mgr Magdalena Mozga

nauczyciel języka polskiego

w Gimnazjum nr 2
im. Haliny Konopackiej
w Rawie Mazowieckiej

SCENARIUSZ DWUGODZINNEJ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO

W KLASIE III GIMNAZJUM

TEMAT: „Zajrzymy w okna samemu Bogu” –motyw biblijnej wieży Babel w różnych tekstach
kultury.
CEL GŁÓWNY: Zapoznanie uczniów z różnymi tekstami kultury podejmującymi temat wieży
Babel, doskonalenie umiejętności odbioru tych tekstów.
CELE OPERACYJNE:
Uczeń zna:
-znaczenie frazeologizmu „ wieża Babel”.
-autorów i tytuły ich dzieł podejmujące motyw wieży Babel.
- terminy: mit, legenda.
-symbolikę liczby siedem.
Uczeń potrafi:
-interpretować tekst biblijny i inne teksty kultury.
-wyjaśnić sens metaforyczny tych tekstów.
-zaprojektować współczesną wieżę Babel
-wskazać przyczyny nieumiejętności porozumiewania się ludzi.
-formułować samodzielne wnioski i sądy.
-współpracować w grupie.
-zachować dyscyplinę podczas zajęć.
METODY PRACY: praca z tekstem, ćwiczenia praktyczne
FORMY PRACY: zbiorowa, grupowa.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: ilustracje A-4 przedstawiające: „Budowanie wieży Babel” – fresk z
XIII w. , „Wieżę Babel” Mistrza z Bedfordu z XV w. , „Wieżę Babel” Petera Bruegela z XVI w. ,
„Babel-2” Jerzego Dudy-Gracza z XX w. , wieżę Eiffla, Gateway Arch, platformę Statfjord B ,
wiersz W. Szymborskiej „Na wieży Babel” , nagranie piosenki z musicalu „Metro” „Wieża Babel” ,
karty pracy dla VI grup.
TOK LEKCJI:
1.Czynności wstępne.
2.Uczniowie wyjaśniają frazeologizm „wieża Babel”.
wieża Babel: -zbiorowisko ludzi mówiących różnymi językami.
-zamęt , bezład , zamieszanie , rozgardiasz.
3.Uczniowie odczytują historię wieży Babel w opracowaniu Anny Kamieńskiej. Następnie
uzupełniają schemat.

kto ją buduje dlaczego ją budują skutek

wieża
Babel

kto przerywa budowę? dlaczego ją przerywają? skutek?

4. Biblijne teksty mają znaczenie alegoryczne, np. ziarno w „Przypowieści o siewcy” oznacza słowo
Boże. Jak można by rozumieć określenie: pomieszanie języków?
5.Uczniowie projektują współczesną wieżę Babel , która pokazuje , dlaczego nie możemy bądź nie
chcemy porozumieć się z innymi.

OBŁUDA
OBOJĘTNOŚĆ
AGRESJA
ZAZDROŚĆ
NIENAWIŚĆ TY
JA NIETOLERANCJA
ODMIENNOŚĆ POGLĄDÓW

6.Nauczyciel opowiada uczniom o zikkuratach budowanych przez Babilończyków i symbolice cyfry

siedem.
7.Uczniowie przypominają wiadomości o micie i legendzie. Zastanawiają się, czy biblijne
opowiadanie ma cechy któregoś z nich. Uzasadniają swoją opinię.
8.Uczniowie podzieleni na 6 grup analizują i interpretują teksty kultury podejmujące temat wieży
Babel. Każda grupa otrzymuje karty pracy wraz z ilustracją. W formie notatki zapisują poniższy
schemat.- Każda grupa w kolejności dopisuje swoją część.
Opowieść biblijna „Wieża Babel”-
starożytność opracowanie Anna Kamieńska.

Fresk z XIII wieku

„Budowanie wieży Babel”
Włochy, średniowiecze

Mistrz z Bedfordu „Wieża Babel”,

początek XV wieku,
późne średniowiecze, Francja

Pieter Brueghel „Wieża Babel”,

XVI wiek, renesans, Niderlandy

Jerzy Duda-Gracz „Babel-2“,

Polska , współczesność

Wisława Szymborska „Na wieży Babel”,

wiersz , Polska , współczesność
 Piosenka „Wieża Babel” z musicalu
„Metro” , Polska , współczesność

Gr. I „Budowanie wieży Babel” , fragment fresku z Włoch , z XIII wieku.

1.Co przedstawił artysta ?
2.O czym może świadczyć zachowanie ludzi stojących z boku ?
3.Co można powiedzieć o kolorystyce ?

Gr. II Mistrz z Bedfordu „Wieża Babel”, początek XV wieku, póżne średniowiecze, anonimowy
artysta francuski, miniatura z „Godzinek”.
1.Co znajduje się na pierwszym planie ? co w tle ?
2.Kolorystyka.
3.Praca wygląda na zorganizowaną, dlaczego nie udało się dokończyć budowy ? Co stało się z
budowniczymi ?

Gr. III Pieter Brueghel „Wieża Babel” XVI wiek, renesans, Niderlandy.
1.Jakie miejsce na obrazie zajmuje wieża ? Jakie wrażenie sprawia budowla ?
2.Jak zachowują się ludzie budujący wieżę ? Dlaczego nadal ją wznoszą, mimo że wiedzą, że ich
poczynania są daremne ?
3.Co znajduje się wokół wieży ? Co można powiedzieć o kolorystyce ?
4.Kogo umieścił malarz w lewym dolnym rogu ?
5.Czy Bruegel jest tylko ilustratorem biblijnego tematu ? Czy interesuje go coś więcej ?

Gr. IV Jerzy Duda-Gracz „Babel-2”, XX wiek.

1.Porównaj dzieło XVI-wiecznego artysty z obrazem współczesnego polskiego malarza,
Jerzego Dudy-Gracza. Czy XVI-wieczny obraz mógł zainspirować współczesnego twórcę ?
2.Co charakteryzuje postacie przedstawione na obrazie ?
3.Czym różni się pierwszy plan na obu obrazach ?
4.Dlaczego robotnicy z obrazu Jerzego Dudy-Gracza nie ukończą budowania wieży ?
5.Jakie znaczenie mają ramy obrazu, ustal ich związek ze światem przedstawionym na obrazie .
6.Wskaż karykaturalne cechy elementów obrazu.

Gr. V Wieża Eiffla i inne, współczesność.

1.Które z przedstawionych budowli kojarzą wam się z wieżą Babel ? Dlaczego ?
2.W czym przypominają budowlę z obrazu Bruegla ?
3.Co popycha współczesnych architektów do projektowania takich budowli ? Jakie widzicie
ich pozytywne i negatywne cechy ?

Gr. VI Wisława Szymborska „Na wieży Babel”- współczesność.

1.Wskażcie osoby mówiące w wierszu, co o nich wiecie ? (cytaty z wiersza)
2.Czym zaskakuje cię dialog w wierszu Szymborskiej ? Czy spełnione są warunki rozmowy ?
3.Jakie są przyczyny niemożności komunikacji podmiotów mówiących w wierszu ?
4.Uzasadnij tytuł utworu.

9.Grupy prezentują efekty swojej pracy, nauczyciel dokonuje oceny.

10.Prezentacja piosenki z musicalu „Metro” pt. „Wieża Babel”. Uczniowie przedstawiają własne
hipotezy interpretacyjne. Nauczyciel ocenia najlepszą wypowiedź.
11.Zadanie pracy domowej:
 W formie notatki odpowiedz na pytania:
1.Co łączy utwory prezentowane na lekcji ?
2.Jaki charakter ma ta opowieść ?
3.Co interesuje artystów w tej historii ?

Bibliografia:
T. Michalkiewicz: Język Polski. Kształcenie Kulturowe. Rozwinąć skrzydła. Część 2. Warszawa 2000.
E. Szmytka: Z pomieszania mowy usłyszeć głos – historia wieży Babel. [W:] A. Gis, E. Nowosielska: Język Polski.
Poradnik dla nauczyciela. Zrozumieć słowo. Gimnazjum 3. Poznań 2001.