Cosmetische chirurgie: een verrijking of iets negatiefs?

Als je op Instagram kijkt naar de hedendaagse influencers, valt je al snel iets op: veel hoofden zien
eruit alsof er iets aan gedaan is. Vooral bij vrouwen valt het op. Onnatuurlijke rondingen, net iets te
dikke lippen, en zo kun je nog wel even doorgaan. Allemaal ingrepen die gedaan zijn om het uiterlijk
te verbeteren. In het verleden is plastische chirurgie vaak gebruikt voor het wegwerken van lelijke
gevolgen van verwondingen. Denk bijvoorbeeld aan oorlogstijden en rampen. Als een soldaat geraakt
werd door een kogel, een granaatscherf, of een ander rondvliegend projectiel, betekende dat voor
sommigen de dood; anderen, die geluk hadden, overleefden het. Zij hielden hier wel vaak ernstige
misvormingen aan over. Omdat het voor hen moeilijk was om goed terug te keren in de
maatschappij, kwam plastische chirurgie om de hoek kijken (Auteur onbekend, Z.D.). Later kwam hier
cosmetische chirurgie uit voort: het operatief veranderen van het gezicht of andere delen van het
lichaam, puur om de uiterlijke verschijning te verbeteren, en dichter bij het ideaalbeeld in de buurt te
komen. En dat is wat we onvermijdelijk tegen komen op sociale media. Maar wat moeten we vinden
van cosmetische chirurgie? Slecht voor de maatschappij, of is het een toevoeging aan ons bestaan?

Ten eerste gaan we kijken naar de mening van de redactie van het NRC Handelsblad: ‘[De
cosmetische artsen] zijn dealers en erbij gebaat dat de afnemers van hun diensten zich gedragen als
verslaafden. Telkens opnieuw en altijd een beetje meer.’ Waarom worden de artsen vergeleken met
dealers? Stiekem weten de artsen heel goed wat voor negatieve effecten er aan cosmetische
ingrepen zitten. Ze zijn zich ervan bewust dat het gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Ze weten
dat het hun afnemers nooit écht geluk en zelfvertrouwen zal geven. Toch doen ze het, puur uit
eigenbelang. Ook laat de redactie naar voren komen dat de klanten, ‘verslaafden’, het slachtoffer zijn
van de arts, de ‘dealer’. Als ze eenmaal merken dat het geen voldoening of echte zekerheid over hun
lichaam geeft, blijven ze proberen dat toch te behalen, door nog eens en nog eens terug te komen
(Auteur onbekend, 2019).
Melanie Pointl, gewichtsconsulente, is minder resoluut. Zelf is ze van mening dat het beter is om niet
te beginnen aan cosmetische chirurgie. ‘Mensen zullen je niet herinneren om je Cher taille, je
volgespoten lippen of je gezandstraalde huid. Ze zullen herinneren hoe je voor ze was, hoe je hen
inspireerde, je humor en hoe je je eigen weg ging in het leven.’ Maar ze dringt deze mening niet
tegen anderen op. ‘Uiteindelijk bepaalt iedereen zelf wat hij of zij doet met zijn leven en dat is
helemaal goed’, aldus Pointl. Het is dus belangrijk om zelf te beslissen of je wel of niet een
cosmetische ingreep laat doen. Iedereen heeft is daar zelf helemaal vrij in (Pointl, 2019).
Natuurlijk denkt niet iedereen er zo over. Jacques van der Meulen bijvoorbeeld, plastisch chirurg van
beroep. Hij zegt: ‘Je maakt maar één keer een eerste indruk en daarbij spelen je gezicht en je
uitstraling nu eenmaal een grote rol. Ik vind het zelf juist vreemd als mensen zo streng oordelen over
cosmetische ingrepen. We vinden het toch volkomen normaal als iemand nette kleren koopt en naar
de kapper gaat? Dat gaat ook allemaal over het uiterlijk.’ Van der Meulen vergelijkt kleine
cosmetische ingrepen dus met goede uiterlijke verzorging. Net zoals we nette kleren aan doen en ons
haar netjes laten knippen als we een goede indruk willen maken tijdens een sollicitatiegesprek,
kunnen we kleine afwijkingen laten corrigeren. Zonder een onnatuurlijk uiterlijk te hebben, zien we
er dan toch wat beter uit. Natuurlijk moet het niet te gek worden. ‘Ik trek wel een grens. Alles wat
heel onnatuurlijk is: vreselijk’, aldus Van der Meulen (Oomen, 2019).
Zelf vind ik dat de regering gevaarlijke vormen van cosmetische chirurgie moet verbieden. Hier
hebben we het over vormen die ernstige gezondheidsrisico’s met zich meedragen. Ook moeten
cosmetische artsen hun klanten waarschuwen voor de gevolgen en de risico’s. Als een arts ziet dat
het echt onnodig is om een ingreep te doen, zou hij verplicht moeten zijn om dat zo duidelijk
mogelijk te maken aan de klant. Maar uiteindelijk moet iedereen natuurlijk zelf een keuze maken.
Sommigen zijn dus van mening dat cosmetische chirurgie echt niet kan. Er zijn gezondheidsrisico’s en
heeft een averechts effect op degene bij wie het wordt uitgevoerd; mensen gaan er alleen maar
onnatuurlijker van uitzien. Waarschijnlijk de meerderheid van de mensen zal zeggen dat iedereen zelf
vrij is om een keuze te maken, en een afweging te maken over de gevolgen en de voordelen. Ook zijn
er mensen die ervoor zijn. Zij zien het als een verrijking van in hoeverre we ons uiterlijk kunnen
aanpassen naar onze wil. De komende tijd zal er waarschijnlijk niet veel veranderen aan het beeld
wat we vaak op sociale media tegenkomen. Maar uiteindelijk gaat het erom wie we van binnen zijn,
wat we in ons leven willen bereiken, en hoe we anderen het beste kunnen helpen. Laten we
proberen ons daar zoveel mogelijk op de focussen.

Literatuurlijst:

Auteur onbekend (Z.D.). Ontstaansgeschiedenis van de plastische chirurgie. Geschiedenismagazine

Auteur onbekend (4 augustus 2019). Cosmetische artsen zijn dealers, geen hulpverleners. NRC
Handelsblad

Pointl, M. (13 augustus 2019). Dat eeuwige streven naar het perfecte lichaam.
Geraadpleegd op 28 januari 2021.
https://wondervol.nl/dat-eeuwige-streven-naar-het-perfecte-lichaam/

Oomen, E. (12 april 2019). ‘Een man die fit oogt, heeft betere carrièrekansen’. Brabants Dagblad