TẤT NHIÊN – NGẪU NHIÊN

Khái niệm tất nhiên – ngẫu nhiên:

- Tất nhiên: Tất nhiên dùng để chỉ cái do những nguyên nhân cơ bản, bên trong của sự
vật quyết định và trong những điều kiện nhất định phải xảy ra đúng như thế chứ không
thể khác.
- Ngẫu nhiên: Ngẫu nhiên dùng để chỉ cái do các nguyên nhân bên ngoài, do sự ngẫu
nhiên của nhiều hoàn cảnh bên ngoài quyết định, nó có thể xuất hiện, có thể không
xuất hiện, có thể xuất hiện như thế này, cũng có thể xuất hiện như thế khác.
Mối quan hệ giữa tất nhiên và ngẫu nhiên:
- Tất nhiên và ngẫu nhiên đều tồn tại khách quan và đều có vai trò đối với sự vận
động, phát hiện.
+ Tất nhiên đóng vai trò quyết định, chi phối sự phát triển.
+ Ngẫu nhiên ảnh hưởng làm cho diễn ra nhanh hay chậm, tốt hay xấu.
- Tất nhiên và ngẫu nhiên tồn tại thống nhất với nhau, không có cái tất nhiên và ngẫu
nhiên thuần túy.
+ Cái tất nhiên bao giờ cũng vạch đường đi cho mình thông qua vô số cái ngẫu nhiên.
+ Cái ngẫu nhiên là hình thức biểu hiện của cái tất nhiên, bổ sung cho cái tất nhiên.
- Tất nhiên và ngẫu nhiên có thể thay đổi vị trí cho nhau.
+ Tất nhiên có thể biến thành ngẫu nhiên và ngược lại.
- Ranh giới giữa tất nhiên và ngẫu nhiên chỉ có tính tương đương.
+ Trong mối quan hệ này là tất nhiên, nhưng trong mối quan hệ khác lại là ngẫu nhiên
và ngược lại.
Ý nghĩa phạm trù tất nhiên – ngẫu nhiên:
- Trong hoạt động nhận thức và thực tiễn cần phải căn cứ vào cái tất nhiê, nhưng
không được bỏ qua cái ngẫu nhiên.
- Tất nhiên luôn biểu lộ thông qua cái ngẫu nhiên, nên muốn nhận thức cái tất nhiên
cần bắt đầu từ cái ngẫu nhiên.
- Tất nhiên và ngẫu nhiên có thể chuyển hóa lẫn nhau. Vì vậy, cần tạo ra những điều
kiện nhất định để cản trở hoặc thúc đẩy sự chuyển hóa của chúng theo mục đích nhất
định.
TẤT NHIÊN – NGẪU NHIÊN
Khái niệm:
- Tất nhiên: là cái do những nguyên nhân bên trong của kết cấu vật chất quyết định và
trong nguyên nhân điều kiện nhất định phải xảy ra như thế chứ không thể khác được.
- Ngẫu nhiên: là cái không do mối quan hệ bản chất bên trong sự vật quyết định mà do
các nhân tố bên ngoài, do sự ngẫu hợp của các hoàn cảnh bên ngoài quyết định do đó
nó có thể xuất hiện hoặc không xuất hiện, xảy ra hoặc không xảy ra, cũng có thể xuất
hiện như thế này hoặc xuất hiện như thế kia.
Lưu ý: Cái tất nhiên là cái chung, song không phải mọi cái chung đều là cái tất nhiên.
- Tất nhiên tuân theo quy luật động lực là quy luật mà trong đó mối quan hệ qua lại
giữa nguyên nhân và kết quả là mối quan hệ đơn trị, nghĩa là ứng với một nguyên
nhân chỉ có một kết quả xác định.
- Ngẫu nhiên tuân theo quy luật thống kê là quy luật mà trong đó mối quan hệ giữa
nguyên nhân và kết quả là mối quan hệ đa trị, tức là ứng với một nguyên nhân có thể
là kết quả này cũng có thể là kết quả khác.
Mối liên hệ biện chứng giữa tất nhiên và ngẫu nhiên:
- Tất nhiên có tác dụng chi phối sự phát triển của sự vật.
- Ngẫu nhiên ảnh hưởng đến sự phát triển, làm cho sự phát triển của sự vật nhanh hay
chậm.
- Cái tất nhiên bao giờ cũng thể hiện sự tồn tại của mình thông qua vô vàn cái ngẫu
nhiên. Cái ngẫu nhiên là hình thức biểu hiện của cái tất nhiên đồng thời bổ sung cho
cái tất nhiên.
- Tất nhiên và ngẫu nhiên không phải là tồn tại vĩnh viễn, chúng có thể chuyển hóa
cho nhau, ranh giới giữa tất nhiên và ngẫu nhiên chỉ có ý nghĩa tương đối.
Ý nghĩa phương pháp luận cặp phạm trù tất nhiên và ngẫu nhiên:
TẤT NHIÊN- NGẪU NHIÊN
Khái niệm:
- Tất nhiên là phạm trù chỉ những hiện tượng, quá trình do những nguyên nhân bên
ngoài của kết cấu vật chất quyết định và trong những điều kiện nhất định nó phải xảy
ra như thế chứ không thể khác được.
- Ngẫu nhiên là phạm trù chủ những hiện tượng, quá trình không do mối liên hệ bản
chất, bên trong kết cấu vật chất quyết định, mà do các nhân tố bên ngoài, do sự ngẫu
hợp nhiều hoàn cảnh bên ngoài quyết định, do đó nó có thể xuất hiện, có thể không
xuất hiện, có thể xuất hiện như thế này, có thể xuất hiện như thế khác.
Mối quan hệ biện chứng giữa tất nhiên và ngẫu nhiên:
- Tất nhiên và ngẫu nhiên đều tồn tại khách quan, độc lập với ý thức của con người và
đều có vị trí, vai trò nhất định đối với sự phát triển của sự vật.
VD: Một người nào đó chơi xổ số trúng giải độc đắc với giải thưởng là số tiền rất lớn,
điều đó sẽ giúp cho người đó thay đổi số phận của mình.
- Tất nhiên và ngẫu nhiên tồn tại trong sự thống nhất biện chứng với nhau.
+ Tất nhiên và ngẫu nhiên không tồn tại biệt lập nhau, nghĩa là không có cái tất nhiên
thuần túy tồn tại tách rời cái ngẫu nhiên và ngẫu nhiên và ngược lại. Tất nhiên và ngẫu
nhiên tồn tại trong sự thống nhất hữu cơ với nhau.
+ Sự thống nhất hữu cơ giữa cái tất nhiên và ngẫu nhiên thể hiện ở chỗ: cái tất nhiên
bao giờ