Aralin Panlipunan Research Script

Written by: Sophia Julianna Margaux M. Baldesco

Members:

- Sophia
- Maria Jessica
- Aeron
- Adrian
- Karl
- Keziah
- King

Dahil dito ay umayos ang aking sleep schedule.

Introduction
Mahirap problemahin ang problema kaya kailangan sa susunod, kung may problema kayo
wag niyong problemahin yung problema para di kayo mamoblema diba?

A wonderful advice coming from lord whamos.

Leader: Did you know that the inner color of a candle flame is blue? Well
now you know! You must be wondering why should you listen to our
presentation? It is because I assure you that you might learn new things just by
listening to our lectures! Good afternoon o magandang hapon sa inyo! Before
starting our report, you should know our members first. Ako si Sophia Julianna
Margaux Baldesco, ang leader ng grupong ito. (insert other members) Ang
unang pag uusapan natin ngayon ay ano ang sibilisasyon?

King: Ang sibilisasayong ay nagsimula sa salitang latin na civitas at civilis.

Ano ang ibig nating sabihin sa civitas ang civilis?
Ang kahulugan ng civitas ay “siyudad” at ang civilis naman ay “ng mga
mamamayan.” Ang sibilisasyon ay kilala rin bilang masalimuot or complex in
english terms. Visualize nyo ito as the difficulty o kahirapan ng buhay. Ang
takdang sentro o defined center ay ang pangunahing palatandaan ng isang
siyudad.
Kung mayroong sibilisasyon sa pagtatanghal ngayon ay mayroon din
tayong Kabihasnan o maituturing din na isang mataas na antas ng pamumuhay
o advanced culture. Ang ibig sabihin natin sa “advanced culture” ay ang aksyon
nila ay unique at sophisticated ang dala. Ang “kabihasnan” ay nagmula sa
salitang bihasa na ang kahulugan ay mahusay o skilled.
Ano ang kauna-unahang dokumentadong permanenteng paninirahan?
Ito ay ang Abu Hureyra.

Aeron’s cue*
 Aeron: Alam niyo ba na hango ang sumer sa pangalan ng pangkat ng
mga taong tinatawag na Sumerian? Kung hindi ay ngayon alam niyo na. Sa mga
larawang ito ay kita nating na kilala sila bilang mga pandak or short in
English, may siksik na pangangatawan, kulay itim na buhak. Sila rin ay unang
nanirahan sa katimugang bahagi ng Mesopotamia noong 3500 BCE.

Questions:
1. Saan nga ulit sila kilala?
Answer: Kilala ang mga Sumerian bilang mga pandak, siksik ang katawan,
at kulay itim ang buhok.

Ang kanilang mga pamayanan sa Mesopotamia ay tinawag na mga

Sumerian. Ang mga Sumerian ay isang pangkat ng mga tao na nagpasimula ng
mga unang kabihasnan hindi lamang sa Asya kundi sa buong mundo.
Tinatayang umusbong sa sumer ang mga kauna-unahang pamayanang
agrikultural na magkakahiwalay sa pampang ng ilog euphrates noong 6000
BCE. Pulu-pulutong na magkakahiwalay at pinag uugnay ng pagkakamag anak
ang bawat pamayanang umusbong sumer.

Question:
1. Anong tawag sa pamayanan sa Mesopotamia?
Answer: mga Sumerian

But wait, there’s more! Noong 5000 BCE, ang ilan sa mga pamayanang
agrikultural na ito ay nagsimulang ilihis ang tubig-baha mula sa Tigris at sa
Euphrates patungo sa kanilang sakahan. Ang pinakamalawak sa mga
pulutong na ito ng maliliit na pamayanang agrikultural ay matatagpuang
nakapaikot sa isang mas malaking bayan o larger town na tinatayang may
lawak na 11.3 ektarya o 28 acres at populasyong nasa pagitan ng 2,500
hanggang 4,000 katao.
 Tinatawag ang permanenteng panirahang ito na Ubaid culture
settlements. Ang Ubaid ay pangalan ng nayon na malapit sa sinaunang
siyudad ng Ur kung saan matagpuan ang nasabing pamayanan.
Binubuo ang Eridu ng isang templong gawa sa mudbricks na
mayroon ding marami-raming mudbrick house na nakapaikot, na
kadalasan ay may parihabang floor plan; An air-dried brick known as a
mudbrick or mud-brick is formed of a mixture of loam, mud, sand, and
water mixed with a binding substance, such as rice husks or straw.
Since 4000 BCE, bricks have also been burned, which increases their
strength and longevity. Mudbricks have been used since 9000 BCE.

Keziah’s cue*

Keziah: Good afternoon, today we’ll be talking about Katangian,

kalikasan, at kontribusyon ng sinaunang kabihasnang Sumerian. Ang
kabihasnang Sumerian ay ang naging pundasyon o haligi ng buong kabihasnang
Mesopotamian. Sa halip na ang Sumerian ang nasakop, ang mga sumunod na
kaarian at imperyo na nagdomina sa Mesopotamia at Fertile Cresent ang
nagpasakop at nakiangkop sa iba’t ibang aspekto ng kabihasnang Sumerian.
Kung kaya, mahalagang masuri ang pagkahubog ng mga batayang
katangian ng kabihasnang Sumerian, upang ganap na maunawaan ang pag-
unlad, pagpapatuloy, at pagbabago at mabigyan ng kaukulang pagpapahalaga
ang kontribusyon ng mga sumunod na kaharian at imperyo sa pagkabuo ng
sinaunang kabihasnan ng Mesopotamia at Fertile Cresent.

Question (Keziah will answer):

1. Bakit mahalagang masuri ang pagkahubog ng mga batayang katangian
ng kabihasnang Sumerian?
Answer: Upang ganap na maunawaan ang pagpapatuloy at mabigyan ng
kaukulang pagpapahalaga ang kontribusyon ng mga sumunod na kaharian at
imperyo sa pagbuo ng sinaunang kabihasnan.
 Adrian’s cue*

Adrian: Ang paksang sasabihin ko sainyo for today is ang Mga Siyudad-
Estado ng Sumer. Ang Uruk na itinuturing na kauna-unahang siyudad sa
daigdig ay nagsimula lamang bilang isang maliit na bayan. Noon 4000 BCE,
umabot sa tinatayang 250 ektarya o 617 acres ang kabuoang lupaing sinasakop
ng Uruk. Maliban pa rito, mayroon pa itong 10 kilometro na satellite villages na
nagtutustos sa pangangailangan butyl, isda, karne, at iba pang pagkain ng
lumalaking populasyon ng siyudad. Sa tugatog ng kanyang kapangyarihan,
tinatayang nasa pagitan ng 40,000 hanggang 5,000 ang populasyong
naninirahan sa siyudad ng Uruk.

Question: Ano ang itinuturing na kauna-unahang siyudad sa daigdig na

nagsimula lamang bilang maliit na bayan?
Answer: Uruk

Nakabatay ang paninirahang pampamayanan ng mga Sumerian sa mga

siyudad. Bilang yunit-politikal, ang mga siyudad ng Sumer ay maituturing
namang siyudad-estado o city-states.
Binubuo ang Sumer ng hindi bababa sa 12 o labing dalawang
magkakahiwalay ng mga siyudad-estado. Kabilang sa mga ito ang Ur, Uruk,
Eridu, Lagash, Kish, at Umma. Matatawag na estado ang mga siyudad na
umusbong sa Sumer dahil ang mga ito ay nagtataglay ng lahat ng element ng
estado.

Optional:
(Uulitin ko lang, sa labing dalawang magkakahiwalay na mga siyudad-estado ay
ang Ur, Uruk, Eridu, Lagash, Kish, At Umma.)
 Fun Fact! Tinatayang umusbong ang karamihan sa mga malaking siyudad
sa Sumer noong 3000 BCE. Binubuo ang bawat siyudad-estado ng isang
takdang sentro o city proper at ng mga sakahan sa paligid neto.
Napapaligiran ang buong siyudad ng bakod na yari sa mudbricks
samantalang nasa labas naman ito ang mga sakahan na kadalasang
natataniman ng trigo at barley. Gumamit sila ng sistema ng irigasyon, ipunan
ng tubig, kanal, at padaluyan ng tubig sa pagitan ng mga hardin ng mga
pananim at iba pang halaman upang mapataas ang ani at magkaroon ng
surplus sa pagkain. Gumagamit na rin ng mga aratong hinihila ng ox at asarol
na gawa sa bato ang mga magsasakang Sumerian sa pagbubungkal ng lupa.

Karl’s cue*

Karl: Ngayon ay ipapaalam ko sa iyo ang tungkol sa Relihiyon at

Paniniwala. Nagsisilbing haligi ng lipunan Sumerian ang kanilang relihiyon. Ito
ay ang naging saligan sa kanilang mga pilisopiya at pananaw sa mundo, sarili at
mga bagay-bagay, at sa sistemang political, ekonomik, kultural, at panlipunan.
Sumasamba sa maraming diyos ang mga Sumerian. Tinatawag na
politeismo ang pagsamba sa maraming diyos. Ang polytheism ay ang
paniniwala na mayroong maraming mga diyos. Ang salitang "poly" ay
nangangahulugang "teismo," mula sa salitang Griyego para sa "marami" at
ang salitang Griyego para sa "diyos."

Question:
1. Ano nga ba ulit ang tawag sa pagsamba sa maraming diyos?
Answer: Politeismo

Alam niyo ba na naniniwala ang mga Sumerian na ang puwersa ng

kalikasan, gaya ng hangin, ulan, at baha ay nabubuhay?
Bakit nga ba sila naniniwala? Ito ay dahil hindi nila makontrol ang mga
masabing pwersa, kanila itong itinuring na mga diyos. Sa pagsamba sa
 kalikasan gaya ng araw, buwan, baha, at bagyo, may katangiang animistiko
rin ang relihiyon ng mga Sumerian.
Ano ang animism, may ideya ba kayo? Alamin natin! Ang animism ay
ang pagsamba sa kalikasan o mga espiritu ng kalikasan. Sa kabuoan,
tinatayang may humigit kumulang 3,600 diyos at demigods ang mga
Sumerian.
Naniniwala rin ang mga Sumerian at naging ang mga Babylonian at
Assyrian, na ang kapakanan at kabutihan ng pamayanan ay buong nakasalalay
sa kagustuhan at pagpala ng diyos. And I, Thank you!

Sophia’s cue*

Sophia: Inaantok na ba kayo? The topic that I will be presenting today is

Sistema ng Pamahalaan at Pamamahala. Ngayon ay malalaman natin ang
pinaniniwalaan ng mga Sumerian na ang estado ay dapat ituring na “earthly
estate of the gods,” kung kaya, ang mga sinaunang aktibidad na
pangkabuhayan at pampamahalaan ay nakatuon lamang sa mga templo
particular sa ziggurat.

Therefore, apart from being a place of worship and holding rituals and
offerings by priests, the ziggurat also serves as a government center or city hall
and trade. From the ziggurat, the priests managed the lands, water, irrigation,
and other resources.
Kapalit ng paggamit ng pinagkukunang-yaman napag-ari ng mga diyos,
nagpataw sa ilang bahagi ng ani ng mga magsasaka ang mga pari bilang buwis.
Ito ang dahilan kung bakit may mga imbakan ng iba’t ibang produkto at kalakal
ang mga ziggurat.

I have a question, what is the first thing that pops up in your head when
you hear ziggurat o ano ang una ninyong naiisip when you hear ziggurat?
 They are equally as impressive as their Egyptian counterparts and
likewise served religious functions, but they differed in a few ways: ziggurats
featured temples at the top rather than tombs inside and had terraced tiers as
opposed to the flat walls of pyramids.

Mj’s cue*

Mj: For today’s video, I will be presenting you all about Siyensiya,
Teknolohiya, at Kultura. Mayroon bang familiar sa word na Siyensiya? (Di ko rin
kasi alam eh.) Familiar ba kayo sa word na teknolohiya? How do you define
technology? According to google, Technology, also referred to as the
transformation and manipulation of the human environment, is the application
of scientific knowledge to the practical goals of human life.

Moving on, ang cuneiform ang maituturing na pinakamahalagang

kontribusyon kultural ng mga Sumerian sa daigdig. Ito ang kinikilalang kauna-
unahang sistema sa pagsulat sa mundo. Hango ang cuneiform sa salitang latin
na “cuncus” na nangangahulugang “wedge-shaped.” Gamit ang tinulisang
pinatuyong katawan ng reed na may reed na may wedge-shaped point na
tinatawag na stylus, idinidiin ito ng mga eskribano sa mamasa-masang luwad
para makalikha ng mga sagisag o symbols.

Again, ano ang kahulugan ng salitang latin na cuncus? (Ito ay

nangangahulugang “wedge-shaped”).

Pinatutuyo ng mga eskribano ang mga clay tablet sa araw upang

maipreserba ang kanilang isinulat. Mula sa pagtala ng mga kalakal sa mga
imbakan ng templo, kalakalan sa mga palengke, at iba pang pang-ekonomikong
palitan, ginagamit na rin ito kalaunan ng mga Sumerian ang cuneiform sa
pagtala ng mga mito, dasal, batas, at kotrata sa negosyo.

Leader: We had quite a long journey but always remember,

“It always seems impossible, until it’s done.”
Nelson Mandela
Sumerian

Mudbricks
Politeismo

Ziggurat