Μεθοδολογία Έρευνας και Στατιστική

Διάλεξη 12:

«Ο έλεγχος και η διατύπωση των υποθέσεων στη

στατιστική»

Κάμτσιος Σπυρίδων PhD

Η μελέτη ενός φαινομένου ξεκινά με
τη διατύπωση μιας ερευνητικής
υπόθεσης, η οποία βασίζεται είτε σε
κάποια θεωρία είτε ακόμη και στην
απλή παρατήρηση του τρόπου με τον
οποίο διάφορες μεταβλητές
Ο έλεγχος των υποθέσεων αποτελεί
αλληλεπιδρούν
βασική διαδικασία της
επιστημονικής έρευνας και
βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με
τη στατιστική επεξεργασία των
ερευνητικών δεδομένων
Ο αντικειμενικός στόχος του
ερευνητή είναι, με τη βοήθεια της
στατιστικής, να ελέγξει αν η υπόθεση
που έχει διατυπώσει είναι αποδεκτή
ή όχι.
 Έλεγχος υποθέσεων = μοντέλο λήψης αποφάσεων

…αποφασίζουμε αν θα δεχθούμε ή θα
απορρίψουμε την υπόθεση που έχουμε
διατυπώσει

•Αρχικά θα πρέπει να προβούμε στη διατύπωση της μηδενικής (Ηο) και της εναλλακτικής
(Η1) υπόθεσης.

•Η μηδενική υπόθεση διατυπώνεται με σκοπό να λειτουργήσει ως κριτήριο σύγκρισης για

την εναλλακτική

•Η εναλλακτική αναφέρεται στην πρόβλεψη που κάνει ο ερευνητής αναφορικά με τη

σχέση ή τη συσχέτιση που υπάρχει μεταξύ των μεταβλητών που μελετάει.

•Ουσιαστικά πρόκειται για την ερευνητική του υπόθεση

 Παράδειγμα:

Ο ερευνητής ενδιαφέρεται να μελετήσει δυο ομάδες μαθητών. Η πρώτη ομάδα

διδάσκεται με τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας ενώ στη δεύτερη ομάδα υιοθετείται
ένας συνδυασμός μαθητοκεντρικών μεθόδων διδασκαλίας, οι οποίες προάγουν τη
συνεργασία, την αυτονομία των μαθητών και τη μάθηση με τη χρήση νέων τεχνολογιών.

Αρχικά ο ερευνητής θα πρέπει να διατυπώσει τις υποθέσεις της έρευνας:

Μηδενική υπόθεση: δε θα υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ των μαθητών της πρώτης
και της δεύτερης ομάδας ως προς τις στάσεις τους για το μάθημα και την επίδοσή τους

Εναλλακτική υπόθεση: θα υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δυο ομάδων μαθητών ως

προς τις στάσεις τους για το μάθημα και την επίδοσή τους, λόγω της διαφορετικής
διδακτικής προσέγγισης
 Επιλογή του κατάλληλου στατιστικού κριτηρίου

Μετά τη διατύπωση της μηδενικής και της εναλλακτικής υπόθεσης, πρέπει να επιλέξουμε το
στατιστικό κριτήριο με βάση το οποίο θα αναλύσουμε τα δεδομένα που έχουμε συλλέξει

Υπάρχουν διάφορα στατιστικά κριτήρια και στατιστικές αναλύσεις οι οποίες εφαρμόζονται

ανάλογα με το είδος των μεταβλητών

Τα στατιστικά κριτήρια υπολογίζουν την πιθανότητα να υπάρχει μια διαφορά ή μια
συσχέτιση να προκύψει εξαιτίας τυχαίων παραγόντων

Η πιθανότητα αυτή ονομάζεται τιμή p (p-value), ενώ το ανώτερο αποδεκτό όριο που
αποδεχόμαστε για τα αποτελέσματά μας να προέρχονται από τυχαίους παράγοντες ονομάζεται
επίπεδο σημαντικότητας (significance level).

Υπάρχουν διάφορα επίπεδα στατιστικής σημαντικότητας, ανάλογα με το βαθμό βεβαιότητας

που θέλουμε να έχουμε στη διατύπωση του συμπεράσματός μας.

Συνήθως χρησιμοποιούμε το επίπεδο σημαντικότητας α=0.05, που σημαίνει ότι η

πιθανότητα το τελικό μας αποτέλεσμα να έχει προέλθει από τυχαίους παράγοντες είναι μόνο
5%.