Chemie Overal 4 vwo

Onderzoek 4.3: Wel of niet oplosbaar in water?

Theorie
Bij het oplossen van een stof in water worden de bindingen tussen de moleculen van deze stof
verbroken. De moleculen vormen nieuwe bindingen met de watermoleculen. Stoffen die oplossen in
water noemen we hydrofiel en stoffen die slecht oplossen in water noemen we hydrofoob.
Moleculaire stoffen kunnen hydrofiel of hydrofoob zijn. Als je de structuurformule van een moleculaire
stof kent, kun je voorspellen of de stof hydrofiel of hydrofoob is.

Opdracht
Voorspel aan de hand van de structuurformules van de gegeven moleculaire stoffen of ze hydrofiel of
hydrofoob zijn. Onderzoek de oplosbaarheid van moleculaire vaste stoffen en moleculaire vloeistoffen
in water. Voeg water toe aan de moleculaire stoffen en kijk of ze oplossen.

Benodigdheden
· reageerbuizen
· reageerbuisrekje
· vaste en vloeibare moleculaire stoffen (De structuurformules staan in de tabel met moleculaire
stoffen, aan het eind van dit experiment.)
In plaats van hexaan gebruik je wasbenzine. Dit is een mengsel van alkanen en in deze proef
heeft wasbenzine dezelfde eigenschappen als hexaan.
· demiwater

Resultaten
a Noteer je waarnemingen in een tabel zoals op de achterzijde van dit practicumvoorschrift.

Conclusie
Welke conclusie(s) kun je trekken uit je resultaten? Beantwoord de onderstaande vragen.

b Bij welke stoffen was je voorspelling juist? En bij welke onjuist? Geef dit aan in de tabel.
c Verklaar van één van de moleculaire stoffen waarom het een hydrofiele of een hydrofobe stof is.
Kies hiervoor (bij voorkeur) een stof waarvan je voorspelling onjuist was.

Opruimen
Niet alle stoffen mogen door de gootsteen. Vraag je docent of TOA welke stoffen er ingezameld
moeten worden. Ruim de gebruikte materialen op en laat je werkplek schoon en netjes achter.

© Noordhoff Uitgevers bv 2013 Chemie Overal 4 vwo – Experiment 3.6CL

Tabel: Moleculaire stoffen in water
moleculaire stof voorspelling wel of niet oplosbaar voorspelling juist of
hydrofiel of in water? onjuist?
hydrofoob?

stearinezuur

zwavel

ureum

oxaalzuur

kamfer

glucose

frituurvet

ethanol

hexaan

propanon (aceton)

butaan-1-ol

propaan-1,2,3-triol
(glycerol)

© Noordhoff Uitgevers bv 2013 Chemie Overal 4 vwo – Experiment 3.6CL

 Tabel: Moleculaire stoffen
vaste stoffen vloeistoffen
naam formule naam formule
stearinezuu ethanol
r

zwavel hexaan

ureum propanon

(aceton)

oxaalzuur butaan-1-ol

(1-butanol)

kamfer propaan-1,2,3-
triol

(glycerol)

glucose

frituurvet

© Noordhoff Uitgevers bv 2013 Chemie Overal 4 vwo – Experiment 3.6CL