3.

Cywilizacja egipska 

I. Wpływ warunków naturalnych na rozwój cywilizacji egipskiej.

1. Zróżnicowanie geograficzne

a. delta Nilu – Dolny Egipt

b. dolina Nilu – Górny Egipt

c. pustynne otoczenie – względna izolacja państwa

2. Znaczenie gospodarcze Nilu

a. regularne wylewy – rozwój rolnictwa – systemy IRYGACYJNE

b. główna arteria komunikacyjna

c. źródło ryb i trzciny (PAPIRUS)

3. Bogactwa naturalne

a. kamień

b. złoto

II. Państwo egipskie

1. Początki państwowości egipskiej – działalność Narmera

2. Organizacja państwa:

a. niepodzielna władza w rękach FARAONA  (per-aa) [  korony faraonów]

b. na czele administracji – WEZYR

c. podział administracyjny państwa na NOMY – NOMARCHOWIE

3. struktura społeczna

a. elita władzy

–wyżsi urzędnicy, poborcy podatkowi

– wyżsi dowódcy wojskowi

– kapłani

b. warstwa średnia

– rzemieślnicy

– kupcy

– lekarze

– pisarze i niżsi urzędnicy

c. chłopi

d. niewolnicy – tzw. niewolnictwo pałacowe

III. Dzieje polityczne Egiptu

1. Podział dziejów na okresy nazywane Państwami, oddzielone tzw. Okresami

Przejściowymi.

2. Stare Państwo i Pierwszy Okres Przejściowy

a. powstanie administracji centralnej

b. powstanie pisma

3. Średnie Państwo

a. podbój Nubii

b. najazd Hyksosów i Drugi Okres Przejściowy

4. Nowe Państwo

a. stolicą Teby

b. panowanie RAMZESA II 

c. bitwa z HETYTAMI pod Kadesz – ok. 1285 r. p.n.e.

d. najazd „LUDÓW MORZA” – schyłek XIII w. p.n.e.

e. podbój Egiptu przez ALEKSANDRA WIELKIEGO – 332 r. p.n.e.

IV. Religia starożytnego Egiptu

1. Religia POLITEISTYCZNA
a. HORUS – Górny Egipt

b. SET – Dolny Egipt

c. RE – Heliopolis

d. PTAH – Memfis

e. AMON-Re

f. IZYDA – bogini miłości i nieba

g. THOT – bóg pisma mądrości i nauki

2. Wyobrażenia na temat życia pozagrobowego

a. OZYRYS – najwyższy sędzia zmarłych

b. Anubis - bóg zmarłych, prowadzący dusze na sąd Ozyrysa

c. MUMIFIKACJA - opiekunem procesu mumifikacji był bóg ANUBIS

e. KSIĘGA UMARŁYCH

V. Osiągnięcia kultury starożytnego Egiptu

1. HIEROGLIFY   (pismo hieroglificzne, pismo hieratyczne, pismo demotyczne)

2. Architektura

a. Piramidy – Stare Państwo

– IMHOTEP budowniczym piramidy Dżosera w Sakkarze

– piramidy Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa w Gizie

b. świątynie – kompleksy świątynne w Karnaku, Abu Simbel i Edfu

– monumentalne pylony 

– OBELISK 

c. pałace

d. grobowce – DOLINA KRÓLÓW (grobowiec TUTANCHAMONA)

e. SZTUKA SEPULKLARNA
– SARKOFAG

– mastaba

f. rzeźba i malarstwo – kanon