Nikša 

Tadić: Zadaci za vježbu iz Električnih mjerenja 
1.  Temperatura T mjeri se indirektno mjerenjem otpornosti R otpornika sa negativnim temperaturnim
koeficijentom. Izračunati temperaturu T pri kojoj je relativna greška mjerenja temperature T/T =- 0.0926 %,
za relativnu grešku mjerenja otpornosti R/R = 1.2 %. Za izračunatu temperaturu T odrediti standardnu
devijaciju T mjerenja temperature ako je standardna devijacija mjerenja otpornosti R = 3.967 .
Poznato je: T = B/[ln(R/R0)-B/T0], B = 4200 K, R0 = 1 k, T0 = 300 K.
T
dT T2
Rezultat: T   B T  324.1 K , R  T  324.1 K   353.09  ,  T  R   R  0.28 K
R dR BR
R

2. Izračunati maksimalnu otpornost Rmax za kolo stabilizatora sa dvije Zener diode na slici tako da je
minimalna struja Zener dioda IZ1min = IZ2min = 1 mA. Za izračunato Rmax odrediti vrijednost faktora
stabilizacije S. Zatim izračunati varijaciju izlaznog napona VOUT ako je varijacija ulaznog napona VIN =
20 mV. Poznato je: VIN = 5 V (nominalna vrijednost), VZ1 = VZ2 = 3.1 V, RZ1 = RZ2 = 60 , RL = 1 k.

Rezultat: S = 1 + (R/RZ)(VZ/VIN), RZ =(RZ1||RZ2) = 30 , VZ = VZ1 = VZ2 = 3.1 V, IZmin = 2IZ1min = 2IZ2min = 2 mA

VIN  VZ  RZ I Z min V V
Rmax  RL  356.59  , S(Rmax) = 8.37, VOUT = 3.16 V, VOUT  IN OUT  1.51 mV
 RL  RZ  I Z min  VZ VIN S

3. Kakav treba da bude odnos relativnih grešaka R1/R1 i R2/R2 direktno mjerenih otpornosti R1 i R2 da bi
apsolutna greška VX indirektno mjerenog napona VX pomoću kompenzatora na slici bila VX = 0? Izračunati
standardnu devijaciju VX indirektno mjerenog napona VX ako standardne devijacije direktno mjerenih
otpornosti R1 i R2 iznose R1 =27  i R2 = 56.9 . Pretpostavlja se da je poznata tačna vrijednost etalona
napona VREF = 1 V. Otpornosti R1 i R2 očitane na potenciometru tokom procesa kompenzacije iznose:
R1 = 10.010 k, R2 = 26.342 k.

 R1  R2 VREF
Rezultat:  ,  VX  R22 R21  R12 R2 2  8.96 mV
R1 R2 R12

1 
 
 Nikša Tadić: Zadaci za vježbu iz Električnih mjerenja 
4. Pri zatvorenom prekidaču S (broj navojaka sekundara je N2) u strujnom transformatoru na slici
ampermetar mjeri efektivnu vrijednost struje I2 = 3.58 A. Pri otvorenom prekidaču S (broj navojaka
sekundara je N2 + N3) ampermetar mjeri efektivnu vrijednost struje I3 = 1.84 A. Kolika je efektivna
vrijednost struje I1? Poznato je: N1 = 20, N3 = 300.

I 2 I3 N3
Rezultat: I1  = 56.79 A
I 2  I 3 N1
5. Izračunati srednje vrijednosti Vx1mean i Vx2mean polutalasno i punotalasno ispravljenog napona Vx na slici,
kao i njegovu efektivnu vrijednost Vxrms. Ako se kao mjerni instrument koristi detektor vršne vrijednosti
napona, izračunati koeficijente kx1, kx2 i kxrms kojima treba pomnožiti vrijednost koju pokazuje detektor vršne
vrijednosti da bi se dobile srednja polutalasno i punotalasno ispravljena vrijednost Vx1mean i Vx2mean, i efektivna
vrijednost Vxrms.

Rezultat: Vx1mean = 3Vm/8, Vx2mean = 3Vm/4, Vxrms = Vm√(2/3), kx1 = 3/8, kx2 = 3/4, kxrms = √(2/3)

6. Na slici je prikazan voltmetar sa podešavanjem naponskih opsega primjenom tropoložajnog prekidača S.

- Za ulazne napone 0 < VT < VT1max = 2 V, prekidač se nalazi u položaju 1, a napon na krajevima voltmetra
nalazi se u opsegu 0 < VV < Vmax = 0.2 V.
- Za ulazne napone 0 < VT < VT2max = 20 V, prekidač se nalazi u položaju 2, a napon na krajevima voltmetra
nalazi se u opsegu 0 < VV < Vmax = 0.2 V.
- Za ulazne napone 0 < VT < VT3max = 200 V, prekidač se nalazi u položaju 3, a napon na krajevima voltmetra
nalazi se u opsegu 0 < VV < Vmax = 0.2 V.
Izračunati otpornosti R1, R2 i R3. Poznato je: RT = 10 k, RV→∞. Otpornost prekidača S je zanemarljiva.

Vmax RT V  VT 2 max
Rezultat: R3  =11.111 , R2  T 3 max R3 =100 ,
1  Vmax VT 1max VT 3 max VT 2 max

VT 2 max  VT 1max VT 3ma x

R1  R3 =999.999 
VT 1max VT 2 max
2 
 
 Nikša Tadić: Zadaci za vježbu iz Električnih mjerenja 
Na slici je prikazan ampermetar sa podešavanjem strujnih opsega primjenom tropoložajnog prekidača S.

- Za ulazne struje 0 < IN < IN1max = 20 A, prekidač se nalazi u položaju 1, a napon na krajevima šanta RA1
nalazi se u opsegu 0 < VRA1 < Vmax = 0.2 V.
- Za ulazne struje 0 < IN < IN2max = 200 A, prekidač se nalazi u položaju 2, a napon na krajevima šanta RA2
nalazi se u opsegu 0 < VRA2 < Vmax = 0.2 V.
- Za ulazne struje 0 < IN < IN3max = 2 mA, prekidač se nalazi u položaju 3, a napon na krajevima šanta RA3
nalazi se u opsegu 0 < VRA3 < Vmax = 0.2 V.
Izračunati otpornosti šantova RA1, RA2 i RA3. Poznato je: RN = 10 M. Otpornost prekidača S je zanemarljiva.

RN Vmax RN Vmax RN Vmax

Rezultat: RA1  =10.010 k, RA 2  =1.1 k, RA3  =100.01 
RN I N 1max  Vmax RN I N 2 max  Vmax RN I N 3 max  Vmax

3