen
ngjitur me injeksionin.

Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition


Vecorite e injeksioneve intraorale ne femije

• Teknikat e anestezise lokale nuk jane te vecanta per femijet,


por disa modifikime jane te nevojshme.

• Pozicioni i shpinores se poltronit duhet te jete ne kend 30


grade ne momentin e injektimit.

• Nese kemi mundesi zgjedhje, anestezia e pare te behet


te molari i pare maksilar i perkohshem.
• Injeksione te ngadalta sepse ulin dhimbjen dhe mundesine
e reagimit toksik ne femije, sidomos ne anestezine e pare.

• Aget duhet te zgjidhen te shkurtra (20 mm) me kaliber 27


sepse jane me pak te thyeshme gjate injektimit.

• Duhen parashikuar levizjet reflektive te papritura te femijes


qe parandalohen nga asistenti qe mban trupin e femijes.

• Koka duhet te fiksohet midis trupit dhe krahut te mjekut,


duke bllokuar pamjen e femijes per te eleminuar friken.
Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition
Anestezia infiltrative
• Perdoret me teper ne sistemin dentar te perkohshem.

• Ne dhembet e perhershem nuk rekomandohet ne regionin


posterior mandibular sepse nuk jep efekt te mire anestetik.

• Injektimi duhet te behet ne mukozen neutrale ne nivel te


apeksit te dhembit.

• Injektohet sasi solucioni 0.5-1ml ne rruge supraperiostale.


Meqe kocka e femijeve
eshte me pak dense se
https://dentodontics.com/2015/05/21/3-major-types-of-local-anaesthesia/
e te rriturve, ndodh
difuzioni i plote i
anestetikut nepermjet
infiltrimit lokal.

Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition


Anestezi infiltrative
Anestezia regionale
• Aplikohet kryesisht ne premolaret dhe molaret
mandibulare te perhershem.

• Anestezia regionale nuk rekomandohet tek femijet


ne dhembet maksilare dhe ne frontalet mandibulare.

• Kjo teknike ne keto raste eshte zevendesuar nga


anestezia infiltrative.
Anestezia regionale mandibulare
• Aplikohet me lehte te femijet sepse forameni
mandibular eshte nen planin e okluzionit.

• Solucioni anestetik depozitohet me lehte rreth


nervit, para se te hyje ne kanalin mandibular.

• Gjate injektimit te femijet goja duhet te jete


plotesisht e hapur.
Teknika e anestezise mandibulare:
• gishti i madh ne buzen
anteriore te mandibules,
te tjeret ekstraoral,

• trupi i shiringes ne anen e


kundert ne planin okluzal,

• drejtimi i ages ndermjet


kreshtes oblike dhe raphe
pterygomandibulare,

• inserohet agja ne thellesi


deri ne kontakt me kocken.
https://www.dentalcare.com/en-us/professional-
education/ce-courses/ce325/basic-injection-technique
Anestezia regionale mandibulare
Anestezia regionale temporale
Anestezia e nervit bukal
• Inserimi behet ne pliken
mukobukale.

• Realizohet me lehte te
femijet.

• Forameni mental eshte


ne pozicion me aterior.

Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition


Anestezia e nervit bukal
Anestezia palatinale
• Me teper ne procedurat kirurgjikale.

• Shume e dhimbshme dhe traumatike


per femijet.

• Shoqerohet me stimuj vibrues.

• Rekomandohet injektimi nepermjet


papiles interdentare, sidomos ne
dhembet me hapesira.
Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition
Anestezia palatinale
Anestezia papilare
Anestezia intraligamentare
• Injektim intrakockor nepermjet ligamentit periodontal.

• Alternative kyesore ose metode shtese kur teknikat


e tjera te anestezise lokale kane deshtuar.

• Kundraindikohet perdorimi ne dhembet permanente


me apeks te paformuar.

• Shkakton frike dhe dhimbje gjate injektimit.


Avanatazhet e anestezise intraligamentare

• Anestezi efikase ne doza te vogla (0.2 ml).

• Veprim me te ulet toksik.

• Koha e injektimit me e shkurter.

• Nuk anestezon indet e buta.

• Shmang ndjenjen e diskomfortit. Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition

• Shmang traumat mastikatore te indeve te buta.

• Me e pranueshme nga femijet vizualisht.


Teknika e anestezise intraligamentare:
• inserimi i ages ne sulkusin
gingivar te seciles rrenje, ne
kend 30 grade me boshtin
gjatesor te dhembit,

• injeksion i ngadalshem me
presion te larte,

• shiringa terhiqet 5 sek pas


injektimit qe solucioni te Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition
difuzoje plotesisht.
Anestezia intraligamentare
Ne disa raste anestezia intraligamentare
rekomandohet te behet pas anestezise papilare

Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition


Komplikacionet e anestezise lokale
Sistemike Lokale
• Reaksionet alergjike • Traumat mastikatore

• Toksiciteti • Hematomat

• Disfunksionet e SNQ • Trizmus

• Probleme kardiovaskulare • Infeksione

• Semundjet infektive • Paraliza motore


Traumat mastikatore
• Shpesh here ne praktiken e perditshme ndeshemi me femije
shume te frikesuar dhe jobashkepunues gjate procedurave
dentare ose femije me zhvillim ndryshe.

• Ne disa raste keta paciente refuzojne cdo lloj trajtimi duke


shfaqur gjendje ankthi te shtuar sapo hyjne ne kabinetin dentar.

• Kur metodat e kontrollit te dhimbjes kane deshtuar, alternative


mbeten medikamentet, sedacioni ose anestezia e pergjithshme.
Medikamentet qetesuese
Emri Doza Administrimi Efekti fillon pas Efekti zgjat

0.2-0.8 mg/kg Oral 60 min


Diazepan peshe Rektal 30 min 36 ore
Max= 15 mg Intravenoz 10 min

0.2-0.5 mg/kg Oral 60 min


Midazolam peshe Rektal 20 min 45 min
Max= 10 mg Intravenoz 10 min

Fentamyl 1-2 mg/kg peshe Intravenoz 10 min 30 min


Max= 20 mg
Sedatimi i vetedijshem
• Ulja minimale e nivelit te vetedijes.

• Ruhen te lira rruget e frymemarrjes.

• Femija ne gjendjen e nje gjumi natyral.

• Pergjigjet ndaj stimujve fizike ose me fjale.

• Zgjohet pas nje stimuli te dhimbshem te lehte ose mesatar.


Sedatimi i vetedijshem

https://www.dentistrytoday.com/news/industrynews/item/4964-grant-to-
support-dental-anesthesiology-for-children-with-special-needs
Sedatimi i thelle
• Gjendje e kontrolluar e pavetedijes ose vetedijes se ulur.

• Humbje e pjeshme ose e plote e reflekseve mbrojtese.

• Aftesi e ulet per te ruajtur te lira rruget e frymemarrjes.

• Pacienti mund te mos pergjigjet fare ndaj stimujve fizike ose


me fjale.

• Zgjohet vetem pas nje ngacmimi shume te dhimbshem.


Sedatimi i thelle

https://decisionsindentistry.com/wp-content/cache/wp-
rocket/decisionsindentistry.com/article/sedation-regulation-changes-impact/index.html_gzip
Anestezia e pergjithshme
• Gjendje e kontrolluar e pavetedijes.

• Humbje e reflekseve mbrojtes.

• Humbet aftesia per te ruajtur te lira rruget e frymemarrjes.

• Nuk pergjigjet ndaj stimujve fizike ose me fjale.

• Zgjohet me veshtiresi.

• Realizohet vetem ne kushte spitalore.


Anestezia e pergjithshme

https://wigglyteeth.co.za/why-general-anesthetic-is-a-valuable-avenue-for-pediatric-dentistry/
Preparatet farmakologjike
• Inhalatoret (oksidi i azotit) veprim te shpejte ne sedatimin e
vetedijshem.

• Hipnotiket sedative (klorhidrati) kane efekt ne pergjumje dhe


sedatim.

• Anksiolitiket (benzodiazepinat) ulin ankthin dhe mund te


perdoren edhe ne kabinetin dentar para trajtimit.

• Narkotiket (morfina, ketamina) shkaktojne analgjezi deri ne


anestezi te pergjithshme.
Rruget e administrimit
• inhalacioni • submukozale

• orale • intramuskulare

• rektale • intravenoze

• subkutane • intranazale
Cfare kerkohet????

• Bashkepunim i ngushte me prinderit.

• Te firmoset nje konsent paraprak.

• Stafi i specializuar dhe me eksperience.

• Aparatura te vecanta.

• Monitorim i vazhdueshem.

Pediatric Dentistry: A Clinical Approach, 2nd Edition


Normat standarte te kujdesit
• Te respektohen dozat perkatese te lejuara te
preparateve te perdorura dhe kunderindikacionet
absolute te tyre.

• Te kryhet monitorimi i vazhdueshem nga personeli i


trajnuar duke vleresuar shenjat vitale.

• Te sigurohet mbrojtja e pacientit dhe rikthimi ne


gjendjen e meparshme.

You might also like