เด็กชาย ฐาปกร สุ ภาอ้าย ม.2.

5 เลขที่ 7

ความหมายของกระบี่กระบอง

คำว่า “กระบี่กระบอง” ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ได้ให้ความหมายไว้วา่ “เป็ นการเล่นชนิด

หนึ่ง ต่อสูด้ ว้ ยกระบี่และกระบอง” แต่ความหมายที่เข้าใจกันโดยทัว่ ไปแล้ว กระบี่กระบอง คือ ศิลปแห่งการ
เล่นหรื อการแสดงชนิดหนึ่งที่ใช้อาวุธโบราณซึ่งจำลองมาจากอาวุธจริ งใช้เล่นต่อสูห้ รื อแข่งขันกัน ส่ วน
สาเหตุที่ได้ชื่อว่ากระบี่กระบองนั้น อาจสันนิษฐานได้วา่ เป็ นคำรวมของคำสองคำ คือคำว่ากระบี่และคำว่า
กระบอง และเมื่อแยกคำว่ากระบี่กระบองออกจากกันแล้ว

ประวัติกระบี่กระบอง

เริ่ มต้นกำเนิดกระบี่กระบองที่แท้จริ งนั้นไม่ทราบแน่ชดั ว่าเริ่ มต้น กันตั้งแต่ครั้งไหนและใครเป็ นผูค้ ิดค้นขึ้น

เพราะไม่สามารถค้นคว้าจากแหล่ง
ใดได้ ทั้งนี้อาจเป็ นเพราะท่านครู บาอาจารย์รุ่นเก่า ๆ ที่ได้เล่าเรี ยนและได้เคยสอนแต่ในทางปฏิบตั ิอย่างเดียว
มิได้ห่วงใยที่จะสัง่ สอน ในทางทฤษฎีเลย
ฉะนั้นศิษย์จึงขาดความรู ้ในด้านนี้เสี ยสิ้ น แต่ดว้ ยเหตุที่ไทย เราเป็ นนักรบแต่โบราณกาล กระบี่กระบองซึ่ง
เป็ นเกมของนักรบก็น่าจะได้ริเริ่ มกัน เป็ นเวลานาน
แล้วด้วยเหมือนกัน ท่านอาจารย์นาค เทพหัสดิน ณ อยุธยา เป็ นผูห้ นึ่งที่ได้เล่าเรี ยนวิชานี้มาตั้งแต่ยงั เป็ นเด็ก
และเป็ นผูท้ ี่รักใคร่ ในศิลปะวิชานี้อยูเ่ สมอในโอกาสที่ท่านได้เป็ นอาจารย์ใหญ่ โรงเรี ยนพลศึกษากลาง ท่าน
ก็ได้ทดลองสอนนักเรี ยนขึ้นเป็ นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.2478 ต่อมาจึงได้ก ำหนดวิชา กระบี่กระบองไว้ใน
หลักสูตรของประโยคครู ผสู ้ อนพลศึกษา เมื่อปี พ.ศ.2479 นับแต่น้ นั มา ได้มีผเู ้ ล่าเรี ยนและสำเร็ จมากขึ้นตาม
ลำดับ บรรดาผูท้ ี่เล่าเรี ยนสำเร็ จออกไปรับราชการเป็ นครู สอนวิชาพลศึกษา ได้พยายามสอนวิชา
กระบี่กระบองไปเผยแพร่ และเป็ นที่สนใจของประชาชนชาวไทยเป็ นอย่างมาก จนกระทัง่ ปัจจุบนั นี้ได้บรรจุ
ลงในหลักสูตรการเรี ยนการสอนในโรงเรี ยนทัว่ ไป จึงนับได้วา่ ศิลปะชิ้นนี้นอกจากจะไม่สูญหายไปจาก
โลกแล้วคงจะเจริ ญก้าวหน้าหรื อแสดงถึง
ความเป็ นเจ้าของในวิชาการแขนงนี้ได้ในอนาคต

1. สามารถใชต ้ อ่ สูแ้ ละป้องกันตัวในยามคับขันได้

2. ชว่ ยสร้างเสริ มสมรรถภาพทางร่างกาย
3. ชว่ ยเสริ มสร้างคุณลักษณะทางดา้ นจิตใจ เชน ่ ความกลา้ หาญ ความอดทน
ความไมข่ ลาดกลัวตอ่ อันตราย และรู้ จักชว่ ยเหลือตนเอง
4. เป็ นการเสริ มสร้างความรู้ สก ึ ภาคภูมิใจในศลิ ปการตอ่ สูป
้ ้ องกันตัวประจ ำชาติ
5. เป็ นการรักษาไวซ ้ ่ึงขนบธรรมเนี ยมประเพณี อันดีงามของไทย
6. เป็ นการฝึ กนิ สัยและฝึ กจิตใจให้เป็ นคนดีมีศล ี ธรรม

ระเบียบประเพณี ที่พึงปฏิบตั ิในการเรี ยนและการเล่นกระบี่ มารยาทในการเล่นกระบี่และดูกระบี่

ความปลอดภัยในการเล่นกระบี่

ข้อควรปฏิบ ัติของผูเ้ ล่น

1. แต่งกายให ้เหมาะสม ตามประเพณีของการเล่นกระบีก

่ ระบอง
2. ต ้องแสดงความเคารพต่อครูบาอาจารย์ ผู ้เป็ นประธาน และผู ้ชม
3. การเดินเข ้าออก จะต ้องมีอาการสำรวมสมกับเป็ นศล
ิ ปะประจำชาติ
4. ต ้องแสดงความคารวะต่อคูต ่ สูด้ ้วยกันก่อนต่อสูและขอขมาเมื
่ อ ้ อ ่
จบการต่อสู ้
5. ต ้องปฏิบต
ั ต
ิ ามขัน
้ ตอนการแสดงตามประเพณีนย
ิ ม
6. ต ้องหันหน ้าเข ้าหาประธานในพิธ ี ในขณะถวายบังคม
7. ต ้องปฏิบต
ั ต
ิ ามกฎกติกาอย่างเคร่งครัด
ิ ทุกครัง้ ทัง้ ก่อนและหลังแสดง
8. ต ้องแสดงความคารวะต่อผู ้ตัดสน
 9. เมือ
่ แสดงจบ ก่อนออกจากสนามต ้องทำความเคารพประธาน
ิ และผู ้ชม
กรรมการผู ้ตัดสน
10. ถืออาวุธในการเข ้าและออกจากสนามเหมาะสม
11. ก่อนออกไปแสดงควรให ้ครูบาอาจารย์สวมมงคลให ้เรียบร ้อย
โดยนั่งคุกเข่าพนมมือขึน
้ เพือ
่

แสดงถึงความเคารพ (การถอดมงคลเมือ
่ แสดงเสร็จก็ปฏิบต ่
ั เิ ชน
เดียวกัน)

1. เมือ
่ แสดงเสร็จ ทัง้ คูจ
่ ะมานั่งคุกเข่าหน ้าครูบาอาจารย์ เพือ
่ มอบ
อาวุธคืนให ้ครูบาอาจารย์
2. ก่อนทำการต่อสูต้ ้องเปลีย
่ นอาวุธจากเครือ
่ งไม ้รำมาเป็ นเครือ
่ งไม ้ตี
ให ้เปลีย
่ นตอนรำเสร็จ โดย

มีผู ้นำเครือ
่ งไม ้ตีไปเปลีย ่ านไปให ้
่ นให ้ (ควรมีสองคน) โดยนำอาวุธใสพ
เมือ
่ เปลีย ้
่ นแล ้วก็เอาอาวุธทีใ่ ชรำวางในพานแทน

1. ขณะเปลีย
่ นอาวุธ ควรแสดงความเคารพอาวุธโดยยกมือขึน
้ ไหว ้
ก่อนหยิบหรือวาง
2. ถ ้าเป็ นการแข่งขัน ต ้องแสดงความมีน้ำใจเป็ นนักกีฬา ไม่วา่ จะแพ ้
หรือชนะก็ตาม

การดูแลร ักษาอุปกรณ์เครือ
่ งกระบีก
่ ระบอง
เครือ
่ งกระบีก
่ ระบอง ควรได ้รับการดูแลรักษาให ้มีสภาพคงทน
้
ใชการได ้ตลอดเวลา สะอาด เครือ
่ งอุปกรณ์หรืออาวุธทีเ่ ป็ นโลหะไม่ให ้
เป็ นสนิม อยูใ่ นทีท
่ ม
ี่ ค
ี วามปลอดภัย จัดวางหรือตัง้ ไว ้เป็ นหมวดหมูแ
่ ละ
มีระบบระเบียบ สวยงาม จึงขอแนะนำการเก็บรักษาอุปกรณ์ ดังนี้
1. เมือ ้ จ ควรทำความสะอาดทุกครัง้ ก่อนเก็บเข ้าที่
่ ใชเสร็
 2. ่ เี่ หมาะสมซงึ่ จัดทำไว ้สำหรับเก็บอาวุธแต่ละชนิด
เก็บในทีท
อาวุธทีส
่ วยงามควรเก็บในตู ้กระจก
3. ้
ใชความระมั ้ ธนัน
ดระวังในการหยิบวาง หรือการใชอาวุ ้ ๆ
4. อาวุธทีเ่ ป็ นโลหะ ควรชะโลมน้ำมันก่อนเก็บเพือ
่ ป้ องกันการ
เป็ นสนิม
5. ่ ถุงผ ้า หนัง เพือ
ควรทำทีเ่ ก็บโดยเฉพาะเชน ่ ป้ องกันการ
ถลอก รอยขูดขีด
6. ้
ไม่ควรใชกระบี
ค ่ ้ำยันเพือ
่ รับน้ำหนักตัวผู ้แสดง

การถวายบังคม
เป็ นการเคารพครู บาอาจารย์ คนไทยเราถือว่าเป็ นสิ่ งที่สำคัญอย่างยิง่ ซึ่งสำหรับกระบี่กระบองนั้นเคร่ งครัด
ในเรื่ องการถวายบังคมมาก ก่อนจะลงมือแสดงกระบี่กระบอง ผูแ้ สดงจะต้องตั้งต้นด้วยการกราบไหว้ครู บา
อาจารย์ผปู ้ ระสิ ทธิ์ประสาทวิชานี้ให้กบั ตน ซึ่งถือเป็ นการแสดงความกตัญญูและเป็ นสิ ริมงคลที่จะมีแก่ตน
สื บไปด้วย

ท่าถวายบังคม (สำหรับพรหมนัง่ )

นัง่ คุกเข่า โดยนัง่ อยูบ่ นส้นเท้าทั้ง 2 ข้าง แยกเข่าทั้ง 2 ออกให้ห่างกันพอสมควร ให้วางกระบี่ไว้ทางซ้ายมือ

ด้ามกระบี่อยูเ่ สมอระดับเข่า หันโกร่ งกระบี่ออกข้างนอกตัวให้ตวั กระบี่วางไว้ขา้ งหลัง มือวางอยูบ่ นหน้าขา

พนมมือทั้ง 2 ข้างไว้ที่หน้าอก แล้วก้มศีรษะลงพร้อมกับโน้มตัวไปข้างหน้า ลดมือลง แยกฝ่ ามือหงายขึ้นวาด

ฝ่ ามือทั้ง 2 ข้างออกไปข้างลำตัว ตีวงไปข้างหน้า หมุนข้อมือให้หลังมือเข้าหากัน เมื่อปลายนิ้วไปบรรจบกัน
ข้างหน้า ให้เอาฝ่ ามือเข้าประชิดกันแล้วดึงมือเข้ามาที่หน้าอก

เหยียดลำตัวเงยหน้าพร้อมเหยียดแขนทั้ง 2 ข้างไปข้างหน้า ยกขึ้นข้างบน แยกฝ่ ามือหงายขึ้น ปลายนิ้วชี้และ

ปลายนิ้วหัวแม่มือทั้ง 2 ข้างจดกัน เงยหน้าขึ้นจนเต็มที่เอานิ้วหัวแม่มือทั้ง 2 มาจดระหว่างคิ้ว
กลับมาสู่ท่านัง่ เริ่ มต้นใหม่โดยก้มตัวมาข้างหน้า ตัวตั้งตรงลดมือลงมาพนมไว้ที่หน้าอกใหม่ แล้วเริ่ มถวาย
บังคมในครั้งที่ 2 ต่อไป ทำเหมือนครั้งที่ 1 ให้ท ำทั้งหมด 3 จบและในครั้งที่ 3 ก็ให้อยูใ่ นท่าพนมมือที่หน้าอก
เป็ นการเสร็ จสิ้ นการถวายบังคม

การขึ้นพรหมนัง่

1. หลังจากการถวายบังคมเสร็ จแล้ว ผูแ้ สดงนัง่ พนมมืออยูท่ ี่หน้าอก

2. ให้กม้ ตัว หันไปไหว้กระบี่ซ่ ึงวางอยูท่ างด้านซ้ายมือ 1 ครั้ง แล้วหลังจากนั้นก็ให้ปฏิบตั ิท้ งั 4ทิศดังต่อไป

นี้

ทิศที่ 1

จังหวะที่ 1 เมื่อไหว้กระบี่แล้วให้จบั กระบี่ดว้ ยมือขวายกข้ามศีรษะ ให้กระบี่ขนานกับพื้นแขนแนบลำตัว

ศอกตั้งฉากโกร่ ง กระบี่หนั ออก พร้อมกับยกเท้าขวาตั้งเฉี ยงออกขวาเล็กน้อย วางส้นเท้าขวาแตะพื้น งอ
ปลายเท้าขึ้น มือซ้ายจีบที่กลางหน้าอก

จังหวะที่ 2 เปลี่ยนเท้าโดยชักเท้าขวากลับ ยกเท้าซ้ายออกให้สน้ เท้าวางบนพื้น เฉี ยงซ้ายเล็กน้อย เข่างอ และ

ค่อยๆโล้ตวั ใช้เข่าซ้ายวางพื้น ยกเท้าขวาขึ้นพ้นพื้น ลำตัวตรง พร้อมกับใช้มือซ้ายรำหน้าค่อยๆดึงมือซ้ายจีบ
ที่หน้าอกพร้อมกับวาดกระบี่ให้ขนานพื้น พริ กลำตัวกลับหลังไปตรงกันข้ามเปลี่ยนเป็ นทิศที่ 2 กระบี่จะอยูท่ ี่
ด้านข้างลำตัวซ้ายมือซึ่งนัง่ อยูบ่ นส้นเท้าซ้าย ตั้งเท้าขวาไว้ดา้ นหน้า

ทิศที่ 2

จังหวะที่ 1 ยกมือซ้ายเหยียดออกไปข้างๆเป็ นลักษณะรำข้างโดยหันฝ่ ามือเข้าหาตัว

จังหวะที่ 2 ชักเท้าขวาเข้า เหยียดเท้าซ้ายออกไป เฉี ยงซ้ายเล็กน้อย ใช้สน้ เท้าวางบนพื้น เข่างอเล็กน้อยพร้อม
กับจีบมือซ้ายกลับเข้าไว้ที่กลางหน้าอก

จังหวะที่ 3 โล้ตวั ไปข้างหน้า ให้เข้าซ้ายวางบนพื้น ยกเท้าขวาขึ้นพ้นพื้น พร้อมกับรำหน้าลำตัวตรงและค่อย

ๆ วาดกระบี่ขนานพื้นทำขวาหันเปลี่ยนเป็ นทิศที่ 3 โดยตั้งเข่าขวาน้ำหนักตัวอยูบ่ นเท้าซ้าย

วาดกระบี่เข้าข้างลำตัวด้านซ้าย มือซ้ายจีบเข้ากลางหน้าอก

ทิศที่ 3

จังหวะที่ 1 เหยียดมือซ้ายออกด้านข้างลักษณะรำข้าง

จังหวะที่ 2 เปลี่ยนเท้าดึงเท้าขวากลับ เหยียดเท้าซ้ายออกเฉี ยงซ้าย วางส้นเท้าบนพื้น มือซ้ายจีบเข้ากลาง

หน้าอก พร้อมกับวาดกระบี่ไปข้างหน้าขนานพื้น จนแขนขวาตั้งฉากกับพื้นโกร่ งกระบี่หนั ออกนอกลำตัว

จังหวะที่ 3 โล้ล ำตัวไปข้างหน้า ใช้เข่าซ้ายวางบนพื้น เท้าขวายกพ้นพื้น พร้อมกับใช้มือซ้ายรำหน้า ลำตัวตรง

มือซ้ายจีบเข้ากลางหน้าอก วางกระบี่ขนานพื้น พร้อมกับพลิกลำตัวกลับหลังหันลุกขึ้นยืน ยกเท้าขวาให้จรด
ข้อศอก

ท่ารำกระบี่-กระบอง 6
ท่ารำกระบี่-กระบอง 6

ม้รำที่ 1 ลอยชาย ทิศในการเดิน เดินเฉี ยงแบบสลับฟันปลาเริ่ มจากท่าคุมรำ

จังหวะที่ 1 ก้าวเท้าซ้ายเฉี ยงไปขวา วางเท้าซ้ายลงหน้าเท้าขวาลักษณะทำกึ่งขวาหันโล้น้ำหนักตัวไปข้างหน้า
เข่าซ้ายงอเล็กน้อย
จังหวะที่ 2 ก้าวเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ลำตัวตรง รักษาระดับกระบี่ให้ขนานพื้น
จังหวะที่ 3 ยกเข่าซ้ายขึ้นตั้งฉาก ปลายเท้างอขึ้น แล้วใช้มือซ้ายรำหน้าให้ตวั นิ่ง
จังหวะที่ 4 หมุนตัวไปทางซ้าย 1 มุมฉากวางเท้าซ้ายลงพร้อมกับวางกระบี่ ให้กระบี่ขนานกับพื้นไปทางซ้าย
ของลำตัวระดับเอว ปลายกระชี่ช้ ีไปข้างหน้า มือซ้ายจีบที่หน้าอก
จังหวะที่ 5 ก้าวเท้าขวาเลยเท้าซ้ายไปข้างหน้า
จังหวะที่ 6 ก้าวเท้าซ้ายชิดเท้าขวา
จังหวะที่ 7 ยกเข่าขวาขึ้นตั้งฉาก ปลายเท้างอขึ้นพร้อมก้มเหยียดแขนซ้ายอกรำข้าง
(จบไม้รำที่ 1 ลอยชาย)

ไม้รำที่ 2 ควงทัด ทิศทางในการเดินสลับปลาจากท่าคุมรำ

จังหวะที่ 1 จะเริ่ มจากท่าคุมรำให้กา้ วเท้าซ้ายเฉี ยงไปทางเท้าขวา วางเท้าซ้ายลงหน้าเท้าขวา ลักษณะกึ่งขวา
หัน พร้อมกับควงกระบี่ 2 รอบ ยกขึ้นทัดหู ปลายกระบี่ 45 องศา โล้น้ำหนักตัวไปข้างหน้า เข่าซ้ายงอ
เล็กน้อย
จังหวะที่ 2 ก้าวเท้าขวาชิดซ้ายช้า ๆ ลำตัวตรง (ทรงตัวให้นิ่ง)
จังหวะที่ 3 ยกเข่าซ้ายขึ้นตั้งฉากปลายเท้างอ ลำตัวตั้งตรง (ทรงตัวให้นิ่ง)
จังหวะที่ 4 หมุนตัวไปทางซ้ายเฉี ยงซ้ายลักษณะยกเท้าซ้าย พร้อมจ้องปลายกระบี่ลงข้างหน้าแล้วพลิกข้อมือ
หงายให้ปลายกระบี่ช้ ีเฉี ยงด้านหน้าประมาณ 45 องศา
จังหวะที่ 5 ก้าวเท้าชิดเท้าขวา ยกเข่าขวาขึ้นตั้งฉากต่อกับข้อศอกขวา ปลายเท้างอขึ้นพร้อมกับมือซ้ายรำข้าง
(จบไม้รำที่ 2 ควงทัด)

ไม้รำที่ 3 เสื อลากหาง ทิศทางในการเดิน เดินตรงไปข้างหน้าเริ่ มจากท่าคุม

จังหวะที่ 1 ก้าวเท้าซ้ายตรงไปข้างหน้า 1 ก้าว โล้ตวั ไปข้างหน้าเข่าซ้าย งอเท้าขวาเหยียดตึง น้ำหนักตัวค่อน
ไปเท้าหน้า คือเท้าซ้าย
จังหวะที่ 2 ก้าวเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ทำช้า ๆ ลำตัวตรง หน้าตรง รักษาระดับกระบี่ให้ขนานพื้น
จังหวะที่ 3 ถ่ายน้ำหนักตัวลงที่เท้าขวา พร้อมกับยกเข่าซ้ายขึ้นตั้งฉาก ลำตัวตรง แล้วใช้มือซ้ายรำหน้า
จังหวะที่ 4 ถ่ายน้ำหนักตัวไปข้างหน้าพร้อมกับวางเท้าซ้ายลงพื้น แล้วพลิกตัวทำกลับหลังหันเท้าทั้งสองเป็ น
จุดหมุน พร้อมกับโล้ตวั ไปเท้าขวา พลิกปลายกระบี่ช้ ีลงพื้น โกร่ งกระบี่หนั ออก มือซ้ายจีบเข้ากลางหน้าอก
จังหวะที่ 5 ถ่ายน้ำหนักตัวไปเท้าซ้าย ยกเข่าขวาขึ้นตั้งฉาก หมุนตัวทางขวามือทำกลับหลังหัน โดยใช้เท้า
ซ้ายเป็ นจุดหมุน ลดกระบี่ไว้ขา้ งเอว ทางซ้ายมือ
จังหวะที่ 6 วางเท้าขวาลงข้างหน้า แบมือว้าย แตะกระบี่ที่อยูข่ า้ งเอว โล้ตวั ไปเท้าขวา ลำตัวตรง เท้าซ้าย
เหยียดตรง
จังหวะที่ 7 ก้าวเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ลักษณะย่อตัวเล็กน้อยเพื่อความสวยงาม ลำตัวตั้งตรงสายตามองตรงไป
ข้างหน้า กระบี่ขนานพื้น มือซ้ายยังคงแตะอยูท่ ี่กระบี่เอวซ้าย
จังหวะที่ 8 ยกเข่าขวาขึ้นให้ต้ งั ฉาก พร้อม ๆ กับมือซ้ายรำข้าง
(จบไม้รำที่ 3 เสื อลากหาง)

ม้รำที่ 4 ตั้งศอก ทิศทางในการเดิน เดินเฉี ยงสลับฟันปลา เริ่ มจากท่าคุม จังหวะที่ 1 ก้าวเท้าซ้ายเฉี ยงทางขวา
พร้อมกับควงกระบี่ลงข้างหน้า 2 รอบ และยกกระบี่ข้ ึนทัดหูโล้ล ำตัวไปข้างหน้า น้ำหนักลงที่เท้าซ้าย เข่า
ซ้ายงอเล็กน้อย เท้าขวาเหยียดตึง ปลายกระบี่ช้ ี 45 องศา
จังหวะที่ 2 ก้าวเท้าขวาชิดเท้าซ้ายช้า ๆ สายตามองที่ปลายกระบี่ ลำตัวตรง
จังหวะที่ 3 ยกเข่าซ้ายขึ้นตั้งฉาก ปลายเท้างอขึ้น พร้อมกับมือซ้ายตั้งศอก แบมือเรี ยงชิดติดกัน ให้ศอกตั้งบน
เข่าซ้าย ปลายนิ้วแตะที่ตวั กระบี่ล ำตัวตั้งตรง
จังหวะที่ 4 ค่อย ๆ หมุนตัวไปทางซ้าย เพื่อทำเฉี ยงซ้าย ลดมือซ้ายลงจีบที่กลางหน้าอก พลิกข้อมือขวาหงาย
ขึ้นให้โกร่ งกระบี่หนั เข้าหาตัว พร้อมกับวางเท้าซ้ายลงพื้น
จังหวะที่ 5 ก้าวเท้าขวาเฉี ยงไปทางซ้าย วางเท้าขวาลงหน้าเท้าซ้าย พร้อมกับโล้ตวั ไปให้น้ำหนักลงที่เท้าขวา
งอเข่าขวาเล็กน้อยลำตัวตั้งตรง
จังหวะที่ 6 ก้าวเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ช้า ๆ เพื่อความสวยงาม ลำตัวตรง ปลายกระบี่ช้ ี 45 องศา สายตามองที่
ปลายกระบี่
จังหวะที่ 7 ยกเข่าขวาขึ้นตั้งรองรับข้อศอกขวา ตัวตรงนิ่ง พร้อมกับใช้มือซ้ายรำข้าง
(จบไม้รำที่ 4 ตั้งศอก)

ไม้รำที่ 5 จ้วงหน้าจ้วงหลัง ทิศทางการเดินตรงไปข้างหน้า เริ่ มจากท่าคุมรำ

จังหวะที่ 1 ก้าวเท้าซ้ายเดินตรงไปข้างหน้า พร้อมกับควงกระบี่ไปข้างหน้า 2 รอบ ยกขึ้นทัดหู วางเท้าซ้าย
ลงพื้นหน้าเท้าขวา โล้ตวั ไปข้างหน้าเล็กน้อยกระบี่ช้ ี 45 องศา ลำตัวตรง
จังหวะที่ 2 ก้าวเท้าขวาชิดเท้าซ้ายช้า ๆ สายตามองที่ปลายกระบี่ ลำตัวตรง
จังหวะที่ 3 ยกเข่าซ้ายขึ้นตั้งฉาก ปลายเท้างอขึ้น จะต้องยืนให้มนั่ คงนิ่งไว้ประมาณ 5 วินาที
จังหวะที่ 4 วางเท้าซ้ายลงข้างหน้าตรง ๆ โล้ตวั ไปข้างหน้าเล็กน้อยเพื่อให้น้ำหนักตัวอยูท่ ี่เท้าซ้าย (เพื่อที่จะ
ยกเท้าขวาก้าวต่อ)
จังหวะที่ 5 ขณะที่วางเท้าซ้ายลงข้างหน้าตรง ๆ ให้จว้ งกระบี่ลงข้างหน้าปลายกระบี่เฉี ยงไปข้างซ้ายลำตัว
พร้อมกับจ้วงเท้าขวาไปข้างหน้าอีก 1 ก้าว เรี ยกว่า “จ้วงหน้า”
จังหวะที่ 6 วางเท้าขวาหน้า พร้อมกับพลิกข้อมือให้โกร่ งกระบี่หนั เข้าหาตัว ปลายกระบี่ช้ ีข้ ึน 45 องศา โล้ตวั
ไปข้างหน้าน้ำหนักตัวอยูท่ ี่เท้าขวา
จังหวะที่ 7 ก้าวเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ยกเข่าขวาขึ้นตั้งรองรับข้อศไปวางหลังเท้าขวาพลิกข้อมือขวาหันโกร่ ง
กระบี่เข้าหาตัวปลายกระบี่ช้ ีข้ ึน 45 องศา โล้น้ำหนักตัวไปเท้าขวาเล็กน้อย เรี ยกว่า “จ้วงหลัง”
จังหวะที่ 10 โล้ตวั กลับน้ำหนักตัวลงเท้าซ้ายพร้อมกับยกเข่าขวาขึ้นรองรับข้อศอกขวา ปลายกระบี่ช้ ี 45
องศา ลำตัวตรงพร้อมกับมือซ้ายรำข้าง
(จบไม้รำที่ 5 จ้วงหน้าจ้วงหลัง)

ไม้รำที่ 6 ปกหน้าปกหลัง ทิศทางเดิน เดินตรงไปข้างหน้า เริ่ มจากท่าคุมรำ

จังหวะที่ 1 ควงกระบี่ไปข้างหน้า 2 รอบ พร้อมกับก้าวเท้าซ้ายตรงไปข้างหน้า 1 ก้าว วางเท้าซ้ายลงพื้นพร้อม
กับเหยียดแขนซ้ายรำหน้า ปกกระบี่ลงให้ปลายกระบี่ช้ ีลงพื้น 45 องศา วางโคนกระบี่พาดบนนิ้วก้อย หัน
โกร่ งกระบี่ออกไปข้างหน้า โล้ตวั ให้น้ำหนักตัวไปเท้าซ้าย เรี ยกว่า “ปกหน้า”
จังหวะที่ 2 ก้าวเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ก้มหน้า สายตามองที่ปลายกระบี่ (ทำช้า ๆ เพื่อความสวยงาม)
จังหวะที่ 3 ยกเข่าซ้ายขึ้นตั้งฉาก ลำตัวตรง
จังหวะที่4 วางเท้าซ้ายลงพื้นข้างหน้า เท้าขวาพร้อมกับพลิกตัวทำกลับหลังหัน ควงกระบี่ 2 รอบ มือว้ายจีบ
เข้ากลางอก เมื่อกลับหลังหันแล้วให้ปกกระบี่ลง เหยียดมือซ้ายออกรำหน้า รองรับกระบี่ ปลายกระบี่ช้ ีลงพื้น
45 องศา ก้มหน้าเล็กน้อย ถ่ายน้ำหนักตัวไปเท้าขวา เรี ยกว่า “ปกหลัง”
จังหวะที่ 5 ยกเท้าขวาขึ้นตั้ง มือซ้ายจีบเข้ากลางอก หมุนตัวกลับหลังหัน โดยใช้เท้าซ้ายเป็ นจุดหมุน เพื่อหัน
กลับมาเริ่ มในจังหวะที่ 1 ต่อไป
(จบไม้รำที่ 6 ปกหน้าปกหลัง)