ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ: Η μεταβίβαση των γενετικών χαρακτηριστικών

 Το σύνολο των αλληλόμορφων γονιδίων ενός οργανισμού ονομάζεται γονότυπος, ενώ

το σύνολο των χαρακτηριστικών του (μορφολογικών, ανατομικών, φυσιολογικών κλπ)
ονομάζεται φαινότυπος.
 Τα χαρακτηριστικά των οργανισμών διακρίνονται σε κληρονομικά, που οφείλονται σε
γονίδια και μεταβιβάζονται από τους γονείς στα παιδιά τους (π.χ. η αναδίπλωση της
γλώσσας), και σε επίκτητα, που οφείλονται σε επιδράσεις του περιβάλλοντος και δεν
μεταβιβάζονται (π.χ. η ομιλία μιας γλώσσας).
 Ο Μέντελ, χρησιμοποιώντας το μοσχομπίζελο για τα πειράματά του, μελέτησε εκτεταμένα
τον τρόπο με τον οποίο μεταβιβάζονται τα κληρονομικά χαρακτηριστικά των οργανισμών
και κατέληξε στους ακόλουθους δύο νόμους που ισχύουν για όλους τους διπλοειδείς
οργανισμούς:
1. Τα άτομα που προέρχονται από διασταύρωση ομόζυγων γονέων που διαφέρουν
σε κάποιο χαρακτηριστικό είναι ετερόζυγα και ομοιόμορφα μεταξύ τους.
 Έστω πατέρας με συνδυασμό αλληλόμορφων ΜΜ και μητέρα με συνδυασμό
αλληλόμορφων μμ. Με τη διαδικασία της μείωσης στον πατέρα θα δημιουργηθούν
σπερματοζωάρια που όλα θα φέρουν το αλληλόμορφο Μ, ενώ με τη διαδικασία της
μείωσης στη μητέρα θα δημιουργηθούν ωάρια που όλα θα φέρουν το αλληλόμορφο μ. Τα
αποτελέσματα της διασταύρωσης ΜΜ x μμ φαίνονται στον πίνακα 1.
2. Τα άτομα που προέρχονται από διασταύρωση ετερόζυγων γονέων για κάποιο
χαρακτηριστικό βρίσκονται σε καθορισμένη αναλογία (50% ετερόζυγα, 25% ομόζυγα
για το επικρατές και 25% ομόζυγα για το υπολειπόμενο αλληλόμορφο).
 Έστω πατέρας με συνδυασμό αλληλόμορφων Μμ και μητέρα με συνδυασμό
αλληλόμορφων Μμ. Με τη διαδικασία της μείωσης στον πατέρα θα δημιουργηθούν
σπερματοζωάρια που τα μισά θα φέρουν το αλληλόμορφο Μ και τα άλλα μισά το
αλληλόμορφο μ, ενώ με τη διαδικασία της μείωσης στη μητέρα θα δημιουργηθούν ωάρια
που τα μισά θα φέρουν το αλληλόμορφο Μ και τα άλλα μισά το αλληλόμορφο μ. Τα
αποτελέσματα της διασταύρωσης Μμ x Μμ φαίνονται στον πίνακα 2.

μ μ Μ μ

Μ Μμ Μμ Μ ΜΜ Μμ

Μ Μμ Μμ μ Μμ μμ

Πίνακας 1 Πίνακας 2