UNIVERZITET U TUZLI

RUDARSKO-GEOLOŠKO-GRAĐEVINSKI FAKULTET

ODSJEK ZA HIDROTEHNIKU

II ciklus Master studij

PREDMET: Opskrba naselja vodom

Šk. god. 2017/2018 god

Profesor: dr.sc. Suvada Jusić

Asistent: Mirela Uljić

ZADATAK 1

Kontrolisao: Student:

Amela Omerović Medić, bach.inž.građ.

 1. PRORAČUN POTREBNIH KOLIČINA VODE ZA NASELJE

Broj stanovnika na kraju planskog perioda

1.05 20
Sn = S0 * (1+p)n = 1850 * (1+ )
100
Sn = 2280 stanovnika

Srednja dnevna potrošnja vode

Qsr,dn = Sn * qsp = 2280 stanovnik * 210 l/stanovnik/dan
Qsr,dn = 478800 l/dan = 478800 * 10-3 = 478,8 m3/dan
Qsr,dn = 478,8 m3/dan

Maksimalna dnevna potrošnja vode

Qmax,dn = Qsr,dn * kd

kd = {1.8-3.0-koeficijent dnevne neravnomjernosti za seosko naselje

3.0-usvojeni koeficijent dnevne neravnomjernosti
Qmax,dn = 478,8 m3/dan * 3.0
Qmax,dn = 1436,4 m3/dan

Maksimalna satna potrošnja vode

Q max , dn
Qmax,h = Qsr,h * kh = * kh
24

Kh = {2.4-4.0-koeficijent satne neravnomjernosti za seosko naselje

3.2-usvojeni koeficijent satne neravnomjernosti
3
m
1436,4
Qmax,h = dan * 3.2
24
Qmax,h = 191.52 m3/h

Potrebna požarna količina vode

Za naselje koje ima do 5000 stanovnika potrebno je uzeti u obzir vodu potrebnu za gašenje
požara. Potrebne vrijednosti su prikazane u tabeli:
Broj istovremenih požara np = 1 požar
Količina vode po jednom požaru Qp = 10 l/sec
Trajanje jednog požara Tp = 2 h

2. ODREĐIVANJE LOKALITETA REZERVOARA I POTREBNE ZAPREMINE

Minimalna kota donje vode rezervoara (minKDVR)

min KDVR = maxKterena naselja + (P+3) * hsprata + hpožara + Δhrezervoar-zadnji čvor gubitaka (≈10 m)
Komentar usvojenih vrijednosti:
K
max terena naselja = 395 m (vrijednost iz tabele sa zadatka)
hsprata = 3.0 m
hpožara (visina pritiska potrebna za gašenje požara)
Pošto je uobičajeno: p = 2.5 bara = 2.5 * 105 Pa, to je visina pritiska:
5
2.5∗10 Pa
p
= kg = 25.5 m
γ 9810 3
m
2
l* v
Δhgubitaka, TOTAL = λ * – linijski gubitci
d*2g
ΔhLINgubitaka, TOTAL = ΔhLINgubitaka, REZERVOAR – PRIKLJ. ŠAHT + ΔhLINgubitaka, PRIKLJ. ŠAHT – ZADNJI ČVOR U MREŽI
pretpostavka: ΔhLINgubitaka, TOTAL = 10 m
min KDVR = maxKterena naselja + (P+3) * hsprata + hpožara + Δhrezervoar-zadnji čvor gubitaka
min KDVR = 395 m + 4 * 3 m + 25.5 m + 10 m
min KDVR = 442.5 m

Maksimalna kota donje vode rezervoara (maxKDVR)

max KDVR = minKterena naselja + maxH
Usvojene vrijednosti:
K
min terena naselja = 315 m
max H (maksimalni pritisci u distributivnoj mreži)
Pošto se optimalni pritisci u distributivnoj mreži kreću od 3 – 7(8) bara, to ćemo usvojiti
8 bara
p max
Pmax = 8 bara slijedi = 9810 kg = 81.55 m
γ
m3
max KDVR = 315 m + 81.55 m
maxKDVR = 396.55 m
USVOJENO: KDVR = 420 m
Potreban uslov za kotu zahvata:
KZAHVATA ≥ KDVR + 10 m = 420 m + 10 m
KZAHVATA ≥ 430 m
Usvojena kota zahvata:
KZAHVATA = 430 m

Proračun zapremine rezervoarskog prostora VREZ

V
potr REZ = VOR + VPR + VSR

V
potr REZ – potrebna zapremina rezervoara
VOR – zapremina operativne rezerve
VPR – zapremina požarne rezerve
VSR – zapremina sigurnosne rezerve

VOR = a*Qmax,dn*1 dan = 0,2183*1436,40 m3/dan*1 dan = 313,57 m3

a = 21,83 % - koeficijent izravnanja između dotoka i potrošnje

VPR = Qp*Tp*np = 0,01 m3/s*7200 s*1 požar = 72,00 m3

VSR = 0.25*( VOR + VPR) = 0.25*(313,57+72,00) = 96,39 m3

potr VREZ = VOR + VPR + VSR = 313,57 + 72,00 + 96,39 = 481,96 m3

USVOJENA ZAPREMINA REZERVOARA: usvVREZ = 500,00 m3
Rezervoar ćemo projektovati za dvije vodne komore zapremine od po 250,00 m 3.
VUSV,1 KOMORA = hREZ * AUSV,1 KOMORA slijedi: AUSV = VUSV/ hREZ = 250,00 m3/3,0 m = 83,33 m2
USVOJENE DIMENZIJE JEDNE KOMORE:
a = 10,00 m
b = 8,333 m
h = 3,0 m
 3. HIDRAULIČKI PRORAČUN VODOVODNOG SISTEMA
3.1. Hidraulički proračun glavnog dovodnog cjevovoda (od zahvata do rezervoara)
3.1.1. Dimenzioniranje glavnog dovodnog cjevovoda (zahvat-rezervoar)
lzahvat-rezervoar = 350,00 m (dužina dionice od zahvata do rezervoara)
vpret = 1 m/s (pretpostavljena brzina tečenja vode u cijevima)
k = 0,1 mm (koeficijent hrapavosti cijevi)
m3
Qmax,dn = 1436,4 m3/dan = 1436,4 = 0,016625 m3/s = 16,625 l/s
86400 s

POTR D=
√ 4 ∙ Qmax, dn
v pret ∙ π
=
√
4 ∙ 0,016625
1∙ 3,14
= 0,14553 m = 145,53 mm

USVOJENO: D = 150 mm
4 ∙ Qmax , dn 4 ∙ 0,016625
vstv = = = 0,94 m/s
D ∙π
2
0,1502 ∙ 3,14

3.1.2. Proračun gubitaka u glavnom dovodnom cjevovodu na dionici zahvat-rezervoar

Δhgub. = Δhlinijski + Δhlokalni(10% hlinijski)
Δhgub.total = 1,1* Δhlinijski
2
l v
Δhlinijski = λ ∙ ∙
d 2g
Δhlinijski = 𝛪(pad linije energije) * l
k
λ = λ (Re, )
d
𝛪 = 𝛪(V, D, λ )

k= {0,1 mm-za glavni dovodni cjevovod

0,4 mm−za glavni distributivni cjevovod i za distribucionu mrežu
Na osnovu sračunatog proticaja (Q) i usvojenog prečnika cijevi (D USV) iz COLEBROOKOVOG
dijagrama očitavamo pad linije energije:
3
m
Qmax,dn = 1436,4 m3/dan = 1436,4 = 0,016625 m3/s = 16,625 l/s
86400 s
USVOJENO: D = 150 mm
k = 0,1 mm
slijedi: 𝛪 = 7,50 = 0,0075 ‰

Gubici u sistemu iznose:

Δhzahvat-rezervoarlin.gub. = 𝛪 * lzahvat-rezervoar = 0,0075 * 350 = 2,625 m
Δhzahvat-rezervoartotal = 1,1 * Δhzahvat-rezervoarlin.gub. = 1,1 * 2,625 = 2,887 m

3.2. Hidraulički proračun glavnog distributivnog cjevovoda na dionici od rezervoara

do priključnog šahta
∏PŠ = KGVR - Δhrezervoar-priklj.šahtgubitaka
p PŠ
∏PŠ = KPŠTERENA +
γ
lrez.-pš = 465,00 m (dužina dionice od rezervoara do priključnog šahta)
vpret = 1 m/s (pretpostavljena brzina tečenja vode u cijevima)
k = 0,4 mm (apsolutna hrapavost cijevi)
m3
Qmax,h = 191,52 m3/h = 191,52 = 0,0532 m3/s = 53,2 l/s
3600 s

POTR D=
√ 4 ∙ Qmax, h
v pret ∙ π
=
√
4 ∙ 0,0532
1∙ 3,14
= 0,26033 m = 260,33 mm

USVOJENO: D = 300 mm
4 ∙ Qmax , h 4 ∙0,0532
vstv = = = 0,75 m/s
D ∙π2
0,3002 ∙ 3,14
Na osnovu sračunatog proticaja i prečnika cijevi iz COLEBROOKOVOG dijagrama očitavamo
pad linije energije:
m3
Qmax,h = 191,52 m3/h = 191,52 = 0,0532 m3/s = 53,2 l/s
3600 s
USVOJENO: D = 300 mm
K = 0,4 mm
slijedi: 𝛪 = 2,12 = 0,00212 ‰

Gubici u sistemu iznose:

Δhrezervoar-priklj.šahtlin.gub. = 𝛪 * lrezervoar-priklj.šaht = 0,00212 * 465,00 = 0,986 m
Δhrezervoar-priklj.šaht total = 1,1 * Δhrezervoar-priklj.šahtlin.gub. = 1,1 * 0,986 = 1,085 m

3.3. Hidraulički proračun primarne distributivne mreže

∑ LUK ,PŠ −ZADNJI ČVOR U MREŽI = 1.220,00 m (ukupna dužina cjevovoda od priključnog šahta do
potrošača)
q0 (specifični proticaj po m voda)
Qmax,h = 53,2 l/s
Qmax , h 53,2l/ s
q0 = = = 0,0436 l/s/m
∑ LUK , PŠ−ZADNJI ČVOR U MREŽI 1220

Proračun proticaja u distributivnoj mreži:

Proračun proticaja u cijevnim vodovima koji su na šemi cjevovoda iznad PŠ:
 q4-6 = q0 * l4-6 + QPOŽ = 0,0436 l/s/m * 145 m + 10 l/s = 16,32 l/s
 q4-5 = q0 * l4-5 + QPOŽ = 0,0436 l/s/m * 110 m + 10 l/s = 14,80 l/s
 q2-4 = q0 * (l2-4 + l4-5 + l4-6) + QPOŽ = 0,0436 l/s/m * (340 m + 110 m + 145 m) + 10 l/s =
35,94 l/s
 q2-3 = q0 * l2-3 + QPOŽ = 0,0436 l/s/m * 170 m + 10 l/s = 17,41 l/s
 qPŠ-2 = q0 * (lPŠ-2 + l2-3 + l2-4 + l4-5 + l4-6) + QPOŽ = 0,0436 l/s/m * (215 m + 170 m + 340 m +
110 m + 145 m) + 10 l/s = 52,73 l/s
 qPŠ-1 = q0 * lPŠ-1 + QPOŽ = = 0,0436 l/s/m * 240 m + 10 l/s = 20,46 l/s