Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 2

Liberalizm: Bireysel özgürlüğü temel değer kabul eden liberalizm; özel mülkiyet, bireysel

girişim ve ticaret özgürlüğü üzerine kurulu bir ideoloji olup devlet müdahalesini dışlar. Bunun
için devletin, anayasa ile sınırlandırılması gerektiğini savunur.

Kapitalizm: Yeni Çağ’da, Batı Avrupa’da sermaye ve üretim araçlarının özel mülkiyete
geçmesi sonucunda sürekli kâr arama ilkeleri üzerine kurulmuş ekonomik bir sistemdir.
Burjuvazi sınıfının yükselişe geçmesi, sanayileşme ve işçilerin ortaya çıkması ile yeni bir
ekonomik sistem olan kapitalizme geçiş süreci başlamıştır.

Sosyalizm: Sermaye sahipleriyle işçiler arasındaki eşitsizliği, servet ve refah farklarını


ortadan kaldırma iddiasında olan bir ideolojidir. Kapitalizme tepki olarak doğmuştur.
Kapitalizmi sömürü olarak gören sosyalizm; birlikte hareket etmeye, ortak mülkiyete ve
sosyal eşitliğe önem vermiştir.

Marksizm: Alman Filozof Karl Marx’ın klasik Alman felsefesini, Fransız sosyalizmini ve
İngiliz siyasal düşüncesini bir araya getirerek oluşturduğu ideolojidir. Önceki sosyalist
düşünceleri hayalci olarak niteleyen Marx, Frederich Engels’le birlikte bilimsel sosyalizmi
ortaya koymuştur. Marx, tarihin geçmişten itibaren bir sınıf mücadelesinin sonucunda
oluştuğuna inanmıştır. Ona göre XIX. yüzyılda egemen sınıf burjuvazidir.

Monarşi (Mutlakiyet): Tek kişi tarafından ülkenin baskıcı biçimde yönetilmesini esas alan
idare biçimi

Meşrutiyet: Hükümdarlıkla yönetilen bir ülkede hükümdarın başkanlığı altında parlamento


yönetimine dayanan idare biçimidir.

Sekban-ı Cedit ve İrad-t Cedit II. Mahmut döneminde kurulan ordulardır

Darülaceze: II. Abdülhamid döneminde yaptırılan çocuk, yaşlı, sakat ve kimsesizleri koruma
amacıyla kurulan modern anlamda faaliyet gösteren ilk sosyal yardım kurumudur.
Günümüzde de hala varlığını sürdürmektedir.

Kanun-i Esasi: 1876’da ilan edilen tarihimizdeki ilk anayasadır. Osmanlılar anayasayı kabul
ederek Meclis-i Mebusan’ı da açmıştır. Bu süreç tarihimizdeki darbe tanımına ilk uyan 1876
Darbesi ile akamete uğramıştır.

Mecelle: Ahmet Cevdet Paşa’nın başkanlığında bir komisyon tarafından Tanzimat


Dönemi’nde hazırlanan en önemli ve milli kanun Mecelle’dir. Aslında medeni hukuk olarak
da değerlendirilebilir.

Berlin Antlaşması: 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı sonrasında imzalanmıştır. Bu anlaşma


sonrasında; 1) Ayastefanos Antlaşması ile sınırları çizilen Bulgaristan, Berlin Antlaşması ile
üç bölgeye ayrılacaktır. Buna göre birinci bölge doğrudan Osmanlı Devleti’ne bağlı
Bulgaristan Prensliği hâline getirilecek, ikinci bölge idari yönden bağımsız olmakla birlikte
siyasi ve askerî yönden Osmanlı Devleti’ne bağlı bir eyalet olacak ve üçüncü bölge olan
Makedonya ise ıslahat yapılmak şartıyla Osmanlı Devleti’ne bırakılacaktır. 2) Girit’te ıslahat
yapılacak ve Avrupalı devletler destek verecektir. 3) Bosna-Hersek, Osmanlı Devleti’ne bağlı
kalacak ancak Avusturya tarafından yönetilecektir. 4) Sırbistan, Karadağ ve Romanya
bağımsız olacaktır.5) Tuna Nehri; savaş gemilerine kapalı, ticaret gemilerine açık olacaktır 6)
Kars, Ardahan ve Batum Rusya’ya bırakılacaktır.7) Osmanlı Devleti, Ermenilerin bulunduğu
yerlerde ıslahat yapacaktır. 8) Boğazlar, 1841 Londra ve 1856 Paris Antlaşmalarında belirtilen
statüye sahip olacaktır. 9) Osmanlı Devleti, Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecektir.

You might also like