MODYUL 9

Pagyamanin 1
1.A 2.E 3.B 4.D 5.F 6.C

Isagawa
Panahon ng Kastila

Sagabal ang Kastila dahil sapilitan itong ginagamit laban sa kanila, dahil natatakot sila na ang mga
Pilipino ay nagbabalak na ng rebolusyon laban sa kanila kapag kapag gumagamit ng wikang Filipino.

Panahon ng Americano

Ang mga katutubo ay naghahangad ng pangkalahatang edukasyon, ang mga Pilipino ay napipilitang
kalimutan ang sariling wika, at ang Ingles ay napipilitang gamitin ito.

Panahon ng Hapon

Ipinagbabawal ang paggamit ng Japanese bilang isa sa mga opisyal na wika.

Karagdagang Gawain
Ayon kina Carpio et. Al, ang ating bansa ay bunibuo ng mahigpit pitong libong pulo siyang kung
bakit tayo ay tinuring na multilingual na bansa o maraming wikang umiiral. Dahilan ito upang maging
mahirap ang pakikipag-ugnayan natin sa isa’t- isa at makabuo ng isang bansa o nasyon. Sa layunin
maging isa at mabuklod, sinikap ng ating mga ninuno na magkaroon ng isang wikang gagamitin natin
tungo sa pambansang kaisahan.

Unang nagkaroon ng banggit o hugis sa pagkakaroon ng wikang magbubuklod sa ating lahi noong
mapagkasunduan ng mga Katipunero batay sa Saligang Batas ng Biak na Bato ng 1897 na gawing na wika
ng rebulosyon ang wikang Tagalog. Makalipas ng ilang taon nakamtan natin ang Kalayaan subalit sa
sandaing panahon lamang. Pumalit naman ang mga Kastila ang mga Americano na iba’ng -iba ang
ginamit na estilo sa pagsakop. Kanilang nagging atake kung saan ang mga bagay na ipinagkait o wala sa
atin ang kanila naming ipinagkaloob tulad ng demokrastikong pamumuhay, edukasyon at maging ang
wikang dayuhan.

Ang ginawa ng mga Amerikano ay labis na nagging mabisa pagkat sa pagtuturo nila ng kanilang
wikang Ingles, tumalab ito hanggang sa ngayon upang ituring ng maraming Pilipino na ito na nga ang
wika ng daigdig at pinakamakapangyarihan! Sa mga nabasa ko sinabing may pagkakaiba ng Pilipino sa
Filipino. Ang isa’y batay sa iisang wika at ang isa’y sa maraming wika sa Pilipinas, kasama na ang Ingles at
Katila.

Sa konsepto ng Filipino bilang batay sa wika ng pilipinas ay ang pagiging pambansang lingua franca
ito na ginagamit sa pakikipagkomunika ng bawat Pilipino sa isa’t-isa lalo na sa mga syudad. Ginagamit
din itoong wikang alam din ng kanyang kapwa Pilipino kahit pa meron silang katutubong wika gaya ng
Cebuano, Waraynon, Ilokano, atbp. Ang wikang ito ang nagsisilbing pangalawang wika at lingua franca sa
bansa.
 Sa mga akademya na hindi na kailangang pasukin ng mga mag-aaral, maaaring mapansin nila ang
impormal na wika, matutuklasan na hindi ito itinuro nang maayos, at nakakadismaya na hindi lubos na
nauunawaan at natututo ng mga kabataan ang kanilang sariling wika.

Ang pagbabago ang atityud sa Filipino o pagtawag ditto ng Tagalog ay hindi basta mawawala ang
inhibisyong gumamit ditto para magkontribyut sila ng mga salitang magiging bahagi ng wikang
Pambansa. Kapag nangyari ito ay malilimutan na sigurong tawaging Tagalog ang Wikang Pambansa ng
Pilipinas.

MODYUL 10
PAGSASANAY 3
1.Napagtanto ko na ang wika ay napakahalaga kapag nakikipag-usap sa mga kapwa.

2.Ang wika ay isang mahalagang bahagi ng ating kultura .Kung kaya’t higit na maunawaan ang kultura ng
isang bansa at kinakailangan itong pag-aaral ang wika.

3. Ang ating wika ay mayaman at patuloy na nagbabago. Minsan kailangan ng mga dayuhan na magsalin,
tutulungan ko silang gumawa ng maliliit na bagay, iyon ay, magsalin ng mga salitang hindi nila
naiintindihan.

4. Sa pamamagitan ng paggamit ng wika, napagtanto kong makakatulong ako sa pagpapalaganap ng

paggamit ng ating sariling wika.

5. Ang wika ay isang kasangkapan para maipahayag ko ang aking iniisip o nararamdaman. Samakatuwid,
maaari akong makipag-usap, mag-utos, magmungkahi, magsalaysay at magtanong.

Isagawa
Tama ba ang mga pagbabago sa wikang Filipino?
Ang Filipino ay isa sa mga kayamanang nakuha natin sa ating mga ninuno. Napaka metaporiko ng
wika nating mga pilipino, noong nabubuhay pa ang ating mga bayani at ninuno, labis nilang nagustuhan
ang ating sariling wika, nasakop man tayo ng iba't ibang bansa, ginagamit pa rin natin ito. Kahit ang mga
Pilipino ay bawal gumamit ng sariling wikang tagalog noon.

Napakalaki ang pagbabago ng wika natin noon ng makamit natin ang kalayaan dahil ngayon
maraming wika ang nabubuo, kaya maraming kabataang tulad ko ang nakalimutang gamitin ang sariling
wika at gamitin ito ng tama. Dahil masasabing dinamiko ang isang wika, dahil sa paglipas ng panahon,
maraming bagong salita o pares ang nabubuo. Dahil sa panahon ngayon, anong mga salita sa wika ang
nabubuo ng mga kabataang tulad ko o mas kilala sa pangalan na ‘millennial’? Gaya ng sinabi ni Virgilio
Almario bilang tagasuri ng wikang Filipino, walang makikitang masama ang pagbabago ng Wika. Bagkus
ay maiintindihan ito ng mga susunod na henerasyon.

Sa paglipas ng panahon hindi natin maiiwasang pagbabago, ngunit kapag ginamit nang tama, ito
ay nagbubunga ng magagandang resulta. Hindi masama ang pagbabago, maaring minsan ay may
masamang resulta, ngunit kadalasan ay maganda ang resulta. Sa ating kapaligiran, makikita natin mismo
na napakaraming pagbabago ang nangyayari araw-araw.

Karamihan sa mga Pilipino ay nakasanayan na ang pagpapaikli ng wika. Sa panahon ngayon,

mas ginagamit ng iba ang salitang Jejemon kaysa dati. Nakaugalian na rin ng mga kabataan ngayon ang
pagdaragdag ng mga salita. Kasama sa mga halimbawa ang maraming karaniwang ginagamit sa social
media, tulad ng Lol, Otw, at Tbh at ang ‘gay line’ ay isa ring tanyag na gay na salita at naging bahagi na
ng ating wika dahil sa panahon. Ngayon ay mas magaling pa tayo sa pagsasalita ng mga ganyang salita,
ngunit ang ating tunay at sariling wika ay dapat mahalin gaya ng pagmamahal nila mula sa ating mga
ninuno.

Laging ugaliing gamitin ang ating wika para sa mabubuting gawa at huwag masyadong
abusuhin. Dahil sa mabilis na paglipas ng panahon, ang wikang Filipino ay dumanas ng maraming
pagbabago, tulad ng pagdaragdag ng mga salita at mga salitang hiram sa wikang Ingles. Ang wika ay isa
sa pinakamahalagang aspeto ng kaunlaran ng isang bansa at simbolo ng ating pagkakakilanlan. Gamitin
ito ng tama at mahalin ito para sa ikabubuti ng bawat isa nating mga Pilipino.