A REPORT ON TESLA MOTORS

Tesla Motors
 सामग्री सारणी:

1. परिचय 2

2. टे स्ला मोटर्सची पार्श्सभूमी 3

3. टे स्ला मोटर्सचे उत्पादन व्हं गा्लोकन 4-5

४ . टे स्ला मोटर्सची उत्पादन र्ुव्धा 6-7

५ . टे स्ला मोटर्सची र्ंघटनात्मक िचन 8-9

६ . इलॉन मस्क एक नेता म्हणून 10

७ . टे स्ला मोटर्सची एकूण कामवगिी आवण महर्ूल वनवमसती 11

8. टे स्ला मोटर्स्िील अंति व्र्शले ष 12-13

9. टे स्ला मोटर्सर्ाठी उपचािात्मक कृती आवण बदल व्य्स्थापन धोिणे 14-15

10. टे स्ला मोटर्सची र्ध्याची नेतृत्व शैली (परि्तसनात्मक एल 16

11. टे स्ला मोटर्सर्ाठी वशफािर् केले ली नेतृत्व शैली 17

12. वनष्कषस 18-19

11. र्ंदभस 20-21

1
 पररचय

फोर्स मोटि कंपनीच्या स्थापनेपार्ून केली आहे , ज्यामध्ये उत्पादन युवनट् र्मध्ये हलणािी
अर्ेंब्ली लाइन आवण उपकिणां ची अदलाबदली यां चा र्मा्ेश आहे , मोठ्या प्रमाणा्ि
उत्पादन प्रवियेची र्ंकल्पना आणली. त्या्ेळच्या कािच्या मूळ वर्झाइनमध्ये आजपयंत
फािर्ा बदल किण्यात आले ला नाही कािण अजूनही कािच्या पुढील आवण मागे र्मान
प्रकािच्या चेवर्र्र्ह दोन चाकां च्या जोर्ी आहे त. तथावप, फोर्स मोटर्सचा स्पधास त्मक फायदा
फाि काळ वटकला नाही आवण व्या्र्ावयकीकृत कािचे र्ंस्थापक अर्ूनही ल्किच
जनिल मोटर्सने ते ताब्यात घेतले . जनिल मोटर्सचे र्ंस्थापक आल्फ्रेर् पी. स्लोन यां नी
र्ंस्थेची व्केंवित िचना आवण प्रगत व्य्स्थापन र्ंकल्पनां ची एक न्ीन र्ंकल्पना आणली
ज्याने ग्राहकां ना त्यां च्या इच्छित कािचा प्रकाि आवण व्स्तीणस उत्पादनां च्या
पोटस फोवलओमधून वर्झाइन वन्र्ण्याची र्ुव्धा वदली ( होल्ेग आवण वपल , 2001).
व्या्र्ावयक कािच्या र्ुरु्ातीपार्ून आजपयंत, कािमध्ये ्ापिल्या जाणार्‍या तंत्रज्ञानाने
अशा कंपन्ां ना धाि वदली आहे जी इं धन कायस क्षमता आवण चां गली कामवगिी प्रदान करू
शकतील अशा उत्तम उपाय आवण कायसक्षम प्रणाली प्रदान करू शकतात. आधुवनक जगात,
ज्या कंपन्ा अजूनही पािं पारिक व्य्स्थापन िणनीतींचा र्िा् कितात आवण त्यां च्या
वर्झाइन आवण उत्पादनामध्ये तां वत्रक प्रगती र्ुरू कित नाहीत त्यां च्यार्ाठी जगणे कठीण
झाले आहे . आधुवनक जगात चैनीपेक्षा प्रगत तंत्रज्ञान आत्मर्ात किणे ही आता गिज बनली
आहे . ऑटोमोवटव्ह वदग्गज आता त्यां च्या प्रवतस्पध्यां पेक्षा ्ेगळे आवण कायसक्षम अर्ले ले
चां गले उपाय र्ादि किण्यार्ाठी बदल व्य्स्थापन र्ंकल्पनेत काम कित आहे त. म्हणून
प्रगत तंत्रज्ञानाच्या र्ंदभास त बाजािपेठेच्या गिजा पूणस किण्यार् र्क्षम अर्ले ल्या प्रणालीची
अंमलबजा्णी किण्यार्ाठी प्रभा्ी आवण कायसक्षम व्य्स्थापन आ्र्शयक आहे .
प्रणालीतील हे बदल कंपनीच्या व्पणन, र्े्ा, उत्पादन आवण व्िी ( र्े स्लि आवण वफवलप्स,
2007) र्ंबंधी कंपनीच्या एकूण कामकाजात बदल किण्यार्ािखे आहे त. बदल व्य्स्थापन
र्ंकल्पनेमध्ये कंपनीच्या कृतींमध्ये बदल तर्ेच कंपनीचे इच्छित उविष्ट प्राप्त किण्यार्ाठी
तंत्रज्ञान आवण पद्धती यां चा र्मा्ेश होतो ज्याप्रमाणे उच्च नफा वमळव्ण्यार्ाठी कंपनीचे

2
व्य्र्ाय ्ाता्िण आतून आवण बाहे रून बदलते. हे बदल अनुकूलन बदल, वनयंत्रण बदल
आवण परिणामकािक बदलाशी र्ंबंवधत आहे त. या अह्ालात, आम्ही टे स्ला मोटर्सचे
व्य्र्ाय मॉर्े ल, पािं पारिक ऑटोमोवटव्ह उद्योगातील न्ीन र्ंकल्पना आवण बदल
व्य्स्थापन र्ंकल्पना र्ादि किण्याच्या दृष्टीने कंपनीचा प्र्ार् तपार्ू.

टे स्ला मोटससची पार्श्सभूमी:

बॅटिी चाजसि आवण पॉ्िटर े न तंत्रज्ञान यां र्ािख्या BEV शी र्ंबंवधत इति उपकिणां र्ह बॅटिी
इले च्छररक ्ाहने (BEV) वर्झाइन, उत्पादन आवण व्िी किण्यात अग्रेर्ि आहे . टे स्ला मोटर्स
र्न कालास , कॅवलफोवनसया, 2003 मध्ये र्ंस्थापक र्दस्य माकस टापेवनंग आवण मावटस न एबिहार्स
यां नी अच्छस्तत्वात आणली. ल्किच ही कंपनी इलॉन मस्कने $7.6 दशलक्ष गुंत्ून पूणसपणे
बॅटिी्ि आधारित इले च्छररक काि तयाि किण्याच्या उिे शाने खिे दी केली जी 0% व्षािी
उत्सजसन वनमासण करू शकते आवण कमीत कमी ऊजास ्ापिार्ह कायसक्षमतेने कायस करू
शकते, म्हणूनच टे स्ला मोटर्स पािं पारिक काि उत्पादनापेक्षा पूणसपणे वभन्न आहे . कंपन्ां च्या
कािमध्ये इको-र्स्टे नेवबवलटी (TeslaMotors.com, 2017) र्ह अत्याधुवनक उच्च र्माकवलत
तंत्रज्ञान आहे .

उत्पादनाचे व्हंगा्लोकन

टे स्ला मोटर्सने र्ुरु्ातीला आपली पवहली इले च्छररक काि “िोर्स्टि” कमी व्हॉल्यूम आवण
जास्त वकंमतीत लॉन्च केली. बाजािातून ओळख वमळाल्यानंति, टे स्लाने स्पोट्स र् युवटवलटी
व्हे ईकल आवण स्पोट्स र् र्ेर्ान या श्रेणीतील दोन न्ीन मॉर्े ल “मॉर्े ल एर्” आवण “मॉर्े ल
एक्स” लााँ च केले . अलीकर्े च, कंपनीने आपले न्ीनतम इले च्छररक ्ाहन "मॉर्े ल 3" लााँ च
केले आहे ज्यात पूणसपणे ऑटो र्र ायच्छव्हंग ्ैवशष्ट्य आवण र्ॉफ्ट्ेअिच्या ओव्हि-द-एअि
अपग्रेर्र्ह र््ास त प्रगत तंत्रज्ञान आहे जे ही काि ्ास्तव्क मान्ी र्र ायव्हिपेक्षा र्ुिवक्षत
बन्ू शकते (एक्सप्रेर्, 2017).

3
प्रवतमा 1: टे स्ला िोर्स्टि 2.5 S (2011) प्रवतमा 2: टे स्ला मॉर्े ल S P90D (2013)

प्रवतमा 3: टे स्ला मॉर्े ल X P90D (2016) प्रवतमा 4: टे स्ला मॉर्े ल 3 (2017)

4
 टे स्ला मोटससची उत्पादन सुव्धा:

टे स्ला मोटर्सची पवहली उत्पादन र्ुव्धा रेमोंट, कॅवलफोवनसया येथे आहे . ही र्ुव्धा टोयोटा
मोटर्सकर्ून खिे दी किण्यात आली होती ज्याचे एकूण क्षेत्र 370 एकि आहे . कंपनीने
वटलबगस, नेदिलाँ र्् र् येथे आपल्या तंबूचा व्स्ताि केला आहे , वजथे त्याने आपली उत्पादने
र्ंपूणस युिोपला पुि्ू शकणािी दु र्िी अर्ेंबवलं ग र्ुव्धा उघर्ली आहे (TeslaMotors.com,
2017). आता कंपनी आपली पवहली Gigafactory लााँ च किण्याची योजना आखत आहे
ज्यामध्ये 500,000 पेक्षा जास्त ्ाहने आवण पु िेशा बॅटिी पॅकची वनवमसती किण्याची क्षमता
अर्ेल जे 2020 पयंत दि्षी त्याच्या इले च्छररक कािची मागणी पूणस करू शकेल (वबझनेर्
इनर्ायर्ि, 2017a).

टे स्ला मोटससची संघटनात्मक रचना

Tesla M otors कायास त्मक र्ंस्थात्मक र्ंिचने्ि आधारित आहे जेथे कंपनीच्या व्भागां चे
नेतृत्व त्यां च्या र्ंबंवधत मुख्य कायसकािी अवधकािी आवण उपाध्यक्ष कितात. तथावप,
र्ंस्थात्मक र्ंिचनां चे इति प्रकाि व्य्स्थापन पदानुिमाच्या तळाशी आहे त. फंक्शनल
स्टर क्चिला र्ेंटरलाइज्ड हायिावकसकल स्टर क्चि अर्ेही र्ंबोधले जाते वजथे र्ंपूणस कंपनीचे
कमां र् आवण कंटर ोल र््स व्भागां च्या प्रमुखां चा र्मा्ेश अर्ले ल्या मध्य्ती वबंदूपार्ून
वनिीक्षण केले जाऊ शकते (ज्युवलयन एट अल., 2010).

आकृती 1: कायास त्मक र्ंस्थेची व्वशष्ट िचना

5
टे स्ला मोटर्समध्ये व्य्स्थापनाचे तीन प्रमुख स्तंभ आहे त जे खालीलप्रमाणे आहे त
(TeslaMotors.com, 2017):

1) एलोन मस्क (र्ीईओ, बोर्ास चे अध्यक्ष, उत्पादन आवकसटे र).

2) जेबी स्टर ॉबेल (मुख्य तां वत्रक अवधकािी).
3) दीपक आहुजा (मुख्य व्त्तीय अवधकािी).

6
 इलॉन मस्क एक नेता म्हणून:

नेतृत्व हे त्या व्यक्तीचे ्ैवशष्ट्य आहे जे अनुयायां ची क्षमता ्ाढ्ण्यार्ाठी त्यां ना प्रेिणा दे ते
आवण र््ां र्ाठी फायदे शीि इच्छित उविष्टे र्ाध्य किण्यार्ाठी एकत्र काम किण्यार्ाठी
त्यां ना प्रभाव्त किते (Vroom & Jago , 2007). इलॉन मस्क (टे स्ला मोटर्सचे र्ीईओ) यां नी हे
वर्द्ध केले आहे की ते एक यशस्वी उद्योजक आवण प्रभा्शाली नेते आहे त ज्यां नी PayPal ते
SolarCity आवण Tesla Motors पार्ून SpaceX पयंत प्रत्येक लक्ष्य एक-एक करून र्ाध्य
करून त्यां ची स्वप्ने प्रत्यक्षात आणली. नेतृत्वाचे दोन प्रकाि आहे त, ज्यामध्ये एक म्हणजे
व्य्हािात्मक नेतृत्व आवण दु र्िे म्हणजे परि्तसनात्मक नेतृत्व. व्य्हािाचे नेतृत्व
अधीनस्थां च्या प्रयत्ां च्या बदल्यात बवक्षर्े वमळव्ण्या्ि लक्ष केंवित किते. दु र्र्या बाजूला,
परि्तसन्ादी नेतृत्व आं तरिक गिजां ्ि लक्ष केंवित किते; दु र्र्या शब्ां त, अल्पकालीन
उविष्टां च्या प्राप्तीपलीकर्े जाणे . परि्तसन्ादी नेत्यां मध्ये चाि ्ैवशष्ट्ये आहे त जर्े की
प्रेिणादायी प्रेिणा, आदशस प्रभा्, ्ैयच्छक्तक व्चाि आवण बौच्छद्धक उत्ते जन (पॉर्र्ाकोफ एट
अल, 1990). परिणामी, एलोन मस्कमध्ये या चािही ्ैवशष्ट्यां मुळे तो एक परि्तसन्ादी नेता
बनतो.

1. टे स्ला मोटर्सची एकूण कामवगिी आवण महर्ूल वनवमसती:

र््ास त नाव्न्पूणस कंपनी अर्ूनही, टे स्ला मोटर्स अजूनही पािं परिक गॅर्ोलीन कािचा ्ापि
टाळू न आवण न्ीन पूणसपणे इले च्छररक ्ाहन ्ापिण्यार् प्रािं भ करून बाह्य भागधािकां च्या
र्ंकल्पना बदलण्यार्ाठी बाजािात प्र्ेश किण्याचा जोिदाि प्रयत् कित आहे. पिं तु
बाजािपेठ अफाट आहे आवण उत्पादन अद्याप व्कार्ाच्या टप्प्यात आहे . 2016 मध्ये के्ळ
प्र्ार्ी ्ाहनां च्या एकूण व्िीचा व्चाि केल्यार्, अर्े आढळू न आले आहे की 74
दशलक्षाहून अवधक ्ाहने व्कली गेली आवण ऑटोमोवटव्ह औद्योवगक व्भागातील तीन
प्रमुख खेळार्ूंनी ( उदा . टोयोटा, फोक्स्ॅगन आवण र्े मलि) $600 वबवलयन पेक्षा जास्त
महर्ूल वमळ्ला. कािचे प्रमुख उत्पादक चीन, जपान, जमसनी आवण यूएर् होते या्रून
अर्े वदर्ून येते की ऑटोमोवटव्ह माकेटमध्ये भिपूि क्षमता आहे पिं तु टे स्ला र्ािख्या
कंपन्ां र्ाठी अर्े न्ीन उत्पादन र्ादि किणे कठीण होऊ शकते. टे स्ला मोटर्सच्या न्ीन
कािचे उत्पादन जी्नचि अद्याप ्ाढीच्या र्ु रु्ातीच्या टप्प्यात आहे पिं तु परिचयाचा टप्पा
ओलां र्ला आहे (आकृती 2 पहा). प्रास्ताव्क टप्प्यात, कंपनीकर्े कमी वकं्ा कोणतेही
प्रवतस्पधी नाहीत ज्यामुळे न्ीन उत्पादनाच्या व्कार्ार्ाठी आवण व्पणनार्ाठी र्ंर्ाधने

7
्ाटप केली जातात जर्े की र्े थ ्ि (आकृती 3) मध्ये दशसव्ल्याप्रमाणे, पिं तु उत्पादनाच्या
अपयशाचा धोका जास्त अर्तो. तथावप , ्ाढीच्या अ्स्थेत, उत्पादनाचे व्या्र्ावयकीकिण
होते आवण कंपनीने उत्पादन र्ुरू केल्यापार्ून नफा वमळ्ण्यार् र्ुरु्ात केली (
ऑन्कच्छव्हवझट आवण शॉ, 1986).

आकृती 2: उत्पादन जी्नचि ्ि

आकृती 3: व्हॅ ली ऑफ र्े थ क्स

तथावप, टे स्ला मोटर्सच्या व्य्स्थापनार्ाठी ही वचंताजनक परिच्छस्थती आहे की कंपनी ्ाढीच्या

टप्प्या्ि पोहोचली आहे आवण तिीही अपेवक्षत नफा कमा्त नाही. 2020 पयंत दि्षी
500,000 कािचे उत्पादन किण्याचे टे स्ला मोटर्सचे उविष्ट आहे . अशा्ेळी, कंपनीने बदल
व्य्स्थापन धोिणे आवण परिणाम-केंवित ्ाता्िणार्ह पुढील पा्ले उचलली पावहजेत जे

8
इच्छित लक्ष्य र्ाध्य किण्यात मदत करू शकतात. ्स्तुच्छस्थती अशी आहे की योग्य पा्ले
उचलली गेल्यार् 2020 पयंत ए्ढ्या मोठ्या प्रमाणात ्ाहनां चे उत्पादन बाजािाच्या
आकािानुर्ाि फािर्े दू ि नाही. पिं तु या टप्प्या्ि, टे स्ला मोटर्सच्या एकूण व्िीचा ्ाटा
2016 मध्ये कािच्या एकूण व्िीमध्ये फक्त 1% आहे (Statista, 2016).

काि व्िीची आकर्े ्ािी (Statista, 2016)

9
 टे स्ला मोटसस्रील अंतर व्र्शले षण

िां वतकािी कंपनी अर्ण्याचा अथस अर्ा नाही की र््स शक्यता त्या कंपनीच्या बाजूने अर्तील,
पिं तु इच्छित परिणाम आवण ्ास्तव्क परिणाम यां च्यामध्ये नेहमीच त्रु टी आवण अंति अर्ते.
टे स्लाच्या बाबतीत, कंपनी र्ध्या व्िी, महर्ूल आवण उत्पादनाच्या बाबतीत प्रचंर् दबा्ाचा
र्ामना कित आहे . वतर्र्‍या वतमाहीच्या कमाईच्या अह्ालात अत्यंत वनिाशाजनक आकर्े
दशसव्ले गेले आहे त ज्यामुळे CEO ला त्यां च्या वनणसयां चे पुनिा्लोकन किण्यार् आवण बदल
व्य्स्थापन धोिणे अंमलात आणण्यार् भाग पार्ले जे कंपनीला र्मस्यां ्ि मात किण्यार्
मदत करू शकतात (NBC News, 2017). या अह्ालात आम्ही ्तसमान आवण इच्छित
परिणामां मधील फिक तपार्ण्यार्ाठी टे स्ला मोटर्स्ि गॅप अॅनावलवर्र् करू.

"गॅप अॅनावलवर्र्" ही प्रविया वकं्ा र्ाधन र्ंस्थेमध्ये कायास च्छित केले जाते आवण वर्स्टमच्या
र्ध्याच्या कामकाजाच्या परिच्छस्थतीमधील फिक आवण अंति शोधण्यार्ाठी आवण वर्स्टमने
इच्छित योजनां नुर्ाि प्रत्यक्षात काय कायस केले पावहजे. अंतिाच्या व्र्शले षणाचे मुख्य कायस
म्हणजे प्रथम अंति आवण मूळ कािणे ओळखणे आवण नंति अंति भिण्यार्ाठी उपायात्मक
काि्ाईची वशफािर् किणे (अाँथनी, 2012).

ठिाव्क अंति व्र्शले षणाची पवहली पायिी म्हणजे प्रथम कोणत्याही व्भागातील कायसप्रदशसन
र्मस्या शोधणे आवण दु र्र्‍या चिणात कायसप्रदशसनात अर्थळा आणणािे मूळ कािण
ओळखणे आ्र्शयक आहे . वतर्र्या टप्प्यात, र्मस्या र्ुधािण्यार्ाठी वशफािर्ी वकं्ा उपाय
र्ादि केले जा्ेत.

10
 आकृती 5: गॅप व्र्शले षणाचा ठिाव्क फ्लो चाटस

गॅप अॅनावलवर्र्चा ्ापि केला जातो जेथे र्ध्याच्या परिच्छस्थतीची कामवगिी कंपनीच्या
अपेक्षां ची पूतसता कित नाही आवण जेथे ग्राहकां चा अर्ंतोष उपच्छस्थत अर्तो ज्यामुळे
ग्राहकां च्या शे्टी होणािे दु ुः ख कमी किण्यार्ाठी आवण उत्पादनाची एकूण गुण्त्ता
र्ुधािण्यार्ाठी व्य्स्थापन लागू होते (राँकवलन, 2005).

1.1. टे स्ला मोटर्समधील अंति ओळखले :

दशकादिम्यान, टे स्ला मोटर्सने अनेक आव्हाने तर्ेच र्कािात्मक पैलूंचा र्ामना केला आहे ,
जर्े की 2008 मध्ये, टे स्लाने अवतशय वनणास यक काळाचा र्ामना केला जो वद्ाळखोिीच्या
ज्ळ होता. दु र्िीकर्े , $30 अब्ज माकेट कॅप र्ंस्था दे खील बनते. व्य्र्ायाच्या
इवतहार्ातील हा एक मोठा व्जय मानला जातो की ऑटोमोवटव्ह उद्योगात प्र्ेश किणे खूप
कठीण आहे पिं तु टे स्ला मोटर्सने तर्े केले (वबझनेर् इनर्ाइर्ि, 2017b). पिं तु र्ध्या, टे स्ला
मोटिने बाजािात वटकून िाहण्यार्ाठी आणखी काही केले पावहजे कािण कंपनीमध्ये व्िी,
11
उत्पादन आवण व्य्स्थापनाच्या र्ंदभास त मोठे अर्थळे आहे त. हे प्रमुख अर्थळे आवण
तफा्त या अह्ालात नमूद केल्या आहे त ज्यां चे अवधक चां गल्या वनिाकिणार्ाठी मूल्यां कन
केले जाईल.

1.1.1. टे स्ला मोटर्सची र्ंघटनात्मक िचना:

आधी र्ां वगतल्याप्रमाणे, टे स्ला मोटर्स कायास त्मक र्ंस्थात्मक र्ंिचने्ि आधारित आहे वजथे
प्रत्येक व्भाग प्रमुख त्या व्वशष्ट व्भागाच्या कमसचार्‍यां च्या पदानुिमा्ि वनयंत्रण ठे ्तो.
तथावप, अशा प्रकािची िचना अशा मोठ्या उद्योगां र्ाठी व्य्हायस नाही कािण त्याच्या
कर्कपणामुळे, त्विीत वनणसय घेणे आवण त्वरित कृती किणे शक्य नाही. उपाध्यक्ष प्रादे वशक
बाजािपेठां मध्ये होणार्या र्मस्यां चे वनिीक्षण करू शकत नाहीत कािण उच्च व्य्स्थापन
केंिीकृत स्थाना्रून वनयंत्रण कित आहे . म्हणून, कायास त्मक र्ीमा ओलां र्ून र्मिय र्ाधून
व्य्स्थापनाचे कायस हे दे खील एक आव्हानात्मक कायस मानले जाते, व्शेषत: जेव्हा र्ंस्था
व्व्ध भौगोवलक स्थानां मध्ये ्ाढ्त आवण पर्ित अर्ते (मागे, 1992).

1.1.2. परिणाम-केंवित पयास ्िण आवण नोकिीच्या र्ुिवक्षततेचा अभा्:

परिणामावभमुख कामाचे ्ाता्िण आवण नोकिीतील र्माधान हे मुख्य पैलू आहेत जे

कमसचार्‍यां ना र्ंस्थेशी बां धून ठे ्तात आवण चां गले वनयोक्ता-कमसचािी र्ंबंध वनमास ण
किण्यार्ाठी आ्र्शयक अर्तात. अलीकर्े च, टे स्ला मोटर्सने कॅवलफोवनसयातील रॅमोंट
ऑटोमोबाईल कािखान्ातून र्ुमािे 400 ते 700 कमसचार्यां ना काढू न टाकले आहे . एकूण
33,000 लोकर्ंख्येपैकी हा आकर्ा 1% ते 2% कमसचािी बन्तो. काढू न टाकण्यात आले ले
लोक बहुतां श कामगाि, तंत्रज्ञ तर्ेच कॉपोिे ट व्य्स्थापक होते. टे स्लाच्या म्हणण्यानुर्ाि,
अर्माधानकािक उत्पादन परिणाम आवण कायसप्रदशसन पुनिा्लोकने (फॉच्यूसन, 2017)
यामुळे कमसचार्यां ना काढू न टाकले . तथावप, यामुळे उ्सरित कमसचार्‍यां च्या मना्ि
नकािात्मक प्रभा् पर्तो कािण नोकिीतील र्माधान आवण परिणाम-केंवित कामाचे
्ाता्िण हे चां गल्या कामवगिीमागील अव्भाज्य भाग आहे त जे कमसचार्‍यां ना चां गली
कामवगिी किण्यार् प्रोत्सावहत कितात ( हॉपॉक आवण स्पीलग्लि , 1938).

12
1.1.3. उत्पादनामध्ये खिाबी:

मॉर्े ल एर् कािच्या ऑटो-र्र ायच्छव्हंग वर्स्टममध्ये वबघार् झाल्याच्या अनेक घटना नोंद्ण्यात
आल्या होत्या. यामुळे टे स्ला मोटर्सच्या प्रवतष्ठे ्ि परिणाम झाला ज्याचा दा्ा आहे की ऑटो-
र्र ायच्छव्हंग ्ैवशष्ट्य ्ास्तव्क मान्ी र्र ायव्हिपेक्षा र्ुिवक्षत आहे . चीन आवण अमेरिकेतही
काही घटनां ची नोंद झाली आहे . ऑटो र्र ायच्छव्हंग वर्स्टीमच्या वबघार्ामुळे झाले ल्या काि
अपघातामुळे यूएर्मधील एका मोटाि चालकाचा मृत्यू झाला होता. या घटनां ची नोंद होत
िावहल्याने त्याचा कंपनीच्या प्रवतष्ठे ्ि दीघसकालीन प्रभा् वनमास ण होईल ( RepRisk Report,
2016).

1.1.4. मॅन्ुफॅक्चरिं ग, र्ुपिचाजसि नेट्कस आवण काि र्ीलिवशपमधील र्मस्या:

इले च्छररक ्ाहनां च्या मोठ्या प्रमाणात उत्पादन किण्याच्या इलॉन मस्कच्या कल्पनेला दे खील
व्शेष परिच्छस्थतींची आ्र्शयकता आहे ज्यामुळे या कािचा ्ापि िस्त्या्ि केला जाऊ
शकतो. कािण या गाड्ां ना पािं पारिक गॅर्ोलीन इं धनाची गिज नर्ते पिं तु त्यां च्या बॅटिी
चाजस किण्यार्ाठी त्यां ना ्ीज लागते. या प्रकिणात, र्ुपिचाजसर्सचे मोठे व्तिण नेट्कस ते
त्यां चे उत्पादन व्कत अर्ले ल्या क्षेत्रामध्ये आ्र्शयक आहे . 2020 पयंत प्रवत्षी 500,000
कािचे उत्पादन किण्याचे टे स्ला मोटर्सचे लक्ष्य या इले च्छररक ्ाहनां ची पूतसता किण्यार्ाठी
यापैकी अनेक र्ुपिचाजसि स्टे शन्सची आ्र्शयकता आहे (वबझनेर् इनर्ाइर्ि, 2015). दु र्िी
र्मस्या म्हणजे बॅटिी पॅक आवण इति अर्थळ्ां च्या पुि्ठा र्ाखळी र्मस्यां मुळे मॉर्े ल 3 चे
मंद उत्पादन. र्ीईओने मॉर्े ल 3 चे उत्पादन "प्रॉर्क्शन हे ल" म्हणून स्पष्ट केले कािण
प्रकल्पाची अंमलबजा्णी योजनेनुर्ाि होत नाही. मोठ्या प्रमाणात बॅटिी पॅक उपलब्ध
नर्ल्यामुळे उत्पादनात मोठा अर्थळा वनमास ण होत आहे . गीगाफॅरिी अजूनही वनमास णाधीन
आहे ज्यामुळे उत्पादन लक्ष्य पूणस किण्यातही मोठी अर्चण येते (वबझनेर् इनर्ाइर्ि,
2017b). Tesla मधील आणखी एक र्मस्या अशी आहे की कंपनी वतची काि र्ीलिवशप
इति तृतीय पक्ष व्या्र्ावयकां ना रेंचायझ कित नाही कािण कंपनीने जगभिातील स्वतुः च्या
काि शोरूम आवण आउटले ट् र्द्वािे आपल्या काि व्कण्याचा वनणसय घेतला आहे (वबझनेर्
इनर्ाइर्ि, 2017b).

13
1.1.5. बाह्य भागधािकां कर्ून अर्माधानकािक पुनिा्लोकने:

टे स्ला मोटर्सने मॉर्े ल एर् लक्झिी र्ेर्ान्ि ग्राहकां कर्ून र्िार्िी पुनिा्लोकने प्राप्त केली
होती जी टे स्ला मोटर्सची दु र्िी लााँ च केले ली काि होती. त्या ्ेळी, ती जागवतक स्तिा्ि शीषस
10 काि ब्राँर्मध्ये अर्ेल. पण मॉर्े ल X लक्झिी SUV लााँ च केल्यानंति, कंपनीला खूप
नकािात्मक वटप्पण्या आवण पुनिा्लोकने वमळाली ज्यामुळे टे स्ला 27 व्या काि ब्राँर्पैकी 21 व्या

िमांका्ि
आहे , फक्त व्होल्वो, वलं कन, र्ॉज, कॅवर्लॅ क, िाम आवण GMC च्या पुढे. मॉर्े ल X ला
वतच्या व्र्श्ार्ाहस तेच्या दिाच्या र्ंदभास त र््ास त ्ाईट काि म्हणून र्ंबोधले गेले. हे दशसव्ते
की टे स्लाने अशा पुनिा्लोकनां चा गंभीिपणे व्चाि केला पावहजे जेणेकरून ते बाह्य
भागधािकां च्या अपेक्षा पूणस करू शकेल (र्ीवकंग अल्फा, 2017).

2. टे स्ला मोटर्सर्ाठी उपचािात्मक कृती आवण बदल व्य्स्थापन धोिणे:

टे स्ला मोटर्सचे मोठे यश अर्ूनही, कंपनीमध्ये अनेक क्षेत्रे आहे त ज्या दु रुस्त केल्या पावहजेत
जेणेकरून इष्टतम परिणाम वमळू शकतील. कमसचािी आवण अधीनस्थां कर्ून अपेवक्षत
परिणाम र्ाध्य किण्यार्ाठी बदल व्य्स्थापन धोिणे आवण उपचािात्मक कृतींद्वािे ही क्षेत्रे
दु रुस्त केली जाऊ शकतात. म्हणून बदल व्य्स्थापन ही र्ंस्थात्मक बदलाची औपचारिक
प्रविया आहे ज्यामध्ये ज्ञानाचा ्ापि आवण पद्धतशीि दृवष्टकोन र्माव्ष्ट आहे . या प्रवियेचा
अथस बाह्य आवण अंतगसत परिच्छस्थतींमुळे उद्भ्णार्या अ्ां वित परिणामां ना र्ामोिे
जाण्यार्ाठी व्य्र्ाय पद्धती, र्ंिचना, धोिणे आवण तंत्रज्ञान स्वीकािणे आवण परिभावषत
किणे अर्ा आहे (कोटि, 1996). खाली टे स्ला मोटर्समधील ओळखल्या गेलेल्या
अंतिां व्रूद्ध वशफािर्ी आहे त.

14
 टे स्ला मोटसससाठी Decentra liized संरचना :

टे स्लाची केंिीकृत आवण कायास त्मक र्ंस्थात्मक िचना अर्ल्यामुळे व्य्स्थापनाने कंपनीला
व्केंवित र्ंिचनेत बदलण्याची योजना आखली पावहजे जी र्ं स्थेला पदानुिमाच्या
र्ाखळीशी प्रभा्ीपणे र्ं्ाद र्ाधण्यार् मदत करू शकेल. व्केंिीकिणामुळे पिदे शातील
कायास लयां ना स्वायत्तता वमळू शकते. हे कमां र्च्या ्ेळेची बचत करू शकते आवण
व्य्स्थापनाच्या अ्ां वित स्तिां ना दू ि करू शकते कािण अवधकाि प्रादे वशक
व्य्स्थापकां च्या हातात हस्तां तरित केले जाऊ शकतात ज्यामुळे जलद वनणसय घेता येतो. हे
कमसचार्‍यां ्ि चेक आवण बॅलन्स दे खील ्ाढ्ू शकते तर्ेच जबाबदािीचे वनकष पूणस किते (
पॅस्लॅक , 2004).

2.1. परिणाम-केंवित ्ाता्िण तयाि किणे आवण नोकिीच्या र्ुिवक्षततेची अंमलबजा्णी

किणे:

कमसचार्‍यां च्या कामवगिीच्या परिच्छस्थतीला र्ामोिे जाण्यार्ाठी, टे स्ला मोटर्सने नोकिीच्या

र्ुिवक्षततेची अंमलबजा्णी केली पावहजे आवण र्ंस्थेमध्ये परिणाम-केंवित कायस ्ाता्िण
तयाि केले पावहजे जे उच्च कामवगिी किणार्‍यां पैकी व्जेते वनयुक्त करू शकतात आवण
त्यां ना र्ा्सजवनकरित्या चां गल्या प्रोत्साहनां र्ह बक्षीर् दे ऊ शकतात. या प्रकािचे ्ाता्िण
कमसचार्‍यां ना प्रेरित करू शकते जेणेकरुन ते प्रशंर्ा आवण पुिस्कािां च्या बदल्यात त्यां चे
र््ोत्तम उत्पादन दे ऊ शकतात (च्छस्टरकलाँ र्, 2006).

2.2. िायवर्र् मॅनेजमेंट प्लॅ नची अंमलबजा्णी वबघर्ले ल्या र्मस्यां व्रूद्ध:

उदा . ऑटो-र्र ायच्छव्हंग वर्स्टीम) र्ंबंवधत परिच्छस्थतीला र्ामोिे जाण्यार्ाठी व्य्स्थापनाने

अंवतम ्ापिकत्यासशी र्ं्ाद र्ाधू शकेल आवण अवभप्राय गोळा करू शकेल अशी एक टीम
र्मवपसत केली पावहजे. ग्राहकां कर्ून वमळाले ल्या प्रवतवियां चे व्र्शले षण केल्यानंति, र्ंकट
व्य्स्थापन योजना लागू केली जा्ी जेणेकरुन ्ास्तव्क कािण शोधता येईल. मूळ
कािणाचा यशस्वीपणे शोध घेतल्यानंति, योग्य उपायां र्ाठी वशफािर्ी अवभयां वत्रकी
वर्झायवनंग टीमकर्े पाठ्ाव्यात. उपकिणां मध्ये वबघार् झाल्यामुळे झाले ल्या नुकर्ानीचा
अंदाज घेण्यार्ही र्ंघ र्क्षम अर्ा्ा .
15
2.3. पुि्ठा र्ाखळी पुन्हा परिभावषत किणे, र्ु पिचाजसि नेट्कस्ि को-ब्राँवर्ं ग आवण
रेंचायवझंग र्ीलिवशप:

टे स्ला मोटर्सने त्याच्या इले च्छररक ्ाहनां र्ाठी बॅटिी पॅक पुि्ण्याच्या मुद्द्या्ि पुि्ठा
र्ाखळी व्य्स्थापनाची पुन्हा व्याख्या किा्ी. बॅटिी पॅकच्या वनवमसतीर्ाठी टे स्ला मोटर्सने
पॅनार्ोवनकर्ोबत आधीच भागीदािी केली होती पिं तु कंपनीला इति बॅटिी पुि्ठादाि आवण
तंत्रज्ञान र्हाय्यक पुि्ठादािां र्ोबत अशा भागीदािीची गिज आहे जेणेकरून बॅटिी पॅकची
मागणी पूणस किता येईल. दु र्िी र्मस्या र्ुपिचाजसर्सच्या व्तिण नेट्कसची आहे , कािण
इलॉन मस्क स्टािबक्स आउटले ट् र् (वबझनेर् इनर्ाइर्ि, 2017c) ्ि त्यां चे र्ुपिचाजसर्स
तैनात किण्यार्ाठी स्टािबक्सर्ोबत भागीदािी किण्याचा व्चाि कित आहे त. पिं तु टे स्ला
मोटर्सलाही अशा भागीदािींची गिज आहे जेणेकरून र्ुपिचाजसर्सचे व्तिण नेट्कस ्ाढ्ता
येईल. टे स्लाने आपली काि र्ीलिवशप स्वतंत्र काि र्ीलरिं ग व्या्र्ावयकां ना द्या्ी
जेणेकरून कंपनी स्वतुः ला अवतरिक्त ओव्हिहे र््र्पार्ून ्ाच्ू शकेल जे आउटले टची
दे खभाल, कामगािां ची वनयुक्ती, कामगािां चे प्रवशक्षण, चालणािे खचस, आउटले ट भार्े आवण
व्य्स्थापन खचास शी र्ंबंवधत अर्ू शकतात.

टे स्ला मोटससची सध्याची नेतृत्व शैली (परर्तसनात्मक नेतृत्व

दोन प्रमुख नेतृत्व शैली अनेक र्ंस्थां मध्ये र्ामान् आहे त ज्यात एक म्हणजे व्य्हािात्मक
नेतृत्व शैली आवण दु र्िी म्हणजे परि्तसनात्मक नेतृत्व शैली. टे स्ला मोटर्सचे र्ीईओ “एलोन
मस्क” त्यां च्या र्ंस्थेमध्ये परि्तसन्ादी नेतृत्व शैलीचा र्िा् कितात. या प्रकािची शैली
कंपनीची उविष्टे र्ाध्य किण्यार्ाठी कमसचार्‍यां ना चां गली कामवगिी किण्यार् प्र्ृत्त
किण्या्ि आधारित आहे (न्ायाधीश आवण वपकोलो, 2004). इलॉन मस्क र्ामान्त:
कमसचार्‍यां शी र्हयोग किणे, त्यां ना प्रेरित किणे आवण इच्छित उविष्टे र्ाध्य किण्यार्ाठी र्ंघ
तयाि किणे या्ि लक्ष केंवित कितात. जिी परि्तसन्ादी नेतृत्व शैलीची अनेक ले खक
आवण उद्योजकां नी प्रशंर्ा केली आवण वशफािर् केली अर्ली तिी या शैलीचे काही प्रमुख

16
तोटे आहे त जे टे स्ला मोटिर्ािख्या कंपन्ां र्ाठी योग्य नाहीत. या प्रकािच्या कंपन्ां ना
इच्छित व्िी वकं्ा उत्पादन लक्ष्य पूणस किण्यार्ाठी कालमयास देचे काटे कोि पालन किणे
आ्र्शयक आहे . परि्तसनशील नेतृत्व शैली ्ेळ घेणािी आहे कािण फलदायी परिणाम प्राप्त
किण्यार्ाठी ्ेळ आ्र्शयक आहे . नेत्याने त्याच्या अनुयायां चा व्र्श्ार् र्ंपादन किण्यार्ाठी
आपला ्ेळ आवण क्षमता गुंत्ली पावहजे. आणखी एक तोटा अर्ा आहे की परि्तसन्ादी
नेतृत्व मुख्यतुः "काय" लक्ष्य र्ाध्य केले पावहजे या्ि जोि दे ते पिं तु लक्ष्य "कर्े" र्ाध्य किता
येईल याचे ्णसन किण्यात अभा् आहे. अशा प्रकािच्या नेतृत्वाची आज्ञा आवण वनयंत्रण
मुख्यतुः एकल व्यच्छक्तमत्त्वाभो्ती वफिते, ज्याचा परिणाम शक्ती आवण वनयंत्रणाच्या
व्केंिीकिणाचा अभा् अर्तो.

3. टे स्ला मोटर्सर्ाठी वशफािर् केले ली नेतृत्व शैली (टर ान्झॅक्शनल लीर्िवशप):

परि्तसन्ादी नेतृत्वाच्या व्पिीत, व्य्हािाचे नेतृत्व अधीनस्थां कर्ून चां गल्या कामवगिीच्या
बदल्यात बवक्षर्ां च्या दे ्ाणघे्ाणी्ि आधारित आहे . ही दे ्ाणघे्ाण नेतृत्वाला र्ंस्थेला
फायदा होऊ शकेल अशी उविष्टे र्ाध्य किण्यात मदत कितात. कमसचार्‍यां ना त्यां च्या यशस्वी
कायस पूणस केल्याबिल पुिस्कृत किणे अप्रत्यक्षपणे कमसचार्‍यां ना प्रेरित किते जेणेकरुन कंपनी
र्ंघटनात्मक कायसक्षमतेत र्ुधािणा, प्रकल्प ्ेळे्ि पूणस किणे, लक्ष्य र्ाध्य किणे आवण
अना्र्शयक जोखीम टाळणे या स्वरूपात फायदा घेऊ शकेल (बार्, 1985). टे स्ला मोटर्सला
पुि्ठा र्ाखळीतून ऑटोमोवटव्ह पाट्स र्चे उत्पादन आवण व्य्स्था किण्यात व्लं ब
झाल्यामुळे प्रचंर् दबा्ाचा र्ामना किा्ा लागत आहे . जि टे स्ला मोटर्समध्ये ही नेतृत्वशैली
लागू केली गेली, ति कमसचािी प्रोत्साहन आवण भत्ते वमळण्यार्ाठी पूणस गतीने काम कितील.
या प्रकािची नेतृत्व शैली कंपनीला गुण्त्ता ्ाढव्ण्यार्, उत्पादन ्ाढव्ण्यार्, वचंता कमी
किण्यार् आवण ्ेळेची बचत किण्यार् अनुमती दे ते (बन्सस, 1978).

17
 वनष्कषस

र्ंपूणस दशकभि, टे स्ला मोटर्सने दाख्ून वदले आहे की भां र््ल आवण तंत्रज्ञानाचा कायसक्षम
्ापि करून योग्य उपाययोजना केल्या गेल्यार् इले च्छररक ्ाहनां चे मोठ्या प्रमाणा्ि
व्यापािीकिण किण्याची कल्पना व्या्हारिक आहे . कंपनीचे स्वप्न अद्याप पूणस झाले नर्ून
र्मृद्धीची प्रविया र्ुरू आहे . तथावप, ऑटोमोवटव्ह उद्योगाच्या बाजािपेठेत प्र्ेश किणे
कोणत्याही न्ोवदत व्यक्तीर्ाठी खूप कठीण आहे जेथे प्रमुख खेळार्ूंनी स्वत: ला ठामपणे
स्थान वदले आहे पिं तु टे स्ला मोटर्सने ्चनबद्धता आवण ्चनां र्ह बाजािात वटकून िाहणे
चुकीचे वर्द्ध केले आहे . 500,000 इले च्छररक ्ाहने तयाि किण्याचे उविष्ट पूणस झाले नाही
कािण र्ीईओने आधीच स्वतुः ला 21 व्या
शतकातील महान उद्योजक अर्ल्याचे वर्द्ध केले
आहे . पण हे स्वप्न तेव्हाच पूणस होऊ शकते जेव्हा चां गल्या बदलाच्या व्य्स्थापन धोिणां र्ह
योग्य वनणसय घेतले जातात. योग्य नेतृत्व शैलीद्वािे , कंपनी इच्छित लक्ष्य ्ेळे्ि पूणस करू
शकते आवण कमसचार्‍यां च्या मनातील तणा् आवण वचंता कमी करू शकते. व्य्हािी
नेतृत्वाची अंमलबजा्णी केल्यार् कमसचार्यां ना अंतगसत प्रेिणा वमळू शकते आवण कठोि
परिश्रम किता येतात जेणेकरून त्यां ना त्यानुर्ाि बक्षीर् वमळू शकेल.

18
 संदभस

अँथनी जे. जॅनेटी , इंक., (२०१२), "प्रतितनतित्व: शैक्षतिक तिझाइनमध्ये गरजांचे मूलयांकन आति
अंिर तवश्ले षि समातवष्ट करिे"

मागे, BA, (1992), "वस्िू ििे: व्यावसातयक अतिकार क्षेत्राचे प्रतितनतित्व म्हिून काययस्थळ
कलाकृ िी"

बास, बीएम, (1985), "नेिृत्व: चांगले, चांगले, सवोत्तम. ऑगयनायझेशनल िायनॅतमक्स"

तबझनेस इनसाइिर, (2015), "टेस्ला ला 2 मोठ्या समस्या आहेि आति त्यांच्या कारशी त्यांचा
काहीही संबंि नाही", मॅथ्यू िीबॉिय द्वारा

तबझनेस इनसाइिर, (2017a), “नवीन ड्रोन फु टेज दाखविे की टेस्लाची तगगाफॅ क्टरी खरोखर तकिी
मोठी आहे”, कॅ िी थॉम्पसन द्वारे

तबझनेस इनसाइिर, (2017b), “टेस्ला 2017 मध्ये 3 प्रमुख चाचणयांना सामोरे जाि आहे —
आति त्या सवाांमध्ये उत्तीिय होिे आवश्यक आहे”, मॅथ्यू िीबॉियद्वारे

तबझनेस इनसाइिर, (2017c), “टेस्ला खाद्यपदाथय आति कॉफी तवकिारी तवशेष चातजांग स्टेशन्स
ियार करू इतच्िि आहे — आति िी एक मोठी संिी असू शकिे”, मॅथ्यू िीबॉिय

बन्सय, जेएम, (1978), "नेिृत्व"

19
िेस्लर , जी. आति तफतलप्स, जे., (2007), "आिा मॅनेतजंग"

एक्सप्रेस, (2017), “टेस्ला मॉिेल 3 ररलीझची िारीख शेवटी इलेक्रीक कार फमयने लॉन्चची
िारीख जाहीर के ली”, िेतव्हि स्नेतलंगद्वारे

फॉच्युयन, (2017), "टेस्लाने त्यांच्या वातषयक कामतगरीच्या पुनरावलोकनानंिर शेकिो कामगारांना

नोकरीिून काढू न टाकले"

फ्रँकतलन, मारेन, (2005), "परफॉमयन्स गॅप अॅनातलतसस: तटप्स, टू लस आति इंटेतलजन्स फॉर
रेनसय"

होलवेग एम, तपल एफके , (2001), "यशस्वी तबलि-टू -ऑियर स्रॅटेजीज स्टाटय द कस्टमर"

Hoppok , R., & Spielgler , (1938), "नोकरीचे समािान आति व्यवसाय:

व्यावसातयक मागयदशयन जनयल"

न्यायािीश, टी आति तपकोलो, आरएफ, (2004), "पररवियनीय आति व्यवहारात्मक नेिृत्व"

ज्युतलयन गॅस्पर, (2010), "व्यवसायाचा पररचय - संस्थात्मक संरचनांचे तवतवि प्रकार"

कोटर, जॉन पी., (1996), "पररवियन करिार्‍या संस्था: कं पन्या अपयशी का होिाि"

एनबीसी न्यूज, (2017), “टेस्लाचे मॉिेल 3 कं पनी बुिणयाची शक्यिा आहे का?”, पॉल ए.
आयझेनस्टाईन

Onkvisit , S., & Shaw, JJ, (1986), "स्पिाय आति उत्पादन व्यवस्थापन: उत्पादन
जीवन चक्र मदि करू शकिे?"

पासलॅक एन., (2004), "ऑपरेशन्स मॅनेजमेंट"

20
पॉिसाकोफ, एम., मॅकेन्झी, एसबी, आति मूरमन, एच., (1990), “नेत्याचे वियन आति त्यांचे
पररिाम अनुयायांच्या नेत्यावरील तवश्वास, समािान, आति नागररकत्व वियनावर”

अलफा शोिि आहे, (2017), "टेस्ला शेवटी त्याच्या तवश्वासाहयिेच्या समस्यांवर तनयंत्रि तमळवि
आहे" रेंट इिी

तस्रकलँि, एल., (2006), "पररिाम-ओररएंट ईिी ियार करिे, उच्च काययप्रदशयन यशस्वी योजना"

Vroom, VH, & Jago , AG, (2007), “नेिृत्वािील पररतस्थिीची भूतमका ”

21