‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫‌كانه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬

‫پۆلێنه گ‬
‫گه‌ڕانی بابه‌ته‌كان‬

‫‪‬زانیاری‪...‬‬
‫‪‬ه‌ڕان له‌‬
‫گ‬ ‫‪‬‬

‫سه‌ره‌كی ‪ /‬پایەکانی ئیسالم و باوەڕ ‪ /‬نوێژ‬

‫نوێژ‬
‫له‌الیه‌ن‪ - :‬ئیسڕا بورهان ‪ -‬به‌روار‪ - 15:37:00-03-03-2022 :‬کۆدی بابەت‪7917 :‬‬

‫بابه‌ت ‌‬
‫ه‬
‫په‌یوه‌ندیداره‌كان‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪1/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫ئەو کەسانەی‬
‫گه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬
‫نوێژیان لەسەر‬
‫واجبە‬

‫ئیسالم و باوەڕ‬

‫بانگ و ئیقامەت‬

‫باوەڕ (ئیمان)‬

‫ناوه‌ڕۆك‬

‫پێگە و واتای نوێژ‪ ‬‬

‫نوێژ (بە عەرەبی‪ :‬الصالة‪ ،‬بە ئینگلیزی‪ )Prayer :‬پەرستشێکی ڕۆحییە و یەکێکە لە کۆڵکە و پایەکانی ئیسالم‪ ،‬ئەرکێکی سەپێنراو و فەرزە لەسەر‬
‫هەموو موسوڵمانێك کە لە شەو و ڕۆژێکدا پێویستە پێنج جار نوێژ بکات‪ ،‬نوێژ تەنها چەند کردار و جووڵەیەکی فیزیکی نییە‪ ،‬بەڵکو خۆراکی ڕۆحە و لە‬
‫پەرستشە بایەخدارەکانی ژیانی باوەڕدارانە‪ ،‬ئەگەر کەسی ئیماندار لە ژیانی دونیایدا نوێژێکی ڕاست و دروست ئەنجام بدات ئەوا دەروون و ڕۆحی‬
‫ئارام دەبێت‪ ،‬هەروەها لە خووڕەوشت و کاری خراپ پارێزراو دەبێت بە بەڵگەی دەقی ئایەتی قورئانی لە سوڕەتی العنكبوت ئایەتی ‪ 45‬خودای گەورە‬

‫دەفەرمووێت‪َ{ :‬و َأِقِم الَّص اَل َة ِإَّن الَّص اَل َة َتْنَه ٰى َعِن اْلَفْح َشاِء َو اْلُم ْنَكِر } واتا‪ :‬بە بەردەوامی نوێژ ئەنجام بدە‪ ،‬به‌ڕاستی نوێژی دروست و ڕاست به‌رهه‌ڵستی‬
‫ه كاری خراپ و ناپه‌سه‌ند و گوناهـ و تاوان‪.‬‬
‫و بەرگری لە نوێژخوێن دەکات ل ‌‬
‫کاتی دیاریکردن و سەپاندنی نوێژ ڕاجیایی زانایانی لەسەرە‪ ،‬بەاڵم زانایان کۆکن لەوەی کە لە شەوی ئیسرا و میعراج پێنج ڕکات نوێژ لەسەر‬
‫موسڵمانان فەرز کرا‪ ،‬بەاڵم ساڵەکەی هەندێک لە زانایان پێیان وایە ساڵی دەیەمی بانگەوازیی و پێغەمبەرایەتی بوو‪ ،‬هەندێکی تریش پێیان وایە ساڵی‬
‫دوانزەیەم بوو‪.‬‬
‫لە ڕۆژی دواییدا ئەو نوێژە دەبێتە هۆکاری چوونە بەهەشت و بەدەستهێنانی پلەی بەرز و بااڵ‪ ،‬لەسەر بناغەی ئەنجامی نوێژکردن پێوەر بۆ‬
‫کردەوەکانی تر دادەنرێت‪ ،‬بۆیە بەهۆی پێویستی و گرنگی ئەم پەرستشە‪ ،‬نوێژخوێن دەبێت زۆر ئاگادار بێت لەگەڵ تایبەتمەندی و مەرجە‬
‫سەرەکییەکانی نوێژدا‪ ،‬گرنگی بە چەند وردەکارییەکیش بدات‪ ،‬چونکە هەندێك کات لە کاتی نوێژکردندا چەند ڕەفتارێك ئەنجام دەدەرێت بێ ئەوەی‬
‫کەسی نوێژخوێن بزانێت هەڵەیە و نادروستە و قەدەغەکراوە‪ ،‬دەبێتە هۆی ئەوەی نوێژ و پەرستشەکەی لێ گیرا نەبێت‪.‬‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪2/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫یەکەمین ئەرک کە لە ڕۆژی دواییدا موسڵمان لێپرسینەوەی لەبارەوە دەکرێت بریتییە لە پەرستشی نوێژ‪ ،‬ئەم پەرستشە بەپێی دەقی قورئان و‬
‫گه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬
‫فەرموودەکای پێغەمبەر ﷺ لەهەرە گرنکترین پەرستشەکانی ئیسالمە‪ ،‬پێویستە هەموو موسڵمانێک ئەم پەرستشە ئەنجام بدات و ئەنجامنەدانی بەبێ‬
‫هیچ پاساوێک سزای قورسی لەسەرە‪.‬‬

‫مەرجەکانی نوێژکردن‬
‫مەرجەکانی نوێژ بەیەکەوە پەیوەستن و پێویستە هەمووی جێبەجێ بکرێت‪ ،‬هەموو مەرجەکان نوێژێکی تەواو و کامڵ پێکدەهێنن‬
‫ـ باوەڕهێنان بە ئیسالم‪ :‬بەو واتایەی کەسی نوێژکەر پێویستە پەیڕەو و شوێنکەوتووی ئایینی ئیسالم بێت‪.‬‬
‫ـ عەقڵ و ژیریی کامڵ‪ :‬کەسی موسڵمان پێویستە ژیریی و دانایی تەواو کامڵ بێت‪ ،‬ئەو کەسەی باریی دەروونیی و ژیریی تەواو نییە (شێت یان کەم‬
‫عەقڵ) نوێژی لەسەر نییە‪.‬‬
‫ـ گەیشنە تەمەنی پێگەیشتن‪ :‬پێویستە کەسی نوێژکەری موسڵمان گەیشتبێتە تەمەنی پێگەیشتن و توانای جیاکردنەوە چاکە و خراپەی هەبێت‪ ،‬واتا‬
‫منداڵ نوێژی لەسەر نییە‪.‬‬
‫ـ پاکژی و پاکوخاوێنی‪ :‬پاکڕاگرتنی لەش و پۆشاک و شوێنی نوێژکردنەکە لە شتی پیس وئەو شتانەی که‌ نوێژ بەتاڵ دەکەن‪.‬‬
‫ـ داپۆشین و شاردنەوەی عەورەت‪.‬‬
‫ـ چوونە نێو کاتی نوێژەوە‪ :‬واتا ئەنجامدانی نوێژ لە کاتی دیاریکراو و تایبەتی خۆیدا‪.‬‬
‫ـ ڕووکردنە قیبلە و کەعبەی پیرۆز‪ :‬پێویستە موسڵمانان لە هەرجێیەکی دونیاوە لە کاتی نوێژ کردندا ڕوو بکەنە قیبلە و کەعبەی پیرۆز‪.‬‬
‫‪ -‬نییەت هێنان‪ :‬نییەت هێنان و نیاز کردن لە مەرجە سەرەکییەکانی نوێژ کردنە پێوستە لە ناخی دڵەوە نییەت بهێنرێت‪ .‬‬

‫ئەرکەکانی نوێژکردن‬
‫ڕووکن و ئەرکەکان فەرزن کە هەمووی لەدوای یەک جێبەجێ بکرێن و هەموویان بە ڕیزبەندی ئەنجام بدرێن‪ ،‬ئەگەر بەبێ هیچ پاساوێک یەکێک لەم‬
‫ئەرکانە لە نوێژەکاندا نەکرا ئەوا نوێژەکە بەتاڵ دەبێت و وەرناگێرێت‪.‬‬
‫ـ بەپێوە وەستان لە نوێژە فەرزەکان‪.‬‬
‫ـ کردنی تەکبیرەی سەرەتا‪ ،‬وتنی "اللە اکبر"ـی سەرەتای دەستپێکی نوێژکردن‪.‬‬
‫ـ خوێندنی سوڕەتی "الفاتیحة"‪ ‬‬
‫ـ نوشتانەوە یان چۆکدان و ڕکوع بردن‪.‬‬
‫ـ هەستانەوە لە ڕکوع‪.‬‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪3/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫ـ سوجدە و کڕنووش بردن‬

‫گه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬
‫ـ هەستانەوە و دانیشتن لەنێوان سوجدەکان‬
‫ـ تەحیات و سەالمدانەوە‪ .‬‬

‫جۆرەکانی نوێژ‬
‫• نوێژە فەرزەکان‪ :‬ئەم نوێژانە پێویست و فەرزە لەسەر موسڵمانان کە ئەنجامی بدن و نەکردنی سزای لەسەرە‪ ،‬بریتین لە‪:‬‬
‫ـ پێنج فەرزەکە کە بریتین لە نوێژی بەیانی‪ ،‬نوێژی نیوەڕۆ‪ ،‬نوێژی عەسر‪ ،‬نوێژی شێوان‪ ،‬نوێژی عیشا‪ ‬‬
‫ـ نوێژی هەینی‬
‫ـ نوێژی مردوو‬
‫• نوێژە سوننەتەکان‪ :‬نوێژە سوننەتەکان یاخود سوننەتی نەوافل (صالة النافلة) ئەو نوێژیە کە فەرز نییە و موسڵمان بە ویستی خۆی ئەنجامی دەدات‪،‬‬
‫لە ڕێگەی ئەو نوێژەوە زیاتر لە خوداوە نزیک دەبێتەوە‪ ،‬لە ڕۆژی دواییدا ئەم نوێژانە بۆشایی و کەموکوڕی نوێژە فەرزەکان پڕ دەکەنەوە‪ ،‬ئەنجامنەدانی‬
‫ئەم نوێژانە سزای لەسەر نییە‪ ،‬بریتین لە‪:‬‬

‫‪-‬نوێژە سوننەتەکانی پەیوەست بە نوێژە فەرزەکان کە پێیان دەوترێت "سنن رواتب" و "سنن ممؤكدة" و "سنن غير مؤكدة" لە پێش یان لە پاش نوێژە‬
‫فەرزەکان ئەنجام دەدرێت‪.‬‬
‫ـ نوێژی وەتر‬
‫ـ نوێژی تەراویح لە پاش نوێژی عیشا لە ڕەمەزاناندا‬
‫ـ نوێژی چێشتەنگاو‬
‫ـ نوێژی جەژن‬
‫ـ نوێژەبارانە‬
‫ـ نوێژی ئیستیخارە‬
‫ـ نوێژی خۆرگیران و مانگیران‬
‫ـ ئەو دوو ڕکات نوێژەی کە لە سەرەتای سەردانی مزگەوتدا دەکرێت‬
‫ـ دوو ڕکاتی نوێژی تەواف و ئیحرام‪ ‬‬

‫ژمارەی ڕکاتەکانی نوێژە فەرزەکان‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪4/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫لە سەرەتای فەرزبوونی نوێژدا لە شەوی ئیسرا و میعڕاجدا‪ ،‬خودای گەورە ‪ 50‬ڕکات نوێژی لە ڕۆژێکدا بۆ موسڵمانان دیاریی کرد‪ ،‬بەاڵم کاتێک پێغەمبەر‬
‫گه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬
‫موسا (ساڵوی خودای لەسەر بێت) ڕاوێژ و وتوێژی لەگەڵ پێغەمبەر ﷺ کرد‪ ،‬پێی ڕاگەیاند کە ژمارەی ڕکاتەکان کەم بکاتەوە‪ ،‬بۆیە پێغەمبەرمان داوای لە‬
‫خودا کرد کە ژمارەکە کەم بکاتەوە و کران بە پێنج نوێژ لە ڕۆژێکدا‪ ،‬‬
‫بەم شیێوەیە‪:‬‬
‫نوێژی بەیانی لە دوو ڕکات پێکهاتووە‬
‫نوێژی نیوەڕۆ لە چوار ڕکات پێکهاتووە‬
‫نوێژی عەسر لە چوار ڕکات پێکهاتووە‬
‫نوێژی شێوان لە سێ ڕکات پێکاتووە‬
‫نوێژی عیشا لە چوار ڕکات پێکهاتووە‬

‫[‪]+‬‬ ‫سەرچاوەکان‬

‫سوودمەند بوویت لە خوێندنەوەی بابەتەکە؟‬

‫نەخێر‬ ‫بەڵێ‬

‫‪ 1696‬بینین‬

‫بابه‌ته‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان به‌ ‪ :‬نوێژ‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪5/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫نوێژە فەرزەکان‬ ‫نوێژ‬ ‫ئیسالم و باوەڕ‬ ‫گرنگی حەج‬

‫گه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬

‫تەوافی ماڵئاوایی‬ ‫نوێژی چێشتەنگاو‬ ‫‪ ‬نوێژی بەیانی‬

‫ه خوێندراوه‌كان‬
‫زۆرترین بابه‌ت ‌‬

‫جووت بوون و سەرجێی‬

‫نیشانەکانی دووگیانی بە منداڵی کچ‬

‫هۆکاری نەجواڵنی منداڵ لە سکی دایکیدا‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪6/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫گه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬

‫نیشانەکانی دووگیانی بۆ دیاریکردنی ڕەگەزی منداڵ‬

‫سەرتاشینی منداڵ دوای لەدایکبوون‬

‫زیانەکانی منداڵبوون بە نەشتەرگەری‬

‫زیانەکانی قوماتەکردنی منداڵ‬

‫دانانی خشتە بۆ دووگیانی بە منداڵی کوڕ‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪7/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫گه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬

‫مافەکانی مرۆڤ چین؟‬

‫سوودەکانی منداڵبوونی سروشتی‬

‫سێ مانگی سێیەمی دووگیانی‬

‫کات و شێوازی کونکردنی گوێچکەی منداڵ‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪8/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫گه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪9/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫كوردیئیسالم و باوەڕ‬
‫پایەکانی‬ ‫‌سه‌ر‬
‫ئینسكلۆپیدیای‬ ‫‌ورهله‬
‫‌ترین‬ ‫ه‬
‫دیك ‌‬
‫گه‬ ‫بابه‌تی‬

‫گرنگی حەج‬

‫ئیسالم و باوەڕ‬

‫نوێژ‬

‫نوێژە فەرزەکان‬

‫‪ ‬نوێژی بەیانی‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪10/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫گه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬

‫نوێژی چێشتەنگاو‬

‫تەوافی ماڵئاوایی‬

‫نوێترین بابه‌ته‌كان‬

‫بەبازاڕکردنی دیجیتاڵی‬

‫چۆن وا لە منداڵ بکەم دەست نەکات بە لووتیدا؟‬

‫کەسایەتیی چارەسەرکەر ‪INFP‬‬

‫نەخۆشی دوو جەمسەری لە مندااڵندا‬

‫کتێبخانە‬

‫عودەی سەدام حسێن‬

‫زانکۆی ئەدینبۆرگ‬

‫کۆلێجی ئیمپریال لەندەن‬

‫شاشەی شین‬

‫شێرپەنجەی جگەر‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪11/12‬‬
‫‪12/9/22, 7:28 PM‬‬ ‫نوێژ‬

‫سێوی ئادەم‬
‫گه‌وره‌ترین ئینسكلۆپیدیای كوردی‬

‫ئایا سەلمان خان مسوڵمانە؟‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫سه‌رجه‌م مافه‌كان پارێزراوه‌ © زانیاری ‪2019‬‬

‫په‌یوه‌ندی‬ ‫هاوبه‌شه‌كانمان‬
‫ڕێکالم بکە‬ ‫ده‌رباره‌ی زانیاری‬
‫مه‌رجه‌كان‬ ‫پاراستنی نهێنیه‌كان‬
‫‪About us‬‬ ‫‪About us‬‬

‫سه‌رجه‌م مافه‌كان پارێزراوه‌ © زانیاری ‪2019‬‬

‫نوێژ‪https://zaniary.com/blog/6220c0e0c6aef/‬‬ ‫‪12/12‬‬