Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 8

‘g]tf Joj:yfkgsf] ;+3Lotf xf]Og

hgtfsf] ;dfg'kflts ;+3Lotf cfjZos 5’


sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6 ;+3Lotf cfjZos ePsf] atfPsf
kf6L{sf dxf;lrj ljKnjn] xfnsf] g]tf 5g\ . l/kf]6{;{ Snj g]kfn n'lDagL
Joj:yfkg ;+ 3 Lotfsf] cf} l rTo k|bz
] sfof{non] z'qmaf/ slknj:t'df
cfof]hgf u/]sf] ;fIffTsf/
sfo{ q mddf af] N b}
dxf;lrj ljKnjn] ;f] s'/f
atfPsf x'g\ . dxf;lrj
ljKnjn] k|bz] / ;+3sf]
lgjf{rgdf cfPsf] dt
kl/0ffdn] bnx?sf]
cf}lrTo gePsf] k|:6fpFb}
kl5Nnf] ;do /fHosf]
cfly{s ;+s6tfn] d'ns ' sf]
cj:yf lgs} sdhf] /
jif{ !^, c+s (, @)&( ;fn dª\l;/ @% ut] cfOtaf/ (Dec. 11, 2022) d"No ?= !).– gePsf] 7f]sj' f ub}{ g]tf Joj:yfkg ePsf] agfpFb} /fHon] ljz]if cfly{s
;+3LotfeGbf hgtfsf] ;dfg'kflts -af“ s L clGtd k] h df_

‘/fhgLltdf kl/jf/af6 x'g] ;xof]u dxTjk"0f{ x'G5’


sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{ s f dxf;lrj ljKnjn]
t];f| ] lbg cIfosf]if :yfkgf ug],{ rf}yf]
lbg ;lxb kl/jf/, c;xfo, ckf+u /
atfpF b } ljKnjsf] 3/ ;a}
qmflGtsf/Lx?sf] 3/ ePsf] atfPsf
g]tf v8\sfn] lbj+ut cfdfsf]
;kgf ;dfhjfb ePsfn] To;nfO{ k"/f
qmflGtsf/L af6f]af6 cufl8 al9/x]sf]
atfP . pgn] eg]– …xfdL klg ;dfhjfb
qmflGtsf] gofF pboLdfg g]tf xf],
ljKnj d]/f] /fhgLlts u'? klg
/fhgLltdf kl/jf/af6 x'g] ;xof]u a[4a[4fnfO{ Gofgf] nQfsk8f ljt/0f lyP . pgn] eg]– …cfdf ;a}sf] ug{ ofqfdf lg/Gt/ lxF8\g'kg]{ ;d]t rfxG5f}F t/ xfdL oxLFaf6 x'G5 ls eg]/ x'gx' G' 5 . d pxfFs} sf/0fn] dfcf]jfbL
dxTjk"0f{ x'g] atfPsf 5g\ . cfdf ug]{ / kfrf}+ lbg d[ts :d[ltdf cleefjs x'gx' G' Yof] . d w]/} k6s of] atfsf lyP . ;'wf/jfbL af6f]af6 lxF8s
] f 5f}+ . ljKnjx? ePsf] x'F . xfdL dfcf]jfbL lxhf];Fu}
cflzsfb] j L rGbsf] :d[ l tdf >4f~hnL ;ef ug] { u/L d[ T o' 3/df a;]sf] 5', cfb/0fLo cfdf;Fu o;}u/L, pQm >4f~hnL ;efdf j}1flgs ;dfhjfbsf nflu qmflGtsf/L n8\of}F, ju{;+3if{df ;Fu;Fu} cufl8
slknj:t'sf] lzju9Ldf a'waf/ ;+:sf/nfO{ dgfpg];d]t k|i6\ofP . s'/f u/]sf] 5' . pxfF cfdf ;flRrs} af]Nb} g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -dfcf]jfbL af6f]af6 cufl8 al9/xg'ePsf] 5 . r'nf a9]sf lyof}F t/ xfd|f] ;kgf k"/f ePsf]
cfof]lht >4f~hnL ;ef sfo{qmddf >4f~hnL ;efdf af] N b} dxfg\ x'g'x'GYof] . bz{g, /fhgLlt s]Gb|_ sf kf]ln6Ao'/f] ;b:o a;Gt 3tL{n] km/s eP klg, xfdL ;xof]4f xf}+ xfd|f] 5}g . xfdL cf–cfˆgf] 7fpFaf6 n8]s}
af]Nb} dxf;lrj ljKnjn] ;f] s'/f dxf;lrj ljKnjn] eg]– …xfdLn] ga'em] klg pxfFsf] ;kgf sf]xL wgL ;dfhjfb k|flKtsf nflu cfk"mx? dg Pp6} xf] .Ú 5f}F, n8fO hf/L 5 .Ú
;'wf/jfbL af6f]af6 lxF8s ] f] / ljKnjx? pgn] cufl8 eg] – …ljKnj -af“ s L clGtd k] h df_

ef/tsf] x:tIf]ksf/L / bfbflul/ z}nL lgGbgLo


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] ef/t ;/sf/sf]
x:tIf]ksf/L / bfbflul/ z}nLsf] lgGbf Pj+ eT;{gf u/]sf]
5 . ;f] kf6L{sf :yfoL sld6L ;b:o tyf k|jQmf k|sf08n]
d+unaf/ ;fFem Ps lj1lKt hf/L ub}{ ef/t ;/sf/sf]
x:tIf]ksf/L / bfbflul/ z}nLsf] 3f]/ lgGbf Pj+ eT;{gf ub}{
l;dfgfh:tf] cToGt} ;+j]bgzLn If]qdf dxfsfnL gbLsf]
g]kfnL au/nfO{ ldr]/ ef/t ;/sf/n] P;P;aLsf] andf
agfPsf] ;8s t'?Gt /f]Sg] kxn lng g]kfn ;/sf/;Fu
hf]8bf/ dfu u/]sf 5g\ . k|jQmf k|sf08n] ef/tLo kIfsf]
9'Ëfd'9faf6 3fOt] ePsf rf/hgf ljBfyL{sf] pkrf/
Joj:yf ef/t ;/sf/af6 u/fpg / cft+ssf/L z}nLdf
9'Ëfd'9f ug]{ tTjnfO{ sf/jfxLsf] bfo/fdf Nofpg g]kfn
;/sf/n] tbf?stfsf ;fy kxn u/f]; eGb} 3fOt] rf/hgf
ljBfyL{sf] zL3| :jf:Yonfesf] sfdgf;d]t u/]sf 5g\ .
atfPsf x'g\ . dxf;lrj ljKnjn] aGb's s'g} dfG5]nfO{ dfg]{ p2]Zon] ul/a x'g gk/f];,\ pr–gLr gxf];,\ o; ljifodf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf :yfoL sld6L
cfk"mx?n] lxF8s ] f] af6f]nfO{ slxNo} klg af] s ] s f] xf] O g, xfdLn] aGb' s hfteft, 7"nf]–;fgf], ;a}vfn] lae]bsf] ;b:o tyf k|jQmf k|sf08n] hf/L u/]sf] lj1lKt o; k|sf/
cK7\of/f] gdfg]/ cfdfn] ;fy lbPsf] kl/jt{gsf] nflu af]s]sf xf}+, s;}n] cGTo xf];\ / g]kfn eGg] b]z ;d[4 /x]sf] 5– cft+ssf/L z}nLdf 9'Ëfd'9f ug]{ tTjnfO{ sf/jfxLsf]
:d/0f ub}{ kf6L{sf] gjf}F dxflwj]zgn] xfd|f] kl/jt{gdf x:tIf]k u5{ eg] xf];\ eGg] rfxgf lyof] Tof] eg]sf] …!_ ut cfOtaf/ d+l;/ !* ut] bfr{'nf lhNnfl:yt bfo/fdf Nofpg g]kfn ;/sf/n] tbf?stfsf ;fy kxn
hflt, wd{ / d[ T o' ;+ : sf/af/] To;sf] k| l tsf/ x' G 5 . xfdLn] cfdfsf] ;kgf ;dfhjfb xf] .Ú vn+uf ahf/ / ef/tl:yt wfr{n ' f hf]8\g] em'nË' ] k'n u/f]; egL hf]8bf/ dfu ub{5 .
j}1flgsLs/0f ub}{ hfg] u/L ;L hflt, ;dfhdf gofF ;+:sf/ :yflkt ug]5 { f}+ . Ps km/s k|;u+ df af]Nb} v8\sfn] d'lg dxfsfnL gbLsf] g]kfnL e"ld kg]{ au/ ldr]/ ef/t $_ 3fOt] rf/hgf ljBfyL{sf] zL3| :jf:Yonfesf] sfdgf
d[ T o' ' ;+ : sf/af/] gofF j} 1 flgs ;L hfltn] Pp6} sfd ug]5 { g\ . To;}n] g]skfsf dxf;lrj ljKnj / cfk"m ;/sf/n] ;8s agfPkl5 vn+ufjf;L g]kfnL hgtfn] ub{5f}+ .Ú
cjwf/0ff agfP/ hfg] gLltcg'?k xfdLn] klxnf cfk"maf6 g} of] gLlt ljBfyL{sfnb]lv;Fu} sfd ub}{ hgo'4df To;sf] lj/f]w ubf{ ef/tLo kIfn] u/]sf] 9'Ëfd'9faf6 o;}aLr, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{nufotsf g]kfnsf /fi6«eQm,
gofF ;+:sf/sf] ljsf; u/]sf] atfP . nfu" ub}{ cufl8 a9\of] . cGttM xfdL ju{;+3if{sf ljleGg df]rf{ ;Dxfn]sf] s}nfzklt cfwf/e"t ljBfnodf v]nL /fv]sf qmflGtsf/L /fhgLlts bn / :yfgLon] hgtfn] rsf]{ lj/f]wkl5
pgn] kf6L{sf] gjf}F dxflwj]zgn] hflt, ;a} ;L hflt eP/ gofF ;+:sf/ :d/0f ub}{ eg]– …ljKnjhL / d rf/hgf ljBfyL{ 3fOt] ePsf] 36gfn] xfd|f] kf6L{sf] g]kfn ;/sf/n] ef/tnfO{ dxfsfnLsf] axfj g]kfntkm{ ws]n]/
wd{ / d[To' ;+:sf/af/] j}1flgsLs/0f ;+:s[ltsf] ljsf; u/]/ hfG5f}F . o;df ju{;+3if{sf y'k|} df]rf{df ;Fu} lyof}+ . Wofg uDeL/ ?kdf cfslif{t ePsf] 5 . ef/t ;/sf/sf] ef/tn] cglws[t kSsL ;+/rgf agfPsf] ljifodf s"6gLlts
ub} { hfg] u/L ;L hflt, d[ T o' ' s;}n] cj/f]w u5{ eg] To;sf] ktg ju{;3+ if{ rsf{pg bafa xfdLn] lbPsf x:tIf]ksf/L / bfbflul/ z}nLsf] xfd|f] kf6L{ 3f]/ lgGbf gf]6 k7fPsf] 5 . k//fi6« dGqfnosL k|jQmf ;]jf nD;fnsf
;+:sf/af/] gofF j}1flgs cjwf/0ff klg clgjfo{ x'G5 .Ú xf} + cem ljKnjhL t ;' ? d} Pj+ eT;{gf ub{5 . cg' ; f/ k//fi6« dGqfnon] sf7df8f} F l :yt ef/tLo
agfP/ hfg] gLltcg' ? k gofF o;}u/L, pQm >4f~hnL ;efdf slknj:t'df ju{;+3if{nfO{ p7fg @_ l;dfgf h:tf] cToGt} ;+j]bgzLn If]qdf dxfsfnL /fhb"tfjf;nfO{ d+unaf/ lbpF;f] s"6gLlts gf]6 k7fPsf] xf] .
;+:sf/sf] ljsf; u/]sf] atfpFb} d[To' dGtAo /fVb} n' l DagL k| b ] z sf ug{'ePsf] xf] . d y'k|} k6s of] 3/df gbLsf] g]kfnL au/nfO{ ldr]/ ef/t ;/sf/n] k//fi6«sf Ps clwsf/Lsf cg';f/ ef/tnfO{ k7fPsf] s"6gLlts
ePkl5 d[tssf] bfx;+:sf/ ug],{ ;f]xL cy{dGqL tyf g]skf -dfcf]jfbL s]Gb|_ a;]sf] 5', d dfq} xf]Og g]kfnsf P;P;aLsf] andf agfPsf] ;8s t'?Gt /f]Sg] kxn kqfrf/df g]kfnsf] ;xdltlagf ;+/rgf agfOPsf] / o;n]
lbg clGtd >4f~hnL;lxt zf]s sf kf]ln6Ao'/f] ;b:o s[i0fWjh qmflGtsf/Lx? k|foM of] 3/df a;]sf lng g]kfn ;/sf/;Fu kf6L{ ljz]if dfu ub{5 . g]kfntkm{ Iflt k'u]sf] pNn]v ub}{ ;Ldf If]qdf ;+/rgf lgdf{0f
;ef ug],{ bf];f| ] lbg d[tssf] :d[ltdf v8\sfn] lbj+ut cfdf cflzsfb]lj 5g\ To;}n] of] 3/ ljKnjsf] dfq} xf]Og #_ ef/tLo kIfsf] 9'Ëfd'9faf6 3fOt] ePsf rf/hgf ug{' k/] b'j} b]zsf] ;xdlt / ;dGjo x'g kg]{ pNn]v ul/Psf]
a[Iff/f]k0f ug]{ -kmn, k"mn / hl8a'6L_, rGb ;a}sf] cleefjs, ;+/Ifs ePsf] g]kfnsf ;a} qmflGtsf/Lx?sf] xf] .Ú ljBfyL{sf] pkrf/ Joj:yf ef/t ;/sf/af6 u/fpg / -af“ s L clGtd k] h df_

clvn -qmflGtsf/L_ sf] kxndf s'jt] df aGws agfOPsL /]vfsf] p4f/


/fli6«o :jfy{df cfwfl/t /fhgLlts k|0ffnL / g]tT[ jsf] cfjZostf sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{lgs6 clvn -qmflGtsf/L_ sf]
kxndf s'jt] df aGws agfOPsL Ps
sf] hfgsf/Ldf cfPkl5 xfdLn] p4f/sf
nflu kxn ug]{ lg0f{o u¥of} / To;sf
nflu ljBfyL{ g]t[ tf/f ;~Hofnsf] gfddf
!= ;+;bLo Joj:yfdf /fli6«o xfdLn] ;Qfsf nflu h] klg ug]{ klg lsg s]xL ug{ ;s]gg\ / c;kmn ;lsPkl5 h] cEof; x'bF 5 } , Tof] eg]
:jfy{ k|wfg aGg ;s]g M s'g} klg ;+:s[lt / l;4fGtsf] ljsf; u¥of}+ . eP eGg] k|Zgsf] pQ/ vf]Hg' k5{ . k'/fg} 5, gsf/fTds 5 . r'gfjL g]kfnL dlxnfsf] p4f/ ul/Psf] 5 . dfgj j]rlavg tyf cg';Gwfg Jo'/f]df
b]zdf /fhgLltsf] d'Vo p2]Zo /fli6«o kl/0ffd:j¿k cfh g]kfnL sf+u; ]| , o;sf] d'Vo sf/0f xf] M ;+;bLo kl/0ffdn] ;a}nfO{ r]tfjgL t lbPsf] alb{of lhNnfsf] af;u9L gu/kflnsf !^ lbg klxn] ph'/L b/\ u¥of}Æ+ qmflGtsf/L
:jfy{ x'G5 . xfdL eg] /fli6«otf eGg] Pdfn] / dfcf]jfbL b'u{lGwt ag]sf Joj:yf / o;sf] d"n k|jl[ Q . ;+;bLo 5 t/ g]tfx?sf] xf];\ v'Ng] ;+s]t j8f gDa/ @ lgjf;L jif{ @# sL /]vf ljBfyL{ g]tf nf]sz] hf]zLn] eg] .
s]xL klg xf]Og eGg] ts{ ug]{ 7fpFdf 5g\ . ;Qf ;+3if{ olt lj£g ljs[t Joj:yfsf] d'Vo k|jl[ Q xf] M c:yfoL b]lvPsf] 5}g . casf] k|wfgdGqL / /f]sfofnfO{ Ps :yfgLon] sfddf clvn -qmflGtsf/L_ sf] tkm{af6
k'u]sf 5f}+ . o;sf] d"n sf/0f xf] ag]sf] 5 ls of] xfd|f] Oltxf;s} sn+s ;/sf/ . ;+;bdf k;]kl5 dfG5]sf] s;/L ax'dt k'¥ofpg] eGg] lrq :ki6
kl/jt{gsf] gfddf xfdLn] ;+;bLo ag]sf] 5 . /fhgLltn] ;dfhnfO{ Wofg dGqL / k|wfgdGqLdf x'G5 clg eO;s]sf] 5}g . km]l/ klg s'g} 7"n}
Joj:yfnfO{ leTofof}F . @)$^ ;fndf dfu{bz{g ug'{sf] ;§f /fhgLlt g} ;+;bLo c+sul0ftdf . ;+;bnfO{ xnrn geP z]/axfb'/ b]pjf g}
k|hftGqsf] gfddf ;+;bLo Joj:yfnfO{ ;dfhaf6 alxis[t jf 3[l0ft x'g] ;/sf/ agfpg] jf 9fNg] clwsf/ k|wfgdGqL aGg] lglZrt 5 .
leTofpg] uNtL u¥of}+ eg] @)^@÷)^# cj:yf aGof] . cfh /fhgLltk|lt lbg' /fhgLlts cl:y/tfsf] d"n g]kfnL /fhgLltdf k|fyldstfdf
df csf]{ emg\ 7"nf] uNtL u¥of}+ / ljt[i0ff 5 / t cGo If]qsf dfG5]x? sf/0f xf] . oxL ;Qfnf]n'k k|j[lQsf g} gk/]sf] rLh xf] M /fli6«o :jfy{ .
u0ftGqsf] gfddf k'/fg} ;+;bLo /fhgLltdf nf]slk|o aGb}5g\ . s]kL sf/0f cfh ;a} k'/fgf bnx?k|lt bnx?aLrsf] ;Qf lnK;fsf] lzsf/,
Joj:yfnfO{ c+uLsf/ u¥of}+ . /fhfsf] cf]nL, z]/axfb'/ b]pjf, k'iksdn hgcfqmf]z a9]sf] 5 . ;Qf s]lGb|t /fli6«o :jfy{ ag]sf] 5 . vf;u/L,
7fpFdf /fi6«kltnfO{ b]vfP/ ;+;bLo bfxfn / dfwj g]kfnh:tf g]tfx? /fhgLltsf sf/0f bnx?sf klxrfg ;+;bLo Joj:yf cEof; kl5 ;w}F
;jf]{Rrtf sfod u¥of}+ . ;+;bLo / ljz]iftfsf] cGTo ePsf] 5 . /fli6«o :jfy{ ;+s6df k/]sf] 5 .
Joj:yfsf] d"n k|jl[ Q xf] M ;QflnK;f, x'Fbfx'Fbf t r'gfj klg df]rf{ jf ;+;bLo Joj:yfs} sf/0f bnx? nufOlbG5' eGb} ef/t x'Fb} s'j]t tf/f ;~Hofnn] 7f8f] ph'/L lbPkl5
/fhgLlts cl:y/tf /fhgLlts u7aGwg agfP/ ug]{ unt cEof; alnof ePgg\ . l;lt–ldlt ax'dt k'¥ofokl5 pgnfO{ aGws agfOPsf] xf] . g]kfnl:yt dfgj j]rlavg tyf
Jofkf/ / j}b]lzs x:tIf]k . xfdLn] ul/of] . Pdfn]nfO{ x/fpgsf nflu s;}sf] gcfpg] / cfOxfn] To;nfO{ ;'vt{] sf] dfnf/fgLsf uf]ljGb cf]nLn] cg';Gwfg Jo'/f]n] kxn yfNof] / s'jt]
pTkfbgsf] af6f] ;dfPgf} + , ePe/sf bnx?aLr df] r f{ a GbL km'6fpg] ;d:of hl6n ag] . sDtLdf /]vfnfO{ tLg dlxgf cl3 cfsif{s l:yt u}/cfjf;Lo g]kfnL ;+3, g]kfnL
bnfnLs/0fsf] af6f] ;dfof}+ . xfdLn] ul/of] . t/, ;+;bLo /fhgLltdf 7"n} k| T oIf lgjf{ l rt /fi6« k lt jf /f]huf/Lsf] Joj:yf ul/lbG5' eGb} /fhb'tfjf;nufot kqsf/;lxtsf]
cfTdlge{/ cy{tGq xf]Og, k/lge{/ Iflt eP/ klg Pdfn] l7Ë pleg k|wfgdGqL agfpg] k|0ffnL ePsf] eP g]kfnaf6 ef/t x'bF } s'jt] k'¥ofPsf x'g\ . k|of;df /]vfnfO{ p4f/ u/L dËnaf/
cy{tGq cFufNof}+ . xfdLn] pBf]uwGbf ;kmn eof] . cGo s'g} klg bnlj?4 of] ;d:of x'bF G} Yof] . hlt klg ;+;bLo æs'jt] df /f]sfonfO{ /flvPsf] 3/af6 /flt @ ah] sf7df8f}F NofOPsf] xf] .
vf]Ng] xf]Og ePsfnfO{ a]Rg] / aGb of] k|sf/sf] u7aGwg ul/Psf] eP bnx? ljeflht ag] tL ;Qf jf pgL efUg ;kmn eP/ Ps g]kfnL aGws agfOPsL /]vfnfO{ km;fpg]
ug]{ af6f] ;dfof}+ . xfdLn] b]zd} Tof] ;dfKt x'GYof] . ;Qfdf k'Ug] jf efuj08fs} sf/0f ljeflht eP . dlxnfsf] ;Dks{df cfPkl5 p4f/sf nflu sfo{df ;+nUg uf]ljGb cf]nLnfO{ dfgj
/f] h uf/L l;h{ g f ug{ 5f8] / PSn} ax'dt Nofpg] p;sf] cx+sf/ /fhgLlts d'2f, /fli6«otfsf d'2f jf kxn ul/lbg eGb} Ps lel8of] lSnk j]rlavg tyf cf];f/k;f/ P]gcGtu{t
/]ld6\ofG;df afFRg] af6f] ;dfof}+ . lji0f' kGt eg] rsgfr'/ eof] . ;+;bsf] r'gfj -af“ s L clGtd k] h df_ pgsf cfkmGtaf6 clvn -qmflGtsf/L_ d'2f rnfpg] atfOPsf] 5 .
2 @)&( ;fn dª\l;/ @% ut] cfOtaf/
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

✍ ;DkfbsLo
– s= dfcf]T;] t'ª c;kmn /fhgLlts Joj:yf / ;/sf/ u7gsf]] cEof;
sDo'lgi6x?n] ;+;bLo Joj:yfnfO{ ;Sg] ;+st] klg u/]sf] 5 . ;+;bjfbL lgjf{rgn] lbPsf] hgfb]z eg]sf] g]sf+, sf7df8f}dF f /x]sf d'VotM ef/t /
…v;Lsf] 6fpsf] em'08\ofP/ s's/' sf] df;' bnx?df b]lvPsf] d';f k|al[ Qn] g]kfnsf] Pdfn] / dfcf]jfbL s]Gb|nufotsf ;a} cd]l/sfsf /fhb"tx?sf] rnv]n

ef/tnfO{ cGt/f{li6«o cbfntdf l7ª\Uofcf}+ a]Rg] k;nÚ eg]sf] eGb} sltko


blIf0fkGyL /fhgLlt ug]x{ ? vf;u/L
g]kfnsf sf+u|];x?n] eGg] u/]sf]
/fli6«o /fhgLltnfO{ lg/Gt/?kn]
;+s6tkm{ ws]Nb} nu]sf] 5 . d+l;/ rf/sf]
lgjf{rgsf] ldlt 3f]if0ff u/];uF } g]sf+sf
bn c:jLs[t ePsfn] km]l/ :jtGq /
lgikIf 9+un] gofF lgjf{rg u/fp eGg]
xf] . xf]Og eg] klg g]sf+ / Pdfn] ldn]/
c:jfefljs 9+un] a9]/ uPsf] b]lvPsf]
5 . pgLx?n] g]kfnL sf+u; ]| , Pdfn],
dfcf]jfbL s]Gb| / PsLs[t ;dfhjfbLsf
ef/tn] ;LdfjtL{ If]qdf an ldRofOF ubf{ k6s–k6s g]kfn] hgtf k|tfl8t
x'g' k/]sf] 36gf s'g} gf}nf] xf]Og . g]kfn ;/sf/sf] nfrf/Lkgsf sf/0f ;'lgGYof] . h'g sxfjt g]kfnsf ;efklt z]/axfb'/ b]pjf g]tT[ jsf] ;/sf/ agfpg] / dfcf]jfbL s]Gb|n] k|dv' k|dv
' x?nfO{ k6s–k6s e]6/] g]kfnsf]
sDo'lgi6x?n] dfq eGg] u/]sf] geO{ at{dfg ;/sf/ sfd rnfpdf kl/0ft k|ltkIfL bnsf?kdf e"ldsf lgjf{x cfGtl/s /fhgLltdf rf;f] /fv]sf] /
ef/tLo kIf a]/f]stf]s ;Ldf If]qdf cfˆgf] ultljlw cufl8 a9fO/x]sf] 5 .
cGt/f{li6«o k|rngdf /x]sf] egfO{ xf] .
o;}qmddf ef/tn] xfn} k'gM dxfsfnLsf] axfj g]kfntkm{ ws]n/] cglws[t
kSsL ;+/rgf agfPsf] 5 . o;n] gbLsf] l;dfgf dfq ldlrPsf] 5}g,
geGb} d+l;/ rf/sf] lgjf{rgkl5 oxfFsf
;+;bjfbL bnx? g]sf+, Pdfn] / dfcf]jfbL
8f= s]zj b]jsf]6f
g]kfntkm{sf] e"efuaf6 aUg] cj:yf cfPsf] 5 . vn+uf ahf/ / cf;kf;sf s]Gb|n] pk/f]Qm egfO{nfO{ cfkm}F k'li6 kl5Nnf] ;dodf sf7df8f}dF f /x]sf d'VotM ef/t / cd]l/sfsf
If]qdf af9L / s6fgsf] hf]lvd a9]sf] 5 . ef/tn] agfO/x]sf] ;+/rgf ub}{ nu]sf 5g\ . d+l;/ rf/sf] lgjf{rg /fhb"tx?sf] rnv]n c:jfefljs 9+un] a9]/ uPsf] b]lvPsf]
cGt/f{li6«o ;lGwljk/Lt 5 . …x]nl;GsL ;lGw !(^@Ú n] Pscsf{nfO{ k|lts"n eP/ clwsf+ z dt kl/0ffdx? 5 . pgLx?n] g]kfnL sf+u;]| , Pdfn], dfcf]jfbL s]Gb| / PsLs[t
c;/ kg]{ / gbL tyf vf]nfsf] k|fs[lts wf/ kl/jt{g x'g] u/L ;Ldf If]qdf ;fj{hlgs e};s]sf 5g\ . o; k6ssf] ;dfhjfbLsf k|dv ' x?nfO{ k6s–k6s e]6/] g]kfnsf] cfGtl/s
;+/rgf agfpg gkfpg]Ú eg]sf] 5 . ;lGwdf g]kfn / ef/t b'j} kIf/fi6« x'g\ . lgjf{rgdf g]kfnL hgtfn] s'g} kf6L{nfO{ /fhgLltdf rf;f] /fv]sf] / gLlt lgb]z{ g u/]sf] b]lvPsf] 5 .
k|fs[lts k|sf]k tyf ljklQ /f]syfd tyf lgoGq0fsf nflu s'g} ;+/rgf klg Psn ;/sf/ agfpg ;Sg]u/L
cd]l/sf / ef/tsf sltko clwsf/Lx? lgjf{rg cjwLe/L
agfpg}k/] Pscsf]{ d'ns ' ;Fu ;dGjo / ;xdlt lng'kg]{ x'G5 . t/, ef/tn] dt glbP/ )^# sf] kl/jt{gaf6
:yflkt /fhgLlts Joj:yf / To;sf g]kfnd} /x]/ cfkm\gf] rfxgfcg';f/sf] kl/rfng u/]sf ;dfrf/
dxfsfnL If]qdf cGt/f{li6«o sfg'gljk/Lt anldRofOF u/]sf] 5 .
;dy{s bnx? c;kmn÷c:jLs[t af/Daf/ ;fa{hlgs e}/x]sf 5g\ .
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{nufotsf g]kfnsf /fi6«eQm, qmflGtsf/L /fhgLlts
ePsf] k|dfl0ft u/]sf 5g\ . g]sf / xfn}sf lbgdf s]xL ef/tLo clwsf/Lx?n] g]sf+ g]tT[ jsf] at{dfg
bn / :yfgLon] hgtfn] rsf]{ lj/f]wkl5 g]kfn ;/sf/n] ef/tnfO{ dxfsfnLsf]
dfcf]jfbL s]Gb|nufotsf ;Qf?9 ;/sf/ km]l/ klg bf]xf]l/g' cfkm\gf nflu sDkm6]a{ n x'g] k|ltlqmof
axfj g]kfntkm{ ws]n/] ef/tn] cglws[t kSsL ;+/rgf agfPsf] ljifodf
bnx?n] lgjf{rg cl3 klg ;a}nfO{ ;d]6/] lbO/x]sf 5g\ . x'g t )&* sf] c;f/df jt{dfg ;/sf/ u7g
s"6gLlts gf]6 k7fPsf] 5 eg] ef/tn] tTsfnsf] nflu t6aGw lgdf{0f sfo{
/f]ss] f 5 . k//fi6« dGqfnosL k|jQmf ;]jf nD;fnsf cg';f/ k//fi6« dGqfnon] cufl8 a9\g] k|of; u/]gg\ . ut ug'c
{ l3 klg dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIfdfkm{t\ ef/tsf nflu
sf7df8f}lF :yt ef/tLo /fhb"tfjf;nfO{ d+unaf/ lbpF;f] s"6gLlts gf]6 k7fPsf] lgjf{rgdf g]kfnL hgtfnfO{ ljleGg sDkm6]j{ n ;/sf/sf] k|zË p7]sf] lyof] . kl5Nnf] ;dodf h]–h:tf /fhgLlts b[Zox? b]lvPsf 5g\,
lsl;dsf cfZjf;gx? afF8/] dtfslif{t To;n] g]kfndf km]l/ klg /fhgLlts kl/jt{gsf] rfxgf a9]sf] :ki6 u/]sf] 5 . slxn] Pdfn] / dfcf]jfbL
xf] . k//fi6«sf Ps clwsf/Lsf cg';f/ ef/tnfO{ k7fPsf] s"6gLlts kqfrf/df u/]sf bnx? dtkl/0ffd ;fa{hlgs
g]kfnsf] ;xdltlagf ;+/rgf agfOPsf] / o;n] g]kfntkm{ Iflt k'us ] f] pNn]v s]Gb|nfO{ ldnfP/ ;/sf/ agfpg] / slxn] g]sf+ / dfcf]jfbL s]Gb|h:tf kf6L{x?nfO{ ldnfP/ ;/sf/ agfpg]
ePnuQ} a f6 hgfb] z lakl/t sfo{n] /fhgLlts cl:y/tfnfO{ sflkm xb;Dd a9fpg] sfd u/]sf] 5 . o;/L ha/h:t /fhgLlts
ub}{ ;Ldf If]qdf ;+/rgf lgdf{0f ug{' k/] b'j} b]zsf] ;xdlt / ;dGjo x'g kg]{ pNn]v kl/rflnt x'g yfn]sf] b]lvPsf] 5 .
ul/Psf] 5 . o;sf ;fy}, ;Ldf If]qdf o:tf 36gf gbf]xf]l/of];\ eGg] p2]Zon] cl:y/tfsf] l;h{gf ug'÷ { u/fpg'sf] d'Vo sf/0f g]kfndf ljb]zL zlQmnfO{ rnv]n ug{ ;xh agfpg' xf] .
ut lgjf{rgsf qmddf g]kfnL sf+u; ]| sf] cfufdL lbgdf h'g bnsf h'g g]tfsf] g]tT[ jdf hltj6f bn ;lDdlnt ;/sf/ u7g u/]klg b]zsf
s"6gLlts ?kdf bL3{sfnLg ;dfwfg vf]Hg'kg]{ gf]6df pNn]v 5 . g]tT[ jdf /x]sf] rf/ bnLo u7aGwgn]
o;cl3 ut sflts !! ut] z'qmaf/ ef/t lkyf}/fu9 lhNnfsf] wfr{n ' fcGtu{t hNbfaNbf ;d:ofx?sf] ;dfwfg x'g] s'g} ;Defjgf 5}g . To;}n] ca hgkIfLo kf6L{ / zlQmx?sf] Pstf
lgjf{rgaf6 cfk"mx?n] g} ax'dt xfFl;n
tjf3f6–lnk'ns ] ;8s v08sf] nvgk'/ If]qdf sfd ul//x]sf] uu{ PG8 uu{ ug]{ / km]l/ klg ;/sf/ u7g ug]{ bfaL h?/L aGb}uPsf] 5 . of] ;a}n] ;dodf g} Wofg lbg'kg]{ s'/f xf] .
lgdf{0f sDkgLn] u/fPsf] lj:kmf]6af6 bfr{n ' fsf] Jof; ufpFkflnsf–@, b'lDnªsf u/]sf] b]lvPsf] lyof] . g]kfnL hgtfn] e};s]sf] lyof] . h;n] cfk"mnfO{ ;a} u/eGg] xf] . t/, ;Qf u7aGwgsf gLlt lgb]z { g u/]sf] b]lvPsf] 5 . cd]l/sf
( jifL{o afnssf] d[To' ePsf] lyof] . cGt/f{li6«o ;Ldf If]qdf ef/tn] lagf;"rgf dtbfg ug{ gkfpFb} cfk"mn] cfkm}n F fO{ bnsf] ;femf r'gfjL ;/sf/sf?kdf 36sx? Tof] klg /fli6«o dfGotf;d]t / ef/tsf sltko clwsf/Lx? lgjf{rg
lj:kmf]6 u/fpFbf lxSdt dx/fsf 5f]/f kjgsf] z'qmaf/ Hofg uPsf] 5 eg] 9'u+ f lahoL x'g] 3f]if0ff ug'{ ;/f;/ hgtfsf] k|:t't u/]sf] x'gk' Yof]{ . t/, r'gfjL kfpg g;s]sf PsLs[t ;dfhjfbLh:tf cjwLe/L g] k fnd} /x] / cfkm\ g f]
nfu]/ lxSdtsL !$ jifL{of 5f]/L ;l/gf;d]t 3fOt] ePsL lyOg\ . ckdfg lyof] . ToxL af/Daf/ hgtfsf] ;/sf/sf k|wfgdGqL cfkm}F PskIfLo bnx? ;/sf/df hfg tD;]sf 5g\ eg] rfxgfcg';f/sf] kl/rfng u/]sf ;dfrf/
o;}u/L, ef/tn] @)&* h]7 @% df klg Jof; ufpFkflnsfsf b'lDnª / sNh' ckdfg u/]s} sf/0fn] xf]nf ;Qf r'gfj k|rf/df lx+8s ] f] b]lvof] . To;}u/L 7"nf elgPsf kf6L{x? pgLx?nfO{ lnP/ af/Daf/ ;fa{hlgs e}/x]sf 5g\ .
If]qaf6 kf/L af6f] lj:tf/ ug]{ qmddf u/fPsf] lj:kmf]6n] r§fg v;]/ g]kfntkm{sf] u7aGwgsf s'g} klg 36sx?n] Psn dfcf]jfbL hgo'4sf] cfwf/ If]qx?df ;/sf/ agfpg tDtof/ ePsf] b]lvPsf] xfn}sf lbgdf s]xL ef/tLo
af6f] dxfsfnLn] eTsfPsf] lyof] . b'lDnªaf6 sl/a @ ;o ld6/ pQ/tkm{sf] ax'dt xfl;n ug{ ;s]gg\ . Tolt dfq nu]/ dfcf]jfbL s]Gb|s} cWoIfdfkm{t\ 5 . )$^ sf] /fhgLlts kl/jt{gb]lv clwsf/Lx?n] g]sf+ g]tT[ jsf] at{dfg
3f]86] f] af6f] dxfsfnLn] aufPsf] lyof] . af6f] aufpFbf g]kfnsf] e"ldaf6} xf]Og ;Qf u7aGwgsf ;a} 36ssf] g]kfnL sf+u; ]| sf] r'gfj k|rf/ u/fOof] . g} ax'bnLo ;+;bLo Joj:yf dfGb} cfPsf ;/sf/ km]l/ klg bf]xf]l/g' cfkm\gf nflu
dt hf]8b\ f klg :ki6 ax'dt cfpg h;n] ubf{ t'ngfTds?kdf g]sf+sf] a9L g]sf+ / Pdfn] ldn]/ ;/sf/ u7g u/]sf] sDkm6]a{ n x'g] k|ltlqmof lbO/x]sf 5g\ .
rLg;Fusf] ;Ldf hf]l8Psf] l6+s/ ufpF cfp–hfpdf Jojwfg k'us ] f] lyof] . ef/tLo
;s]sf] 5}g . t/, klg pgLx? hgfb]zsf] dt cfPsf] xf] . ;f] 36gfn] dfcf]jfbL v08df cfufdL kfFr jif{sf nflu l6sfp x'g t )&* sf] c;f/df jt{dfg ;/sf/
lj:kmf]6sf sf/0f dxfsfnLsf] wf/ g]kfntkm{ ws]lnPsf] lyof] . To; If]qdf /fd|/L AofVof / ljZn]if0f;d]t gu/L s]Gb| cfkm}F k5fl8 ws]lnof] . r'gfjsf] ;/sf/ agfpg ;lsg] cj:yfnfO{ klg u7g ug'c { l3 klg dfcf]jfbL s]Gb|sf
kf/L lj:kmf]6 u/fpFbf pl5l§P/ cfPsf] 9'u+ fn] s]xL g]kfnL 3fOt] klg ePsf wdfwd cf–cfkm\g} rfxgfcg';f/ ;/sf/ 3f]if0ffkl5 b]znfO{ bL3{sfnLg?kdf d'Vo?kn] g]kfnL sf+u; ]| n] pNn+3g ug{ cWoIfdfkm{t\ ef/tsf nflu sDkm6]j{ n
lyP . ;f]xL If]qdf rf/ jif{ cufl8 klg ef/tn] ;8ssf] 6«Øfs vf]Ng u/fPsf] u7g ug]{ cEof;df nfu]sf] b]lvPsf] c;/ ug]{ s'g} klg lg0f{o ug{x' g' ] lyPg . vf]hL /x]sf] b]lvG5 . ;/sf/sf] k|zË p7]sf] lyof] . kl5Nnf]
lj:kmf]6df g]kfntkm{ b'lDnªsf rf/j6f 3/df Iflt k'us ] f] lyof] . kf/Laf6 pl5l§P/ 5 . gofF aGg] ;/sf/df s"n *( l;6 t/, sfdrnfp e};s]sf] r'gfjL g] s f+ s f] /f] h fO{ d f dfcf] j fbL ;dodf h]–h:tf /fhgLlts b[Zox?
cfPsf] 9'u+ f nfu]/ 3/kfn'jf rf}kfof klg 3fOt] ePsf lyP . ef/tn] lgdf{0f /x]sf] g]kfnL sf+u;]| b]lv #@ l;6 /x]sf] ;/sf/n] Tolta]nf klg sfdrnfp s]Gb|nufotsf 36sx? kg'{ b]Vg] / b]lvPsf 5g\, To;n] g]kfndf km]l/ klg
ul//x]sf] ;8s dxfsfnL gbLaf6 sl/a % ;o ld6/ prfOdf 5 . t/, dxfsfnL dfcf]jfbL s]Gb|n] ;d]t k|wfgdGqLsf] e};s]s} ;+;baf6 gful/stf / ldl8of ;'Gg]x?sf nflu;d]t cfZro{sf] ljifo /fhgLlts kl/jt{gsf] rfxgf a9]sf]
lsgf/}–lsgf/sf] g]kfnL af6f] !% b]lv @) ld6/sf] dfq} prfOdf k5{ . b'j} b]zn] bfaL u/]sf 5g\ . 5 l;6 dfq k|fKt sfplG;nnufotsf clt dxTjk"0f{ ePsf] 5 . xfn g]sf+nufotsf bnx?n] :ki6 u/]sf] 5 . slxn] Pdfn] / dfcf]jfbL
r§fg kmf]g{ jf ;Ldf If]qnfO{ c;/ k'Ug] vfnsf lj:kmf]6 u/fpFbf b'j} b]zsf u/]sf] hgdt kf6L{ ;/sf/ u7gdf cfk"m law]os cfjZos k|lqmof;d]t gk'¥ofO{ u/]sf sltko ultlalwn] b]zdf laBdfg s]Gb|nfO{ ldnfP/ ;/sf/ agfpg] / slxn]
:yfgLo ;'/Iff ;+oGq;Fu ;xdlt lng] / ;dGjo ug{k' g]{ xf] . t/, ef/tLon] pQm lg0ff{os ePsf] bfaL ub}5 { eg] Ps kmfi6 6«ofsaf6 kfl/t u/fpg] k|of; ;+;bLo Joj:yfs} lvNnL p8fpg] sfd g]sf+ / dfcf]jfbL s]Gb|h:tf kf6L{x?nfO{
;8s vGbf xf];\ jf lj:tf/ ubf{ g]kfn kIf;Fu ;dGjo u/]sf] 5}g . oxL ;8s x'bF } l;6 lht]sf] /fli6«o hgdf]rf{nfO{ klg u/]sf] lyof] . dlGqkl/ifbaf6} kfl/t x'g u/]sf] 5 . o;/L g]kfnsf ;+;bjfbL bnx? ldnfP/ ;/sf/ agfpg] sfo{n] /fhgLlts
sfnfkfgL If]qsf] g]kfnL e"efu cltqmd0f u/]/ ef/tn] rLgsf] dfg;/f]j/ hf]8g\ ] ;Qf?9 bn aGg] rfxgf a9]/ uPsf] ;Sg] sltko dxTjk"0f{ ljifosf lg0f{ox? cfkm}nF ] ;+;bLo Joj:yfsf] lvNnL p8fpg] cl:y/tfnfO{ sflkm xb;Dd a9fpg] sfd
af6f] vGg'sf ;fy} lj:tf/ ul//x]sf] 5 . b]lvPsf] 5 . &* l;6 lht]sf] Pdfn]n] ul/P klg . xfn lgjf{rg eP/ gofF sfd ul//x]sf 5g\ . pgLx?sf nflu u/]sf] 5 . o;/L ha/h:t /fhgLlts
@)&* ;fpg !% df bfr{n ' fsf] dfn3f6d} ef/tLon] t'Ogsf] n¶f v':sfOlbFbf klg cfkm\gf] g]tT[ jdf ;/sf/ u7gsf ;/sf/ u7g x'g] d'vd} f k'Ubf;d]t ljZjdf k|rngdf /x]sf ;+;bLo Joj:yfsf cl:y/tfsf] l;h{gf ug'÷{ u/fpg'sf] d'Vo
Jof; ufpFkflnsf–@, vfªbfªsf ## jifL{o hol;+x wfdL dxfsfnLdf v;]/ nflu k|of; hf/L /fv]sf] b]lvG5 . g]sf+ b]znfO{ bL3{sfnLg c;/ ug]{ sltko d"No, dfGotf / cfbz{x?sf] klg s'g} sf/0f g]kfndf ljb]zL zlQmnfO{ rnv]n
a]kQf ePsf lyP . wfdL clxn];Dd km]nf k/]sf 5}gg\ . t'Ogsf] n¶f ;z:q / Pdfn] ldn]sf] v08df !^& l;6;lxt lg0f{o ug]÷{ u/fpg] sfdx? e}/x]sf 5g\ . dxTj e}/x]sf] 5}g . ;+;bLo lgjf{rgdf ug{ ;xh agfpg' xf] . cfufdL lbgdf
;Ldf an -P;P;aL_ sf hafgn] v':sfOlbPsf] ls6fgLsf ;fy g]kfnn] b'O{ bnLo ;/sf/ u7g x'g;Sg] b]lvG5 . xfn} dfq at{dfg ;/sf/n] ljleGg efu lnPsf g]kfnL hgtfn] lbPsf] h'g bnsf h'g g]tfsf] g]tT[ jdf hltj6f
cGoyf tLgeGbf a9L bn gldn];Dd lanfl;tfsf ;fdfgx?dfly cfkm}n F ] ut hgfb]znfO{ klg gdfGg] pgLx?sf] rl/qn] bn ;lDdlnt ;/sf/ u7g u/]klg b]zsf
ef/tnfO{ s"6gLlts gf]6 k7fpFb} ;+nUgnfO{ sf/afxL / a]kQf /x]sf wfdLsf ;/sf/ u7g x'g] s'g} ;+efjgf 5}g . a}zfvdf nufPsf] k|ltaGw km'sj' f u/]/ …v;Lsf] 6fpsf] b]vfP/ s's/' sf] df;' hNbfaNbf ;d:ofx?sf] ;dfwfg x'g] s'g}
kl/jf/nfO{ plrt Ifltk"lt{sf] kxn ul/lbg cfu|x u/]sf] lyof] . t/, pQm 36gfsf] g]sf+ / Pdfn]nfO{ ldNg glbg pk/f]Qm s'/fsf] k'li6 u/]sf] 5 . of] a]Rg]Ú sxfjtnfO{ k'gM k'li7 ug]{ sfd ;Defjgf 5}g . To;}n] ca hgkIfLo
jif{ lbg lalt;Sbf klg ef/tn] t'Og 36gfdf ;+nUgdfly sf/afxL / wfdLsf dfcf]jfbL s]Gb| afws ePsf] 5 . Pp6f tfhf pbfxf/0f dfq xf] . o:tf u/]sf] 5 . )&@ sf] ;+ljwfgsf] lvnfkmdf kf6L{ / zlQmx?sf] Pstf h?/L
kl/jf/nfO{ Ifltk"lt{ lbg]af/] s'g} lg0f{o u/]sf] 5}g . bfr{n ' fdf vn+ufb]lv 36gfqmdx?n] cfufdL ;/sf/ u7g cGtl/d ;/sf/n] ug{ gx'g] cgluGtL sfd ug]x{ ?n] g} cfk"mx?nfO{ ;+ljwfgsf] aGb}uPsf] 5 . of] ;a}n] ;dodf g} Wofg
5fª?;Ddsf Ps bh{geGbf a9L :yfgdf ef/tLo kIfaf6 st} k'naf6 cfphfp x'bF f;Dd sltko kf6L{df laefhg cfpg lg0f{ox? e}/x]sf 5g\ . d+l;/ rf/sf] ;+/Ifs elg/x]sf 5g\ . kl5Nnf] ;dodf lbg'kg]{ s'/f xf] .
ug],{ st} gbLsf] wf/ km]l/lbg], st} t'Ogaf6 jf/kf/ tg{ glbg]bl] v kf/L ;8s
lgdf{0f ubf{ g]kfntkm{sf] af6f] eTsfOlbg];Ddsf ultljlw x'bF } cfPsf 5g\ .
ef/tn] ;LdfjtL{ If]qdf anldRofOFkj" s { lgdf{0f u/]sf ;+/rgfsf sf/0f
vf;u/L avf{ofddf xhf/f}+ g]kfnLn] ;f:tL a]xf]l//x] klg ;d:of ;'Nemfpg
g]kfn ;/sf/af6 klg k|efjsf/L s"6gLlts kxn x'g ;s]sf] 5}g . g]kfn kIfaf6
ef/tLo bfbflul/ / lg/Lx ;/sf/
ef/tLo bfbflul/ cfhsf] xf]Og, ef/tsf] bfr'n { f hf]8g\ ] k'n glhs ef/tLo k|x/Lsf] k|ltsf/df g]kfnL k|of; u/]sf uf]laGb uf}tdnfO{ klg
k':tf}b+ l] v 5 . g]kfnsf g]tfx? ef/t ef/tn] t6aGwgsf nflu gbLaf6 9'Ëf :jfeLdfgL dlxnfx?n] r/f dfg]{ u'nn ] L eftLo kIfn] Hofg lnPsf] lyof] .
a]nfa]nf ePsf s"6gLlts kqfrf/ / Wofgfsif{0fsf] klg ef/tn] a]jf:tf ub}{ s} km]/f] ;dfP/ p;sf] jl/kl/ k|blIf0ff afn'jf y'kf/]sf] sf/0f gbLsf] axfa k|of]u u/]sf] b]lvG5 . o;n] c+uh ]| ;Fu clxn];Dd gful/stf law]os
cfPsf] 5 . g]kfnsf] @^ lhNnf ef/tLo ;Ldf;Fu hf]l8Psf 5g\ . g]kfn ef/taLr u5{g\ s';L{ / kbsf nflu . k|lti7fsf] ePsf] gfnfkfgL o'4sf] ememNsf] lbG5 . /fi6« k ltaf6 /f] l sPsf] 5 . of]
Ps xhf/ cf7 ;o *) lsnf]ld6/ ;Ldf/]vf 5 . To;dWo] @# lhNnfdf ;Ldf nflu, ef/t cfpFb}g, g]tfx?n] g} g]kfn ;/sf/ lg/Lx eP/ df}g a;]sf] uf} / asf] ljifo xf] . ;/sf/n]
ljjfb 5 eg] g]kfn–ef/t ;Ldf/]vfsf] &! :yfgdf cltqmd0f, ldrfg u/]sf] 5 . af]nfpF5g\ . ef/tnfO{ s] vf]H5;\ sfgf cj:yf 5 . o;n] g]kfnLx? /fli6«otfsf] ;'s'Daf;Lsf] ;d:of cem ;dfwfg
o:tf] ljjflbt If]qkmn &( xhf/ ^ ;o $@ x]S6/ /x]sf] cfFs8f 5 . oLdWo] cfFvf . lakLn] g} g]kfn ef/tsf] nflu n8\g tof/ 5g\ eGg] kf7 l;sfPsf] u/]sf] 5}g . ;'s'daf;Lx?n] 3/]n'
sfnfkfgL, lnlDkofw'/f If]qdf #^ xhf/, gjnk/f;Lsf] ;':tfdf !$ xhf/ / lxdf~rn k|fGt xf] eg]/ ef/tnfO{ 5 . rf/}lt/af6 la/f]w ePkl5 g]kfn xltof/af6 la/f]w ul//x]sf 5g\ .
cGo lhNnfdf ( xhf/ x]S6/ hldg ef/tLo kIfaf6 cltqmldt ePsf] 5 . l/emfPsf x'g . o;}n] ef/t a8] efO, ;/sf/n] s'6g}lts gf]6 ef/tnfO{ b]ze} l/ cfk"mn] 6]Sg] hldg gePkl5
ef/tn] ljutb]lvg} g]kfnsf] /fhgLlts, cfly{s, ;fdflhs / ef}uf]lns g]kfn 5f]6] efO . ef/t / g]kfn efOefO k7fPsf] 5 . bfr'n { fsf] ;L l8cf]dfkm{t\ ;'s'Daf;Lx?n] la/f]w hgfO/x]sf
If]qdf cltqmd0f / x:tIf]k ub}{ cfPsf] 5 . g]kfnsf] /fhgLlts bn / ltgsf eGg] ;F:sf/sf] 5fk a;]sf] 5 . ef}uf]lns wf/ kl/jt{g x'gu] /L g]kfntkm{ afn'jf 5g\ . Pd;L;L ;/sf/n] g} kfl/t
g]tfx? cfˆgf] kf6L{ut / JolQmut :jfy{ k"lt{sf nflu ef/tsf] u'nfd aGg] ?kn] klg ;Ldf hf]l8Psf] b]z 5 g]kfn . lu6\6L gy'kfg]{ ;xdlt ePsf] 5 . u¥of] . P;kLkL klg kfl/t ug]{
;fFsl[ ts ?kdf ef/t / g]kfn afFlwPsf rf/hgf 3fOt]sf] pkrf/ vr{ klg lbg] cj:yfdf 5 ;/sf/ . lnk' n ] s ,
u/]sfn] g} ef/tsf] dgf]an a9\b} uPsf] xf] . t;y{, b]zsf] cl:tTj /Iffsf] lglDt 5g\ . wd{ / k/Dk/fdf a]l/Psf 5g\ . ;xdL ePsf] 5 . g]kfnlt/sf] au/af6 lnlDkofw'/f sfnfkfgL cltqmd0f cem}
b]zsf tdfd /fhgLlts bn / g]tfx? ef/tLo x:tIf]kla?4 Psh'6 eP/ nfUg'
clgjfo{ ePsf] 5 eg] cfd:jfledfgL hgtfn] klg ;fy / ;xof]u ug{k' b{5 .
tT;d / tTej zAbx? Pp6} d'xfgaf6
lg;[t 5g\ . To;}n] ef/tn] g]kfnnfO{ emk]Gb|/fh j}B af6f] gagfpg] s'/fsf] klg ;xdtL
kqdf pNn]lvt 5 . Pskl5 Ps sf08
aGb u/]sf] 5}g . r'Rr] gS;f x/fPsf]
5 . /fli6«otfsf] ;afndf g]kfn
;fy} ;/sf/n] ef/tLo x:tIf]kla?4 s'6gLlts tj/n] k6s–k6s ;dfwfg 8l;/x]sf] 5, x]lk/x]sf] 5 . g]kfnsf] bfr'n{ f lhNnf ;b/ d'sfdlt/ ef/tn] u/fO/x]sf] 5 . cl3Nnf] jif{ lxdfGrn k|b]z h:t} ePsf] 5 .
vf]h] klg ;d:ofsf] ;dfwfg gePsf]n] ca cGt/f{li6«o cbfntsf] ;xf/f of] n]vsf] k|;u+ xf] bfr'n{ fdf ef/tLo kms]s
{ f] ljifonfO{ lnP/ b'a} tkm{af6 ef/tLo P;P;kLn] bfr' { n fdf hgtfsf] ;/sf/ eP dfq oL
lng'kb{5 . b]zsf] /Iffsf] nflu ef/tnfO{ cGt/f{li6«o cbfntdf l7Ë\ofpg'sf] P;P;lk ansf] HofbtL, csf]{ zAbdf cfOtaf/ em8k ePsf] 5 . ef/tsf dxfsfnLsf] k'nsf] n7\7f km'TsfOlbFbf ljifox?sf] ;dfwfg x'g]5 . o;sf]
lasNk 5}g . cGoyf ef/tsf] x:tIf]k emg\–emg\ a9\b} hfg] / Ps lbg b]zsf] ef/tLo bfbflul/ . ef/tLo x:tIf]k . k|x/L / sd{rf/Ln] 9'Ëfd'9f k|xf/ u/L g]kfnsf xf]gxf/ o'jf hol;+x wfdLsf] nflu ;a} b]z eQmx? Ps h'6 eP/
cl:tTjdfly g} ;+s6 k'¥ofpg] lglZrt 5, r]tgf eof . bfr'n
{ f lhNnfsf] ;b/ d'sfd vn+uf / rf/hgf g]kfnLnfO{ 3fOt] agfPsf 5g\ . d[To' ePsf] lyof] . ;Ldf cltqmd0f /f]Sg] cl3 a9\g'sf] lasNk 5}g .
@)&( ;fn dª\l;/ @% ut] cfOtaf/ 3

slyt ;+;bLo lgjf{rgsf] k|x;g


uPsf] @)&( d+ l ;/ $ ut]
g]kfndf ;+;bLo Joj:yfcGt{ut ;+3
æhgtfn], hgtfsf nflu, hgtfnfO{Æ
sf] ?kdf kl/eflift u/]sf lyP .
rl/q of] /x]sf] 5 ls hglgjf{lrt
;/sf/ eg] klg xfd|f] h:tf t]>f]
ev{/} ;DkGg ePsf] lgjf{rgdf
hgtfsf] s'g} pT;fx b]lvPg . lgjf{rg
cj:yfdf em08} b'O{ ltxfO{ dt lnP/
;/sf/ klg u7g u/] t/ g]kfnL
lj?4 j}1flgs ;dfhjfb–;fDojfb
:yfkgfsf] nflu g]kfndf hgo'4
/ k|bz
] lgjf{gsf] k|x;g ul/Psf] 5 . cfk"mnfO{ k|hftGqjfbL eGg ?rfpg] pTkLl8t d'n'sdf /x]sf ;/sf/x? cfof] u sf] cfF s 8fnfO{ x] b f{ s' n sfFu|];sf] g]t[Tjdf ag]sf] ;/sf/n] ;~rfng ul/Psf] lyof] eg] cfh
ljZjJofkL ?kdf / g]kfndf klg /fhg}lts kf6L{x?n] lnª\sgsf] of] zlQm /fi6« x ?sf cufl8 s] j n dtbftfsf] Ps;ÝL k|ltzt dt tgsk'/ ;Demf}tf;lxtsf /fi6«3ft, g]kfndf To;s} lj/Gt/tfdf g]kfn
c;kmnl;4 ;+;bLo Joj:yfsf] /Iff egfO{ n fO{ hf] 8 lbP/ e6\ o fpg] a'VofFrfsf ?kdf dfq /x]sf x'G5g\ . v;]sf] elgP klg Tof]eGbf lgs} sd lghLs/0fsf gfddf b]zdf ;Lldt sDo'lgi6 kf6L{sf] g]tT[ jdf lgjf{rg
/ lg/Gt/tfsf lglDt ul/Psf] pQm ub{5g\ . hltv]/ k'FhLjfb k|ultzLn lsgls zlQm /fi6«x?sf] /fhg}lts, dt v:g', v;]sf] dt klg 7'nf] ;+Vofdf ?kdf /x]sf pBf]u snsf/vfgfx? vf/]h cleofg ;~rfng ub}{ PsLs[t
k|x;gdf cfdhgtfsf] lt/:sf/;Fu} rl/qdf lyof], Toltv]/ of] kl/efiff cfly{s / ;fdl/s ;xof]usf] cefjdf ab/ x'g'n] of] Joj:yfsf] ;+s6nfO{ sf}8Lsf] e/df laqmL ug'{sf ;fy} hgqmflGt rln/x]sf]5 .
ljgfs'g} pT;fx ;DkGg ePsf] 5 . w]/–yf]/ k|of]udf klg cfof] t/ ha ;/sf/ g} rNg ;Sb} g . JoQm ub{5 . e|i6frf/ / dxFuLn] g]kfnL hgtfsf] -ª_ sDo' l g:6 kf6L{ s f]
-v_ ;+ ; bLo lgjf{ r g / 9f8 ;] S of] . g] k fnL sfF u | ] ; sf] sfo{ e f/ M ljZjJofkL ?kdf
;~hLj ;L ljs[ l t–lj;Fult M /fhg} l ts
kf6L{x?n] :jR5 k|lt:kwf{dfkm{t\
k|hftflGqs ;dfhjfbn] g} g]kfndf
hgo'4sf] cj:yf lgDtfPsf] lyof] .
c;kmnl;4 ;+;bLo Joj:yfnfO{ xn
u/]/ j}1flgs ;dfhjfbL–;fDojfbL
xfd|f] kf6L{n] cf7f}F dxflwj]zgaf6 cfˆgf ljrf/–/fhgLltx? hgtfdf
k'/fP/ dt dfUg' kg]d { f clwsf+z /
To;otf ;DkGg ul/Psf
lgjf{rgx?df ;+;bjfbL /fhg}lts
Joj:yf :yfkgfsf] nflu ;+3if{ ug'{
sDo' g :6 kf6L{ s f] cfhsf] d' V o
;+Zn]if0f u/]sf] dfn]dfjfbL lj1fgsf] /fhg}lts kf6L{ / pDd]bjf/x? ;fd, kf6L{x?n] hgtfnfO{ ljleGg u'lnof sfo{ef/ xf] . j}1flgs ;dfhjfb–
bfd, b08, e]bsf] tl/sfnfO{ k|wfg gf/fx?dfkm{t\ em'Sofpg] u/]sf 5g\ . ;fDojfb dfgj ;dfhdf cfh ;Dd
ljsf;df gjf}F dxflwj]zgn] yk ljsf; agfpFb} cfO/x]sf 5g\ . lgjf{rgsf o;s} lg/Gt/tfsf ?kdf cfh klg vf]h, cWoog / cg';Gwfg ePsf
;dodf dfq hgtfdf k'Ug] u/]sf g]kfnsf ;+;bLo /fhg}lts kf6L{x?n] Joj:yfx?df ;a}eGbf pTs[i6 ljZj
ug]{ k|:yfkgfx? cufl8 ;f/]sf] 5 . /fhg}lts kf6L{x?nfO{ cfˆgf ljrf/ lgjf{rgsf bf}/fgdf b]znfO{ cd]l/sf, Joj:yf xf] . h'g tYo ;g\ !(;f}F
o;sf nflu sDo'lg:6 kf6L{n] cfk"mnfO{ / nIo p2]Zox? hgtfdf k'¥ofpg]
s'/f s'g r/fsf] gfd xf] yfxf g} xFb' g} .
hfkfg, o'/f]k]nL d'n'sx?sf] :t/df
ljsf; ug]{ k|rf/ ug]{ ub{5g\ .
ztfJbLsf] bf]>f] bzsb]lv ;Q/Lsf]
bzs;Dd ;~rfng ul/Psf ;f]leot
dfn]dfjfbL lj1fgsf] ljsl;t ljrf/, g]kfnsf d'Vo ;+;bLo kf6L{x? g]kfnL hgtfn] klg xf] ls eg]/ e|ddf ;+ 3 , rLg, sf] l /of, So' j f /
sfF u | ] ; , g] s kf Pdfn] , g] s kf - kl//x] s f x' G 5g\ . clxn] b] z df k"jL{o/' f]knufotsf b]zx?df ;~rfng
sfo{lbzf / sfo{of]hgfåf/f k|lzlIft ug'{ dcfcf] j fbL s] G b| _ nufotsf b] v fk/] s f s] x L gofF kf6L{ x ?n] ul/Psf ;Qfx?n] :ki6 ub{5g\ .
kf6L{x?n] cfˆgf] ljrf/–/fhgLlt tyf ;+;b\jfbL kf6L{x?sf] c;kmntfsf] ;dfhjfbL ;Qfx?df cGtlg{lxt s]xL
kb{5 . j}1flgs ljrf/, sfo{lbzf / lglt–sfo{qmd / nIo–p2]Zoåf/f kmfObf lnP/ ;+;bLo r'gfjdf s]xL ;Ldf ;d:of tyf sdhf] / Lx?,
sfo{of]hgfsf] cefjdf cfhsf] hgtfnfO{ k|lzlIft ug'{sf] pN6f]
afx'ansf] tl/sf k|of]u u/]sf 5g\ .
:yfgdf ljho xfl;n klg u/]sf 5g\
cyf{t\ hgtfn] ljsNk zlQmsf] ?kdf
;fd| f HojfbL zlQm /fi6« x ?sf]
3] / faGbLsf sf/0f tL b] z x?df
hdfgfdf >lds juL{o qmflGt ;Dej xFb' g} . xfdLn] ev{/} P]ltxfl;s gjf}F g]kfnL sfFu|];sf] eg]sf] k|hftflGqs pgLx?nfO{ dt JoQm u/]sf 5g\ t/ k|ltqmflGt x'g\ k'us ] f] 5 . ToxfF JoQm
;dfhjfb, g]skf Pdfn]sf] hgtfsf] of] s'/f ;fFrf] xf] ls pgLx?n] klg ePsf ;Ldf tyf ;d:ofx?af6 lzIff
dxflwj]zgaf6 dfn]dfjfbL lj1fgsf] ljsf; ug]{ ;Gbe{df cufl8 ;f/]sf s]xL jx'bnLo hgjfb, g]skf - dfcf]jfbL ljBdfg b]zsf] /fhg}lts, cfly{s, lnFb} sDo'lgi6 kf6L{n] cfh dfn]dfjfbL
s]Gb|_ sf] PSsfO;f}F ztfAbLsf] hgjfb, ;fdflhs, ;f+ : s[ l ts ?kfGt/0f, lj1fgdf ljsf; ub}{ cufl8 a9g'
dxTjk"0f{ ;}4flGts k|:yfkgfx?nfO{ ulx/f] u/L j'‰g' klxnf] sfo{ef/ xf] . dw]zjfbL kf6L{x?n] eGg] u/]sf] ;+3Lo j}bl] zs x:tIf]k, e|i6frf/ / dxFuLsf] kb{ 5 . xfd| f ] kf6L{ n ] cf7f} F
dfn]dfjfb lj1fg ljsl;t ;f/tTjsf] Jojxf/tM k|of]usf nflu xhf/f}–F nfvf}F ;dfhjfb / /fk|kfn] eGg] u/]sf]
/fli6«o ;dfhjfbsf] ;f/tTj cfˆg}
lgoGq0f, a]/f]huf/L ;d:ofsf] ;dfwfg
cflb If]qdf s'g} n5f/kf6f] nufpg]
dxflwj] z gaf6 ;+ Z n] i f0f u/] s f]
dfn]dfjfbL lj1fgsf] ljsf;df gjf}F
qmflGtsf/L sfo{stf{sf] lgdf{0f / k|lzIf0f ug'{ sDo'lg:6 kf6L{sf] bf]>f] sfo{stf{n] a'em]sf 5}gg\ / pgLx?n] 5}gg j? ljBdfg ;d:ofx? c? dxflwj] z gn] yk ljsf; ug] {
hgtfnfO{ j'emfpg sf]l;; klg ljsl;t / lj:tfl/t eP/ hfg]5g\ . k|:yfkgfx? cufl8 ;f/]sf] 5 . o;sf
sfo{ef/ xf] . qmflGtsf nflu g]tf–sfo{stf{sf] pTkfbg / pgLx?nfO{ kf6L{sf] ub} { g g\ . To;df klg ;+ ; bLo lsgls d"n k|Zg Joj:yfsf] xf] . nflu sDo'lg:6 kf6L{n] cfk"mnfO{
kf6L{x?sf] aLrdf ul/Psf] u7jGwg ;+;bLo Joj:yf /x];Dd b]zdf h'g dfn]dfjfbL lj1fgsf] ljsl;t ljrf/,
ljrf/ / of]hgfåf/f lzlIft–lblIft ug'{ lgs} dxTjk"0f{ ;jfn xf] . t]>f], pb]snfUbf] /x]sf] 5 . o;df d'VoQm JolQm of kf6L{ ;/sf/df k'u] klg hgtf sfo{lbzf / sfo{of]hgfåf/f k|lzlIft
;fdflhs cGt/lj/f]wx?sf] ;xL ljZn]if0f, ;+3if{sf 7Ls–7Ls lgzfgfx?sf] g]skf -dfcf]jfbL s]Gb|_sf] lgs} cl:y/
/ 9'nd'n] rl/qsf sf/0f hgtfdf
/ b]zsf] ljBdfg cj:yfdf s'g} km/s
cfpg] cj:yf /xFbg} of] tYo k|dfl0ft
ug'{ kb{5 . j}1flgs ljrf/, sfo{lbzf
/ sfo{of]hgfsf] cefjdf cfhsf]
5gf}6, sfo{gLlt / sfo{of]hgfsf aLrdf plrt tfnd]n tyf hgtfsf g/fd|f] k|efj kf/]sf] 5 . slxn] g]kfnL ePsf] x]g{ g]kfnL hgtfnfO{ klg w]/} hdfgfdf >lds juL{o qmflGt ;Dej
sfF u | ] ; , slxn] g] s kf Pdfn] ; F u ;do nfUg] 5}g . xF'b}g . xfdLn] ev{/} P]ltxfl;s gjf}F
cfjZostfnfO{ ;Daf]wg ug]{ gf/f 5gf}6 ug{ ;Sg' kb{5 . rf}yf}, kf6L{n] ul/Psf kf6L{ Pstf / r'gfjL df]rf{ -3_ ;+;bLo lgjf{rg / qmflGt dxflwj]zgaf6 dfn]dfjfbL lj1fgsf]
of u7aGwgn] yk ljs[lt a9fO/x]sf] M ;+;bLo Joj:yf / lgjf{rgn] ljsf; ug]{ ;Gbe{df cufl8 ;f/]sf
hgtf;Fusf] ;DaGwnfO{ ;'Jol:yt ug'{ kb{5 . hgtf;Fusf] alnof] 5 . o;n] efjL lbgdf pgLx?sf] b'lgofFsf] ljBfdfg s'g} klg ;d:of s] x L dxTjk" 0 f{ ;} 4 flGts
;DaGwsf] cefjdf /fhg}lts qmflGt c;Dej x'g k'Ub5 . of] /fhg}lts /fhg}lts cl:tTj ;dfKt x'g] lbzfsf]
;+st] ub{5 . /fhg}lts lj1fgdf of]
;dfwfg ug{ ;Sb}g a? o;n] s]jn
;d:of dfq lgDTofpg] ub{5 eGg]
k|:yfkgfx?nfO{ ulx/f] u/L j'‰g'
klxnf] sfo{ef/ xf] . dfn]dfjfb lj1fg
lj1fgsf] sv/f xf] . kfrf},F cfhsf] e"d08nLs[t k'h F LjfbL o'udf sDo'lg:6 tYo xf] ls x/]s /fhg}lts kf6L{n] cGo s'/f ljZjJofkL ?kdf rln/x]sf] ljsl;t ;f/tTjsf] Jojxf/tM
kf6L{sf] t'ngfdf cfk"mnfO{ cu|ufdL ;+;bLo Joj:yfsf] k|of]un] Jojxf/tM k|of]usf nflu xhf/f}–F nfvf}F qmflGtsf/L
kf6L{n] cGt/f{li6«o s'6g}lts ;DaGwnfO{ klg ;Fu;Fu} cufl8 a9fpg' kb{5 . ;fljt u/]/ dfq cfˆgf] /Iff / ljsf; k'li6 ul/;s]sf] 5 . of] Joj:yfn] sfo{stf{sf] lgdf{0f / k|lzIf0f ug'{
ug{ ;Sb5g\ . jt{dfg ;Qfwf/Lx?sf] cfd >lds hgtfnfO{ zf]if0f–bdg– sDo'lg:6 kf6L{sf] bf]>f] sfo{ef/ xf] .
;fd|fHojfblj/f]wL ldq/fi6«x?, cfk"mnfO{ ;dfhjfbL atfpg] d'ns ' x? tyf kfFr bnLo u7aGwg sltko :yfgx?df cGofo–cTofrf/sf] hfFtf]–d'lg lk:g] qmflGtsf nflu g]tf–sfo{stf{sf]
sDo'lg:6 efOrf/fx?;Fusf] ;DaGwnfO{ ;'b9[ ul/g'kb{5 . oL cfhsf] 7f]; 5 bnLo klg / k|ltkIfx?sf] b'O{ bnLo
u7jGwg Pp6f sf] 0 faf6 x] b f{
u/]sf] 5 . ul/j / wgLsf] aLrdf
ljzfn vf8n ljsl;t xFb' } hfg', yf]/}
pTkfbg / pgLx?nfO{ kf6L{sf] ljrf/
/ of]hgfåf/f lzlIft–lblIft ug'{ lgs}
kl/l:yltx? / of]hgfx? x'g\ . oL sfdx? s'zntfk"js { ;Dkfbg ug{ ckljqh:tf] b]lvP klg ;fFrf] cy{df dflg;;Fu cyfx wg–;Dklt y'kb| } dxTjk"0f{ ;jfn xf] . t]>f], ;fdflhs
of] ;+;bLo kf6L{ / Joj:yfleqsf ;DemfO– hfg' , cfd>lds hg;d' b fox? cGt/lj/f]wx?sf] ;xL ljZn]if0f,
;s]sf] v08df j}1flgs ;dfhjfbL–;fDojfbL qmflGt ;lGgs6 /x]sf] 5 j'emfO{ / k|of]usf pbfx/0fx? dfq x'g\ lbgk|ltlbg ul/jLsf] /]vfd'lg lkl;Fb} ;+3if{sf 7Ls–7Ls lgzfgfx?sf]
eGg] s'/f k|i6 ePsf] 5 . hfg', uf;, af;, skf;, lzIff, 5gf}6, sfo{gLlt / sfo{of]hgfsf
h;n] ljZjJofkL ?kdf rln/x]sf] kmfl;:6 ;+;bLo Joj:yfsf] ;dfwfg ub}{ -u_ ;+ ; bLo lgjf{ r g / :jf:Yo, /f] h uf/L, ;~rf/sf] aLrdf plrt tfnd]n tyf hgtfsf
gofF cfw'lgs / cu|ufdL /fhg}lts ljZjJoj:yfsf] ;f/tTj af]ss ] f] hgck]Iff M ax'bnLo Joj:yfsf]
;f/tTj eg]sf] /fhg}lts kf6L{x?
;'ljwfaf6 cfdhgtfnfO{ ljd'v
u/fpg' , cfˆgf] :jfy{ s f nflu
cfjZostfnfO{ ;Daf]wg ug]{ gf/f
5gf}6 ug{ ;Sg' kb{5 . rf}yf}, kf6L{n]
j}1flgs ;dfhjfb–;fDojfbsf] :yfkgf x'g5] . hgtfsf aLrdf hfg] / k|lt:kwf{ / h:tf];s ' } gLr sfd klg ug{ tof/ hgtf;Fusf] ;DaGwnfO{ ;'Jol:yt ug'{
hgdtsf] cfwf/df ;/sf/ ;~rfng x'g', e|i6frf/nfO{ ;+:yfut ug'{, kb{5 . hgtf;Fusf] alnof] ;DaGwsf]
;+;bLo Joj:yfsf] af/]df qmflGtsf k'h
F Ljfb ;fd|fHojfbL r/0fdf k|jz ] syd\sbflrt rlnxfn] 5 eg] klg ug]{ dfGotfdf cfwfl/t /x]sf] x'G5 . dxFuLn] hgtfsf] 9f8 ;]Sg', ;fdflhs cefjdf /fhg}lts qmflGt c;Dej
gfos sd/]8 n]lggn] w]/} klxn] g} u/] ta p;sf] 5q5fofFdf /x]sf pgLx?n] /fhg}lts–kmf}hL xdnf of hgtfn] klg cfˆgf] dg k/]sf] kf6L{ ljs[lt / lj;ª\ultnfO{ a9fpFb} x'g k'Ub5 . of] /fhg}lts lj1fgsf]
;+Zn]if0f ub}{ eGg' ePsf]5–æ;+;bLo ljsl;t / cNkljsl;t d'n'sx?df ToxLleq csf]{ zlQm v8f u/]/ b]znfO{ / g]tfnfO{ lgjf{lrt u/L ;/sf/ n}hfg', cfˆgf] kb–k|lti7fsf nflu sv/f xf] . kfrf},F cfhsf] e"d08nLs[t
Joj:yf eg]sf] v;Lsf] 6fpsf] b]vfP/ /x]sf d'n'sx? bnfn k'FhLjfbdf g} cl:y/tftkm{ n}hfG5g\ . cfhsf] ;~rfngsf] nflu dt JoQm ub{5g\ /fi6« / hgtfsf lj?4 ;f}bfjfhL ug'{ k'FhLjfbL o'udf sDo'lg:6 kf6L{n]
s's'/sf] df;' j]Rg] ynf] xf] .Æ csf]{ kl/0ft eP ta p;n] ;+ ; bLo e"d08nLs[t k'h F Ljfb cfk"meGbf ;fgf t/ cfhsf] ljZjdf rln/x] s f] ;+;bLo Joj:yfsf cfwf/e"t ;f/tTj cGt/f{li6«o s'6g}lts ;DaGwnfO{ klg
k|;uF df pxfF eGg' x'G5– æ;+;bLo lgjf{rgsf] k|hftGq?kL ;f/nfO{ s]jn /fi6« s f] zf] i f0f–bf] x glagf jfF R g} e" d 08nLs[ t k' F h LjfbcGtu{ t sf] / rl/qx? x'g\ . o; k|sf/sf] ;Qf / ;F u ;F u } cufl8 a9fpg' kb{ 5 .
Joj:yf eg]sf] zf;sx?n] cfjlws cfˆgf] cfj/0f dfq k|of]hg yfNof] . ;Sb}g . o;sf nflu cfk"meGbf ;fgf ;+;bLo Joj:yfn] of] s'/fnfO{ pkxf; ;/sf/sf] :yfloTjsf nflu hgtfnfO{ ;fd| f Hojfblj/f] w L ldq/fi6« x ?,
?kdf hgtfnfO{ cfnf]kfnf] 7Ug] / jt{dfg ljZj Joj:yfdf rln/x]sf] / sdhf]/ /fi6«x?nfO{ s7\k'tnL ul//x]sf] 5 . cfˆgf] bz{g, ljrf/– e¥ofª agfpgsf nflu ;+3Lo / cfk"mnfO{ ;dfhjfbL atfpg] d'ns ' x?
zf] i f0f ug] { Joj:yf xf] . cfh e"d08nLs[t k'FhLjfbn] hgtfnfO{ agfpg' p;sf] nflu klg clgjfo{ /fhgLltdfkm{t\ xf]Og ls a? ;fd, :yflgo lgjf{rgsf] k|x;g ul/G5 . tyf sDo'lg:6 efOrf/fx?;Fusf]
ljZjJofkL ?kdf / g]kfndf klg j]js'km ;flat u/fpg pgLx?n] x'g hfG5 . cfh xfdLn] ;fdflhs bfd, b08, e]bsf] tl/sf cjnDjg o;sf] ;dfwfgsf] Psdfq ljsNk ;DaGwnfO{ ;'b[9 ul/g'kb{5 . oL
n]lggsf pNn]lvt b'O{ egfO{x? cfjlws lgjf{rgnfO{ hgtfn] cfˆgf] If] q df j[ 4 f eQf, jfnjflnsf ub}{ h;/L x'G5, r'gfj lhTg} kg]{ / eg]sf] j}1flgs ;dfhjfbL–;fDojfbL cfhsf] 7f]; kl/l:yltx? / of]hgfx?
Jojxf/Qm ;fljt eO/x]sf 5g\ . oxfF k|ltlglw 5fGg], cfˆgf] dtåf/f b]z kf]if0f;DaGwL sfo{qmd egf}F of ;/sf/sf] s'g} g s'g} dGqL aGg} kg]{ Joj:yfsf] :yfkgfsf] ug'{ xf] . ;+;bLo x' g \ . oL sfdx? s' z ntfk" j { s
;+;bLo Joj:yf, To;sf] cGt{j:t' / ;~rfng ug]{ /fi6« gfos r'Gg] sd{rf/Lsf] tnj eQf of ljsf; cj:yf l;h{gf ug]{ ul/Psf] 5 . ljZj Joj:yfsf] lj?4 cfh ;Dkfbg ug{ ;s]sf] v08df j}1flgs
To;n] slyt lgjf{rgsf gfddf u/]sf] P]ltxfl;s cj;/ cflb eg]/ k|rf/ lgdf{0fsf k"jf{wf/sf sfo{qmdx? xf]pg\ o;n] hgdtnfO{ s'l07t dfq u/]sf] ljZjJofkL ?kdf ljleGg ?kdf ljb|fx] , ;dfhjfbL–;fDojfbL qmflGt ;lGgs6
k|x;gsf af/]df ;+lIfKt rrf{ ug]{ ub{5g\\ . of] s'/f ;fFrf] xf] ls jt{dfg oL If] q sf cltl/Qm vfBGg, 5}g a? hgtfdf ;/sf/ / ;Qfk|lt ;+3if{ / qmflGtx? ;+ul7t / ljsl;t /x]sf] 5 h;n] ljZjJofkL ?kdf
sf]l;; ul/Psf] 5 . bnfn ;+;bLo lgjf{rgdf d'ÝLe/ wgL nQfsk8f, cf} i flw, oftfoft / g} cfd ?kdf gsf/fTds wf/0ff x'bF } uO/x]sf 5g\ . g]kfnsf] /fhg}lts rln/x]sf] kmfl;:6 ;+;bLo Joj:yfsf]
s_ ;+;bLo lgjf{rg / hgdt dflg;x? dfq ;fd, bfd, b08, e]b ;~rf/sf ;fwgx?df ;d] t ljsl;t x'Fb} uO/x]sf] 5 . ax'bnLo cfGbf]ngdf klg kl5Nnf] k6s em08} ;dfwfg ub}{ gofF cfw'lgs / cu|ufdL
M cfjlws ?kdf ul/g] ;+;bLo k|of]u ub}{ lgjf{lrt x'g] ub{5g\\ . ljb]zLx?sf] d'v tfSg' kg]{ cj:yf Joj:yfsf] cfudg kl5 klxnf] ;fF9] tLg bzsotf o;n] r'gfjsf] /fhg}lts ljZjJoj:yfsf] ;f/tTj
lgjf{rgnfO{ bnfn kF'hLjfbLx?n] hgtfsf] dtaf6 lgjf{lrt eP/ l;h{gf ePsf] 5 . o;y{df ;Qf / cfdlgjf{rgdf hgtfnfO{ 5Sofpg k|x;g / gf}6s + L k|bz{g ub}{ cfO/x]sf] af] s ] s f] j} 1 flgs ;dfhjfb–
hgtfsf] k|hftGqsf ?kdf c7ofpg] pgLx?n] /fi6«3ft / hg3ftsf] lglDt ;/sf/ ;~rfngsf] nflu ul/g] g]kfnL sfFu|];sf g]tf s[i0fk|;fb ;Gbe{df To;sf lj?4 ljleGg ;+3if{, ;fDojfbsf] :yfkgf x'g5 ] .
u/] s f 5g\ . cd] l /sL /fi6« k lt cfˆgf] ljhonfO{ nfO;]G;sf] ?kdf lgjf{rgdf hgdtsf] s'/f s]jn e§/fO{n] g]kfnnfO{ l;Ëfk'/ jgfpg] ljb|f]x, o'4x? ;+ul7t x'Fb} cfPsf -n]vsM g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf
cj| f xd lnª\ s gn] k| h ftGqnfO{ k|of]u ub{5g\ . csf]{ cfd tYo / xfjfbf/L s'/f dfq ;fljt x'g k'Ub5 . k|rf/ u/] / hgtfjf6 tTsflng 5g\ . ljutdf ;+;bLo Joj:yfsf] kf]ln6Jo"/f] ;b:o x'g\ ._
4 @)&( ;fn dª\l;/ @% ut] cfOtaf/

;xsf/Ln] ljgf ;'/If0f shf{ nufgL ug{ gkfpg]


sf7df8f}F . afudtL k|b]z e"ld pkbkmf # df k|:tfljt C0f plrt cfO/x] s f] 5 . ;lrj, ;x;lrj uf}td>L ;xsf/Ln] artstf{sf] /sd
;lbR5fnfO{ cfTdxTof ug{ b'?T;fxg
ug]{ lzIfsnfO{ sf/afxL u/
sf7df8f}F . d'ns
' sf] /fhwfgL sf7df8f}F dxfgu/kflnsf jf8{ g !! l:ylt >L
Joj:yf, ;xsf/L tyf ul/aL lgjf/0f ;'/If0f x'g] u/L hfoh]yf w/f}6L jf s'g} n]ensf dflg;;d]t ;xsf/Ln] art lnP/ efu]sf] va/ aflxl/of] . To;sf] ljBf lgs]tg dfWoflds laBfnodf cWoog/t 5fqf ;lbR5f rf}w/LnfO{ cfTdxTof
dGqfnon] a'waf/ ;xsf/L ;+3;+:yf lkmtf{ u/]g eGb} ljefudf u'gf;f] lnP/ k/fsDk c? ;xsf/Ldf klg b]lvof] . ug{ b'?T;fxg ug]{ lzIfsnfO{ t'?Gt sf/afxL u/L kLl8tnfO{ Gofo lbg clvn
;~rfng, cg' u dg tyf k'Ug] u/]sf 5g\ . a'waf/ dfq sfg'g Pskl5 csf]{ ;xsf/Lsf ;~rfns qmflGtsf/Ln] dfu u/]sf] 5 . lalxjf/ clvn qmflGtsf/Lsf sf7df8f}F lhNnf
n]vfk/LIf0f;DaGwL dfkb08, @)&( dGqfnosf Ps ;x;lrjn] ;xsf/Ln] art lkmtf{ gu/L km/f/ ePsf] OGrfh{ nlnhg jd / lhNnf cWoIf x:taxfb'/ ljZjsdf{åf/f x:tfIfl/t k|; ]
hf/L ub}{ ljgf;'/If0fdf shf{ k|jfx k};f lkmtf{ glbPsf] u'gf;f] ljefudf aflxl/Pkl5 artstf{ ql;t b]lvPsf lj1lKtdfkm{t clvn qmflGtsf/Ln] o:tf] dfu u/]sf] xf] . olb bf]ifLnfO{ sfg'gL
ug{ gx' g ] Joj:yf u/] ; F u } ca u/] . ;xsf/Ldf art ug]s { f] t'ngfdf 5g\ . pgLx¿ /sd lkmtf{sf] dfu sf/jfxL / kLl8tnfO{ Gofo lbg] s'/fdf l9nf;':tL u/] s8feGbf s8f ;+3if{df hfg]
;xsf/Ln] ljgf;'/If0f shf{ nufgL /sd lkmtf{ dfUg]sf] ;+Vof lbglbg} a9\g /fv]/ nfOg nfUg]qmd a9]sf] 5 . r]tfjgL ;d]t lbOPsf] 5 .
ug{ gkfpg] ePsf 5g\ . dfkb08n] yfn]sf] ljefusf sd{rf/L atfpF5g\ . ;xsf/Lsf] lgodgsf] gLltsf] clvn qmflGtsf/Ln] k|;] lj1KtLdfkm{t\ hgfPcg';f/ ;lbR5f rf}w/Ln] cfTdxTof
n3' shf{ s f] nflu eg] ;' / If0f clxn] nlntk'/sf] nfnLu'/fF; k|efj klg b]lvPsf] 5 . Ps :yfgLo ug{' cl3 laBfnosf l8cfO{tkm{ ;+st] ub}{ cfTdxTof ug{s' f] sf/0f;lxtsf] kq n]vs
] f]
/ l8cfO{ gj/fh nf]xgLn] cg'zf;gsf gfddf k6s–k6s ljBfno xftfleq ljBfyL{nfO{
cfjZos gx'g] ;d]t :ki6 kf/]sf] 5 ;xsf/L, uf} t d>L ax' p 2] Z oLo tx sfo{If]q ePsf] ;xsf/LnfO{ ;f]xL lk6\g,] ckzAb af]Ng] / dfgl;s bafa lbg] sfo{ u/]sf] s'/f pNn]v 5 .
eg] ;xsf/Ln] ;'g, rfFbL, ;]o/ ;xsf/L, a/fx ;xsf/L, b]p/fnL :yfgLo txn] lgodg ug]{ / b'O{ ;lbR5f rf}w/Lsf] cfTdxTofsf ljifodf clvn qmflGtsf/Låf/f hf/L la1KtLdf
k|df0fkq lwtf]df /fv]/ klg shf{ k|jfx ;xsf/L, l;len ;xsf/L, kflnsf sfo{If]q ePsf]nfO{ k|b]zn] elgPsf] 5– …sf7df8f}F dxfgu/kflnsf jf8{ g !! l:yt >L ljZj lgs]tg dfWolds
ug{ gkfpg] hgfPsf] 5 . sflGtk'/nufotaf6 artstf{ a9L lgodg u5{ . k|b]zcGtu{t sl/a ^ ljBfnodf cWoog/t 5fqf ;lbR5f rf}w/Ln] cfTdxTof u/]sf] 36gfn] xfd|f] ;+u7gsf]
;xsf/Ln] dgnfUbL 3/ hUuf kLl8t b]lvPsf 5g\ . t/ntfsf] xhf/ ;xsf/L 5g\ . :yfgLo uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] 5 . laBfnosf l8cfO{ gj/fh nf]xgLn] cg'zf;gsf gfddf
h:tf hf]lvdk"0f{ If]qdf nufgL ug]{ r/d cefj ;xsf/Ln] klg v]lk/x]sf txcGtu{ sl/a @# xhf/ ;xsf/L k6s–k6s laBfno xftf leq ljBfyL{nfO{ lk6\g,] ckzAb af]Ng], dfgl;s bafa lbg]
u/]sf], ;+:yfsf] ljQLo clen]v 5g\ . Psflt/ a}+sx¿n] C0f lbg /x]sf] ljefusf] tYof+s 5 . Pp6f sfo{n] ljBfyL{x? ql;t x'g] u/]sf] ljBfyL{x?sf] u'gf;f] 5 . lxhf] ;fem l8cfO{nfO{
lgoldt /fVg] gu/]sf] / n]vfk/LIf0f g;Sg] csf]t{ km{ ;xsf/Ln] klg lgIf]k k| b ] z eGbf a9L sfo{ I f] q ePsf] ;+st] ub}{ cfTdxTof ug{s
' f] sf/0f;lxtsf] kq n]vL 5fqf ;lbR5fn] cfTdxTof u/]sL
;d]t r':tb'?:t gx'bF f ;d:of cfPsf] ;b:osf] wg hdfgLdf dfq ;+:yfn] lkmtf{ gubf{ artstf{sf] & ca{eGbf ;xsf/Lsf] lgodg eg] ;xsf/L l5g\ . 5fqf ;lbR5f rf}w/LnfO{ cfTdxTof ug{ b'?T;fxg ug]{ JolQmnfO{ t'?Gt sf/jfxL
eGb} dfkb08 hf/L u/]sf] xf] . C0f nufgL ug{k' g]{ ls6fg u/]sf] 5 . a9L /sd hf]lvddf k/]sf] 5 . ljefun] u5{ . ljefusf] u/L Gofo lbg xfd|f] ;+u7g ;DalGwt lgsfo;Fu hf]8bf/ dfu ub{5 . cGoyf xfd|f]
;xsf/L lgodg tyf n]vfk/LIf0f oBlk, ;+:yfn] h]yf hdfgL gePsf ;xsf/Ln] !% k|ltzt;Dd t/n If]qflwsf/leq !@% j6f k|f/lDes ;+u7g s8feGbf s8f ;+3if{df hfg] r]tfjgL lbg rfxG5 . o;af6 pTkGg kl/l:yltsf]
dfkb08n] ;xsf/Lsf] btf{ k|lqmofb]lv ;b:ox¿nfO{ s'g} jf s]xL ;b:ox¿sf] ;DklQ /fVg'kg]{ k|fjwfg 5 . t/, s]xL ;xsf/L 5g\ . b]ze/ #) xhf/eGbf lhDd]jf/ g]kfn ;/sf/, ljZj lgs]tg dfWolds ljBfno / ;DalGwt lgsfo x'g]
Joxf]/f;d]t hfgsf/L u/fpg rfxG5f} .Æ
k|sl[ tcg';f/sf] sfd sf/afxL, ljQLo art /sd lwtf] /xg] ;t{df jf ;+:yfsf] artstf{sf] lgIf]k lkmtf{ ubf{ ToxL a9L ;xsf/L ePsfn] lgodgdf clvn qmflGtsf/Ln] 36gfdf k|To]If jf ck|ToIf ?kdf ;+nUgx?nfO sfg'gL
sf/f]af/sf] ;Ldf, If]qflwsf/;Fu} :jLs[t gLltadf]lhd ;fd"lxs hdfgLdf klg ;lsPsf] ljefusf Ps sd{rf/L ;d:of b] l vPsf] :jo+ ljefu sf/jfxL ug{' kg]{ cGoyf s8f ;+3if{df plqg] r]tfjgL lbP nuQ} ljBfno k|zf;gn]
cfGtl/s n] v fk/LIf0fnfO{ ;d] t n3' C0f nufgL ug{ ;lsg] Joj:yf;d]t atfpF5g\ . ljz]ifu/L ;xsf/Lsf :jLsf5{ . To;}n] of] ;dfwfg ca l8cfO{ gj/fh nf]xgLnfO{ hfuL/af6 lgnDag u/]sf] hfgsf/L >f]tn] lbPsf] 5 .
Jojl:yt ug]{ u/L lgod agfPsf] u/]sf] 5 . ;~rfns / s]xL JolQmsf] :jfy{df ;xsf/Laf6 dfq ;Dej gx' g ]
5 . ;f]xL Joj:yfcGtu{tsf] kl/R5]b
$ sf] bkmf * n] C0f nufgL;DaGwL
o;}aLr, ;xsf/L ljefusf Ps
clwsf/Lsf cg' ; f/ sf7df8f} F
nufgL hlt 3/hUufdf nufpFbf
;d:of b]lvPsf] ljefusf k|jQmf
pk/lhi6«f/ 6f]n/fh pkfWofo atfpF5g\ .
o;df cy{dGqfno, s]Gb|Lo a}s
+ / ;xsf/L
/fi6« a}s+ åf/f s]jfO{;L geg]{ u|fxssf] vftf aGb ug{ lgb]z{ g
sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}+sn] Ps lgb]{zg hf/L ub}{ u|fxssf] klxrfg x'g
ljlw agfpFb} shf{ k|jfxnfO{ lgoGq0f pkTosfsf clwsf+ z ;xsf/L 6f]n/fh pkfWofon] atfP . clxn] dGqfnosf] ;+of]hgsf ;'wf/sf nflu g;s]df vftf gvf]Ng a}+snfO{ lgb]{zg lbPsf] 5 . of] lgb]{zg kl5 a}+s tyf
ug{ vf]h]sf] xf] . artstf{sf] /sd lkmtf{ ug{ g;Sg] ;d:ofu|:t ;"rLdf !@ ;xsf/L 5g\ . x:tIf]ksf/L e"ldsfsf] cfjZos b]lvPsf] ljQLo ;+:yfn] klxrfg x'g g;s]sf u|fxssf] vftf gvf]Ng] / vf]n]sf vftf
;+:yfn] cfˆgf] ;b:onfO{ pknAw cj:yfdf k'us ] f 5g\ . pgsf cg';f/ tLaf6} artstf{sf] caf}{+ /sd p7\g 5 . ;xsf/Lk|lt ;/sf/n] lnPsf] gLlt aGb ug{'kg]{ ePsf] 5 . /fi6« a}Íaf6 …sÚ, …vÚ / …uÚ ju{sf Ohfhtkq k|fKt
;|ft] , hf]lvd ljZn]if0f Pj+ ;+:yfsf] s'n sf7df8f}Fdf sl/a # xhf/ ;xsf/L afFsL 5 . g} km]n eP/ ;du| ;xsf/L l;:6d g} ;+:yfnfO{ hf/L ul/Psf] PsLs[t lgb]z { g, @)&* sf] lgb]z { g g+= !( df
k'h
F L sf]ifsf] cfwf/df C0f k|bfg ug{k' g]{ ;+:yf 5g\ . art lkmtf{ glbPsf] eGb} ;a}n] Ps}k6s art lkmtf{ dfUbf sf]NofK; t x'g] xf]Og eGg] k|Zg klg ;+zf]wg ub}{ o:tf] Joj:yf ul/Psf] xf] . u|fxs klxrfg tyf ;Dk'li6;DaGwL
Joj:yf ul/Psf] 5 eg] ;f]xL bkmfsf] ljefudf b}lgs !) j6f;Dd ph'/L ;d:of yk hl6n s]xL ;docl3 v8f ePsf] 5 . gLlt tyf sfo{ljlw agfO{ u|fxssf] klxrfg, ef}uf]lns :yfg (Geolocation)
tyf ;f]sf] ;Dk'li6 x'g] ;'lglZrttfsf cfwf/df ljB'tLo dfWod -cgnfOg_

k|b"if0f hf“r kf; gePsf uf8LnfO{ Ps nfv;Dd hl/jfgf Û


sf7df8f} F . ;/sf/n] k| b " i f0f cj:yfsf ;jf/L ;fwgdf klg h'g;'s} ;jf/L ;fwgdf w'Fjf k/LIf0f ubf{ k/LIf0fdf k|bi" f0f hfFr kf; x'g g;Sg]
af6 ;d]t vftf vf]Ng jf Jofj;flos ;DaGw :yflkt ug{ ;lsg] pQm
lgb]{lzsfdf pNn]v ul/Psf] 5 . æo:tf] sfo{ljlwn] ljB'tLo dfWodaf6 k|fKt
ug{ ;lsg] cfjZos sfuhft tyf ljj/0fx¿sf] ;"rL, ;xL sfuhft tyf
ljj/0fx¿ k|fKt ug{ e/kbf]{ ljB'tLo dfWod lgoldt ¿kdf ;Dk'li6 ul/g]
hfF r kf; ljgfsf ;jf/L ;fwg a]nf 58\s] hfFr ug]{ / sf/afxL ug]{ tf]lsPsf dfkb08eGbf a9L k|b"if0f ;jf/L ;fwgx?nfO{ jftfj/0f ;+/If0f ljlw;d]t to u/]sf] x'gk' g]5 { ,Æ pQm klg lgb]z{ gdf elgPsf] 5 .
rnfPdf Ps nfv ?k}ofF;Dd hl/jfgf hgfPsf] 5 . ;fy} cfˆgf] 6f] n ul//x] s f ;jf/L ;fwgnfO{ Ps P]g, @)&^ sf] bkmf $! sf] pkbkmf ljB'tLo dfWodaf6 ul/g] sf/f]af/df x'g;Sg] hf]lvd Pj+ b'?kof]uaf6 ;'/lIft
ug]{ r]tfjgL lbPsf] 5 . jg tyf l5d]sdf s;}n] v'Nnf ?kdf kmf]xf]/ k6ssf] nflu dd{t u/L cj:yf @ adf]lhd Ps nfv ?k}of;Dd /xg a}s + jf ljQLo ;+:yfn] kof{Kt pkfox¿ cjnDag ug{k' g]{ /fi6« a}s + sf] egfO
hl/jfgf x'g] / ;jf/Lsf] dd{t u/L 5 . k|rlnt sfg'gadf]lhd u|fxs klxrfg;DaGwL k|fjwfg kfngf x'g g;Sg]
tf]lsPsf] dfkb08sf] ;Ldf;Dd dfq JolQmsf] xsdf vftf gvf]Ng] jf Jofj;flos ;DaGw :yfkgf gug]{ jf vftf vf]ns ] f]
k|b"if0f ug]{ agfO{ hfFr kf; u/fP/ eP Jofj;flos ;DaGw cGTo ug{k' g]{ lgb]l{ zsfdf pNn]v 5 . u|fxssf] klxrfg
dfq ;fj{hlgs :yfgdf ;~rfngdf x'g g;s]sf] cj:yfdf ;+:yfn] cfjZos 7fg]df zÍf:kb sf/f]af/÷ultljlw k|ltj]bg
Nofpg x'g ;a} oftfoft Joj;foL ljQLo hfgsf/L PsfOdf k]; ug{ klg lgb]l{ zsfdf elgPsf] 5 .
tyf ;DalGwt ;j}df of] ;"rgfdfkm{t\
cg'/f]w ul/Psf] 5 . h'g;'s} ;dodf
cf7 lgdf{0f Joj;foL sfnf];r" Ldf Û
jftfj/0f ljefuaf6 58\s] hfFr x'g sf7df8f}F . ;fj{hlgs vl/b cg'udg sfof{non] * lgdf{0f Joj;foLx?nfO{
;Sg] / k|bi" f0f hfFrkf;sf] ?kdf o; sfnf] ;"rLdf /fVg] k|lqmof cl3 a9fPsf] 5 . #) lbgleq lnlvt :ki6Ls/0f
cl3 hf/L ePsf] xl/of] jf cGo a'emfpg kqfrf/ ubf{ klg a]jf:tf u/]kl5 sfof{non] a'waf/ ;ft lbg]
l:6s/sf] cjlw afFsL /x]sf] cj:yfdf ;"rgf hf/L ub}{ k'gM :ki6Ls/0f dfu u/]sf] 5 . :ki6Ls/0f dfluPsfx?df
klg k|bi" f0f hfFrkf; cg'QL0f{ x'g] x] 6 f} + 8 f–!!, dsjfgk' / sf] u' 0 f lgdf{ 0 f ;] j fsf u' 0 f/fh kf7s,
l;?jf÷slj/÷;'gsf]zL h]eL sf7df8f}s F f gf/fo0fk|;fb k/fh'nL, hfgsL 6f]n
;jf/LnfO{ ;d] t plNnlvt k;f{sf] d':sfg ;Knfo;{sf ;d;'n xs ldofF w'lgof / x]6f}8+ f–^ dsjfgk'/sf]
Joj:yfadf]lhd hl/jfgfnufotsf d'lQmgfy ?k]z sG:6«S;g P08 ;Knfo;{sf ?k]z l3ld/] 5g\ .
sf/jfxL x'g] Joxf]/f cg'/f]w 5 . ;fy}, o;}u/L, afg]Zj/–!) sf7df8f}s F f] cg'i7fg sG:6«S;gsf /f]zg v8\sf /
cfˆgf] 6f]n 5/l5d]sdf v'nf ?kdf /ljGb|sd' f/ uf}td, l;?jf sG:6«S;g sDkgL ltgs'g] sf7df8f}s F f lbg]z kf}8n] ,
sf]xL s;}n] kmf]xf]/ hnfpg] sfo{ ul//x]sf] lbNnL 6«l] 8ª jL/u~h k;f{sL /fgLs'df/L /f}lgof/ / hou9LdfO{ lgdf{0f sG:6«S;g
5 eg] To;sf] hfgsf/L jftfj/0f xbL{ lrtjgsf l;tf/fd rf}w/L;Fu klg lnlvt :ki6Ls/0f dfu ul/Psf] 5 .
ljefudf u/fpg'xg' cg'/f]w 5 . o:tf] pgLx?sf] 7]ufgfdf lnlvt :ki6Ls/0f k]z ug'{ eg]/ n]vL k7fpFbF f klg xfn;Dd
hfgsf/L lbg]sf] kl/ro uf]Ko /flv :ki6Ls/0f k]z gu/]sfn] ;"rgf k|sfzg ul/Psf] ;fj{hlgs vl/b cg'udg
jftfj/0f dGqfnocGtu{ t sf] hnfpg] sfd ul//x]sf] eP klg b'?:t /fVg ca;/ lbOPsf]df @)&( bf]ifLdfly lgodfg';f/sf] sf/jfxL x'g] sfof{non] hgfPsf] 5 . d+l;/ @! ut]bl] v ;ft lbgleq klg lnlvt :ki6Ls/0f
jftfj/0f ljefun] cfufdL k'; ! ut] hfgsf/L lbg ljefun] eg]sf] 5 . ;fn kf}if ! ut] kl5 ljefusf] Joxf]/f ;d]t hfgsf/L u/fO{Psf] 5 . ga'emfPdf tL lgdf{0f Joj;foL tyf ;Knfo;{x? sfnf] ;"rLdf kg]5 { g\ . cfk"mn]
kl5 ljefusf] k/LIf0fdf k|b"if0f To:tf] hfgsf/L lbg]sf] kl/ro uf]Ko lhDdf lnPsf] sfd ;dodf g;s]/ l9nf;':tL ug]x{ ?nfO{ sfnf];r " Ldf /fVg]
hfF r kf; x' g g;Sg] ;jf/L
;fwgx?nfO{ Ps nfv ?k}ofF;Dd
/fVg] / v' N nf ?kdf kmf] x f] /
hnfpg]nfO{ sf/afxL ug]{ ljefun]
n]v, /rgf;DaGwL ;"rgf ul/G5 . sfnf];r " Ldf k/]sfx?n] tf]lsPsf] cjlwe/ ;fj{hlgs lgsfosf] s'g}
klg 7]Ssfk§f jf vl/b sf/afxLdf efu lng kfpFbg} g\ .
hl/jfgf ug]{ r]tfjgL lbPsf] xf] .
ljefun] cfh ;"rgf hf/L hl/jfgfsf]
r]tfjgL lbPsf] 5 .
jg tyf jftfj/0f …If]Kof:qÚ ;fKtflxs / …hgva/Ú g]kfnåf/f b'O{ e"pku|x k|If]k0fsf] tof/L
r]tfjgL lbPsf] xf] . dGqfnocGtu{tsf] jftfj/0f ljefun] sf7df8f}F . g]kfnn] b'O{ e"pku|x k|If]k0fsf] tof/L yfn]sf] 5 . klxnf]
ljefun] xfn sf7df8f} F lalxaf/ hf/L u/]sf] ;"rgfdf elgPsf] cgnfOgdf k|sfzgfy{ k6s …g]kfnL :of6–!Ú e"pku|x @)&^ j}zfv $ ut] k|If]k0f u/]sf] lyof] . ;f]
gfgf] e"pku|x cGtl/Ifdf *$! lbg /x]/ v;]sf] lyof] . gofF k|If]k0fsf]
pkTosfleq ;Grflnt ;jf/L 5– …lxpFbsf] df};ddf sf7df8f}F
;fwgx?df 58\s] hfFr ub}{ cfPsf]
5 . tLdWo] clwsf+z ;jf/L ;fwgn]
pkTosfnufot b]zsf w]/} 7fpFxF ?df
jfo' k|bi" f0fsf] cj:yf lau|bF } uPsf]
/fli6«o÷cGt/f{li6«o dxTjsf n]v, tof/Ldf /x]sf …jfg o"Ú Ps lsnf]uf| d / …y|L o"Ú sl/a tLg lsnf]uf| d jhgsf
5g\ . ltgsf] gfd 8fFkm] / d'gfn /flvPsf] xf] . g]kfn lj1fg tyf k|ljlw k|1f
k|lti7fg -gf:6_ sf k|jQmf 8f /jLGb|k|;fb 9sfnsf cg';f/ 8fFkm] / d'gfn
k|b"if0f hfFrkf; gu/]sf] kfOPsf]
lyof] . ;jf/L ;fwgaf6 lgl:sg] w'jF f
ljifo ;j{ljlbt} 5 . jfo' k|b"if0fsf
d'Vo sf/sx?dWo] ;jf/L ;fwgaf6
/rgf / tl:j/x¿ pknAw u/fO{ b'O÷{ tLg dlxgfsf] km/sdf cfufdL r}t / j}zfvdf k|If]k0f x'g5
o; sfo{df gf:6 / cGtl/If k|lti7fgsf] ;xsfo{ / ;dGjo /x]sf] 5 . oL
] g\ . g]kfndf
k/LIf0f ubf{ tf]lsPsf] dfkb08eGbf
a9L k|bi" f0f ul//x]sf] kfOPsfnfO{ Ps
lg:sg] w'jF f / v'Nnf ?kdf kmf]xf]/
hnfpFbf lg:sg] w'jF f k|dv
' sf/0fx?
;xof]u k'¥ofpg' x'g OR5's ;a}df b'Oj{ 6f :of6]nfO6 lgdf{0f / p8fgsf] g]tT[ j gf:6sf 8f= /jLGb|k;
cGtl/If k|lti7fgaf6 cfef; df:s]n] u/]sf 5g\ .
| fb 9sfn /

k6ssf nflu dd{t u/L cj:yf x'g\ . jftfj/0f ljefuaf6 kl5Nnf] yfONofG8sf] OG6/g];gn OlG:6Ro'6 ckm :k]; 6]Sgf]nf]hL km/ Osf]gf]lds
b'?:t /fVg elgPsf] 5 . ;dodf ul/Psf] 58\ s ] hfF r df cg'/f]w ul/G5 . 8]enkd]G6 -OG:6]8_ ;Fusf] ;xsfo{df tof/ eO/x]sf] 8fFkm] ld;gsf nflu
ca @)&( k'; ! ut]kl5 eg] sf7df8f} F pkTosfdf ;~rfng gf:6n] Ps s/f]8 ?lkofF ah]6 5'6\ofPsf] 5 . k|jQmf 8f= 9sfnsf cg';f/
gub} hl/jfgf ug]{ / ;jf/Lsf] dd{t eO/x]sf ;af/L ;fwgx?sf] w'Fjf k|If]k0fsf] tof/Ldf /x]sf b'js
} f] Ifdtf klxnf] :of6]nfO6sf] h:t} /xg] hgfOPsf]
u/L tf]lsPsf] dfkb08sf] ;Ldf;Dd lg:sf;gsf] cj:yf cToGt bogLo 5 . k|jQmf 8f= 9sfnn] eg], …8fFkm] gf:6n] g]tT[ j ug]{ ld;g xf], d'gfn
dfq k|b"if0f ug]{ agfO{ hfFr kf;
u/fP/ dfq ;Grfngdf Nofpg lbg]
kfOPsf]n] cfufdL lbgdf ljefun]
;jf/L ;fwgsf] w'Fjf lg:sf;gsf]
If]Kof:q k|sfzg s]Gb| ljBfyL{n] agfPsf] ld;g xf] . oLdWo] klxnf 8fFkm] p8\5 .Ú
of] ld;gsf] ;+of]hg cGtl/If k|lti7fgsf tkm{af6 cfef; df:s]n] u/] .
gf:6n] o; ld;gdf cfly{s, k|fljlws ;xof]u / ;xsfo{ u/]sf] 5 . k|jQmf
ljefun] cfh hf/L u/]sf] ;"rgfdf cj:yfsf] k/LIf0fnfO{ ;3gtfsf ;fy yfkfufp“, sf7df8f},+ kmf]gM (*$!$)#*%! 8f= 9sfnn] eg]– …oL b'j} :of6]nfO6df cGo b]zsf] klg nufgL /xG5, To;df
pNn]v 5 . ljefun] xl/of] l:6s/ k|efjsf/L ?kdf ug{ uO/x]sf] Joxf]/f E-mail : chhepyastra@gmail.com
gf:6n] ;xof]u / ;xsfo{ g} ug]{ xf] . o;df xfd|f] dfq nufgL / ;xof]u x'bF g} .
hf/L ePsf] cjlw afF s L /x] s f] ;DalGwt ;a}df cg'/f]w 5 . xfn janakhabar@gmail.com
o;df yfONofG8 jf cGo s'g} b]zsf] klg ;xsfo{ /xG5 .Ú
@)&( ;fn dª\l;/ @% ut] cfOtaf/ 5

;+;b\jfbL g]tfx? ef]6n] xf]Og, gf]6n] lht]sf x'g ‘;+;bLo Joj:yf lj/f]wL zlQm Psh'6 x'gk' 5{’
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf kf]ln6\Ao'/f] ;b:o lztn ;Ln] g]kfndf
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6 r'gfj lhTg] kl/kf6L{ x6fpg ;+;bLo dfWodaf6 ;/sf/n] tLg a'bF ] ;xdlt g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf ;+;bLo Joj:yf lj/f]wL zlQmx? Psh'6 x'gk' g]{ atfPsf 5g\ g]skf t'n;Lk'/
kf6L{sf kf]ln6Jo"/f] ;b:o P6d ;Ln] Joj:yf g} vf/]h ug{' kg]{ ts{ u/] . sfof{Gjo u/f];\ eGg] rfxfgf /fv]sf] / lhNnf OGrfh{ lj/f6 ;Ln] ;+;bLo pkdxfgu/ sld6Lsf] t];f| ] k"0f{ a}7snfO{ ;Daf]wg ub}{ g]tf lztnn] ;f] s'/f
d+l;/ $ ut] ePsf] ;+;bLo r'gfadf pgn] eg], æ;+;bLo Joj:yf v;Lsf] To;nfO{ sdhf]/Lsf] ?kdf lnP b]zdf Joj:yf g} g]kfnL hgtfsf] kl/jt{gsf] atfPsf x'g\ . g]tf lztnn] eg]– …of] b]zdf ;+;bLo Joj:yf c;kmn eO;Sof]
;+;bjfbL g]tfx? jf:tljs hgtfsf] 6fpsf] em'08\ofP/ s's/' sf] df;' j]Rg] bnfn ;Qfsf lj?4 v/fj cj:yf d"No jfws ePsf] l6Kk0fL u/] . pgn] eGg] s'/f k|dfl0ft eof] . of] ;Qfn] 3f]if0ff u/]sf] slyt ;+;bLo lgjf{rgnfO{
ef]6n] geO{ gf]6n] lht]sf] atfPsf lhNnf sldl6sf] j} 7 sn] u/] s f ax'dt hgtfn] vf/]h ul/lbPsf 5g\ . lgjf{rg cfof]un] eg]h:tf] dtbfg
5g\ . z'qmaf/ sflnsf]6sf] ;lxb lg0f{ox? ;a} dftxtsf sldl6x?n] ePsf] xf]Og a? ;To of] xf] ls g]kfndf
:d[lt ufpFkflnsfsf] s'dfnufpFdf sfof{Gjo ug{ lgb]z{ g lbP . clxn]sf] r'gfjdf $% k|ltzt klg
;dLIffTds a}7s tyf k|lzIf0f o:t} csf{ g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o dtbfg ePsf] 5}g . of] dtbfgnfO{
sfo{qmdnfO{ ;+jf]wg ub}{ kf]ln6Jo"/f] cljrnn] kf6L{ / hgjuL{ o g} dfGo xf] eg] klg of] ;Qfn]
;b:o P6dn] hgtfnfO{ gf]6sf] ;+u7gnfO{ lqmofzLn agfpg' kg]{ j}wflgstf u'dfO;s]sf] 5 .Ú
k|nf]egdf kf/]/ r'gfj lhTg] kl/kf6L{ atfP . ;dLIffTds a}7sn] cfufdL g]tf lztnn] ljleGg kf6L{df
g} ;+;bLo Joj:yfsf] d'Vo sd{ ePsf] k'; @ ut] /f:sf]6df x'g] ljBfyL{sf] ljeQm ;Rrf qmflGtsf/L, sDo'lg:6, b]zeQm, k|ultzLn, jfdkGyL zlQmx?
l6Kk0fL u/] . pgn] ;f]xL qmdcg';f/ lhNnf e]nf / k'; ^ ut] dfNsf]6df Psh'6 x'g'kg]{ a]nf cfPsf] k|i6\ofpFb} eg]– …ca j}1flgs ;dfhjfbL
sflnsf] 6 nufot b] z e/sf x'g] >lds df]rf{sf] lhNnf e]nfnfO{ /fHoJoj:yfsf kIfw/ zlQmx? Ps x'gk' 5{ . cfh /fi6«, /fli6«otf Oltxf;s}
lhNnfx?df ;+;bjfbL g]tfx? r'gfj eJo ?kdf ;kmn agfpg] tof/Ldf r/d ;+s6df 5 . ;+;bjfbL bnx?n] /fi6«3ftL Pdl;;L ;Demf}tfdfkm{t\ b]z g}
lht]sf] gf6s ul/of] eg] . pgn] nfUg] lg0f{o u/]sf] 5 . o:t} j}7sn] lnnfd ug]{ l:yltdf k'¥ofPsf 5g\ . To;}n] ca g]kfndf j}1flgs ;dfhjfbL
bnfn ;+;bLo Joj:yfdf hgtfn] ynf] xf] . o;sf] cGTo ljgf g]kfnL cfpg ;Sg] r]tfjgL lbP . pgn] ufpFkflnsfsf ;a} j8fx?df j8f /fHoJoj:yfsf kIfw/ hgtf Psh'6 x'gk' 5{ . cfˆgf] efUo / eljiosf] km};nf
lgikIf ?kdf ef]6 xfNg gkfPsf] eGb} hgtfn] zflGt / ;d[l4 kfpg ;Sb}gg\ .Æ g]skfsf] gjf}F dxflwj]zgn] bz{g, e]nf tyf a}7s ug],{ dfcf] lbj;nfO{ cfkm}F ug{ kfpg] Joj:yf j}1flgs ;dfhjfb cfhsf] ckl/xfo{ cfjZostf xf] .Ú
;fd, bfd, b08 / e]bsf] gLlt g]tf P6dn] lhNnfdf b]lvPsf] e|i6frf/ cy{ z f:q / j} 1 flgs eJo?kdf dgfpg]nufotsf lg0f{ox? o;}u/L, ;f]xL a}7sdf dGtJo /fVb} g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o k|lbkn]
ckgfP/ ;+;bjfbLx? r'gfj lhTg] clgoldltsf lj?4 ;+3if{ hf/L /x]sf] ;dfhjfbnufotsf If]qdf s]xL gofF u/] s f] 5 . ;dLIffTds a} 7 sdf qmflGtsf] lj?4 cfpg] h'g;'s} zlQmsf lj?4df h]xfb 5]8\g h?/L ePsf]
u/]sf] 7f]sj' f u/] . g]tf P6dn] >lds atfpFb} g]skfn] cfjZos k/]/ ;+;bLo ;+Zn]if0f u/]sf] k|sfz kfb}{ sDo'lgi6x? g]skfsf lhNnf ;]qm]6/L ;fx;Ln] 7f]s'jf u/] . o:t} a}7sdf kf6L{sf s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldltsf ;b:o ljsf;,
;j{xf/fju{n] of] ;+;bLo Joj:yfdf Joj:yflj?4 xltof/ p7fpg g]skf h8;'qjfb / ;+zf]wgjfbsf] b'j} lhNnf sldl6sf] j} 7 sn] u/] s f kf6L{sf lhNnf ;]qm]6/L hgs, t'n;Lk'/ pkdxfgu/ sld6Lsf OGrfh{ e'jg
k|ltlglwTj ug{ ;Sg] s'g} klg 7fpF tof/ ePsf] atfP . ;d:ofaf6 hf]luFb} cfufl8 a9\g] gofF lg0fo{x?sf] af/] tof/ ;s{'n/ k9]/ ;Ln] dGtJo JoQm u/]sf lyP .
gePsf] pNn]v ub}{ k};f x'gn ] ] dfq pgn] g]skfn] clxn] zflGtk"0f{ dfu{lgb]z{ u/]sf] atfP . ;'gfPsf lyP . g]skf t'n;Lk'/ pkdxfgu/ sld6Lsf] t];f| ] a}7sn] %! ;b:oLo pkdxfgu/

‘qmflGtsf/Lx? ;To af]Nbf PSnf] klg x'g ;S5g\’


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf dxTjk"0f{ s'/f ePsf] t/ cfh k'h F Ljfbn] nflu k|ToIf hgtf;Fu} hf]l8g'kg]{ / eg] …o'4 eg]sf] n8\g] xf] . qmflGt eg]sf]
sld6L k'gu{7g ;d]t u/]sf] 5 . o:t} a}7sn] dfcf] lbj; eJotfsf ;fy
dgfpg], /fli6«otf, hgtGq / hghLljsfsf] kIfdf ;+3if{ ug]{ lg0f{o u/]sf] 5 .
o:t} g]skf t'n;Lk'/ pkdxfgu/ sld6Lsf] t];f| ] a}7sdf lhNnfaf6 kf6L{sf]
kf]ln6\Ao'/f] ;b:odf lgj{lrt x'g] lztn ;L, s]Gb|Lo ;ldltdf lgjf{lrt k|lbk
s] G b| L o ;b:o ;Demgf ;Ln] dfG5] hGdg' g} unt h:tf] agfOlbPsf] To;sf nflu Ps k6s lhNnfb]lv kl/jt{g xf] . t/, PsLs[t hgo'4 eg]sf] ;L / s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldltdf lgjf{lrt ljsf; ;L, lhNnf ;]qm]6/Ldf gjlgo'Qm
qmflGtsf/Lx? ;To af]Nbf PSnf] klg pNn]v ul/g\ . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|;Dd Wofg tfltg] u/L ;a}n] d]xgt ad af]s/] n8\g] xf] .Ú hgs ;LnfO{ ;Ddfg ul/Psf] lyof] eg] pkdxfgu/ sld6Laf6 lhNnf sld6Ldf
x'g ;Sg] atfPsL l5g\ . g]kfn sDo'lg:6 s]Gb|Lo ;b:o tyf o'jf ;+u7g g]kfnsf ug{k' g]{ s'/fdf hf]8 lbP . Ps rf]6L clvn -qmflGtsf/L_ s] G b| L o dgf]gLt x'g] c?0ff ;L, ;kgzLnf ;L, lvdf ;L / sdnf ;LnfO{ pkdxfgu/
kf6L{ 3f]/fxL gu/sf] t];f| k] 0" f{ a}7sdf s]Gb|Lo cWoIf kf6g ;Ln] qmflGt ug{sf] xftdf 7]nf / v'§fdf kmf]sf p7g] u/L ;lrjfno ;b:o clgn ;Ln] g]tT[ j / sld6Laf6 labfO ul/Psf] lyof] . a}7sdf g]skf t'n;Lk'/ pkdxfgu/ sld6Lsf
af]Nb} s]Gb|Lo ;b:o ;Demgfn] ;f] s'/f nflu ;a}eGbf klxn] ;dfhnfO{ x]g{] sfddf vl6g'kg]{ 5 pgn] eg] . kf6L{nfO{ ;xof]u ug]{ s'/fdf s;}n] klg ;]qm]6/L lzj ;Ln] lhNnfsf] ;s{n ' / jfrg u/]sf lyP .
atfPsL x'g\ . a}7ssf] k|dv ' cltly b[li6sf]0f ;xL x'gk' g]{ atfP . …cfk"m / …gLltut s'/fx¿ dflyaf6 cfpg] sGh':ofOF ug{ gx'g] atfP . pgn] ;do kf6L{sf pkdxfgu/ ;]qm]6/L lzjsf] cWoIftfdf a;]sf] a}7sdf k|dv '
;d]t /x]sL kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o b'ZdgnfO{ x]g{] b[li6sf]0fx? klg ;xL x'G5 / l;h{gf eg]sf] tnaf6 cfpg] / kl/l:ylt cg';f/ g]tT[ j / kf6L{ qmlds cltyL kf6L{sf kf]ln6Ao'/f] ;b:o lztn ;L, cltlydf s]Gb|Lo ;b:o k|lbk
;Demgfn] qmflGtsf/Lsf y'k}| cK7\of/f rflxG5Ú pgn]] eg] …Tof] eg]sf] bz{g xf]Ú pgn] eg] …l;h{gf eg]sf] t gofF ?kn] cufl8 a9\g] s'/fdf hf]8 lbP . ;L, s]Gb|Lo k|ltlglw ;b:o ljsf; ;L, lhNnf ;]qm]6/L hgs ;L, pkdxfgu/
af6f]x? x'g] / ToxL cK7\of/f af6f]x?nfO{ ePsf] xf] . /fhgLlt ;xL, sfo{gLlt ;xL, l;lh{t eP/ cfpg] xf] . Tof] hf];uF a}7sn] /fhg}lts, j}rfl/s tyf sld6Lsf OGrfh{ e'jg ;L, u0ftflGqs v]ns'b dxf;+3sf s]Gb|Lo ;b:o ?b|
;lhnf];uF qm; ub}{ cufl8 a9\gk' g]{ sfo{lbzf ;xL / cy{ /fhgLlt klg ;xL klg x'g ;S5 . ;fdfGo tn ls;fg;Fu ;+u7gsf] af/]df ljleGg dxTjk"0f{ ;L, ;lxb kl/jf/ ;dfhsf s]Gb|Lo ;b:o tyf lhNnf pTkfbg ljefu k|dv '
atfpFb} cfk"mx¿ Pp6f of]4f ag]/ ePdfq qmflGt ;Dej x'G5 .Ú x'g ;S5 . ;fdfGo kf6L{ ;b:o;Fu x'g lg0f{ox? u/]sf] 5 . lhNnf sld6Lsf] wtL{ ;L, o'jf ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o lhjgL ;L, hg;]js lhNnf
hgtfsf] ;]js aGg'kg]{ s'/fdf hf]8 qmflGtsf s'/f ug]{ dfG5] w]/} 5g\ . ;S5 . h'g;'s;} uF klg x'g ;S5 . sf]xL lg0f{ocg';f/ kflnsf:t/Lo dfcf] lbj; ;+of]hs k|lt/f]w ;L, hgkqsf/ ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o x]dGtk|sfz
eJo?kdf dgfpg], kflnsfdf hj; ;L, g]skf ndxL, /fKtL / /fhk'/ OGrfh{ pHHjn ;L, du/ d'lQm df]rf{
df]rf{sf] e]nf–;Dd]ng k';sf] klxnf] g]kfnsf s]lGb|o ;b:o hng ;Lsf] cfltYo /x]sf] lyof] .
;ftf;Dd u/L ;Sg], kf6L{ ;b:od
k|lzIf0f ug],{ :s'lnª ug],{ Pd;L;Llj?4
sf]0f;ef ug],{ la/f]w ;ef ug],{ eG8fkmf]/
‘hgtfn] ;+;bLo r'gfj vf/]h u/]’
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o lj/f6 ;Ln] bnfn ;+;bLo
ug],{ gf/f–h'n;' ug]n{ ufotsf dxTjk"0f{ Joj:yfsf] r'gfj bnfnx?n] pT;jsf] ?kdf u/]sf] eg] klg hgtfn] vf/]h u/]sf]
lg0f{ox? ePsf 5g\ . 7f]sj' f u/]sf 5g\ . cfO{tjf/ /f:sf]6 gu/kflnsfsf] l;Kvfgfdf zflGglqj]0fL
a}7sdf g]skf 3f]/fxL gu/sf ufpFkflnsf / /f:sf]6 gu/kflnsfsf] ;+oQ' m kf6L{ k|lzIf0f sfo{qmdnfO{ ;Djf]wg
lgjt{dfg OGrfh{nfO{ ljbfO ul/Psf] ub}{ s]Gb|Lo ;b:o lj/f6n] ;f] 7f]sj' f u/]sf x'g\ . lhNnf OGrfh{;d]t /x]sf g]tf
5 eg] kf6L{sf] gjf}F dxflwj]zgaf6 lj/f6n] r'gfj j}wflgs / hgcg'df]lbt x'g sl/j &% k|ltzteGbf dfly dt
lgjf{lrt kf6L{sf] s]Gb|Lo ;b:o ;Demgf v:g' kg]d{ f dl:snn] ^) k|ltztsf] xf/fxf/Ldf dt k'us ] fn] r'gfjnfO{ hgtfn]
;L, kf6L{sf] s]Gb|Lo ;b:o kf6g ;L, / k"0f{ vf/]h u/]sf] 7f]sj' f u/] . pgn] v;]sf]
kf6L{sf s]Gb|Lo k|ltlglw ;b:o o'lug, dt klg bnfnx?n] j'y sJhf u/]/ c?sf]
g]skf bfªsf] rf}wf}F k"0f{ a}7saf6 lhNnf gfddf ;d]t dtxfn]/ ^) k|ltztsf]
;]qm]6/Ldf lgaf{lrt hgs ;L, g]skf xf/fxf/Ldf dt k'¥ofPsf] eGb} vf; ;+;bLo
bfªsf lhNnf hgkl/ifb\ k|dv ' ls;g, r'gfj g]kfnsf kl/jt{gzLn hgtfn]
clvn -qmflGtsf/L_ s]Gb|Lo ;lrjfno vf/]h u/]sfn] of] s'g} hgtfsf] nflu
lbOg\ . pgn] hftsf] cGTo / lje]b @))& ;nb]lv clxn];Dd cfpFbf JolQm;+u l;h{gf km'g{ ;S5 . s]Gb|n] ;b:o clgn ;LnfO{ kf6L{sf 3f]/fxL gu/ pT;j gePsf] atfP . pgn] Joj:yf g} hgtfsf] gePsfn] h'g;'s} JolQmjfbLn]
cGTo ug{'kg]{ eGb} kf6L{sf] gjf}F qmflGtsf] s'/f ubf{ xhf/f}+ / g]tT[ jsf] gLlt lgdf{0f u/]/ tn ˆnf] ug],{ Tof] OGrfh{ dxfgn] cla/ 6Lsf / vfbf klg hgtfsf] hLjg:t/df s'g} kl/jt{g gx'g; ] d]t 7f]sj' f u/] . bnfn k'h F LjfbL
dxflwj] z gaf6 hft ;+ : sf/ / s'/f ubf{ ;of}+ dfG5] ePsf] g]tf gLltdf /x]/ xfd|f] l;h{gfnfO{ cufl8 nufP/ :jfut u/]sf lyP . g]kfn Joj:yfsf] cGTo gu/L / g]kfndf j}1flgs ;dfhjfbL Joj:yf :yfkgf gu/L
;+:s[ltnfO{ ?kfGt/0f ub}{ Pp6} ;L hflt kf6gsf] egfO 5 . a}7sdf ljbfO a9fpg'k5{ . kf6L{ / kf6L{sf] lxtsf sDo'lg:6 kf6L{ 3f]/fxL gu/sf ;]qm]6/L g]kfnL hgtfsf] d'lQm gx'g] atfpFb} g]tf lj/f6n] To;sf nflu bnfn ;+;bLo
agfPsf] atfOg\ . …;L hflt eg]sf] dGtJo /fVb} g]skfsf s]Gb|Lo k|ltlglw lglDt cufl8 a9\gk' g]{ 5 .Æ bfgaxfb'/ ;Lsf] cWoIftf Pj+ g]kfn Joj:yfsf] cGTosf] cleofg PsLs[t hgqmflGtsf] jf6f]df nfUg;d]t clkn u/] .
;dfhjfbL hflt xf]Ú pgn] elgg\, hf] tyf 3f]/fxL gu/sf lgjt{dfg OGrfh{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ 3f]/fxL gu/ sDo'lg:6 kf6L{sL s]Gb|Lo ;b:o ;Demgf sfo{qmddf kf6L{ lhNnf ;]qm]6/L tyf s]Gb|Lo k|ltlglw ;b:o ;fx;L ;L,
;dfhdf ;'Gb/ dfG5]x? x'G5g\ . ToxfF lgd{n ;Ln] 3f]/fxL pkdxfgu/sf] ;a} OGrfh{ dxfg\ ;Ln] ;+u7g / kf6L{df ;Lsf] k|dv' cltly tyf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ s]Gb|Lo k|ltlglw ;b:o tyf sflnsf]6 lhNnf ;Nnfxsf/ ;ldltsf
s]xL klg hft x'bF g} ,\ dfq dlxnf / e"uf]ndf k'Ug g;s]sf] cg'el" t :d/0f cfFr gcfpg] ul/ sfd ug{k' g]{ atfP . kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o kf6g, kf6L{sf s]Gb|Lo ;of]hs ;du| ;L, hgkl/ifb\ sflnsf]6 lhNnf pkk|d'v 5fof ;L, o'jf
k'?if x'G5 . ;a} dflg;x? x'G5g\ . u/]/ ub}{ To;k|lt lrlGtt ePsf] atfP . pgn] sld6Ldf k|i6 9+un] lg0f{o ug]{ / k|ltlglw ;b:o lgd{n ;L, kf6L{sf] s]Gb|Lo ;+u7gsL cWoIf ;[hgf ;L, ;lxb kl/jf/jf6 OGb|axfb'/ zfxL / dgsnf
vfg] dfG5] x'G5g\ . sf]xL a]/f]huf/ klg pgn] 3f]/fxL gu/ sld6Ldf kf6L{sf Tof] lg0f{onfO{ :ki6 ?kdf sfo{Gjogdf k|ltlglw tyf kf6L{sf l;Gw'kfNrf]ssf 6d6fnufotsf] cfltYotf /x]sf] lyof] . /f:sf]6 gu/kflnsf kf6L{ OGrfh{
x'bF g} g\ . s]xL hft klg x'bF g} ,\ s]xL lje]b k'/fgf kfsf ;fyLx¿ ePsf] x'bF f sfddf n}hfg] pb\3f]if u/] . lhNnf ;]qm]6/L o'lug ;L, kf6L{sf bfª lgb]{zg ;Lsf] cWoIftfdf ;DkGg ePsf] k|lzIf0f sfo{qmdsf] ;Grfng
klg x'bF g} . To:tf] vfnsf] ;dfh s'g} r'gf}tL gePsf] / 3f]/fxL kf6L{n] x/]s kf6L{ / ;+u7gsf g]tf– lhNnf ;]qm]6/L hgs ;L, kf6L{ 3f]/fxL ;flGglqj]0fL ufpFkflnsf OGrfh{ dg ;Ln] u/]sf lyP .
lgdf{0fsf] kl/sNkgfdf xfdL cufl8 /fd|f sfd ub}{ cfPsf] hgfP . g]skf sfo{stf{x¿ cfk"mdf Ifdtf ljsf; ug{k' g]{ gu/sf OGrfh{ dxfg\sf] cfltYotf a}7s
a9]sf 5f}+ .Æ
hGd ;+:sf/nfO{ xfdLn] pT;jsf]
sDo'lg:6 kf6L{ bfªsf ;]qm]6/L hgs
;Ln] ca hgtfsf] ;]jf;Fu kf6L{nfO{
/ To;sf nflu cWoognfO{ kmf]s;
ug{k' g]{ s'/fdf pgn] hf]8 lbP . …PsLs[t
ePsf] lyof] . a}7ssf] ;+rfng tyf
cWoIftf g]skf 3f]/fxL gu/sf ;]qm]6/L
g]skf ?kGb]xLåf/f cfn' v]tL ;'?
?kdf dgfpg' kg]{ / dfG5] hlGdg' eg]sf] hf]8g\ k' g]{ atfP . pgn] kf6L{ agfpgsf] hgo'4 eg]sf] ;fdfGo s'/f xf]Og\Ú pgn] bfgaxfb'/ ;Ln] u/]sf lyP . sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ?kGb]xLn] ;fd'lxs >d u/L lhNnfsf]
;}gfd}gf k/f]x{ fdf ! s¶f v]tdf lhNnfsf g]tf tyf sfo{stf{n] cfn' /f]Kg'sf ;fy}
cDaf uf]8d]n u/]sf 5g\ . kf6L{sf] s]Gb|Lo pTkfbg gLltcGtu{t g]skf ?kGb]xLn]

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+ ljutb]lv ! la3f !) s¶f v]tdf wfg ! la3f v]tdf t/sf/Lx? s'l/nf], lelG8,
km;L{, nf}sf, ds}, v';f{gL, cDaf, sfFqmf cflb pTkfbg ub}{ cfPsf] / clxn] ! s¶f
v]tdf cfn' /f]ks ] f] xf] . lhNnf ;]qm]6/L ljZjf; ;Lsf] g]tT[ jdf ePsf] ;fd'lxs
>ddf lhNnfsf g]tf, ha;df]rf{ ;Da4 g]tf–sfo{stf{ kf6L{ ;b:ox?sf] ;xeflutf

OGwg vr{ 36fcf}+ /x]sf] lyof] eg] g]skf u'NdLsf lhNnf


;]qm]6/L ;'dg ;L klg ;fd'lxs >ddf
;xefuL eO{ >d u/]sf lyP . g]skf
?kGb]xLn] pTkfbgnfO{ yk lj:tf/
/ Jojl:yt u/]/ n}hfg] / /fhgLlt
g]kfn cfon lgud lnld6]8 dfq} geO ar] s f] ;donfO{
hgtf;Fu;Fu} hg>ddf hf]l8g] g]skf lhNnf ;]qm]6/L ljZjf; ;Ln] atfP . g]skfn]
kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&! k"0f{sfnLg g]tf–sfo{stf{nfO{ b]ze} / /fhgLlt j}rfl/s sfdsf ;fy;fy} ;fd'lxs
>ddfkm{t\ hgtf;Fu hf]l8g] clgjfo{ gLlt /x]sf] 5 .
6 @)&( ;fn dª\l;/ @% ut] cfOtaf/

cfz+sfsf] 3]/fdf /lj–uug ;f“7uf“7


lgjf{rgsf] ;+3f/df /fl:6«o :jtGq cGt3f{tsf] ph'/L kl/;s]sf] 5 . dfG5]x? ;DaGw :yflkt ePsf] x'g;Sg] cg'dfg uugsf] of] ;fF7ufF7 :jt:km't,{ cfsl:ds
7]nx] ? xf],
afn]gsf] ;x/
hgs ;L
kf6L{sf cWoIf /lj nfld5fg]n] uug yfkfsf] of] klg eG5g\ sf7df8f}–F ! df k|sfzdfg ug{ ;lsG5 . Pd;L;L ;Demf}tfk|lt / tfTsflns xf] of of]hgfj4 /
lgjf{rg If]q cyf{t\ sf7df8f}–F $ af6 lz+xn] uug;Fu ;Demf}tf u/]/ lgjf{rg uugsf] rsf]{ / pQfpnf] ;dy{gn] oxL bL3{sflng < o;sf] /x:o s] xf] < of] emf]n,] kf]sx] ? xf] Û
k|ltlglw;efdf lgjf{rg n8\g] tof/L u/]sf] lht], gq pgsf] klg xfnt sf7df8f}–F ^ s'/fsf] k'l:6 ub{5 . Pd;L;Lsf] lj?4 ;fF7ufF7sf] cGto{df s] 5 <
eGg] ;'lgP tfklg cGttM pgn] sf7df8f}–F sf eLd;]gbf; k|wfgsf] h:t} x'g] lyof] . Wofgfsif{0f kq a'emfpg] qmddf xfdLn] cfh ;+;f/e/ cd]l/sL bjbjf ltdLn] o;/L 7]nf, emf]nf, kf]sf af]s/] u'h/f ug{ kfpFbg} f}F .
$ 5f8]/ lrtjg–@ k'u] . elgG5, lrtjg– z]v/ sf]O/fnfsf] lgjf{rg If]qdf klg k6s k6s e]6g\ ] sf]l;; u¥of}F t/ pgn] sfod 5 . cd]l/sL zf;sx? rfxG5g\ ltd|f] 7]nf, emf]nf, kf]sfn] d]/f] ;x/ kmf]xf]/ b]lvof] .
;+;f/df Pp6f kft klg cd]l/sfsf]
vu]Gb| 5GTofn OR5flagf gxlNnof];\ . oBlk cd]l/sfsf]
gfs} d'lgsf s}of} Nofl6g cd]l/sL
ca of] ;x/df ;of}+ ef6e6]gLx? v'Nb}5g\ .
To;}n] ltd|f] vfFrf] 5}g,
g]kfnsf] qmflGtsf/L sDo'lg:6 hgdtk|lt b]zx?df sDo'lg:6x?n] qmflGt ;DkGg
cd]l/sf kl/lrt 5 . ;fy} s'g} klg lbg oxfF u/]sf 5g\ . k/Gt' cd]l/sL zf;sx?sf] of] afn]g sf] ;x/ xf] .
lglDt ;w}F 6fpsf] b'vfO{sf ljifo x'g\
sDo'lg:6 ;Qf :yfkgf x'g ;Sg] s'/fdf p ;w}F qmflGtsf/L sDo'lg:6 / jfdkGyL Û s'g}
lrlGtt klg 5 . To;sf/0f cd]l/sfn] g]kfndf lbgsf cd]l/sL zf;s /f]gfN8 /]ugn] ;8s sf] k]6Ldf ds} a]Rg]x? xf],
cfˆgf bnfnx? hGdfP/, g]kfnsf sDo'lg:6 cfˆgf] sfo{sfndf ;+;f/sf] Ps O{~r
r6k6], kfgLk'/L a]Rg]x? xf] Û
kf6L{x?df 3';k}7 u/]/, ljleGg ;xof]usf] axfgf hldgdf klg sDo'lg:6x? ;Qfl;g x'g
u/]/ tyf ;}Go wdf; lbP/ oxfFsf] sDo'lg:6 glbg] k|lt1f g} u/]sf lyPc/] . To; ltdLn] o;/L ds}, r6k6], kfgLk'/L a]Rg kfpFbg} f}F .
cl3 / kl5sf ;j} cd]l/sL zf;sx?n]
hgdtnfO{ Wj:t kfg{ rfxG5 . ljut nfdf] ;+;f/e/sf ;a} sDo'lg:6 ;QfnfO{ ltd|f] ds}, r6k6], kfgLk'/L n] d]/f] ;x/ b'ul{ Gwt e};Sof] .
;do;Dd cg]sf}F k|of;sf] jfah'b cd]l/sfn] pN6\ofpg] / sDo'lg:6 tyf jfdkGyL ca of] ;x/df w]/} kfFrtf/] xf]6n ] , Sofkm]x? aGb}5g\ .
cfˆgf] lglDt gfk]–tf}n] h:tf] e/kbf]{ bnfn cfGbf]ngnfO{ bdg ug]{ s}of} s'r:] 6f u/]
e]6g\ g;s]sf] ;To xf] . kl5Nnf s]xL / ub}5{ g\ . of] qmddf cd]l/sfn] ljleGg To;}n] ltd|f] cfaZostf 5}g,
/0fgLlt, sfo{gLlt / s'6gLlt cjnDag
;dob]lv cfˆgf bnfnx?sf] ultljlwk|lt u¥of] . sltko 7fpFdf gfËf] kmf}hL
of] afn]g sf] ;x/ xf] .
cd]l/sf s]xL dfqfdf ;Gt':6 g} b]lvG5 . cfqmd0f u/]/ t sltko 7fpFdf cfˆgf
st} /lj–uug ;fF7ufF7sf] /x:o oxL cd]l/sL :jfy{;uF hf]l8Psf] t 5}g < /lj–uug bnfn pTkfbg u/]/ cd]l/sfn] cfˆgf]
cle:6 k'/f ug]{ k|oTg u¥of] . leotgfd, em'k8Lsf kfv]x? xf],
;fF7ufF7sf] cGto{df cd]l/sf t 5}g < st} /lj–uug n]G8'kbf]h,{] km'lhdf]/L / h]nG] :sL
alg/x]sf t 5}gg\ < /lj–uugsf ;+u7gx? st} …l8gsf]6Ú] / …sf]G6«fÚ alg/x]sf t 5}gg <
sf]l/ofnufot s}of}F d'ns ' df ToxfFsf ;x/sf] vf]N;f, vfN;L df afFRg]x¿ xf] Û
sDo'lg:6 qmflGtsf/Lx?sf lj?4
st} g]kfn l;lSsd, k]?, lgsf/fu'jf / o'qm]g alg/x]sf] t 5}g < oL / o:tf y'k}| cd]l/sfn] cfˆgf] ;]gf g} ptf¥of] . lrnL, ltdLx? o;/L 5fk|f] agfP/ cfˆgf] lz/ 5f]Kg kfpFbg} f} .
k|Zg}kZ| gx? / s}of} cfz+sfsf] 3]/fdf 5 /lj–uug ;fF7ufF7 . k]?, lkmlnlkg, OG8f]gl] zof, af]lnleof, ltd|f] em'kf| ,] 5fk|fx?n] d]/f] ;x/ s'?k b]lvof] .
lgsf/fu'jfnufot s}of} b]zdf cfˆgf
@ sf g]kfnL sf+u;] | sf] pDd]bjf/ pd]z /ljsf] kf6L{sf] pDd]bjf/nfO{ uugn] g} xfdLnfO{ e]6g\ / Wofgfsif{0f kq a'‰g bnfn hGdfP/ ToxfFsf] sDo'lg:6 ca d]/f] ;x/df a|h ' vlnkmfx? aGb}5g\ .
>]i7n] x]lnsK6/sf] Aoa:yf ldnfO{ s]jn ;fOhdf /fv]sf] sf/0f z]v/n] lht xft rfx]gg\ . d}n] pgnfO{ k6s k6s kmf]g cfGbf]ng ;vfk kfg{ cd]l/sfn] 7"nf] k|oTg
@) ldg]6 dfq r'gfjL efif0fsf] lglDt kf/], gq pgsf] klg xfnt v/fj x'g] u/]/ e]6g\ ] ;do dfu]+ t/ pgn] ljleGg u¥of] Û k]?sf] ;fOlgË kfy -qmflGtsf/L_
To;}n] ltd|f] em'kf| sf] cfaZostf 5}g,
lrtjg cfOlbg'k¥of] eg]/ uug yfkfnfO{ s'/fdf b'Od{ t lyPg . lrtjg–@ df axfgf ub}{ 6fb}{ uP . olQ dfq xf]Og cfGbf]ngnfO{ ;dfKt kfg{ cd]l/sfn] of] afn]g sf] ;x/ xf] .
!# k6s kmf]g u/] t/ uugn] jf:tf u/]gg\ . k/flht sf+u;]| g]tf pd]z >]i7n] hgtf Pd;L;L ;Demf}tf cg'df]bg;DaGwL cfˆgf] bnfn km'lhdf]/LnfO{ k|of]u u¥of] .
sf7df8f}s F f !) lgjf{rg If]qdWo] gf}j6f hfGg rfxG5g\ 6]lnlehg ;+jfbdf eg]sf] ;+;b\sf] 5nkmndf pgL cToGt} tn em/]/ ToxfF …l8gsf]6Ú] gfds ;+:yf g} vf]n/]
lgjf{rg If]qdf /ljsf] kf6L{n] pDd]bjf/L s'/fnfO{ ;To dfGg] xf] eg] sf+u;]| leqs} gfËf] 9+un] Pd;L;Lsf] kIfdf k|:t't eP Û lndfdf c•f hdfP/ ;fbf kf]zfssf dhb'/x? xf],
lbof] kfFr :yfgdf r'gfj lhTof] $ :yfgdf cGt3f{tsf] sf/0f sf+u;]| sf @! hgf To:t} /ljn] s'g} lbg g]kfnL cd]l/sL ;}lgs clws[tx?n] km'lhdf]/L
;Ddfghgs pkl:ylt hgfof] . t/, :jo+ g]tfn] lgjf{rg xf/]sf 5g\ . ;Qf gful/stf Tofu]/ cd]l/sL gful/ssf] / p;sf lelhnfGt]x?nfO{ k|lzlIft u/] . ul/a kmf]xf]/Lx? xf] Û
/ljn] pDd]bjf/L lbg] tof/L u/]sf] $ gDj/ u7aGwgsf ;xofqL bnx? dfcf]jfbL x}l;otn] nfdf] ;do cd]l/sfdf lgsf/fu'jfsf] ;fG8flg:tf -jfdkGyL_ ltdLx? em'qf nufP/ d]/f] ;x/df 3'Dg kfpFbg} f} .
lgjf{rg If]qdf /ljsf] kf6L{n] pDd]bjf/L s]Gb| / PsLs[t ;dfhjfbLn] klg kqsfl/tf u/]sf lyP . oxLaLrdf pgsf] cfGbf]ngnfO{ vQd ug{ cd]l/sfn] ToxfF
lkmtf{ u¥of] . sdhf]/ elgPsf / gkTofOPsf elg/x]sf 5g\ . pkTosfnufot s}of} sltko cd]l/sLx?;Fu lxdlrd a9\of] . …sf]G6«fÚ gfds cfk/flws ;d"x hGdfof] ltd|f] em'qf n'ufn] d]/f] ;x/ yf]qf] b]lvof] .
7fpFdf /ljsf] kf6L{n] lgjf{rg lht]sf] 5 7fpFdf sf+u;] | sf] uug–z]v/ ;d"xn] 3ft tLdWo] sltko lqmlZrog wd{;uF / To;nfO{ p;n] kfngkf]if0f dfq xf]Og
eg] ;dfg'kfltsdf c:jefljs dt NofPsf] u¥of] . pgLx? eG5g\ pkTosfsf] ;DalGwt lyP eg] sltko sDo'lg:6 xltof/n] g} ;';lHht u¥of] .
ca of] ;x/ df dl;{l8hdf lecfOkLx? ;jf/ ub}5 { g\ .
5 . of] l:yltdf ;xh cf+sng ug{ ;lsG5 nlntk'/–#, sf7df8f}–F @, ^, &, * / ( lj/f]wL /fhgLlt;Fu ;DalGwt . hgcf:yf g]kfnsf] qmflGtsf/L sDo'lg:6 To;}n] d]/f] ;x/sf] glhs gcfp,
kf6L{ cWoIf :jo+ /ljn] g} pDd]bjf/L lbg] df uug–z]v/ ;d"xn] /ljsf] kf6L{nfO{ d+l;/ !$ df pk]Gb| uf}td, sf]6Z] j/ hgdtk|lt cd]l/sf kl/lrt 5 . ;fy}
tof/L u/]sf] $ gDj/ lgjf{rg If]qdf /ljsf] dtbfg ug{ g] t f, sfo{ s tf / n]V5g\– /ljsf] sg]S;g sDo'lg:6 lj/f]wL s'g} klg lbg oxfF sDo'lg:6 ;Qf :yfkgf of] afn]g sf] ;x/ xf] .
kf6L{sf] pkl:ylt cjZo sdhf]/ lyPg . dtbftfx?nfO{ pTk|l] /t u¥of] . oL ^ j6} cd]l/sfsf] cf]kg ;f];fO{6Ljfnf hh{ x'g ;Sg] s'/fdf p ;w}F lrlGtt klg 5 .
xfn lrtjg–@ jf6 /lj / sf7df8f}–F lgjf{rg If]qdf ;Qf u7aGwg k/flht ;f]/;;Fu 5 . pgn] Pdfn]sf] xjfnf lbFb} To;sf/0f cd]l/sfn] g]kfndf cfˆgf
$ jf6 uug ;f+;bsf] lglDt ljhoL eof] . ^ lgjf{rg If]qdWo % lgjf{rg cufl8 n]V5g\ /lj cd]l/sL ;xfotf bnfnx? hGdfP/, g]kfnsf sDo'lg:6 afn]gsf] ;x/ df ;lkª ug{,
alg;s]sf 5g\ . ;+;bdf bnx?sf] If]qdf /ljsf] kf6L{n] / ! lgjf{rg If]qdf kl/of]hgf Pd;L;Lsf] kl/rfns tTj kf6L{x?df 3';k}7 u/]/, ljleGg ;xof]usf] ltdLnfO{ vf8Lsf] ltg jif{ sf] sdfO{ rflxG5 .
pkl:ylt x]bf{ ;/sf/ lgdf{0f ug{ / Pdfn]n] lht xfl;n u¥of] . hxfF Pdfn]n] leq k5{g\ . cd]l/sfaf6 g]kfn cfpFbf axfgf u/]/ tyf ;}Go wdf; lbP/ oxfFsf]
l6sfpg ;xh 5}g . l7s oxL kl/l:yltdf lhTof] ToxfFsf] lgs6d k|ltåGåL klg /ljsf] pgL o:t} of]hgfsf ;fy cfPsf] eGg] sDo'lg:6 hgdtnfO{ Wj:t kfg{ rfxG5 . d]/f] ;x/ df ;]NkmL lvRg, 8n/n] lsg]sf] cfOkmf]g rflxG5 .
uugn] sf+u;]| sf] ;+;bLo bnsf] g]tf x'bF } kf6L{ g} aGof] . oL tYox?n] /lj–uug ul/G5 . Pdfn] kf6L{ sfof{nodf s]xL ljut nfdf] ;do;Dd cg]sf}F k|of;sf]
k|wfgdGqLsf] lglDt tof/L ul//x]sf 5g\ . ;fF7ufF7nfO{ /fd|;} uF k'l:6 ub{5g\ . Pdfn] g]tfx? aLr ePsf] s'/fsfgL eGb} jfah'b cd]l/sfn] cfˆgf] lglDt gfk]–
7]n,] emf]n,] kf]sx] ? xf] Û
/ljn] k|wfgdGqLsf] lglDt k':tfGt/0fsf] uugsf] pu|sDo'lg:6 lj/f]wL lrGtg pk]Gb| uf}td yk n]V5g\ l;cfOPsf] ulx/f] tf}n] h:tf] e/kbf]{ bnfn e]6g\ g;s]sf] ds},kfgLk'/L,r6k6] a]Rg]x? xf] ÛÛ
dfu ul//x]sf 5g\ cyf{t\ cf]nL, b]pjf s'g} n'ss] f] lrh xf]Og . ToxL lrGtgs} cWoogkZrft cd]l/sL lk|m8d kf6L{sf] ;To xf] . kl5Nnf s]xL ;dob]lv cfˆgf
/ k|r08nufotsf k'/fgf g]tf xf]Og gofF sf/0f cd]l/sL zf;sx?;Fusf] pgsf] ;a} s'/f -kf6L{sf] gfd, em08f, em08fsf] bnfnx?sf] ultljlwk|lt cd]l/sf s]xL ul/j em'k8Lsf kfv]x? xf] ÛÛÛ
o'jf k':tfsf] dfG5] k|wfgdGqLsf] lglDt lxdlrd a9\g' cgf}7f] s'/f xf]Og . cfˆgf /+u / r'gfj lrGx_ x'ax' /fv]/ :jtGq dfqfdf ;Gt':6 g} b]lvG5 . d]/f] ;x/sf] d'No ltdLn] ltg{ ;Sb}gf} .
cfPdf cfˆgf] kf6L{sf] ;dy{g /xg] / k'/fgf bnfnx?n] pd]/, Ifdtf jf ljljw gfddf /ljsf] kf6L{ btf{ u/fpg] / st} /lj–uug ;fF7ufF7sf] /x:o oxL
;/sf/df ;d]t hfg] s'/f ul//x]sf 5g\ . sf/0fn] rfx] h:tf] kl/0ffd lbg g;s]sf] pDd]bjf/x? p7fpg] sfd ul/Psf] 5 . cd]l/sL :jfy{;uF hf]l8Psf] t 5}g < ltdL glhs cfpFbf d]/f] ;x/ s'?k, b'ul{ Gwt, kmf]xf]/ x'G5 .
k|ltlqmofjfbL r'gfjdf OdfGbfl/tf cj:yfdf cfufdL nfdf] ;do;Dd k|of]u Pdfn] cWoIf s]kL cf]nLsf] /ftf]kf6Ldf /lj–uug ;fF7ufF7sf] cGto{df cd]l/sf To;}n] d]/f] zx/eGbf sf];f}+ 6f9f a; .
/ g}ltstfsf] v8]/L x'g' c:jefljs ug{ ;lsg] uug h:tf] pu| sDo'lg:6 cfPsf] Pp6f aQmAon] klg oxL s'/f t 5}g < st} /lj–uug n]G8'kbf]h,{]
xf]Og . r'gfjdf 3ft÷k|lt3ft / lj/f]wL o'jflt/ cd]l/sfn] cfFvf nufpg' atfpF5 . hgcf:yfsf] ToxL c+sdf kf6g km'lhdf]/L / h]nG] :sL alg/x]sf t 5}gg\ < of] ;x/,
cGt3f{tsf y'k}| kl/b[Zo b]lvP . ;Qf :jefljs xf] . To:t} cGt/f{l:6«otfjfbL ;+oQ' m SofDk;sf pkk|fWofks dgf]hs'df/ /lj–uugsf ;+u7gx? st} …l8gsf]6Ú] /f0ffx?,/fhfx¿af6 latf{ kfpg] ;Gtfgx?sf] xf] .
u7aGwgdf dfq xf]Og, ;Qf u7aGwgsf] sDo'lg:6x?sf] lj?4 n8\gsf] lglDt s0f{ n]V5g\ O{;fO{x?n] b]ze/ 3G6Ldf / …sf]G6«fÚ alg/x]sf t 5}gg < st}
d'Vo 36s g]kfnL sf+u;] | leqg} klg uugnfO{ Pp6f ;zQm cGt/f{l:6«o dtbfg ug{ ;s{n' / g} hf/L u/] . oL g]kfn l;lSsd, k]?, lgsf/fu'jf / o'qm]g e|:6rf/L, bnfnL, t:s/ u/]/ dxn p7fpg]x? sf] xf] ..
gld7f] cGt3f{t ePsf b]lvG5g\ . ;'lgG5, zlQmsf] vfFrf] dx;'; x'g' c:jefljs tYox?sf] cfwf/df eGg ;lsG5 /lj alg/x]sf] t 5}g < oL / o:tf y'k}|
lrtjg–@, sf7df8f}–F ^ / gjnk/f;L xf]Og . jf:tjdf oxL bf]xf]/f] :jfy{sf] sf/0f klg uug h:t} sDo'lg:6 lj/f]wL lsQfdf k|Zg}kZ| gx? / s}of} cfz+sfsf] 3]/fdf lsgls of] afn]g sf] ;x/ xf] .
klZrd–! jf6 uugsf lj?4 sf+u;] | df cd]l/sL zfifs ju{ / uug aLr laz]if bx|;} uF plePsf 5g\ . k|Zg p7\5 /lj– 5 /lj–uug ;fF7ufF7 . -slj M g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ bfªsf ;lrj x'g_\
@)&( ;fn dª\l;/ @% ut] cfOtaf/ 7

bnfn k'“hLjfbL ;Qfsf] lgjf{rg M e|d / jf:tljstf


e" l dsf slyt lgjf{ r sf] tof/L kf6L{ -Ph]G;L_ x?nfO{ cufl8 ;fl/of] k|of]ux? eP . ultljlwn] ubf{ gful/sx? qf;do Jofks x'g5 ] . 3ft–cGt{3ft, k"jf{ux|
g]kfndf ev{/} bnfn k'FhLjfbL kl5Nnf] ;dodf g]kfnsf] bnfn h;nfO{ g]kfndf slyt gofF zlQmsf] lgjf{ r gdf hg;xeflutfsf] jftfj/0fdf hLjg latfO/x] s f] / lgif]wsf] kmf]x/L ;+;lbo v]nsf
;Qfåf/f ;+ 3 / k| b ] z sf slyt k'FhLjfbL ;Qf, ;+;bLo k|0ffnL / pbo eg]/ klZrdf nufgLsf w]/h } ;f] e| d af/] cj:yfn] bnfnx?sf] slyt sf/0f cl:y/tf lgDTofpg] 5 . o:tf]
lgjf{rgx? ;DkGg u/]sf] 5 . ;DkGg zf;sx?k|lt hgtfsf] cfsif{0f / ldl8ofx?n] hgtfdfem e|d 5g]{ sfd bnfn k'FhLjfbL ;Qfsf ;Dk"0f{ nf] s tGqsf] lgjf{ r g zflGtk" 0 f{ cj:yfdf gful/sx?sf] hgdtsf]
cjojx?n] lgjf{rgnfO{ zfGt, :jR5 jftfj/0fdf pT;fxk"0f{ tl/sfn] xf]Og b' ? kof] u x' g ] 5 tyf hgjfbL
eutl;+x ;L tyf pT;fxk" 0 f{ dtbftfx?sf]
;xeflutfaf/] hlt 8Dkm' ahfP klg
ls lx+;f / aGb'ssf] andf ha/h:tL
hgtfdf nflbPsf] xf] . :jtGq
clwsf/x? ckx/0f x'g]5g\ . ;+;b
slyt hgk|ltlglwx?sf] s':tL v]Ng]
rf}yf] kl/b[Zo M bnfn k'h F LjfbL ;Qfsf of] ljifo af:tljstfeGbf w]/} k/ ljZn]ifsx?sf cg';f/ jf:tljs cv8fdf ?kfGtl/t x'g]5 . o;/L
5 . of] lgjf{ r gdf cfof] u , dtbfg eg] s f] $) k| l tztsf] ;fd|fHojfbLx?sf] bfpk]rsf] e'd/Ldf
Joj:yflksf, sfo{kflnsf / Gofokflnsfåf/f sfo{kflnsf / /fhg}lts bnx?åf/f xf/fxf/Ldf ePsf] a'lemG5 . Tof] dt d'n'snfO{ hfSg] cfwf/ ;+;b /
clwstd hg;xeflutfsf] nflu klg ;+;b\jfbL bnx?sf ;b:ox?, ;+;bjfbL bnx?n] tof/ kfg]{5g\ .
ljutdf ul/Psf /fi6«3ft / hg3fth:tf ul/Psf b'ik|of;x? c;kmnl;4 tyf bnfn /fHoaf6 k|fKt x'g] ;]jf t];|f] kl/b[Zo M bnfn ;+;bLo
ePsf 5g\ . s[lqd Ph]08f / kfqx? ;'ljwfx? u'D5g\ ls eGg] qf;n] k'h
F LjfbL lgjf{rgn] hgtf;Fu k|ToIf
ck/fwhGo lqmofsnfknfO{ glhsaf6 Hflt p5fNg vf]h] klg hgtfx?n] u|fld0f If]qsf lg/Lx a"9fa"9L tyf ;/f] s f/ /fVg] hghLljsfsf
k'FhLjfbL n'6]/fx?sf if8\oGqx? o; dlxnfx?sf] b]lvG5 . ljifox?df gsf/fTds c;/ kfg]5 { .
x]l//x]sf, ef]lu/x]sf tyf ;r]t aGb} uO/x]sf k6s Ps xb;Dd c;kmn kfl/lbPsf lgjf{rg / g]kfnsf] efjL kl/b[Zo o; lgjf{rgdf bnfn k'h F Lsf] e/df/
g]kfnL >lds ju{ zf;sx?åf/f ca ul/g] 5g\ . a;df, c6f]df, lrofk;ndf, g]kfnsf] ljBdfg zf;g Joj:yf k|of]un] slyt pDd]bf/x?sf] p2]Zo
v]tjf/Ldf htftt} of] Joj:yf, bnfn k'h F Lkltju{sf] clwgfosTjdf eg]sf] >lds hgtfsf] kIfdf /
uNtLx?nfO{ 6'n6' n ' ' x]//] a:g] 5}gg\ . o:tf] ;+ ; bLo k| 0 ffnL / zf;sx?k| l t rln/x]sf] 5 cyf{t\ ax';V+ os >lds /fi6«lxtdf sfd ug]{ geP/ /fHosf]
hgtfsf] cfqmf] z , cljZjf; / hgtf dfly d'77\ Le/ bnfn, e|:6 tyf 9's'6L sAhf ug]{ x'g]5 . c/jf}sf]
cj:yfdf /fli6«o :jfwLgtf / bnfn k'h F LjfbL pbfl;gtf cleJoQm ePsf 5g\ . /fi6«3ftLx?n] zf;g ul//x]sf 5g\ . 9's'6L sAhf ug{ lgjf{rgdf s/f]8f}F
r'gfj k|rf/s} bf}/fg hgtfåf/f pTkfbgsf ;fwgx?dfly log} /sd vr{ ug] { ljifo slyt
;Qf lj/f]wL cfGbf]ngx? Kfl/kSj x'bF } hfg]5g\ tyf b]z Jofks w|j' Ls/0fsf] /fv]sf k|Zgx? …ljutdf ltdLn] n'6]/fx?sf] sAhf 5 . logLx?n] pDd]bjf/x?sf] lglDt ;fdfGo s'/f
lbzfdf cl3 a9\b} hfg]5 . b]zeQm / kl/jt{gsf kIfw/ zlQmx?dfly hgtfsf] nflu s] u¥of} < ca s]sf] cfjlws lgjf{rg eg]sf] hgtfåf/f lyof] . of] lgjf{rgdf v/jf} k};f vr{
nflu ef]6 dfUg cfPsf] < e|i6x?Ú hgtfs} lglDt k| l tlglw 5fGg] ePsf] 5 . ;/sf/df ;xefuL x'g]
Jofks bdg x'g5] . o:tf] cj:yfdf qmflGtsf/Lx?n] /fli6«o :jfwLgtf / /fi6«3ftLx?Ú em'7f ;kgfx? AffF9\g nf]stGqsf] pRrtd cEof; xf], k|f0f bn x'g jf k|ltkIfdf a:g] logLx?sf]
aGb u/Ú sfnf] df];f] bNg'k5{Ú rfv xf], ;f}Gbo{ xf] eGb} gSsnL tyf laiffn' % aif]{ sfo{sfn vr]{sf] /sd c;'n
bnfn k'h F LjfbL ;Qfsf] ljsNkdf j}1flgs ;dfhjfbL ;Qfsf sfo{qmdx? nfUbf 5g\ . dtbfg s} lbg xfjf lkmhfO/x]sf 5g\ . jf:tadf of] ug]{, cfpFbf] lgjf{rg / cfkm\gf
dtbftfx? Dftbfg s]Gb|df uP/ lgjf{rg h'g lsl;dn] u/fOPsf] 5 cf;]kf;]x?sf nflu k};f y'kfg]{ x'g5 ] .
Hfgtfsf] dfemdf 3gLe"t?kdf n}hfg] 5g\ . sDo'lgi6, b]zeQm / k|ultzLn cfkm\gf] dtkq sAhf u/L d s;}nfO{ e"d08nLs[t k'FhLjfbsf] cfhsf] lgjf{rg vlr{nf] ePsf]n] /fHosf] l/Qf]
nf]stflGqs zlQmx?aLr Jofks df]rf{aGbL x'g5] . e"d08nLs[t k'h F Ljfb / dtbfg ub}g{ eg]/ 3/ NofP/ cfpg', rl/qcg';f/ ax'w|'jdf ljeflht 9's'6L eg{ cTofjZos j:t' tyf
dtkq RofKg', dtk]l6sf tf]8kmf]8 ljZjdf cfkm\gf] lsQfdf g]kfnnfO{ ;]jfd"ns sfo{df cToflws s/
o;sf g]kfnL bnfnx?sf lj?4 hg;+3if{ / ju{;3if{ p7fg\ x'g5] g\ . o:tf] ug{', cfuhgL ug{' / dtkq lauf{g' Nofpg] ;fd| f HojfbL lglxt a9fpFb} nlug] 5 / cGttM dxª\uLn]
cflb 36gfn] ;+;bLo lgjf{rg / if8\oGqcg';f/ u/fOPsf] 5 cyf{t\ >lds hgtfnfO{ hLjg u'hf/f ug]{
cj:yfdf qmflGtsf/Lx?sf] s8f ldlxg]t / ;r]t kxn x'g ;s]sf] zf;sx?k|lt hgcfqmf]z slt 5 eGg] ;fd|fHojfbLx?sf] ;}Go–/fhg}lts ljifo hl6n aGb} hfg]5 . /fHoaf6
s' / f b] v fpF 5 . lgjf{ r gsf] lbg /0fgLlt …lxGb k|zfGt /0fgLlt (IPS)Ú gful/sx?n] ;xh} kfpg'kg]{ vfBfGg
cj:yfdf g]kfndf j}1flgs ;dfhjfbsf] :yfkgf ;'b/" eljiosf] ljifo aGg] hgtfx? dtbfg ug{ gu/P/ cfkm\g} cGtu{t u/fOPsf] 5 . To;f] ePsf] :jf:Yo, lzIff, ;"rgf, ;~rf/ tyf
5}g . oxL cfhsf] jf:tljstf xf] . sfddf Jo:t /xg' , cGt/f{ l i6« o x'gfn] ljh]tf elgPsf w]/h } ;f] kfqx? oftfoft h:tf cfwf/e"t cfjZos
ljdfGf:yndf j]/f]huf/ o'jfx?sf] Tfyf gofF pbo elgPsf bnx? MCC ljifox? cf]em]ndf kg]5 { g\ / oL If]qdf
elgPsf] lgjf{ r gsf ljifodf ljZjf; 36\b} u}/x]sf] cj:yf xf] . u/] . ljz]ifu/L cd]l/sf cfkm\gf] nsf] { b] l vg' , ;Ldf gfsf aGb -Pd=l;=l;=_ tyf SPP - bnfn k'FhLsf] x:tIf]k a9\g]5 .
;a}lt/af6 ljleGg l6sfl6Kk0fL, hgtf ljsNksf] vf]hLdf /x]sf 5g\ /0fg}lts p2]Zocg';f/ g]kfnnfO{ x'g'cl3;Dd /f]huf/Lsf] nflu ef/t P;=lk=lk=_h:tf 3fts /fi6«3ftL /fHosf] 9's'6L / cGo pTkfbgsf
ljZn]if0f tyf cg'dfgx? eO/x]sf eGg] s'/fsf] ;+s]t :yfgLo txsf] o'qm]g agfpg g]kfnL cg'xf/sf] hfg]x?sf] nfOg b]lvg'n] of] Joj:yf, ;Demf}tfx?;Fu hf]l8Psf pTkfbg x'g ;fwgx?dfly bnfn k'h F Lklt / ltgsf
5g\ . h]hlt 5nkmn tyf ;dLIffx? lgjf{rg / o;sf] kl/0ffdn] u¥of] . h]n]G:sLsf] vf]hLdf /x]sf] b]lvG5 . lgjf{rg / zf;sx?k|lt hgtfsf] eGg] s'/f elaiodf k'li6 x'bF } hfg]5 . v] t nfx?sf] sAhf sfod x' g ]
eO/x]sf 5g\, ltgnfO{ s]nfpg] xf] hgtfsf] of] kl/jt{gsf] rfxgfnfO{ d'n'sdf a9\b} uO/x]sf] sDo'lgi6 ljZjf; gePsf] s'/f k'li6 x'G5 . lgjf{rgdf s'Voft /fi6«3ftL, e|:6 tyf cj:yfdf a] / f] h uf/L emg\ a9\ b }
eg] g]kfnL hgtf / /fi6«sf cufl8 j} 1 flgs ;dfhjfbL qmflGtdf hgdtnfO{ vl08t ug{ sltko bf;x?n] cfkm\ g f dflnsx?nfO{ ck/flws k[i7e"ldsf kfqx? Jff ltgn] hfg]5 . cyf{t\ cy{tGqsf] dflns
8/nfUbf lrqx? b]vfkl//x]sf 5g\ . ghf]l8of]; eGg] e"d08nLs[t k'h F LjfbL sDo'lgi6 gfdsf kf6L{x?nfO{ ck|sl[ ts cfZj:t kfg{sf lglDt dtbfgdf ^! nufgL u/] / slyt k| l tlglwx? bnfn k' F h LktLju{ x' g ] x' F b f
slyt ?kdf ;DkGg ul/Psf] lgjf{rg zlQmx?sf] u|fOG8 l8hfO{gdf g]kfnsf] tyf c:jefljs vfnsf u7aGwg k|ltzt dt v;]sf], wfFwnL /lxt lgjf{ l rt ePsf 5g\ . o:tf a] / f] h uf/x?sf] 7" n f] hdft
b]z / g]kfnL hgtfsf] lxtnfO{ s]Gb|df bnfn k'h F LjfbL ;Qfåf/f lgjf{rgk|lt u/fP/ sDo'lgi6 kf6L{sf] g]t[Tjdf zflGtk"0f{ ?kdf ;DkGg ePsf] eg]/ k|ltlglwx? gLlt lgdf{0f / /fHo /f]huf/Lsf] nflu nfvf}+sf] ;+Vofdf
/fv]/ u/]sf sbflk xf]Ogg\ . o;n] hgtfdf pT;fx hufpg / r'gfjL rln/x] s f] j} 1 flgs ;dfhjfbL ldl8ofdfkm{t\ xNnf ug{ nufP . ;+rfngsf] e"ldsfdf k'Ug'n] casf % ljb]lzg afWo x'g]5g\ . cf}wf]lus /
g]kfnL >lds hgtf / bnfn k'h F LjfbL jftfj/0f tof/ ug{ d'VotM ltgj6f qmflGtk|lt hgtfsf] ljt[i0ff k}bf sltko pDd]bjf/x?n] dfq xf]Og jif{ g]kfn / g]kfnL >lds hgtfsf] s[lif If]q 6f6 klN6g]5g\ . bnfn k'h F L
;QfaLrsf cGt/la/f]w ;dfwfg ug]{ k|of]u ul/of] . klxnf] k|of]usf] ?kdf u/fpg] ;fd|fHojfbL lglxt :jfy{ klg k"jk{ w| fgdGqLn] ;d]t af]ns] f] s'/f s] lglDt s:tf] x'g ;S5 eGg] s'/f ;xh} leq\ofOg] 5 / cGttM d'ns ' emg\emg\
ljifonfO{ s]Gb|df /fv]/ u/]sf] xf]Og e"d08nLs[t k'FhLjfbn] g]kfnsf] b]lvof] . h'g s'/f g]kfn sDo'lgi6 xf] eg] dtbfg / dtu0ffdf ;d]t cg'dfg ug{ ;lsG5 . /fhg}lts tyf cfly{s ?kn] k/fwLg
a? e"d08nLs[t k'h F LjfbL dflnsåf/f bnfn k'FhLjfbdf cfPsf] ;+s6nfO{ kf6L{sf dxf;lrj sd/]8 ljKnj ;L Jofks wfFwnL eof], k};fsf] k|of]u eof], klxnf] kl/b[Zo M lgjf{rgsf] / k/lge{/tfsf] rª\u'ndf km:b}
cfkm\gf g]kfnL bf;x?dfkm{t\ cfkm\gf] s]xL kfq kl/jt{g / ;'wf/sf ?kdf nufotsf sDo' l gi6 g] t fx?n] u'G8fx?sf] k|of]u u/]/ dtbfg g} ;dodf v' n f ?kdf gb] l vPsf hfg]5 . o;/L hghLljsfsf b[li6n]
n' 6 ] / f Joj:yf ;+ / If0fsf] lglDt ljifofGt/ ul/of] . o'jfx? cufl8 af]Ng'ePsf] dfq 5}g ls o; 8/nfUbf] cfkm\ g f] k| e fjdf kf/] . sltko e"d08nLs[t k'h F LjfbL zlQmx? :ki6 cfpFbf lbgx? g]kfnL hgtfsf lglDt
hj/h:t ?kn] g]kfnL hgtfdf cfpg'k5{, g]tfx? a'9f ePsf sf/0fn] vfnsf] e" d 08nLs[ t k' F h LjfbL dtbfg s]Gb|df bnsf sfo{stf{x?n] ax'dt s;}sf] klg gcfPsf] cj:yfdf cem} eofjx x'g] lglZrt 5 .
nflbPsf] lgjf{rg xf] . kfFr jif{ k'/f g]kfndf cl:y/tf ePsf], s'zf;g if8\oGqsf lj?4 ;Dk"0f{ qmflGtsf/L a'yx? sAhf u/L (( k|ltzt;Dd ;/sf/ lgdf{0f / kl/rfngdf v'nf rf}yf] kl/b[Zo M bnfn k'FhLjfbL
eof] tyf lgjf{ r gdfkm{ t \ gofF ePsf] / ljsf; x'g g;s]sf] eGb} sDo'lgi6x?nfO{ Pstfj4 eO{ g]kfnsf] dt v;fn]sf lel8of]x? ;fj{hlgs ?kdf lqmofzLn x'g5] g\ h'gs'/f ef/tLo ;Qfsf Joj:yflksf, sfo{kflnsf /
hgk| l tlglw 5fGg' k 5{ eGg] ‘no not again’ -gf] g6 cu]g_ bnfn k'FhLjfbL ;QfnfO{ kN6fpg ePsf 5g\ . o; k6ssf] lgjf{rgdf / klZrdf zlQm /fi6«sf b"tx?sf Gofokflnsfåf/f ljutdf ul/Psf
hgrfxgfcg';f/ ePsf] r'gfj klg h:tf ld7f nfUg] gf/fx? lbOof] . cfJxfg ;d]t ul/;Sg'ePsf] 5 . t];f| ] gofF /f]rs s'/f s] b]lvof] eg] ultljlwaf6 k'li6 e};s]sf] 5 . /fi6«3ft / hg3fth:tf ck/fwhGo
lyPg . e" d 08nLs[ t k' F h Ljfbn] d'ns' df cl:y/tfsf] d"n sf/0f bnfn k|of]usf] ?kdf cfkm\gf] ljz]iftfcg';f/ dtbfgk| l t hgtfsf] cfsif{ 0 f MCC -Pd=l;=l;=_, SPP - lqmofsnfknfO{ glhsaf6 x]l//x]sf,
cfkm\gf] Joj:yfdf cfpg] /fhg}lts, k'FhLjfbL ;Qf / ;+;bLo k|0ffnL xf] k' F h LjfbL ;QfcGtu{ t x' g ] gb]lvPkZrft dtbftfx?sf kl/ro P;=lk=lk=_/ cGo 3fts /fi6«3ftL ef]lu/x]sf tyf ;r]t aGb} uO/x]sf
cfly{s / ;fdflhs ;+s6x?nfO{ eGg] oyft{tfnfO{ n'sfP/ k|ToIf lgjf{rgx?df hgdtsf] xf]Og ls kqx? 6f]n] sfo{stf{x?n] sAhf u/]/ ;Demf}tfx? ug{ / e};s]sfx?nfO{ g]kfnL >lds ju{ zf;sx?åf/f ca
c:yfoL ?kdf k/ ws]Ng cfjlws lgjf{lrt sfo{sf/Lsf] gf/f k|rf/ ug{ k'FhLsf] k|lt:kwf{ x'g] u5{ . g]kfn lbgsf] clGtd 38Ldf :jod\ n ] sfof{Gjog u/fpg cfkm\gf g]kfnL ul/g] uNtLx?nfO{ 6'n'6'n' x]/]/ a:g]
lgjf{rgsf] kf;f hgtfsf dfem kmfNg] nfufOof] . ;+;bLo zf;sx?åf/f v'nf h:tf] bnfn k'FhLjfbL rl/q /x]sf] dtkqdf 5fk xfg]/ dt v;fn] . bnfnx?nfO{ bjfj lbg] 5g\ . 5} g g\ . o:tf] cj:yfdf /fli6« o
ub{ 5 . vf;df g] k fndf bnfn Pjd\ ;+ : yfut ?kdf ul//x] s f d'ns ' df o; k6ssf] lgjf{rgdf bnfn o;/L dl;+/ $ ut] # ah];Dd hDdf dflnsx?n] ;/sf/ lgdf{ 0 fsf] :jfwLgtf / bnfn k'FhLjfbL ;Qf
k'FhLjfbL ;Qfsf] ;+s6 s]kL cf]nL e|:6rf/hGo ck/fwaf6 cflht k'FhLsf] Jofks k|of]u ePsf] 5 . of] #% k|ltzt dtbfg ePsf] eGg] lngfdL
lngfdLdf a9L akmfbf/ bf;x?nfO{ lj/f]wL cfGbf]ngx? Kfl/kSj x'Fb}
;/sf/sf] kfnfdf pTsif{df k'lu;s]sf] g]kfnL hgtfsf] dgf]efjgfnfO{ kqmFb} lgjf{rgdf ljutsf] eGbf 8n/, o'/f], ;dfrf/ lgjf{rg cfof]unfO{ pw[t /fHo ;+rfngsf] rfjL ;'Dkg] 5g\ . hfg]5g\ tyf b]z Jofks w|j' Ls/0fsf]
lyof] . Tolta]nf ljgf tof/L g} ;+;bLo kl/lw leqsf sltko kfqx? ef? / e|:6rf/ u/L y'kf/]/ /fv]sf] ub}{ BBC -la=la=l;=_ n] ;d]t o:tf] cj:yfdf g]kfnL hgtfn] lbzfdf cl3 a9\b} hfg]5 . b]zeQm
lgjf{rgdf hFfbf k|ltpTkfbs x'g] Hf;n] clxn];Dd ;/sf/L nfe g sfnf] wgsf] la:s'g lkmHg] sfd eof] . ;Dk|]if0f u/]sf] cj:yfdf ;fFem % g;f] r ] s f ck| f s[ l ts vfnsf / kl/jt{gsf kIfw/ zlQmx?dfly
b] l v;s] kZrft dflnsx?sf] lnPsfdfkm{t\ …cxF d e|:6rf/ ub}g{ Ú, o;sf] Joj:yfkg gb]lvg] lsl;dn] ah];Dd b'O{ 306fdf @^ k|ltzt ;dLs/0fx? aGg] / eTsg ;Sg]5g\ . Jofks bdg x'g5 ] . o:tf] cj:yfdf
lgb]z{ gdf GofokflnsfnfO{ k|of]u u/]/ …e|:6x?nfO{ 5f]l8b}gÚh:tf u'lnof of] h gfj4?kdf dl;gf] tl/sfn] a9fP/ ^! Kf|ltzt k'¥ofpg] s'/f gofF–gofF /fi6«3ft / hg3ftsf qmflGtsf/Lx?n] /fli6«o :jfwLgtf /
nueu d[To' cj:yfdf k'lu;s]sf] gf/fx? eGg nufOof] . o;}u/L g]kfnL l;cfOP tyf …/cÚ dfkm{t\ eof] . s;/L ;Dej eof] < b'O{ 306fsf] sLlt{dfgx? sfod x'bF } hfg]5g\ . ;+;b bnfn k'FhLjfbL ;Qfsf] ljsNkdf
bnfnx?sf] ;+;bnfO{ k'ghL{ljt hgtfdf /x]sf] b]zelQmsf] efjgfnfO{ ldl8of / ;fdflhs ;~hfnsf] cjlwdf d[To' ePsf, ljb]zdf /x]sf / ;/sf/ /fi6«3ft ug]{ cv8fdf j}1flgs ;dfhjfbL ;Qfsf sfo{qmdx?
ul/of] . cfkm\gf lglxt :jfy{x? k"/f ;d]t e|ldt kfg{ ;Ldf ljjfb h:tf b'?kof]u u/]/ bnfn k'h F Lsf] jiff{ u/], / lgjf{rg vf/]hL jf jlx:sf/sf] gLlt kl/0ft x'g5 ] . sDo'lgi6 tyf b]zeQm Hfgtfsf] dfemdf 3gLe"t?kdf n}hfg]
ug{ dflnsx?åf/f d[To't'No ;+;bLo s'/fx?nfO{ g]kfnsf] kIfdf kfg]{ h:tf Psåf/dfkm{t\ geO{ ax's]Gb| agfP/ lnP/ dtbfgdf efu glnPsfx?sf] zlQmx?dfly bdg x'g5 ] / kmf;LjfbL 5g\ . sDo'lgi6, b]zeQm / k|ultzLn
nf;nfO{ k'ghL{ljt ug{ lgjf{rgsf] e|ldt efif0fx? u/fP/ hgtf;Fu em'7f ljt/0f ul/of] . ljutsf lbgx?df gfddf lgjf{rg cfof]u, ;/sf/ / /fHosf] cEof; a9\b} hfg]5 . nf]stflGqs zlQmx?aLr Jofks
gfddf gofF cf}ifwLsf] ?kdf gofF gf/f, ;f}bfjfhL ul/of] . o;/L ha/h:t bnfn k'FhLsf] k|of]u l;w} sltko k|ltlglwx?sf] ldn]dtf]df a'yx? bf] ; | f ] kl/b[ Z o M clxn] s f] df]rf{aGbL x'g5] . e"d08nLs[t k'h F Ljfb
kfq, kf6L{ / slyt u7aGwgsf] ?kdf ?kdf hgtfnfO{ r'gfjL jftfj/0fdf dtbftfx?sf] aLrdf k'ufpg] ul/GYof] sAhf u/L dt v;fP/ k|ltzt lgjf{rgsf] kl/0ffd x]bf{ :k:6 ax'dt / o;sf g]kfnL bnfnx?sf lj?4
k|of]u u¥of] . k'FhLjfbn] g]kfnsf] ptf{g lg/y{s k|of; u/] . eg] of] k6s larf}lnof v8f u/]/ a9fOPsf] xf] eGg] s'/f ;xh} 7Dofpg s;}sf] klg 5}g . w]/} kf6L{x?sf] hg;+3if{ / ju{;3if{ p7fg\ x'g5] g\ . o:tf]
lgjf{rgdf u/]sf] k|of]u lgs} e|ldt bf];f| ] k|of]usf] ?kdf e"d08nLs[t ufpF3/sf slyt cu'jfx?nfO{ vl/b– ;lsG5 . o;/L a' y sAhf / ;+;bdf k|jz ] n] ;/sf/ lgdf{0fsf] ljifo cj:yfdf qmflGtsf/Lx?sf] s8f ldlxg]t
-dGb aLif_ kfg]{, ckl/Tofl/nf] / k'h
F Ljfbn] g]kfndf cfkm\gf] ks8 yk laqmL ul/of], RofFv] yfk]/ a;]sf l5gfemD6Lsf sf/0f afh'/fdf b'Oh { gf g} hl6n aGg] b]lvG5 . dflnsx?sf] / ;r]t kxn x'g ;s]sf] cj:yfdf
ck| f s[ l ts vfnsf] b] l vG5 h' g sl;nf] agfO/fVg k' / fgf t/ slyt pDd]bjf/x?sf] k};f lbP/ d'v o'jfx?n] Hofg u'dfP, b]ze/L bh{gf}F lgb] { z gdf ;/sf/ algxfn] klg g]kfndf j}1flgs ;dfhjfbsf] :yfkgf
g]kfnsf] eljiosf nflu vt/fn] ljZjfl;nf sltko bf;x?nfO{ - aGb ul/of] . o;/L ljleGg tl/sfn] hgtf 3fOt] agfOof] / clxn] klg sdhf]/ / cl:y/ vfnsf] x'g5 ] . v'bf| ;'b/" eljiosf] ljifo aGg] 5}g . oxL
el/Psf] b]lvG5 . kfqx?_ oyfjt\ /fVb} gofF bf;x? / r'gfjL dfxf]n tof/ kfg]{ lg/y{s ufpF3/lt/ bnx?sf] k|ltzf]wk"0f{ kf6L{ / ;f+;bx?sf] vl/b–laqmL cfhsf] jf:tljstf xf] .
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)&( ;fn dª\l;/ @% ut] cfOtaf/

g]skfåf/f 9'·f pTvgg\ tTsfn /f]Sg dfu


g] t f===== du/ -a;Gt_, g]kfnL sf+u|]; lhNnf cEof;n] xfdLnfO{ ab\gfldt agfof] .
gLlt gNofP g]kfn >Ln+sfeGbf yk pk;efklt x'dfsfGt v8\sf, :yfgLo cfh k|r08h:tf g]tfx? ;'/lIft If]q
;+s6df kg]{ 7f]sj' f u/] . ;dfh;] j L k" j { j 8fWoIf hLjg, vf]Hb} ef}t+ fl/g'kg]{ cj:yf aGof] . s]kL
;fIffTsf/ sfo{ q mddf u0ftflGqs v]ns'b dxf;+3sf s]Gb|Lo cf]nL / z]/axfb'/ b]pjfnfO{ klg Tof]
y|]6 al9/x]sf] 5 . sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ;lrj nlntåf/f x:tfIfl/t lj1lKtdf hoa'4 9'Ëf pBf]u k|flnnufotsf
kqsf/x?n] hgqmflGtsf] cfjZos cWoIf hoGb| rGb, lbj+ u t nlntk'/n] uf]bfj/L uf]bfj/L g=kf= o:tf] sfo{ tTsfn /f]Sg ;Dk"0f{ ca}w sDkgLx?n] k|fs[lts ;DklQ 9'Ëf
/x]sf] 5 eGb} oxfFx?sf] kf6L{ g]kfndf rGb|axfb'/ rGbsf hLjg ;+lugL b]zsf] d"nwf/sf] /fhgLltdf w]/}
lg/fzf / ljs[ltx? a9]kl5 :jtGq & aflaof ufpFsf] b]ljrf}/ a:tL k'/} ;/f]sfjfnf kIfnfO{ cfu|x ub}{ pQm pTvgg\ u/L lgjf{w?kn] Aofkf/
cem};Dd qmflGt g;lsPsf] elg/x]sf] /fhs'df/L ;L, dflxnL a'xf/L k"l0f{fdf klx/f]sf] hf]lvddf kg]{ u/L e}/x]sf] sfo{ tTsfn g/f]lsP hgtf;Fu} cfˆgf] ul//x]sf] s'/f tYo / k|df0fx?n]
5 eGg] lh1f;fdf dxf;lrj ljKnjn] ;L, sfG5L 5f]/L b]jf ;L, bfª If]q g+= / gofF bnx?sf] af9L g} rn]sf] 5 .
of] eg]sf] Joj:yflj?4sf] lg/fzf clg 9'Ëf pTvgg\ sfo{ tTsfn /f]Sg dfu kf6L{ klg ;+3if{df hfg] r]tfjgL ;d]t atfO/x]sf 5g\ . pQm cj}w vfgLx?
g]skfn] yfn]sf] qmflGt dfG5] dfg]{ @ af6 k|ltlglw ;ef ;b:o kbdf u/]sf] 5 . ;f] kf6L{n] a'waf/ lj1lKt lbOPsf] 5 . /f]sL vfgLaf6 kLl8t a:tLsf] /Iff
geO{ j}1flgs ;dfhjfb NofP/ gjlgjf{lrt dfcf]jfbL s]Gb|sL g]t[ cfqmf]z xf] . hgtfsf] efjgf t
g]tT[ jlj?4 5 t/, g]tT[ jdf Tof] r]t ug{ aflaof] ufpFsf afl;Gbfx?n] a]nf–
cfly{s qmflGt u/L b]zsf] :jfwLg /]vf zdf{, bfdf zdf{, g]kfn ;/sf/sf a]nf ;+3if{ ub}{ cfPsf 5g\ .
cy{tGqsf] kl/jt{g ePsf] k|i6\ofpFb} ;x;lrj lbg]z /hf}l/of, /fk|kfsf knfpg] ;Defjgf b]lvFb}g . xhf/f}+
dfG5]nfO{ ;8sdf ptfbf{ ptfb}{ /fHosf ljleGg ;/f]sf/jfnf
d+l;/ $ sf] lgjf{rgn] hgtfdf v';L s]Gb|Lo ;b:oåo k|sfz /hf}l/of s[i0f lgsfox?df klg ToxfFsf kLl8t
g5fPsf] / o; lgjf{rgn] b]znfO{ kf}8]n, n'lDagL k|b]z ;/sf/sf k~rfotsf] cGTo ePsf] lyof] . clxn]
klg bnx?n] cfˆgf dtbftf b]vfP/ afl;Gbfx?n] cfˆgf] ;d:of / u'gf;f]
yk ;+s6tftkm{ ws]ns ] f] 7f]sj' f u/] . cy{dGqL tyf g]skf -dfcf]jfbL s]Gb|_ g/fv}sf x}gg\ t/ bnfnx?sf] k};fsf]
Ps csf]{ k|;+udf dxf;lrj sf kf]ln6Ao'/f] ;b:o s[i0fWjh v8\sf, Joj:yfsf] arfp ub}{5g\ . xfdL;Fu
/fhf 1fg]Gb|n] u/fPsf] r'gfjsf] klg k|efjn] b]zsf] Gofo k|efljt x'Fbf
ljKnjn] tTsfnLg s]kL zdf{ cf]nL /f]Nkf ! -v_ af6 lgjf{lrt :jtGq kLl8tn] Gofo kfO/x]sf] cj:yf 5}g .
g]tT[ jsf] ;/sf/ x'bF f ul/Psf] # a'bF ] pDd] b jf/ lbk] G b| k' g -l;hn_, cg'ej t 5}g . To;sf/0f r'gfjdf
cfPsf dtx? g} t'?Gt} ljb|f]xdf o;y{ aflaof] ufpFsf] e"uf]nsf] /Iff
;xdlt ePsf] / jt{dfg ;/sf/;Fu /f]Nkfaf6 jL/axfb'/ vqL -ck/fho_, / ToxfFsf hgtfsf] hfoh dfux?
klg ;xdlt sfof{Gjog ug{sf nflu kfNkfsf ;dfh;] j L lg/f] h ab\lng ;S5g\ eGg] xfd|f cg'ejx?
tfh} 5g\ . To;sf/0f ;QfnfO{ xf]Og oyfzSo l56f] k'/f ug{ ;DalGwt
ljleGg sf]0faf6 5nkmn eO/x]sf] df:s]nufotsf] cfltYo /x]sf] lyof] . ;/f]sf/jfnf lgsfonfO{ xfd|f] kf6L{
atfP . pgn] kl5Nnf] ;do g]kfndf pQm >4f~hnL ;efsf] ;~rfng /fli6« o :jfy{ n fO{ k| w fg agfpg]
b[li6sf]0f xfdLnfO{ rflxPsf] 5 . sf] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{, lhNnf ;ldlt
sDo'lgi6 kf6L{x? Ps x'gk' g]d{ f hf]8 kf6L{sf kf]ln6Ao'/f] ;b:o w|'a ;Ln] nlntk'/ ljgd| cg'/f]w ub{5 . ;fy}
lbFb} g]kfnnfO{ l;Wofpg rfxg] ljb]zL u/]sf lyP eg] cWoIftf kf6L{sf ;Qfdf hfG5 Tof] dxTjk"0f{ xf]Og t/
b]zdf s] ;'wf/ jf kl/jt{g x'G5 Tof] hf/L ub}{ &^ 3/w'/L /x]sf] a:tL o; ljifodf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ cj} w 9' Ë f, /f] 8 f sDkgLx?nfO{
zlQmx?sf] lgbx/fd ePsf] 7f]sj' f dxf;lrj ljKnj ;L n] u/]sf lyP . pl7af; nufpg] u/L eO/x]sf] 9'Ëf nlntk'/ lhNnf OGrfh{ Pj+ g]skf hah{:tL u/]/ dfgj j:tL ;vfk
u/] . pQm sfo{qmd l/kf]6;{ { Sna g]kfn o;}qmddf ut d+unaf/ g]kfn dxTjk"0f{ ;afn xf] . dGqL ag]/
b]znfO{ 3ft ug'{eGbf dGqL ag]/ pTvgg\ /f]sL kLl8t a:tLsf] /Iff kf]ln6Jo'/f] ;b:o lxtdfg / g]skf gkfg{ / aflaof] ufpFsf hgtfsf
n'lDagL k|bz] cWoIf /fds'df/ If]qLsf] sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnjsf] ug{ dfu u/]sf] 5 . nlntk'/sf ;lrj nlntn] hf/L u/]sf] ;d:of Wofg lbP/ ;'Gg cg'/f]w 5 .
cWoIftfdf ;DkGg ePsf] lyof] . ddtfdoL cfdf cflzsfb]jL rGbsf] b]zsf] lxtdf sfd ug{ w]/} /fd|f] x'G5 .
of] Joj:yf jf ;+;bLo ;jf]R{ rtf sfod g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ nlntk'/åf/f lj1lKt o; k|sf/ /x]sf] 5– bnfn cGtdf xfd|f] kf6L{ Gofosf] lglDt
:d[ltdf ;xof]u lat/0f sfo{qmd
ef/tsf]===== ;DkGg ePsf] 5 . dxf;lrj ljKnjn] /x];Dd b]zn] Iflt dfq Joxf]g]{ xf] . hf/L lj1lKtdf Sjfln6L /f]8f9'Ëf ;+;bLo k'hF LjfbL /fHo Joj:yfsf] d'Vo ;+3if{/t To; ufpFsf cfb/0fLo vfgL
5 . o;sf ;fy}, ;Ldf If]qdf o:tf 36gf sDtLdf /fhgLlts l:y/tfsf] af/]df pBf]u k|fln, ;lhnf] 9'Ëf pBf]u k|fln, /fhwfgL /x]sf] sf7df8f}F pkTosf - kLl8t hgtfsf] ;fwdf /xL :yfgLo
cfdf cflzsfb]jL rGbsf] :d[ltdf dl5Gb| 9'Ëf pBf]u k|fln, ax'anL 9'Ëf sf7df8f},F nlntk'/, eQmk'/_ sf] Pp6f hgtfsf] dfu Pjd\ ;d:ofsf]
gbf]xf]l/of];\ eGg] p2]Zon] s"6gLlts cfh Gofgf] sk8f ljt/0f u/]sf x'g\ . ;f]Rg a'l4dfgL x'G5 . cfh /fHosf
?kdf bL3{sfnLg ;dfwfg vf]Hg'kg]{ ;a} c+ux? ab\gfldt / cnf]slk|o pBf]u k|fln, zflGt u0f]z 9'Ëf pBf]u e" – efu nlntk' / sf] uf] b fj/L Gofof]lrt ;dfwfgsf] nflu cfjZos
h;cg';f/ jif{ &*sf] b]ljdfof ;'gf/ k|fln / ho a'4 9'Ëf pBf]u k|flnn] % gu/kflnsf j8f g+= & afljof] ufpF kxn / ;+3if{ ug{ k|ltj4 /x]sf] s'/f
gf]6df pNn]v 5 . b'O{ 5f]/f ;lxb z+s/ / /fh', 3/ ag]sf 5g\ . ;+;bdf lsga]r x'G5 /
otf, ef/tn] dxfsfnL gbLsf] wf/ ;efd'v, pk;efd'v ljjflbt x'G5g\ . jif{bl] v cj}w ¿kdf 9'Ëf lgsf;L b]ljrf}/_ df em08} &^ 3/w'/L ePsf] klg o;} lj1lKtdfkm{t\ hfgsf/L
algofef/, jif{ && sf] dgs'df/L a'9f ul//x]sf] s'/f pNn]v ul/Psf] 5 . dfgj a:tLnfO{ pl7af; nufpg] u/L u/fpg rfxG5f}+ . t'R5 kmfObf /
g]kfntkm{ kmsf{pg] u/L agfO/x]sf] t6aGw 5f]/f ;lxb ;t/fh a'9f s= ;do, cbfntdf k| w fgGofofwLz /
lgdf{0f sfo{ /f]s]sf] bfr{n ' fsf k|dv
' GofofwLzx? /fhgLlt u5{g\ clg g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ nlntk'/ ljut % jif{bl] v lgDg gfdsf M Sjfln6L gfkmfsf] nflu e"Ifo ug]{ / dfgj a:tL
/d'xjfbx, jif{ *^ sf] t'n;L ;'gf/ lhNnf OGrfh{ Pj+ g]skf kf]ln6Jo'/f] /f]8f9'Ëf pBf]u k|f= ln= -blIf0fsfnL_, g} ;dfKt kfg]{ lgs[i6 k|jl[ tsf] lj?4
lhNnf clwsf/L bL3{/fh pkfWofon] /]vb]v gePsf], c~rnk'/, jif{ && clwjQmfx? wgf{ a:5g\ . ;/sf/sf
atfP . dxfsfnL gbLsf] wf/ g]kfntkm{ ;a} If]qx? e|i6frf/sf s]Gb| ag]sf ;b:o lxtdfg / g]skf nlntk'/sf ;lhnf] 9'Ëf pBf]u k|f=ln=, dlR5Gb| kf6L{ lg/Gt/ ;+3if{df /x]sf] s'/f klg
sf] a]b] bdfO{ -PSn} a:g] /]vb]v 9'Ëf pBf]u k|fln, ax'anL 9'Ëf pBf]u o;} ;fy cfdhgtf / ;/f]sf/jfnf
kmsf{ p F b f bfr{ ' n f ;b/d' s fd gkfPsf]_, c~rnk'/, jif{ &)sf] lxdf 5g\ . d'Vo sf/0f ;+;bLo Joj:yf / ;S5f}+ . k/lge{/ xf]Og cfTdlge{/ aGg]
vn+ufnufot a:tL g} aufpg] pRr g]tT[ j xf] . af6f] n fO{ xfdLn] cg' z /0f ug{ k|fln, zflGt u0f]z 9'Ëf pBf]u k|f=ln, ;Dk"0f{df cjut u/fpg rfxG5f}+ .Æ
kl/of/ ->Ldfg ckfË, 5f]/L Pshgf,
hf]lvd ePsfn] g]kfnsf /fi6«eQm,
qmflGtsf/L /fhgLlts bn / :yfgLo
hldg cfˆgf] gePsf]_, c~rnk'/,
jif{ #% sf] s]xgL yf? -ckfË, &
@= /fli6«o ;+s6 M /fhgLlts
/ cfly{s ;+s6 M cfh xfdL /fli6«o
;Sg'k5{ . To;sf/0f casf ah]6x?
pTkfbgsf of] h gf a9L s] l Gb| t g]skfåf/f nDsLr'xf gu/kflnsfdf tfnfaGbL
hgtf t6aGw lgdf{ 0 fsf] lj/f] w df jif{sf] 5f]/f_, c~rnk'/, jif{ $( sf] ;+s6sf] pTsif{lt/ k'Ub} 5f}+ . xfdL x'gk' 5{ . hgtfdf ;sf/fTds ;Gb]z sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] nDsLr'xf gu/kflnsfsf] sfof{nodf
plqPkl5 ef/t kIfn] t6aGw lgdf{0f cf] l anfn ;' g f/ -ckf+ u , hldg >Ln+sf aGg] vt/f a9\bf] 5 . b]zdf lbg ;s]df dfq Pp6f pef/ Nofpg tfnfaGbL u/]sf] 5 . nlDsr'xf gu/kflnsfsf hgk|ltlglwx?n] gu/kflnsfsf]
sfo{ /f]s]sf] bfr{n' fsf k|dv ' lhNnf gePsf]_, b; gDa/, jif{ @) sf] b'O{j6} ;+s6 8/nfUbf 5g\ . Psftkm{ ;lsG5 . @)$^ df Pp6f pef/ of]hgf / ah]6df e|i6frf/ u/]sf], gu/;efsf] lg0f{o pNn+3g u/L ;jf/L;fwg
clwsf/L bL3{/fh pkfWofon] atfP . ;Gtf] i f yf? -dfgl;s la/fdL_, /fhgLlts ;+s6 / csf]{tkm{ cfly{s cfof] t/, Tof] /fhgLlts Joj:yfs} vl/b u/]sf], j8fdf df]6/;fOsn x'Fbfx'Fb} cfjZostflagf g} df]6/;fOsn
g]kfnsf /fi6«eQm, qmflGtsf/L /fhgLlts rd/alemof, jif{ %@ sf] nf6f yf? - ;+s6 . Psflt/ Joj:yf / g]tT[ jk|lt sf/0f lg/fz aGof] . @)^@÷)^# df vl/b u/]sf], ;fj{hlgs vl/b P]g / sfg'g ljk/Lt sf]6]zgdf df]6/;fOsn
bn / :yfgLo hgtfsf] rsf]{ lj/f]wkl5 cfdfa' a f gePsf] eujfgk' / hgcfqmf]z a9\bf] 5 eg] csf]{lt/ csf]{ pef/ cfof] / Tof] klg emg\ vl/b u/L clgoldttf u/]sf], gu/ k|d'vn] cfˆgf] Jofkfl/s kmfObfsf nflu
lhNnf k|zf;g sfof{no bfr{'nfdf gft]bf/sf]df a:g]_, jif{ $*sf] e/t ;QflnK;f / kmf]xf]/L v]n a9\bf] 5 . eofjx lg/fzfdf ab\ l nof] . hgtfsf] s/af6 k|fKt ;fj{hlgs ;DklQ b'?kof]u u/]sf], cfjZostf /
lkyf}/fu9sf Pl8Pd;lxt clwsf/L / dx/f ->Ldlt 5f]/f5f]/L tyf hUuf jt{dfg /fhgLltsf] kmf]xf]/L v]naf6 To;sf/0f ;dfwfgsf] pkfo 5 M
bfr{'nfsf k|lhcaLr 5nkmn;d]t ;+;bLo Joj:yfsf] cGTo / cu|ufdL cf}lrToxLg dxFuf] / ljnf;L ;jf/L;fwg vl/b u/]sf], gbLhGo kbfy{sf]
hldg gePsf]_ nfO{ Gofgf] sk8f lg/fz ePsf dfG5]x?sf] ts{ 5 M cj}w pTvgg / ;+sng ug]{ sfo{sf] ;+/If0f u/]sf] cf/f]k nufpFb} nDsLr'xf
ePsf] lyof] . 5nkmndf ljjfbLt 7fpFdF f lbOPsf] 5 . u0ftGq eg]sf] n'6tGq /x]5 . Pp6f Joj:yfsf] :yfkgf . ;+ ; bLo
tTsfnsf nflu lgdf{0f sfo{ /f]Sg] Joj:yfsf] cGTo gu/];Dd b]z / gu/ ;ldltn] gu/kflnsf sfof{nodf tfnfaGbL u/]sf] xf] . e|i6frf/ lgoGq0f
pQm sfo{ q mddf 5f] / fx?sf] /fhf kmfn]/ ;of}+ /fhf kfNg'kg]{
;xdlt ePsf] k| l hc pkfWofon] ljjztfsf] lzsf/ xfdL aGof}+ . cfh hgtfsf] lxt x'Fb}g eGg] tYo ca ug{k' g],{ dxFuf] / cf}lrToxLg df]6/;fOsn vl/bsf] lg0f{o lkmtf{ ug{k' g]{ gul/P
tkm{af6 ljKnjsf] g]tT[ jdf Gofgf] n'uf s8f sf/jfxL ug{ afWo x'g] ;d]t kf6L{n] r]tfjgL lbPsf] 5 .
atfP . …clxn] lgdf{0f sfo{ /f]lsPsf] ljt/0f ul/Psf] lyof] eg] h]7L 5f]/L xfdL cljZjf;, a]lylt / lg/fzfsf] k|dfl0ft eO;Sof] .
5, ef/tLo clwsf/Lx¿ t6aGw lgdf{0f

zf}rfnosf] k|of]u u/f},+ ;+qmd0faf6 hf]lucf}+


t' n ;fb] j L rGbsf] g] t [ T jdf / lzsf/ ag]sf 5f}+ . cfh ;dfg'kflts
sfo{ clxn]nfO{ /f]Sg ;xdt ePsf 5g\,Ú a' x f/Lx?sf] tkm{ a f6 /fhs' d f/L ;f+;bdf d]/f] gfd /fVg'k¥of] eg]/
k|lhc pkfWofon] atfP . :yfgLo rGbnufot ;Dk" 0 f{ a' x f/Lx¿sf] h'n'; ug'{kg]{ cj:yf 5 . xfd|f]
afl;Gbf;F u 5nkmn u/] / ;xdlt pkl:ylt /x]sf] lyof] . lgjf{ r g k| 0 ffnLn] Tolt ;fgf]
gx'Fbf;Dd t6aGw lgdf{0f gul/g] pgsf] o; cl3, ut ;f]daf/ g]kfn ;d:ofnfO{ klg Jojl:yt ug{ ;s]g .
egfO 5 . dxfsfnL gbLsf] g]kfntkm{
klg t6aGw lgdf{0f ug{k' g]{ eP klg lgdf{0f
sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj xfd|f bn / g]tfx? e|i6frf/sf]
lgoGq0f ug]{ ;afndf sf]xL klg tof/
Ø v'Nnf :yfgdf lb;flk;fa gu/f}+ .
;L sf ddtfdoL cfdf cflzsfb]jL
sfo{ ;'? ePsf] 5}g . ca ljjfbLt If]qdf
:yfgLo;Fusf] 5nkmnkl5 ;xdlt
rGbsf] :d[ltdf kmnk"mn j[Iff/f]k0f
ePsf] lyof] . lg/Gt/ j}1flgsLs/0f
5}gg\ . cy{tGq 8fdf8f]n ag]sf] 5 .
pBf]ux? aGb x'g] cj:yfdf k'us ] f
Ø zf}rfnodf dfq lb;flk;fa u/f}+ .
h'6fP/ g]kfntkm{ / ef/ttkm{ ;Fu;Fu} 5g\ . To;df /fHosf] e"ldsf g} 5}g .
t6aGw lgdf{0f ul/g] pgL atfpF5g\ .
ub}{ hfg] u/L ;L hfltsf] d[To''
;+:sf/af/] gofF j}1flgs cjwf/0ff pTkfbg Wj:t ag]sf] 5, To;df Ø lb;flk;fa ul/;s]kl5 ;fa'gkfgLn] ldlrldrL xft wf]cf}+ .
dxfsfnL lsgf/af6 j/ g]kfntkm{sf] lgdf{0fcGtu{t cfdf cflzsfb]jL /fHosf] s'g} e"ldsf 5}g . o'jfx? !!–
e"efudf agfOPsf] ;+/rgf x6fpg
ef/tsf clwsf/LnfO{ cfu|x u/]sf] pgn]
rGbsf] :d[ l tdf cfh kmnk" m n !@ k9\gf;fy ljb]zlt/ clg Totf
g;Sg]x? vf8L, dn]l;of / ef/tlt/
Ø xTs]nf k5fl8, cf}n+ fsf] aLr, gªnufot xftsf ;a} efudf
j[Iff/f]k0f ul/Psf] xf] . h;cGtu{t
atfP . 5nkmndf ;xdlt h'6fpg b'O{
b]zsf k|ltlglw ;lDdlnt ;+oGq;d]t
dxf;lrj ljKnjåf/f cfdfsf] :d[ltdf
;fj{hlgs k|of]usf nflu kmnk"mn /
hfg] ljjztf ag]sf] 5 . ufpFx? a[4f
/ czQm h:tf agfpg] /fHo
slDtdf @) ;]s0] 8;Dd /fd|f; ] uF ;fa'g nufP/ ;kmf
agfpg] ;xdlt ePsf] k|lhc pkfWofon]
atfP . k|fljlws, :yfgLo /fhgLlts
k"mnsf la?jf /f]lkPsf] / ul/a
ljBfyL{sf nflu lrq–rGb|–cflzsf
k|0ffnLnfO{ slxn];Dd /fVg] < ptf
clxn] ljsl;t ePsf] cGt/f{li6«o kfgLn] xft wf]cf}+ .
bn / k|zf;gsf k|ltlglw ;lDdlnt :d[lt sf]ifsf] lgdf{0f ul/Psf] 5 . kl/l:yltn] klg ;fgf b] z x?sf]
;+oGq agfP/ ;xdlt vf]lhg] elgPsf]
5 . :yfgLosf] lj/f]wn] ljjfb pTkGg
kmnk" m n j[ I ff/f] k 0f /f] K g] cl:tTjdfly vt/f pTkGg ub}{5 . Ø ;kmf sk8f jf tf}lnofn] xft k'5f}+ .
sfo{qmddf 5f]/fx?sf] tkm{af6 ljKnj xfdLn] xfd|f] :jtGq, k//fi6« gLltsf]
ePsf] / /fli6«o ¿kd} Jofks cfnf]rgf
;'? ePsfn] ef/tn] tTsfn t6aGb
;L sf] g]t[Tjdf kmnk"mn j[Iff/f]k0f
ul/Psf] lyof] . 5f]/Lx¿sf] tkm{af6
cEof;df ljz]if hf]8 lbg'kg]{ cj:yf
5 . cfhsf] ljZj km]l/ of t ljZjo'4
hLjf0f'nufotsf] ;+qmd0faf6 cfk"m klg arf}+ c?nfO{ klg
lgdf{0f /f]Sg] atfP klg lnlvt ¿kdf
eg] s'g} ;xdlt ePsf] 5}g . 5nkmndf
h]7f] 5f]/L t'n;fb]jL rGbsf] g]tT[ jdf
/ a'xf/Lx?sf] tkm{af6 /fhs'df/L
of t lzto'4tkm{ df]l8Fb} 5 .
#= ;dfwfgsf] pkfo M arfcf}+ .
df}lvs ;xdlt dfq ePsf] 5 . rGbsf] g]t[Tjdf ;Dk"0f{ a'xf/Lx¿sf] /fi6«jfbL hfu/0fsf] l;h{gf u/f}+
/fhgLltdf===== pkl:ylt /x]sf] lyof] . M /fhgLlts ¿kdf ;+ ; bLo
g] t f 3tL{ n ] lbj+ u t cfdf kf6L{sf] tkm{af6 :yfoL sld6L ;b:o Joj:yfsf] cGTo / cu| u fdL
cflzsfb]jLnfO{{ :d/0f ub}{ efjk"0f{ k|sf08 ;L / hgkl/ifb\sf] tkm{af6 /fhgLlts k|0ffnLsf] vf]hL cfhsf]
>4f~hnL ck{0f ub}{ ;Dk"0f{ kl/jf/hgdf ;Gtf]if ;L n] klg j[Iff/f]k0f u/]sf lyP . klxnf] cfjZostf xf] . Pp6f a[xt\
;dj]bgf JoQm u/]sf lyP . ;f]xL sfo{qmddf kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o /fli6«o Pstfsf] lgdf{0f u/]/ hgtfdf
>4f~hnL ;efdf lbj+ut cfdf / :yfgLo g]tf–sfo{stf{ / hg;d'bfosf] pT;fx / hfu/0f k}bf ug{ ;lsG5 .
cflzsfb]jLsf h]i7 ;'kq' L t'n;f ;L, klg pkl:ylt /x]sf] lyof] . Pp6f /fli6«o hfu/0fsf nflu ul/g]
dflxnL 5f]/L nIdL ;L, g]skfsf /fli6«o===== kxnx?n] klg hgtfdf pT;fx k}bf
:yfoL sld6L ;b:ox? ljifd ;L, ljrf/sf sf/0f xf]Og ls ;QflnK;fsf ug{ ;S5 . ;Defljt cfly{s ;+s6sf] g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
uf]sn
' ;L, lzn' ;L, e/t ;L, g]skfsf sf/0f g} ljefhgx? eP . /fhgLltdf Pp6} bL3{sflng ;dfwfg 5, Tof] xf] M
;Nnfxsf/ ;ldlt ;b:o bL3{ ;L, :j:y k| l t:kwf{ s f] ljlw xfdLn] pTkfbg, pBf]ux?sf] ;~rfng /
;Dk"0f{ j]kQf of]4f kl/jf/sf] tkm{af6 ckgfpg ;s]gf}+ . k|lt:kwf{ xf]Og /f]huf/Lsf] lgdf{0f . /fHosf] Wofg
cf:yf ;L, g]skf -dfcf]jfbL s]Gb|_ k|ltzf]w, ;xsfo{ xf]Og lgif]w / pTkfbgdf dfq nufpg ;s]df ef]lnsf]
sf kf]ln6Ao'/f] ;b:o t'nf/fd 3tL{ ;+:yfut xf]Og, JolQmut /fhgLltsf] ;Defljt ;+s6df xfdL cAan x'g
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like