Egzamin II

Zielone - poprawne, sprawdzone odpowiedzi. Pomarańczowe - niepewne.

1. Chlewiński rozważa dojrzałość psychiczną w kontekście:

a. wglądu we własne motywy, ilorazu inteligencji, zdolności do krytycznego myślenia
b. autonomii jednostki i stosunku do ludzi
c. autonomii jednostki
d. stosunku do ludzi, autonomii jednostki i wglądu we własne motywy

2. Według M. Ainsworth i in. responsywność matki (lub ojca) obejmuje

a. Wycofywanie się z kontaktu z dzieckiem powoli, by nauczyć dziecko samodzielności.
b. Dostrzeganie sygnałów płynących od dziecka i stopniowe niereagowanie, by nauczyć dziecko
samokontroli emocji, np. płaczu w nocy
c. dostrzeganie sygnałów płynących od dziecka, właściwe ich interpretowanie, wybór
odpowiedzi oraz reagowanie w natychmiastowy i adekwatny sposób (chyba to???)
d. Tulenie dziecka, gdy jest głodne

3. Badania nad rozwojem mają dwa podstawowe cele:

a. tworzenie programów wspomagania rozwoju dziecka
b. Opis zachowania człowieka w poszczególnych fazach jego rozwoju i określenie
przyczyn i procesów, które ten rozwój warunkują (chyba to)
c. Tylko opis zachowania człowieka w poszczególnych momentach jego rozwoju.
d. Tylko określenie przyczyn i procesów warunkujących zmiany w zachowaniu.

4. Zachowania związane z przywiązaniem:

a. Są charakterystyczna dla dziecka w każdej sytuacji (chyba to)
b. Pojawiają się w sytuacji stresu, trudności lub zagrożenia i utrzymują się nadal na stałym
poziomie, gdy sytuacja stresu mija
c. Pojawiają się, gdy dziecko jest smutne i radosne
d. Pojawiają się w sytuacji stresu, trudności lub zagrożenia i zanikają, gdy dziecko osiąga
bliskość postaci przywiązania

5. Diadyczna regulacja emocji oznacza, że

a. Żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa
b. Dziecko samo reguluje swoje emocje
c. Role matki i dziecka w regulowaniu emocji są równoważne
d. Dominującą rola w regulowaniu emocji dziecka pełni tylko matka

1
6. Styl lękowo-ambiwalentny u dziecka jest efektem tego, że:
a. Matka reaguje na sygnały wysyłane przez dziecko niespójnie i nieregularnie (chyba to)
b. Zachowania matki są lękowe
c. Matka nie reaguje na sygnały wysyłane przez dziecko
d. Matka odrzuca dziecko

7. Faza „orientowanie się i sygnały kierowane bez rozróżniania osób” w rozwoju normatywnym
obejmuje okres:
a. 8-12 tydzień życia dziecka
b. Pierwszy miesiąc życia dziecka
c. 6 miesięcy życia dziecka
d. Tylko okres noworodkowy

8. Psychologia rozwojowa zajmuje się badaniem:

a. Tylko zmian w strukturach psychicznych człowieka
b. Tylko zmian w zachowania się człowieka
c. Zmian w zachowaniu się, procesach i strukturach psychicznych człowieka
d. Tylko zmian procesów i struktur psychicznych człowieka

9. W teorii E. Eriksona, po przejściu każdego okresu kryzysowego jednostka rozwija pewną cnotę,
czyli:
a. właściwość psychiczna, która będzie charakteryzować jednostkę w dalszym życiu i
warunkować skuteczną realizację dalszych zadań???
b. Zdolność do samozaparcia, zdecydowania i nieugięta postawa
c. zdolność do postępowania w sposób oczekiwany przez otoczenie społeczne
d. Umiejętność rezygnacji z czegoś, co złe, nieetyczne

10. Według E. Eriksona: ,,...rozwój psychospołeczny przechodzi przez pewne krytyczne etapy — przy
czym «krytyczny»
a. Załamanie się człowieka w sytuacji trudnej, traumatycznej
b. punkty zwrotne, momenty rozstrzygające między postępem a regresją, integracją a
opóźnieniem
c. sytuację bez wyjścia
d. załamanie się linii rozwoju człowieka, która nieuchronnie prowadzi do regresji, dezintegracji i
opóźnienia

11. Obiektywnym wskaźnikiem autonomii według K. Obuchowskiego (1977) jest:

a. stabilność działania, mimo zaistnienia czynników zakłócających i utrudniających
realizację zamierzeń
b. niezależność emocjonalna i stabilność w związkach interpersonalnych

2
 c. Żadna z podanych odpowiedzi nie jest poprawna
d. Umiejętność uniezależnienia się od rodziców

12. Life-span developmental psychology przyjmuje, że:

a. rozwój psychiczny człowieka trwa od narodzin do biologicznej śmierci
b. najważniejsze są zmiany w rozwoju psychicznym w okresie dzieciństwa
c. rozwój psychiczny człowieka trwa przez całe życie, tj. od jego poczęcia aż do
biologicznej śmierci
d. zmiany psychiczne są dominujące w rozwoju człowieka w okresie wczesnej dorosłości

13. Przedmiot badań psychologii rozwoju człowieka obejmuje:

a. Wyłącznie zmiany w zachowaniu człowieka
b. Tylko procesy psychiczne dziecka i osób dorosłych
c. Procesy psychiczne, zachowania się i struktury psychiczne człowieka
d. Wyłącznie przyczyny zachowania się człowieka w różnych fazach jego rozwoju

14. E. Erikson wykorzystał wiedzę z:

a. Biologii
b. Fizjologii
c. Embriologii
d. Psychologii (dokładnie psychoanalizy)

15 . Psychologia rozwojowa poszukuje wyjaśnienia mechanizmów zmian rozwojowych:

a. W interakcji wyposażenia biologicznego, psychicznego i aktywności jednostki
b. Wyłącznie w czynnikach wewnętrznych (wyposażenie biologiczne, psychiczne, aktywność
jednostki)
c. Wyłącznie w uwarunkowaniach środowiskowych (naturalne, społeczne, kulturowe)
d. W interakcji uwarunkowań środowiskowych i czynników wewnętrznych

16. Normatywne zmiany i wydarzenia, według Baltesa (1987, 1997) są:

a. Są znaczące tylko w dzieciństwie
b. typowe zwłaszcza dla okresu wczesnej dorosłości i wtedy mają największe znaczenie dla
rozwoju
c. Największe znaczenie mają w okresie dzieciństwa i późnej dorosłości
d. typowe dla każdego okresu rozwojowego i w każdym okresie rozwojowym mają takie
same znaczenie

17. Zaangażowanie w społeczne role jest charakterystyczne (według Marcii):

a. Tylko dla tożsamości przybranej (tak jest w prezentacji)

3
 b. Dla moratorium i tożsamości rozproszonej
c. Dla wszystkich typów statusów tożsamości
d. Dla tożsamości osiągniętej i przybranej
e. w książce jest napisane że Tożsamość bez kryzysu- zmieniająca się ewolucyjnie ( B.275)

18. Tożsamość, w świetle teorii E. Eriksona, to:

a. sądy innych ludzi na mój temat
b. to sądy o innych ludziach
c. stabilna formuła, sposób, w jaki człowiek definiuje siebie
d. brak wiedzy o sobie samym

19. Styl lękowo-ambiwalentny przywiązania u osoby dorosłej cechuje:

a. Żadna z odpowiedzi nie jest poprawna
b. Pragnienie bliskości, ale jednocześnie lęk przed odrzuceniem (chyba to??)
c. Brak pragnienia bliskości partnera
d. Odrzucanie bliskości partnera

20. Zmiana rozwojowa oznacza:

a. Zmiany nieodwracalne lub odwracalne
b. Zmiany trwałe i częściowo odwracalne, jednokierunkowe i trwałe
c. Zmiany trwałe lub przejściowe
d. Zmiany autonomiczne, nieodwracalne, jednokierunkowe i trwałe (ja bym dała to)

21. W którym typie statusów tożsamości, które zaproponował J. Marcia osoby nie doświadczyły
kryzysu:
a. Tylko w tożsamości rozproszonej
b. W moratorium i tożsamości przybranej
c. W tożsamości rozproszonej i przybranej (tak jest w tabelce)
d. Tylko w tożsamości przybranej

22. Styl przywiązania unikający u dzieci jest wynikiem:

a. Matki, która nie reaguje na potrzeby dziecka
b. Żadna odpowiedź nie jest prawidłowa
c. Lękowej matki
d. Matki, która jest nadopiekuńcza

23. Bowlby (1969/2007) zakładał, że noworodek przychodząc na świat:

a. Nie jest przywiązany do żadnej konkretnej osoby, a wrodzony potencjał do tworzenia
więzi z innymi ludźmi oraz utrzymywania bliskości z nimi zaczyna się realizować i
kształtować dopiero w interakcjach z otoczeniem. (chyba to?)

4
 b. Nie jest przywiązany do żadnej innej osoby poza rodzicami biologicznymi
c. Jest przywiązany tylko do matki i to przywiązanie doskonali się w toku rozwoju
d. Jest przywiązany do matki i częściowo do ojca, ale to zależy od tego, czy ojciec uczestniczył
w jego rozwoju w okresie prenatalnym, np. głaszcząc brzuch matki

24. Według Marcii, kryteria osiągnięcia dojrzałej tożsamości oparte są na dwóch czynnikach. Są to:
a. brak kryzysu w życiu i poczucie szczęścia
b. porażki i sukcesy
c. kryzys i zaangażowanie
d. umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i sukces
e. To była eksploracja i zaangażowanie a takiej odp tu nie ma XD

25. Zachowania związane z przywiązaniem:

a. Są to wszelkiego typu zachowania o charakterze częściowo ciągłym, które matka podejmuje,
gdy dziecko wysyła do niej sygnały, że jest mu źle, smutno (chyba to)
b. Są to wszelkiego typu zachowania o charakterze ciągłym lub epizodycznym, które jednostka
podejmuje w sytuacji stresu, trudności lub zagrożenia ( albo bardziej to)
c. Są to wszelkiego typu zachowania o charakterze ciągłym, których celem jest znaleźć się w
bliskości postaci przywiązania w celu otrzymania od niej pociechy i ochrony (chyba to)
d. Są to wszelkiego typu zachowania o charakterze epizodycznym, które jednostka podejmuje w
sytuacji stresu, trudności lub zagrożenia

26. Terminy: bezpieczna baza (ang. secure base) i bezpieczne schronienie (ang. safe haven) zostały
wprowadzone przez:
a. M. Ainsworth
b. J. Bowlby i M. Ainsworth
c. E. Eriksona
d. Z. Freuda

27. Faza kryzysu poczucia tożsamości w okresie adolescencji oznacza, że młody człowiek powinien:
a. Uczyć się poprzez własne błędy (chyba to)
b. Utożsamiać się z osobami znaczącymi
c. Różnicować siebie od innych
d. Opierać się na autorytetach

28. Bazowe zaufanie to:

a. Żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa (chyba to,bo nigdzie nie jest napisane że dziecko
samo jest godne zaufania)
b. przekonanie dziecka, że może polegać tylko na postaci przywiązania

5
 c. przekonanie dziecka, że może polegać tylko na sobie, szczególnie dotyczy to dzieci
osieroconych
d. przekonanie dziecka, że może polegać na innych i na sobie w zaspokajaniu swoich potrzeb
oraz, że samo jest godne zaufania (chyba to)
29. Relatywizm w myśleniu
a. Występuje tylko w adolescencji, a potem zanika
b. Występuje u dzieci w młodszym wieku szkolnym i adolescencji
c. Występuje u adolescentów
d. Pojawia się dopiero u osób dorosłych

30. Faza rozwoju przywiązania, określana przez J. Bowlby’ego jako faza powstania między dzieckiem
a matką wzajemnej relacji wyznaczonej przez cel oznacza, że:
a. Zaczyna się nieco zwiększać intensywność zachowań związanych z przywiązaniem ze strony
dziecka (to?)
b. intensywność zachowań ze strony dziecka, których celem jest fizyczny kontakt z matką jest
stała
c. Intensywność zachowań ze strony dziecka, których celem jest fizyczny kontakt z matką
zaczyna się nieco zmniejszać
d. Zaczyna się nieco zwiększać intensywność zachowań, których celem jest fizyczny kontakt z
matką

Egzamin I

1. Wywołane przez czynniki zewnętrzne doświadczenia wymagające pokonania konfliktu dążeń

i odpowiedzi w wielu strefach aktywności, nazywane są w psychologii rozwoju:

a) Punktem zwrotnym

b) Okresem moratoryjnym

c) Kryzysem tożsamości

d) Strategią przeczekującą

2. Syndrom pustego gniazda przeżywają rodzice, którzy:

a) Nie mogą doczekać się potomstwa

b) Utracili dziecko w wyniku tragicznego wypadku

c) Przeżywają kryzysy generatywność, gdy nie są w stanie zapewnić samodzielnego

mieszkania dla swoich dorosłych dzieci

d) Mają kryzys zmian życiowych w okresie usamodzielnienia życiowego dziecka

6
3. Okres sensytywny, oznacza tyle co:

a) Okres szczególnej deterioracji

b) Okres intensywnego rozwoju percepcyjnego

c) Okres wzmożonej wrażliwości na określonego typu stymulacje

d) Okres krytyczny

4. Opisywanie cech psychologicznych osób pochodzących z konkretnego pokolenia np. X, Y, Z,

jest odwołaniem do zmian w rozwoju psychicznym o charakterze:

a) Jakościowym

b) Wspólnym

c) Uniwersalnym

5. Które z bardzo wczesnych reakcji/zachowań niemowląt jest dobrym przykładem mechanizmu

wdrukowania (imprintingu)?

a) Zasypianie pod wpływem kołysania

b) Podążanie wzrokiem za poruszającą się matką

c) Płacz

d) Ssanie palca

6. Która z czterech er życia D. Levinsona opisana w podręczniku A. Brzezińskiej cechuje się

zrównoważeniem wszystkich dominant rozwoju?

a) I era

b) IV era (okres dorosłości od 20/25 do końca życia, równowaga procesów poznawczych)

c) II era

d) II era

7. Przebieg rozwoju prenatalnego odbywa się zgodnie z:

a) Zasadą epigenetyczną

b) Prawem cefalokaudalny

c) Teorią homeostazy

d) Ukierunkowaniem proksymodystalnym

8. Periodyzacja to:

a) Wzór i ścieżki zmian w rozwoju społecznym w okresie późnej dorosłości

7
 b) Zabieg prowadzący do ujęcia rozwoju psychicznego w uzasadnione merytorycznie
jednostki czasowe

c) Próba wyjaśnienia poprzez czynniki społeczne wolniejsze dojrzewanie płciowe u chłopców

d) Najwcześniejsza faza dojrzewania płciowego u dziewczynek

9. Mózg noworodka ma 350 g, gotowe obwody neuronalne i odruchy wrodzone. Jak nazywa
Rudolf Schaffer to prenatalne „wyposażenie”?

a) Sensytywność

b) Wdrukowanie

c) Gotowość do uczenia się

d) Preadaptacja sensoryczno-motoryczna i poznawcza

10. To, że mama mówi do jej maleńkiego dziecka zanim ono zacznie rozumieć mowę, wchodzić z
nią w pseudodialogi i podporządkowywać się jej poleceniom jest dobrym przykładem
stymulacji:

a) Poprzez imprinting

b) Wczesnych zrębów ja psychicznego u dziecka

c) Kształtowania się przywiązania matki do dziecka

d) W sferze najbliższego rozwoju dziecka

11. Kryzysy rozwojowe trafnie ilustruje model:

a) Cykliczno-fazowy

b) Nienormatywny

c) Liniowy

d) Stadialny

12. Modele liniowy, stadialny i cykliczno-fazowy to sposoby opisywania

a) Dojrzewania biologicznego

b) Zadań rozwojowych

c) Interakcji czynników rozwojowych w czasie

d) Zmian rozwojowych

13. Faza w rozwoju ontogenetycznym podczas której wrażliwość osobnika na określonego

rodzaju wpływy jest największa, określana jest jako:

a. okres krytyczny

8
 b. dezintegracja rozwoju

c. okres sensytywny

d. kryzys rozwojowy

14. Przechodzenie od czynności zewnętrznych na przedmiotach, obiektach do czynności

umysłowych na ich temat jest procesem:

a. integracji

b. eksterioryzacji

c. antropomorfizacji

d. interioryzacji

15. Która z teorii rozwoju psychicznego NIE jest koncepcją stadialną

a. Marca Lalonda

b. Zygmunta Freuda

c. Jeana Piageta (jest stadialna)

d. Lawrenca Kohlberga

16. Kryzys rozwojowy nie dotyczy:

a. fazy pustego gniazda (kryzys rodziny)

b. narodzin

c. „statystycznego środka życia”

d. zdarzeń krytycznych i traumatycznych (określa się je mianem punktów zwrotnych)

17. Okres prenatalny dzieli się na:

a. nie stosuje się takiego podziału

b. dwie fazy

c. cztery fazy

d. trzy fazy

18. Zadania rozwojowe to termin z koncepcji rozwoju psychicznego:

a. Johna Bowlby'ego

b. Zygmunta Freuda

c. Roberta Havighursta

9
 d. Daniela J. Levinsona (periodyzacja)

19. Przebieg rozwoju prenatalnego odbywa się zgodnie z:

a. ukierunkowaniem proksymodystalnym (rozwój ruchowy)

b. zasadą epigenetyczną

c. prawem cefalokaudalny (rozwój ruchowy)

d. teorią homeostazy

20. Mateusz ma 20 lat. Zawiera znajomości w internecie, podejmuje i rzuca dorywcze prace,
przerywa niedokończoną wciąż edukację na poziomie średnim, by do niej znów powrócić. Ma
zmienne poglądy i trudno się zorientować czego od życia chce. Można powiedzieć, że jest w
okresie :

a. operacji konkretnych

b. okresie dorosłości pozbawionej ograniczeń i przymusów

c. okresie kryzysu rozwojowego

d. okresie moralności przedkonwencjonalnej

21. Faza embrionalna to inaczej faza:

a. płodowa

b. perinatalna

c. ciążowa

d. zarodkowa

22. Jeśli Jasio mając wcześniej możliwość trenowania jazdy na rowerze dwukołowym opanował
ją w wieku szkolnym, to należy ocenić to osiągniecie jako:

a. Ilościowe

b. Niepunktualne

c.Indywidualne

d. Punktualne

23. Ostatnia faza wieku przedszkolnego to początkowy okres:

a. Nie Samotnych zabaw wspólnych

b. Gier zespołowych z regułami

c. Teatralnych zabaw w role

10
 d. Funkcjonalnych, zabaw na niby

24. Lawrance Kohlberg operacjonalizuje moralność konwencjonalną m. in. poprzez następującą

postawę:

a. Rozwiązuje dylematy moralne poprzez podjęcie odpowiedzialności za określone decyzje i

postępowanie

b. Respektuje demokratycznie ustalone zasady i ich przestrzega

c. Podporządkowuje się autorytetom , stara się o przychylność otoczenia społecznego

d. Respektuje nakazy i zakazy z powodu lęku przed karną za ich naruszenie

25. Krzyś wraca z mamą z przedszkola i kłamie, że pani go pochwaliła. Nagle wchodzi w błoto i
moczy sobie adidasy, z których jest dumny. „To przez to, że skłamałem” – myśli. Czego jest to
przykładem?

a. Anomii moralnej

b. Immanentnej sprawiedliwości

c. Moralności nieposłuszeństwa

d. Decentracji poznawczej

26. Strategia badań poprzecznych wykorzystywana w psychologii rozwoju człowieka polega na:

a. jednoczesnym badaniu i porównywaniu (w określonym czasie) kilku grup osób

różniących się wiekiem

b. jednorazowym badaniu jednej grupy osób np. tylko młodzieży lub tylko osób w podeszłym
wieku

c. badaniu jednej grupy osób w ciągu (kilku)nastu lat

d. badaniu kilku grup osób w odstępach (kilku)nastu lat (podłużne)

27. Zdolność do myślenia abstrakcyjnego dziecko uzyskuje, zgodnie z teorią J. Piageta, w

stadium:

a. przedoperacyjnym (2-7 lat)

b. operacji konkretnych (7-11 lat)

c. sensoryczno-motorycznym (do 2 lat)

d. operacji formalnych (od 11 lat)

28. Zabawy równoległe, typowe dla dzieci 3-4 letnich, polegają na tym, że:

a. dzieci bawią się samotnie

b. dzieci bawią się wspólnie, ale nie dzielą się zabawkami

11
 c. dzieci współpracują z sobą w zabawie

d. dzieci bawią się obok siebie, ale nie ze sobą

29. Pojawienie się słów , zabawy oparte na wyobraźni, myślenie symboliczne, naśladownictwo
odroczone to w teorii Piageta cechy okresu:

a. przedoperacyjnego

b. sensoryczno-motorycznego

c. operacji konkretnych

d. operacji formalnych

30. Animizm, artyficjalizm, antropomorfizm i finalizm to cechy:

a. wyobrażeń i wnioskowania w wieku przedszkolnym

b. wnioskowania postformalnego

c. zabaw wczesnodziecięcych

d. rozwoju grup rówieśniczych

31. Który z czynników zasadniczo NIE jest istotnym predyktorem długowieczności:

a. zrównoważona dieta i suplementacja witaminą B12

b. płeć żeńska

c. posiadanie hobby

d. sieć społecznego wsparcia

32. Test Trzech Gór jest procedurą oceny:

a. myślenia formalnego w zakresie oceny przestrzeni u nastolatków

b. przekształceń wielkości fizycznych, tzw. niezmienników u dzieci szkolnych

c. egocentryzmu poznawczego u dzieci przedszkolnych

d. myślenia postformalnego u ludzi dorosłych

33. Odruchy: Moro, Babińskiego, źrenicowy, szukania, marszu automatycznego to odruchy:

a. wrodzone

b. obecne tylko u dzieci starszych

c. wspólne u wszystkich ludzi

d. patologiczne

12
 34. Według L.Kohlberga prawdziwa moralność ze zdolnością dostrzegania konfliktów wartości,
swobodu wyborów i zdolnością podejmowania odpowiedzialności dotyczy:

a. poziomu anomii moralnej

b. poziomu moralności postkonwencjonalnej

c. poziomu heteronomii moralnej

d. poziomu moralności konwencjonalnej

35. Statystyki dowodzą, że ryzyko porzucenia dziecka lub oddania go do adopcji jest
zdecydowanie większe u matek żyjących samotnie. Jakie podejście teoretyczne….?

a. Podejście ewolucyjne

b. Podejście psychoanalityczne np. M. Mahler

c. Podejście relacyjne

d. Teoria zdań rozwojowych R. Havighursta

36. Zgodnie z J. Piagetem, gdy przedszkolak opanuje zasady grzecznościowe itp to osiągnął…?

a. Autonomii moralnej

b. Heteronomii moralnej

c. Pryncypializmu moralnego

d. Moralizmu

37. Który z poniższych czynników relacyjnych ma najistotniejszy wpływ na wolniejszy proces

dojrzewania seksualnego nastolatek?

a. relacje nastolatki z rówieśniczkami

b. relacji córki z ojcem

c. relacji córki z matką

d. relacje nastolatki z rówieśnikami

Tutaj jest reszta pytań, na niebiesko zaznaczone odpowiedzi, które

były zaznaczone w tym dokumencie, ale nie są sprawdzone.

38. 4-letnia Kasia chce się bawić w chowanego z tatą, ale zamiast się schować, zakrywa sobie oczy i
nieruchomieje. Oznacza to, że:

a. Boi się, że tata jej nie znajdzie

13
 b. Cechuje ją egocentryzm poznawczy
c. Musi sprawdzić, czy tata umie się bawić
d. Nie zna zasad tej zabawy

39. Badania H. Fluma dowodzą, że wśród dorastającej młodzieży zdarza się status tożsamościowy
osiągane ewolucyjnie, tj. niezgodnie z koncepcją Marcii/Watermana. Jakie grupy młodzieży on
najczęściej dotyczy?

a. Uczniów młodszych, tj. ok. 14-15 roku życia, z rodzin o przeciętnym statusie ekonomicznym
b. Uczniów starszych, po 17 roku życia z rodzin o wysokim statusie
ekonomiczno-społecznym
c. Uczniów starszych, po 17 roku życia z rodzin o niskim statusie ekonomiczno-społecznym
d. Młodych dorosłych, takich, którzy ciągle jeszcze nie ukończyli swojej edukacji, np. studentów

40. Arogancja, wulgaryzmy, wagarowanie, eksperymentowanie ze środkami psychoaktywnymi to w

okresie adolescencji zachowania wskazujące na:

a. Czasowy wybór tożsamości negatywnej

b. Rozwijającą się osobowość socjopatyczną
c. Ryzyko prowadzące do nieuchronnego konfliktu z prawem
d. Zachowanie z okresu obrzędu przejścia

41. Arogancja, wulgaryzmy, wagarowanie, eksperymentowanie ze środkami psychoaktywnymi to w

okresie adolescencji zachowania wskazujące na:

a. Czasowy wybór tożsamości negatywnej

b. Rozwijającą się osobowość socjopatyczną
c. Ryzyko prowadzące do nieuchronnego konfliktu z prawem
d. Zachowanie z okresu obrzędu przejścia

42. Małe dziecko o lękowo-ambiwalentnym wzorcu przywiązania, jeśli rozłączy się z matką reaguje
swoiście, gdy ona powraca jak?

a. Wita się z nią, cieszy się szuka u niej pocieszenia

b. Po prostu mało się interesuje i nie zauważa, że matka się oddaliła
c. Po prostu nie wykazuje niepokoju, jest pozornie spokojne
d. Jednocześnie dystansuje się i dąży do kontaktu z nią; kontroluje ją i każe, np. uderza,
kopie, itp.

43. Który z przedłużających się w czasie statusów tożsamościowych dorastania sprzyja rozwojowi
uzależnień?

a. Tożsamość moratoryjna

14
 b. Tożsamość rozproszona
c. Tożsamość przekazana/przejęta
d. Tożsamość lustrzana
e. Tożsamość osiągnięta
f. Tożsamość pozytywna

44. Zakochany po uszy Kamil jest jednak dość refleksyjny. Rozważa na przykład, czy jego uczucie
jest w stanie przetrwać. Jaka rozwojowa cecha myślenia charakteryzuje tego nastolatka?

a. Myślenie dialektyczne
b. Myślenie formalne
c. Myślenie postformalne
d. Myślenie wyobrażeniowe

45. Dylemat rozwojowy z okresu adolescencji wg E. Eriksona dotyczy tego:

a. W jaki sposób osiągnąć tożsamość ego

b. Jak zyskać pewną niezależność socjalną i finansową od rodziców, by wybić się na
niezależność
c. Czy skoncentrować się na bieżących potrzebach, czy też na przyszłych osiągnięciach
d. Jak lekceważąc oczekiwania dorosłych bezkonfliktowo podążać za oczekiwaniami
rówieśników

46. Generatywność wg E. Eriksona to cecha:

a. Wieku przedszkolnego
b. Średniej dorosłości
c. Młodej dorosłości
d. Dorastania

47. Szesnastoletni, wyglądający na dorosłą osobę Artur, bez zgody rodziców zrobił sobie klasyczny
tatuaż. Co prawdopodobnie w NAJMNIEJSZYM stopniu było jego motywacją?

a. Zainteresowanie kulturą maoryską

b. Rozpoczęcie procesu drugiej indywiduacji
c. Konieczność zaimponowania rówieśnikom
d. Chęć wyróżnienia się czymś szczególnym

48. Wskaż na ten wskaźnik dorosłości, który NIE ma charakteru obiektywnego:

a. Zawodowa i finansowa niezależność

b. Pozostawanie w trwałym związku
c. Podejmowanie samodzielnych decyzji

15
 d. Pozarodzinne miejsce zamieszkania

49. Dzieci przedszkolne myśląc posługują się:

a. Fantazyjną dedukcją
b. Zawężającą się generalizacją
c. Prostymi operacjami umysłowymi
d. Reprezentacjami przedoperacyjnym

50. Wg J. Piageta zjawisko polegające na tym, że dzieci oceniają sytuacje moralne ze względu na ich
fizyczne i obiektywne konsekwencje, a nie intencje osoby, która się ich dopuściła, nosi nazwę:

a. pryncypializmu moralnego
b. immanentnej sprawiedliwości
c. moralności przedkonwencjonalnej
d. odpowiedzialności obiektywnej

51. Antagonizm w kontaktach między płciami traktuje się jako zjawisko normatywne w odniesieniu do
dzieci/ młodzieży pomiędzy:

a. 4 a 8 rokiem życia
b. 6 a 12 rokiem życia
c. powyżej 18. roku życia
d. d. 13 a 16 rokiem życia

52. Stosowanie dyscypliny jest uzasadnione dopiero wówczas, gdy dziecko staje się świadome
istnienia standardów i odczuwa dyskomfort z powodu ich naruszenia; interesuje się tym co jest
dozwolone a co zakazane. Zgodnie z koncepcją Kopp ma to miejsce w:

a. 2 roku życia
b. 4 roku życia
c. 3 roku życia
d. 1 roku życia

53. Z pojęciem ciągłości rozwoju pozostaje w ścisłym związku pojęcie multifinalności, które oznacza,
że:

a. te same skutki w dorosłości mogą być spowodowane działaniem różnych czynników w

okresie dzieciństwa
b. takie same doświadczania w dzieciństwie prowadzą (u różnych ludzi) do tych samych
skutków w dorosłości
c. takie same doświadczenia w dzieciństwie (u różnych ludzi) nie muszą prowadzić do
tych samych skutków w dorosłości

16
 d. te same skutki w dorosłości spowodowane są działaniem takich samych czynników w
dzieciństwie

54. W początkowym okresie rozwoju dziecka emocje wywołane są przyczynami zewnętrznymi,
działającymi aktualnie. Od jakiego wieku wzrasta rola wyobrażeń w wywoływaniu emocji (czego
przejawem są np. lęki przed wyimaginowanymi przedmiotami):

a. początków dorastania
b. młodszego wieku szkolnego
c. poniemowlęcego
d. przedszkolnego

55. Labilność emocjonalna jako cecha emocji dziecięcych polega na:

a. przeplataniu się stanów zrównoważenia i niezrównoważenia emocjonalnego

b. gwałtownym i ekspresyjnym manifestowaniu się emocji
c. nagłym pojawianiu się danej emocji i równie nagłym jej wygaśnięciu
d. nieumiejętności panowania nad swoimi emocjami

56. Jednym ze sposobów oddziaływania w procesie wychowania jest identyfikacja, która polega na:

a. realizowaniu takiego samego celu i intencji, jakie reprezentuje model

b. „wdrukowaniu”, czyli tworzeniu utrwalonego pierwowzoru
c. imitowaniu zachowań modela
d. zewnętrznym upodabnianiu się do modela

57. Teorie te zakładają, że istotą zachodzącego przez całe życie rozwoju są zmiany procesów i
struktur poznawczych, których konsekwencje odnoszą się do całości funkcjonowania psychicznego
jednostki:

a. socjologiczne
b. humanistyczne
c. kognitywne
d. ekologiczne

58. Umiejętność polegającą na dostrzeżeniu wewnętrznych przyczyn zachowania innego człowieka,

uświadomieniu sobie inności własnych i cudzych stanów, przeżyć czy myśli i przyjęcia odmiennego
niż własny punkt widzenia, nazywa się:

a. interioryzacją myślenia
b. dziecięcą teorią umysłu
c. percepcją społeczną
d. segregacją płciową

17
59. Ciało nastolatka nierzadko bywa źródłem "cierpień". Mechanizmem do tego jest skłonność do:

a. szukania niezależności i autonomii

b. nieustannych porównań społecznych, które wiodą do niestabilności samooceny
c. szukania bezpieczeństwa fizycznego
d. .frustracji z powodu znacznych ograniczeń fizycznych

60. Zdolność do odwracalności linii rozumowania, np. rozumienia istoty przekształceń wielkości
fiizycznych, tzw. niezmienników (liczby, masy, wagi, objętości, długości) osiąga dziecko po:

a. 2/3 roku życia

b. 6/7 roku życia
c. 9/10 roku życia
d. 4/5 roku życia

61. Zasada komplementarności podczas replikacji par dotyczy:

a. łączenia się ściśle określonych związków chemicznych (zasad) w strukturach DNA i

RNA
b. dziedziczenia chorób
c. rozrostu grup rówieśniczych w późnym dzieciństwie
d. doboru partnerów w okresie średniej dorosłości

62. Preferencja związana z własną orientacją seksualną:

a. procesy te nie są ze sobą powiązane

b. jest dużo wcześniejsza niż identyfikacja płci
c. ustala się znacznie później niż ma miejsce identyfikacja własnej płci
d. pojawia się w tym samym czasie rozwojowym, w którym rozstrzga się identyfikacja płciowa

63. Mądrość transcendentna to atrybut indywidualny osobowości jednak powiązany najczęściej z:

a. młodą dorosłością
b. późną dorosłością
c. okresem dorastania
d. średnią dorosłością

64. Myślenie formalne, charakterystyczne dla okresu dorastania o okresów dorosłych pozwala na:

a. wnioskowanie ze stanów rzeczy

b. wnioskowanie hipotetyczno-indukcyjne
c. wnioskowanie hipotetyczno-dedukcyjne
d. wnioskowanie tautologiczne

18
65. Ola ma 5 lat. Jest chyba uzdolniona muzycznie. Poznała już nuty. Teraz ćwiczy akordy i różne
linie melodyczne. Wystąpiła nawet na pokazie prezentując utwór, którego się nauczyła. Teraz wróciła
do ćwiczeń zmotywowana sukcesem. Jakich ogólnych procesów rozwojowych jest to przykład

a. pogłębiajacych się zmian ilościowych

b. dobrego środowiska wychowawczego
c. różnicowania, porządkowania i integrowania jakościowych zmian rozwojowych
d. indywidualizacji rozwoju

66. Nastolatka kłóci się zajadle i spiera się z rodzicami o tzw. głupoty, a następnie intensywnie ich
przeprasza, że tego nie chciała, że jej przykro, ze ich kocha, itd. Jaka wewnętrzna struktura z
pewnością Nie reguluje jej zachowanie?

a. zdezorganizowany wewnętrzny model przywiązania

b. wewnętrzny model przywiązania ambiwalentnego
c. wewnętrzny model przywiązania unikającego
d. wewnętrzny bezpieczny model przywiązania

67. W okresie dorastania faza autoerotyczna albo homofilna wiążąca się z eksperymentowaniem z
własną seksualnością ma zwykle charakter przejściowy. Jednak pewien procent nastolatków cechuje
się trwałą niepewnością odnoście własnej orientacji seksualnej. Jaki?

a. ponad 10%
b. do 1%
c. ok. 20%
d. ok. 6%

68. Wejście w fazę pokwitania właściwego u chłopców w wieku 13-15 lat, a dziewcząt w wieku 12-14
lat, należy uznać za przykład zmiany rozwojowej ( to jest punktualne):

a. niepunktualnej
b. uniwersalnej
c. ilościowej
d. indywidualnej

69. Teoria kolagenowa, teoria komórkowo-autoimmunologiczna, teoria odporności to tylko niektóre z

wyjaśnień :

a. tłumaczących procesy starzenia się

b. genetycznego przenoszenia niekorzystnych rozwojowo cech
c. epigenetycznego następstwa przekształceń rozwojowych
d. dotyczących zjawiska piętnowania genetycznego pod wpływem stresu

19
70. Dylemat rozwojowy z okresu młodej dorosłości wg E. Eriksona dotyczy tego:

a. w jaki sposób ujawnić swoją generatywność

b. w jaki sposób rozstrzygnąć problem intymności i samotności
c. jak zachować tożsamość moratoryjną
d. jak realizować bieżące potrzeby

20