KONFERENCA E PARË, 15.06.

2017
“SHËNDETI I GJIMNAZISTËVE DHE STUDIME TË INTEGRUARA
TË FUSHAVE BIOMJEKËSORE”
SHKOLLA E MESME JOPUBLIKE “IBRAHIM KODRA”, DURRËS
LËNDA: BIOLOGJI
PROJEKT Nr.19
Tema: “Kanceri i stomakut”

Punoi:Elia ÇERRI
Endi QOSE Udhëhoqi: Dr. Laura GJYLI
Kejda DERVISHI

Durrës, 2017
 Objektivat e Realizuara

Stomaku dhe anatomia e tij në trupin human;

Ndërtimi i stomakut në kushte normale;
Funksioni i stomakut në kushte normale;
Flora mikrobike e stomakut;
Kanceri si koncept;
Prezantim i kancerit të stomakut;
Faktorët e shfaqjes së sëmundjes;
Simptomat;
Diagnoza e kancerit të stomakut;
Stadet e kancerit të stomakut;
Statistika të përhapjes dhe vdekshmërisë nga kanceri i
stomakut sot në botë dhe Europë;
Trajtimi i kancerit të stomakut;
Masat parandaluese;
Kanceri i stomakut dhe qelizat staminale;
Studimet më të fundit.
Anatomia e stomakut
 Stomaku dhe anatomia e tij në trupin human

•Stomaku është një organ i

pozicionuar në anën e majtë të
trupit, menjëherë nën
diafragmë, dhe është
pjesërisht i mbuluar nga
brinjët.
• Punon si një rezervuar për
ushqimin.
•Pjesa e jashtme e stomakut
përbëhet nga tre shtresa
muskuli të lëmuar:
një shtresë gjatësore
një shtresë qarkore
një shtresë e pjerrët
•Këto tre shtresa muskujsh
kanë funksionin e përzjerjes
së ushqimit me lëngun gastrik
dhe shpërndarjen e tij në
duoden.
•Mukoza e stomakut thith ujin
dhe glukozën nga gjaku.
 Ndërtimi i stomakut në kushte normale
Histologjia
•Muri i stomakut përbëhet nga tri
shtresa :
1. Shtresa mukoze: mbulohet më
epitel cilindrik glandular. Sipas
strukturës së epitelit glandular
dallohen tri zona.
2. Shtresa muskulore: është shumë e
zhvilluar më fibra rrethore,
gjatësore dhe të pjerrëta, që e
bëjnë stomakun organin më
muskuloz të traktit tretes.
3. Shtresa seroze: e vesh stomakun
nga të gjitha anët dhe vazhdon në
formë dublikaturë duke formuar
ligamentet e stomakut, që e
bashkojnë atë më kolonin,
heparin, shpretkën, pankreasin
dhe formojnë edhe omentum
majus.
 Funksioni i stomakut në kushte normale

1. Magazinim i përkohshëm i
ushqimit, që kalon nga ezofagu në
stomak ku mbahet për 2 orë ose më
shumë;
2. Përzierja dhe ndarja e ushqimit nga
tkurrja dhe relaksimi i shtresave të
muskujve në stomak
3. Tretja e ushqimit: Mukoza përmban
qeliza dhe gjëndra të specializuara
që prodhojnë acid klorhidrik dhe
enzima ndihmëse të tretjes për të
ndihmuar tretjen e ushqimit.
 Flora mikrobike e stomakut

Për shkak të aciditetit të lartë të stomakut,

shumica e mikroorganizmave nuk mund të
mbijetojnë. Ndër bakteret më të përhapura
në stomak janë:
1. Streptococcus;
2. Staphylococcus;
3. Lactobacillus;
4. Peptostreptococcus.

Ndërkaq, Helicobacter pylori, është një

organizëm negativ, i cili pozicionohet në
mukozën gastrike, duke shkaktuarb gastrit
kronik, ulçerën peptike dhe kancerin e
stomakut.
 Kanceri si koncept
•Kanceri është një grup prej më shumë se 100 sëmundje që zhvillohen përgjatë kohës dhe përfshijnë
ndarje të pakontrolluar të qelizave të trupit. Megjithëse kanceri mund të zhvillohet në çdo ind të trupit,
dhe secili kancer ka tipare specifike, proçeset bazike të formimit të kancerit janë pothuajse të njëjta në
të gjitha format e sëmundjeve.

•Kanceri fillon me një ndarje jo normale të qelizës pas një mutacioni gjenetik. Të gjitha qelizat e
prodhuara nga ndarja e kësaj qelize mutante, shfaqin proliferimin të papërshtatshëm. Një tumor, ose
masa e qelizave, e formuar nga këto qeliza jonormale mund të mbetet brenda indeve në të cilën ajo
origjinon (një gjendje që quhet kancer në vend), ose ajo mund të fillojë për të pushtuar indet përreth
(një gjendje e quajtur kancer invaziv).

•Një tumor invaziv është malinj, kur qelizat dalin në gjak ose limfë nga një tumor malinj, është e
mundshme të krijojnë tumore të reja (metastaza) në të gjithë trupin. Tumoret kërcënojnë jetën e
individit, kur rritja e tyre dëmton indet dhe organet e nevojshme për mbijetesë.

Qeliza
kanceroze
 Prezantim i kancerit të stomakut
Kanceri i stomakut quhet ndryshe edhe
kanceri gastrik dhe fillesen e tij e ka
pikerisht aty ne stomak. Stomaku eshte i
ndare ne 5 shtresa te ndryshme. Kanceri
mund te zhvillohet ne secilin prej ketyre
seksioneve. Pjesa me e madhe e kancerit ne
stomak fillon në mukozë. Zhvillimi
Kanceri mund te zhvillohet edhe me thelle
per shkak se infekton edhe shtresat e tjera.
Sa me i thelle te behet demtimi aq me e
veshtire eshte te kurohet kjo semundje.

Kanceri ne stomak mund te zhvillohet me ngadale

ne shume vjet. Ai nuk shfaqet ne menyre te
papritur. Pasi kanceri zhvillohet ka shume
ndryshime qe ndodhin ne pjesen e brendshme te tij.
Sa here qe qelizat ndahen udhezimi i keq
riprodhohet dhe ne kete menyre vazhdon
shumefishimi i pakontrolluar i qelizave. Keto
qeliza shumefishohen shume shpejt mblidhen ne te
njejtin vend dhe formojne ate qe ne quajme tumor.
 Faktorët e shfaqjes së sëmundjes

1)Limfoma, një grup i kancerit të gjakut;

2)Helicobacter pylori, një infeksion i zakonshëm
i stomakut që nganjëherë mund të çojë në
krijimin e ulçerave;
3)Tumoret në pjesë të tjera të sistemit të tretjes;
4)Polipat e stomakut, rritja jonormale e indeve
që formohen në shtresat e stomakut; Kanceri i
5)Mosha, të rriturit dhe të moshuar, zakonisht stomakut
mbi 50 vjeç ;
7)Duhanpirja;
8)Kur sëmundja transmetohet gjenetikisht;
9)Konsumimi i shumë ushqimeve të kripura ose
të përpunuara;
10)Konsumimi i mishit;
11)Abuzimi me alkoolin;
12)Moskryerja e ushtrimeve fizike.
 Simptomat e kancerit te stomakut

Ndër simptomat më të zakonshme të

kancerit të stomakut, të cilat e
dallojnë atë nga sëmundjet e tjera Mbingopje Anoreksi
janë:
• Humbje oreksi;
• Ngopje e shpejtë;
• Zverdhje e syve dhe e
lëkurës;
• Lodhje dhe mungesë
energjie;
• Të vjella; Te vjella te
Mostretje Dhimbje Të vjella
• Dhimbje stomaku; stomaku
Djegje
stomaku
vazhdueshme
• Dhimbje në kafazin e
kraharorit;
• Humbje peshe.
 Stadet e kancerit te stomakut
Stadi 0. I limituar vetëm në shtresën e
mukozës së stomakut.
Stadi I. Penetrimi në shtresën e dytë
nga tre shtresa të stomakut (Stadi 1A),
ose prekja e shtresës së dytë dhe
gjëndrave limfatike që janë përreth
murit të stomakut (Stadi 1B).
Stadi II. Penetrimi në shtresën e dytë
dhe në gjëndrat limfatike në distancë,
ose në shtresën e tretë dhe në gjëndrat
limfatike në afërsi, ose kur preken të
katër shtresat e stomakut por pa prekur
gjendrat limfatike.
Stadi III. Penetrimi në shtresën e tretë
dhe prekja e gjëndrave limfatike në
distancë, ose prekja e të 4 shtresave të
stomakut si dhe e gjendrave limfatike
të afërta.
Stadi IV. Kanceri është i shpërndarë në
indet e afërta dhe në gjëndrat limfatike
në distance.
 Diagnostikimi i kancerit të stomakut
Mënyrat më të përdorura për
diagnostikimin e kancerit janë:
1. Biopsia;
2. Endoskopia;
3. Endoskopia me ultratinguj;
4. Diagnostikim me rreze X;
5. Marrja e Bariumit për detektimin e
kancerit;
6. Tomografi kompjuterike;
7. Rezonancë magnetike;
8. Laparoskopi.
Rreze X Makineria CT
Doktori

Shtrati
 Trajtimi i kancerit të stomakut

1. Ndërhyrjet kirurgjikale
Kanceri i stomakut që nuk është përhapur ende
duhet të operohet për të hequr pjesën e ezofagut ose
stomakut ku ndodhet tumori. Qëllimi i operacionit
është heqja e të gjithë kancerit për të diferencuar
indet e shëndetshme. Nyjet limfatike në afërsi
gjithashtu duhet të hiqen .
a) Heqja e tumoreve të fazës së hershme nga
muret e brendshme të stomakut
b) Heqja e një pjese të stomakut që është dëmtuar
nga qelizat kanceroze
c) Transplanti i stomakut
d) Heqja e nyjave limfatike me qëllim për të
kërkuar kancerin
e) Ndërhyrjet kirurgjikale për të lehtësuar shenjat
dhe simptomat
2. Terapia e rrezatimit (Rrezet)
Terapia e rrezatimit përdor rreze të
fuqishme, të tilla si rrezet X dhe
protonet, për të vrarë qelizat e
kancerit.
• Terapia me rrezatim mund të
përdoret para (rrezatimi
parësor) operacionit për të
tkurrur tumorin në mënyrë që
ai të hiqet më lehtë.
• Terapia e rrezatimit mund të
përdoret gjithashtu pas
operacionit (rrezatimi
sekondar) për të vrarë çdo
qelizë kanceri që mund të
mbetet në zonën rreth ezofagut
ose stomakut.
3. Kimioterapia
Kimioterapia është një trajtim i kancerit të
stomakut që përdor kimikate për të vrarë
qelizat e kancerit.
• Kimioterapia mund të zhvillohet para
operacionit (kimioterapia parësore) për të
ndihmuar në tkurrjen e tumorit në
mënyrë që të mund të hiqet lehtë.
• Kimioterapia përdoret gjithashtu pas
operacionit (kimioterapia sekondare) për
të vrarë çdo qelizë kanceri që mund të
mbetet në trup.
Statistika të përhapjes dhe vdekshmërisë nga kanceri i stomakut
sot në botë dhe Europë
Statistika të përhapjes dhe vdekshmërisë nga kanceri i stomakut sot në botë dhe Europë
Raste te reja te regjistruara me
2017
% e rasteve te reja
Vdekjet e regjistruara me 2017
% e vdekjeve
Numri i rasteve të reja dhe vdekjeve
për 100,000 persona: Numri i rasteve
të reja të kancerit të stomakut ishte 7.3
për 100,000 burra dhe gra në vit.
Numri i vdekjeve ishte 3.2 për 100,000
burra dhe gra në vit. Këto norma janë
të përshtatura sipas moshës dhe
’ raste (ne bote) bazohen në rastet dhe vdekjet 2010-
2014.
1,7% Rreziku i zhvillimit te perhershem
të kancerit: Përafërsisht 0.8% e
’ 6 rast (ne bote) burrave dhe grave do të
diagnostikohen me kancer të stomakut
1,8%
në një moment gjatë jetës së tyre,
bazuar në të dhënat e vitit 2012-2014.
Përhapja e këtij kanceri: Në vitin
2014, kishte rreth 95.764 njerëz që
jetonin me kancer të stomakut në
Shtetet e Bashkuara.
 Masat parandaluese
1- Përdorni sa më shumë fruta dhe perime. Një
dietë e pasur me fruta dhe perime të freskëta, sidomos
ato të pasura më shumë vitaminë C, kanë rezultuar se
kanë një ndikim të madh në mbrojtjen kundrejt
kancerit në stomak.
2- Evitoni nitratin dhe potasiumin. Këta përbërës
nitrogjen njihen se janë shumë të dëmshëm dhe japin
më shumë mundësi zhvillimit të kancerit të stomakut.
Gjenden më së shumti në mish, sallam, salçiçe.
3- Limitoni duhanin, ushqimet që përmbajnë
djegës si dhe që janë shumë të kripësuara. Në vendet
që tymoset shumë dhe që preferojnë ushqimet më
shumë kripë është vërtetuar se kanë një nivel më të
lartë të prekurve nga kjo sëmundje.
4- Limitoni konsumimin e alkoolit. Alkooli mund të
shkaktojë ndryshime në qelizat dhe mund të çojë drejt
kancerit.
5- Limitoni mishin e kuq. Konsumimi i sasive të
mëdha të mishit të kuq, sidomos nëse është i skuqur,
rrit mundësinë për zhvillimin e kancerit të stomakut.
6- Vizitohuni tek mjeku nëse keni simptoma të
ulcerës, si dhimbja e stomakut, djegia apo të vjelat.
 Kanceri i stomakut dhe qelizat staminale
• Në bazë të studimeve të fundit ,qelizat
staminale mund të përdoren për kurimin e
kancerit. Qelizat staminale janë qeliza nënë
që kanë potencial për të prodhuar cdo lloj
qelize të trupit. Një nga karakteristikat
kryesore të qelizave staminale është aftësia
që të rinovojne veten ndërsa ruajnë
mundesinë për të zhvilluar lloje të tjera të
qelizave të trupit.
• Qelizat staminale mund të bëhen : qeliza
zemre, kocke, gjaku, lëkure, muskuli,
truri etj. Ka shumë burime të ndryshme të
qelizave staminale por pothuajse të gjitha
llojet kanë kapacitetin për tu shnderruar në
cfarëdo qelize të trupit.
• Qelizat staminale ( ato qëndroret ) mund të
zhvillohen në cdo lloj qelize njerëzore. Ato
jane të vlefshme si mjete kërkimore dhe
mund të përdoren në të ardhmen për të
kuruar një gamë të gjerë sëmundjesh.
 Bibliografia
• www.cancerquest.org/Stomach-Cancer
• https://www.cancer.org/cancer/stomach-cancer.html
• https://en.wikipedia.org/wiki/Stomach_cancer
• www.mayoclinic.org/diseases-conditions/stomach-cancer/home/ovc-20202327
• www.healthline.com/health/gastric-cancer
• https://www.cancer.gov/types/stomach
• https://en.wikipedia.org/wiki/Stomach
• https://opentextbc.ca/anatomyandphysiology/chapter/23-4-the-stomach/
• www.cancer.ca/en/cancer-information/cancer.../stomach/stomach.../the-stomach/?...on
• https://www.kenhub.com/en/library/anatomy/the-stomach
Ju faleminderit per vemendjen