ГОДИШЕН ГЛОБАЛЕН ПЛАН И ТЕМАТСКИ ПЛАНИРАЊА

по предметот Вештини за живеење

Учебна 2020/21 год.

Време

активности

активности
вање и икт
Ред.бр НАСТАВНИ ТЕМИ на
ЧАСОВИ

Истражу-
Воведни

Вежби

Други
реализација

1 недела
октомври-
1. ИСХРАНА 17 8 3 6 1 недела
декември

1 недела
декември –
2. ОБЛЕКУВАЊЕ 17 9 2 6 3 недела
февруари

4 недела
февруари –
3. УЧЕНИКОТ КАКО 15 7 3 5 3 недела
ПОТРОШУВАЧ април

3 недела
април – 2
4. ПРВА ПОМОШ 7 2 4 1 недела мај

3 недела
мај–
5. БЕЗБЕДНОСТ И 8 4 2 2 2 недела
ЗАШТИТА јуни

ВКУПНО 64
ЦЕЛИ НА НАСТАВНИОТ ПРЕДМЕТ
Ученикот/ученичката:
 да се вклучува активно во секојдневните проблеми и ситуации во
домот, училиштето и околината преку осмислени постапки и
активности;
 да стекнува знаење за чувањето и подготовката на храна;
 да се оспособува да подготвува едноставни здрави оброци за себе
и за членовите на своето семејство, да го сервира приборот и
јадењето при секој оброк;
 да стекнува знаења за начинот на подготвување, чување и
користење на облеката;
 да се оспособува да избере и носи облека и обувки кои
соодветствуваат на временските прилики и на условите и на
неговите/нејзините потреби, да ја одржува облеката со користење
на соодветни средства;
 да развива навики за менување на облеката и обувките во
зависност од приликите и околностите, видот на активностите и
сл;
 да се оспособува за ситни поправки на својата облека (да зашие
копче, да поправи раб, да сошие амблем, апликација и сл.);
 да стекне знаења за изворите на опасност и елементарни
непогоди;
 да се оспособува да се снајде во ситуации кои ја загрозуваат
неговата/нејзината безбедност;
  да се оспособува да постапува според правилата на безбедност во
училиштето и надвор од него;
 да се оспособува да ги мапира изворите на опасност и загрозена
безбедност во домот, училишната средина и во околината на
живеење;
 да се оспособува да идентификува ситуација на повреда или
состојба и да реагира соодветно;
 да стекнува знаења за улогата на потрошувачот и корисникот на
услуги;
 да се оспособува да прави селекција и да одредува приоритети на
своите потреби при купување и да води лична евиденција за
потрошените пари;
 да се оспособува да ги чита симболите за начинот на одржување
и рокот на траење на одредени продукти;
 да се оспособува да бара фискална сметка за секој купен
производ;
 да распознава позитивни/негативни елементи на рекламата и
нејзиното влијание врз изборот на потрошувачот.

ОЧЕКУВАНИ ИСХОДИ
Ученикот/ученичката:
 знае правила за иабор, одржување и чување на храната;
 умее да користи прибор за јадење;
 умее да подготви едноставен оброк според даден рецепт;
 се однесува на социјално прифатлив начин при јадење;
 умее да сервира прибор за јадење и послужување на маса;
 знае определени правила за облекување според активностите што
ги извршува;
  умее да користи прибор за шиење;
 умее да направи листа на трошоци од сопствениот буџет според
потребите и приоритетите;
 знае правила и процедури за избегнување на опасности и/или
заштита при опасности;

 да ја знае постапката на повик за прва помош;

 да ги знае основните постапки за укажување на прва помош;
 го знае значењето на симболите во декларациите на производите
што ги купува;
 ја знае важноста на фискалната сметка;
 знае да утврди скриени пораки во реклама.

ОЦЕНУВАЊЕ НА ПОСТИГАЊАТА НА УЧЕНИЦИТЕ

Во текот на наставата учениците континуирано се следат и се

вреднуваат нивните постигања. Се прибираат покажатели за нивните
активности, се следи начинот на изведба на истражувачките
активности, презентации, извештаи, ангажираноста, креативноста,
соработка со другите ученици (тимска работа), соодветно користење на
потребниот алат и сл.
 ТЕМА 1. ИСХРАНА

Реден Време на
бр.на реализација
час Наставна содржина

1 Начин на чистење на храната(икт) 1 недела

октомври

2 Начин на одржување на храната(икт) 1 недела

октомври

3 Основни вештини на подготовка на храна 2 недела

октомври

4 Потребен прибор за основните кулинарски вештини 2 недела

октомври

5 Потребни елементи за рецептите 3 недела

октомври

6,7 Составување рецепти за омиленото јадење и/или пијалак(икт) 3,4 недела

втор час октомври

8 Основни начини на подготвување храна(икт) 4 недела

октомври

9,10 Основни правила при различните начини на подготовка на храна 1 недела

ноември
Втор час (икт)

11 Основен прибор за јадење и послужување што треба да се 2 недела

 сервира на масата ноември

12 Редослед и позиција на поставување на секој дел од приборот 2 недела

според содржината на оброкот ноември

13 Декорирање на храната во традиционалната и современата 3 недела

кујна(икт) ноември

14 Бонтон при јадење (однесување во ресторан) 3 недела

ноември

15 Однесување при јадење во различни култури 4 недела

ноември

16 Изработка на тетратка со традиционални јадења од регионот 4 недела

(ИКТ) ноември

17 Презентација на изработените материјали и утврдување на 1 недела

содржините од темата декември

ЦЕЛИ И ЗАДАЧИ:

Ученикот:

- да стекне вештини за чистење и одржување на храната,

- да се оспособи за практикување на основните кулинарски вештини,

- да знае да користи рецепти за подготвување храна,

- да стекне вештини за практикување на основните начини за подготвуване хранa

 - да стекне вештини за сервирање и декорирање на храна,

- да се стекне со култура на јадење и однесување во ресторан,

- да стекне сознание за различното однесување при јадење во различни културии

традиции.

ОЧЕКУВАНИ ИСХОДИ:

Ученикот:

-да препознава храна која е безбедна за јадење,

-да наведува примери како може да се подготви определен зеленчук или овошје,

-да објаснува значење на здрава исхрана,

-да дава мислење за определени диети,

-да применува во практика правилно користење на прибор за јадење,

-да применува во практика култура на јадење и однесување во ресторан,

-да разликува правилно и неправилно однесување при јадење.

ИНСТРУМЕНТИ ЗА СЛЕДЕЊЕ И ВРЕДНУВАЊЕ:

-Усни повратни информации,писмени повратни информации,портфолио,усни одГовори,

евидентни листови, изведени активности, изработки/трудови, групни и индивидуални планови
за истражување, извештаи од набљудување.

КАТАЛОГ НА ПОИМИ:

- Пакување, складирање, конзервирање, пастеризирање, замрзнување, лупење,сеч-

кање,матење, месење,мерни единици,пржење,динстање,печење,варење,сервира-

ње,декорирање.
 ФОРМИ НА РАБОТА:

Индивидуална,работа во групи,фронтална.

МЕТОДИ НА РАБОТА:

-Дијалошка,демонстрација,текст.

НАСТАВНИ И НАГЛЕДНИ СРЕДСТВА:

-Фотографии,користење на книги за готвење,енциклопедиски материјал,дидактич-

ки материјали,модели.

КОРЕЛАЦИЈА:

-Биологија,практика.

АКТИВНОСТИ НА НАСТАВНИКОТ:

- Запознавање на учениците со начините за чување на чиста и свежа храна,

- демонстрација на миење и складирање на сезонско овошје и зеленчук,

- демонстрација на мерење на разни цврсти и течни материи,

- дискусија со учениците за поими од каталог,

- насочување на учениците да се интересираат за традиционални јадења од на-

шето поднебје,

- организирање на посета на кујната на блиската детска градинка,поради

демонстрација на лупење и сечење на овошје и зеленчук, декорирање и

сервирање на храна.

АКТИВНОСТИ НА УЧЕНИЦИТЕ:

- Набљудување на демонстрација и донесување на заклучоци,

- интервју со родители и роднини за конзервирање на храна(подготвува-

ње на зимница,

- правење на листа на состојки од рецепт,

- изработка на тетратка со омилени јадења и пијалоци,

- практично совладување на мерење на цврсти и течни материи,

- правење на листа на традиционални јадења.

ТЕМА 2. ОБЛЕКУВАЊЕ

Реден Време на
бр.на реализација
НАСТАВНА СОДРЖИНА
час

18 Текстилни влакна и животно потекло (природни и вештачки)-икт 1 недела

декември

19 Симболи за облекување на различни видови на текстилни 2 недела

суровини на етикетите на облеката декември

20 Текстилни материјали (ткаени, плетени и предени материјали) и 2 недела

начини на изработка декември

21 Плетење и техники на плетење 3 недела

декември

22 Ткаење на разбој(икт) 3 недела

декември

23 Модни трендови и модна индустрија(икт) 4 недела

декември

24 Стилови на облекување – личен стил 4 недела

декември

25 Мојот плакар – делови на облеката според намената и потребата 3 недела

јануари

26 Како да ја одбирам мојата облека? 3 недела

јануари

27 Облеката и здравјето – ЕКО II. Р.Б. 8 4 недела

јануари
28 Грижа и одржување на облеката и обувките (ИКТ) 4 недела
јануари

29 Начини на изработка на облека – рачна и машинска изработка на 1 недела

облека(икт) февруари

30 Традиционални и современи начини на изработка – ЕКО II. Р.Б. 4 1 недела

февруари

31 Што можам самиот/та да направам 2 недела

февруари

32 Истражување за начините на облекување во минатото и 2 недела

денес(икт) февруари

33 Дискусија помеѓу учениците за тоа каде што ќе одберат за облека 3 недела

февруари

34 Изработка на колаж од различни ткаенини и нивно обележување,

утврдување на содржините од темата 3 недела

февруари

ЦЕЛИ И ЗАДАЧИ:

Ученикот:

- да ги разликува основните текстилни влакна,

- да ги знае симболите за различните видови текстилни суровини на етикетите

на облеката,

- да прави разлика меѓу различни видови текстилни материјали,

 - да се запознае со основните вештини за начините за изработка на текстилни

материјали,

- да разликува стилови на облекување,

- да негува личен стил на облекување,

- да знае да препознава,разликува и избира делови на облеката според нивна-

та намена,

- да знае да прави приоритети при избирањето на облеката,

- да се грижи и да ја одржува својата облека и обувки,
- да се научи да применува практични совети за одржување на облека и обувки,
- да научи основни вештини на шиење,крпење,потребни во секојдневието,
- да се стекнат со основни вештини за везење.

ОЧЕКУВАНИ ИСХОДИ:

Ученикот:

-да поврзува видови текстилни влакна со определен текстилен материјал,

-споредсимболите на етикетата на облеката да знае како истата се одржува,

-да разликува текстилни материјали според изработката,

-да развива личен стил на облекување,

-правилно да избира и комбинира делови од облека,

-да споредува цена и квалитет при изборот на облека,

-да објаснува значење на поимот одржување на облека и обувки,

-да применува во практика едноставно крпење и шиење на копче.

Наставни методи:

усно излагање, дискусија, метод на илустрација, метод на практична работа,

демонстрација.
Наставни форми:

заедничка работа (фронтална), индивидуална, тимска.

Наставни средства:

Различни етикети од облека, разновидни материјали (ткаени, плетени и предени), игли за

плетење, конец, игли за шиење, ткаенина, копчиња и слично.

Инструменти на оценување:

-Усни повратни информации,писмени повратни информации,портфолио,усни

одГовори, евидентни листови, изведени активности, изработки/трудови, групни и
индивидуални планови за истражување, извештаи од набљудување.

АКТИВНОСТИ НА НАСТАВНИКОТ:

- објаснува потекло на природни и вештачки текстилни влакна,

- презентира различни видови текстилни влакна(памучни волнени,свилени),

- презентира различни видови текстилни материјали(ткаенини,плетени,пре-

дени материјали,

- објаснување различни начини на одржување на облека и обувки,

- презентирање – диплење и пакување на облека,

- насочување на учениците да се интересираат за традиционална облека од

нашето поднебје,

- организирање на посета на продавница за облека.

 АКТИВНОСТИ НА УЧЕНИКОТ:

- изработка на постери со различни видови на текстилни материјали и сим-

боли за текстилни суровини,

- плетење плетенки со три врвки,

- изработка на портфолио на тема- разбој и ткаење,

- изработка на портфолио на тема-мојот личен стил на облекување,

- истражување за начините на облекување во минатото и денес,

- изработка на листа на приоритети при купување на облека.

ТЕМА 3. УЧЕНИКОТ КАКО ПОТРОШУВАЧ

Реден Време на
бр.на реализација
Наставна содржина
час

35 Ученикот како потрошувач (икт) 4 недела

февуари

36 Права и обврски на потрошувачот – ЕКО III. Р.Б. 6 4 недела

февуари

37 Информираност на потрошувачот 1 недела март

38 Изготвување и управување со личен буџет 1 недела март

39 Што е приход, расход и заштеда? 2 недела март

40 Како да заштедиме 2 недела

март

41 Определување на приоритетите во трошењето 3 недела

март

42 Декларација- лична карта на производот(икт) 3 недела

март

43 Фискална сметка 4 недела март

44 Права и обврски на потрошувачот 4 недела

март
45 Добри и слаби страни на рекламата 1недела

април

46 Рекламата и нејзините пораки(икт) 1 недела

април

47 Креирање на листа од 10 производи и услуги,според 2 недела

приоритет (ИКТ) април

48 Подготовка на пано ,,Како да заштедам,, 2 недела

април

49 Утврдување на знаењата од содржините на темата 3 недела

април

ЦЕЛИ И ЗАДАЧИ:

Ученикот:

- да се оспособува да го планира својот буџет,

- да се оспособува за одговорно трошење-штедење,

- да се запознае со основните елементи на декларацијата на производот и со

нејзиното значење,

- да ја сфати потребата(користа)од фискалната сметка,

- да се запознава со правата како купувач,

- да се запознава со поимот реклама на производите,

- да развива критички однос спрема рекламата.

ОЧЕКУВАНИ ИСХОДИ:
 Ученикот:

-да изработува планирање на сопствениот буџет,

-да сфаќа значење на поимот штедење,

-да го одредува квалитетот на производот според неговата декларација,

-да го сфаќа значењето од издавање на фискална сметка,

-да знае каде да се пожали ако е оштетен како купувач,

-да го разбира значењето на рекламата за производот.

Наставни методи:

усно излагање, дискусија, метод на илустрација, метод на практична работа,

демонстрација.

Наставни форми:

заедничка работа (фронтална), индивидуална, групна, тимска.

Наставни средства:

Табла или флипчарт, креда или маркер, компјутер, интернет, фотографии, филмови,
различни видови производи со декларации и слично.

Инструменти на оценување:

-Усни повратни одговори,пишани повратни одговори,евидентни листови, изведени

активности, изработки/трудови, групни и индивидуални планови за истражување,
извештаи од набљудување.
АКТИВНОСТ НА НАСТАВНИКОТ

- дефинира поими од каталог:потрошувач,производ, услуга,

- демонстрира амбалажа од неколку артикли,

- демонстрира и опишува декларација на артиклите,

- ги насочува учениците повеќе да штедат,

- презентира примерок од фискална сметка,

- дискутира со учениците за Закон за заштита на потрошувачи на РМ

АКТИВНОСТ НА УЧЕНИЦИТЕ:

- заклучуваат кои се нивните права и обврски како потрошувачи,

- дефинираат поими од каталог,

- изготвуваат табела за приход,расход и заштеда,

- креираат листа на 10 производи и услуги кои најмногу ги користат,

- подготовка на пано на тема- реклама,

- дискутираат за позитивните и негативните елементи на рекламата

кои влијаат на потрошувачот да го купи производот.

ТЕМА 4. ПРВА ПОМОШ

Реден Време на
бр.на реализација
НАСТАВНА СОДРЖИНА
час

50 Значење на првата помош 3 недела

април

51 4 недела
април
52 Средства за укажување на прва помош(икт) 2 часа

53 Проценка на повредениот и повик за прва помош 1 недела мај

54 2 часа

55 Постапки за укажување на прва помош(икт) 2 недела

мај

56 Утврдување на знаењата од содржините на темата 2 недела

мај

ЦЕЛИ И ЗАДАЧИ:

- да го сфати значењето на правилната и дисциплинирана постапка,

- да знае постапка на повик за прва помош,

- да се запознае со основните вештини за укажување на прва помош.

Очекувани исходи:

Ученикот/ученичката:

 Да го знае значењето на правата помош;

 Да ги знае постпките на укажување прва помош;

  Да знае да ги употребува основните средства за укажување на прва помош;

 Да знае свесно да повика прва помош и да направи проценка на повредениот.

Наставни методи:

усно излагање, дискусија, метод на илустрација, метод на практична работа,

демонстрација.

Наставни форми:

заедничка работа (фронтална), индивидуална, групна, тимска.

Наставни средства:

Табла или флипчарт, креда или маркер, компјутер, интернет, фотографии, филмови,
основен прибор за укажување на прва помош.

Инструменти на оценување:

-Усни повратни информации,пишани повратни информации,набљудување,усни

Одговори,евидентни листови, изведени активности, изработки/трудови, извештаи од

набљудување.

АКТИВНОСТ НА НАСТАВНИКОТ:

- дискутира со учениците за значењето на поимите: евакуација,прва помош,

самозаштита, колективна заштита,безбедност.

- објаснува постапки за укажување на прва помош.

АКТИВНОСТ НА УЧЕНИЦИТЕ:

- изработка на листи на важни броеви,

- прибираат текстови за укажување на прва помош,

- креирање и усвојување на постапка за повикување на итна медицинска помош

ТЕМА 5. БЕЗБЕДНОСТ И ЗАШТИТА

Реден Време на
бр.на реализација
час Наставна содржина

57 Природни непогоди(икт) 3 недела мај

58 Превенција и заштита пред, за време и по несреќата 3 недела мај

59 Постапки и правила за безбедно однесување преку симулација на 4 недела мај

одредена непогода

60 Препознавање на знаци за опасност, важни броеви, каде се 4 недела мај

наоѓаат?

61 Знаци за јавно тревожење 1 недела јуни

62 Мерки за безбедност и заштита(икт) 1 недела јуни

63 Значење на правилна евакуација во училиштето и дома 2 недела јуни

64 Утврдување на знаењата од содржините на темата 2 недела јуни

ЦЕЛИ И ЗАДАЧИ:

Ученикот:

- да се запознае со опасностите на природните непогоди и другите несреќи,

- да ги воочува изворите на загрозување дома и во околината,

- да се оспособува да постапи правилно во вонредна состојба,

- да умее да распознава знаци за опасност и да постапи правилно во вонредна

состојба,

- да го свати значењето на правилната и дисциплинирана постапка

ОЧЕКУВАНИ ИСХОДИ:

Ученикот:
-да ги знае опасностите од природните непогоди и други несреќи,

-да знае да се заштити од изворите на опасност дома и во училиште,

-да објаснува како би требало да се однесува при вонредна ситуација,

-да знае што означуваат знаците за опасност и тревога,

-да објаснува и дискутира за постапките при вонредна состојба,

Наставни методи:

усно излагање, дискусија, метод на илустрација, метод на практична работа,

демонстрација.

Наставни форми:

заедничка работа (фронтална), индивидуална, групна, тимска.

Наставни средства:

Табла или флипчарт, креда или маркер, компјутер, интернет, фотографии, филмови.

Инструменти на оценување:

-Усни повратни информации,пишани повратни информации,набљудување,усни

одговори. евидентни листови, изведени активности, изработки/трудови, извештаи од

набљудување.

АКТИВНОСТ НА НАСТАВНИКОТ:

- Дефинирање на поимите природни непогоди , незгоди, невреме и технички

несреќи,
 - демонстрација на знаци за опасност,

- ги поттикнува учениците да определуваат извори на загрозување во домот,

во училиштето и околината,

АКТИВНОСТ НА УЧЕНИЦИТЕ:

- Правење на листи со ризични точки во домот и околината,

- изработка на листи на важни броеви,

Наставник: Наташа Стефаноска