‫مدرس‪ :‬محمد یوسف احمدزی‬

‫عالمی حیاتی ‪Vital sin‬‬

‫تعریف عالیم حیاتی‪:‬عبارت از عالیم ونشانه های اند که توسط این معیارها‬
‫میتوانیم زنده بودن ونبودن شخص وضعیت صحی وی رامشخص نمود‬
‫عالیم حیاتی دارای چهارمورد اند‬
‫‪ .1‬درجه حرارت ‪Temperature rate‬‬
‫‪ .2‬فشارخون ‪Blood pressure‬‬
‫‪ .3‬تعداد تنفس ‪Respiratory rate‬‬
‫‪ .4‬تعداد نبض ‪Pulse rate‬‬
‫عالمی حیاتی رامیتوان ابروش های زیل تعنی منود‬

‫‪ -1‬مشاهده نمودن‬
‫‪ -2‬لمس نمودن‬
‫‪ -3‬سمع نمودن‬
 ‫درجه حرارت ‪Temperature rate‬‬
‫تعریف‪ :‬عبارت ازتعادل بین تولید حرارت توسط بدن وضیاع حرات ازبدن‬
‫میباشد که بادرجه پیمایش میشود‬
‫حد نارمل ‪ 36.5‬تا‪ 37.5‬میباشد‬
‫دونوع درجه حرارت داریم‪.‬‬
‫‪ -1‬درجه حرارت مرکزی‪:‬عبارت ازدرجه حرارت درانساج عمیق بدن‬
‫احساس میشود‪.‬مثال درقحف‪،‬صدر‪،‬جوف بطن‪ ،‬جوف حوصله‬
‫‪ -2‬درجه حرارت سطحی‪:‬عبارت ازدرجه حرارت است که درسطح بدن‬
‫احساس میشودمثال انساج تحت الجلدی‪،‬جلد‪،‬شحم تحت الجلدی‪.‬‬
‫عوامل اتثری گزاربرروی درجه حرارت‬
‫‪ ‬سن‬
‫‪ ‬رژیم غذایی‬
‫‪ ‬ضیاع شحم تحت الجلدی‬
‫‪ ‬فقدان فعالیت‬
‫‪ ‬تغیردراوقات روز‬
‫‪ ‬ورزش‬
‫‪ ‬فشارهای روانی‬
‫‪ ‬هورمون ها‬
‫‪ ‬محیط‬
‫حمالت اندازه گریی درجه حرارت‬
‫‪ ‬پیشانی‬
‫‪ ‬غشای طبلی گوش‬
‫‪ ‬جوف دهن‬
‫‪ ‬زیربغل‬
‫‪ ‬رکتوم‬
‫‪ ‬انگشت کالن قدام‬
‫‪ ‬مثانه‬
 ‫اصطالحات مربوط به درجه حرارت‬
‫‪ Hypothermia ‬عبارت درجه حرارت پاین ترازبدن ‪ 36‬درجه‬
‫‪ Hyperthermia‬عبارت ازافزایش حرارت بدن ازحد نارمل ان‬
‫‪ Fever, pyrexia‬درجه حرارت بدن بین ‪ 40-38‬درجه سانتی گراد را‬
‫‪pyrexia‬یا تب گویند‪.‬‬
‫‪ Hyperpyrexia ‬این اصطالح به مریضان تب داری گفته میشود که‬
‫حرارت بدشان ‪ 40‬درجه بشتر باشد ‪.‬‬
‫‪ Cold Stress‬به درجه حرارت بین ‪36-5/36‬گفته میشود‪.‬‬
‫ازحمالت فوق سه حمل زیر بشرتاستفاده میشود‬
 ‫از طریقه دهن‬

‫‪ ‬دستان تان را بشوید و سایل مورد نیاز را آماده سازید ودست کش بیپوشید‪.‬‬
‫‪ ‬درمورید کاری که انجام میدهد به مریض توضیح دهید ‪.‬‬
‫‪ ‬مریض ‪ 30-20‬دقیقه قبل مایعات گرم سرد نخورد یا سیگار مصرف نه کرده‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ ‬ترمامیتررا تمیز نموده در زیر زبان مریض قرار دهید‪.‬‬
‫‪ ‬از مریض بخواهد دهانش را تا زمان که ترمامیتر صدا میدهد بسته کنید‪.‬‬
‫‪ ‬ترمامیتر را از دهان مریض خارج نموده درجه را ثبت نماید‪.‬‬
‫‪ ‬ترمامیتر را تمیز نموده نتیجه به دست آمده را درج اسناد نموده‬
‫‪ ‬دست کش های خود را هدر نماید‪.‬‬
 ‫مقعدی ‪Rectal‬‬
‫‪ ‬روش های کنترول درجه حرارت از راه مقعد‬
‫‪ ‬دست ها را شستشو نماید خلوت را ایجاد نماید‪.‬‬
‫‪ ‬سامان ولوازم مثل جیل لشم کننده ‪،‬دست کش وترمامتر را آماده سازید‪.‬‬
‫‪ ‬مریض را یک پهلو قرار داده و صرف ناحیه سرین را برهنه سازید‪.‬‬
‫‪ ‬نوک ترمامتر را توسط مایع لشم کننده به اندازه یک انچ لشم کنید‬
‫‪ ‬دو طرف سرین را باز نموده و ترمامتر را در بزرگساالن به اندازه ‪ 1،5‬انچ‬
‫و در اطفال به اندازه ‪ 1‬انچ داخل مقعد نماید درجه حرارت را تعین نماید‪.‬‬
‫‪ ‬بعد از صدا درامدن ترمامتر را از مقعد مریض با احتیاط خارج وبه مریض‬
‫کاغذ برای پاک کردن جیل بدهید‪.‬ترمامتر را پاک نموده دست کش را هدرنموده‬
‫‪ ‬نتیجه به دست امده را ثبت اسناد مریض نماید‪..‬‬
 ‫طریقه بغلی ‪Axillray‬‬
‫‪ ‬برای کنترول درجه حرارت از زیر بغل موارد زیرانجام شود‬
‫‪ ‬دست ها را شستشو نماید وسایل را اماده نموده ودست کش بیپوشید‪.‬‬
‫‪ ‬کاری را که انجام میدهید دبرای مریض تشریح نماید‪.‬‬
‫‪ ‬مریض را مشخص نموده ومحیط مناسب و خلوط مریض را ایجاد نماید‪.‬‬
‫‪ ‬ناحیه زیر بغل مریض برهنه سازید و آله اندازه گیری درجه حرارت را‬
‫به قسمت مرکزی قرار دهید‪.‬‬
‫‪ ‬بعداز شنیدن صدای ترمامتر آن را از ناحیه دور نموده و درجه را‬
‫بخوانید‪.‬‬
‫‪ ‬دست کش را کشیده و نتیجه را ثبت ورق عالیم حیاتی مریض نماید‪.‬‬
‫‪ ‬موارد غیر نارمل را گزارش نموده درپالن مراقبت شامل نماید‬
 ‫نبض ‪pulse‬‬
‫تعریف نبض‪ :‬عبارت ازموج جریان خون در داخل شریان است که به‬
‫وسیله تقلص بطین چب قلب ایجاد میگردد‪.‬‬
‫خصوصیات نبض‪:‬‬
‫‪ ‬سرعت‬
‫‪ ‬قوت (ضعیف یا قوی)‬
‫‪ ‬ریتم (منظم یا غیر منظم)‬
‫‪ ‬سرعت نبض در بزرگ ساالن درحالت استراحت ‪ 60-100‬بار در دقیقه‬
‫‪‬درهنگام خواب تا ‪ 40‬بار در دقیقه‬
‫‪‬در حالت فعالیت جسمی ‪ 220-200‬میرسد‬
 ‫عوامل اتثری گذار‬
‫‪ ‬سن ‪ :‬با بلند رفتن سن سرعت نبض کاهش پیدا میکند‬
‫‪ ‬جنس‪ :‬سرعت نبض در مردان کمتراز زنان است‬
‫‪ ‬ورزش‪ :‬باعث سرعت نبض میشود‬
‫‪ ‬تب‪ :‬تب باعث توسع وعایی گردیده وباعث کاهش فشار خون وسرعت نبض‬
‫باال میگردد‪.‬‬
‫‪ ‬ادویه جات‪ :‬بعض ادویه جات باعث کاهش نبض میگردد‬
‫‪ ‬بعض هم باعث افزایش مانند اپی نفرین‬
‫‪ ‬خون ریزی‪ :‬ضیاع خون باعث افزایش نبض میگردد‬
‫‪ ‬فشارهای روانی‪ :‬فشارهای روانی باعث تنبه سیستم عصب سمپاتیک شده باعث‬
‫افزایش فعالیت قلب شده باعث افزایش نبض میگردد‬
‫‪ ‬تغیرات وضعیت‪ :‬با وضعیت ایستاده یا نشسته چون خون به طرف سیستم‬
‫وریدی انتقال مینماید ازهمین سبب باعث کاهش فشار خون و افزایش سرعت‬
‫نبض میگردد‬
 ‫نکته قابل توجه‬
‫هرگاه فشار سیستولیک فرد پائین تر از ‪ 90‬میلی متر ستون سیمآب برسد‬
‫نبض را دیال یا غیر قابل لمس میباشد‪.‬‬
‫هرگاه فشار سیستولیک فرد پائین تر از ‪ 80‬میلی متر ستون سیمآب برسد‬
‫نبض بازویی غیر قابل لمس میباشد‪.‬‬
‫هرگاه فشار سیستولیک فرد پائین تراز ‪ 60‬میلی متر ستون سیمآب برسد‬
‫نبض کاروتید غیرقابل لمس میباشد‪.‬‬
 ‫ادامه ‪...‬‬
‫‪ ‬ا گر ریتم نبض مریض نارمل باشد میتوان ضربان را که در دوره ‪15‬‬
‫ثانیه احساس میکنید بشمارید وسپس ضرب ‪ 4‬کنید‬
‫‪ ‬یا اینکه ضربان را در‪ 30‬ثانیه احساس میکنید بشمارید وضرب ‪ 2‬کنید‬
‫‪ ‬اگر نبض ضعیف و لمس آن مشکل ‪،‬نامنظم وبسیار آهسته است برای‬
‫یک دقیقه کامل بشمارید‬
 ‫اصطالحات مربوت به کنرتول نبض‬
‫‪ Tacky Cardia - 1‬عبارت از افزایش تعداد نبض یعنی بشتراز ‪100/Min‬‬
‫‪ Brady Cardia -2‬عبارت از کاهش تعداد نبض کمتر از ‪60/Min‬‬
‫عبارت از مقدارخون پمپ شده توسط قلب دریک دقیقه ‪Stroke Valume - 3‬‬
‫میباشد‬
 ‫حمالت اندازه گریی نبض‬
‫‪ ‬قسمت کنار چشم)‪ (Temporal‬پیشانی‬
‫‪ ‬گردنی ‪ Carotid‬زیر نرمه گوش یا کنار غضروف کاروتید‬
‫‪ ‬بازویی ‪ Brachial‬در قسمت داخلی بازو‬
‫‪ ‬سفلی ساعد ‪ 5- 3 ، Radial‬سانتی متر باالتراز بند دست‬
‫‪ Femoral ‬قسمت کشاله ران‬
‫‪ ‬خلفی زانو ‪ Poplital‬قسمت خلفی مفصل زانو‬
‫‪ ‬خلفی متوسط پا ‪ posterior tibislis‬قیمت متوسط بند پا‬
‫‪ ‬پشت پا ‪ Dorsalis pads‬قسمت پشت پا‬
‫‪ ‬زروه ‪ Apical‬قسمت زروه قلب‬
‫نبض‬
‫نبض‬
‫نبض‬
‫نبض‬
‫نبض‬
‫نبض‬
‫نبض‬
‫نبض‬
‫نبض‬
‫حدود اوسط نبض نزد افراد ابسننی متفاوت‬
‫حدود‬ ‫اوسط‬ ‫سن‬
‫‪180-80‬‬ ‫‪130‬‬ ‫نوزاد تایک ماه‬
‫‪140-80‬‬ ‫‪120‬‬ ‫یکساله‬
‫‪130-80‬‬ ‫‪110‬‬ ‫دوساله‬
‫‪130-75‬‬ ‫‪100‬‬ ‫شش ساله‬
‫‪140-60‬‬ ‫‪72‬‬ ‫ده ساله‬
‫‪100-60‬‬ ‫‪80‬‬ ‫کاهالن‬
 ‫فشار خون ‪Blood pressure‬‬
‫تعریف فشارخون‪ :‬عبارت از قوه ویا فشاری که توسط خون به وسیله تقلص‬
‫بطین چپ قلب به دیوار شرایین وارد میگردد‪.‬‬
‫یابه عباره دیگر‪ :‬فشاری است که در اثر پمپ نمودن خون توسط قلب در شرایین‬
‫ابهر و دیگر شرایین پیدا میشود‪.‬‬
‫فشارخون دومرحله دارد‪.‬‬
‫‪ -1‬مرحله سیستولیک –‪ :Systolic‬عبارت از حد اعظمی فشار خون است وقتی‬
‫به وجود میاید که قلب منقبض شده وخون را درشریان ابهر پمپ میکند‪.‬‬
‫‪ -2‬دیاستولیک –‪: Diastolic‬عبارت از حد اصغری فشاری خون بوده و وقتی‬
‫به وجود میاید قلب ازحالت منقبض شدن خارج شود‪.‬‬
‫واحد اندازه گیری فشارملی مترجیوه)‪ (mmhg‬میباشد‬
 ‫اصطالحات مربوط به فشار‬
‫‪ : Hypertention-1‬به حالت گفته میشود که فشارخون مریض ‪140/90‬‬
‫میلی متر ستون سیمآب باشد همراه باعالیم چون سردردی‪،‬خون ریزی‬
‫بینی‪،‬احساس سنگینی سر ‪،‬وبرافروخته گی روی‪.‬‬
‫‪ : Hypotention -2‬به حالت گفته میشود که فشارخون سیستول به ‪ 90‬یا‬
‫پائین تر از ‪ 90‬ملی متر ستون سیماب باشد با عالیم رنگ پریده گی ‪،‬سرچرخی‬
‫‪،‬سرگیچی ‪،‬افزایش نبض‪،‬کاهش ادرار‬
‫‪ :Hypotention -3‬یا فشارخون وضعیتی‪ :‬به حالت گفته میشود که مریض با‬
‫تغییر وضعیت اش مثالً از نشسته به ایستاده فشارخون کاهش میابد ‪.‬‬
‫عالیم ان عبارت ازاند‪ :‬احساس سبک سری‪،‬سرگیچی ‪،‬سنکوب افراد که مربوط‬
‫این حالت میشوند عبارت انداز کهن ساالن ‪،‬مریضان دیابیتی ‪،‬مریضان که دوای‬
‫فشار میخورند‬
 ‫عوامل اتثری گذار بروی فشار خون‬
‫‪ ‬سن‪ :‬با افزایش سن فشارخون افزایش می یابد‪.‬‬
‫‪ ‬جنس ‪ :‬درخانم نسبت به اقایان فشارخون پاین تراست‪.‬‬
‫‪ ‬فعالیت ‪ :‬باعث افزایش فشارمیشود‪.‬‬
‫‪ ‬فشارهای روانی‪ :‬باعث افزایش فشارمی شود‪.‬‬
‫‪ ‬چاقی ‪:‬باعث افزایش فشارخون می شود‪.‬‬
‫‪ ‬ادویه ‪:‬بعض ادویه هاباعث افزایش وبعضی هم باعث کاهش فشارخون میشود‪.‬‬
‫‪ ‬تغیرات دراوقات روز‪ :‬پائین تر درصبح و بلندتر درعصرهمان روز‪.‬‬
‫‪ ‬حجم خون‪ :‬هرقدر که حجم خون کم باشد فشارپائین تراست وهر قدرحجم خون‬
‫بشتر باشد فشارخون بشتر است‪.‬‬
‫‪ ‬پروسه های مریضی‬
‫روش های که میتوان فشارخون راچک کرد‬
‫‪ ‬ایستاده ‪،‬نشسته ‪،‬خوابیده‬
‫‪ ‬کنترول فشار خون باکف وگوشی‬
‫‪ ‬کنترول فشارخون بیدون گوشی‬
‫‪ ‬کنترول فشارخون توسط دستگاه مانیتورینگ‬
‫‪ ‬کنترول فشارخون توسط کاتیترودستگاه مخصوص‬
‫‪ ‬کنترول فشارخون توسط فشارسنج دجیتلی‬
 ‫نکات قابل توجه‬
‫حرکت عقربه ومشاهده اله فشار ارزشی دارد‬ ‫‪‬‬
‫می توان باکنترول نبض مچ دست یا درپا فقط فشار سیستول را معلوم نمود‬ ‫‪‬‬
‫صدای اولی که شنیده میشود صدای کورتیکوف نامیده میشود‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫درخاتمه پیچ هوا را تا اخیر باز کنید تا هوا کامالً تخلیه شود‬ ‫‪‬‬
‫برای چندین بار پایپی روی یک دست باد نزنید‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اندازه گیری ازدست راست چب ‪10-5‬درجه فرق دارد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫پاین قراردادن دست و باال قرار دادن دست از سطح قلب باعث فشارخون‬ ‫‪‬‬
‫کاذب را نشان میدهد‪.‬‬
‫هیچگاه استاتیسکوپ زیرکف اله فشارخون قرار ندهید زیرا باعث تغییر‬ ‫‪‬‬
‫کاذب فشار سیتول و دیاستول میشود‬
‫بین هر بار اندازه گیری مجدد فشارخون باید ‪ 2-1‬دقیقه فاصله داده شود‬ ‫‪‬‬
‫‪ 10-5‬دقیقه قبل از تعین فشار شخص معاینه شونده استراحت داده شود‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫حدوداوسط فشار خون درنوزادات هجده ساله‬
‫‪80/50 mmHg‬‬ ‫نوزاد‬
‫‪85/54 mmHg‬‬ ‫یک ماهگی‬
‫‪95/65 mmHg‬‬ ‫یک سالگی‬
‫‪105/65 mmHg‬‬ ‫شش سالگی‬
‫‪119/65 mmHg‬‬ ‫‪14-13‬سالگی‬
‫‪120/75 mmHg‬‬ ‫‪ 17-14‬سالگی‬
‫‪120/80 mmHg‬‬ ‫‪ 18‬سالگی به باالتر‬
‫حدود اوسط فشار خون دربزرگساالن‬
‫‪Diastolic‬‬ ‫‪Systolic‬‬ ‫گروپ اشخاص‬
‫‪80‬‬ ‫‪120‬‬ ‫مطلوب‬
‫‪85‬‬ ‫‪130‬‬ ‫حد طبیعی‬
‫‪89-85‬‬ ‫‪130-139‬‬ ‫حد طبیعی باال‬
‫‪90-99‬‬ ‫‪159-140‬‬ ‫درجه یک‬
‫‪100-109‬‬ ‫‪160-179‬‬ ‫درجه دو‬
‫‪110-119‬‬ ‫‪180-209‬‬ ‫درجه سه‬
 ‫تنفس)‪(Respiratory‬‬
‫تعریف تنفس‪:‬عبارت ازعمل نفس کشدن راگویند که شامل اخذ اکسجن‬
‫وخارج کردن کاربن دای اوکساید می باشد‪.‬‬
‫به دونوع است‬
‫‪ -1‬تنفس خارجی ‪:‬عبارت از تبادله اکسجن وکاربن دای اوکساید دربین‬
‫الویول های ریوی وخون ریوی است‪.‬‬
‫‪ -2‬تنفس داخلی ‪:‬عبارت ازتبادله اکسجن وکاربن دای اکساید بین خون‬
‫دورانی وحجرات وانساج میباشد‪.‬‬
‫عوامل اتثری گزاربرروی تنفس‬
‫‪ ‬ورزش‬
‫‪ ‬فشارهای روانی‬
‫‪ ‬محیط‬
‫‪ ‬افزایش ارتفاع‬
‫‪ ‬ادویه‬
‫‪ ‬استفاده از سیگار‬
‫‪ ‬پروسه های مریضی‬
‫‪ ‬درد‬
 ‫اصطالحات مربوط به تنفس‬
‫توقف چند ثانیه ای تنفس‬ ‫‪Apnea‬‬
‫کاهش تنفس یا‪،‬تنفس منظم اما اهسته‬ ‫‪Brady pineal‬‬
‫(کمتر‪12‬باردردقیقه‬
‫افزایش تنفس ‪،‬تنفس منظم اما سریع (بشتر از‬ ‫‪Tachypnea‬‬
‫‪25‬باردردقییقه‬
‫کمبود اکسجن درمحیط‬ ‫‪Hypoxia‬‬
‫کمبود اکسجن درمحیط‬ ‫‪Hypoxemia‬‬
 ‫مراحل ارزایبی تنفس‬
‫‪ ‬بهترین موقع ارزیابی تنفس مریضان بعداز برسی نبض میباشد یعنی اینکه در وقت شمارش‬
‫تنفس مریض تصور کند که داکتر‪،‬پرستار یا کارمند صحی وی را ارزیابی میکند زیرا ممکن‬
‫است توجه مریض روی تنفس زیاد شده ودرشمارش ان اشتباه شود‬
‫‪ ‬مریض را دریک وضعیت مناسب یعنی خوابیده قرار دهید‬
‫‪ ‬به طرف ساعت خود نگاه کنید و تعداد تنفس را با هر بار بلند رفتن و پاین آمدن صدر حساب‬
‫کنید (هر باال رفتن و پاین آمدن یک تنفس )‬
‫‪ ‬تعداد تنفس را ‪ 30‬ثانیه حساب کنید آن را ضرب ‪ 2‬نماید اگر غیر نارمل است برای یک دقیقه‬
‫مکمل حساب کنید‪.‬‬
‫‪ ‬به عمق وریتم تنفس توجه کنید‪.‬‬
‫‪ ‬درجریان شمارش تنفس برموضوعاتی چون صداهای غیر طبیعی تنفس خس خس کردن و‬
‫خرخرکردن وغیره توجه کنید‪.‬‬
‫‪ ‬تعداد عمق ریتم یا نظم تنفس و صداهای غیر طبیعی را ثبت کنید‪.‬‬
‫‪ ‬در صورت که تنفس طفل را حساب میکنید ممکن میخرش ونا آرام باشد وی را در بغل‬
‫مادرش قرار دهید بعد آرام شدن تنفس را شمارکنید‪.‬‬
‫حدود اوسط تنفس درنزد افراد ابسننی متفاوت‬
‫دقیقه‬ ‫حدود‬ ‫سن‬
‫دردقیقه‬ ‫‪30-80‬‬ ‫نوزاد‬
‫دردقیقه‬ ‫‪20-40‬‬ ‫یک ساله‬
‫دردقیقه‬ ‫‪20-30‬‬ ‫دوساله‬
‫دردقیقه‬ ‫‪15-25‬‬ ‫هشت ساله‬
‫دردقیقه‬ ‫‪15-20‬‬ ‫شانزده ساله‬
‫دردقیقه‬ ‫‪12-20‬‬ ‫کاهل‬
‫سپاس از همراهی تان‬