Պարզ փոխարինման

գաղտնագիրը
Գաղտնիք գրելու ամենավաղ ձևերը պահանջում էին թղթին ու
գրիչին համարժեք բաներ, քանի որ շատ մարդիկ չէին
կարողանում կարդալ, գիրն արդեն գաղտնագիր էր։ Ավելի շատ
գրագիտություն կամ գրագետ մրցակիցներ է պահանջում
ժամանակակից գաղտնագրությունը։ Հիմնական դասական
գաղտնագրերի տեսակներն են տեղափոխման գաղտնագրերը,
որը վերադասավորում է հաղորդագրության մեջի տառերը,
օրինակ, «բարև աշխարհ»-ը դառնում է «աբևր խաշհար»
սովորական վերադասավորման շեմում, և փոխադրման
գաղտնագրերը, որը պարբերաբար փոխարինում է տառեր կամ
տառերի խմբեր ուրիշ տառերի կամ տառերի խմբերի հետ, Այս
երկու տեսակներն էլ երբեք մեծ գաղտնիություն չէին
ներկայացնոմ հակառակորդների համար։

Պարզ օրինակ.
1. Ընտրվում է որոշակի բանալու արտահայտություն՝
State Engineering University of Armenia
2. Հեռացվում են բոլոր կրկնվող տառերը: Ստացվում է
բանալու սկզբնամասը՝
STAENGIRUVYOFM
3. Այբուբենից հեռացվում են սկզբնամասի տառերը:
Ստացվում է բանալու վերջնամասը՝
BCDHJKLPQWXZ
4. Բանալու սկզբնամասը և վերջնամասը միավորում են։
Վաղ եբրայական գաղտնագրի օրինակ է Աթբաշը։
Ի՞նչ է Atbash ծածկագիրը:
Atbash Cipher-ը իսկապես պարզ փոխարինող ծածկագիր է, որը
երբեմն կոչվում է հայելային կոդ: Ենթադրվում է, որ այն երբևէ
օգտագործված առաջին ծածկագիրն է, և դրա օգտագործումը
նախորդում է գաղտնագրման եգիպտական
օրինակներին: Atbash-ն օգտագործելու համար դուք պարզապես
փոխում եք այբուբենը, ուստի A-ն կոդավորում է Z-ով, B-ով Y-ով և
այլն:
Atbash-ը համարվում է Affine Cipher-ի հատուկ դեպք, որը
միաայբբենական փոխարինող ծածկագիր է: Affine-ը
գաղտնագրվում է՝ տառերը փոխակերպելով իրենց թվային
համարժեքին (A=1, Z=26 և այլն), այդ թիվը դնելով
մաթեմատիկական բանաձևի միջոցով և արդյունքը վերածելով
տառերի։ Atbash-ի դեպքում Affine բանաձևը a = b = ( m − 1) է,
որտեղ m- ը այբուբենի երկարությունն է:

Պատմություն
Թեև շատ մարդիկ նայում են Հին Եգիպտոսին կոդերի ծագման
համար (և հենց այստեղ են հայտնաբերվել կոդավորման
առաջին ապացույցները), Աթբաշն իրականում առաջին
ծածկագիրն էր: Այն ծագում է Իսրայելից և ի սկզբանե
օգտագործվել է եբրայերեն այբուբենի կոդավորման և
վերծանման համար: Ահա թե որտեղից է ծագել անունը, դա Aleph
Taw Bet Shin-ի կրճատված տարբերակն է, եբրայերեն այբուբենի
առաջին, վերջին, երկրորդ և վերջին տառերը:
Իր պարզության պատճառով Atbash-ը չի օգտագործվել
գաղտնագրման լուրջ նպատակների համար, բայց այն
օգտագործվել է սովորական ընթերցողների խոսքերը
քողարկելու համար: Դրա օրինակներից մեկն Աստվածաշնչում է,
որտեղ Երեմիայի որոշ գլուխներում տեղանունները
ծածկագրված են Ատբաշի միջոցով: Օրինակ՝ Երեմիա 25։26 –ում
ասվում է. «Սեսաքի թագավորը պիտի խմի նրանցից
հետո»։ Atbash-ի միջոցով Seshach-ի վերծանումը ձեզ տալիս է ավելի
ճանաչելի բառը՝ «Բաբելոն»: