‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.

me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫سمسم اهلل اًمرمحن اًمرطمقم‬

‫احلؿد هلل رب اًمعوعملم و صؾی اهلل قمؾی ؾمقدكو حمؿد و آًمه اًمطوهرین و ًمعـي اهلل قمؾی أقمدائفم امجعلم و ٓ طمول و ٓ‬

‫ىموة آ سموهلل اًمعؾی اًمعظقم‪.‬‬

‫چـدین ؾمول پقش یؽی از ومضالی حمؽمم ىمم ضمـوب طمجً آؾمالم آىموی ظمػم اهلل مرداكی يمه سمو قمرومون و طمؽؿً‬

‫خموًمف اؾمً‪ ،‬جمؿوقمه ای از اكتؼودات ظمود را سمه طمرضت قمالمه طمسن زاده آمؾی مد فمؾه در ىموًمى جمؿوقمه‬

‫ؾممآشمی كگوؿمته و سمه حمرض رشیػشون ارؾمول كؿوده اؾمً‪.‬‬

‫خموًمػون قمرومون‪ ،‬سمه گامن ایـؽه این ؾممآت پوؾمخی كدارد سمو ظموؿمحوًمی آن ؾممآت را دؾمً سمه دؾمً می يمردكد‬

‫و ؿمود و ظمرؾمـد سمودكد يمه شمواكسته اكد سمه ظمقول ظمود‪ ،‬قمالمه طمسن زاده آمؾی و قمرومو را حمؽوم يمــد‪.‬‬

‫گر چه قمـوان این جمؿوقمه «ؾممآت ؿموگرد از اؾمتود» می سموؿمد وًمی حلن آن حلن اقمؽماض و كصقحً اؾمً و از‬

‫ضموی ضموی آن‪ ،‬كوآگوهی كویسـده از معورف اهلی آؿمؽور اؾمً و گویو سمه مهلم ضمفً قمالمه كقز سمه پوؾمخ این‬

‫ؾممآت مبودرت كورزیده اكد‪.‬‬

‫كویسـده كقز پس از ؾمؽوت طمرضت قمالمه این جمؿوقمه اقمؽماضوت را سمو مهون قمـوان مـتنم كؿوده و سمرظمی چـون‬

‫پـداؿمتـد يمه ؾمؽوت طمرضت قمالمه سمه ضمفً كداؿمتن پوؾمخ می سموؿمد‪.‬‬

‫در این جمول از زسمون یؽی از ؿموگردان ؿموگردان اؾمتود قمالمه طمسن زاده آمؾی‪ ،‬اؿموره ای يموشموه و گذرا سمه پوؾمخ‬

‫این ؾممآت می ؿمود‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫پاسخ حجت‌االسالم و ادسلمني وكولی به «سؤاالت پاىزده‌گاىه شاگردی از استاد حسن‌زاده آملی»‬

‫بسم اهلل الرمحن الرحوم‬

‫احلؿد هللّ رب اًمعوعملم و صؾی اهلل قمؾی ؾمقدكو حمؿد و آًمه اًمطوهرین‬

‫و ًمعـي اهلل قمؾی أقمدائفم أمجعلم و ٓ طمول وٓ ىموة آ سموهلل اًمعؾی اًمعظقم‬

‫پقش از ورود شمذيمّر دو كؽته ٓزم اؾمً‪:‬‬

‫‪ -۱‬ضمفً اظمتصور از هر ؾممال ىمسؿً يمؾقدی آن ومؼط كؼل ؿمده و ظمواكـدگون حمؽمم می‌شمواكـد شمػصقل آن را سمو‬

‫مـوسمع در پویگوه‌هوی ایـؽمكتی مالطمظه ومرمویـد‪.‬‬

‫‪ -۲‬سمرظمی ؾممآت در طمؼقؼً سمه یک ؾممال سمرمی‌گردد و ًمذا پوؾمخی مشؽمک سمدان ارائه ؿمده و سمرظمی مشتؿل‬

‫سمر چـد ؾممال سموده و ًمذا شمػؽقک ؿمده اؾمً‪.‬‬

‫‪ -۳‬خموـمى این كوؿمتور يمسوكی می‌سموؿمـد يمه آؿمـوئی امجوًمی سمو معورف اهلی داؿمته‌ سموؿمـد و سمدون داؿمتن زمقـي يموومی‬

‫مقس كخواهد ؿمد‪.‬‬

‫ومفم مهي پوؾمخ‌هو ّ‬

‫سؤال ّاول‪ :‬بحث وحدت وجود‬

‫وموضل مزسمور در مؼدمه كگوؿمته‪:‬‬

‫‪2‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫« پس از شمؼدیم ؾمالم ومراشمى حت ّقً‪ ،‬همرض از شمصدیع‪ ،‬شمذيمّر مطوًمبی سمود يمه در آصمور ضمـوسمعوًمی مـعؽس اؾمً وسمه‬

‫ّ‬
‫مشخص اؾمً وچون‬ ‫كظر مو‪ ،‬شمبوین روؿمن آن سمو آیوت ىمرآن واطمودیٌ ذوات معصوملم قمؾقفم اًمسالم معؾوم و‬

‫طمرضشمعوًمی معتؼدید يمه‪:‬‬

‫دؾمتور اًمعؿل اكسون ومؼط وومؼط ىمرآن يمریم وؾمـًّ ظموشمم وآل او قمؾقفم اًمسالم وضمز آن‪ ،‬هوی وهوس اؾمً‪،‬‬

‫اگرمورا گػتوری سمود مهون طمؼویق اؾمً يمه سمه ىموًمى اًمػوظ دگر سمه ومراظمور ومفم و سمقـش مو در آید [‪]۱‬‬

‫دیدگوه طمرضشمعوًمی سمقون طمؼقؼتی روؿمن اؾمً وؾممال مو هم درمهلم راؾمتو از طمرضشمعوًمی می سموؿمد‪».‬‬

‫و ؾمپس در اوًملم اؿمؽول آورده‪:‬‬

‫مؽرر درآصمور ؿمام اقمتؼود سمه وطمدت وضمود مـعؽس اؾمً وسمه‬
‫« آكچه از ؾمخـون ؿمام اؾمتػوده می ؿمود آن اؾمً يمه ّ‬
‫ظموسمی مستحرضید يمه وطمدت وضمود سمرظموؾمته از ىمرآن وطمدیٌ كؿی‌سموؿمد‪ ،‬سمؾؽه ـمرز شمػؽّری اؾمً يمه ارمغون‬

‫یوكون اؾمً واقمتؼود ومالؾمػه یوكوكی اؾمً ورسمطی سمه اؾمالم كدارد‪.‬‬

‫شموضمه دهم‪ :‬طمرضشمعوًمی چـلم‬

‫ایـک كوچورم سمرای شموضقح سمقشؽم سمه كؿوكه‌هویی از ؾمخـون طمرضشمعوًمی دراین زمقـه ّ‬

‫كوؿمتهاید يمه‪:‬‬
‫‌‬

‫شمعلم‬
‫شمعلم واـمالق يمه ّ‬
‫زیرا ذوات مو سمه طمسى وضمود‪ ،‬قملم ذات اوؾمً ومغویرشمی سملم این دو كقسً مگر سمه ّ‬
‫درمراشمى ممؽـوت اؾمً از قمؼل ّاول شموهقوٓی اوًمی واـمالق سمرای ضمـوب وضمود اؾمً(واهلل من ورائفم حمقط)‬

‫شمعلمهوی امؽوكی سمود موكـد روزن‌هو‬

‫ّ‌‬ ‫یؽی ؿمؿس طمؼقؼً می درظمشد درمهه قمومل‬

‫ضموی ؾممال اؾمً يمه این ىمول طمرضشمعوًمی از يمجوی ىمرآن یو طمدیٌ أظمذ ؿمده اؾمً؟»‬

‫و كقز در ؾممال هشتم و هنم كگوؿمته‪:‬‬

‫اًمؼنمیلم یرون هذه أیوت و آطمودیٌ‬

‫ّ‬ ‫ان من قمجوئى آمور أن يمثػم ًا من‬
‫« س‪ -۸‬طمرضشمعوًمی معتؼدید يمه ‪ّ :‬‬

‫اًمؽثػمة وٓ ؾم ّقام يمالم امػماعمممـلم و هی رصحیي ومی وطمدة اًموضمود ‪ ،‬و یؼوًمون سملكػسفم ّ‬
‫ان وضمود احلق همػم حمدود‬

‫‪3‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫ان وطمدة اًموضمود ان مل شمؽن صحقحي ومقؾزم أن یؽون احلق شمعوًمی حمدود ًا‬
‫و مع ذًمک ٓ یؼوًمون سموطمدة اًموضمود ‪ّ ،‬‬

‫قمؾو ًا يمبػم ًا‬

‫شمعوًمی اهلل قمن ذًمک ّ‬

‫ضموی ؾممال اؾمً يمه سمػرمویقد ‪:‬‬

‫اوًٓ مـظور ؿمام از اهل ىمنم چه يمسوكی هستـد ؟ صموكق ًو يمدام ومرمویش قمؾی قمؾقه‌اًمسالم مثبًِ وطمدت وضمود اؾمً؟‬

‫صموًمث ًو چرا اگر وطمدت وضمود صحقح كبوؿمد‪ ،‬ظمداوكد حمدود می‌گردد؟‬

‫س‪ -۹‬طمرضشمعوًمی ـمی سمحٌ در اؾمػور ارسمعه چـلم ومرموده‌اید ‪:‬‬

‫شمبٍمه ‪ :‬از آكچه در پقدایش چور شمؽبػم و يمـویه سمودن آن از شمرک چقزی گػته ایم سموید شموضمه داؿمً يمه مراطمل‬

‫طمی ّ‬
‫اًمذات‬ ‫چفورگوكه را و یو سمه شمعبػم دیگر موؾموای موهوم را سمه مـزًمه مرده پـداؿمتـد و آن را شمرک گػتـد شمو سمه ّ‬
‫سمؾؽه سمه طمقوت حمض رؾمقدكد و آكچه مرده سموید پـداؿمً چـوكؽه گػتقم پرده هوی پـدار اؾمً كه مرشمبه‌ای از اقمقون‬

‫طمق‌اكد ‪.‬‬
‫وضمودات و ؿملكی از ؿمئون هستی‪ ،‬زیرا اقمقون وضمودات مهه ؿمئون ذاشم ّقه ّ‬

‫شمػحص ورىمـ ًو سمعد ورق‬

‫يمـردیم ّ‬ ‫جمؿوقمه يمَون را سمه آیقـن ؾمبـق‬

‫طمق و ؿمئون ذاشم ّقه طمق‬

‫ضمز ذات ّ‬ ‫طم ّؼو يمه كدیدیم و كخواكدیم در او‬

‫سمه كظر می رؾمد گػتور وموق ؿمبقه گػتور (اسمن محزه) اؾمً يمه گػته‌اؾمً ‪:‬‬

‫سمؿجرد‬
‫ّ‬ ‫احلق ؾمبحوكه و طمؼویق آؿمقوء و آقمقون قملم ؿمئوكه ا ًّمتی مل متقز قمـه آ‬ ‫ّ‬
‫((ان اعموضمودات شمع ّقـوت ؿمئون ّ‬

‫متعلم‪.‬‬
‫شمع ّقـفو مـه و هو همػم ّ‬

‫مسؾ ًام رسمطی سمه ىمرآن و طمدیٌ كدارد و چـوكچه مرسموط اؾمً شموضقح سمػرمویقد‪».‬‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫آكچه در مهي این ؾممآت مشؽمک اؾمً ایـؽه وموضل حمؽمم معـوی شموطمقد صؿدی ىمرآكی يمه در اصطالح سمه آن‬

‫وطمدت وضمود گویـد را اؿمتبوه ومفؿقده و پـداؿمته‌ يمه وطمدت وضمود كظر ّیه‌ای یوكوكی و سمه معـوی احتود و قمقـقً‬

‫‪4‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫ظمداوكد متعول سمو خمؾوىموت سمه محل ؿموئع صـوقمی و كتقجه آن مهه‌چقز ظمدائی و یو اكؽور وضمود پومؼمان و هبشً‬

‫ودوزخ اؾمً‪ .‬كگوركده در اصمر دیگری شموضقحی در این سموره كگوؿمته يمه مـوؾمى اؾمً سمدان اؿموره ؿمود‪:‬‬

‫« ّاوًملم مسلًمه‌اى يمه سمراى ومفم این قمبورات ٓزم اؾمً‪ ،‬داكستن كگوه اهل قمرومون سمه كحوه ارشمبوط خمؾوىموت سمو‬

‫ظمداوكد متعول اؾمً‪.‬‬

‫شمصور قمؿومى مسؾامكون این اؾمً يمه ظمداوكد متعول موضمودى اؾمً ضمدا از خمؾوىموت ظمود يمه در گوؿمه‌اى از‬
‫ّ‬

‫قمومل هستى ضموى گرومته و از آن كؼطه سمه ظمؾق و شمدسمػم و رسموسمقًّ قمومل هستى مشغول اؾمً و سمه مهه ضمو إطموـمه قمؾؿى‬

‫دارد‪.‬‬

‫طمق متعول مى‌پـداركد و شمالش مى‌يمــد سمه كحوى رسمط‬ ‫ّ‬

‫مستؼل از طمرضت ّ‬ ‫قمؿوم مردم ظمود و ؾموئر خمؾوىموت را‬

‫ظمود و ؾموئر موضمودات را سمو ظمداوكد سمقوسمـد و وضمود ظمداوكد را إطمسوس يمــد و سمه مهلم ضمفً كقز معؿوًٓ از‬

‫مؽون ظمداوكد ؾممال مى‌كامیـد ‪.‬‬

‫ومم طمؼقؼً امر این اؾمً يمه این كگرش سمرظموؾمته از ىمصور و كؼص إدراك موؾمً‪ .‬ىمرآن جمقد رسشمورس قمومل هستى‬

‫را آیه و كشوكه پروردگور مى‌ؿمامرد و در رسارس آیوت مبوريموت ظمود هر گوكه اؾمتؼالمم را از هر موضمودى كػى‬

‫مىيمـد ‪ .‬و مممـلم واىمعى و پػموان طمؼقؼى مؽتى شموطمقدى اؾمالم كقز سمو دیده راؾمً سملم ىمؾى ظمود‪ ،‬مهلم طمؼقؼً‬
‫‌‬

‫را مشوهده مى‌كامیـد‪.‬‬

‫قمزت و ُمؾك و ِمؾؽى سمراى ظمود مى‌سمقـقم‪ ،‬ظمداوكد متعول‬

‫سمرظمالف مو يمه ظمود را داراى قمؾم و طمقوت و ىمدرت و ّ‬

‫در ىمرآن يمریم هر صػً يماممم را در ظمود مـحٍم مى‌كامید و قمؾم و طمقوت و ىمدرت و دیگر صػوت را سمه ظمود‬

‫اًمؼوة هللّ مجق ًعو» و «هللّ‬

‫أن ّ‬ ‫اًمعزة هللِّ مجق ًعو» و « ّ‬
‫إن ّ‬ ‫احلى» و « ّ‬
‫اظمتصوص مى‌دهد‪ .‬كداى «إ ّك ُه هو اًمعؾقم احلؽقم» و «هو ّ‬
‫اًمسؿوات و إرض» از‬
‫اًمسؿوات و من رم إرض» و «هللّ ُمؾك ّ‬ ‫اًمسؿوات و إرض» و «أٓ ّ‬
‫إن هللّ من رم ّ‬ ‫مو رم ّ‬
‫ىمفور مهقشه سمؾـد اؾمً و ضموئى سمراى دم زدن از اؾمتؼالل هقچ موضمودى سموىمى كؿى‌گذارد‪.‬‬
‫ؾموى ظمداوكد واطمد ّ‬

‫‪5‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫أطمول ؾمويمـون قمومل يمثرت‪ ،‬مو و دیگر خمؾوىموت وضمودى در يمـور ظمدا مى‌سموؿمقم و سمو هم قمومل هستى‬
‫از دیده دوسملم و َ‬

‫و وضمود را پر يمرده‌ایم‪ .‬سمورهو مى‌پرؾمقم ظمداوكد يمجوؾمً؟ يمدام سمخش از قمومل را پر كؿوده اؾمً و چگوكه سمه مهه‬

‫ضمو إطموـمه و ؾمقطره دارد؟ ظمود را همػم و مبوین و سمریده از او مى‌سمقـقم و كسبً ظموًمق و خمؾوق را دو موضمود ضمدا‬

‫يمه یؽى ىموى و دیگرى ضعقف و یؽى هموًمى و ىموهر و دیگرى مغؾوب و مؼفور و یؽى رازق و حمقط و دیگرى‬

‫مرزوق و حموط اؾمً‪ ،‬مى‌داكقم ‪.‬‬

‫اًمسالم ظمداوكد متعول در مهه ضمو و در مهه چقز و سمو‬

‫ومم سمر اؾموس مـطق شموطمقدى اؾمالم و مؽتى أهل سمقً قمؾقفم ّ‬
‫ذرات وضمود طمؼقؼ ًي هسً سمه ـمورى يمه سمه ضموى ایـؽه سمگوئقم ظمداوكد يمجوى قمومل اؾمً سموید سمو‬
‫مهه چقز و در متوم ّ‬
‫كوقمى مسوحمه گػً قمومل يمجوى ظمداؾمً ؟ وضمود مؼدّ س او و اؾمامء و صػوشمش أريمون وضمود هر چقزى را پر يمرده‬

‫اؾمً و در هر ضمو هر يماممم يمه مى‌سمقـقم يمامٓت اوؾمً و از اوؾمً و‬

‫سمو اوؾمً و سمه ؾموى اوؾمً‪ .‬كسبً خمؾوىموت سمو ظمداوكد متعول كسبً دو موضمود ضمدا كقسً؛ سمؾؽه كسبً مطؾق و‬

‫مؼ ّقد وضمودى اؾمً‪ .‬ظمداوكد «همػم ّ‬

‫يمل ؿمى‌ء» اؾمً ومم «ٓ سمؿزایؾي» و «ٓ سمؿبویـي» ‪ .‬مبویـً قمزمم و سمریدگى‬

‫وضمودى سمو خمؾوىموت كدارد‪ .‬سمؾؽه «مع ّ‬

‫يمل ؿمى‌ء» اؾمً ومم «ٓ سمؿؼوركي» و «ٓ سموعمامزضمي» این ـمور كقسً يمه يمسى‬

‫ّ‬
‫مستؼل داؿمته سموؿمد ؛ سمؾؽه وضمود و يمامل ظمود اوؾمً يمه در مهه ضمو و سمو مهه چقز اؾمً‪.‬‬ ‫يماممم و وضمودى ضمدا و‬

‫اگر سمخواهقم مثومم سمراى این طمؼقؼً سمزكقم هبؽمین مثول‪ ،‬كػس ظمود اكسون اؾمً يمه معرومً آن سمه سمقون طمرضت‬

‫شمصورى از یك گل‬
‫ّ‬ ‫صغم اهلل قمؾقه وآًمه وؾم ّؾم راه معرومً ظمداؾمً ‪ .‬اگر ومرض يمـقم مو در درون ظمود‬
‫رؾمول اهلل ّ‬

‫شمصور گل چگوكه اؾمً ؟ چه ظمواهقم گػً؟ سمدهيى اؾمً يمه این‬

‫داؿمته سموؿمقم و از مو سمپرؾمـد كسبً شمو سمو این ّ‬

‫شمصور مو كقز‬
‫شمصور از مو سمػمون كقسً ؛ سمؾؽه در درون ظمود موؾمً و هقچ اؾمتؼالمم از مو كدارد‪ ،‬اگر مو كبودیم ّ‬
‫ّ‬

‫كبود و او در متوم وضمودش سمه مو واسمسته اؾمً‪ .‬او آن ىمدر سمه مو متّصل اؾمً يمه مى‌شموان گػً قملم موؾمً‪ .‬یعـى‬

‫هقچ ضموئى و وضمودى ضمداى از مو كدارد و آن ىمدر وضمود مو سمه او إطموـمه دارد يمه مى‌شمواكقم سمگوئقم مو متوم او را پر‬

‫‪6‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫يمشى ٍء داظمل رم ؿمى‌ء» و همػم او‬

‫‌‬ ‫يمردهایم و در رسارس وضمود او هستقم ؛ یعـى مو در او مى‌سموؿمقم‪ ،‬ومم «ٓ‬
‫‌‬

‫مىسموؿمقم و سمػمون از او كقز هستقم‪ ،‬ومم «ٓ يمشى‌ء ظمورج من ؿمى‌ء»‪.‬‬

‫‌‬

‫اگر گل مػروض مو سمراى ظمود إدراك داؿمً و يمسى سمو او سمه ؾمخن مى‌كشسً‪ ،‬ؿموید در وهؾه ّاول آن گل اصل‬

‫ّ‬
‫مستؼل مى‌پـداؿمً‪ .‬سمه ـمراوات و ؿموداسمى و‬ ‫وضمود مو را ـ يمه مهه چقزش از موؾمً ـ إكؽور كؿوده و ظمود را يمومالً‬

‫مجول و ًمطوومً ظمود مى‌كوزید و يموس أكو‪ ،‬أكو و من ‪ ،‬من او سمؾـد مى‌گشً و ؿموید اگر يمؿى شمل ّمل مى‌يمرد و‬

‫مىومفؿقد يمه وضمودى حمتوج سمه همػم اؾمً و واسمسته سمه دیگرى‪ ،‬طمدّ ايمثر مى‌ومفؿقد يمه موضمودى ضمداى از او هسً‬
‫‌‬

‫يمه او را كگه داؿمته اؾمً ؛ ومم كؿى‌پـداؿمً يمه مهه هستى او در مشً ىمدرت آن وضمود سمرشمر اؾمً و متوم رشارش‬

‫وضمودش قملم ومؼر و شمع ّؾق و ارشمبوط سمه وى اؾمً مى‌گػً ‪:‬من صوطمبى و موًمؽى دارم سمسقور سمرشمر و قمومم‌شمر از‬

‫ظمودم يمه در ضموى دیگرى و موـمن دیگرى كشسته و سمه من زیبوئى و مجول را قمطو كؿوده‌اؾمً‪ .‬گل مػروض‬

‫قمؾو ؿملن صوطمى و موًمؽش ؾمبى مى‌ؿمود يمه از او ضمدا سموؿمد؛ هموومل از ایـؽه آن صوطمى‬
‫مىپـداؿمً يمه سمؾـدى و ّ‬
‫‌‬

‫چون از او قمومم‌شمر اؾمً سموید هر چه آن گل دارد‪ ،‬او كقز طمؼقؼ ًي مهون را داؿمته سموؿمد و هر ضمو يمه او هسً سموید وى‬

‫كقز طمضور طمؼقؼى داؿمته سموؿمد‪.‬‬

‫ایـجوؾمً يمه وىمتى مى‌ظمواهـد سمه او ومؼر و سمقچورگى ذاشمى‌اش را سمػفامكـد و مى‌ظمواهـد إطموـمه طمؼقؼى كػس مو را‬

‫سمه وى سمقون يمــد سمه آن گل مى‌گویـد‪ :‬هر چه شمو دارى از اوؾمً‪« ،‬مو سمؽم من كعؿي َوم ِؿن اهلل» ‪ ،‬هر يمه شمو را‬

‫مىؾمتوید در طمؼقؼً وى را ؾمتوده يمه مهه زیبوئى‌هوى شمو مول اوؾمً‪ً« .‬مه احلؿد» «هللّ احلؿد» و هر ظمػمى يمه از شمو‬
‫‌‬

‫وًمؽن اهلل رمى» ‪ ،‬او در شمو اؾمً «داظمل رم ّ‬

‫يمل‬ ‫ّ‬ ‫رس مى‌زكد در طمؼقؼً از او رس زده اؾمً يمه «مو رمقً اذ رمقً‬

‫ؿمىء» سمؾؽه او قملم شمو اؾمً و شمو هقچ از ظمود كدارى‪ ،‬هقچ چقزى در طمقطه او كقسً مگر ایـؽه ظمود اوؾمً «ٓ‬
‫‌‬

‫هو إّٓ هو»‪.‬‬

‫ىمفور كسبً مهلم گل اؾمً يمه در طمجوب قمومل يمثرت دم از من و مو مى‌زكقم و‬

‫آرى‪ ،‬كسبً مو سمو ظمداوكد واطمد ّ‬

‫ا ّدقموى اؾمتؼالل و ضمدائى مى‌يمـقم و سمه ظمود مى‌كوزیم و او را همػم و مبوین مى‌سمقـقم در طمومم يمه او همػمى اؾمً يمه‬

‫قملم اؾمً و قمقـى اؾمً يمه همػم اؾمً‪ .‬داظمغم اؾمً يمه ظمورج اؾمً و ظمورضمى اؾمً يمه داظمل اؾمً‪ .‬ىمریبى اؾمً‬

‫يمه سمعقد اؾمً و سمعقدى اؾمً يمه ىمریى اؾمً ‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫اكسون ملكوس سمو قمومل مو ّده هر چه مى‌سمقـد یو همػم اؾمً و قملم كقسً و یو قملم اؾمً و همػم كقسً‪.‬‬

‫«زید» مهون «پس قمؿرو» اؾمً و مهون «ؿموگرد ّاول مدرؾمه» اؾمً و همػم او كقسً و «زید» همػم از «سمؽر» اؾمً و‬

‫همػم از «ؿموگرد شمـبل مدرؾمه» اؾمً و قملم وى كقسً‪ .‬اكسون شمو وىمتى در این قمومل حمبوس اؾمً همػم از این دو را‬

‫كؿىومفؿد‪ .‬در ایـجو هر چه همػم اؾمً مبوین اؾمً و هر چه مهراه اؾمً و مع ّقً دارد مموزج و مؼورن اؾمً ومم در‬
‫‌‬

‫جمردات چـلم كقسً‪ً .‬مذا اگر سمخواهقم این معـوى قمومم را درك يمـقم هبؽمین مثومم يمه سمراى مو ىموسمل إدراك سموؿمد‬
‫قمومل ّ‬
‫دمرد كػس سمقشؽم شمل ّمل يمـد‪ ،‬این طمؼقؼً سمرایش آؿمؽورشمر مى‌گردد‪.‬‬
‫مهون مثول كػس اؾمً و هر چه اكسون در امر ّ‬
‫جمردات مى‌شموان گػً «همػم يمل ؿمى‌ء ٓ سموعمبویـي» و مى‌شموان گػً «مع ّ‬
‫يمل ؿمى‌ء ٓ سموعمامزضمي»‪ .‬مشؽل این‬ ‫در قمومل ّ‬
‫روزمره سمه يمور مى‌سمریم‪ .‬مهگى سمه مؼتضوى اطمتقوضموت این قمومل ؾموظمته ؿمده‬
‫ّ‬ ‫ضموؾمً يمه اًمػوفمى يمه مو در زكدگى‬

‫اؾمً و ًمذا وىمتى پرده از چشم اكسون يمـور مى‌رود و مى‌ظمواهد درسموره قموامل سموٓشمر صحبً يمـد‪ ،‬مى‌سمقـد يمه سمه‬

‫مؼدار يمورم ًمػظ و يمؾؿه كدارد‪ .‬در این قمومل «قملم» و «همػم» ‪« ،‬داظمل» و «ظمورج»‪« ،‬كزدیك» و «دور» مهگى سمو هم‬

‫متؼوسمؾـد ؛ یعـى ىموسمل مجع كقستـد‪ ،‬و مهگى «ٓ صموًم ِ ٌَ هلام» ‌‬

‫مىسموؿمـد ؛ یعـى كؿى‌ؿمود هقچ يمدام كبوؿمـد‪ ،‬سموٕظمره‬

‫هرچقزى را سمو «زید» سمسـجقم‪ ،‬یو قملم اوؾمً و یو همػمش و یو كزدیك سمه اوؾمً و یو دور‪ ،‬و كؿى‌ؿمود هقچ يمدام‬

‫جمردات چقزهوئى پقدا مى‌ؿمود يمه از ضمفتى مى‌شموان گػً‪ :‬هم قملم و هم همػم و هم كزدیك و‬
‫كبوؿمد ومم در قمومل ّ‬
‫هم دور مى‌سموؿمـد و از ضمفتى مى‌شموان گػً‪ :‬كه قملم و كه همػم و كه كزدیك و كه دور اؾمً‪» .‬‬

‫سموری وطمدت وضمود چقزی ضمز اطموـمي ىمقومقه ظمداوكد سمه مهي موضمودات و ومؼر ذاشمی آهنو كقسً و رسشمورس آیوت و‬

‫روایوت كقز سمو كدای سمؾـد مهلم طمؼقؼً را سمقون می‌دارد‪.‬‬

‫كومتـوهی سمودن طمرضت طمق متعول از مس ّؾامت روایوت ؿمقعه اؾمً و این كومتـوهی سمه ىمریـه ظمود روایوت كومتـوهی‬

‫من مجقع اجلفوت اؾمً و امؽون كدارد يمسی سمرای خمؾوىموت اؾمتؼالل‌وضمودی سمپـدارد و آن وىمً دم از كومتـوهی‬

‫سمودن ظمداوكد سمزكد‪ .‬چون شمداظمل وضمودی دو وضمود مستؼل قمؼالً‌ حمول اؾمً پذیرش ظمدای كومتـوهی مسووی سمو‬

‫پذیرش وطمدت ؿمخصقي وضمود و اكؽور يمثرت اؾمتؼالًمی اؾمً و يمسوكی يمه وطمدت وضمود را سمػفؿـد و اكؽور‬

‫كامیـد در واىمع خموًمػلم شموطمقدی ىمرآن و قمؽمشمـد‪ .‬مگر در آیوت ىمرآن يمریم كقومده‪:‬‬

‫‪8‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫وهر و ا ًْمبوـمِن و هو سمِؽ ُِل َ ٍ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ؾقم‬
‫ش‌ء َقم ٌ‬
‫ْ‬ ‫ُ َ ُ َ‬ ‫‪ُ - ۱‬ه َو ْإَ َو ُل َو ْأظم ُر َو اًم َظ ُ َ‬

‫‪ُ - ۲‬ه َو َم َعؽ ُْم َأ ْی َن مو ُيمـْت ُْم‬

‫‪َ - ۳‬وم َل ْیـَام شم َُو ًُموا َوم َث َم َو ْضم ُه اهللَِ‌‬

‫ون َأ َن اهللَ ُه َو ْ َ‬
‫احل ُق ا ُْعم ُ‬
‫بلم‬ ‫‪ُ - ۴‬ی َو ِوم ِقف ُم اهللَُ دیـ َُف ُم ْ َ‬
‫احل َق َو َی ْع َؾ ُؿ َ‬

‫ون ِم ْن ُدوكِ ِه ُه َو ا ًْمبوـمِ ‌‬

‫ل‬ ‫ِ‬
‫‪ - ۵‬ذًم َك سمِ َل َن اهللَ ُه َو ْ َ‬
‫احل ُق َو َأ َن مو َیدْ ُقم َ‬

‫ش‌ ٍء ُحمقطو‬
‫يمون اهللَُ سمِؽ ُِل َ ْ‬
‫‪َ -۶‬‬

‫و در روایوت اهل سمقً قمصؿً و ـمفورت قمؾقفم اًمسالم كقومده‪:‬‬

‫ش‌ ٍء‬ ‫‪َ -۱‬قمن َأ ِِب َقمب ِد اهللَِ قمؾقفوًمسالم َىم َول‪َ :‬ىم َول ِزم َأي َش‌ ٍء اهللَُ َأيمْؼم َوم ُؼ ْؾ ًُ َٓ و اهللَِ مو َأد ِري إِ َٓ َأ ِِّن َأراه َأيم ِ‬
‫ْؼم م ْن يم ُِل َ ْ‬
‫َ ُ َُ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َُ‬ ‫ُ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫ُون َأيمْؼم ِمـْه َوم ُؼ ْؾ ًُ و َأي َش‌ ٍء هو اهللَُ َأيمْؼم َىم َول َأيم ِ‬ ‫َون َصمم‌ َ ‌ ِ‬
‫ف‪.‬‬ ‫ْؼم م ْن َأ ْن ُی َ‬
‫وص َ‬ ‫َُ‬ ‫َُ‬ ‫َ ُ ْ ُ َ‬ ‫َوم َؼ َول َو يم َ َ ْ‬
‫ش ٌء ؾم َوا ُه َوم َقؽ َ َ َ ُ‬

‫اْل ْؾم َال ُم ِدیـِي َأ َسمد ًا َو‬ ‫ِ‬

‫ول ِذم ُد َقموء ا ًْم ِعقدَ ْی ِن َسم ْ َ‬
‫لم يم ُِل َشمؽْبِػمشم ْ ِ‬
‫َلم‪ -‬اهللَُ َر ِِب َأ َسمد ًا َو ْ ِ‬ ‫َ‬ ‫‪َ -۲‬قم ْن َأ ِِب َقم ْب ِد اهللَِ قمؾقفوًمسالم َىم َول‪َ :‬شم ُؼ ُ‬

‫آن يمِت َِوِب َأ َسمد ًا َو ا ًْم َؽ ْع َب ُي ِىم ْب َؾتِي َأ َسمد ًا َو َقم ِ ٌكم َوًم ِ ِقي َأ َسمد ًا َو ْإَ ْو ِص َقو ُء َأئِ َؿتِي َأ َسمد ًا َو شم َُس ِؿ ِقف ْم إِ َمم‬
‫ُحم َ َؿدٌ كَبِ ِقي َأ َسمد ًا َو ا ًْم ُؼ ْر ُ‬
‫ِ‬
‫آظم ِر ِه ْم َو َٓ َأ َطمدَ إِ َٓ اهللَُ‪.‬‬

‫‪ - ۳‬قمن أمػم اعمممـلم‪:‬‬

‫مهؽَو َیؽ ِْػ َك َر ُب اًمـ ِ‬

‫َوس َمو َأ َ َ‬
‫مهؽَو‬ ‫ش‌ َء إِ َٓ اهلل‌َُ َوم ْور َوم ْع َ َ‬
‫َٓ َ ْ‬

‫ِ‬ ‫‪ - ۴‬و قمـه قمؾقه اًمسالم ومی یوم سمدر‪ :‬یو هو یو من َٓ هو إِ َٓ هو ْ ِ‬

‫ٍْم ِِّن َقم َغم ا ًْم َؼ ْو ِم ا ًْمؽَووم ِر َ‬
‫ین‬ ‫اهمػ ْر ِزم َو اك ُ ْ‬ ‫ُ َ‬ ‫َ ُ َ َ َ ْ ُ َ‬

‫‪ - ۵‬و ومی دقموئه قمؾقه اًمسالم‪َ :‬یو ُه َو َیو َم ْن ُه َو ُه َو َیو َم ْن ًَمقْ َس ُه َو إِ َٓ ُه َو َیو ُه َو َیو َم ْن َٓ ُه َو إِ َٓ ُهو‬

‫‪ - ۶‬و ومی دقموء اسمراهقم قمؾقه اًمسالم‪َ :‬یو اهللَُ َیو ُه َو َیو ُه َو َیو َم ْن ًَم ْق َس يم َُف َو َیو َم ْن َٓ ُه َو إِ َٓ ُه َو َأ ِهم ْثـِي‬

‫‪9‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫َوئـ ًو َٓ َش‌ء معه سمِ َال طمدُ ٍ‬

‫ود َو َٓ َأ ْقم َر ٍ‬
‫اض‬ ‫اطمد ًا يم ِ‬
‫اطمدُ َوم َؾم ی َز ْل و ِ‬
‫‪ - ۷‬و قمن موٓكو اًمرضو قمؾقه اًمسالم‪َ َ :‬ومو ْومفم َأمو ا ًْمو ِ‬
‫ُ‬ ‫ْ َ ََُ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫َ ْ َ َ‬

‫َو َٓ َی َز ُال يم ََذًمِك‌‬

‫‪ - ۸‬و قمن أمػم اعمممـلم قمؾقه اًمسالم‪ َ :‬شم َْو ِطمقدُ ُه َمت ْ ِق ُقز ُه ِم ْن َظم ْؾ ِؼ ِه َو ُطمؽ ُْم اًمت َْؿقِ ِقز َسم ْقـُو َك ُي ِص َػ ٍي َٓ َسم ْقـُو َك ُي ُقم ْز ًَمي‬

‫ِ‬ ‫َل َت يم َُل َش‌ ٍء و سمویـ ًَْ يم َُل َش‌ ٍء َوم َلك َ ِ‬
‫‪ - ۹‬و قمـه قمؾقه اًمسالم‪َ :‬وم ُس ْب َحوك ََك َم َ ْ‬
‫ًْ ا ًَمذي َٓ َی ْػؼدُ َك َ ْ‬
‫ش‌ء‬ ‫ْ‬ ‫ْ َ َ َ‬

‫ش‌ ٍء َظم ِورج‌‬ ‫وء َٓ يم َ ٍ ِ‬

‫ٌَم‌ء م ْن َ ْ‬
‫ْ‬
‫اظم ٍل و َظم ِورج ِمن ْإَ ْؿمق ِ‬
‫َ‬ ‫ٌ َ‬ ‫َ‬
‫وء َٓ يم ٌََم‌ ٍء ِذم َش‌ ٍء د ِ‬
‫ْ َ‬ ‫ْ‬
‫اظم ٌل ِذم ْإَ ْؿمق ِ‬
‫َ‬
‫‪ - ۱۱‬د ِ‬
‫َ‬

‫آیو ؾمخن قمرومو – اگر درؾمً ومفؿقده ؿمود ‪ -‬چقزی ضمز مهلم آیوت و روایوت اؾمً؟‬

‫دوم‪ :‬بحث واجب وممكن‬

‫سؤال ّ‬

‫وموضل مزسمور كگوؿمته‪:‬‬

‫«‪ -۲‬طمرضشمعوًمی در سمحٌ واضمى وممؽن چـلم ومرموده‌اید‪ :‬چون سمه د ّىمً سمـگری آكچه در دار وضمود اؾمً‪،‬‬

‫وضموب اؾمً وسمحٌ درامؽون سمرای رسگرمی اؾمً‪.‬‬

‫آیو سمو این يمالم ؿمام سمحٌ واضمى و ممؽن مؾغی اؾمً یو ظمػم؟»‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫گویو این وموضل پـداؿمته طمرضت قمالمه امؽون و يمثرت را سمه مهي معوكی آن اكؽور كؿوده سمه گوكه‌ای يمه كه هبشتی‬

‫سمامكد و كه ضمفـؿی و كه يمتوسمی و كه پقومؼمی و كه ‪ ...‬مو در ایـجو اول قملم قمبورت طمرضت قمالمه را می‌آوریم شمو پس‬

‫از روؿمن ؿمدن حتریف پقش آمده در قمبورت مراد ایشون را شموضقح دهقم؛‬

‫میومرموید‪:‬‬
‫قمالمه طمسن‌زاده در كصوص احلؽم سمر ومصوص احلؽم‪ ،‬ص‪‌ ۵۳‬‬

‫‪10‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫«سمداكؽه مو ؾموایش مهه ومقض اویـد و ظمود ومقوض قمغم آـمالق اؾمً يمه هقچگوه ومقض از او مـؼطع كبود و‬

‫كؿقشود یو دائم اًمػضل قمغم اًمؼمیي و چون مهه ومقض اویـد‪ ،‬مهه رواسمط حمضه و شمعؾؼوت و شمدًمقوت رصومه اكد يمه ومؼر‬

‫وضمودى داركد و سموضوومه ارشاىمقه طمق سمر ىمراركد‪.‬‬

‫اى ؾمویه مثول گوه سمقـش‌ در پقش وضمودت آومریـش‌‬

‫و امؽون آهنو در طمؼقؼً وضمودات مػتوىمه آهنو اؾمً و طمؼو آكچه در قمرصه وضمود اؾمً وضموب اؾمً و سمحٌ در‬

‫امؽوكى يمه از ضمفوت كسبً اؾمً سمراى رسگرمى‌ اؾمً و ضمز ذات طمق و ؿمئون ذاشمقه طمق در قمرصه وضمود كقسً‬

‫و وضمود ضمود او اؾمً و مهه ضمود وضمود او اؾمً‪».‬‬

‫و در ممد اهلؿم در رشح ومصوص احلؽم‪ ،‬ص‪( ۱۱۷‬سمحثى در معوكى امؽون در ومؾسػه و قمرومون) می‌ومرموید‪:‬‬

‫مىؿمود‪ .‬ظمالصه‪ ،‬سمحٌ‬

‫هللّ ‌‬
‫«كؽته‪ :‬سمحٌ در معوكى امؽون و اىمسوم آن سمحثى اؾمً يمه از دورادور درسموره مو ؾموى ا ‌‬

‫ومؾسػى اؾمً كه قمروموكى‪ .. .‬و اگر قمورف گوید امؽون‪ ،‬یعـى وضمودات رسمط حمض سمه ىمقم و ىمقوم‌ ظمودكد‪ (.‬مرشمبط‬

‫یعـى چقزى يمه واسمسته اؾمً (مثل يمتوب من) مو چقز واسمسته كداریم‪ .‬سمؾؽه رواسمط حمضه داریم‪ .‬موكـد كسبً ىموه‬

‫سمورصه سمه ضمون يمه ظمود از ؿمئون ضمون اؾمً و سموید رسمط گػً كه مرشمبط‪ ).‬ظمالصه طمؽقم و مـطؼى امؽون‬

‫اؾمتعدادى را در موده و دیگر امؽوكوت را ضمفوت‌ (ضمفوت یعـى مواد صمالث يمه وضموب و امؽون و امتـوع اؾمً‪).‬‬

‫در كسبً مى‌گػمكد و قمورف امؽون را وضمودات متؽثره يمه رسمط حمضـد و ضمز واضمى كقستـد و چون سمد ّىمً سمـگرى‬

‫آن چه در دار وضمود اؾمً وضموب اؾمً و سمحٌ در امؽون سمراى رسگرمى‌ اؾمً‪».‬‬

‫سموعمرة كقسً سمؾؽه اكؽور امؽوِّن اؾمً يمه از ؾمـخ‬ ‫شموضقح‪ :‬سمو دىمً در قمبورات يموم ً‬
‫ال پقداؾمً يمه مراد اكؽور امؽون ّ‬
‫ضمفً اؾمً و راسمطي سملم یك وضمود حمؿوزم سمو موهقً اؾمً و چون اصمبوت ؿمده يمه وضمود حمؿوزم و مستؼل‬

‫مـحٍم در ظمداوكد اؾمً دیگر ضمویي سمراي امؽوِّن يمه يمقػقً كسبً اؾمً سموىمي كؿي‌موكد و مهچـلم اؾمً امؽون‬

‫واسمسته سمه موده‪ .‬سمـوسمراین معـوي امؽون مـحٍم مي‌ؿمود در كػس وضمود رسمطي يمه قملم رسمط اؾمً سمه ظمداوكد متعول‬

‫و در هنویً ومؼر مي‌سموؿمد و سمقـوكتش سمو ظمداوكد وصػی اؾمً كه قمزًمی و سمدهيي اؾمً يمه از این امر احتود ظموًمق و‬

‫‪11‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫خمؾوق یو معدوم رصف سمودن خمؾوق ٓزم كؿي‌آید‪ .‬و متلؾمػوكه در اصمر شمؼطقع قمبورات و كؼل همػم صحقح در قمبورت‬

‫مستشؽل‪ ،‬مطؾى همؾط واكؿود مي‌ؿمود‪.‬‬

‫سوم‪ :‬تفكر در ذات االهي‬

‫سؤال ّ‬

‫وموضل مزسمور در اقمؽماض سمه سمحٌ‌هوی شموطمقدی طمرضت قمالمه در آصمورؿمون ظمطوب سمه طمرضت قمالمه كوؿمته‪:‬‬

‫« طمرضشمعوًمی هبؽم از سمـده می داكقد يمه از مجؾه مسوئؾی يمه در سموب ظمداؿمـوؾمی از ـمرف پقشوایون معصوم دین مو سمه‬

‫ؿمدّ ت از آن هنی گردیده اؾمً‪ ،‬ؾمخن گػتن در ذات طمق شمعوًمی اؾمً يمه سمه هقچ يمسی از پػموان اؾمالم اضموزه‌ي‬

‫سمحٌ دراین زمقـه داده كشده‌اؾمً‪.‬‬

‫سمرای كؿوكه سمه چـد طمدیٌ ذی ً‬

‫ال كظر طمرضشمعوًمی راضمؾى می يمـقم‪:‬‬

‫ومرمودهاؾمً‪ :‬شمػؽّروا ومی آٓء اهلل وٓشمتػؽّرواومی ذات اهلل‪.‬‬

‫‌‬ ‫قمؾقه ‌وآًمه‬
‫اهلل ‌‬
‫پقومؼم اؾمالم صؾی‌ ‌‬

‫ومرمودهاؾمً‪ :‬من شمػؽّر ومی ذات اهلل ومؼد احلد‪».‬‬

‫‌‬ ‫اموم قمؾی قمؾقه‌اًمسالم‬

‫و ؾمپس كؿوكه‌هوئی از اطمودیٌ هنی از شمػؽر در ذات را كؼل يمرده و كتقجه گرومته‪:‬‬

‫«از طمدیٌ ىمدؾمی وموق اؾمتػوده می ؿمود يمه امؽون ؿمـوظمً ظمداوكد سمدون رهؼمی وراهـامیی معصوملم‬

‫قمؾقفماًمسالم مقسور وم ّقس كؿی‌سموؿمد وشمـفو قمرومون سمرظموؾمته از ىمرآن وؾمخـون پقشوایون معصوم قمرومون صحقح‬
‫‌‬

‫واؾمالمی اؾمً كه قمرومون سمرظموؾمته از اكدیشه هوی دیگران يمه درواىمع قمرومون كوع دوم قمرومون كامیی یو رساب‬

‫قمرومون اؾمً»‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫پقشقـي شمػؽر این وموضل در ؿمقعه سمه مؽتى ىمؿقلم در قمٍم صدوىملم (ىمرن چفورم) سمر می‌گردد و پس از آن مجعی‬

‫از اظمبوریه و ؿمقخقه و ؾمپس شمػؽقؽقون از این اكدیشه پػموی كؿوده‌اكد‪.‬‬

‫در مؼوسمل متؽؾؿلم و طمؽقامن ؿمقعی كقز از دیرسموز سمه ر ّد این دیدگوه و اصمبوت ضمواز سمحٌ از ذات ظمداوكد مهً‬

‫هنودهاكد يمه ؿموید از اوًملم شمالش‌هو در این راؾمتو كؼدهوی ؿمقخ مػقد سمر ؿمقخ صدوق در شمصحقح اقمتؼود اْلموم ّقه‬
‫‌‬

‫شموضمه سمه كؽوشمی رضوری اؾمً‪:‬‬

‫سموؿمد ‪ .‬درسمورة این روایوت ّ‬

‫كؽته اول‪ :‬این روایوت درسمرگػمكدة یک دؾمتور قمؿومی كقسً‪ ،‬سمؾؽه كوفمر سمه اومرادی اؾمً يمه شمواكوئی ورود در این‬

‫مبوطمٌ را كداؿمته و یو رشائطش را مراقموت كؿی‌يمــد و این گوكه سمحٌ‌هو سمرای ایشون مرض اؾمً‪ .‬سمر این مطؾى‬

‫در درون روایوت ؿمواهدی وضمود دارد‪:‬‬

‫ؿموهد اول‪ :‬در شمعدادی از این روایوت قم ّؾً هنی از شمػؽر درسمورة ظمداوكد این‌گوكه سمقون ؿمده يمه شمػؽر در این‌سموره‬

‫ختصص» معؾوم می‌گردد يمه اگر در‬

‫شمعؿم و ّ‬
‫حتػم و اومزایش ؿمک اؾمً‪ .‬ـمبق ىموقمدة اصوًمی «اًمعؾي ّ‬
‫موضمى ّ‬
‫مـجر سمه حتػم كشود این شمػؽر مذموم كبوده و اهل سمقً قمؾقفم اًمسالم از آن هنی‬
‫ّ‬ ‫مواردی شمػؽر درسمورة ظمداوكد‬

‫كػرمودهاكد‪ .‬و از این كوع روایوت گوهی شمعبػم سمه ارؿمودی می‌ؿمود يمه مالک آن در طمؼقؼً قمـوان دیگری همػم از‬
‫‌‬

‫مصى هنی اؾمً‪.‬‬

‫ّ‬

‫ؿموهد دوم‪ :‬در سمرظمی روایوت اؿموره ؿمده يمه قمؾً هنی از اكدیشقدن درسمورة ظمداوكد این اؾمً يمه ؿمخص شمػؽر‬

‫شمصور صحقح ظمداوكد قموضمز سموده و كؿی‌شمواكد قمظؿً وی را ادراک يمـد سمؾؽه شمػؽرش مـجر سمه شمشبقه‬
‫يمــده از ّ‬

‫ظمداوكد سمه خمؾوىموت می‌گردد‪ .‬در كتقجه این يمور سمرای يمسوكی يمه شمػؽرؿمون سمه گوكه‌ای اؾمً يمه سمه شمشبقه يمشقده‬

‫كشده سمؾؽه سمو شمػؽر قمظؿً و سمزرگی ظمداوكد را اصمبوت می‌يمــد ممـوع كقسً‪.‬‬

‫كؽته دوم‪ :‬سمرظمی از این روایوت اص ً‬

‫ال در مؼوم سموزداؿمتن از اكدیشه درسمورة ظمداوكد كقسً‪ ،‬سمؾؽه ؾمخن از حمول‬

‫سمودن ؿمـوظمً يمـه ذات می‌گوید يمه ومالؾمػه كقز سمر سمرهون آورده‌اكد‪ .‬در يمتوب رشیف چفل طمدیٌ مجع‌سمـدی این‬

‫روایوت آمده اؾمً‪:‬‬

‫‪13‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫« ممؽن اؾمً ضموهل گامن يمـد يمه شمػؽر در ذات ممـوع اؾمً سمه طمسى روایوت ‪ ،‬وكداكد يمه آن شمػؽر يمه ممـوع اؾمً‬

‫شمػؽر در ايمتـوه ذات و يمقػقً آن اؾمً ‪.‬چـوكچه از روایوت رشیف اؾمتػوده می ؿمود و گوهی كقز همػم اهل را مـع‬

‫يمردكد از كظر سمه سمعضی معورف يمه مؼدموت دىمقؼه داؿمته چـوكچه طمؽام كقز در هر دو مؼوم مواومق اكد ‪.‬امو اؾمتحوًمه‬

‫ايمتـوه ذات در يمتى آهنو مؼمهن اؾمً و مـع از شمػؽر آن كزد مجقع مسؾم؛ امو رشایط دظمول در این قمؾوم و مـع‬

‫شمعؾقم همػم اهل‪ ،‬در يمتى آهنو مذيمور و وصقً آهنو در اوایل يمتى یو اواظمر آن مسطور اؾمً‌‪».‬‬

‫كؽته ؾموم‪ :‬آیوت ىمرآن يمریم و روایوت اهل سمقً از سمحٌ درسموره ذات و صػوت ظمداوكد پر اؾمً و مو را امر سمه‬

‫شمد ّسمر در این روایوت كؿوده‌اكد‪ .‬پس شمػؽّر در ذات و صػوت سمه مؼدار ومفؿقدن این آیوت و روایوت مس ّؾ ًام ضموئز‬

‫اؾمً‪ .‬طمؽام كقز سمقش از این يموری كـؿوده‌اكد‪ .‬هنویً سمحٌ‌هوی ومؾسػی شمو سمه امروز ومفم سمرظمی از آیوت و روایوت‬

‫سموده اؾمً‪.‬‬

‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬

‫إو ُل َو أظم ُر َو اًم ّظوه ُر َو اًمبوـم ُن َو ُه َو سمِؽ ُِل َؿم ْیء َقم ٌ‬
‫ؾقم و او آهموز و پویون و آؿمؽور و هنون اؾمً‬ ‫« آیو از رشیػه ُه َو َ‬

‫و او سمه مهه چقز داكو اؾمً ‪ .‬يمی سمرای شموصقف طمق شمعوًمی و ضمؾوه هوی ذات مؼدؾمش هبؽم سمقوكی دارد؟ ‪ ...‬ىمدری‬

‫سمه يمتوب ظمدا و ظمطبه هو و آصمور و اظمبور رؾمول ايمرم و ظمؾػوی معصوملم او ؾمالم اهلل قمؾقفم مراضمعه كامیقد ‪ ،‬سمقـقد‬

‫در هر مؼصد از مؼوصد معورف يمه شمصور می ؿمود يمدام طمؽقم و قمورف سمقشؽم از آهنو سمقوكی كؿوده متوم يمؾامشمشون‬

‫ممؾو از شموصقف طمق و اؾمتدٓل سمر ذات و صػوت ذات مؼدس اؾمً سمه ـموری يمه هر ـمویػه ای سمه ىمدرت ومفم‬

‫ظمود از آن سمرظموردار می ؿمود‪».‬‬

‫كؽته چفورم‪ :‬در سمرظمی روایوت سمه اؿمخوص ٓئق امر سمه اكدیشقدن درسمورة ظمداوكد در مسوئل سمسقور پقچقده ؿمده‬

‫وقم ِؼ ْل َذًم ِ َك َو ا ْسم ِن‬

‫اؾمً؛ چـوكؽه اموم رضو قمؾقه اًمسالم در سمحٌ درسمورة ظمداوكد سمه قمؿران صوسمی امر ومرمودكد‪َ :‬وم ْ‬

‫َقم َؾ ْق ِه َمو َقمؾِ ْؿ ًَ َص َواسمو ( = این مطؾى را ظموب سمػفم و سمر اؾموس آن هر چه را سمو اكدیشه‌ات صحقح می‌داكی‬

‫سمدؾمً آور‪).‬‬

‫‪14‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫كؽته پـجم‪ :‬سمـوسمراین اگر درسمورة ظمداوكد سمه گوكه‌ای سمقوكدیشقم يمه یؼلم مو را اومزایش دهد و سمه شمـزیه او از كؼوئص و‬

‫ومفم صحقح آیوت و روایوت سمقوكجومد مس ّؾ ًام از مـظر روایوت ممـوع كقسً سمؾؽه مورد شمشویق كقز ىمرار گرومته اؾمً‬

‫و سمحٌ‌هوی طمؽام درسمورة ظمداوكد چقزی ضمز این كقسً‪.‬‬

‫سؤال چهارم‪ :‬هنی از تشبوه خداوىد به خلق‬

‫كویسـده پس از كؼل اطمودیثی در هنی از شمشبقه ظمداوكد سمه ظمؾق و مذمً شمصوف كگوؿمته‪:‬‬

‫شموضمه سمه روایوت وموق ّ‬

‫اًمذيمر وروایوت ومراوان دیگر يمه از شمشبقه ودمسقد هنی ؿمده اؾمً‪ ،‬چگوكه طمرضشمعوًمی‬ ‫« سمو ّ‬

‫اؾمتـود سمه سمعضی از اطمودیٌ جمعول كؿوده وچـلم می كویسقد‪:‬‬

‫اًمرمحن وومی روایي اظمری ّ‬

‫ان اهلل ظمؾق آدم وأوٓده‬ ‫قمز ّ‬
‫وضمل ظمؾق آدم قمؾی صورة ّ‬ ‫«وومی احلدیٌ قمـه(ص)‪ّ :‬‬
‫ان اهلل ّ‬

‫قمز ّ‬
‫وضمل ظمؾق آدم قمؾی صورة واظمری موظمؾق اهلل ؿمقئ ًو أؿمبه سمه من آدم»‬ ‫اًمرمحن واظمری‪ّ :‬‬
‫ان اهلل ّ‬ ‫قمؾی صورة ّ‬

‫ٓزم اؾمً ظمدمً اؾمتود سمزرگواری چون ؿمام شمذيمّر داده ؿمود يمه اطمودیٌ مـؼوًمه وموق جمعول وسمرظمی كقز حتریف‬

‫وشمصوف مذيمور وارشمبوـمی سمه يمتى طمدیٌ ـمرومداران اهل سمقً قمصؿً وـمفورت كدارد‬
‫ّ‬ ‫ؿمده واز كظر مـوسمع قمو ّمه‬

‫وكه شمـفو ذيمرآن ضمویز و روا كقسً سمؾؽه شمرک آن شموصقه ؿمده‪ ،‬چـوكچه در مبحٌ‪ :‬اًمتّعورض وآظمتالف ومی‬

‫احلدیٌ‪ ،‬اطمودیٌ ومراواكی شمليمقد سمرأظمذ اطمودیٌ ؿمقعه وـمرد اطمودیٌ دیگران می كامید وسمرای كؿوكه سمه مواردی‬

‫شموضمه می دهقم‪:‬‬
‫ّ‬

‫اًمصودق قمؾقه اًمسالم‪ :‬اذا ورد قمؾقؽم طمدیثون خمتؾػون وموقمرضومهو قمؾی‬
‫اًمرمحن اسمی قمبداهلل‪ ،‬ىمول‪ :‬ىمول ّ‬
‫‪ -۱‬قمن قمبد ّ‬
‫يمتوب اهلل‪ ،‬ومام واومق يمتوب اهلل ومخذوه‪ ،‬ومو ظموًمف يمتوب اهلل ومر ّدوه‪ ،‬ومون مل دمدومهو ومی يمتوب اهلل‪ ،‬وموقمرضو مهو قمؾی‬

‫اظمبور اًمعو ّمي ومام واومق اظمبور هم ومذروه ومو ظموًمف أظمبورهم ومخذوه‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫ًمؾرضو قمؾقه اًمسالم يمقف كصـع سموخلؼمین اعمختؾػلم ؟ومؼول‪ :‬اذا ورد قمؾقؽم‬
‫حمؿد سمن قمبداهلل‪ ،‬ىمول‪ :‬ىمؾً ّ‬
‫‪ -۲‬قمن ّ‬
‫ظمؼمان خمتؾػون وموكظروا اًمی مو خیوًمف مـفام اًمعو ّمي ومخذوه واكظروا اًمی مو یواومق أظمبورهم ومدقموه‪.‬‬

‫اًمسی ىمول‪ :‬ىمول اسموقمبداهلل قمؾقه اًمسالم‪ :‬اذا ورد قمؾقؽم طمدیثون خمتؾػون‪ ،‬ومخذوا سمام ظموًمف‬
‫‪ -۳‬قمن طمسلم سمن ّ‬
‫اًمؼوم‬

‫سموشموضمه سمه مطوًمى وموق ّ‬

‫اًمذيمر‪ ،‬ايمـون ظمدمً طمرضشمعوًمی قمرضه می داریم يمه اطمودیٌ ذيمر ؿمده در يمتوب ؿمام در‬ ‫ّ‬

‫شمصوف وشمسـّن سموده و راویون آن كقز در موضع ضمرح ىمرار داركد‪.‬‬

‫مـوسمع ّ‬

‫‪ -۴‬در روایً دیگر از وضمود مؼدّ س اموم صودق قمؾقه اًمسالم چـلم می ظمواكقم‪ :‬واهلل مو ضمعل اهلل ٕطمد ظمػمة ومی‬

‫قمدوكو ومی ىمول أو قمؿل‪ ،‬ومؾقس مـّو و ٓكحن مـه‪».‬‬

‫قمدوكو‪ ،‬ومن واومق ّ‬ ‫اشمّبوع همػمكو‪ّ ،‬‬
‫وأن من واومؼـو‪ ،‬ظموًمف ّ‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫شمصوف سمه طمسى ؿمواهد ومراوان شمورخیقدر طمدود ؾمول ‪۱۱۷۳‬‬

‫ّ‬ ‫‪ً -۱‬‬
‫اوٓ سموید داكسً يمه متوم اطمودیٌ مذ ّمً‬

‫شموؾمط سمرظمی از خموًمػلم قمرومون ضمعل ؿمده و هقچ طمدیٌ مسـدی در مـوسمع معتؼم در‬
‫هجری در مشفد مؼدّ س ّ‬
‫شمصوف مػفومی اؾمً سمو قمرضی قمریض يمه كه می‌شموان آن را مطؾؼ ًو رد يمرد و كه‬
‫شمصوف كؼل كشده اؾمً‪ّ .‬‬
‫مذ ّمً ّ‬

‫میشموان آن را مطؾؼ ًو پذیرومً‪ .‬هر ّ‬

‫شمصوومی يمه يمومالً مـطبق سمر يمتوب و ؾمـًّ سموده و از اضووموت من قمـدی ظموًمی‬ ‫‌‬

‫سموؿمد؛ چون شمصوف ؿمفقد اول و اسمن ومفد و ؾمقد طمقدر و ؿمفقد صموكی و ؿمقخ هبوئی و جمؾسی اول و ومقض طمق‬

‫اؾمً و هر چه همػم از آن سموؿمد سموـمل اؾمً‪ .‬كویسـده مزسمور سموید دىمً كامید يمه سمه هبوكه چـد طمدیٌ سمی‌ؾمـد يمه آصمور‬

‫ضمعل در آن هویداؾمً مهه سمزرگون قمروموی ؿمقعه را مورد كؼد ىمرار كدهد‪.‬‬

‫أئؿه قمؾقفم اًمسالم هقچ گوه مو را از كؼل اطمودیٌ اهل ؾمـًّ هنی كػرموده‌آكد‪ .‬آكچه در روایوت آمده يمه‬
‫‪ّ -۲‬‬
‫روایوت قمومی را رهو يمـقد مرسموط سمه مؼوم شمعورض روایوت ؿمقعی و قمومی اؾمً‪ً .‬مذا ؾمػمة مهي ومؼفوی سمزرگ ؿمقعه‬

‫در ىمرون پقشلم از قمٍم ؿمقخ اًمطوئػه سمر اؾمتػوده از روایوت قمومی ظمصوصو در مؼوم شملیقد و قمؾومی چون اظمالق‬

‫سمودهاؾمً و هموًمى سمزرگون پقشلم سمه يمتى اهل ؾمـًّ ؾمـد متصل داركد‪ .‬پس كؼل و شمػسػم روایوت قمومی هقچ‬
‫‌‬

‫مـعی كدارد‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫‪ -۳‬روایوت مزسمور در روایوت ؿمقعی كقز ممید دارد؛ چـوكؽه در يموومی آورده اؾمً‪:‬‬

‫ِ‬ ‫ون َأ َن اهللَ َظم َؾ َق آدم َقم َغم ص ِ ِ‬

‫« َؾم َل ًْم ًُ َأ َسمو َضم ْع َػ ٍر ع َقم َام َی ْر ُو َ‬
‫وهو اهللَُ َو‬ ‫ور ٌة ُحم ْدَ َصم ٌي خمَ ْ ُؾو َىم ٌي َو ْ‬
‫اص َط َػ َ‬ ‫ورشمه َوم َؼ َول ه َي ُص َ‬
‫ُ َ‬ ‫ََ‬
‫وح إِ َمم َك ْػ ِس ِه َوم َؼ َول َسم ْقتِ َي َو‬ ‫ِ ِ‬ ‫اًمص َو ِر ا ُْعم ْختَؾِ َػ ِي َوم َل َضو َوم َفو إِ َمم َك ْػ ِس ِه يم ََام َأ َض َ‬
‫وف ا ًْم َؽ ْع َب َي إِ َمم َك ْػسه َو ُ‬
‫اًمر َ‬
‫ِ‬
‫اظمت ََور َهو َقم َغم َؾموئ ِر ُ‬
‫ْ‬
‫َك َػ ْخ ًُ ومِ ِقه ِمن ر ِ‬
‫وطمي‪».‬‬ ‫ْ ُ‬

‫‪ -۴‬هقچ یک از قمرومو معتؼد سمه شمشبقه ظمداوكد سمه خمؾوىموت كبوده و كقستـد و اوج شمـزیه طمق شمعوًمی در يمؾامت قمرومو‬

‫یوومً می‌ؿمود‪.‬‬

‫آری قمرومو اكسون يمومل را مظفر شموم اؾمامء و صػوت اهلی می‌داكـد وًمی مظفر ّیً در كؼطي مؼوسمل ؿمبوهً اؾمً‪.‬‬

‫مظفر ّیً سمه معـوی ومؼر حمض سمودن و مرآشمقً در سمراسمر همـی مطؾق و سمی‌كقوز ازًمی و اسمدی اؾمً و هقچ ؿمبوهتی‬

‫اضم َع ُؾوا ًَمـَو َر ّسم ًو َك ُئو ُب إِ ًَم ْق ِه‪َ ،‬و ُىمو ًُموا ومِقـَو َمو‬
‫مقون همـی و ومؼػم امؽون‌پذیر كقسً‪ .‬و ًمذا ائؿه قمؾقفم اًمسالم ومرموده‌اكد‪ْ « :‬‬

‫ِؿم ْئت ُْم» ‪ .‬یعـی اؾمتؼالل را از مو سمردارید و هر يمامًمی را يمه می‌ظمواهقد سمه صورت فم ّؾی و شمبعی سمه مو كسبً دهقد يمه‬

‫صحقح اؾمً و همؾوی ٓزم كؿی‌آید‪.‬‬

‫واىمع ًو‌قمجقى اؾمً يمه وموضل مزسمور پـداؿمته يمه قمرومو اكسون را ؿمبقه ظمداوكد می‌داكـد و ومرمویش قمالمه طمسن‌زاده‬

‫و قمرومو را سمه مطؾبی يمومالً سمی‌رسمط كسبً داده و ؾمخن از سمطالن دمسقد و دمسقم گػته اؾمً و زسمون سمه اقمؽماض سمر‬

‫سمزرگون گشوده اؾمً‪.‬‬

‫سؤال پنجم‪ :‬عبادت هر چوزی عبادت خداست‬

‫كویسـده مزسمور كگوؿمته اؾمً‪:‬‬

‫« قمورومی يمه ازهمػم راه ىمرآن وقمؽمت پقومؼم مـوزل ؾمػم و ؾمؾوک را پقؿوده سموؿمد ظمدا را قملم مهه چقز می‌سمقـد‬

‫يمل ؿمیء‬ ‫ٍ‬

‫یشیء سمل یراه قملم ّ‬ ‫احلق ومی ّ‬
‫يمل‬ ‫گػتهاؾمً‪ّ :‬‬
‫ومون اًمعرف من یری ّ‬ ‫چـوكؽه اسمن‌قمرسمی ‌‬

‫‪17‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫اًمسعودة كقز سمه ظمود اضموزه می‌دهد يمه سمگوید قمبودت هر چقزی قمبودت اهلل اؾمً طمتّی‬
‫و كویسـده شمػسػم سمقون ّ‬
‫قمبودت وپرؾمتش َذيمَر و َومرج‪.‬‬

‫سمراؾموس سمقـش قمروموكی طمرضات‪ ،‬ارؾمول رؾمل و اكزال يمتى‪ ،‬قمبٌ وسمقفوده ظمواهد سمود و دیگر مرزی سملم يموومر و‬

‫ظموص داركد»‪.‬‬
‫ّ‬ ‫مـوومق و منمک و مممن كخواهد سمود چون هرگروه ازآكون سمه ؿمؽؾی قمبودت‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫اؾموس این اقمؽماض كػفؿقدن شمػووت قمبودت شمنمیعی و قمبودت شمؽویـی اؾمً‪ .‬این سمـده در ضموی دیگری در‬

‫شموضقح شمػووت این دو ؾمخـی كگوؿمته يمه ضمو دارد خمتٍمی از آن در ایـجو آورده ؿمود‪:‬‬

‫« یؽى دیگر از معورف قمومم ىمرآكى این اؾمً يمه مهه موضمودات در رسارس قمومل مهقشه قمبد حمض ظمداوكد سموده و سمه‬

‫ؾموى او در طمريمً مى‌سموؿمـد‪ ،‬مهه خمؾوىموت از مجود و كبوت و اكسون‪ ،‬چه يموومر و چه مسؾامن‪ ،‬ومطرشمو متوضمه سمه‬

‫ؾموى ظمداوكد مى‌سموؿمـد و مهه ـموقمو و يمرهو سمه قمبودت و سمـدگى وى مشغول مى‌سموؿمـد ‪.‬‬

‫يمل َمن رم اًمسؿوات و إرض إّٓ ءاشمى ّ‬

‫اًمرمحن قمبدا» «مهه يمسوكقؽه در آؾمامن و‬ ‫ظمداوكد متعول مى‌ومرموید‪« :‬إن ُ‬

‫زملم مى‌سموؿمـد در طمول آمدن سمه ؾموى ظمداوكد رمحن سمو طمول سمـدگى مى‌سموؿمـد»‪ .‬این آیه رشیػه سمه قمؿوم ظمود‪،‬‬

‫مسؾم و يموومر و مممن و مـوومق‪ ،‬مهه را در سمر مى‌گػمد و سمه مؼتضوى فمفور‬

‫شموضمه و رو آوردن سمه ظمداوكد مى‌سموؿمـد و‬

‫و سمه ىمریـه ؾمقوق‪ ،‬آیه اظمتصوىص كقز سمه روز ىمقومً كدارد ‪ ،‬مهه در طمول ّ‬

‫ممؾويم ّقً و قمبود ّیً ٓزمه ذات آهنوؾمً ‪.‬‬

‫يمودح إمم ر ّسمك يمدطمو ومؿالىمقه»‪.‬‬

‫یلهيو اْلكسـن إكّك ٌ‬
‫چـوكؽه درسموره ظمصوص اكسون مى‌ومرموید‪ّ « :‬‬

‫«اى اكسون شمو سمو ركٍ و ؾمختى سمه ؾموى پروردگورت در طمريمً مى‌سموؿمى و سمه مالىموت او ظمواهى رؾمقد»‪ .‬و سمر‬
‫ِ‬
‫اًمسؿوات و إرض ـموقمو و يمرهو» و مى‌ومرموید‪« :‬هللّ َیسجد مو رم‬ ‫سجد َمن رم‬
‫مهلم اؾموس مى‌ومرموید‪« :‬و هللِّ َی ُ‬
‫ِ‬
‫اًمسؿوات و إرض» و مى‌ومرموید‪« :‬إن من ؿمى إّٓ یس ّبح‬ ‫اًمسؿوات و إرض» و مى‌ومرموید‪َ « :‬یسلًمه َمن رم‬
‫ّ‬
‫اًمسؿوات و إرض ٌ‬
‫يمل ًمه ىموكتون»‬ ‫سمحؿده» و مى‌ومرموید‪ً« :‬مه مو رم ّ‬

‫‪18‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫از دید ىمرآن يمریم مهه موضمودات و مهه اكسوهنو‪ ،‬مممن و يموومر‪ ،‬سمراى ظمداوكد ؾمجده مى‌يمــد و مهه مشغول شمسبقح‬

‫وى مى‌سموؿمـد و مهه مشغول قمبودت و ىمـوت سمراى او مى‌سموؿمـد و روى كقوز و درظمواؾمً سمه وى داركد‪.‬‬

‫ممؽن اؾمً پرؾمقده ؿمود‪ :‬پس این مهه يم ّػور و مؾحدین و سمً پرؾمتون و ؿمقطون پرؾمتون و دیگران چه مى‌ؿمود؟ آیو‬

‫ایـفو كقز سمه قمبودت ظمداوكد مشغوًمـد؟ و آیو ظمداوكد مهون سمً و ؿمقطون مى‌سموؿمد؟‬

‫ضمواب این اؾمً يمه قمبودت سمر دو ىمسم اؾمً‪ :‬قمبودت شمؽویـى و قمبودت شمنمیعى ‪.‬‬

‫در كظوم قمومل شمؽوین و وضمود مهه ومؼط و ومؼط ظمداوكد را مى‌پرؾمتـد و سمراى وى ؾمجده مى‌يمــد و سمـده وى‬

‫مىسموؿمـد و از دائره اراده و إوموضه وى ظمورج كؿى‌گردكد‪ .‬مهه واًمه و رسگردان او مى‌سموؿمـد و مهراه هم‪ ،‬مهگى سمه‬
‫‌‬

‫ؾموى او در طمريمتـد يمه «إًمقه اعمصػم» و «إمم اهلل شمرضمع إمور» ‪.‬‬

‫ومم از دیدگوه قمومل شمنمیع و كظوم قمؾم و اراده‪ ،‬در موضمودات داراى اراده و اظمتقور گوه اكسوكى يمه واىمعو ومطرشمو و‬

‫شمؽویـو ـموًمى ظمداوكد اؾمً و سمه دكبول يمامل مطؾق مى‌گردد‪ ،‬در هقوهوى این قمومل گم ؿمده و خمؾوىمى حمدود را سمو‬

‫آن مجول و يمامل مطؾق اؿمتبوه مى‌گػمد‪« .‬اى سمسو يمس را يمه صورت راه زد»‬

‫موضمودى يمه ـموًمى ظمداوكد اؾمً صورشمى وى را از راه يمامل سمػمون مى‌سمرد و سمه ظمود مشغول مى‌يمـد‪ .‬او يمه سموید‬

‫سمو موضمود مطؾق و كومتـوهى مشغول مى‌سموده و اكس مى‌گرومً و در سمراسمر وى سمه ظمضوع و ظمشوع مى‌كشسً‪ ،‬سمه‬

‫ظمطو در سمراسمر خمؾوىمى مهچون ظمود زاكوى قمبودت مى‌زكد و يمُركش مى‌كامید و از این رو از‬

‫رؾمقدن سمه آن يمامل كومتـوهى و كظر سمر وضمه وى حمروم مى‌گردد و يمول و كورس از قمومل دكقو رظمً سمر مى‌سمـدكد ‪.‬‬

‫ومم كؽته سمسقور دىمقق ایـجوؾمً يمه این موضمود گرچه از رصاط مستؼقم ظمورج ؿمده و كسبً سمه ظمود راه ظمطو‬

‫سجد من رم اًمسؿوات و إرض» و « ُ‬

‫يمل ًمه ىموكتون» ظمورج كگشته اؾمً‪ .‬سموز‬ ‫مىپقامید ومم سموزهم از قمؿوم «هللّ َی ُ‬
‫‌‬

‫هم حتً اراده ازمم اهلى سموده و قمبد حمض وى و مطقع و مـؼود وى اؾمً‪.‬‬

‫‪19‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫اًمرمحن قمبدا»‬
‫يمرهو» مهه موضمودات در هر مسػمى گوم سمرداركد‪ ،‬سموزهم سمه ؾموى او در طمريمتـد و « َءاشمى ّ‬
‫ـموقمو أو ً‬
‫« ً‬

‫مىسموؿمـد و اراده أزمم و ىمضوء كوومذ إهلى مهه ضموى قمومل را پر يمرده اؾمً‪ .‬مهون يمسى كقز يمه در مؼوسمل سمتى ؾمجده‬
‫‌‬

‫يمرده اؾمً‪ ،‬گرچه شمنمیعو مرشمؽى طمرام گردیده اؾمً و گرچه هودیون اهلى يمه ظمػم‬

‫او را مى‌ـمؾبـد‪ ،‬او را هنى كؿوده و سمه قمبودت ظمدا دقموت مى‌كامیـد‪ ،‬ومم سموز هم در ؾمجده شمؽویـى سمه ؾموى‬

‫ظمداوكد ؾمجده كؿوده اؾمً و قمبد او و مؼفور اوؾمً و آن سمً و اؾمتؼالًمش ضمز ظمقومم و ومهى و «أؾمامء‬

‫كؿىسموؿمد ‪.‬‬
‫ؾمؿقتؿوهو أكتم و ءاسموؤيمم» ‌‬
‫ّ‬

‫از مهلم رو در هـگومه ىمقومً يمه طمؼوئق ـمؾوع كؿوده و رساب ّ‬

‫شمومهوت و ظمقوٓت قمومل يمثرت سمه يمـور مى‌رود‪،‬‬

‫ُنميمون من دون اهلل» در پوؾمخ مى‌گویـد‪« :‬ض ّؾوا قمـّو سمل مل كَؽن كدقموا من‬
‫َ‬ ‫وىمتى از يم ّػور مى‌پرؾمـد‪َ « :‬‬
‫أین مو يمُـتم شم‬

‫كؿىپرؾمتقدیم‪.‬‬ ‫ُ‬
‫ىمبل ؿمقئو» آكچه مى‌پرؾمتقم از دؾمً مو رومً سمؾؽه در طمؼقؼً مو چقزى را ‌‬

‫مىگویـد مو پقش از روز ىمقومً همػم از ظمدا را كخواكدیم و رشیؽى‬

‫قمالّمه ـمبوـمبوئى در ذیل آیه مى‌ومرمویـد‪‌ « :‬‬

‫سمراى او را قمبودت كـؿودیم و این قمبورت فمفور این طمؼقؼً اؾمً يمه ایشون در دكقو سمه رساب آن ومریػته ؿمده‬

‫سمودكد‪».‬‬

‫آرى‪ ،‬ىمرآن يمریم كه ومؼط شمليمقد مى‌ومرموید يمه ّسمر و وموضمر و مممن و يموومر مهگى قمبد ظمداوكد و ؾموضمد وى مى‌سموؿمـد‪،‬‬

‫سمؾؽه كسبً سمـدگى و قمبودت را سمو همػم ظمداوكد مطؾؼو كػى مى‌ومرموید و آن را امرى ومهى و پـدارى ؿمؿرده يمه در‬

‫قمومل آظمرت يمه فمفور طمؼوئق اؾمً‪ ،‬حمو مى‌گردد ‪.‬‬

‫َحنمهم مجق ًعو ُصم ّم كؼول ًم َؾذین أرشيموا مؽوكَؽم أكتم و ُرشيموؤيمم ومز ّیؾـو سمقـفم و ىمول ُ َ‬
‫رشيموؤهم مو يمُـتم إ ّیوكو‬ ‫َو َیوم ك ُ‬
‫ٍ‬
‫كػس مو أؾم َؾػً و ُر ّدوا‬ ‫شمعبدون * ومؽػى سموهلل ؿمفقدا سمقــو و سمقـؽم إن يمـّو قمن قمبو َدشمؽم ًمغـػؾلم * هـوًمك شمَبؾو ُ‬
‫يمل‬

‫یػؽمون*‬ ‫احلق و ّ‬
‫ضل قمـفم مو يموكوا َ‬ ‫إمم اهلل موٓهم ّ‬

‫‪20‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫«روزى يمه مهگى مممـلم و يموومرین را گرد مى‌آوریم ؾمپس سمه يمسوكقؽه رشك ورزیدكد مى‌گوئقم‪ :‬ؿمام در ضموى‬

‫ظمود سموؿمقد و رشیؽوكى يمه سمراى ظمدا ىمرار داده سمودید كقز در ضموى ظمود سموؿمـد و راسمطه آهنو را از هم مى‌سمریم و‬

‫رشيموى ایشون مى‌گویـد‪« :‬ؿمام مو را قمبودت كؿى‌يمردید و ظمداوكد سمراى ؿمفودت سملم مو و ؿمام يمورم اؾمً و طم ّؼو مو‬

‫از قمبودت ؿمام هموومل سمودیم‪ ».‬در آكجو هر كػسى آكچه را پقش ومرؾمتوده اؾمً آزمویش كؿوده و طمؼقؼتش را مشوهده‬

‫طمق ایشون اؾمً سموز گرداكده مى‌ؿموكد و آكچه يمه سمر اؾموس أوهوم و أهواء‬
‫مىيمـد و سمه ؾموى پروردگور يمه موٓى ّ‬
‫‌‬

‫مىرود و گم مى‌گردد»‪.‬‬
‫ظمود اومؽماء مى‌سمستـد از دؾمتشون ‌‬

‫آرى‪ ،‬فمفور آیه رشیػه ـ چـوكؽه طمرضت قمالّمه كقز در اعمقزان إصمبوت ومرموده‌اكد ـ این اؾمً يمه طمؼقؼً قمبودت‬

‫هرگز سمراى همػم ظمداوكد واىمع كؿى‌گردد و يمسوكقؽه مى‌پـداركد مشغول قمبودت همػم ظمدا مى‌سموؿمـد در آظمرت سمه‬

‫سمطالن پـدار ظمود واىمف مى‌گردكد ‪.‬‬

‫شمػؽقك سملم قمومل شمنمیع و قمومل شمؽوین و ضمدا كؿودن مسػم طمؼقؼى موضمودات از مسػمى يمه در قمومل إدراك و إراده‬

‫ظمود داركد‪ ،‬از اؾموؾمى‌شمرین يمؾقدهوى ومفم معورف ىمرآكى اؾمً ‪.‬‬

‫‪ ...‬قمروموء سموهلل اگر گوه مى‌گویـد ‪« :‬هر يمس همػم ظمداوكد را قمبودت يمـد‪ ،‬در طمؼقؼً ظمداوكد را قمبودت يمرده‬

‫اؾمً» چـوكؽه ظمودؿمون شموضقح مى‌دهـد ‪ ،‬در قمبودت اول مراد قمبودت شمنمیعى اؾمً و در مورد دوم مراد‬

‫قمبودت شمؽویـى اؾمً‪ .‬چون موضمودات قمومل مهه مرائى و جمومم ظمداوكد و آیوت وى مى‌سموؿمـد‪ ،‬و از ظمود وضمود‬

‫شموضمه يمـد‪ ،‬در‬

‫اؾمتؼالمم كداركد و مهه اؾمتؼالهلو وهم و پـدار اؾمً ؛ هر يمس سمه همػم ظمدا در قمبودت شمنمیعى ظمود ّ‬

‫مىسموؿمد‬
‫اًمرمحن قمبدا» ‌‬
‫واىمع سمه ظمود ظمداوكد روى آورده و سموز هم مصداق «ءاشمى ّ‬

‫شموهم همػم ّیً اؾمتؼالمم و قمبودت همػم ظمدا‪ّ ،‬‬

‫شمومهى پوچ و سمى واىمع ّقً‬ ‫و سمه قمبودت شمؽویـى وى مشغول اؾمً و آن ّ‬

‫سموده اؾمً و هرگز هقچ موضمودى در قمومل سمه ؾموى همػم ظمدا روى كؿى‌آورد و سمـده همػم او كؿى‌شمواكد سموؿمد‪ .‬مهگى‬

‫ّ‬
‫مسخر دؾمً ىمدرت اویـد و در حتً شمدسمػم او در طمريمتـد ‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫طمق سموؿمد یو سموـمل‪ ،‬مس ّؾام معـوى آن این كقسً يمه كَعو ُذ سموهلل مهه در و دیوار سمو این شمع ّقـوت و طمدود‪،‬‬
‫این ؾمخن ّ‬

‫مهون ظمداوكد كوحمدود و كومتـوهى مى‌سموؿمـد و مهه چقز ظمداؾمً و هر يمس سمً سمپرؾمتد چون سمً كقز ظمداؾمً‪،‬‬

‫پس ظمدا را پرؾمتقده اؾمً! هرگز!! معـوى این ؾمخن قمومم و سمؾـد این كقسً يمه‬

‫ظمداوكد قمبورت اؾمً از جمؿوقمه مهلم موضمودات پػمامون مو‪ ،‬پس هر يمدام را سمپرؾمتى شمػووشمى كدارد و هر يمس‬

‫هرچه را سمپرؾمتد ظمدا را پرؾمتقده اؾمً! هرگز!‬

‫قمروموى سموهلل كقومده‌اكد شمو ظمداوكد را سمو این شمع ّقـوت یؽى و متّحد يمــد ؛ سمؾؽه آمده‌اكد سمى اؾموؾمى و رساسمى سمودن‬

‫موضمودات را همػم از ظمداوكد كشون دهـد و اؾمتؼالل موهوم آهنو را يمه ؾمبى رشیك ىمرار دادكشون سمراى ظمدا‬

‫مىؿمود ؾمؾى يمــد و سمگویـد و سمػفامكـد آكچه در قمومل يمور مى‌يمـد و مـشل اصمر اؾمً ظمداوكد اؾمً يمه از دید‬
‫‌‬

‫حمجوسمون‪ ،‬در پس این حمسوؾموت پـفون گردیده و ومراموش مى‌ؿمود ‪.‬‬

‫سمـوسمراین هر يمس سمه قمروموى سموهلل كسبً داد يمه آهنو سمً پرؾمتى و گوؾموًمه پرؾمتى را منموع مى‌داكـد و شملیقد‬

‫مىكامیـد‪ ،‬ضمز ظمالف واىمع چقزى كگػته اؾمً و مـشل این كسبً كوروا چقزى ضمز كػفؿقدن شمػووت اراده شمنمیعى‬
‫‌‬

‫و شمؽویـى و قمبودت شمنمیعى و شمؽویـى كؿى‌سموؿمد‪».‬‬

‫سؤال ششم‪ :‬خاىقاه و مرشد را به زمان پوامرب منسوب داىسته‌اید‬

‫وموضل حمؽمم كوؿمته‪:‬‬

‫« طمرضشمعوًمی ظموكؼوه و مرؿمد را سمه زمون پقومؼم اؾمالم مـتسى داكسته و از ىمول اؾمتود ظمود چـلم كوؿمته‌اید‪:‬‬

‫چه سمسو كوداكی سمپـدارد يمه در صدر اؾمالم جمتفد و مؼ ّؾد و قمؾم اصول و قمؾم كحو وضمود كداؿمته و مدرؾمه و‬

‫ظموكؼوه و مرؿمد و طمؾؼه‌ای در يمور كبوده اؾمً‪ ،‬پس سمه این اومراد (وگػتورؿمون) كبوید شموضمفی يمـی‪ ،‬زیرا دؿمؿـون‬

‫قمؾم در هر زمون زیود سموده‌اكد و در قمٍم مو سمجفً همؾبه يمػور و كصوری سمقشؽم هم ؿمده‌اكد‪]۱[.‬‬

‫‪22‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫پرؾمش مو از طمرضشمعوًمی این اؾمً يمه آیو ىمول مرطموم ؿمعراكی را در این يمالم پذیرومته‌اید؟ و اگر پذیرای ىمول وی‬

‫كقستقد چرا در يمتوب ظمود آكرا كؼل كؿوده‌اید؟ آیو ؾمخـون وی اهوكً سمه حمؼؼلم و پژوهشگراكی يمه در زمقـه مسویل‬

‫يمالمی و شمورخیی سمه این كتقجه رؾمقده‌اكد يمه شملؾمقس ظموكؼوه در ىمرن چفورم سمه سمعد سموده‌اؾمً چـوكؽه مرضمع‬

‫احلق متذيمّر ؿمده‌اكد و آیو پػموان اهل‬

‫اهللاًمعظؿی مرقمشی كجػی در مؼدمه مؾحؼوت اطمؼوق‌ ّ‬
‫سمزرگوار شمؼؾقد آیً‌ ‌‬

‫سمقً قمصؿً و ـمفورت در سمرداؿمً آىموی ؿمعراكی‪ ،‬كودان معرومی كگردیده‌اكد؟‬

‫و اگر ىمبول دارید پوؾمخ دهقد يمه مگر ظموكؼوه پویگوهی در سمراسمر مسجد كقسً؟ مگر سمـو سمه كوؿمتور رضمول صوومقه‬

‫سمامكـد ضمومی (در كػحوت آكس) سمـقوكگذار ظموكؼوه‪ ،‬گؼم مسؾک كبوده‌اؾمً؟ و كخستلم ظموكؼوه در رمؾه ؿموم سمـو‬

‫كشدهاؾمً؟‬
‫‌‬

‫ًمطػ ًو در این زمقـه مطوًمعه ضمؾد ؾموم هنضً اموم مخقـی را از صػحه ‪ ۱۲۳‬سمر ظمود ومرض كامیقد شمو اؿمتبوه يمتوب در‬

‫آؾمامن معرومً ؿمام شمصحقح ؿمده و مستؿسؽی سمرای پػموان ظمرىمه و شموج و سموق كگردد و ؾمبى شمؼویً ومرق صوومقه‬

‫كشود يمه هر كوع اقموكً سمه آكون در ًمسون اموم هودی قمؾقه‌اًمسالم اقموكً سمه یزید و معوویه و اسموؾمػقون ظمواهد سمود و‬

‫هر زیورت و مالىموت از رسان سمدقمً گزار شمصوف سمؿثوسمه زیورت ؿمقطون و پرؾمتش اوصمون می سموؿمد و طمداىمل‬

‫اكؽور گروه صوومقه از ـمرف طمرضشمعوًمی ؾمبى ؿمـوظمً مسػم اهل سمقً پقومؼم گرامی اؾمالم سمرای كسل ضموان‬

‫سمخصوص ـمالب خمؾص و پرشمالش طموزه قمؾؿقه ظمواهد ؿمد‪».‬‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫سمرای شموضقح ٓزم اؾمً اسمتدا قملم قمبورت آورده ؿمود شمو معؾوم گردد يمه چه حتریػی در آن صورت گرومته اؾمً‪.‬‬

‫طمرضت قمالمه سمه كؼل از اؾمتود ظمود در آؾمامن معرومً مرىموم ومرموده‌اكد‪:‬‬

‫« چه سمسو سمسو كوداكی سمپـدارد يمه در صدر اؾمالم‪ ،‬جمتفد و مؼؾد و قمؾم اصول و قمؾم كحو وضمود كداؿمته و مدرؾمه و‬

‫ظموكؼوه و مرؿمد و ذيمر و طمؾؼه‌ای در يمور كبوده اؾمً‪ ،‬پس سمه این اومراد (و گػتورؿمون) كبوید شموضمه يمـی‪ ،‬زیرا‬

‫سمودهاكد و در قمٍم مو ـ سمه ضمفً همؾبه يمػور و كصوری ـ سمقشؽم هم ؿمده‌اكد‪ .‬اگر سمـو‬
‫دؿمؿـون قمؾم در هر زمون زیود ‌‬

‫سموؿمد يمه هر چه در صدر اؾمالم وضمود كداؿمته‪ ،‬ايمـون طمرام سموؿمد‪ ،‬پس ؾموظمتن مدارس‪ ،‬آموظمتن كحو و رصف‪،‬‬

‫‪23‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫طمػظ اصطالطموت طمدیٌ و كؼل و روایً آهنو و اضموزه روایً ـ چـوكؽه مقون اهل طمدیٌ متداول اؾمً ـ كقز سموید‬

‫طمرام سموؿمد‪[ .‬در صورشمی يمه چـلم كقسً] گامن ظمود را كبسً سمه مردم و ظمداوكد متعول كقؽوگردان‪ .‬و آظمرین‬

‫ؾمػورش من ورع و شمؼوی اؾمً‪ .‬ظمداوكد مو و ؿمام را در راه ظمشـودی ظمود موومق سمدارد‪».‬‬

‫هر يمس خمتٍم هبره‌ای از د ّىمً و سمصػمت داؿمته سموؿمد می‌ومفؿد يمه این قمبورت كؿی‌گوید يمه در صدر اؾمالم‬

‫مدرؾمه و ظموكؼوه و اصول و كحو و جمتفد و مؼ ّؾؾد وضمود داؿمته اؾمً شمو وموضل حمؽمم ظمود را سمه زمحً سمقوكدازد و‬

‫ا ّدقمو يمـد يمه از ضمفً شمورخیی ظموكؼوه در ىمرن‌هوی اول هجری وضمود كداؿمته و مث ً‬
‫ال در ىمرن چفورم ؾموظمته‬

‫ؿمدهاؾمً و سمه قمالمه اقمؽماض يمـد‪ « :‬طمرضشمعوًمی ظموكؼوه و مرؿمد را سمه زمون پقومؼم اؾمالم مـتسى داكسته و از‬
‫‌‬

‫ىمول اؾمتود ظمود چـلم كوؿمته اید»‬

‫سمؾؽه قمبورت در مؼوم سمقون این امر اؾمً يمه كبودن چقزی در صدر اؾمالم دًمقل سمر سموـمل سمودن آن كقسً و كبوید‬

‫مهچون اظمبور ّیه و فموهر ّیه پـداؿمً يمه چون اصول یو اضمتفود یو ظموكؼوه در صدر اؾمالم كبوده پس سمدقمً اؾمً؛‬

‫چـوكؽه ومرمود‪:‬‬

‫«اگر سمـو سموؿمد يمه هر چه در صدر اؾمالم وضمود كداؿمته‪ ،‬ايمـون طمرام سموؿمد‪ ،‬پس ؾموظمتن مدارس‪ ،‬آموظمتن كحو و‬

‫رصف‪ ،‬طمػظ اصطالطموت طمدیٌ و كؼل و روایً آهنو و اضموزه روایً ـ چـوكؽه مقون اهل طمدیٌ متداول اؾمً ـ‬

‫كقز سموید طمرام سموؿمد‪[ .‬در صورشمی يمه چـلم كقسً]»‬

‫پس اؿمؽول وموضل مزسمور ـ ومؼط كوؿمی از اؿمتبوه ومفؿقدن ومرمویش قمالمه ؿمعراكی اؾمً‪.‬‬

‫گذؿمته از آكؽه ظموكؼوه گرچه امروزه یؽی از مرايمز ومعوًمقً‌هوی اؾمتعامری ؿمده و شمرویٍ آن ظمطو اؾمً وًمی در‬

‫ضموهرة ظمود مؼوسمل مسجد كبوده و در قمٍم ؾم ّقد شموج اًمدین اسمن مع ّقه و ومخراعمح ّؼؼلم و ؿمفقد اول در قمراق ضمریون‬

‫شمصوف ؿمقعی و ظموكؼوه‌هوی ؿمقعی سمسقور وم ّعول سموده و سمزرگون قموعمون آن قمٍم رؾم ًام مدیریً آن را سمه قمفده گرومته‬

‫و سمه اومراد ٓئق ظمرىمه قمطو می‌يمردكد يمه می‌شمواكقد ضمفً اـمالع سمه شموریخ مراضمعه كامئقد‪ .‬شموهم خموًمػً سمزرگون‬

‫ؿمقعه سمو شمصوف كوؿمی از كوآؿمـوئی سمو شموریخ اؾمً و گركه هموًمى سمزرگون ىمرن هػتم شمو یوزدهم یو رؾم ًام صوومی‬

‫‪24‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫سمودهاكد و یو هقچ اكتؼودی از شمصوف كـؿوده‌اكد ( اًمبته شمصوف در آن دوره سمه معـوی قمرومون امروزه سموده و رسمطی سمه‬
‫‌‬

‫شمصوف سموـمل معورص كدارد)‬

‫سؤال هفتم‪ :‬اىا و اىت و هو‪ ،‬هو شده است‬

‫وموضل حمؽمم كگوؿمته‪ -« :‬یؽی از ؿموگردان طمرضشمعوًمی درسموره همزل رسوده ضمـوسمعوًمی در ؾمول ‪ ۷۳‬چـلم افمفور‬

‫داؿمته اؾمً ‪:‬‬

‫صبحی سمه حمرض ایشون شمنمف داؿمتم دیدم ایشون وضع قمجقبی داركد سمه من ومرمودكد ‪ :‬آن كه من هستم و كه ؿمام‬

‫هستقد و كه آؾمامكی هسً و كه زملم و كه قموعمی ‪ ،‬هقچ كؿی‌سمقـم ‪ ،‬هرچه می‌سمقـم او می‌سمقـم ‪ ،‬وىمتی طمجوب ذاشمی‬

‫میؿمود يمه ‪:‬‬

‫سمرداؿمته ؿمود ازل و اسمد یؽی می‌گردد و طمق مشفود مطؾق‌ ‌‬

‫مهه از دؾمً ؿمد و او ؿمده اؾمً أكو و أكً و هو ‪ ،‬هو ؿمده اؾمً‬

‫آیو مطؾى وموق اًمذيمر مورد ىمبول طمرضشمعوًمی هسً یو ظمػم؟»‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫مس ّؾم اؾمً يمه مطؾى وموق اًمذيمر مورد ىمبول مهه اهل معرومً و‌آگوهون از معورف ىمرآن و قمؽمت اؾمً‪ .‬مگر این‬

‫ؿمعر چقزی ضمز ذيمر رشیف ٓ هو آّ هو اؾمً‪ .‬و مگر چقزی همػم از مػود آیوت و روایوشمی اؾمً يمه پقش از این‬

‫گذؿمً‪ .‬مشؽل در يمٍ ومفؿقدن معورف شموطمقدی اؾمً يمه ًمسون اكسون را سمه اقمؽماض سمه سمزرگون سموز كؿوده و راه‬

‫را سمر ؾمخن گػتن كسـجقده و سموـمل مهوار می‌يمـد‪.‬‬

‫‪25‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫سؤال هشتم‪ :‬ال تاخذىی سنة و ال ىوم‬

‫كویسـده مزسمور می‌كویسد ‪:‬‬

‫« طمرضشمعوًمی در يمتوب اهلی كومه ضؿن ومرازی ومرموده‌اید ‪:‬‬

‫اهلی شمو سمحول می گػتم ٓ شملظمذه ؾمـي و ٓكوم ‪ ،‬آن می سمقـم مرا هم ٓشملظمذكی ؾمـي وٓكوم‪.‬‬

‫مـظور طمرضشمعوًمی چقسً؟ ًمطػ ًو پوؾمخ ومرمویقد‪».‬‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫صػوشمی يمه ظمداوكد سمه‌آن متصف می‌ؿمود سمر ؾمه ىمسم اؾمً‪:‬‬

‫‪ - ۱‬صػوت مشؽمک سملم ظمداوكد و مهه خمؾوىموت مثل معدوم كبودن يمه سملم طمق شمعوًمی و شمؼدّ س و مهه خمؾوىموشمش‬

‫مشؽمک اؾمً؛ زیرا هقچ خمؾوىمی مصداق مطؾق قمدم از مهه ضمفوت كقسً؛ گرچه سمه اصطالطمی ظموص درقمرومون‬

‫خمؾوىموت را معدوم می‌كومـد يمه سمه معـوی كػی وضمود اؾمتؼالًمی و اصمبوت ومؼر و فمفور سمرای خمؾوق اؾمً‪.‬‬

‫‪ - ۲‬صػوت مشؽمک سملم ظمداوكد و سمرظمی از خمؾوىموت مثل‪ :‬ضمسم كبودن‪ ،‬حمسوس كبودن‪ ،‬مؽون كداؿمتن يمه قمؼ ً‬
‫ال‬

‫ال مس َؾم اؾمً يمه سمرظمی از خمؾوىموت از مرشمبه ضمسم و ضمسامكی سموٓشمر می‌سموؿمـد‪.‬‬
‫و كؼ ً‬

‫خمتص سمه ظمداوكد يمه هقچ خمؾوىمی سمو ظمداوكد در آن رشیک كقسً؛ چون همـوء و يمؼمیوء و كومتـوهی‬
‫ّ‬ ‫‪ - ۳‬صػوت‬

‫همؾو اؾمً و كه رشک؛‬

‫دوم سمه همػم ظمداوكد كه ّ‬
‫وضمودی سمودن؛ سمدهيی اؾمً يمه كسبً دادن صػوت دؾمته اول و ّ‬

‫گرچه يمسوكی يمه سمو معورف اهلی كوآؿمـویـد سمو ؿمـقدن سمرظمی شموصقػوت درسمورة سمرظمی خمؾوىموت ومور ًا سمرآؿمػته ؿمده و‬

‫اقمؽماض می‌يمــد‪ .‬مثالّ ّ‬

‫وهوسمقون شمو می‌ؿمـوكد يمه ؿمقعه مدّ قمی اؾمً اموم معصوم سمه مويمون و مو یؽون و مو هو يموئن‬

‫اًمی یوم اًمؼقؿه قمؾم دارد‪ ،‬گامن می‌يمــد يمه ؿمقعه منمک اؾمً سمو ایـؽه این صػً از صػوت اظمتصوصی ظمداوكد‬

‫كقسً و ظمداوكد این قمؾم ظمود را سمه هر يمس از سمـدگون يمه سمخواهد قمطو می‌كامید‪.‬‬

‫‪26‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫خمتص ظمداوكد اؾمً یو كه ؟ يمسوكی يمه سمو‬

‫ً‬ ‫ايمـون سموید دید يمه كداؿمتن ظمواب و پقـگی (كوم و ؾمـه) آیو از صػوت‬

‫ؼمایـد و ـمبقعی‬
‫جمردات حمضه از ظمواب و چرت م ّ‬
‫معورف اهلی آؿمـویـد می‌داكـد يمه متوم موضمودات قمومل قمؼل و ّ‬
‫اؾمً يمه هر يمس در آن قمومل ىمدم سمـفد كدای ٓشملظمذكی ؾمـه و ٓ كوم از وی سمؾـد ظمواهد سمود‪ .‬این مجؾه هقچ رسمطی‬

‫قمز رسموسمی كقسً‪،‬‬

‫سمه رشايمً سمو ظمداوكد در صػوت ظموص كدارد و سمه معـوی پوئلم آوردن طمرضت طمق از مؼوم ّ‬

‫جمرد از كؼوئصی‬
‫سمؾؽه سمه معـوی سمقون مؼوم قموًمی كػس كوـمؼه اؾمً يمه اگر اكسون طمؼقؼً آن را ؿمفود يمـد او را ّ‬
‫چون ظمواب می‌سمقـد‪.‬‬

‫پـداؿمتهاكد این ؾمخن كوقمی ا ّدقموی رشايمً سمو ظمداوكد اؾمً‪،‬‬

‫‌‬ ‫مشؽل وموضل حمؽمم این اؾمً يمه سمه قم ّؾً كو‌آؿمـوئی‬

‫شمعوًمی و شمؼدّ س ‪ .‬در طموًمی‌يمه این صػً در روایوت متعدّ د در وصف رؾمول ظمدا ص ّؾی اهلل قمؾقه وآًمه وؾم ّؾم و‬

‫أئؿه و دیگر اكبقوء آمده اؾمً يمه‪« :‬شمـوم قمقـی و ٓیـوم ىمؾبی» یو «و ىمؾبی یؼظون» یو «طموهلم ومی اعمـوم طموهلم ومی اًمقؼظه‬
‫ّ‬
‫ٓیغػم اًمـوم قمؾقفم ؿمقئو » و «إكّو معورش إكبقوء شمـوم قمقوكـو و ٓ شمـوم ىمؾوسمـو» و در وصف گروهی از مالئؽه آمده‬
‫ّ‬
‫وه ْم ك َْو ُم‬ ‫ون ٓ َی ْس َل ُم َ‬
‫ون َٓ َی ْغ َش ُ‬ ‫ون َٓ َیت ََزا َی ُؾ َ‬
‫ون َو ُم َس ِب ُح َ‬ ‫ُوع َٓ َیـْت َِصبُ َ‬
‫ون َو َصو ُوم َ‬ ‫اؾمً‪ِ ِ :‬مـ ُْف ْم ُؾم ُجو ٌد َٓ َی ْر َيم ُع َ‬
‫ون َو ُريم ٌ‬
‫ول و َٓ َوم ْؽم ُة ْإَسمدَ ِ‬ ‫ِ‬
‫ان َو َٓ َهم ْػ َؾ ُي اًمـ ِْس َقون‌»‪.‬‬ ‫َ ْ‬ ‫ا ًْم ُع ُقون َو َٓ َؾم ْف ُو ا ًْم ُع ُؼ ِ َ‬

‫میشموان‬
‫و سمه اكضامم روایوت ومراواكی يمه سموٓشمر سمودن درضموت ؿمقعقون ظموًمص را از اكبقوء ؾمؾف اصمبوت می‌يمـد ‌‬

‫ومفؿقد يمه ایشون كقز در این ظمصوصقوت سمو اكبقوء رشیؽـد‪.‬‬

‫سؤال هنم‪ :‬درباره‌ی «مجع پراكنده»‬

‫كویسـده می‌كویسد‪ « :‬در يمتوب «مجع پرايمـده» يمه طمووی كؽته‌هو و ظموـمره‌هوی سمه یود موكدكی طمرضشمعوًمی اؾمً و‬

‫سمه شمصحقح و شمليمقد طمرضشمعوًمی كقز كوؿمته ؿمده‌اؾمً ‪ ،‬در شمؼریظ سمه قمـوان اصمر ىم ّقم و ىمویم معرومی گردیده و مرىموم‬

‫ومرموده اید‪ :‬ز طمسـش ؾمزاوار صد آومرین اؾمً ‪.‬‬

‫و شموریخ شمؼریظ كقز پـٍ ؿمـبه‪ .‬سمقسً و یؽم ذی اًمؼعده ‪ ۱۴۲۱‬هـ ق ‪ .‬درج گردیده ‪ ،‬كؽته سمسقور زؿمً و زكـده‌ای‬

‫در ص ‪ ۷۱‬يمتوب آمده اؾمً (حتً قمـوان درمون زكبور زدگی) و متلؾمػوكه كویسـده يمتوب وموق اًمذيمر آكرا از ىمول‬

‫‪27‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫آىموی حمؿد سمدیعی مـتسى سمه طمرضشمعوًمی ىمؾؿداد كؿوده و گویو در يمتوب هزار و یک كؽته ‪ ،‬ص ‪ ۲۶۱‬كقز ذيمر ؿمده‬

‫اؾمً »‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫مو سمدین قمبورت مراضمعه يمردیم و هقچ ؾمخن زؿمً یو كوصواسمی وضمود كداؿمً و این ؾمخن هتؿتی سمقش كبود‪ .‬شمـفو‬

‫مطؾبی يمه در این قمبورت آمده سمود كؽته‌ای پزؿمؽی در درمون زكبورزدگی سمود يمه در ـمریؼه درمون آن كوم آًمً‬

‫شمـوؾمؾی سمه مقون آمده و اهل رشع آگوهـد يمه چـلم چقزی هقچ ىمبحی كداؿمته و كظػمش در روایوت سمسقور وارد ؿمده‬

‫اؾمً‪.‬‬

‫سؤال دهم‪ :‬خودستایی‬

‫كویسـده كگوؿمته‪ « :‬طمرضشمعوًمی مستحرضید يمه ظمودؾمتویی أمری پسـدیده از كظر اؾمالم كؿی سموؿمد چـوكؽه ىمرآن‬

‫ومرمودهاؾمً ‪ :‬ومال شمزيمّوا أكػسؽم هو أقمؾم سمؿن اشمّؼی (كجم ‪.)۳۲/‬‬

‫‌‬

‫اموم سموىمر قمؾقه‌اًمسالم درسموره آیه وموق ومرموده‌اؾمً ‪ :‬یؼول ٓ یػتخر اطمديمم سمؽثرة صؾواشمه و صقومه و زيموشمه و‬

‫قمز ّ‬
‫وضمل أقمؾم سمؿن اشمّؼی مـؽم‪.‬‬ ‫كسؽه ّ‬
‫ٓن اهلل ّ‬

‫در اطمود یٌ ذوات معصوملم‪ :‬سمه آصمور ویراكگر این امر شموضمه داده ؿمده و ممدوح ىمؾؿداد كگردیده اؾمً و ؾمبى‬

‫ؾمخط و همضى دیگران كقز می گردد شمو ضمویی يمه اموم هودی قمؾقه‌اًمسالم در این زمقـه ومرموده اؾمً ‪ :‬من رضی‬

‫اًمسوظمطون قمؾقه‬
‫قمن كػسه يمثر ّ‬

‫از امػم مممـون قمؾقه‌اًمسالم كقز مطوًمى ومراواكی ذيمر ؿمده‌اؾمً يمه از مجؾه اطمودیٌ زیر را ؿموهد می آوریم ‪:‬‬

‫اًمشقطون اًمثّؼي سموًمـّػس من اوصمق ومرص ّ‬

‫اًمشقطون»‬ ‫ا ّیوک واًم ّثؼي سمـػسک ذًمک من ايمؼم مصوئد ّ‬

‫‪28‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫و ؾمپس روایوشمی دیگری كقز در این سموب كؼل كؿوده و گویو هدومش این سموده يمه طمرضت قمالمه را اهل ظمودؾمتوئی‬

‫معرومی كامید‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫يموش كویسـده در يمـور این اطمودیٌ سمه آیه رشیػه « َو َأ َمو سمِـ ِ ْع َؿ ِي َر ِسم َك َوم َحدِ ْ‬
‫ث» و ؾمػمة اهل سمقً قمؾقفم‌اًمسالم در‬

‫َوس ُقم ِؾ ْؿـو َمـْطِ َق اًم َط ْ ِػم َو ُأوشمقـو ِم ْن يم ُِل‬

‫سمقون ومضوئل ظمود و ؾمػمه اكبقوء قمظوم در سمقون ومضوئل ظمود مهچون «یو َأ ُ َهيو اًمـ ُ‬

‫ش ٍء إِ َن هذا َهل ُ َو ا ًْم َػ ْض ُل ا ُْعمبلم‌» كظری می‌اكداظمً شمو مطؾع گردد سمقون كعؿً‌هوی اهلی اگر موضمى قمجى كگشته و‬
‫َ ْ‌‬

‫راهـامئی سمرای دیگران و ؿموق سمه حتصقل ومضوئل و صػوت طمسـه سموؿمد كه شمـفو رشقمو ممـوع كقسً سمؾؽه در سمسقوری‬

‫از موارد ممدوح اؾمً‪.‬‬

‫سؤال یازدهم‪ :‬من صلبنی وجدىی‬

‫كویسـده كوؿمته اؾمً‪ « :‬س‪ -۱۱‬وموضل حمؽمم آىموی حمسن همرویون از طمرضشمعوًمی در مورد روایتی چـلم ؾممال‬

‫كؿوده اكد ‪:‬‬

‫در روایً معروف ىمدؾمی يمه در مورد ؿمفداؾمً ‪ :‬من ـمؾبـی وضمدكی و … ایـؽه ظمداوكد می ومرموید ‪« :‬ىمتؾه» سمه‬

‫چه معـوؾمً؟ و كقز «وملكو دیته» چه مػفومی دارد؟‬

‫ومرمودهاید‪« :‬مهوكطور يمه «كػخً ‌»ی ظمدا سمو «كػخً ‌»ی مو ومرق دارد‪« ،‬ىمتؾً»ی ظمدا هم سمو «ىمتؾً»ی مو ومرق‬
‫‌‬

‫دارد ‪ ،‬این «ىمتل» قملم «طمقوت» اؾمً ‪.‬‬

‫اًمػوظ يمه از قمومل موده سموٓ می روكد ‪ ،‬متـوؾمى سمو مرشمبه ای ‪ ،‬معـوی ظموصی پقدا می يمـد ‪.‬‬

‫اًمبته هر يمسی ؿمویستگی این مؼوم را كدارد‪ .‬ظمداوكد می ومرموید ‪« :‬وملكو دیته» ظمودم دیه او هستم‪ ،‬این هم سمه زسمون‬

‫موؾمً ! چه مرگ ظموسمی! و چه دیه ظموسمی! آهنو يمه دل سمه دكقو سمسته سموؿمـد ‪ ،‬چـلم مؼومی كداركد ‪ ،‬دكقو و آظمرت‬

‫مثل دوشمو «هوو» هستـد ‪ ،‬قمطویوی مو را سموید مطویوی مو سمؽشـد ‪ ،‬سمؾه‪ ،‬رظمش می سموید شمن رؾمتم يمشد!»‬

‫‪29‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫در مورد طمدیٌ وموق اًمذيمر ٓزم اؾمً سمه قمرض آكجـوب سمرؾموكم يمه متن مـؼول طمدیٌ قمبورشمسً از‪ :‬من ـمؾبـی‬

‫وضمدكی‪ ،‬و من وضمدكی قمرومـی‪ ،‬و من قمرومـی اطم ّبـی‪ ،‬و من اطم ّبـی قمشؼـی‪ ،‬و من قمشؼـی قمشؼته‪ ،‬و من قمشؼته‬

‫قمؾی دیته وموكو دیته‪.‬‬

‫ومعؾی دیته‪ ،‬و من َ‬
‫ىمتؾته‪ ،‬و من ىمتؾته ّ‬

‫طمدیٌ وموق اًمذيمر كه شمـفو طمدیٌ ىمدؾمی كؿی‌سموؿمد و سمزرگون طمدیٌ ؿمـوؾمی موكـد آیً اهلل اًمعظؿی مرقمشی‬

‫كجػی آكرا كه شمـفو طمدیٌ كؿی‌داكـد سمؾؽه از ؾموظمته‌هوی ایودی صوومقه داكسته‌اكد و جمؾه وزین پوؾمدار اؾمالم كقز‬

‫ضمعؾی سمودن آكرا سمرمال ؾموظمته اؾمً و ًمذا ؿمویسته سمود يمه طمرضشمعوًمی حتؼقؼی در این زمقـه می ومرمودید و چـوكچه‬

‫ىمدؾمی سمودن آن سمرای ؿمام صموسمً ؿمده اؾمً‪ ،‬سمرای مو شموضقح سمػرمویقد‪ً .‬مطف ومرموده و ضمواب يمتبی ٓزم را ارائه‬

‫ومرموئقد شمو ؾمبى شمـویر اومؽور مو گردد ‪».‬‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫سموید داكسً يمه اؾمتدٓل سمه یک طمدیٌ حمتوج سمه صحً ؾمـد آن می‌سموؿمد وًمی كؼل و شمػسػم آن حمتوج ؾمـد كقسً و‬

‫كؼل اطمودیٌ مرؾمؾه ؾمػمه مستؿره ارسموب طمدیٌ اؾمً ظمصوص ًو طمدیثی يمه مضؿون آن در روایوت متعدد آمده‬

‫سموؿمد‪ .‬ومؼرات خمتؾف این طمدیٌ در روایوت ؿمقعی ؿمواهد ومراواكی دارد و ًمذا طمرضت قمالمه كقز سمه شمػسػم آن‬

‫پرداظمتهاكد‪ .‬وًمذا ؾممال از اصل سمی‌مورد اؾمً‪.‬‬

‫‌‬

‫سؤال دوازدهم‪ :‬خلود اهل ىار‬

‫كویسـده حمؽمم كگوؿمته‪:‬‬

‫« طمرضشمعوًمی سمحثی حتً قمـوان ‪ :‬خم ّؾد سمودن اهل كور در قمذاب ‪ ،‬ذيمر كؿوده اید و در این ظمصوص چـلم كوؿمته‬

‫اید يمه ‪:‬‬

‫‪30‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫و ا ّمو أهل اًمـّور اًمی اًمـّعقم ‪ ،‬وًمؽن ومی اًمـّور اذ ٓ سمدّ ًمصورة اًمـّور سمعد اكتفوء مدّ ة اًمعؼوب أن شمؽون سمرد ًا و ؾمالم ًو من‬

‫ومقفو و هذا كعقؿفم ‪.‬‬

‫امو اهل كور مآًم شون سمه كعقم اؾمً ‪ً ،‬مؽن در كور ‪ ،‬زیرا صورت كور ‪ ،‬پس از اكؼضوء مدت قمؼوب كوچور اؾمً سمر هر‬

‫يمس يمه در آن اؾمً‪ ،‬سمرد و ؾمالم ؿمود و این كعقؿشون اؾمً ‪.‬‬

‫شموضمقه طمرضشمعوًمی متؽی سمه يمالم رئقس صوومقون‪ ،‬یعـی حمی اًمدین قمرسمی اؾمً و كوع كگرش ؿمام در این ظمصوص‬

‫شمبوین سمو يمالم ظمداوكد و اطمودیٌ ذوات معصوملم‪ ::‬دارد و طمتی سمرای ظمود ؿمام كقز كؿی شمواكد طمج ّقً داؿمته‬

‫سموؿمد ‪ ،‬زیرا خموًمف سمو سمقون ىمرآن و پقشوایون معصوم اهلی اؾمً و ظمداوكد سمه گروهفویی وقمده‌ی قمذاب دائؿی و‬

‫مهقشگی داده و آهنو را مشؿول ًمعن ظمود در دكقو و آظمرت ؾموظمته اؾمً يمه سمرای كؿوكه سمه آیوشمی از ىمرآن و روایوت‬

‫معصوملم‪ ::‬شموضمه ؿمام را ضمؾى می كامیم‪.‬‬

‫‪ -۱‬ىمرآن در ؾموره شموسمه آیه ‪ ۶۸‬می ومرموید ‪ :‬وقمداهلل اعمـوومؼلم واعمـوومؼوت واًمگ ّػور كور ضمفـم ظموًمدین ومقفو هی‬

‫قمذاب مؼقم ‪».‬‬

‫ٌ‬ ‫طمسبفم و ًمعـفم اهلل و هلم‬

‫و ؾمپس آیوشمی دیگر را كقز در این‌سموره ذيمر می‌كامید‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫ّاوٓ سموید د اكسً يمه این قمبورات قمبورت حمقی اًمدین در ومصوص اؾمً يمه طمرضت قمالمه آن را ومؼط شمرمجه‬

‫پرداظمتهاكد‬
‫‌‬ ‫كؿودهاكد‪ .‬و سمرای سمدؾمً آوردن كظر ظمود طمرضت قمالمه سموید سمه مواردی يمه سمه سمحٌ در این‌سموره‬
‫‌‬

‫مراضمعه يمرد‪.‬‬

‫صموكقو‪ :‬سموید داكسً يمه طمرضت قمالمه در آصمور متعدّ د ظمود شمليمقد سمر ظمؾود در كور كؿوده و سمه آیوت ىمرآن اؾمتدٓل‬

‫يمردهاكد وًمی سمه این كؽته كقز شمذيمّر داده‌اكد يمه ظمؾود در كور يمه در شمعبػم «اصحوب اًمـور ظموًمدین ومقفو» آمده مالزم سمو‬
‫‌‬

‫ظمؾود در قمذاب كقسً چون ظمداوكد در ىمرآن يمریم در ؾموره مدّ صمر مجعی از مالئؽه را كقز از «اصحوب اًمـور»‬

‫ؿمؿرده و می‌داكقم يمه ایشون ّ‬

‫معذب كقستـد‪.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫صموًمث ًو‪ :‬طمرضت قمالمه ظمؾود در قمذاب را كقز در آصمور ظمود پذیرومته‌اكد وًمی آن را ّ‬
‫أقمم از قمذاب ؾموزاكدن آشمش و‬

‫شمرؾموكدن سمه آن داكسته‌اكد سمه ىمریـي ایـؽه در سمرظمی روایوت ؿمقعی درسموره سمرظمی يم ّػور يمه در ضمفـم می‌سموؿمـد آمده يمه‬

‫ظمداوكد سمه آشمش می‌ومرموید او را سمؽمؾمون وًمی اذ ّیً مـام‪.‬‬

‫راسمع ًو سمو شموضمه سمه آیوت و روایوت‪ ،‬ظمؾود در قمذاب از ضمفتی مـووموشمی سمو رمحً و كعقم سمودن آن از ضمفتی دیگر‬

‫كدارد‪.‬‬

‫پس این كظر ّیه سمر اؾموس مجع سملم جمؿوقمه آیوت و روایوت سمقون ؿمده و متؽی سمر يمالم مبوین سمو ىمرآن و قمؽمت كقسً‬

‫و هقچ رسمطی سمه اكؽور «ظمؾود در كور» یو «ظمؾود در ًمعن» كدارد و سمقشؽم آیوشمی يمه كویسـده حمؽمم ذيمر كؿوده‌اكد‪ ،‬سمه‬

‫سمحٌ سمی‌ارشمبوط سموده وحمصول ظمؾط ظمؾود در كور و ظمؾود در قمذاب اؾمً‪ .‬در هر صورت اگر چه ـمروملم اىموال‬

‫اؾمتـود سمه آیوت و روایوت كؿوده‌اكد ضموی حتؼقق سمقشؽم در این مسلًمه سموىمی اؾمً و این سمـده را قمؼقده سمر حتؼقؼی‬

‫رسه در ضمؾد اول اعمقزان در اصمبوت ظمؾود قمذاب سمقون ومرموده‌اكد‪.‬‬

‫اؾمً يمه قمالمه ـمبوـمبوئی ىمدّ س ّ‬

‫سؤال سوزدهم‪ :‬درباره كتاب مشارق اىوارالوقني‬

‫وموضل حمؽمم كگوؿمته‌‪:‬‬

‫«طمرضشمعوًمی درسموره يمتوب‌هوئی موكـد مشورق اكوار اًمقؼلم طموومظ رضمى سمرؾمی و شمػسػم ومرات ومرموده‌اید‪« :‬اگر سمه‬

‫زسمون طمدیٌ آؿمـو سموؿمقم‪ ،‬ظمواهقم دید سمسقوری از يمتى چون مشورق أكوار اًمقؼلم شملًمقف احلوومظ رضمى سمرؾمی و‬

‫همؾوی در يموری می‌سموؿمد‪».‬‬

‫شمػسػم ومرات يموومی‪ ،‬صحقح اؾمً و ّ‬

‫ؾمپس در ر ّد آن سمحثی مػصل در سمی‌اقمتبور سمودن ؾمـد ظمطبه «اًمبقون» كؿوده و ا ّدقمو يمرده سمزرگون ؿمقعه آن را ضمعؾی‬

‫میداكـد و اقمؽماضوشمی كقز درسمورة يمتوب مشورق آكوار كؿوده‌اؾمً‪.‬‬

‫‌‬

‫‪32‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫اگر يمسی شمد ّسمری يموشموه در قمبورت طمرضت قمالمه كامید سمه روؿمـی می‌یوسمد يمه این قمبورت در مؼوم آن كقسً يمه‬

‫ا ّدقمو يمـد هر چه در شمػسػم ومرات یو مشورق آكوار آورده از ضمفً ؾمـدی ىموسمل اقمتامد اؾمً‪ ،‬سمؾؽه در مؼوم آن اؾمً‬

‫يمه مػود يم ّؾی این يمتوب‌هو ّ‬

‫همؾو كقسً و ایـؽه قمدّ ه‌ای ومرات يموومی و طموومظ رضمى سمرؾمی را هموًمی ؿمؿرده‌اكد سموـمل‬

‫اؾمً‪ .‬این ؾمخن در طمؼقؼً در مؼوسمل ضمریوكی اؾمً يمه این كوع اطمودیٌ را در ؿملن اهل سمقً قمؾقفم اًمسالم‬

‫كؿیپذیركد و مؼوم اموم را مودون این مسوئل می‌داكـد‪ .‬در طموًمی يمه آؿمـویون سمو معورف اهلی شمػسػم صحقح این گوكه‬
‫‌‬

‫روایوت را ومفؿقده و در آن همؾوی كؿی‌یوسمـد‪ .‬پس ؾمخن این اؾمً يمه مضؿون يم ّؾی يمتوهبوئی چون شمػسػم ومرات و‬

‫همؾو كبوده و ؾمخـوكی اؾمً طمق؛ واهل داكش می‌داكـد يمه صحً مضؿوكی رسمطی سمه صحً ؾمـدی كدارد‬
‫مشورق ّ‬

‫شمو وموضل حمؽمم ظمود را سمه زمحً اكداظمته و اؿمؽوٓت ؾمـدی ظمطبي سمقون را ـمرح كامید‪.‬‬

‫قمالوه سمر آكؽه مجعی از سمزرگون ؿمقعه چون ؾم ّقد طمقدر آمؾی ‪ ،‬طموومظ رضمى سمرؾمی‪ ،‬مالحمؿد شمؼی جمؾسی‪ ،‬ىموضی‬

‫ؾمعقد ىمؿی‪ ،‬ومقض يموؿموكی‪ ،‬و ‪ ...‬آن را شمؾؼی سمه ىمبول كؿوده‌اكد شمو ضموئی‌يمه جمؾسی اول در رشح ظمطبه سمقون آن را‬

‫سمدون ؿموئبه اؾمـود سمه آن طمرضت داده و ىموضی ؾمعقد ؿمفرت آن در مقون قمومه و ظموصه را مغـی از سمحٌ ؾمـدی‬

‫میداكسته اؾمً‪.‬‬
‫‌‬

‫سؤال چهاردهم‪ :‬ادعای الوهوت‬

‫كویسـده حمؽمم كوؿمته‪« :‬طمرضشمعوًمی سمـو سمر كؼل وموضل حمؽمم آىموی حمسن همرویون در پوؾمخ ؾممال طمالّج كدای «أكو‬

‫احلق» داؿمً‪ ،‬ومرموده‌اید‪ :‬چه چقزی و چه يمسی می‌شمواكد ؾمخن «اكو اًمبوـمل» داؿمته سموؿمد‪ ،‬مهه هستی از طمق‪،‬‬

‫صدور یوومته‌اكد و مهه طم ّؼـد‪ ،‬سموـمل اصالً ركگ وضمود كؿی‌گػمد‪ .‬كه آىمو‪ ،‬هقچ قمورومی كگػته و كؿی‌گوید «من ظمدا‬

‫هستم»‪.‬‬

‫‪33‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫شمصوف‬
‫در ضمواب طمرضشمعوًمی مطوًمى زیر را سمه قمرض می‌رؾموكم‪ :‬سمـو سمه كؼل يمتى صووم ّقه سمسقوری از رسدمداران ّ‬

‫يمه مدّ قمی قمرومون و يمشف و ؿمفود‪ ،‬سموده‌اكد‪ ،‬مدّ قمی اًموهقًّ گردیده‌اكد‪ ،‬سمرای كؿوكه مطوًمبی از رسؿمـوؾمون آكون‬

‫ذی ّ‬
‫ال ذيمر می‌ؿمود‪:‬‬

‫‪ -۱‬ؿمبؾی گػته اؾمً‪« :‬ومؼد يموؿمػـی احلق ّ‬

‫سملىمل من ذًمک ومؼول‪ ،‬يمل اخلالئق قمبقدی همػمک‪ ،‬وموكّک أكو»‪.‬‬

‫و ؾمپس چـد قمبورت از این دؾمً از قمرومو كؼل كؿوده و گػته‪:‬‬

‫«امو در مورد ضمـوب طمسلم سمن مـصور طمالّج‪ ،‬سمه ـمور خمتٍم ظمدمً طمرضشمعوًمی قمرضه می‌دارم يمه‪ :‬هقچ اكسون‬

‫صوطمى قمؼل و ظمرد‪ ،‬وی را قمورف كؿی‌داكد‪ .‬زیرا در شموىمع رشیف صودر ؿمده از كوطمقه اموم زمون قمجل اهلل شمعوًمی‬

‫ومرضمه اًمنمیف‪ ،‬طمالّج از مجؾه اومراد مؾعون ىمؾؿداد گردیده اؾمً‪».‬‬

‫و ؾمپس سمه اطمتجوج ـمؼمؾمی كشوكی داده‌اؾمً‪.‬‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫در پوؾمخ این ؾمخن سمسـده می‌يمـقم سمه ومرمویش ظمود قمالمه در يمتوب هزار و یک يمؾؿه‪،‬ج ‪ ،۴‬ص ‪ ۲۵۱‬شمو ‪:۲۵۵‬‬

‫« قمرومو و صوومقه در سمقوكوت ظمود سمعه مطوًمى افمفور مى‌يمــد يمه سمو ادب مـووموت دارد و اًمبته مراقموت ادب در‬

‫معؼم‬
‫معؼم در ضمواب هورون اًمرؿمقد يمه ظمواب دیده سمود دكداهنوى او رخیته اؾمً ّ‬
‫امور ٓزم اؾمً‪ ،‬چـوكؽه ؿمخص ّ‬
‫متغػم ؿمد و امر يمرد او را زدكد‪ .‬دیگرى آمد گػً‪ :‬قمؿر ظمؾقػه از متوم اىموام‬
‫گػً‪ :‬اىموام ظمؾقػه متوم سمؿػمكد‪ .‬ظمؾقػه ّ‬
‫و ظمویشون سمقشؽم اؾمً‪ .‬ظمؾقػه اكعومش داد سمو ایـؽه مهون مطؾى را گػته سمود‪ ،‬سمراى مراقموت ادب مستحق اكعوم‬

‫گردید‪ .‬در ظمداؿمـوؾمى و قمبودت هم مراقموت ادب ٓزم اؾمً‪ ،‬مثال اگر مسجد ظمراب ؿمود و مسجد هم ظموكه‬

‫سمىادب سموده‪ ،‬گرچه مطؾى او راؾمً و‬

‫ظمداؾمً یك يمسى ظمطوب سمه ظمدا يمـد و سمگوید‪« :‬اى ظموكه ظمراب» ‌‬

‫سمىادسمى اؾمً‪ ،‬ومم ؾمخـى صحقح اؾمً؛‬

‫سمىمدرك» ‌‬
‫سمىؿمعور ‌‬
‫درؾمً اؾمً‪ .‬یو يمسى سمگوید‪« :‬اى ظمداى سمى‌قمؼل ‌‬

‫زیرا يمه قموىمل و ؿموقمر سمر ظمدا يمػر اؾمً‪ ،‬و ظمداوكد قمؼل كدارد چـوكؽه چشم كدارد ومم متوم چقزهو را مى‌داكد و‬

‫مىسمقـد‪...‬‬
‫‌‬

‫‪34‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫يمورى كداریم سمه ایـؽه قمؿؾشون ظموب سموده یو سمد ومم همرض صحقحى داؿمتـد و شمعبػماشمى يمرده‌اكد‪.‬‬

‫گػتهاكد‪ :‬من ظمدا هستم‪ ،‬مثل طمسلم سمن مـصور طمالج يمه گػً‪« :‬اكو احلق» یو مثل دیگرى يمه‬
‫سمعههو ‌‬
‫‌‬ ‫گوهى هم‬

‫گػً‪ً« :‬مقس ذم ضم ّبتي ؾموى اهلل» آیو مؼصود ایـفو مهلم اًمػوظ سموده؛ یعـى مى‌ظمواؾمته سمگوید من ظمدا و پروردگور‬

‫آؾمامن و زمقـم؟ اگر همرضش این سموده اًمبته يموومر اؾمً؛ زیرا يمه ظمدا ضمسم كقسً و دیده كؿى‌ؿمود و سمه دار آوخیته‬

‫مهونـمور‬
‫و يمشته كؿى‌گردد؛ ومم یؼقـو این يمالم هم مثل ؾمویر يمؾامت قمرومو يمه از آن معـوى دیگرى ىمصد يمرده‌اكد‪‌ -‬‬

‫يمه رشاب گػته‌اكد و از آن معرومً ظمواؾمته‪ ،‬و معشوق گػته و از آن ظمدا را ظمواؾمته‪ -‬از این اًمػوظ هم چقز دیگر‬

‫ظمواؾمته ؿمده يمه معـوى صحقحى اؾمً‪ .‬سمغم ممؽن اؾمً سمگویقم ىمدرى سمى‌ادسمى و ظمالف مصؾحً اؾمً يمه‬

‫ضمفول را حتریك يمرده ظمون‌هوى كوطمق رخیته مى‌ؿمود‪ ،‬چـوكؽه يمسى سمگوید‪ :‬اى ظمداى ظموكه ظمراب و اى ظمداى‬
‫ّ‬

‫سمىقمؼل و كومرد‪ .‬ا ّمو معـى صحقحى يمه از این ًمػظ اراده يمرده این اؾمً يمه از سمس من مطقع ومرمون ظمدا هستم و‬
‫‌‬

‫رساپو همرق حم ّبً او‪ ،‬و گوش سمر ومرمون او هنوده‪ ،‬هوا و هوس را از ظمود دور يمرده هر چه مى‌يمـم سمه امر او‬

‫طمق اًمقؼلم مهلم اؾمً‪ ،‬و كظػم این در ىمرآن‬

‫مىيمـم‪ ،‬چـوكؽه گویو او مى‌يمـد و من از ظمود اراده كدارم و مؼوم ّ‬
‫‌‬

‫هسً يمه مو َر َم ْق ًَ إِ ْذ َر َمقْ ًَ َو ًمؽِ َن اهللَ َرمى‌ و كقز در یك ضمو ومرموده اهللَُ َیت ََو َرم ْإَ ْك ُػ َس ِطم َ‬
‫لم َم ْو ِهتوو در ضموى دیگر‬

‫ت ا ًَم ِذي ُويم َِل سمِؽ ُْم‪ .‬و چون پقغؿؼم هر چه مى‌يمـد سمه امر طمق مى‌يمـد گویو او ریگ‬
‫مىومرموید ُىم ْل یتَو َومويمُم م َؾ ُك اعمَْو ِ‬
‫ْ‬ ‫َ َ ْ َ‬ ‫‌‬

‫سمه ـمرف دؿمؿن رخیته‪ ،‬و چون مؾك اعموت سمه امر ظمدا ىمبض روح مى‌يمـد گویى ظمود ظمدا ىمبض يمرده‪.‬‬

‫مىگویـد‪ :‬ؿمفر سمغداد را مـصور دواكقؼى ؾموظمً‪ ،‬سمو ایـؽه سمـّوهو ؾموظمتـد‪ ،‬چون سمه‌امر او ؾموظمتـد كسبً سمه او‬
‫‌‬

‫یتؼرب إ ّزم سموًمـواومل طمتّى يمـً ؾمؿعه اًمذي یسؿع سمه‪ ،‬و سمٍمه اًمذي‬
‫مىدهـد‪ ،‬و در طمدیٌ اؾمً‪« :‬مو زال اًمعبد ّ‬
‫‌‬

‫اًمسالم وىمتى آیه‌اى را شمؽرار ومرمود سمعد از آن ومرمود‪ :‬آن ىمدر شمؽرار يمردم شمو‬
‫یبٍم سمه» «‪ .»۱‬و طمرضت صودق قمؾقه ّ‬
‫طمق‬
‫از ىموئل آن ؿمـقدم؛ یعـى از ظمدا وىمتى ؿمخص همرىمه سمحر شموطمقد ؿمود اراده‌اش از او ؾمؾى مى‌ؿمود و سمه اراده ّ‬

‫شمؽ ّؾم مى‌يمـد‪ .‬معـى ایـؽه مى‌گػتـد‪ :‬من ظمدا هستم این سموده‪ ،‬مثل ىمطعه آهـى يمه در مقون آشمش گداظمته ؿمود يمور‬

‫آشمش را مى‌يمـد و آشمش اؾمً‪ ،‬دیگر آهن كقسً ركگش و طمرارشمش و ؿمعؾه‌اش و روؿمـویقش قملم آشمش اؾمً؛‬

‫يمسى هم يمه همرق ظمداؿمـوؾمى ؿمد مهلم اؾمً‪ .‬و اگر يمسى از این ؿمطحقوت سمگوید سمى‌ادب اؾمً و سموید مالمتش‬

‫‪35‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫يمرد شمو مم ّدسموكه ؾمخن گوید‪ ،‬ا ّمو يموومر كقسً يمه كجس سموؿمد؛ چون معـوى صحقح از ًمػظ ظمود ىمصد يمرده اؾمً كه‬

‫معـوى سموـمل‪».‬‬

‫در پویون سموید داكسً يمه در ًمعن طمالّج شموىمقعی وارد كشده اؾمً ‪ .‬در شموىمقع مـؼول در اطمتجوج اؾمؿی از طمالّج‬

‫كقسً و كوم طمالّج ومؼط در قمبورت ـمؼمؾمی آمده اؾمً و آكچه در طمدیؼه اًمشقعه كقز در این سموب آمده اؾمً ضمعؾی‬

‫شمصوف» كگوركده شموضقح آن را قمرض يمرده‬

‫اؾمً يمه در يمتوب «طمدیؼه اًمشقعه و ضمعل طمدیٌ در مذ ّمً ومؾسػه و ّ‬

‫اؾمً و اگر واىمعو شموىمقعی درسموره وی آمده سمود ؿمقخ در يمتوب اًمغقبه سمه آن اؿموره می‌كؿود‪.‬‬

‫سؤال پاىزدهم‪ :‬حمي‌الدین و فصوص‬

‫تقموًمی يمتوسمی سمه قمـوان هنٍ اًموٓیه مـتنم گردیده‬

‫وموضل حمؽمم در آظمرین اؿمؽول ظمود كگوؿمته‪« :‬اؾمتود‪ ،‬از طمرض ‌‬

‫اؾمً يمه در صػحه ‪ ۱۱۱‬آن درسموره ومصوص چـلم ذيمر ومرموده‌اید‪:‬‬

‫ؿمقخ در اول ومصوص احلؽم افمفور كؿوده يمه يمتوب مذيمور را در مؽوؿمػه‌ای از دؾمً رؾمول ظمدا ص ّؾی اهلل قمؾقه‬

‫وآًمه وؾم ّؾم أظمذ كؿوده و سمه امر آن طمرضت‪ ،‬يمتوب را سمر مردم آؿمؽور يمرده سمه این قمبورت‪:‬‬

‫َ‬
‫قمنمون و‬ ‫بنمة ُأ ِریتُفو ذم اًمعنم ِ‬
‫أظمر من حمرم ؾمـي ؾمبع و‬ ‫ومنِّن رأیً رؾمول اهلل صغم اهلل قمؾقه و آًمه و ؾمؾم ذم ُم ِ‬

‫ؾمتامئي سمؿحروؾمي دمشق‪ ،‬و سمقده صغم اهلل قمؾقه و آًمه و ؾمؾم يمتوب‪ ،‬ومؼول زم‪ :‬هذا «يمتوب ومصوص احلؽم» ظمذه و‬

‫اظمرج سمه إمم اًمـوس یـتػعون سم ‌ه‬

‫حمرم ؾمـه ؿمشصد و سمقسً و هػً در قمومل مثول مؼقد و ظمقول‬

‫طموصل مؼصود ایـؽه در حمروؾمه دمشق در دهي آظمر ّ‬
‫متصل يمه قمبورت از رؤیوی صوحله اؾمً رشف اكدوز زیورت مجول قمدیم اعمثول طمرضت ظمتؿی مرشمبً ص ّؾی اهلل‬

‫قمؾقه وآًمه وؾم ّؾم ؿمدم‪ ،‬يمتوسمی در دؾمً مبورک گرومته سمودكد‪ ،‬ومرمودكد‪ :‬این يمتوب ومصوص احلؽم را سمگػم و سمر‬

‫مردم آؿمؽور يمن شمو از مضوملم آن مـتػع گردكد‪».‬‬

‫‪36‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫و ؾمپس قمبورشمی دیگر از قمالمه در كؼل این داؾمتون در ممد اهلؿم آورده و كگوؿمته‪:‬‬

‫«ٓزم سمه شمذيمر و یودآوری اؾمً يمه طمرضشمعوًمی سمقوكوت وموق را شملئقد كؿوده و در پوورىمی چـلم شموضقح دادیده‌اید‬

‫مبنمه ـ رؤیوی‬
‫مبنمه یعـی رؤیوی سمشورت دهـده‪ ،‬در ضموئی وارد اؾمً يمه سمه چشم سموـمن ظمود دیدم يمه آن ّ‬
‫يمه ّ‬

‫صوحله ـ را ظمدای متعول سمه من كؿود (كه من ظمواؾمتم) پس مجول مثوًمی پقغؿؼم را دید (كه مودی ظمورضمی را)‪.‬‬

‫در زمقـه وموق ٓزم اؾمً مطوًمبی را ظمدمتتون ارائه كامیم‪:‬‬

‫‪ -۱‬در كؼل مطوًمى طمػظ اموكً كؽرده و قمبوراشمی شمغقػم یوومته اؾمً‬

‫‪ -۲‬حمقی اًمدین سمر ـمبق اقمتؼود ظمود يمه ؾمـّی اؾمً از ًمػظ ص ّؾی اهلل قمؾقه و ؾم ّؾم اؾمتػوده كؿوده اؾمً يمه امری‬

‫سمسقور زؿمً و زكـده اؾمً و مشؿول صؾوات سمؽما یو اسمؽم می‌سموؿمد و يمسوكی‌يمه صؾوات اسمؽم را ادا يمــد اوٓ سمه هنی‬

‫شموضمفی كؽرده‌اكد و صموكقو ظمداوكد كه واضمى و كه مستح ّبی را از آكون پذیرومته و كه دقمویشون را‬
‫پقومؼم در این زمقـه ّ‬

‫مستجوب می‌كامید ‪ .‬در این زمقـه می‌شمواكقد سمه گػتور داكشؿـدان اهل ؾمـًّ و مجوقمً در يمتى زیر مراضمعه كامئقد‪» .‬‬

‫و ؾمپس كوم ‪ ۲۶‬يمتوب را سمو ؿمامرة صػحه در این‌سموره آورده اؾمً و ؾمپس سمه قمـوان اؿمؽول ؾموم سمو حلـی شمـد‬

‫اقمؽماض كؿوده يمه چرا در يمتوب ممد اهلؿم سمه ضموی ذيمر يمومل صؾوات از قمالمً (ص) اؾمتػوده كؿوده‌اید و سمه‬

‫قمـوان اؿمؽول چفورم كؿوكه‌هوئی از اؿمؽوٓت ومصوص را ؿمؿرده و اقمؽماض يمرده يمه چرا سمو وضمود این اؿمتبوهوت‬

‫كؿودهاید‪.‬‬
‫‌‬ ‫مؽوؿمػي حمقی اًمدین را شملیقد‬

‫پاسخ‪:‬‬

‫روؿمن اؾمً يمه این اؿمؽوٓت سمرف اكبوری اؾمً‪ .‬كقووردن «وآًمه» در يمؾامت حمقی اًمدین يمه یو ؾمـّی اؾمً و یو در‬

‫رشائط شمؼقه می‌زیسته اؾمً چه رسمطی سمه طمرضت قمالمه دارد يمه كوم سمقسً وؿمش يمتوب در رد آن ردیف ؿمود؟ یو‬

‫شموضمه سمه ایـؽه در‬

‫آوردن (ص) سمه ضموی ذيمر يمومل صؾوات در سمرظمی صػحوت ممد اهلؿم يمه شمرک اوًمی اؾمً سمو ّ‬

‫سمسقوری از قمبورات سمه كحو يمومل آمده و در موسمؼی كقز معؾوم كقسً (ص) از كویسـده اؾمً یو از كورش‪ ،‬چه ضموی‬

‫اكتؼود اؾمً؟ یو ایـؽه در كؼل و رشح قمبورت شمغقػماشمی همػم خمل داده ؿمده چه رضری دارد؟‬

‫‪37‬‬
 ‫کانال سخن عرفان در تلگرام ‪telegram.me/sokhanerfan‬‬
‫‪...............................................................................................................................‬‬

‫امو ایـؽه در ومصوص حمقی‌اًمدین اؿمتبوهوشمی وضمود دارد‪ ،‬در این ؾمخن ؿمؽّی كقسً و متوم رشاح ومصوص سمر آن‬

‫واىمػـد و هقچ یک ا ّدقموی قمصؿً ؿمقخ را كـؿوده‌اكد وًمی این مـووموشمی سمو ایـؽه ومصوص از ضموكى طمق و سمه دؾمً‬

‫رؾمول ايمرم ص ّؾی اهلل قمؾقه وآًمه و ؾم ّؾم آمده سموؿمد كدارد‪ .‬زیرا آكچه از طمق رؾمقده طمؼقؼً ومصوص اؾمً يمه ؿمقخ‬

‫آن را شمؾؼی يمرده و سمو قمؾوم طمصوًمی و رؾمؿی ظمود آمقخته سمه ًمسون اهل این قمومل شمرمجه كؿوده اؾمً و ًمذا ظمود وی‬

‫مبنمه ظمود از ظمداوكد متعول می‌ظمواهد يمه وی را در شمرمجه این يمتوب از ظمطو حمػوظ سمدارد و سمتواكد‬
‫پس از كؼل ّ‬

‫سمه ؿمؽل صحقح آن را مـتؼل كامید‪.‬‬

‫مبنمه مزسمور كدارد‪.‬‬

‫صحً ّ‬
‫پس اؿمتامل يمتوب سمر ظمطو مـووموشمی سمو ّ‬

‫آكچه گذؿمً امجوًمی سمود از اؿمتبوهوت اصؾی وموضل حمؽمم در كومه مزسمور يمه اًمبته شمػصقل آن و سمرؿمؿردن مهه‬

‫مػصل می‌سموؿمد‪.‬‬
‫ظمطوهو حمتوج شملًمقف يمتوسمی ّ‬

‫امقد اؾمً يمه سمرادران ایامكی يمه رسرؿمته‌ای از مسوئل معرومتی كداركد سمجوی گشودن زسمون اقمؽماض سمر سمزرگون‪،‬‬

‫زمحً شمع ّؾم و زاكوزدن در كزد اؾموشمقد را سمرظمود مهوار كامیـد و اگر در زمقـه‌ای ّ‬
‫ختصص كداركد ٓىمل ؾمؽوت كامیـد‬

‫‪.‬و ءاظمر دقمواكو ان احلؿد هلل رب اًمعوعملم و صؾی اهلل قمؾی حمؿد و آًمه اًمطوهرین‬

‫‪38‬‬